Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1 đến tuần 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 20/8/2011 Ngµy d¹y:22/8/2011 Bµi 1. TiÕt1. TuÇn 1 V¨n b¶n: T«i ®i häc ( Thanh TÞnh ). I. Mục tiêu cần đạt : 1. KiÕn thøc : Häc sinh c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời học sinh . Thấy được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ đến tuổi đến trường trong một văn b¶n tù sù qua ngßi bót cña Thanh TÞnh. 2 . Kĩ năng : - Rèn kĩ năng đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm ; phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân 3. Thái độ : Qua bài giáo dục học sinh có những tình cảm trong sáng khi hồi ức về tuổi thơ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ng¾n cña Thanh TÞnh. B.GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG. - Giao tiếp, trình bày những suy nghĩ về tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ. - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về đặc điểm nghệ thuật của truyện ngắn, tình cảm đằm thắm của tác giả - Tự nhận thức, xác định lối sống trân trọng những tình cảm gia đình, nhà trường. C.PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT DẠY HỌC:. - Học theo nhóm; thảo luận trao đổi và phân tích giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung trong truyện ngắn - Tự nhận thức; xác định lối sống trân trọng những tình cảm gia đình, nhà trường. D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò. - KiÓm tra s¸ch gi¸o vë häc tËp cña häc sinh III. Bµi míi Hoạt động 1:Khởi động – giới thiệu bài - Tiết đâu tiên ở chương trình ngữ văn 7 các em đã được học bài gì? Của ai? Nội dung bµi Êy nãi vÒ chuyÖn g×? ThÓ hiÖn t©m tr¹ng g×? Cña ai? Bµi Êy thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? - Giáo viên định hướng: + Văn bản nhật dụng: Cổng trường mở ra của Lý Lan. Bài văn thể hiện tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai giảng đâu tiên của con trai mình. + GV: Trong cuộc đời mỗi con người, kỷ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ lâu bền nhất. Đặc biệt kỷ niệm buổi đến trường đầu tiên: “ Ngµy ®Çu tiªn ®I häc Mẹ dắt tay tới trường Em võa ®i võa khãc Mẹ dỗ dành yêu thương” Viễn Phương + Truyện ngắn “ Tôi đi học” đã diễn tả những kỷ niệm mơn man, bâng khuâng của mét thêi th¬ Êu. I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. HĐ 2 KHÁM PHÁ – KẾT NỐI Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (?) Dựa vào chú thích em hãy giới thiệu 1-T¸c gi¶. Thanh TÞnh(1911-1988) đôi nét về tác giả Thanh Tịnh - Có sáng tác từ trước CM T8ở các thể lo¹i th¬ , truyÖn . - Các sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm , tình cảm êm dịu trong trẻo 2. Tác phẩm: (?) Nêu vị trí của tác phẩm? Được in trong tập Quê mẹ (XB 1941) Hướng dân đọc: Nhẹ nhàng, êm dịu, có II. Đọc và tìm hiểu chú thích. 1.Đọc cảm xúc.  GV đọc 1 đoạn mẫu, sau đó gọi HS đọc tiếp, hướng dẫn HS cách đọc.  GV cho HS đọc lại từ khó. Chú ý các 2. Chú thích từ ụng đốc, Lớp ba, lớp năm, Tựu trường, -Ông đốc:ở đây là ông hiệu trưởng. -L¹m nhËn:nhËn qu¸ ®i, nhËn vµo m×nh lạm nhận nh÷ng phÇn, nh÷ng ®iÒu kh«ng ph¶i cña m×nh ?V¨n b¶n “T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh III. Thể loại, bố cục, PTBĐ. ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i g×? ? Phương thức biểu đạt chính của văn b¶m nµy lµ g×. *G\V: Bµi v¨n ®­îc viÕt theo dßng håi tưởng của nhà văn về những ngày đầu tựu trường. ?Em hãy chỉ ra quá trình hồi tưởng của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên thể hiÖn trong bµi? -Những cảnh cuối thu đã khiến tác giả nhớ về buổi tự trường. +T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” trên con đường cùng mẹ tới trường. +T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người,lúc nghe tên mình, khi phải rời tay mÑ vµo líp. + T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “tôi”lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhËn giê häc ®Çu tiªn ?Em h·y nªu nh÷ng sù viÖc (hoµn c¶nh vµ thời điểm) khiến nhân vật “tôi” liên tưởng về buổi tựu trường đầu tiên của mình ? HS trao đổi trong bàn , xác định các sù viÖc . Gäi 2-3 HS tr¶ lêi – GV thèng nhÊt . ?Vì sao vào thời điểm đó tác giả lại nhớ Lop8.net. 1. Thể loại: TruyÖn ng¾n 2. Phương thức biểu đạt: KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ víi biÓu c¶m. 3. Bố cục: 4 phần + Đoạn 1; từ đầu -> tưng bừng rộn rã. => Khơi nguồn kỷ niệm. + Đoạn 2; Tiếp -> trên ngọn núi=>T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” trªn con đường cùng mẹ tới trường. + Đoạn 3; Tiếp -> trong các lớp=>T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người,lúc nghe tªn m×nh, khi ph¶i rêi tay mÑ vµo líp + Đoạn 4; Còn lại=>T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i”lóc ngåi vµo chç cña mình và đón nhận giờ học đầu tiên. IV.Phân tích 1. Khơi nguồn kỷ niệm. - Thời điểm gợi nhớ: cuối thu - Thời điểm khai trường - Cảnh vật L¸ ngoµi ®­êng rông nhiÒu, m©y bµng b¹c. - Hình ảnh mấy em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> về buổi tựu trường đầu tiên của mình.? ? KØ niÖm vÒ buæi tùu trưêng ®ưîc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo Tìm nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ng÷ Êy ? DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian : tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø . GV : C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc : nao nøc , m¬n man , tng bõng , rén r· §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng. Gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i . Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dờng nh võa míi x¶y ra h«m qua. ->Thêi ®iÓm khai gi¶ng hµng n¨m. -T©m tr¹ng: N¸o nøc, m¬n man, t­ng bừng , rộn rã khi nhớ ngày khai trường ®Çu tiªn . C¶m xóc ch©n thùc, cô thÓ gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i.. * Hoạt động 3: Vận dụng. 4. Củng cố: Nhân xét về bố cục của truyên ngắn.Tóm tắt trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật tôi. 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Đọc lại văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhÊt Ngµy so¹n: 20/8/2011 Ngµy d¹y:22/8/2011 Bµi 1. TiÕt 2. TuÇn 1 V¨n b¶n: T«i ®i häc ( Thanh TÞnh ). I. Mục tiêu cần đạt : 1. KiÕn thøc : Häc sinh c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời học sinh . Thấy được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ đến tuổi đến trường trong một văn b¶n tù sù qua ngßi bót cña Thanh TÞnh. 2 . Kĩ năng : - Rèn kĩ năng đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm ; phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân 3. Thái độ : Qua bài giáo dục học sinh có những tình cảm trong sáng khi hồi ức về tuổi thơ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ng¾n cña Thanh TÞnh. B.GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG. - Giao tiếp, trình bày những suy nghĩ về tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ. - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về đặc điểm nghệ thuật của truyện ngắn, tình cảm đằm thắm của tác giả - Tự nhận thức, xác định lối sống trân trọng những tình cảm gia đình, nhà trường. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> C.PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT DẠY HỌC:. - Học theo nhóm; thảo luận trao đổi và phân tích giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung trong truyện ngắn - Tự nhận thức; xác định lối sống trân trọng những tình cảm gia đình, nhà trường. D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò. - KiÓm tra s¸ch gi¸o vë häc tËp cña häc sinh III. Bµi míi Hoạt động 1:Khởi động – giới thiệu bài Tâm trạng háo hức trong ngày khai giảng là một tâm trạng thật khó quên trong mỗi cuộc đời con người chúng ta, nó sẽ luôn theo ta suốt cuộc dời và sẽ là cảm xúc trong sáng nhất * Hoạt động 2: Khám phá – kết nối. 2. Cảm giác của nhân vật Tôi trong ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt chøng buổi tựu trường đầu tiên: a. Khi cùng mẹ đến trường: tá t©m tr¹ng ( nh©n vËt ''t«i'' trªn con đường cùng mẹ tới trường) hồi hộp , cảm - Cảm thấy trang trọng , đứng đắn gi¸c ngì ngµng cña nh©n vËt ''t«i'' khi - Vừa muốn thử sức và khẳng định mình cïng mÑ ®i trªn ®ường tíi trưêng =>H¸o høc HS - Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần .... Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi . - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bé quÇn ¸o , víi mÊy quyÓn vë míi trªn tay . - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë muèn thử sức muốn khẳng định mình khi xin mÑ ®ưîc cÇm bót , thước như c¸c b¹n kh¸c . ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong t©m tr¹ng nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trên đờng ? HS :Lần đầu tiên được đến trường , được tiÕp xóc víi mét thÕ giíi hoµn toµn kh¸c lạ không chỉ nô đùa , rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa , cho nên ''tôi'' cảm thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong viÖc cÇm bót , thưíc vµ 2 quyÓn vë §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c rÊt tù nhiên của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường . Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta hình dung tư thế ngộ nghĩnh , đáng yêu Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cña chó bÐ . ?Khi đã cùng mẹ đến trước trường làng Mĩ Lí nhân vật tôi đã nhìn thấy cảnh tượng gì. Cảm giác và tâm trạng của nhân vËt lóc nµy ra sao.?. b.T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “t«i” khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người,lúc nghe tên mình, khi phải rời tay mÑ vµo líp. - Không khí ngày hội tựu trường : náo HS: Sân trường dày đặc cả người . Người nức , vui vẻ và trang trọng nào quần áo cũng sạch sẽ gương mặt vui - Bỡ ngỡ , lo sợ vẩn vơ , hồi hộp lo lắng , tươi sáng sủa => nảy sinh cảm giác mới lúng túng sợ sệt . “đâm ra lo sợ vẩn vơ… bỡ ngỡ đứng nép bên người thân …thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ ” ?Khi nghe thÊy tiÕng trèng vµ khi nghe đến tên mình nhân vật tôi đã có tâm trạng g×?. HS: Tiếng trống trường vang lên đã làm “vang déi c¶ lßng”c¶m thÊy m×nh ch¬ v¬ , vông vÒ lóng tóng G: Tõ t©m tr¹ng h¸o høc , h¨m hë trªn đường tới trường chuyển sang tâm trạng lo sî vÈn v¬ , råi bì ngì, ngËp ngõng , ®©y lµ sù chuyÓn biÕn t©m lÝ rÊt phï hîp của một đứa trẻ lần đầu tiên được đến trường ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc ? Em cã c¶m thÊy chó bÐ nµy lµ ngêi yÕu ®uèi hay kh«ng ? ( Hs th¶o luËn theo nhãm ) - Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả . Chúng ta có thể thông cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mµ th«i khi ph¶i rêi tay mÑ , cËu bÐ c¶m thÊy hôt hÉng lo sî cho nªn viÖc dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në lµ mét tÊt yÕu sÏ x¶y ra ->Dïng lèi so s¸nh , tõ ng÷ miªu t¶ t©m tr¹ng chÝnh x¸c c¶m xóc cña nh©n vËt. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i.? d. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''tôi'' khi ngồi vào chỗ của mình và đón ?Nhân vật tôi khi bước vào chỗ ngồi có nhận giờ học đầu tiên t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo.? - ThÊy líp häc , b¹n bÌ võa míi l¹ võa quen thuéc , gÇn gòi HS: - Bước vào lớp tôi nhìn bao quát xung. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> quanh thÊy c¸i g× còng míi l¹ vµ hay hay . Nh×n chç ngåi cña m×nh thËt kÜ råi tù lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó nhìn người bạn mới chưa quen mà đã thấy quyến luyến Tất cả đó là sự biến đổi rất tự nhiªn trong t©m lÝ nh©n vËt . Cã thÓ chç ngồi kia , người bạn mới ấy sẽ là nơi mà m×nh g¾n bã , gÇn gòi trong suèt c¶ n¨m häc . C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn t¸c gi¶ ®a h×nh ¶nh '' con chim liÖng ... bay cao '' cã ý nghÜa g× ? N2: Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' kÕt thóc truþyÖn cã ý nghÜa g× ? gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy .. ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những ngời lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới , các bậc phụ huynh ) đối với các em bé lần đầu đi học ?. Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm . N1 : H×nh ¶nh '' mét con chim non liÖng đến ...'' có ý nghĩa tượng trưng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới đó là làm học sinh , được đến trường , ®­îc häc hµnh , ®­îc lµm quen víi thÇy cô , bạn bè sống trong một môi trường có sù qu¶n lÝ chÆt chÏ h¬n . N2 : C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh­ më ra mét thÕ giíi , mét kho¶ng kh«ng gian mới , một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ . Dòng chữ chậm chạp , nguệch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo , khao kh¸t trong tuæi th¬ của con người và dòng chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của truyện ngắn này . 2. Thái độ , cử chỉ của người lớn đối với c¸c em . - C¸c bËc phô huynh . - Ông đốc . - ThÇy gi¸o trÎ. HS: - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em trong buổi tựu trường đầu tiên , đều trân trọng tham dự buổi lễ này . Cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh . - Ông đốc là hình ảnh người thầy người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ với gương mặt tươi cời => Trách nhiệm, tấm lòng của gia đình đón h/s vào lớp cũng là một người vui Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> tính thương yêu h/s. nhà trường đối với thế hệ trẻ tương lai. ?Qua h×nh ¶nh,cö chØ vµ tÊm lßng cña IV . Tæng kÕt : người lớn đối với các em nhỏ em cảm 1 . Nghệ thuật : nhËn ®­îc g×? - Miªu t¶ tinh tÕ , ch©n thùc diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt “t«i”ngµy ®Çu tiªn ®i häc . ? NhËn xÐt nh÷ng thµnh c«ng vÒ NT cña - Sö dông ng«n ng÷ giµu yÕu tè biÓu c¶m truyÖn ? , hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng , hồi tưởng của nhân vật . - Giäng ®iÖu tr÷ t×nh trong s¸ng . 2. Néi dung : T©m tr¹ng håi hép , c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong ngµy đầu tiên đến trường . ? Néi dung chÝnh cña v¨n b¶n ? VB cã ý nghÜa g× ? - Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi kh«ng bao giê quªn trong kÝ øc cña nhµ v¨n Thanh TÞnh . - Gọi 1 HS đọc Ghi nhớ (SGK) HĐ3: luyện tập ?Em h·y kÓ l¹i nh÷ng kØ niÖm ngµy ®Çu tiên đến trường của bản thân? ?H·y nªu nh÷ng c¶m xóc cña em khi ®i tới trường trong ngày đầu tiên đó? * Hoạt động 4: Vận dụng. 4. Cñng cè. ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so s¸nh ®­îc nhµ v¨n sö dông trong truyÖn ng¾n nµy ? '' T«i quªn thÕ nµo ®­îc ........'' '' ý nghÜ Êy tho¸ng qua .........'' '' Hä nh­ con chim con ..........'' §©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu h/¶ , giµu søc gîi c¶m ®­îc g¾n víi nh÷ng c¶nh s¾c thiên nhiên tươi sáng ; trữ tình . Những so sánh này góp phần diễn tả cụ thể , rõ ràng nh÷ng c¶m gi¸c , ý nghÜ cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi ®Çu tien ®i häc , gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ mang m¸c vµ c¶m gi¸c nhÑ nhµng ªm dÞu cho truyÖn ng¾n . 5 .Hướng dẫn học bài .(1phút) - Häc l¹i bµi cò. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - Soạn trước bài “Trong lòng mẹ”qua hệ thống câu hỏi phần :Đọc-Hiểu văn bản. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 3. TuÇn 1 CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ. I . Mục tiêu cần đạt . 1. Kiến thức : Học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng thực hành so sánh , phân tích các cấp độ khái quát về nghÜa cña tõ ng÷ .RÌn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. 3. Thái độ : Giáo dục học sinh sử dụng từ Tiếng Việt cho đúng. B.GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG: - Ra quyết định; Giao tiếp; Trình bày; suy nghĩ ; thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm cá nhân C.PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN – KỸ THUẬT DẠY HỌC: - Phân tích các tình huống mẫu. Động não; suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra bài học thiết thực - Thực hành có hướng dẫn; viết câu, đoạn văn - Bảng phụ - Văn bản nghệ thuật có sử dụng phép tu từ điệp ngữ. - Gi¸o viªn: D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. 1. ổn định tổ chức lớp.(1phút) 2. KiÓm tra bµi cò.(5phót) ?Em hãy nhắc lại kiến thức : Thế nào là từ đồng nghĩa? Thế nào là từ trái nghÜa? LÊy vÝ dô cô thÓ? - Cho häc sinh nhËn xÐt - Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. 3. Bµi míi. ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ . Nghĩa cña tõ cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nh­ng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi khái quát hẹp hơn . Chúng ta sẽ tìm hoi bài học hôm nay để rõ hơn. 20'. G/v treo b¶ng phô Học sinh quan sát sơ đồ ? Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp h¬n c¸c tõ “thó,c¸, chim”. ?V× sao. -Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của các từ “thú, chim, cá” vì: Từ “động vật” chỉ chung cho tÊt c¶ c¸c sinh vËt cã c¶m gi¸c vµ tự vận động được: người, thú,chim, sâu ?NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n hay hÑp h¬n nghĩa của các từ “voi, hươu”. Lop8.net. I .Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. 1.VÝ dô. 2 .NhËn xÐt. -Nghĩa của từ “động vật” bao hµm c¶ ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ “thó, chim, c¸”. ….

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ?V× sao. -NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n nghÜa cña c¸c từ “voi, hươu” vì từ “thú” có nghĩa khái quát , bao hàm tất cả các động vất có xương sống bËc cao , cã l«ng mao,tuyÕn vó, nu«i con b»ng s÷a … ?NghÜa cña tõ “c¸” réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ “c¸ thu, c¸ r«”. V× sao.? -NghÜa réng h¬n v× : Ph¹m vi nghÜa cña tõ “c¸” bao hµm nghÜa c¸c tõ “c¸ r«,c¸ thu”. ?NghÜa cña tõ “chim” réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ “tu hó, s¸o”. V× sao.? ?NghÜa cña c¸c tõ “thó, chim, c¸” réng h¬n nghĩa của các từ nào và đồng thời hẹp hơn nghÜa cña c¸c tõ nµo?. 15'. -NghÜa cña tõ “thó” bao hµm c¶ ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ “voi, hươu”.. - nghÜa tõ “chim” réng h¬n v× : Ph¹m vi nghÜa cña tõ “chim” bao hµm nghÜa c¸c tõ “tu hó, s¸o”.. -NghÜa cña tõ “thó, chim, c¸” réng h¬n nghÜa cña c¸c tõ “voi, hươu, tu hú,sáo, cá rô,cá thu” đồng thời hẹp hơn nghĩa từ “động vật”.. c . KÕt luËn - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi ?Qua phÇn t×m hiÓu trªn em hiÓu thÕ nµo lµ ph¹m vi nnghÜa cña nã bao hµm mét tõ cã nghÜa réng vµ mét tõ cã nghÜa hÑp. ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ ?Một từ có thể vừa có đồng thời nghĩa rộng khác . vµ cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m ?V× sao. vi nghĩa đợc bao hàm trong - Häc sinh nªu ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ - Cho học sinh đọc Ghi nhớ kh¸c . - G/v ph©n tÝch , nhÊn m¹nh ND môc ghi nhí. - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng , hÑp cña nghÜa tõ ngữ chỉ là tơng đối. Hs đọc ghi nhớ . Ghi nhí ( SGK / tr10) H§ 3 LuyÖn tËp -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp. -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm.. Lop8.net. II .LuyÖn tËp 1-Bµi tËp 1 a. Y phôc quÇn. ¸o.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> quần đùi; q dài mi b. -Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo bµn -Gọi học sinh trả lời sau khi đã thảo luận -G/vnhËn xÐt, cho ®iÓm. -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp. -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm.. -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp. -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. G/v hướng dẫn cho học sinh làm bài.. ¸o dµi; s¬. Vò khÝ sóng. s.trường; đại bác 2-Bµi tËp 2. a. chất đốt b.nghÖ thuËt e.đánh. bom b.ba cµng; b.bi d.nh×n c.thøc ¨n.. 3-Bµi tËp 3. a. xe cộ: xe đạp; xe máy; ôtô… b. kim loại: đồng; sắt; vàng… c. hoa qu¶: cam; xoµi; nh·n… d. hä hµng: hä néi; hä ngo¹i… e. mang: x¸ch; ®eo; g¸nh… 4-Bµi tËp 4. a. thuèc lµo. c. bót ®iÖn. b. thñ quü d. hoa tai. 5-Bµi tËp 5. + §éng tõ cã nghÜa réng: khãc. +§éng tõ cã nghÜa hÑp: nøc në; sôt sïi.. * Hoạt động 4: Vận dụng 4 . Cñng cè.(3phót) ?Qua bài học em thấy được gì về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . ?LÊy vÝ dô vÒ tõ ng÷ cã nghÜa réng, vÝ dô vÒ tõ ng÷ cã nghÜa hÑp, tõ ng÷ võa cã nghÜa réng võa cã nghÜa hÑp. 5 . Hướng dẫn học bài.(1phút) - Häc l¹i bµi cò. - Lµm hoµn chØnh bµi tËp 5 SGK. - Chuẩn bị bài: Trường từ vựng.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngµy so¹n: 20/8/2011 Ngµy d¹y: 24,25/8/2011. TuÇn 1. Tiết : 4 tính thống nhất về chủ đề của văn bản A .mục tiêu cần đạt. - Giúp học sinh nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n - Giáo dục học sinh có ý thức tích hợp với văn bản đã học - Rèn cho học sinh biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . B. GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG. - Suy nghĩ, phê phán,sáng tạo; phân tích bình luận và đưa ra ý kiến cá nhân về tÝnh thống nhất về chủ đề của văn bản - Ra quyết định; lựa chọn cách lập luận, lấy dẫn chứng… khi tạo lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận. C.PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT DẠY HỌC: - Phân tích tình huống giao tiếp để hiểu vai trò và cách tạo lập văn bản đạt hiệu quả giao tiếp. - Thảo luận, trao đổi để xác định đặc điểm, cách làm bài văn. - Thực hành viết tích cực; tạo lập văn bản, nhận xét về cánh viết bài văn đảm bảo tính chuẩn xác, thèng nhÊt vµ hấp dẫn. D. PHƯƠNG TIỆN.. - Bảng phụ, Giáy tô ki, văn bản mẫu - Phiếu học tập. E. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1 . ổn định tổ chức lớp.(1phút) 2 . KiÓm tra bµi cò.(4phót) G/v kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. NhËn xÐt chung vÒ sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3 .Bµi míi. .H§1 Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho những câu hái Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc . Hoạt động 1 :Khám phá - kết nối.. I. Chủ đề của văn bản . 1) VÝ dô : Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn V¨n b¶n :T«i ®i häc b¶n . 2) NhËn xÐt : G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh .. ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn. -T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn đi học . =>Sự hồi tưởng ấy gợi lên cảm gi¸c b©ng khu©ng , xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc , bì ngì cña nh©n vËt '' t«i'' trong buæi tùu t­rêng .. tượng gì trong lòng tác giả ? ? Hãy nêu lên chủ đề của văn bản ? ? Vậy em hiểu chủ đề của văn bản là gì ? ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s hình thành khái niệm tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n . ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiên đi học , tác giả đã đặt nhan đề của v¨n b¶n vµ sö dông tõ ng÷ c©u ntn ? HS: - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chúng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc . + Các câu đều nhắc đến những kỉ niệm của buổi tựu trờng đầu tiên trong đời . - H«m nay t«i ®i häc . - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buổi tựu trường . - Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã b¾t ®Çu thÊy nÆng . - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt , nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vật '' tôi '' khi cùng mẹ đi đến tưrờng , khi cïng c¸c b¹n vµo líp ? HS: *. Khi cïng mÑ tíi t­rêng : Lop8.net. Chủ đề của văn bản : Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên . 3) KÕt luËn : Chủ đề là đối tượng là vấn đề chính (chủ yếu) được tác giả nêu lên, đặt ra trong toµn bé v¨n b¶n. II. Tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹ , cảnh vật xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bộ quÇn ¸o míi , cè lµm ra vÎ nh mét häc trß thực sự '' tay bặm ghì hai quyển sách , đòi mÑ cÇm bót thíc ''. * Khi quan sát ngôi trường : cao ráo sạch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai nghiªm , s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬ . Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toµn th©n run run , được mọi người nhìn thì tỏ ra lóng tóng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng . * Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nÆng nÒ , dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në . * Trong líp häc : c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ . G: Tất cả các chi tiết trên đều tập trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt '' t«i '' trong buổi tựu trường đầu tiên . ? Vậy tính thống nhất về chủ đề thể hiện ở những phương diện nào trong v¨n b¶n ?. - Tính thống nhất chủ đề của văn bản : mọi chi tiết trong vb nhằm biểu hiện đối tượng và vấn đề chính đề cập đến trong văn bản , các đơn vị ngôn ngữ đều bám sát vào chủ đề . . =>Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác - >Cách viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất chủ đề : Xác lập hệ thống ý cụ thể , sắp xếp và diễn đạt các ý đó cho phù hợp với chủ đề đã xác định. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ?. - >Điều kiện đảm bảo : mối quan hệ chặt chẽ giữa nhan đề và bố cục , giữa các phÇn cña v¨n b¶n vµ nh÷ng c©u v¨n , tõ ng÷ then chèt. Gọi h/s đọc phần ghi nhớ .. III. Ghi nhí .. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyện tËp . §äc yªu cÇu bµi tËp 1. ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thứ tự nào ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xÕp nµy ®­îc kh«ng ? V× sao ?. IV. LuyÖn tËp . Bµi 1 . - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng s«ng Thao quê hương của tác giả. - Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n bó của cây cọ với người dân sông Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ý này đã rành mạch , liên tục . Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> quª t«i .. ? Nêu chủ đề của văn bản trên ? ? chủ đề ấy đợc thể hiện trong toàn văn b¶n . H·y chøng minh ?. Chủ đề được thể hiện qua nhan đề của v¨n b¶n , c¸c ý miªu t¶ h×nh d¸ng , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m gi÷a c©y víi người . C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ : + h×nh d¸ng cña c©y cä . + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶ . + công dụng của cây cọ đối với đời sống .. ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c c©u tiªu biÓu thÓ hiện chủ đề của đề của văn bản ?. Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm .. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. Hs thảo luận nhóm và cử đại diện trình bµy . Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì nó không phục vụ cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm '' V¨n chương làm cho tình yêu quê hương .... '' *§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . - Có những ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt cha tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề: b,e . a, Cø mïa thu vÒ , mçi lÇn thÊy c¸c em nhá ... xèn xang . b, Cảm thấy con đường '' thường đi lại l¾m lÇn '' tù nhiªn còng thÊy l¹ , c¶nh vËt đều thay đổi . c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù . d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhièu biến đổi . e, Líp häc vµ nh÷ng ngêi b¹n míi trë nªn gần gũi , thân thương.. * Hoạt động 4: Vận dụng 4 . Cñng cè.(4phót) ? Em hiểu gì về chủ đề của văn bản và tính thống nhất về chủ đề của văn bản. ?Khi viết văn cần chú ý những gì để văn bản có tính thống nhất về chủ đề. 5 .Hướng dẫn học bài .(2phút) - Häc l¹i bµi cò. - Lµm l¹i cho hoµn chØnh c¸c bµi tËp SGK. - Viết một đoạn văn đảm bảo tính thống nhất chủ đề ND : Kể về tâm trạng của bản th©n trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc . - Xem trước bài: Bố cục của văn bản.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngµy so¹n: 25/8/2011 Ngµy d¹y: 28,29/8/2011 TiÕt 5. TuÇn 2. V¨n b¶n : Trong lßng mÑ ( TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” - Nguyªn Hång). A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức :- Học sinh hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Học sinh bước đầu hiểu sơ giản về thể văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngßi bót Nguyªn Hång, thÊm ®­îc chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. 2. Kĩ năng : - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí . - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn tự sự để phân tích tác phẩm truyện ( nhân vật, cách kể chuyện ,…) 3. Thái độ : Giáo dục về tình cảm mẹ con. B.GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG.. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày những suy nghĩ về tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, cảm nhận tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Xác định giá trị bản thân; biết trân trọng những tình cảm cao đẹp của gia đình. C.PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG TIỆN – KỸ THUẬT DẠY HỌC:. - Học theo nhóm; thảo luận trao đổi, phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn - Động não; suy nghĩ về tâm sự của nhân vật trữ tình trong truyện ngắn. - Liên tưởng, tưởng tượng từ vẻ đẹp tầm hồn chú bé Hồng. - Ảnh chân dung nhà văn Nguyên Hồng. - Tranh ảnh minh họa, D TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Tæ chøc líp: (1') 8B: 8D: 8E: 2. KiÓm tra bµi cò: (5') ? V¨n b¶n '' T«i ®i häc'' ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo, v× sao em biÕt? (thÓ loại truyện ngắn, phương thức biểu đạt...) ? BiÖn ph¸p tu tõ nµo ®­îc sö dông nhiÒu trong v¨n b¶n? H·y nh¾c l¹i 3 h×nh ¶nh vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña nã. 3 . Bµi míi: HĐ1. giíi thiÖu bµi : Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cuèn håi kÝ tù truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' . Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cã tuæi th¬ thËt cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã được nhà văm viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuËt '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> H§ 2; Kh¸m ph¸ - KÕt nèi - Học sinh đọc chú thích * trong SGK ? H·y nªu kh¸i qu¸t nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång. Cho häc sinh xem ch©n dung Nguyªn Hång - Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ văn lớn của nền văn học VN hiện đại . ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt næi tiÕng : '' Cöa biÓn '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh , Sông núi quê hương ...... ? §Æc ®iÓm phong c¸ch s¸ng t¸c cña «ng. - Do hoµn c¶nh sèng Nguyªn Hång (1918-1982) sím thÊm thÝa nçi c¬ cùc vµ gần gũi những người nghèo khổ. Ông được coi là nhà văn của những người lao động cùng khổ, lớp người ''dưới đáy'' xã hội sáng tác của ông hướng về họ với tình yêu thương mãnh liệt, trân trọng... *V¨n xu«i Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh, d¹t dµo c¶m xóc thiÕt tha, rÊt mùc ch©n thµnh ? Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu''? Cho HS quan s¸t cuèn ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' G\v: Giíi thiÖu thÓ håi ký:thÓ v¨n ghi chÐp , kÓ l¹i nh÷ng biÕn cè , nh÷ng chuyện có thật đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả đồng thời là người kể , người tham gia hoÆc chøng kiÕn - Thời thơ ấu trải nhiều cay đắng đẫ. I .Giíi thiÖu t¸c gi¶,t¸c phÈm 1. T¸c gi¶ ( 1918-1982) quª ë Nam §Þnh nh­ng sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng . - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN . - >Là nhà văn của những người cùng khổ - Cã nhiÒu s¸ng t¸c ë thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt , kÝ , th¬ .. 2. T¸c phÈm - T¸c phÈm lµ tËp håi ký kÓ vÒ tuæi th¬ cay đắng của tác giả; gồm 9 chương. +Đoạn trích là chươngIV của tác phẩm.. trëthµnh nguån c¶m høng cho t¸c gi¶ viÕt cuốn hồi kí tự truyện cảm động '' Những ngµy th¬ Êu '' 1938-1940 . T¸c phÈm gåm 9 chương , mỗi chương kể về một kỉ niệm sâu sắc . Đoạn trích thuộc chương 4 của t¸c phÈm . G nêu yêu cầu đọc : giọng chậm , tình c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc cña nh©n vËt '' t«i '' . - Các từ ngữ , h/ả , lời nói của bà cô đọc. Lop8.net. II. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch 1. §äc.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> với giọng đay đả , bộc lộ sắc thái châm biÕm , cay nghiÖt . ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc tiếp ? ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo 2 nhãm : 6,8,12,13,14,17 ? Hs tự hỏi - đáp chú thích dựa vào SGK /. 2. T×m hiÓu chó thÝch. 19 . III ThÓ lo¹i, bè côc, PTB§ 1.ThÓ lo¹i: Håi ký tù truyÖn Văn bản thuộc thể loại nào? Phương thức. 2.PTB§: Tù sù, biÓu c¶m. biểu đạt chính là gì?. 3. Bè côc:. ? Có thể chia đoạn trích thành mấy phần ? + Phần 1: từ đầu  người ta hỏi đến chứ: ? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn cuéc trß chuyÖn víi bµ c« + PhÇn 2: cßn l¹i: cuéc gÆp gì gi÷a 2 mÑ con bÐ Hång IV. Ph©n tÝch. -G\v: §Ó hiÓu ®­îc nh©n vËt bµ c«, chóng ta cÇn hiÓu ®­îc c¶nh ngé cña Hång ? Cảnh ngộ của Hồng có gì đặc biệt. - Hång må c«i cha ; mÑ do nghÌo tóng phải tha hương cầu thực. - Hai anh em sống nhờ nhà người cô ruột. ? Nh©n vËt bµ c« xuÊt hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt, lêi nãi nµo? - ''cười hỏi'' chứ không phải lo lắng hỏi, nghiªm nghÞ hái, ©u yÕm hái. LÏ ra víi một chú bé thiếu thốn tình thương, chú ph¶i tr¶ lêi lµ cã. Nh­ng chó nhËn ra ý nghĩa cay độc của bà cô nên không đáp ? Có gì đặc biệt trong cách hỏi của bà cô? - Cười rất kịch...: rất giống người đóng kÞch  rÊt gi¶ dèi, gi¶ vê. Bµ c« hái víi giäng ngät ngµo nh­ng kh«ng hÒ cã ý định tốt đẹp mà như đang bắt đầu1 trò chơi tai ác đối với đứa cháu đáng thương cña m×nh. - Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi... ...? Từ ngữ nào đã phản ánh thực chất thái độ của bà? - Hai con m¾t long lanh... ch»m chÆp nh×n. -> Hành động tai ác theo dõi cháu Lop8.net. 1. Nh©n vËt bµ c«.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Mµy d¹i qu¸ ...th¨m em bÐ chø - Hai tiÕng em bÐ ng©n dµi thËt ngät + C¸ch ng©n dµi 2 tiÕng ''em bÐ'' cña bµ rất hiệu quả khiến Hồng vô cùng đau đớn: xo¸yvµo nçi ®au ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång, bµ c« l¹i hái g×? - Vẫn tươi cười kể các chuyện về chị dâu mình(mâu thuẫn với phát tài lắm), rồi đổi giọng vỗ vai nghiêm nghị, tỏ rõ sự thương xãt anh trai (bè bÐ Hång) Häc sinh th¶o luËn nhãm ? Nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao? ? Điều đó thể hiện điều gì? - Häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶ - Nhãm kh¸c nhËn xÐt.GV thèng nhÊt - Giọng ngọt ngào nhưng mụ hành động tàn nhẫn: nói xấu mẹ Hồng để Hồng căm ghÐt mÑ, ph¸ vì t×nh mÉu tö cña ch¸u.  lêi nãi, cö chØ nµy chøng tá sù gi¶ dèi, độc ác của bà, tiếp tục trêu cợt cháu  Bà cô đã châm chọc, nhục mạ, săm soi, hành hạ, động chạm vào vết thương lòng của Hång. Giáo viên nhắc học sinh chú ý đến giọng ®iÖu cña bµ c«. ? Khi Hồng khóc, bà cô đã có thái độ như thÕ nµo ?  Bà tỏ ra lạnh lùng trước sự đau đớn của đứa cháu kể về người mẹ túng thiếu với thái độ thích thú làm Hồng khổ tâm hơn sau đó mới tỏ vẻ thương xót người đã mÊt. ThËt gi¶ dèi tr¬ trÏn. ? Qua ph©n tÝch trªn em cã nhËn xÐt kh¸i qu¸t g× vÒ bµ c« cña Hång? - Khi kể về cuộc đối thoại của người cô với bé Hồng, tác giả đã sử dụng NT gì? (tương phản, đặt hai tính cách trái ngược : hẹp hòi, tàn nhẫn của người cô > < tâm hồn trong sáng, giàu tình thương của bé Hång) -Nhận xét về ý nghĩa của phép tương phản đó? (Làm bật tính cách tàn nhẫn của người c«). Lop8.net. - Lêi nãi : ch©m chäc, nhôc m¹ Hång. - Thái độ + thái độ giả dối được che đậy dưới giọng ngät ngµo.. + Thái độ lạnh lùng, vô cảm, trơ trẽn trước sự tội nghiệp đáng thương của Hồng . - ¡n nãi m©u thuÉn, tr¸o trë. =>Bản chất của bà cô : lạnh lùng độc ác, th©m hiÓm, gi¶ dèi. §ã lµ h×nh ¶nh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ, ruét rµ trong x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn lóc bÊy giê..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> H§ 3 VËn dông 4 . Cñng cè: (3') ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bµ c« . ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ thÓ håi ký. 5 . Hướng dẫn học ở nhà: (1') - KÓ tãm t¾t v¨n b¶n, n¾m ®­îc b¶n chÊt nh©n vËt bµ c« . - T×m nh÷ng c©u thµnh ng÷ nãi lªn b¶n chÊt bµ c« ( :giÆc bªn Ng« kh«ng b»ng.. ) - ChuÈn bÞ ph©n tÝch tiÕt 2 cña bµi. Ngµy so¹n: 25/8/2011 Ngµy d¹y: 28,29/8/2011 TiÕt 5. TuÇn 2. V¨n b¶n : Trong lßng mÑ ( TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” - Nguyªn Hång). A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức :- Học sinh hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Học sinh bước đầu hiểu sơ giản về thể văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngßi bót Nguyªn Hång, thÊm ®­îc chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. 2. Kĩ năng : - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí . - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn tự sự để phân tích tác phẩm truyện ( nhân vật, cách kể chuyện ,…) 3. Thái độ : Giáo dục về tình cảm mẹ con. B.GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG.. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày những suy nghĩ về tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, cảm nhận tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Xác định giá trị bản thân; biết trân trọng những tình cảm cao đẹp của gia đình. C.PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG TIỆN – KỸ THUẬT DẠY HỌC:. - Học theo nhóm; thảo luận trao đổi, phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn - Động não; suy nghĩ về tâm sự của nhân vật trữ tình trong truyện ngắn. - Liên tưởng, tưởng tượng từ vẻ đẹp tầm hồn chú bé Hồng. - Ảnh chân dung nhà văn Nguyên Hồng. - Tranh ảnh minh họa, D TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Tæ chøc líp: (1') 2 . KiÓm tra bµi cò : (5') 1)Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện là một người như thế nào ? 2) KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch? 3. Bµi míi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Nh¾c l¹i hoµn c¶nh sèng cña bÐ Hång . Em có nhận xét gì về cảnh ngộ đó ?. ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång sau c©u hái ®Çu tiªn cña bµ c« . -Míi ®Çu nghe bµ c« hái, lËp tøc trong ký øc chó bÐ sèng dËy h×nh ¶nh, vÎ mÆt rÇu rầu, hiền từ của mẹ nên đã toan trả lời bà cô nhưng rồi lại ''cúi đầu không đáp''. Đến ''cười đáp lại cô tôi'' là 1 phản ứng thông minh, nh¹y c¶m, lßng tin yªu mÑ cña chó bé. Bởi chú đã nhận ra ý nghĩ cay độc trong giäng nãi vµ nÐt mÆt cña bµ c« , biÕt c« chØ muèn gieo r¾c... - Không muốn tình thương yêu và quí mÕn mÑ bÞ nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn x©m phạm đến nên em đã trả lời'' Không...'' với lý do rÊt cã lý.. 2 . Nh©n vËt bÐ Hång a)Hoµn c¶nh : - Hång må c«i cha ; mÑ do nghÌo tóng phải tha hương cầu thực. - Hai anh em sống nhờ nhà người cô ruột. => Cảnh ngộ tội nghiệp , đáng thương . b) Nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc cña chó bÐ khi tr¶ lêi bµ c«. - Hồng đã nhận ra sự cay độc của bà cô b»ng sù th«ng minh, nh¹y c¶m xuÊt ph¸t tõ lßng kÝnh yªu mÑ. - Lßng cµng th¾t l¹i, khoÐ m¾t cay cay  đau đớn, tủi nhục, thương mẹ, thương th©n.. ? Sau câu hỏi thứ 2 của bà cô, thái độ của Hång nh­ thÕ nµo ? ? C¶m nghÜ cña Hång sau lÇn nãi thø 3 cña bµ c« ? - Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ khi Hồng thấy rõ mục đích mỉa mai, nhục mạ của bà cô đã trắng trợn phơi bày '' 2 tiÕng em bÐ...ng©n dµi...xo¾n chÆt t©m can t«i ? Chi tiết''cười dài trong tiếng khóc''có ý nghÜa g×? ? Sau những lời bà cô tươi cười kể về mẹ Hång th× Hång cã c¶m nghÜ nh­ thÕ nµo? - ThÓ hiÖn nh÷ng c¶m xóc t©m tr¹ng nh©n vËt: ®au xãt mµ vÉn tin yªu mÑ. Cµng nhận ra sự thâm độc của người cô, Hồng càng đau đớn uất hận; càng trào lên cảm xúc yêu thương mãnh liệt đối với người mÑ bÊt h¹nh cña m×nh. ? Ph©n tÝch nghÖ thuËt vµ gi¸ trÞ cña chóng trong ®o¹n v¨n? - Cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra Lop8.net. -Xúc động tích tụ, trào dâng , không kìm nÐn næi.. => T×nh mÉu tö cña bÐ Hång v« cïng trong s¸ng, cao c¶.. - NT so s¸nh, lêi v¨n dån dËp h×nh ¶nh, c¸c ®iÖp tõ m¹nh mÏ: béc lé lßng c¨m tøc tột độ bằng các chi tiết đầy ấn tượng..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>