Giáo án Ngữ văn 8 hay cả năm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n :27/ Ngµy gi¶ng :30/ 8/ 2006 TuÇn : 1. TiÕt : 1-2. Bµi 1 v¨n b¶n. T«i §i häc thanh tÞnh a. mục tiêu cần đạt . Giúp Hs : - cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời . - Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi d vị trữ tình man mác của Thanh TÞnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tranh minh häa . H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dới đây , văn bản nào là kiểu văn bản nhật dông ? (A). Cæng trêng më ra . B. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª . C. Sèng chÕt mÆc bay . D. Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> III. Bµi míi . 1, Giíi thiÖu bµi . DÉn d¾t tõ phÇn KTBC. '' T«i ®i häc '' lµ v¨n b¶n nhËt dông ®Çu tiªn. chúng ta học ở lớp 8 . Nội dung của văn bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , b©ng khu©ng cña nh©n 1 vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trờng . Chúng ta cùng tìm hiểu bài . 2, TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s đọc ,. I. §äc , chó. chó thÝch , bè côc .. thÝch .. G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm ,. 1. T¸c gi¶ :. h¬i buån , l¾ng s©u ; chó ý giäng. ( 1911-1988). nãi cña nh©n vËt '' t«i '' , ngêi mÑ. ë HuÕ .. và ông đốc . G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp ? Yêu cầu h/s nhận xét cách đọc. 3-4 h/s đọc Hs nhận xét cách đọc .. cña b¹n ? ? §äc thÇm chó thÝch ? Nªu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh ?. ? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , lu ý chó thÝch 2, 6, 7 . ? ? Câu chuyện đợc kể theo trình tự bè côc ntn ?. - 1911-1988 , quª ë HuÕ . Tõ n¨m 1933 vµo nghÒ d¹y häc vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n , lµm th¬ .... H/s tự hỏi đáp chú thích . Câu chuyện đợc kể theo trình tự thêi gian cña buæi tùu trêng (theo dßng håi tëng cña nh©n vËt '' t«i''). ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy ? T¸c dông cña ng«i kÓ ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ I . Ng«i kÓ nµy gióp cho ngêi kÓ. Lop8.net. 2. V¨n b¶n : In trong tËp ''Quª mÑ '' 1941 ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> chuyÖn dÔ dµng béc lé c¶m xóc , t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc nhÊt . Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản . ? §äc thÇm '' Tõ ®Çu ... tng bõng rộn rã '' . Nỗi nhớ về buổi tựu trờng của tác giả đợc khơi nguồn từ thêi ®iÓm nµo ? Quang c¶nh ra sao ?. ? Kỉ niệm về buổi tựu trờng đợc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ? T×m. II. đọc- hiểu v¨n b¶n. 1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nh©n vËt ''t«i'' - Thêi ®iÓm gîi nhí : cuèi thu trong buæi (hµng n¨m ) - ngµy khai trêng . tùu trêng . - C¶nh thiªn nhiªn : l¸ rông nhiÒu , a, Kh¬i m©y bµng b¹c . nguån kØ - C¶nh sinh ho¹t : mÊy em bÐ rôt niÖm . rè cùng mẹ đến trờng . 2. nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ng÷ Êy ?. - DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian : tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø . - C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc : nao nøc , m¬n man , tng bõng , rén r· §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng Gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khứ và hiện tại . Chuyện đã xảy ra tõ bao n¨m råi mµ dêng nh võa míi x¶y ra h«m qua .. ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng ( nh©n vËt ''t«i'' trên con đờng cùng mẹ tới trờng) håi hép , c¶m gi¸c ngì ngµng cña nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên - Con đờng này tôi đã quen đi lại đờng tới trờng ? l¾m lÇn .... C¶nh vËt chung quanh tôi đều thay đổi .. Lop8.net. Tõ hiÖn t¹i qu¸ khø . §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng .. b. Trªn con đờng cùng mÑ tíi trêng.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo , với mấy quyÓn vë míi trªn tay . - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë muốn thử sức muốn khẳng định mình khi xin mẹ đợc cầm bút , thớc nh các bạn khác . ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong t©m tr¹ng nh©n vËt ''t«i'' khi cùng mẹ đi trên đờng ?. Lần đầu tiên đợc đến trờng , đợc tiÕp xóc víi mét thÕ giíi hoµn toµn khác lạ không chỉ nô đùa , rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa , cho nªn ''t«i'' c¶m thÊy tÊt c¶ dêng nh trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong viÖc cÇm bót , thíc vµ 2 quyÓn vë §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c rÊt tù nhiªn cña một đứa bé lần đầu tiên đợc đến trờng . Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta h×nh dung t thÕ ngé nghÜnh , đáng yêu của chú bé . 3. C¶m thÊy trang träng , đứng đắn Võa muèn thö søc vµ khẳng định m×nh H¸o høc. ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá. c. T©m tr¹ng. t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n. vµ c¶m gi¸c. vật ''tôi'' khi đến trờng nghe ông. cña ''t«i''khi. đốc gọi tên ... ? Hãy phân tích ?. - Sân trờng hôm nay dày đặc ngời . Ai còng quÇn ¸o s¹ch sÏ ... - Ng«i trêng võa xinh x¾n võa oai nghiªm kh¸c thêng ... lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬ . - Nghe gọi đến tên tôi giật mình và lóng tóng t©m tr¹ng håi hép , lo l¾ng . - Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në t©m tr¹ng lóng tóng , sî sÖt khi ph¶i rêi xa bµn tay dÞu. Lop8.net. đến trờng và khi nghe «ng đốc gọi tên vµ ph¶i rêi bµn tay mÑ bíc vµo líp.. Bì ngì , lo.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> G: Tõ t©m tr¹ng h¸o høc , h¨m hë dµng cña mÑ . trên đờng tới trờng chuyển sang t©m tr¹ng lo sî vÈn v¬ , råi bì ngì, ngËp ngõng , ®©y lµ sù chuyÓn biÕn t©m lÝ rÊt phï hîp cña mét đứa trẻ lần đầu tiên đợc đến trờng . ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc ? Em cã c¶m thÊy chó bÐ nµy lµ ngêi yÕu ®uèi hay kh«ng ? ( Hs th¶o luËn theo nhãm ) Hs tù do th¶o luËn theo nhãm . Cö đại diện trònh bày . - Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc c¶ . Chóng ta cã thÓ th«ng c¶m v× đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi đợc tiếp xúc với đám đông mà thôi khi ph¶i rêi tay mÑ , cËu bÐ c¶m thÊy hôt hÉng lo sî cho nªn viÖc dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në lµ ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cïng . H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ mét tÊt yÕu sÏ x¶y ra . c¶m gi¸c cña ''t«i'' khi bíc vµo chç ngåi l¹ lïng ntn ? - Bíc vµo líp t«i nh×n bao qu¸t xung quanh thÊy c¸i g× còng míi l¹ vµ hay hay . Nh×n chç ngåi cña mình thật kĩ rồi tự lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó nhìn ngời bạn mới cha quen mà đã thấy quyÕn luyÕn Tất cả đó là 4 sự biến đổi rất tự nhiên trong tâm lÝ nh©n vËt . Cã thÓ chç ngåi kia , ngêi b¹n míi Êy sÏ lµ n¬i mµ m×nh g¾n bã , gÇn gòi trong suèt c¶ n¨m C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn t¸c. häc .. Lop8.net. sî vÈn v¬ , håi hép lo l¾ng , lóng tóng sî sÖt .. d. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''t«i'' khi ngåi vµo chç cña mình và đón nhËn giê häc ®Çu tiªn ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> gi¶ ®a h×nh ¶nh '' con chim liÖng ... bay cao '' cã ý nghÜa g× ? N2: Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' kÕt Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm . thóc truþyÖn cã ý nghÜa g× ? N1 : H×nh ¶nh '' mét con chim non gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ liệng đến ...'' có ý nghĩa tợng trng tr×nh bµy . sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bớc vào giai đoạn mới đó là làm học sinh , đợc đến trờng , đợc học hành , đợc làm quen với thầy cô , b¹n bÌ sèng trong mét m«i trêng cã sù qu¶n lÝ chÆt chÏ h¬n . N2 : C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh më ra mét thÕ giíi , mét kho¶ng kh«ng gian míi , mét giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trÎ . Dßng ch÷ chËm ch¹p , nguÖch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo , khao kh¸t trong tuæi th¬ cña con ngêi vµ G bæ sung , söa ch÷a vµ chèt l¹i dòng chữ cũng thể hiện rõ chủ đề vấn đề đã nêu cña truyÖn ng¾n nµy . ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những ngời lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới , - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu các bậc phụ huynh ) đối với các đáo cho con em trong buổi tựu trem bé lần đầu đi học ? ờng đầu tiên , đều trân trọng tham dù buæi lÔ nµy . Cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh . - Ông đốc là hình ảnh ngời thầy , ngời lãnh đạo nhà trờng rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s. - ThÇy gi¸o trÎ víi g¬ng mÆt t¬i 5 cời đón h/s vào lớp cũng là một ngêi vui tÝnh th¬ng yªu h/s .. Lop8.net. 2. Thái độ , cö chØ cña ngời lớn đối víi c¸c em . - C¸c bËc phô huynh . - Ông đốc . - ThÇy gi¸o trÎ ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> G: Nh÷ng h/¶ vÒ ngêi lín cho thÊy trách nhiệm , tấm lòng của nhà trờng , gia đình đối với các em h/s . §©y thùc sù lµ nh÷ng dÊu Ên tèt đẹp , những kỉ niệm trong sáng , Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ trong kÝ øc tuæi th¬ , gióp c¸c em tù tin , v÷ng vµng h¬n . §ã cßn lµ m«i trêng gi¸o dôc Êm ¸p , n¬i nu«i dìng t©m hån trÝ tuÖ vµ t×nh c¶m của những thế hệ tơng lai của đất níc . Hoạt động 3 : Hớng dẫn h/s tổng kÕt . ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so sánh đợc nhà văn sử dụng trong truyÖn ng¾n nµy ?. '' Tôi quên thế nào đợc ........'' '' ý nghÜ Êy tho¸ng qua .........'' '' Hä nh con chim con ..........'' §©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu h/¶ , giµu søc gîi c¶m ddîc g¾n víi nh÷ng c¶nh s¾c thiªn nhiªn t¬i s¸ng ; tr÷ t×nh . Nh÷ng so s¸nh nµy gãp phÇn diÔn t¶ cô thÓ , râ rµng nh÷ng c¶m gi¸c , ý nghÜ cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi ®Çu tien ®i häc , gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ mang m¸c vµ c¶m gi¸c nhÑ nhµng ªm dÞu cho truyÖn ng¾n .. ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật vµ søc cuèn hót cña t¸c phÈm ?. a. §Æc s¾c nghÖ thuËt :+ TruyÖn ngắn đợc bố cục theo dòng hồi tởng , cảm nghĩ của nhân vật ''tôi''. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> theo tr×nh tù thêi gian cña buæi tùu trêng . + Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ , 6 miªu t¶ víi béc lé c¶m xóc , t©m tr¹ng . b. Søc cuèn hót cña t¸c phÈm : - T×nh huèng truyÖn '' buæi ®Çu tiªn ®i häc '' cã dÊu Ên s©u ®Ëm , chứa đựng cảm xúc thiết tha. - Sù quan t©m ch¨m sãc tr×u mÕn yêu thơng của những ngời lớn đối víi c¸c em h/s trong buæi ®Çu tiªn ®i häc . - H×nh ¶nh thiªn nhiªn , ng«i trêng vµ c¸c h/¶ so s¸nh giµu søc gîi c¶m cña t¸c gi¶ . Hs đọc ghi nhớ .. Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 .. Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập ? Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ) Hs th¶o luËn lµm theo nhãm . Yªu cÇu : Cã thÓ nªu c¶m nghÜ vÒ mét ®o¹n v¨n hoÆc c¶ bµi . ? ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên tîng cña em trong buæi khai gi¶ng lÇn ®Çu tiªn ? ( Nhãm 2 ) . - C¶m xóc ch©n thùc , thiÕt tha . - Nªn chän nh÷ng chi tiÕt s©u s¾c , Ên tîng nhÊt . IV. Híng dÉn vÒ nhµ . - Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí .. - So¹n bµi : '' Trong lßng mÑ ''. Lop8.net. III. Ghi nhí . IV. LuyÖn tËp . Bµi 1:.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Đact trớc bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . Ngµy so¹n :28/ 8/ 2006 Ngµy gi¶ng :31/ 8/ 2006 TuÇn : 1 TiÕt : 3. tiÕng viÖt. cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 7 A. môc tiªu. Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . - Th«ng qua bµi häc , rÌn luyÖn t duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng , vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: §act vµ xem phÇn t×m hoi bµi . C. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa ? III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi: ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa tõ ng÷ . NghÜa cña tõ cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nhng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t hÑp h¬n . Chóng ta sÏ t×m hoi bài học hôm nay để rõ hơn . 2 . TiÕn tr×nh bµi d¹y: Hoạt động G Hoạt động 1 : Hình thành khái niÖm tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nnghÜa hÑp . G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 . ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó , chim , c¸ . T¹i sao ? ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' voi , h¬u '' . Tõ chim réng hay hÑp h¬n nghÜa cña. Hoạt động H. Hs quan sát sơ đồ . - Nghĩa của từ động vật rộng h¬n nghÜa cña tõ '' thó , chim , c¸ '' . V× ph¹m vi nghÜa cña tõ động vật bao hàm nghĩa của ba tõ '' thó , chim , c¸ '' . 8. tõ '' tu hó , s¸o ''. Tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' c¸ r« , c¸ thu '' . V× sao ?. ? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? §ång thêi hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? G : Nh vậy từ '' động vật '' là từ có nghÜa réng . Tõ '' voi , h¬u , tu hó , s¸o '' lµ tõ cã nghÜa hÑp . ? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp ?. - C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu hó , s¸o ....'' . V× c¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cña c¸c tõ ..... C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu hó '' vµ cã ph¹m vi nghĩa hẹp hơn từ ''động vật ''. - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nnghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c .. Lop8.net. ND cần đạt I. Tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghĩa đợc bao hàm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa rộng , vừa có nghĩa hẹp đợc không ? T¹i sao ?. - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng , hÑp cña nghĩa từ ngữ chỉ là tơng đối. Hs đọc ghi nhớ .. ? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 ? Hoạt động 2 : Hớng dẫn h/s luyện a. tËp . Gv híng dÉn h/s tù lµm bµi 1 . QuÇn. Y phôc ¸o. quần dài , quần đùi b.. Vò khÝ. Sóng. ? §äc yªu cÇu bµi 2 . Lµm c¸ nh©n. *. Ghi nhí .. ¸o dµi , ¸o s¬ mi II. LuyÖn tËp. Bµi 1: Bom. súng trờng , đại bác bom bi , ba cµng. Bµi 2 : a. Chất đốt b. NghÖ thuËt. 9 c. Thøc ¨n. e. §¸nh .. d. Nh×n. Bµi tËp 3 : Chia hai nhãm . Nhãm nµo nhanh , chÝnh x¸c ( 3 tõ trë lªn ) nhãm đó thắng . a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô . b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc . c, Hoa qu¶ : cam ; chanh ; chuèi ; mÝt .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> d, Hä hµng : chó ; d× ; c« ; b¸c . e, Mang : x¸ch ; khiªng ; g¸nh . Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ : a, thuèc lµo .. c, bót ®iÖn .. b, thñ quü .. d, hoa tai .. Bài tập 5 : ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở , sụt sùi . khãc : nghÜa réng. nøc në , sôt sïi: nghÜa hÑp. IV. Híng dÉn vÒ nhµ : Häc thuéc phÇn ghi nhí ChuÈn bÞ bµi : Trêng tõ vùng . Ngµy so¹n :4/ 9/ 2006 Ngµy gi¶ng :8/ 9/ 2006 TuÇn : 1. TiÕt : 4. TËp lµm v¨n. tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n A. môc tiªu. Giúp h/s : - Nắm đợc chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n . - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lùa chän , s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> H: T×m hiÓu tríc phÇn t×m hiÓu bµi . C. Lªn líp. 10 I. ổn định tổ chức. II . kiÓm tra bµi cò . III. bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã đợc tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho nh÷ng c©u hoØo Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn bản . G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh .. Hs đọc thầm văn bản .. ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh ? Sù håi tëng Êy gîi lªn nh÷ng Ên tîng g× trong lßng t¸c gi¶ ?. ? Hãy nêu lên chủ đề của văn b¶n ?. T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn ®i häc . Sù håi tëng Êy gîi lªn c¶m gi¸c b©ng khu©ng , xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc , bì ngì cña nh©n vËt '' t«i'' trong buæi tùu trêng . Chủ đề của văn bản : Những kỉ niÖm s©u s¾c vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn .. Lop8.net. I. Chủ đề của v¨n b¶n ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ? Vậy em hiểu chủ đề của văn b¶n lµ g× ?. Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt đợc tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản .. ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ?. Hs đọc ghi nhớ .. Hoạt động 2 : Hớng dẫn h/s hình thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhÊt về chủ đề của văn bản . ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngày đầu tiên đi học , tác giả đã. II. TÝnh thèng nhất về chủ đề cña v¨n b¶n . 11. đặt nhan đề của văn bản và sử dông tõ ng÷ c©u ntn ?. ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' khi cùng mẹ đi đến trờng , khi cùng c¸c b¹n vµo líp ?. - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc . + Các câu đều nhắc đến những kỉ niÖm cña buæi tùu trêng ®Çu tiªn trong đời . - H«m nay t«i ®i häc . - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng . - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay tôi đã bắt đầu thấy nặng . - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt , nhng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng .. *. Khi cïng mÑ tíi trêng : Con đờng quen đi lại lắm lần nay thÊy l¹ , c¶nh vËt xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bộ quần ¸o míi , cè lµm ra vÎ nh mét häc. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> trß thùc sù '' tay bÆm gh× hai quyển sách , đòi mẹ cầm bút thớc ''. * Khi quan s¸t ng«i trêng : cao r¸o s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai nghiªm , s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬ . Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toàn thân run run , đợc mọi ngời nh×n th× tá ra lóng tóng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng . * Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nÆng nÒ , dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në . G: Tất cả các chi tiết trên đều tập * Trong lớp học : cảm thấy xa trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña mÑ nhí nhµ . nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn . ? Vậy tính thống nhất về chủ đề 12 thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo trong v¨n b¶n ?. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ?. Gọi h/s đọc phần ghi nhớ .. V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác .. Để viết đợc một văn ... cần xác định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản đợc thể hiện trong đề bài , đề mục , trong quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i . Hs đọc ghi nhớ .. Hoạt động 3 : Hớng dẫn học sinh luyÖn tËp .. III. Ghi nhí . IV. LuyÖn tËp .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> §äc yªu cÇu bµi tËp 1. Bµi 1 . ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thø tù nµo ? Theo em cã thÓ thay đổi trật tự sắp xếp này đợc kh«ng ? V× sao ? - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng s«ng Thao quª h¬ng cña t¸c gi¶. - Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n bã cña c©y cä víi ngêi d©n s«ng Thao. - Khó thay đổi đợc trật tự sắp xếp vì các ý này đã rành mạch , liên tôc . ? Nêu chủ đề của văn bản trên ?. Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của rõng cä quª t«i .. ? chủ đề ấy đợc thể hiện trong Chủ đề đợc thể hiện qua nhan đề toµn v¨n b¶n . H·y chøng minh ? cña v¨n b¶n , c¸c ý miªu t¶ h×nh d¸ng , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m gi÷a c©y víi ngêi . ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c c©u tiªu biểu thể hiện chủ đề của đề của 13 v¨n b¶n ?. C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ : + h×nh d¸ng cña c©y cä . + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶ . + công dụng của cây cọ đối với đời sống .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm .. Hs thảo luận nhóm và cử đại diÖn tr×nh bµy . Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì nã kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm '' V¨n ch¬ng lµm cho t×nh yªu quª h¬ng .... ''. Bµi 2 .. Bµi 3. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . - Có những ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ý hợp với chủ đề nhng do cách diễn đạt cha tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề: b,e . a, Cø mïa thu vÒ , mçi lÇn thÊy c¸c em nhá ... xèn xang . b, Cảm thấy con đờng '' thờng đi l¹i l¾m lÇn '' tù nhiªn còng thÊy lạ , cảnh vật đều thay đổi . c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh mét cËu häc trß thùc sù . d, C¶m thÊy ng«i trêng vèn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhiÌu biÕn đổi . e, Líp häc vµ nh÷ng ngêi b¹n míi trë nªn gÇn gòi , th©n th¬ng. IV. Híng dÉn vÒ nhµ . - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - ChuÈn bÞ bµi : '' Bè côc cña v¨n b¶n ''. 14 Ngµy so¹n :7/ 9/ 2006 Ngµy gi¶ng : 12/ 9/ 2006 TuÇn : 2 bµi 2. Lop8.net. TiÕt : 5 - 6.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> v¨n b¶n. trong lßng mÑ ( trÝch : nh÷ng ngµy th¬ Êu ) nguyªn hång. a. môc tiªu : Giúp h/s : - Hiểu đợc tình cảnh đắng thơng và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận đợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Hiểu đợc những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lối tự truyện chân thành , truyền cảm , thấm đợm chất trữ t×nh. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt , ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tËp truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång , b¶ng phô . H: So¹n bµi . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . H1: Ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phÈm ? A. Truyện đợc bố cục theo dòng hồi tởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo tr×nh tù thêi gian cña buæi tùu trêng . B. Cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c ph¬ng thøc t¹o lËp v¨n b¶n nh tù sù , miªu t¶ , biÓu c¶m . C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ¶nh so s¸nh giµu chÊt tr÷ t×nh . (D). Cả A,B,C đều đúng . 15 III. Bµi míi 1. giíi thiÖu bµi : Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cuèn håi kÝ tù truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' . Nguyªn hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cã tuổi thơ thật cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã đợc nhà văm viết lại trong tËp tiÓu thuyÕt tù thuËt '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về ngời mẹ đáng thơng qua cuộc trò chuyÖn víi bµ c« vµ cuéc gÆp gì bÊt ngê lµ mét trong nh÷ng ch¬ng truyÖn cảm động nhất . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1 : hớng dẫn h/s I. §äc , chó thÝch , bè côc . 1. §äc .. đọc , tìm hiểu chú thích , bố côc . G nêu yêu cầu đọc : giọng chËm , t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc cña nh©n vËt '' t«i '' . - C¸c tõ ng÷ , h/¶ , lêi nãi cña bà cô đọc với giọng đay đả , béc lé s¾c th¸i ch©m biÕm , cay nghiÖt . ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc tiÕp ?. Hs nối nhau đọc truyện . Nhận xét cách đọc của bạn . - Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n lín cña nÒn văn học VN hiện đại . Ông là. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Dùa trªn phÇn so¹n bµi h·y nãi v¾n t¾t vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång ?. t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt næi tiÕng : '' Cöa biÓn '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh , S«ng nói quª h¬ng ...... - Thêi th¬ Êu tr¶i nhiÒu cay đắng đẫ trở thành nguồn cảm høng cho t¸c gi¶ viÕt cuèn håi kí tự truyện cảm động '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' 19381940 . T¸c phÈm gåm 9 ch¬ng , mçi ch¬ng kÓ vÒ. 2. T¸c gi¶ . 1918- 1982 , quª ë Nam §Þnh nhng sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng . - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN . 3. T¸c phÈm : Ch¬ng 4 cña t¸c phÈm .. 16 mét kØ niÖm s©u s¾c . §o¹n trÝch thuéc ch¬ng 4 cña t¸c phÈm . ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo 2 nhóm : 6,8,12,13,14,17 ? Hs tự hỏi - đáp chú thích dựa vµo SGK / 19 . ? ®oank trÝch '' Trong lßng mÑ '' cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ?. P1: Từ đầu ... ngời ta hỏi đến. *, Bè côc :. chứ : Cuộc đối thoại giữa ngời c« vµ chó bÐ Hång ý nghÜ , c¶m xóc cña bÐ Hång vÒ ngêi mÑ . P2: Cßn l¹i : Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång . Hoạt động 2 : Hớng dẫn h/s đọc - hiểu văn bản . ? Chú bé Hồng đợc sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn ?. Bè chÕt , cha ®o¹n tang , mÑ ph¶i ®i lµm ¨n xa vµ còng chẳng khá giả gì , đã lâu rồi chú bé không đợc gặp mẹ .. Lop8.net. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n . 1. Nh©n vËt bµ c« ( qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång )..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>