Bài soạn Sử 8: Tuần 20 - Tiết 36*

Tuần 20 Ngày soạn: 1/1/2011
Tiết 36 Ngày dạy: 3/3/2011
Phần hai
LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1918
CHƯƠNG I:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
TỪ NĂM 1858 ĐẾN CUỐI THẾ KỶ XIX
BÀI 24:
CUỘC KHÁNG CHIẾN TỪ NĂM 1958 ĐẾN NĂM 1873.
A/ Mục tiêu:
1- Kiến thức: Giúp học sinh thấy rõ:
- Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam và âm mưu xâm lược của chúng.
- Quá trình xâm lược của thực dân Pháp: Chiến sự ở Đà Nẵng, Gia Định và những nét
chính về Hiệp ước Nhâm Tuất 1862.
2- Kỹ năng:
- Rèn luyện cho HS phương pháp quan sát tranh, ảnh lịch sử, sử dụng bản đồ, các tư liệu
lịch sử, VH để minh hoạ, khắc sâu những nội dung cơ bản của bài học.
3- Tư tưởng:
- Bản chất tham lam, tàn bạo, hiếu chiến của chủ nghĩa thực dân.
- Tinh thần bất khuất, kiên cường chống ngoại xâm của nhân dân ta trong những ngày
đầu chống Pháp xâm lược, cũng như thái độ yếu đuối, bạc nhược của giai cấp phong kiến.
- Ý chí thống nhất đất nước.
B/ Chuẩn bị
- Lược đồ ĐNA
- Lược đồ chiến trường Đà Nẵng, Gia Định những năm 1858- 1861.
- Tranh, ảnh về cuộc tấn công của Pháp ở Đà Nẵng (1858)
C/ Tiến trình Dạy - Học:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới

Giới thiệu bài mới:
Vào giữa thế kỉ XIX, ở Việt Nam, nhà Nguyễn còn tồn tại với tư cách là một nhà nước độc
lập, có chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, thì ở xung quanh ta, nạn bành trướng của chủ nghĩa thực
dân phương Tây đã lam tràn. Thực dân Pháp lợi dụng mối quan hệ từ trước để chuẩn bị xâm
lược ta.
I/ THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC VIỆT NAM
Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: 1- Chiến sự ở Đà Nẵng những năm 1858
a. Kiến thức cần đạt
Nguyên nhân thực dân Pháp xâm lược nước
ta.Diễn biến của tình hình chiến sự ở Đà
Nẵng trong những năm 1858 – 1859.
b. Tổ chức thực hiện.
1) Tình hình nhà Nguyễn nửa đầu thế kỉ
XIX?
- GV: Gợi ý để HS nhớ lại kiến thức đã học ở
lớp 7 để trả lời. (Khủng hoảng, suy yếu).
- GV: Trong khi đó, các nước phương Tây
sau khi hoàn thành cách mạng tư sản, đã đẩy
mạnh xâm lược các nước phương Đông (GV
chỉ thuộc địa của các nước đế quốc trên lược
đồ ĐNA).
2) Âm mưu xâm lược Việt Nam của thực dân
Pháp có từ khi nào? Biểu hiện?
- Âm mưu xâm lược Việt Nam của thực dân
Pháp có từ lâu. Họ đã sử dụng các phần tử
Công giáo phản động đi trước.
3) Pháp lấy cớ nào để xâm lược nước ta?
- Bênh vực đạo Gia-tô….
4) Vì sao Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu

tấn công vào nước ta?
- Đà Nẵng gần Huế (là cổ họng kinh thành
Huế), có cảng nước sâu, chiếm Đà Nẵng kéo
quân ra Huế buộc triều đình đầu hàng, kết
thúc chiến tranh (“đánh nhanh thắng nhanh”).
- GV: Sử dụng lược đồ trình bày diễn biến
chiến sự ở Đà Nẵng.
5) Tại sao Pháp xâm lược nước ta? Bước
đầu Pháp bị thất bại như thế nào?
- Pháp xâm lược nước ta vì mục tiêu mở rộng
thị trường, thuộc địa. Quân ta đã đánh trả
quyết liệt, trong 5 tháng, Pháp chỉ chiếm được
bán đảo Sơn Trà, kế hoạch “đánh nhanh thắng
nhanh” bị thất bại.
Hoạt động2
a. Kiến thức cần đạt
HS trình bày được diễn biến chiến sự ở Gia
Định và những nội dung cơ bản của Hiệp
-1859.
a- Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt
Nam.
- Việt Nam có vị trí thuận lợi, giàu tài
nguyên thiên nhiên.
- Chế độ Việt Nam khủng hoảng, suy yếu.
b- Chiến sự ở Đà nẵng.
- Sáng 1/9/1858 Pháp tấn công Đà Nẵng,
bắt đầu cuộc xâm lược nước ta.
- Quân ta dưới sự chỉ huy của Nguyễn tri
Phương lập phòng tuyến, anh dũng chống
trả.

- Sau 5 tháng Pháp chỉ chiếm được bán
đảo Sơn Trà, kế hoạch “đánh nhanh thắng
nhanh” của Pháp bước đầu thất bại.
2- Chiến sự ở Gia Định năm 1859.
ước Nhâm Tuất 18620
b. Tổ chức thực hiện.
- GV: Tháng 2/1859, Pháp kéo quân vafp Gia
Định.
6) Vì sao sau thất bại ở Đà Nẵng, Pháp lại
chọn Gia Định làm mục tiêu tấn công?
- Chiếm vựa lúa, cắt nguồn lương thực của
triều đình Huế.
- Chiếm các cảng quan trọng ở miền Nam
trước Anh, chuẩn bị chiếm Cao Miên, dò
đường sang Trung Quốc.
- GV: Dùng lược đồ trình bày diễn biến chiến
sự ở Gia Định.
7) Em có nhận xét gì về thái độ chống Pháp
của triều đình Huế?
-HS: Không kiên quyết và nắm thời cơ để
hành động.
- GV: Trình bày tiếp chiến sự những năm
1860, 1861, 1862, thái độ và sách lược sai
lầm của triều đình nhà Nguyễn.
8) Nội dung của Hiệp ước Nhâm Tuất?
- Nhượng 3 tỉnh miền Đông Nam kì cho
Pháp.
- Mở của biển Đà nẵng, Ba lạt, Quảng yên.
- Pháp được tự do truyền đạo.
- Bồi thường chiến phí cho Pháp.

- Pháp trả lại thành Vĩnh Long...
- HS thảo luận:
9) Những nguyên nhân nào khiến nàh
Nguyễn kí Hiệp ước Nhâm Tuất? Em có
nhận xét gì về Hiệp ước Nhâm Tuất?
- Nhà Nguyễn nhân nhượng với Pháp nhằm
bảo vệ quyền lợi giai cấp dòng họ, rảnh tay
phía Nam để đối phó với phong trào nông dân
phía Bắc.
- Hiệp ước đã vi phạm chủ quyền nước ta (cắt
đất cho Pháp). – Trách nhiệm mất một phần
lãnh thổ thuộc về nhà Nguyễn.
10) Thái độ của nhân dân ta trước việc triều
đình Huế kí Hiệp ước?
- 2/ 1859 Pháp kéo quân từ ĐN vào Gia
định.
- Ngày 17/2/1859 Pháp tấn công thành Gia
Định.
Quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã.
- Ngày 24/2/1861, Pháp chiếm được Đại
đồn Chí Hòa, thừa thắng lần lượt chiếm 3
tỉnh miền Đông và thành Vĩnh Long.
- Ngày 5/6/1862, triều đình Huế kí với
Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất.
* Nội dung (SGK).
- Nhân dân ta tiếp tục tự động nổi dậy kháng
chiến chống Pháp, bảo vệ độc lập dân tộc.
4. Củng cố.
- Nguyên nhân Thực dân Pháp xâm lược nước ta?
+ Nguyên nhân sâu xa: Nhu cầu mở rộng thị trường, thuộc địa.Bản chất tham lam, tàn

bạo của chủ nghĩa thực dân.
+ Nguyên nhân trực tiếp: Các chính sách thủ cựu và sự yếu đuối, bạc nhược của triều
đình Huế.
+ Nguyên cớ: Bảo vệ đạo Gia-tô.
- Lập bảng niên biểu những sự kiện chính trong cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân
ta từ 1858 – 1862?
Thời gian Sự kiện
1/9/1858
17/2/1859
24/2/1861
12/4/1861
10/12/1861
23/3/1862
5/6/1862
5. Hướng dẫn học bài ở nhà.
- Bài tập: 3/74
- Xem trước bài 24- Phần II.