Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú học tập cho học sinh môn Ngữ văn THCS

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, NĂNG ĐỘNG, SÁNG TẠO, GÂY HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH M¤N NGỮ VĂN THCS I.Đặt vấn đề: Trong thực tiễn đổi mới hiện đại hoá phương pháp dạy học cần có mét quan niÖm biÖn chøng lÞch sö vµ khoa häc phï hîp vèi sù ph¸t triễn phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực năng động, sáng tạo của học sinh...Bất cứ một tiến trình đổi mới nào giữa hai cặp phạm trù truyền thống và hiện dại dường như cũng có những nét mà người ta dễ nhận ra là thể hiện sự đối lập .Dẫu rằng đây là một thực tiển của việc thực thi đổi mối phương pháp dạy học. Một hiện tượng xã hội đặc biệt, sự phân biệt tường minh có ý nghĩa bản chất giữa truyền thống và hiện đại là không dễ dàng song không phải vì thế mà có thể nhầm lẫn giữa truyền thống và hiện đại. Nhìn nhận việc sử dụng một thao tác dạy học, một hoạt động học của học sinh có phải là hiện đại hay không thể căn cứ vào dấu hiệu bên ngoài của hiện tượng mà phải căn cứ vào mục đích của việc sử dụng nghĩa là căn cứ vào bản chất của hiện tượng đó. Vì vậy dạy học phát huy tính tích cực năng động sáng tạo của học sinh là cần thiết đối vối người học. Tôi tiến hành nghiên cứu và vận dụng vào trong giảng dạy để gây hứng thú cho các em học tập nhằm từng bước nâng cao chất lượng học văn ở trong nhà trường. II.Giải quyết vấn đề: Dạy học là một vấn đề vô cùng phức tạp và là một lĩnh vực nhất định. Quy luật phát triển của nền kinh tế xã hội tác động đến quy luật của sự phát triển tâm lí , sinh lý của người học. Phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm tập trung vào người học, trong quá trình dạy học gắn liền vối tư tưởng dân chủ hoá giáo dục mà thực chất là nhằm phát huy mọi tiềm năng của học sinh, xoá bỏ tư tưởng giáo điều. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. trong dạy học. Bài học thiết kế theo tư tưởng cụ thể hoá hoạt động học tập của học sinh. Chính là tạo cho người học sự tư do, sự năng động và sáng tạo, hứng thú trong học tập. Hoạt động học của học sinh là bản chất là tư duy của sự nhận thức của các em.....Trước những vấn đề của tự nhiên và xã hội sẽ là đề tài nghiên cứu không bao giờ cạn của khoa học và luôn luôn mới đối với giáo viên. Đổi mới chương trình, sách giao khoa, phương pháp dạy học cùng với phương pháp kiểm tra đánh giá . Đổi mới công tác quản lí trường học, đổi mới thi đua khen thưởng..... đều nhằm đến cái đích cuối cùng là vì lợi ích của người học hình thành và phát triển năng lực cao đẹp cuả học sinh trên cơ sở các em học thực, làm thực. Trong tiến trình thực thi đổi mới ắt sẽ có những phát sinh cản trở mà người ta thường nói một cách văn chương là sự xung đột và sự mâu thuẩn. Điều đó cũng là bình thường và mang tính tất yếu. Nếu không có sự mâu thuẩn và xung đột thì là bất bình thuờng và chưa hẳn đã phù hợp với thực tế. Đổi mới phương pháp dạy học được xem là khâu quan trọng để nâng cao chất lượng, giáo dục,dạy học cũng có nghĩa là quá trình giáo dôc vµ qu¸ tr×nh d¹y häc ph¶i ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn nh÷ng c¨n cø khoa học nghiên cứu về nguời học.Thay đổi tư duy về cách tiếp cận nhận thức của học sinh trong quá trình dạy học theo hướng học sinh là chủ thể. Có vai trò chủ động là trung tâm của quá trình sư phạm sẽ định hướng và quyết định việc lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp có hiệu quả. Sự thay đổi về phương pháp dạy học chủ yếu liên quan đến hai nhân tố, sự thay đổi quan niệm về cách nhận thức về học sinh.Cách nhìn đối với học sinh không đúng sẽ đem đến sự khác biệt về phương pháp dạy học. Mét trong nh÷ng thuéc tÝnh cña t­ duy lµ sù mÒm dÎo, dÔ thÝch nghi đặc biệt là lứa tuổi học sinh cho nên các biện pháp, cách thức tổ chøc vµ tiÕn hµnh d¹y häc cã biÓu hiÖn cña sù khu«n s¸o, rËp khuôn,cứng nhắc là điều rất cần phải tránh.Có thể khẳng định sự mềm dÎo vµ sù réng më trong t­ duy cña häc sinh hiÖn nay lµ thùc hiÖn v«. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. cùng sinh động khiến giáo viên luôn luôn ngỡ ngàng và có đối sách kịp thời đổi mới phương pháp giáo dục,dạy học nhằm đáp ứng nhu cầu của giáo dục,dạy học. Nhằm đáp ứng yêu cầu của mục tiêu đào tạo .Khuôn mẩu hay là quán tính ở người giáo viên tưởng vô hại nhưng hết søc nguy hiÓm.V× nã cã tÝnh lµm cho sù s¸ng t¹o cña hoc sinh bÞ thui chặt .Chỉ có giúp học sinh vượt qua được những khuôn mẫu đã có sẵn mơí tạo điều kiện cho các em tiếp cận được cái mới.Và từ đó có hi vọng giải phóng được tiềm năng, năng lực.Người ta vẫn cho rằng thầy nµo trß nÊy,thÇy d¹y thÕ nµo th× trß sÏ häc nh­ thÕ...lµ c¬ së.ThÇy d¹y theo kiểu đọc chép thì trò sẽ học theo kiểu đọc chép.Đương nhiên hậu quả của việc dạy và học như thế sẽ dẫn đến tai hại là học sinh khó có khả năng có thể giải quyết được những vấn đề mới và những tình huống mới đặt ra trong học tập.Dạy học như thế trong học tập ngoài viÖc ghi nhí m¸y mãc lµ chñ yÕu vÒ mÆt nhËn thøc häc sinh khã ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt vµ mèi quan hÖ cña sù vËt kh¸ch quan mµ con người không nhận biết được bằng tri giác và cảm giác trực tiếp bằng biểu tượng .Tư duy phân tích,tổng hợp,so sánh phân loại,hệ thống hoá, trừu tượng hoá,khái quát hoá,...sẽ khó có cơ hội phát triển ở học sinh vì họ không được tham giavào các hoạt động phù hợp vỡi những trò ch¬i b»ng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷,kh«ng ®­îc tËp quan s¸t,tËp suy nghĩ,tập các thao tác tư duy ,từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp ,tư cụ thể đến trừu tượng. Tính năng động là bản chất quan trọng của nhân cách thể hiện bằng hành động tích cực chủ động trong mọi lĩnh vực hoạt động không trùng khớp,ỷ lại vào người khác.Dạy học bằng cách kiểu tạo ra những tình huống hoặc bài tập nhận thức lôi cuốn sự chú ý của người đọc,buộc người đọc phải suy nghĩ độc lập,có những nhận xét phê phán là tạo cơ hội cho học sinh được giải quyết vấn đề,rút ra những kết luận bổ ích nhằm hình thành,rèn luyện tính năng động một cách tự nhiªn...§©y còng lµ c¸ch ph¸t huy tÝnh tÝch cùc lÜnh héi kiÕn thøc cña. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. học sinh do đó kiến thức sẽ thấm sâu hơn và được ghi nhớ bền vững kh¸c víi kiÓu häc vÑt,häc thuéc mµ kh«ng hiÓu. Trong quá trình giáo dục, dạy học thì năng động của học sinh còn chú trọng động viên, khích lệ, chứ không phải vì thành tích.Đẩy thành tích lªn thµnh mét thø bÖnh mµ hiÖn nay chóng ta ®ang ch÷a vµ chèng gîi mở tạo điều kiện giúp học sinh phát huy tinh thần tích cực chủ động học tập, tham gia lao động ,hoạt động ngoại khoá,sinh hoạt tập thể vui chơi giải trí và các hoạt động xã hội khác của cộng đồng.Tính năng động sáng tạo là những phẩm chất có ý nghĩa quan trọng đảm bảo cho sự thành đạt trong tương lai của mỗi học sinh trong xã hội luôn đổi míi hiÖn nay Luật giáo dục chỉ rõ phương pháp dạy học giáo dụcphải phát huy tư duy sáng tạo cần bắt đầu từ sự quan sát,phân tích,đánh giá,sự vật khách quan,tìm ra vấn đề,đặt thành giả thiết và nêu phương pháp giải quyÕt.T­ duy s¸ng t¹o b¾t nguån tõ nh÷ng kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt sâu sắc các vấn đề lý thuyết cũng như thực tiễn cộng với mức độ thành thạo của thao tác tư duy , lô gíc.Song chỉ các tư duy đơn thuần cũng chưa đủ đảm bảo sáng tạo được cái mới,đồng thời huy động mọi phÈm chÊt,ý thøc cÇn thiÕt cña nhËn thøc,lßng quyÕt t©m dòng c¶m ,say mê đến quên mình.Trong dạy học cần kết hợp rèn luyện khả năng tư duy độc lập, tiếp thu có phê phán với việc bồi dưỡng cvác phẩm chất, nhân cách lý tưởng sống cao đẹp cho học sinh. Động cơ mạnh mẽ đúng đắn phê phán một cách khách quan cơ sở một ý kiến,một vấn đề chính là biểu hiện một cách tiếp cân míi,c¸ch nh×n míi vµ lµ khëi ®Çu cña kiÓu t­ duy s¸ng t¹o chØ khi häc sinh cã ®Çu ãc phª ph¸n,thùc ra say mª kh¸m ph¸ vµ cã hoµi b·o chiếm lĩnh cá mới,thì đòi hỏi học sinh tự mình tiến hành học tập,rèn luyện các phẩm chất đạo đức tốt đẹp và khắc phục những nét tính cách ,thãi quen kh«ng tèt mét c¸ch tù nguyÖn,tù gi¸c vµ cã hÖ thèng.Cã ®­îc n¨ng lùc tù gi¸c thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô häc tËp ë ®iÒu kiÖn quan trọng để học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập.Từ đó tự hoàn. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. thiện nhân cách theo hướng phát triển toàn diện có đạo đức, có tri thøc, søc khoÎ, thÈm mü . III.KÕt luËn Yêu cầu về phương pháp dạy học,phương pháp giáo dục theo hướng tích cực hoá quá trình dạy học gây hứng thú học tập cho học sinh,đòi hỏi người giáo viên phải nghiêm cứu tìm tòi, cải tiến và vận dụng các hình thức và phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực chủ động tự lập trong hoạt động học tập của học sinh. Đây là con đường để khắc phục tình trạng thụ động nghe giảng và vùi đầu vào làm bµi tËp suèt ngµy cña häc sinh .§ång thêi ®©y lµ c¸ch thóc ®Èy häc sinh hứng thú tham gia vào quá trình hoạt động trí tụê làm quen với lôgíc của khoa học với quá trình lao động thực tiển và biết cách ứng dụng lý thuyết vào thực tiển đời sống. Muốn đạt được yêu cầu tích cực hoá khi giảng bài giáo viên nên nêu lên những tình huống có vấn đề và cè g¾ng gióp häc sinh nªu lªn ®­îc nh÷ng gi¶ thiÕt vµ c¸ch kiÓm nghiệm. Chẳng hạn khi ra bài tập giáo viên không đơn thuần ra lại những bài học sinh đã học, đã làm hoặc những bài quá dễ gây sự nhàm ch¸n cho häc sinh mµ nªn ®­a ra nh÷ng dù kiÕn, nh÷ng t×nh tiÕt míi với mức độ khó tăng dần để học sinh phát huy tính độc lập sáng tạo, liên hệ, so sánh với thực tiển từ đó học sinh có sự suy ngẫm, tìm tòi lựa chän c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u. Khi ra c©u hái kiÓm tra th× kh«ng nªn ®­a ra những câu hỏi ngẫu nhiên phân tích theo hướng chỉ đơn thuần kiểm tra sự ghi nhớ của học sinh mà nên hướng theo một chủ điểm đã học và chuẩn bị cơ sở nhận thức để học sinh dể dàng hội nhập với chủ ®iÓm bµi gi¶ng míi./. Đ«ng Hà , ngày 10 th¸ng 4 năm 2009 Người viết :. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , năng động, sáng tạo, gây hứng thú häc tËp cho häc sinh m«n Ng÷ v¨n THCS. Trần Thị Khánh. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>