Giáo án Ngữ Văn 9 - Năm học 2010 - 2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Chu Văn An Tuần 01, Tiết 1, 2 NS: 22/08/2010 NG: 23/08/2010. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. Văn bản: PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH (Lê Anh Trà). A. Mục tiêu cần đạt: Thấy được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hóa Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghi luận, tự sự, biểu cảm. B. Chuẩn bị: 1/ Giáo viên: - Tranh ảnh, tư liệu về Bác, nơi ở và làm việc của Bác. - Sách "Bác Hồ-con người-phong cách" Nxb Trẻ-2005. 2/ Học sinh: - Đọc bài trước và soạn bài C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) Đánh vắng 2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút) Giới thiệu chương trình 3. Bài mới:  Hoạt động 1: (2’) Giới thiệu bài “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại” là khẩu hiệu kêu gọi thúc dục mỗi chúng ta rèn luyện trong cuộc sống hàng ngày. Thực chất nội dung khẩu hiệu là động viên mỗi chúng ta hãy noi theo tấm gương đạo đức, cách sống và làm việc của Người. Vậy vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là gì?... GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (20 phút) I/ Đọc, tìm hiểu chú thích: Đọc, tiếp xúc văn bản 1/ Vài nét về tác giả và tác phẩm: ? Hãy cho biết xuất xứ văn bản. - Xuất xứ: Là một phần trong bài viết Hồ Chí Minh cái vĩ đại gắn với cái giản dị của tác giả Lê Anh Trà. 2/ Đọc, giải nghĩa từ - Đọc: với giọng diễn cảm, thể hiện niềm tôn kính với Bác. - Chú thích: sgk Lưu ý: Chú thích “phong cách” được ? Văn bản được chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? Bố cục: 2 phần: - Phần 1(từ đầurất hiện đại): HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. - Phần 2 (còn lại): Những nét đẹp trong lối sống của HCM.  Hoạt động 3: (50 phút) Hướng dẫn học sinh phân tích. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 1. 3/ Thể loại: Văn bản nhật dụng - CĐ: Sự hội nhập với tinh hoa văn hóa thế giới và phát huy vẽ đẹp văn hóa dân tộc. 3/ Bố cục: 2 phần. II. Đọc, tìm hiểu văn bản 1. HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại: - Hoàn cảnh: cuộc đời hoạt động CM đầy truân chuyên..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ? HCM tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trong hoàn cảnh nào? - Bác tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trong cuộc đời hoạt động CM đầy gian nan vất vả bắt nguồn từ khát vọng tìm đường cứu nước đầu TK XX. - GV dùng kiến thức lịch sử giới thiệu cho hs về quá trình hoạt động tìm đường cứu nước của Bác. ? Bác đã làm cách nào để có được vốn tri thức văn hóa của nhân loại? Đối với Bác chìa khóa để mở ra kho tri thức nhân loại là gì? - Người nắm vững phương tiện giao tiếp bằng ngôn ngữ: nói và viết thạo nhiều thứ tiếng nước ngoài: Pháp, Anh, Hoa, Nga... - Qua lao động công việc mà học hỏi: Bác làm nhiều nghề khác nhau để kiếm sống và học tập như đầu bếp, phụ bàn, cào tuyết, viết báo, đánh máy... - Đi nhiều nơi, tiếp xúc với nền văn hóa nhiều vùng trên thế giới. ? Động lực nào giúp người có được những tri thức ấy? - Bác ham hiểu biết, học hỏi: đến đâu cũng học hỏi, tìm hiểu đến mức khá uyên thâm. ? Kết quả HCM đã có được vốn tri thức nhân loại ở mức ntn? theo hướng nào? - HCM có vốn kiến thức: + Rộng: từ văn hóa phương Đông đến văn hóa phương Tây. + Sâu: học hỏi tìm hiểu văn hóa đến mức khá uyên thâm. - Tiếp thu có chọn lọc: tiếp thu cái hay, cái đẹp đồng thời phê phán những hạn chế, tiêu cực của CNTB. ? Theo em cái độc đáo nhất trong phong cách HCM là gì? Câu văn nào trong văn bản nói lên điều đó? Vai trò của nó trong văn bản? (Thảo luận). - Cái độc đáo nhất trong phong cách HCM: những ảnh hưởng quốc tế sâu đậm đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được ở người, để trở thành một nhân cách rất VN, một lối sống rất bình dị, rất phương Đông nhưng cũng rất mới, rất hiện đại. - Nói cách khác, chỗ độc đáo trong phong cách HCM là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, phương Đông-phương Tây, xưa và nay, dân tộc-quốc tế, vĩ đại-bình dị. - Câu cuối của phần 1, vừa khép lại vừa mở ra. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 2. - Người nắm vững phương tiện giao tiếp bằng ngôn ngữ: nói và viết thạo nhiều thứ tiếng nước ngoài. - Qua lao động, công việc mà học hỏi. Đi nhiều nơi, tiếp xúc với văn hóa nhiều nước. - Ham hiểu biết, học hỏi. - HCM có vốn kiến thức rộng và sâu.. - Tiếp thu có chọn lọc: tiếp thu cái hay cái đẹp, phê phán những tiêu cực. Phong cách văn hóa HCM là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống-hiện đại, Đông-Tây....

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. vấn đề lập luận chặt chẽ mạch lạc. Tiết 2 ? Nếu như phần đầu văn bản nói về thời kì Bác hoạt động ở nước ngoài thì phần này nói về thời kì nào trong sự nghiệp hoạt động của Bác? Thời kì Bác làm chủ tịch nước, Bác sống ở nhà sàn, thủ đô Hà Nội. ? Khi trình bày những nét đẹp trong lối sống HCM, tác giả đã tập trung vào những khía cạnh nào? - Tác giả đã tập trung vào 3 khía cạnh: nơi ở và làm việc, trang phục, ăn uống. ? Nơi ở và làm việc của Bác được giới thiệu ntn? - Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ, vài phòng tiếp khách, họp Bộ chính trị, làm việc, ngủ, đồ đạc thô sơ. ? Trang phục của Bác theo cảm nhận của tác giả ntn? - Bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ, tư trang ít ỏi, chiếc vali con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm... ? Việc ăn uống của Bác hằng ngày ntn? - Cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa... ? Qua đây em cảm nhận được gì về lối sống của Bác? Phân tích để làm nổi bật sự thanh cao trong lối sống hằng ngày của Bác? - Lối sống giản dị, đạm bạc lại vô cùng thanh cao, sang trọng (Cuộc đời CM thật là sang). - Biểu hiện của đời sống thanh cao: + Không phải là lối sống khắc khổ của những người tự vui trong cảnh nghèo khó. + Cũng không phải là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời, hơn đời. + Đây là một lối sống có văn hóa, thể hiện một quan niệm thẩm mĩ: cái đẹp gắn liền với sự giản dị tự nhiên. ? Viết về cách ssống của Bác, tác giả liên tưởng đến những nhân vật nổi tiếng nào trong lịch sử? Theo em điểm giống nhau và khác nhau giữa lối sống của Bác với các vị hiền triết xưa ntn? (Thảo luận). - Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến các vị hiền triết ngày xưa: + Nguyễn Trãi: bậc khai quốc công thần, ở ẩn. + Nguyễn Bỉnh Khiêm: làm quan, ở ẩn. - Điểm giống và khác nhau: + Giống: giản dị, thanh cao. + Khác: Bác gắn bó sẻ chia khó khăn gian khổ cùng quần chúng nhân dân, đây là lối sống của. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 3. 2. Nét đẹp trong lối sống HCM:. - Nơi ở và làm việc: chiếc nhà sàn nhỏ, vài phòng tiếp khách, họp Bộ chính trị, làm việc, ngủ... - Trang phục: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp... - Ăn uống: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa... Lối sống giản dị, đạm bạc lại vô cùng thanh cao, sang trọng, lối sống có văn hóa, cái đẹp gắn với sự tự nhiên, giản dị.. II. Tổng kết.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. một vị lãnh tụ CM lão thành. Ghi nhớ-sgk  Hoạt động 4: (5 phút) Hướng dẫn tổng kết ? Em hãy nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản? 1. Nghệ thuật: - Kết hợp hài hòa giữa kể và bình luận. - Chi tiết chọn lọc tiêu biểu, sắp xếp các ý mạch lạc, chặt chẽ. - Dẫn chứng thơ, dùng từ Hán Việt, Sử dụng nghệ thuật so sánh, đối lập. III. Luyện tập 2. Nội dung: Vẻ đẹp trong phẩm chất, lối sống HCM là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống văn hóa dt với tinh hoa văn hóa nhân loại.  Hoạt động : Hướng dẫn luyện tập - Cho hs tìm hiểu 1 số câu chuyện về lối sống giản dị của Bác. 4. Củng cố: (3 phút) ? Qua việc học tập, tìm hiểu phong cách HCM, em rút ra bài học gì cho bản thân? (hs suy nghĩ trả lời). ? Tìm một số bài văn, bài thơ viết về vẽ đẹp, trong phong cách sống của Bác. GV khắc sâu nội dung và nghệ thuật 5. Dặn dò: (2 phút) - Nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản. - Tìm hiểu 1 số câu chuyện về lối sống giản dị của Bác. - Chuẩn bị “Phương châm hội thoại. 6. Rút kinh nghiệm:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 01,Tiết 03 NS: 24/08/2010 NG: 25/08/2010 Tiếng Việt: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI A.Mục tiêu cần đạt: - Nắm được những hiểu biết cốt yếu về hai phương châm hội thoại: phương châm về lượng và phương châm về chất. - Biết vận dụng các phương châm hội thoại trong hoạt động giao tiếp xã hội. B. Chuẩn bị: Bảng phụ và các ngữ liệu ngoài sgk. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng 2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút) Giới thiệu chương trình 3. Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài Trong cuộc sống, con người không thể không trao đổi ý kiến với nhau. Trao đổi bằng ngôn ngữ là hội thoại. Trong giao tiếp có những quy định mà ai cũng phải tuân theo. Đó là phương châm hội thoại. Vậy có những phương châm hội thoại nào... GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (10 phút) I. Phương châm về lượng Tìm hiểu khái niệm phương châm về lượng Vd1.sgk: Đoạn đối thoại - Cho hs đọc đoạn hội thoại trong mục I1.sgk Câu trả lời của Ba chưa đáp ứng ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng được nội dung mà An được điều An muốn biết. - Hỏi: địa điểm muốn biết không? Tại sao? Câu trả lời của Ba chưa đáp ứng được điều An muốn - Trả lời: khái niệm bơi biết vì nó mơ hồ về nghĩa. An muốn biết Ba học bơi ở đâu (địa điểm) chứ không phải An hỏi Ba bơi là gì. - GV có thể cho hs giải thích khái niệm bơi. Bơi: di chuyển trong nước hoặc trên mặt nước bằng cử động của cơ thể. ? Vậy muốn cho người nghe hiểu thì người nói cần chú Cần nói nội dung đúng yêu cầu ý điều gì? Muốn cho người nghe hiểu thì người nói cần nói nội giao tiếp. dung đúng với yêu cầu giao tiếp. - Cho hs đọc truyện cười "Lợn cưới, áo mới" trong sgk. ? Vì sao truyện này lại gây cười? Hãy chỉ ra 2 yếu tố Vd2.sgk: Truyện cười "Lợn cưới, gây cười của truyện? Lẽ ra phải hỏi và trả lời ntn để áo mới" - Hai nhân vật đều nói thừa nội người nghe đủ biết được điều cần hỏi và cần trả lời? dung khoe khoang. HS trao đổi, thảo luận, trả lời: - Truyện gây cười vì 2 nhân vật đều nói thừa nội dung: + Người hỏi: bỏ chữ "cưới". khoe lợn cưới khi đi tìm lợn, khoe áo mới khi trả lời + Người trả lời: bỏ ý khoe áo. người đi tìm lợn. + Người hỏi: bỏ chữ cưới.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. + Người trả lời: bỏ ý khoe áo. ? Vậy khi giao tiếp chúng ta cần chú ý điều gì? Khi giao tiếp cần nói cho đúng, đủ, không thừa, không thiếu. ? Thế nào là phương châm về lượng? Khi giao tiếp, nội dung lời nói phải đúng yêu cầu giao tiếp, không thiếu không thừa. Cho hs đọc ghi nhớ 1 sgk.  Hoạt động 3: (10 phút) Tìm hiểu khái niệm phương châm về chất Cho hs đọc truyện cười "Qủa bí khổng lồ" trong sgk. ? Truyện này phê phán điều gì? Truyện phê phán những người nói khoác, nói sai sự thật. ? Từ sự phê phán, em rút ra được bài học gì trong giao tiếp? Không nói những điều mình tin là không đúng hoặc không có bằng chứng xác thực. Cho hs đọc ghi nhớ 2 sgk.  Hoạt động 4: (15 phút) Hướng dẫn luyện tập: ? Vận dụng phương châm về lượng để phân tích lỗi? HS trao đổi, thảo luận, trả lời: Sai phương châm về lượng: a.Thừa cụm từ: nuôi ở nhà. b.Thừa cụm từ: có hai cánh. ? Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống? Em hãy cho biết những từ trên thuộc phương châm hội thoại nào? a. Nói có sách mách có chứng. b. Nói dối. c. Nói mò. d. Nói nhăng nói cuội. e. Nói trạng. Các từ ngữ chỉ phương châm về chất. Cho hs đọc truyện cười trong BT3.sgk ? Cho biết phương châm hội thoại nào không được tuân thủ? Vi phạm phương châm về lượng: thừa câu hỏi cuối gây cười.. Khi giao tiếp cần nói đúng, đủ, không thừa, không thiếu.. *Ghi nhớ 1.sgk II. Phương châm về chất: Vd.sgk: Truyện cười "Qủa bí khổng lồ". - Truyện phê phán những người nói khoác.  Không nói điều mình tin là không đúng hoặc không có bằng chứng xác thực. *Ghi nhớ 2.sgk III. Luyện tập: 1.Phân tích lỗi trong các câu:. 2.Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:. 3.Truyện cười.sgk vi phạm phương châm về lượng.. 4. Củng cố: (4 phút) GV cho hs nhắc lại các nội dung vừa học (ghi nhớ 1,2 sgk). 5. Dặn dò: (1 phút) Về nhà xem lại bài, làm các bài tập còn lại trong sgk. Chuẩn bị bài: SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH. 6. Rút kinh nghiệm:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 01, Tiết 04 NS: 25/08/2010 NG: 26/08/2010 Tập làm văn: SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH. A.Mục tiêu cần đạt: - Hiểu vai trò của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh . - Tạo lập được văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật. B. Chuẩn bị: Các ngữ liệu ngoài sgk. C.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng. 2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút) Giới thiệu chương trình 3. Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (20 phút) I. Sử dụng một số BPNT trong Hướng dẫn sử dụng một số BPNT trong VBTM văn bản thuyết minh: ? Nhắc lại thế nào là văn bản thuyết minh? 1. Ôn tập văn bản thuyết minh:  VBTM là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xh bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. ? VBTM viết ra nhằm mục đích gì?  Cung cấp tri thức khách quan về những sự vật hiện tượng được chọn làm đối tượng thuyết minh. ? Hãy kể các phương pháp thuyết minh thường dùng đã học?  Các pp thuyết minh: Định nghĩa, nêu ví dụ, so sánh, 2. Viết văn bản thuyết minh có liệt kê... sử dụng một số BPNT: Cho hs đọc vb "Hạ Long-đá và nước" sgk. Vd.Văn bản: Hạ Long-đá và HS trao đổi thảo luận, trả lời. nước.sgk ? Văn bản này thuyết minh vấn đề gì?  Sự kì lạ của đá và nước Hạ Long. Đây là vấn đề khó - Vấn đề thuyết minh: Sự kì lạ thuyết minh vì đối tượng thuyết minh trừu tượng, ngoài của đá và nước Hạ Long  trừu thuyết minh còn truyền được cảm xúc và sự thích thú tượng, khó thuyết minh. - Phương pháp thuyết minh: giải tới người đọc. ? Văn bản đã vận dụng những pp thuyết minh chủ yếu thích, liệt kê... nào?  Giải thích, liệt kê (không liệt kê về số lượng và quy - Tác giả tưởng tượng khả năng di mô của đối tượng). chuyển của nước.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ? Để thuyết minh về sự kì lạ của đá và nước Hạ Long, tác giả đã sử dụng cách thức nào?  Tác giả tưởng tượng khả năng di chuyển của nước. Đồng thời tác giả tưởng tượng sự hóa thân không ngừng của đá tùy theo góc độ và tốc độ di chuyển của con người trên mặt nước quanh chúng, hướng ánh sáng rọi vào. ? Em hãy tìm câu văn khái quát sự kì lạ của đá và nước Hạ Long?  "Chính nước đã làm cho đá sống dậy... và có tri giác, - Biện pháp nghệ thuật: so sánh, tưởng tượng, liên tưởng, nhân có tâm hồn". ? Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì trong hóa. bài văn?  So sánh, tưởng tượng, liên tưởng, nhân hóa.  Các biện pháp nghệ thuật giúp ? Tác dụng của các BPNT trong bài văn? đối tượng trong văn bản thuyết - Đem lại cảm giác thú vị của cảnh sắc thiên nhiên. minh thể hiện nổi bật, bài văn - Giới thiệu được sự kì lạ của đá và nước Hạ Long. thuyết minh trở nên hấp dẫn hơn. ? Từ đó có thể thấy tác dụng của các BPNT trong VBTM là gì?  Đối tượng trong VBTM được thể hiện nổi bật, bài văn thuyết minh trở nên hấp dẫn và có tính thuyết phục hơn. *Ghi nhớ.sgk Cho hs đọc ghi nhớ trong sgk. II. Luyện tập:  Hoạt động 3: (15 phút) 1.Vb: Ngọc Hoàng xử tội ruồi Hướng dẫn luyện tập xanh. Cho hs đọc văn bản trong sgk, hs trao đổi thảo luận. - Văn bản có tính chất thuyết ? Văn bản có tính chất thuyết minh không? Thể hiện ở minh vì cung cấp những tri thức những điểm nào? Những pp thuyết minh nào đã được khách quan về loài ruồi. sử dụng? - Văn bản có tính chất thuyết minh vì cung cấp cho - Các chi tiết: Con là ruồi xanh, người đọc những tri thức khách quan về loài ruồi. thuộc họ côn trùng... - Các chi tiết: Con là ruồi xanh, thuộc họ côn trùng hai cánh, mắt lưới...Bên ngoài ruồi mang 6 triệu vi khuẩn, Phương pháp thuyết minh: giải trong ruột chứa 28 triệu vi khuẩn... thích, nêu số liệu, so sánh. - Phương pháp thuyết minh: giải thích, nêu số liệu, so - Điểm đặc biệt: sánh... + Hình thức: giống vb tường ? Bài thuyết minh này có gì đặc biệt? Tác giả đã sử thuật phiên tòa. dụng BPNT nào? + Nội dung: giống câu chuyện kể - Điểm đặc biệt: giống văn bản tường thuật một phiên về loài ruồi. tòa (hình thức), giống một câu chuyện kể về loài ruồi BPNT: kể, miêu tả, ẩn dụ... vb (nội dung). sinh động, hấp dẫn, nổi bật. - BPNT: kể chuyện, miêu tả, ẩn dụ. ? Các BPNT ở đây có tác dụng gì? có làm nổi bật nội dung thuyết minh không?  Các BPNT làm cho vb sinh động, hấp dẫn, làm nổi bật nội dung thuyết minh. 4.Củng cố: (4 phút) GV nhắc lại nội dung chính của bài học (ghi nhớ.sgk) 5. Dặn dò: (1 phút) Về nhà học bài, làm BT2.sgk,. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. Chuẩn bị bài mới. LUYỆN TẬP SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH 6. Rút kinh nghiệm: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 01, Tiết 05 NS:25/08/2010 NG:26/08/2010 Tập làm văn: LUYỆN TẬP SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A. Mục tiêu cần đạt: Nắm được cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh. B. Chuẩn bị: Đề cương dàn ý bài văn, những đoạn văn tham khảo. C.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng 2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) ? Em hiểu thế nào là văn bản thuyết minh kết hợp các BPNT? ( Đáp án: xem tiết 04). 3. Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (15 phút) I. Chuẩn bị ở nhà: GV kiểm tra việc chuẩn bị của hs. Đề bài: -GV phân lớp học thành 4 nhóm, mỗi nhóm lập dàn ý - Thuyết minh cái quạt (nhóm 1) của 1 đề. - Thuyết minh cái bút (nhóm 2) - GV nhấn mạnh yêu cầu của văn bản thyết minh. - Thuyết minh cái kéo (nhóm 3) - HS trao đổi thảo luận, thống nhất đề cương dàn ý. - Thuyết minh chiếc nón (nhóm 4) - Yêu cầu của văn bản thuyết minh: + Về nội dung: văn bản thuyết minh phải nêu được công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử các đồ dùng nói trên. + Về hình thức: phải biết vận dụng 1 số BPNT để II. Luyện tập trên lớp: giúp cho văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn. 1. Lập dàn ý:  Hoạt động 3: (20 phút) - Thuyết minh cái quạt (nhóm 1) Hướng dẫn hs lập dàn ý, viết một đoạn văn. - GV cho đại diện mỗi nhóm trình bày dàn ý của a/ Mở bài: Giới thiệu về cái quạt b/ Thân bài: mình, lớp nhận xét, bổ sung. Lưu ý: Cần dự kiến cách sử dụng BPNT trong Quạt là một dụng cụ như thế nào Họ hàng của nhà quạt bài. - Mỗi nhóm viết phần mở bài của đề đã được phân Cấu tạo của mỗi loại Cách bảo quản công. Giá trị của quạt: về kinh tế, văn hóa, - Cho hs chuẩn bị 5 phút để sau đó trình bày. - Những đoạn văn viết tốt, gv có thể ghi điểm cho hs, nghệ thuật cho nhóm. c/ Kết bài: Cảm nghĩ chung về chiếc . Có thể tham khảo đoạn mở bài sau: quạt trong đời sống hiện nay. Đoạn 1: Chiếc nón lá VN không phải chỉ dùng để che mưa che nắng, mà dường như nó còn là phần - Thuyết minh cái bút (nhóm 2) không thể thiếu đã góp phần làm nên vẻ đẹp duyên a/ Mở bài: Giới thiệu về chiếc bút. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. dáng cho người phụ nữ VN. Chiếc nón trắng từng đi vào ca dao: "Qua đình ngả nón trông đình...bấy nhiêu". Vì sao chiếc nón lá lại được người VN nói chung, phụ nữ VN nói riêng, yêu quý trân trọng như vậy? Xin mời các bạn hãy cùng tôi thử tìm hiểu về lịch sử, cấu tạo, công dụng của chiếc nón nhé. Đoạn 2: Trở lại Huế thương. Bài thơ khắc trong chiếc nón. Em cầm trên tay, ra đứng bờ sông... Cùng với tà áo dài thướt tha trong những chiều thu, chiếc nón lá cũng góp phần không nhỏ tạo nên nét độc đáo, sự duyên dáng tinh tế thật đẹp, thật đặc biệt cho người phụ nữ Việt Nam. Đoạn 3: Trước kia, khi chưa có chữ viết, truyền miệng là phương thức để con người trao truyền các tri thức của mình. Chữ viết xuất hiện, con người sáng tạo ra chiếc bút. Qua bao sự cải tiến, sáng tạo của con người chiếc bút đã ra đời- sản phẩm trí tuệ của con người, một công cụ viết tiện lợi và thông dụng.. (bút bi, bút máy…) b/ Thân bài: Cấu tạo của bút: vỏ, ruột, ngòi Các loại bút Những tiện lợi trong việc sử dụng Cách bảo quản c/ Kết bài: Đánh giá nhận xét của em về bút. - Thuyết minh chiếc nón: a/ Mở bài: giới thiệu chung về chiếc nón. b/ Thân bài: - Lịch sử chiếc nón. - Cấu tạo của chiếc nón. - Quy trình làm ra chiếc nón. - Gía trị kinh tế,văn hóa, nghệ thuật của chiếc nón. c/ Kết bài: Cảm nghĩ chung về chiếc nón trong đời sống hiện tại. 2. Viết đoạn mở bài: Mở bài bằng nhiều cách, cần giới thiệu được đồ vật cần thuyết minh một cách ấn tượng.. 4. Củng cố: (2 phút) GV khẳng định vai trò của BPNT trong văn bản thuyết minh. 5. Dặn dò: (1 phút) Về nhà viết phần thân bài, kết bài của những đề đã cho. Chuẩn bị bài mới: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH 6. Rút kinh nghiệm:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 02,Tiết 6,7 NS: 26/08/2010 NG: 28/08/2010 Văn bản: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH (Gác-xi-a Mác-két) A. Mục tiêu cần đạt: - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. - Có nhận thức, hành động đúng đẻ góp phần bảo vệ hòa bình. B. Chuẩn bị: - Theo dõi tình hình hằng ngày về thời sự qua tivi,sách báo. - Sưu tầm hình ảnh bom hạt nhân. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng 2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) ? Nét đặc sắc trong phong cách HCM là gì? Nêu vẻ đẹp trong lối sống của Bác? Em học tập được điều gì từ phong cách của Bác? (Đáp án: xem tiết 01, 02). 3. Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài Chiến tranh và hòa bình là vấn đề đang được quan tâm hàng đầu của toàn thể nhân loại vì nó liên quan đến cuộc sống và sinh mệnh của hàng triệu con người, của nhiều dân tộc Trong thế kỉ XX nhân loại đã trãi qua hai cuộc chiến tranh thế giới vô cùng khốc liệt và nhiều cuộc chiến tranh khác. Mặc dù đã có nhiều cố gắng để giảm đi mối đe dọa của chiến tranh nhưng nó vẫn là hiểm họa thường xuyên đối với các dân tộc, các quốc gia và toàn thể loài người. Xung đột chiến tranh vẫn diễn ra hàng ngày, ở nhiều nơi, nhiều khu vực. Chủ nghĩa khủng bố luôn hoành hành. Vậy phải làm gì... GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (20 phút) I/ Đọc, tìm hiểu chú thích: Đọc, tiếp xúc văn bản 1/ Vài nét về tác giả và tác phẩm: Cho hs đọc chú thích (*) trong sgk. Tác giả: GV nhấn mạnh những nét chính về tác giả và văn - Gácxia Mác két sinh năm 1928, bản. nhà văn Côlômbia. Tác giả: - Đại diện xuất sắc của Chủ nghĩa - Gabrien Gácxia Mác két sinh ngày 06/03/1928, nhà hiện thực huyền ảo. văn Côlômbia. - Nhận giải Nô ben văn học năm -Viết tiểu thuyết theo khuynh hướng hiện thực huyền 1982. ảo. - Tiểu thuyết nổi tiếng: Trăm năm cô đơn (1967). Tác phẩm: Trích tham luận trong - Nhận giải thưởng Nô ben văn học năm 1982. Tác phẩm: Văn bản trích từ tham luận của nhà văn cuộc họp nguyên thủ 6 nước tại Mê. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. trong cuộc họp nguyên thủ 6 nước Ấn Độ, Mê hi cô,Thụy Điển, Achentina, Hi lạp, Tandania tại Mê hi cô tháng 8/1986 về vấn đề kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân. - Đọc: giọng rõ ràng, dứt khoát, đanh thép, chú ý các từ phiên âm. - Chú thích: xem sgk ? Văn bản được chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần? Bố cục: vb có 4 luận điểm: - Từ đầu vận mệnh thế giới: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân. - Tiếp toàn thế giới: Cuộc sống tốt đẹp của con người bị chiến tranh hạt nhân đe dọa. - Tiếp xuất phát của nó:Chiến tranh hạt nhân đi ngược lí trí loài người. - Còn lại: Nhiệm vụ đấu tranh cho một thế giới hòa bình.  Hoạt động 3: (50 phút) Hướng dẫn phân tích ? Nhận xét cách mở đầu của tác giả?  Mở đầu bằng một câu hỏi, đưa ra thời gian cụ thể(8/8/1986), số liệu chính xác. ?Những thời điểm cụ thể và con số chính xác về đầu đạn hạt nhân được nêu ra có ý nghĩa gì?  50.000 đầu đạn hạt nhân tương đương 4 tấn thuốc nổ/người làm phá hủy 12 lần sự sống trên trái đất, hủy diệt tất cả hành tinh xoay quanh mặt trời cộng 4 hành tinh nữa. Chứng minh cho người đọc về nguy cơ khủng khiếp, hiểm họa kinh hoàng về việc tàng trữ kho vũ khí hạt nhân trên thế giới. ? Tác giả đã so sánh nguy cơ chiến tranh hạt nhân với những gì? Tác dụng?  Tác giả so sánh nguy cơ chiến tranh hạt nhân với điển tích thần thoại Hi Lạp: thanh gươm Đêmôclét và bệnh dịch hạch nhằm gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Hướng dẫn phân tích phần 2 của băn bản ? Sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng những chứng cứ nào? Lập bảng so sánh chi phí cho các lĩnh vực đời sống xh với chi phí cho vũ khí hạt nhân. (Thảo luận) Các lĩnh vực ĐSXH Chi phí vũ khí hạt nhân - 100 tỉ USD để giải - Gần bằng chi phí cho quyết những vấn đề cấp 100 máy bay ném bom bách,cứu trợ y tế, giáo chiến lược B.1B và dục cho 500 triệu trẻ em 7000 tên lửa vượt đại châu. nghèo.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 12. hi cô tháng 8/1986 về kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang,thủ tiêu vũ khí hạt nhân. 2/ Đọc, giải nghĩa từ 3/ Bố cục:. II/ Đọc, tìm hiểu văn bản: 1. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân: - 50.000 đầu đạn hạt nhân tương đương 4 tấn thuốc nổ/người, phá hủy 12 lần sự sống, hủy diệt tất cả các hành tinh xoay quanh hệ mặt trời  Nguy cơ khủng khiếp, kinh hoàng về vũ khí hạt nhân. - So sánh nguy cơ vũ khí hạt nhân với điển tích thần thoại Hi Lạp và bệnh dịch hạch  Gây ấn tượng mạnh.. 2. Chiến tranh hạt nhân làm mất đi cuộc sống tốt đẹp của con người:. Lập bảng so sánh:.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Chu Văn An - Kinh phí của chương trình phòng bệnh 14 năm và phòng bệnh sốt rét cho 1tỉ người và cứu 14 triệu trẻ em châu phi. - Năm 1985(FAO), 575 triệu người thiếu dinh dưỡng. - Tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo trong 4 năm. - Xóa nạn mù chữ cho toàn thế giới.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. - Bằng giá 10 tàu sân bay Nimít mang vũ khí hạt nhân của Mĩ dự định sản xuất từ 1986  2000. - Gần bằng kinh phí sản xuất 149 tên lửa MX. - Bằng tiền 27 tên lửa MX.. - Bằng tiền đóng 2 tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân. ? Nhận xét cách đưa dẫn chứng và so sánh của tác giả ở đây ntn? Qua bảng so sánh trên ta có thể rút ra kết luận gì? - Cách đưa dẫn chứng và so sánh thật toàn diện, cụ thể, đáng tin cậy. - Qua đây ta thấy tính chất tính chất phi lí và sự tốn kém ghê gớm của cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân, cướp đi của nhân loại nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống con người. Hướng dẫn phân tích phần 3 của băn bản ? Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào để chứng minh cho luận điểm 3 ? Những dẫn chứng ấy có ý nghĩa ntn? - Dẫn chứng khoa học về địa chất và cổ sinh học về nguồn gốc tiến hóa của sự sống trên trái đất: + 380 triệu năm con bướm mới bay được. + 180 triệu năm bông hồng mới nở. + Qua 4 kỉ địa chất con người mới hát hay hơn chim,mới chết vì yêu.  Chiến tranh hạt nhân đẩy lùi sự tiến hóa trở về điểm xuất phát, hủy diệt mọi quá trình tiến hóa,phản quy luật tự nhiên. Hướng dẫn phân tích phần 4 của băn bản ? Thái độ của tác giả sau khi cảnh báo hiểm họa chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang ntn?  Thái độ của tác giả là mọi người phải đoàn kêt, cùng chung nhiệm vụ đấu tranh vì thế giới hòa bình, ngăn chặn chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. ? Tác giả đã có sáng kiến gì? Ý nghĩa của sáng kiến đó?  Sáng kiến lập ngân hàng trí nhớ để lưu giữ tai họa hạt nhân. Lên án những thế lực hiếu chiến đẩy nhân loại đến thảm họa hạt nhân.  Hoạt động 4: (5 phút) Hướng dẫn tổng kết:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 13. - Cách đưa dẫn chứng và so sánh toàn diện, cụ thể..  Tính chất phi lí, tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân làm tước đi cuộc sống tốt đẹp của con người. 3. Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí con người: - Dẫn chứng khoa học địa chất, cổ sinh học về nguồn gốc tiến hóa sự sống trên trái đất..  Chiến tranh hạt nhân hủy diệt mọi quá trình tiến hóa, phản quy luật tự nhiên. 4. Nhiệm vụ đấu tranh cho một thế giới hòa bình: - Mọi người phải đoàn kết cùng đấu tranh vì một thế giới hòa bình,ngăn chặn chiến tranh hạt nhân. - Sáng kiến thành lập ngân hàng trí nhớ lưu giữ thảm họa hạt nhân.. III. Tổng kết: Ghi nhớ.sgk.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ?Nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản? 1. Nghệ thuật: Lập luận chặt chẽ, xác thực, giàu cảm xúc nhiệt tình của nhà văn. 2. Nội dung: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa sự sống loài người, phá hủy cuộc sống tốt đẹp và đi ngược lí trí, sự tiến hóa của tự nhiên. Đấu tranh cho một thế giới hòa bình là nhiệm vụ cấp bách của mọi IV. Luyện tập: người.  Hoạt động 5: (3 phút) Hướng dẫn luyện tập: - Hướng dẫn hs phát biểu cảm nghĩ sau khi học xong văn bản. - Sưu tầm báo về chiến tranh thế giới, vũ khí hạt nhân. 4. Củng cố: (3 phút) ? Em cần phải làm gì sau khi học xong văn bản này? (Tích cực phòng chống, lên án chiến tranh hạt nhân). 5. Dặn dò: (2 phút) Về nhà học bài cũ, soạn bài mới. 6. Rút kinh nghiệm:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 2,Tiết 8 NS:28/08/2010. NG: 30/08/2010 Tiếng Việt: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (tiếp) A.Mục tiêu cần đạt: - Nắm được những hiểu biết cốt yếu về ba phương châm hội thoại: phương châm quan hệ,phương châm cách thức và phương châm lịch sự. - Biết vận dụng hiệu quả phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự. B. Chuẩn bị: Các ngữ liệu ngoài sgk. C.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng. 2. Kiểm tra bài cũ:? (5 phút) Thế nào là phương châm về lượng và phương châm về chất? ( Đáp án: xem tiết 03). 3.Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (10 phút) Tìm hiểu phương châm quan hệ. GV yêu cầu hs tìm hiểu ý nghĩa của thành ngữ "Ông nói gà, bà nói vịt". ? Thành ngữ này dùng để chỉ tình huống hội thoại ntn? .Tình huống hội thoại: mỗi người nói về một đề tài khác nhau. ? Hậu quả của tình huống trên là gì? . Người nói và người nghe không hiểu nhau. ? Qua đó,ta rút ra bài học gì trong giao tiếp? . Khi giao tiếp,phải nói đúng vào đề tài đang hội thoại, tránh nói lạc đề. ? Dựa vào thành ngữ trên, em hãy đưa ra một tình huống hội thoại sai phương châm quan hệ? . Hs trao đổi, thảo luận,trả lời.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 15. GHI BẢNG I. Phương châm quan hệ: Vd.sgk Thành ngữ "Ông nói gà, bà nói vịt" Mỗi người nói một đề tài khác nhau không hiểu nhau.. Khi giao tiếp, phải nói đúng vào đề tài đang hội thoại..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. Cho hs đọc ghi nhớ 1.sgk  Hoạt động 3: (10 phút) Tìm hiểu phương châm cách thức. ? Thành ngữ "Dây cà ra dây muống" và "Lúng búng như ngậm hột thị" dùng để chỉ những cách nói ntn? - Dây cà ra dây muống  chỉ cách nói năng dài dòng, rườm rà. - Lúng búng như ngậm hột thị  chỉ cách nói năng ấp úng, không thành lời,không rành mạch. ? Hậu quả của những cách nói đó? - Người nghe không hiểu hoặc hiểu sai lạc ý của người nói. - Người nghe bị ức chế không có thiện cảm với người nói. ? Qua đây ta có thể rút ra bài học gì trong giao tiếp? . Khi giao tiếp cần nói ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch. ? Có thể hiểu câu sau đây theo mấy cách?(Thảo luận) . Hiểu theo 2 cách: - Cách 1: Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy. - Cách 2: Tôi đồng ý với những truyện ngắn của ông ấy. ? Câu này có thể diễn đạt lại ntn để người nghe không hiểu lầm? . Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn. ? Như vậy trong giao tiếp cần phải tuân thủ điều gì? . Tránh cách nói mơ hồ, hiểu theo nhiều cách. Cho hs đọc ghi nhớ 2.sgk  Hoạt động 4: (10 phút) Tìm hiểu phương châm lịch sự. Cho hs đọc truyện "Người ăn xin".sgk ? Vì sao người ăn xin và cậu bé trong truyện đều cảm thấy mình đã nhận được từ người kia một cái gì đó? . Vì cả hai đều cảm nhận được sự chân thành và tôn trọng của nhau. Cậu bé không tỏ ra khinh miệt, xa lánh mà vẫn có thái độ và lời nói hết sức chân thành, thể hiện sự tôn trọng và quan tâm người khác. ? Ta có thể rút ra bài học gì về giao tiếp? . Khi giao tiếp, cần tế nhị, tôn trọng người đối thoại, không phân biệt giai cấp, tầng lớp, giàu nghèo, sang hèn... Cho hs đọc ghi nhớ 3.sgk  Hoạt động 5: (15 phút) Hướng dẫn luyện tập. Cho hs đọc các câu tục ngữ, ca dao trong BT1.sgk ? Ông cha ta khuyên chúng ta điều gì? Tìm thêm những câu ca dao, tục ngữ tương tự? - Các câu khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống, khuyên chúng ta: + Suy nghĩ, lựa chọn ngôn ngữ khi giao tiếp.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 16. *Ghi nhớ 1.sgk II. Phương châm cách thức: Vd1.sgk - Thành ngữ: - Dây cà ra dây muống nói năng dài dòng, rườm rà. - Lúng búng như ngậm hột thị nói năng ấp úng,không thành lời. . Hậu quả: người nghe khó hiểu hoặc bị ức chế.. Khi giao tiếp cần nói ngắn gọn, rõ ràng, rành mạch. Vd2.sgk Câu: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy. hiểu theo 2 cách.. Tránh cách nói mơ hồ, hiểu theo nhiều cách. *Ghi nhớ 2.sgk III. Phương châm lịch sự: Vd.sgk - Truyện Người ăn xin . Cả hai người đều nhận được sự chân thành và tôn trọng nhau.. Khi giao tiếp cần tế nhị,tôn trọng người khác.. *Ghi nhớ 3.sgk IV. Luyện tập: 1. Các câu tục ngữ, ca dao khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. + Có thái độ tôn trọng, lịch sự đối với người đối thoại. - Sưu tầm: + Chim khôn kêu tiếng rảnh rang...dễ nghe. + Vàng thì thử lửa, thử than...thử lời. + Người xinh cái tiếng cũng xinh... ? Phép tu từ nào đã học có liên quan trực tiếp tới phương châm lịch sự? Cho vd? . Phép tu từ Nói giảm nói tránh. .Vd: + Chị cũng có duyên! (Chị xấu) + Cháu học cũng tạm được đấy chứ! (chưa đạt) ? Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống? Các từ ngữ liên quan đến phương châm hội thoại nào? . Hs trao đổi thảo luận, trả lời: a. Nói mát b. Nói hớt c. Nói móc d. Nói leo e. Nói ra đầu ra đũa.  Các từ ngữ liên quan đến phương châm lịch sự và cách thức.. đời sống.. 2. Phép tu từ liên quan đến phương châm lịch sự: Nói giảm nói tránh.. 3. Chọn từ ngữ thích hợp: Phương châm lịch sự, cách thức.. 4. Củng cố: (2 phút) - GV nhắc lại các nội dung vừa học(ghi nhớ 1, 2, 3.sgk) 5. Dặn dò: (1 phút) - Về nhà học bài cũ, làm BT còn lại trong sgk, chuẩn bị bài mới. 6. Rút kinh nghiệm:. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 2,Tiết 9 Tập làm văn: NS: 29/08/2010 Ng: 30/08/2010 SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A.Mục tiêu cần đạt: - Củng cố kiến thức đã học về văn thuyết minh - Hiểu được vai trò của miêu tả trong văn bản thuyết minh. - Biết vận dụng và có ý thức sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong làm văn thuyết minh. B. Chuẩn bị: Các ngữ liệu ngoài sgk. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng 2.Kiểm tra bài cũ:? (5 phút) Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản thuyết minh có tác dụng gì? ( Đáp án: xem tiết 04) 3.Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ  Hoạt động 2: (20 phút) Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh. Cho hs đọc vb trong sgk. ? Giải thích nhan đề của văn bản? - Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất, tinh thần của người VN. - Thái độ của con người trong việc trồng, chăm sóc, sử dụng chuối. ? Tìm những câu trong bài thuyết minh về đặc điểm cây chuối? - Hầu như ở nông thôn, nhà nào cũng trồng chuối. - Cây chuối rất ưa nước nên người ta thường trồng...bạt ngàn vô tận.. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 18. GHI BẢNG I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh: Vd.sgk - Văn bản: Cây chuối trong đời sống VN. - Nhan đề: + Vai trò của cây chuối trong đời sống. + Thái độ của con người đối với cây chuối. - Những câu thuyết minh đặc điểm cây chuối: xem sgk.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. - Người phụ nữ nào mà chẳng...từ gốc đến hoa, quả! - Qủa chuối là một món ăn ngon.(...) ? Sau đó chỉ ra đặc điểm của cây chuối? - Chuối nơi nào cũng có (phổ biến). - Chuối rất ưa nước, phát triển nhanh. - Thức ăn,thức dụng từ thân, lá, gốc, quả. ? Chỉ ra những câu văn có yếu tố miêu tả về cây chuối? Tác dụng? - Đi khắp VN, nơi đâu ta cũng gặp những cây chuối...từ vườn tược đến núi rừng.(C1) - Có một loại chuối được người ta rất ưa chuộng...như vỏ trứng cuốc.(C8) - Chuối xanh có vị chát, để sống...hay món gỏi.(C14) Tác dụng: làm cho vấn đề thuyết minh sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng. ? Theo yêu cầu chung của văn bản thuyết minh, bài này có thể bổ sung những gì? (Thảo luận) - Thuyết minh: + phân loại chuối: chuối hột, chuối mốc, chuối tiêu... + Thân chuối nhiều lớp bẹ, lá chuối, hoa chuối màu hồng, có nhiều lớp bẹ. - Miêu tả: +Thân tròn, mát rượi, mọng nước. +Tàu lá xanh rờn, bay xào xạc trong gió. - Thêm 1 số công dụng: + Thân chuối làm phao tập bơi. + Lá chuối gói bánh chưng, lá chuối khô để lót ổ, nút vò rượu. + Nõn chuối ăn sống rất mát. + Bắp chuối làm rau sống, nấu canh, xào thịt. Cho hs đọc ghi nhớ.sgk  Hoạt động 3: (15 phút) Hướng dẫn luyện tập. ? Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh sau? (Thảo luận) - Thân chuối có hình dáng thẳng, tròn như một cái cột trụ mọng nước gợi cảm giác mát mẻ, dễ chịu. - Lá chuối tươi xanh rờn ưỡn cong dưới ánh trăng, thỉnh thoảng lại vẫy phần phật như gọi ai đó trong đêm khuya. - Lá chuối khô lót ổ nằm vừa mềm mại, vừa thoang thoảng mùi thơm dân dã. - Nõn chuối màu xanh non cuốn tròn như một bức thư còn phong kín đang đợi gió mở ra. - Qủa chuối chín vàng, dậy lên một mùi hương quyến rũ. - Bắp chuối thơm phơn phớt hồng đong đưa trong gió chiều. Cho hs đọc đoạn văn trong BT2.sgk ? Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn văn sau?. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 19. - Những câu miêu tả: C1, C8, C14.. Vấn đề thuyết minh sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng.. *Ghi nhớ.sgk II. Luyện tập: 1. Bổ sung yếu tố miêu tả:. 2. Yếu tố miêu tả trong đoạn văn:.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9- n¨m häc 2010-1011. - Tách là loại chén...nó có tai. - Chén của ta không có tai. - Khi mời ai...mà uống rất nóng. 4. Củng cố: (2 phút) - GV nhắc lại vai trò, tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh. 5. Dăn dò: (1 phút) - Về nhà học bài cũ, làm BT còn lại trong sgk, chuẩn bị bài mới. 6. Rút kinh nghiệm :. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 02, Tiết 10 NS: 31/08/2010. NG : 01/09/2010 Tập làm văn: LUYỆN TẬP SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A.Mục tiêu cần đạt: Có ý thức và biết sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong việc tạo lập văn bản thuyết minh. B.Chuẩn bị: Tranh ảnh về làng quê,con trâu VN. C.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Đánh vắng 2. Kiểm tra bài cũ:?(5 phút) Miêu tả có tác dụng ntn trong văn bản thuyết minh? ( Đáp án: xem tiết 09) 3.Bài mới:  Hoạt động 1: (1 phút) Giới thiệu bài HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ GV kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của hs.  Hoạt động 2: (20 phút) Tìm hiểu đề, lập dàn ý: - GV đọc đề, chép đề lên bảng. - Hs trao đổi thảo luận để tìm hiểu đề, lập dàn ý. ? Đề yêu cầu trình bày vấn đề gì? Phạm vi của đề bài ntn? - Vấn đề: Vai trò, vị trí của con trâu trong đời sống của người nông dân VN, trong nền kinh tế sản xuất nông nghiệp (Con trâu là đầu cơ nghiệp; Tậu trâu lấy vợ làm nhà...). - Phạm vi: giới thiệu, thuyết minh con trâu ở làng quê VN. - GV hướng dẫn hs lập dàn ý. - Hs trao đổi thảo luận để thống nhất đề cương, đại diện. GV: Huỳnh Thị Ngọc Hà. Lop7.net. 20. GHI BẢNG Đề: Con trâu ở làng quê VN. I.Tìm hiểu đề,lập dàn ý: 1.Tìm hiểu đề: - Vấn đề: Vị trí, vai trò của con trâu trong đời sống người nông dân VN.. 2. Lập dàn ý:.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>