Bài giảng Kế toán tài chính 2: Chương 3 - ThS. Trần Thị Tuyến Thanh - Trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (593.94 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chương

3

KẾ TOÁN THUÊ TÀI SẢN

Trường Đại học Mở TPHCM –Khoa Kế toán Kiểm toán

Mục tiêu

• Sau khi

học

xong

chương

này sinh viên có

thể

:



Giải

thích

được cơ sở

và

bản chất việc

phân

loại

thuê tài chính và th

hoạt động

.



Phân tích và

xử

lý các giao

dịch

liên quan

đến

th tài

sản



Trình bày các ngun

tắc

ghi

nhận

,

đánh

giá và

trình bày

nghiệp vụ

th tài

sản

trên báo cáo tài

chính.



Nêu

được

các

chứng từ cần thiết

.



Các quy

định

pháp lý có liên quan



Tổng

quan

về

thuê tài

sản



Ứng dụng

vào

hệ thống

tài

khoản kế

tốn



Trình bày thơng tin trên BCTC



Chứng từ kế

tốn

Nội dung

• VAS 01-

Chuẩn mực

chung

• VAS 06- Th tài

sản

• Thơng

tư

161/2007/TT-BTC:

hướng dẫn thực

hiện chuẩn mực kế

tốn

• Thơng

tư

200/2014/TT-BTC-

Hướng dẫn Chế độ

kế

tốn Doanh

nghiệp

Các quy định pháp lý có liên quan

• Định nghĩa

• Phânloại

• Một sốkháiniệm

• Cácdấu hiệu củath tài chính
• Ghinhậntàisảnth tài chính
• Ghinhậntàisảnth hoạt động

Tổng quan về thuê tài sản

• Theo VAS 06,

đoạn

04:

Thuê tài

sản

là:

“

Là

sự thỏa thuậ

n

giữ

a bên cho

thuê và bên thuê vê

̀ việ

c bên cho thuê

chuyể

n

quyề

n

sử dụ

ng

tài

sả

n cho bên thuê trong

mộ

t

khoả

ng

thờ

i gian

nhấ

t

đị

nh

để đượ

c

nhậ

n

tiề

n cho

thuê

mộ

t

lầ

n

hoặ

c

nhiề

u

lần

”

.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Thuê tài chính:
* Là thuê tài sản mà
bên cho th có sự
chuyển giao phầnlớn
rủi ro và lợi ích gắn
liềnvớiquyềnsở hữu
tàisản cho bên thuê.
* Quyền sở hữu tài
sản có thể chuyển
giao vàocuốithờihạn
th

Th

hoạt động

:

* Là th tài

sả

n

khơng

phả

i là thuê

tài chính

Bên cho thuê và bên thuêphảixácđịnhthuê tàisảnlà thuê tài chính
hay thuêhoạt độngngaytại thời điểm khởi đầuth tàisản

Phân loại th tài sản

• Mục đích

phân

loại

th tài

sản

– Xác

định

rõ trách

nhiệm của mỗi

bên

đối với

tài

sản

thuê (

quản

lý,

sử dụng

,

sửa chữa

,

thanh tốn…)

– Ghi

nhận

thơng tin

về

tài

sản

thuê trong

sổ

sách và trình bày trên báo cáo tài chính.

• Cơ sởphânloạith tàisản

–Mức độ chuyển giao rủiro và lợi íchgắn liền
với quyền sở hữutàisản từbên cho thuê sang
bên thuê.

Phân loại thuê tài sản (tiếp)

Trường hợp

thuê

tài

sản

là QSD

đất

• Đối với trường hợpthuê tàisảnlà quyền sử dụng đất
thường đólà thuêhoạt động, vìđất thườngcóthờigian
sử dụngkinhtế vơhạnvà quyền sở hữukhơngđược
chuyểngiao cho bên thuê khihết thời hạnthuê, nên bên
thuê khôngnhận phần lớn rủiro vàlợiích gắn liền với
quyền sở hữu đất.

• Thời

gian th:

Là

khoảng thời

gian

của hợp

đồng

thuê tài

sản

không

huỷ

ngang

cộng

(+)

với

khoảng thời

gian bên thuê

được

gia

hạn

thuê tài

sản đã

ghi trong

hợp đồng

,

phải trả

thêm

hoặc

không

phải trả

thêm chi phí

nếu quyền

gia

hạn

này

xác

định được tương đối chắc chắn

ngay

tại thời

điểm khởi đầu

thuê tài

sản

.

• Thời

gian

sử dụng

kinh

tế:

Là

khoảng thời

gian

mà tài

sản được ước

tính

sử dụng một

cách

hữu

ích

hoặc số lượng sản phẩm

hay

đơn vị tương

đương

có

thể

thu

được từ

tài

sản

cho thuê do

một

hoặc nhiều người sử dụng

tài

sản

.

Một số khái niệm cơ bản

• Hợp đồng

khơng có

quyền huỷ

ngang:

Là

hợp đồng

thuê tài

sản

mà hai bên không

thể

đơn phương chấm dứt hợp đồng

,

trừ

các

trường

hợp

:

– Cósự kiện bất thường xảyra
–Được sự đồngýcủabên cho thuê;

–Nếu 2 bên thoả thuận một hợp đồng mới về th
chính tàisản đó hoặctàisản tương tự;

– Bên thuê thanh toán thêmmột khoản tiềnngaytại thời
điểm khởi đầuth tàisản.

• Hợp đồng

khơng có

quyền huỷ

ngang

mới

có

thể

ràng

buộc cả

hai bên trong

việc thực hiện hợp

đồng

và

đảm bảo lợi

ích và

rủi

ro

được chuyển

từ

bên cho thuê sang bên

đi

thuê.

Một số khái niệm cơ bản (tiếp)

Các

khoản

thanh toán

tiền

thuê

tối thiểu của

bên

đi

thuê,

gồm



Khoản

thanh toán mà bên th

phải trả

cho bên

cho th

về việc

th tài

sản

theo

thời hạn

trong

hợp đồng

.

Khơngbaogồmcáckhoảnchi phídịch vụ

vàthuếdo bên cho thuêđã trảmà bên thuêphảihoànlại

vàtiềnthuê phát sinh thêm.



Giá

trị được

bên thuê

hoặc một

bên liên quan

đến

bên thuê

đảm bảo

thanh tốn.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Ngày 1.1.20x1: Cơng ty cho th tài chính VCBL cho cơng
ty ABC thcần cẩu chundụng với những điều khoản
sau:

- Hợp đồngthuê khônghủyngang.

- Tiềnthuêtrảhàngnămlà 600triệu đồng/năm, trả đầu
năm.

- Thời hạnthuê là 5năm.Thờigiansử dụngkinhtế củatài
sảnlà 7năm.

- Tổng thuếGTGTđầuvào là 263triệu đồng.

- Giátrịcònlại đượcbên thuêđảm bảolà là 20triệu đồng
- Giátrịcịnlạikhơngđượcbên thđảm bảolà là 40triệu

đồng.

- Giátrị hợplýcủa thiết bịlà 2.630 triệu đồng.

Ví dụ

1

ucầu:

a. Xácđịnhcácchỉtiêu sau:

•Thờigian th ………....………….…..
•Khoảnthanh tốntiềnthtối thiểulà ………….…….
b.Với dữ liệutrên,bạncóthểtínhđược tiềnlãi th?

Ví dụ

1

Lãi

suất ngầm định

trong

hợp đồng

th tài chính:

Là

tỷ lệ chiết khấu tại thời điểm khởi đầu

thuê tài

sản

• Để

tính giá

trị hiện tại của khoản

thanh tốn

tiền

th

tối thiểu

và giá

trị hiện tại của

giá

trị

cịn

lại

khơng

được đảm bảo để

cho

tổng của

chúng

đúng bằng

giá

trị hợp

lý

của

tài

sản

thuê.

Một số khái niệm cơ bản (tiếp)

PV (các khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu)

+ PV (giá trị cịn lại khơng được đảm bảo)

=

Giá trị hợp lý của tài sản thuê

Sử dụng tiếp số liệu của

Ví

dụ

1.

a. Hãy tính lãisuất ngầm định của hợp đồngth.
b. Tínhhiệngiá cáckhoảnthanh tốntiềnthtối thiểu.
c. Tính lãi thuê

Ví dụ

2

Trường hợp thường dẫn đến hợp đồngth tài chính là:

• Bên cho thchuyểngiaoquyền sở hữutàisảncho bên
thuê khihết thời hạnthuê;

• Tại thời điểm khởi đầuthuê tàisản, bên th cóquyền lựa
chọnmualạitàisảnthvới mứcgiáướctínhthấp hơn
giátrị hợplý vàocuối thời hạnth.

• Thời hạnthuê tàisản chiếm phần lớn thờigiansử dụng
kinhtế củatàisảncho dù khơng cósự chuyểngiaoquyền
sở hữu;

• Tại thời điểm khởi đầu th tàisản, giátrị hiện tại của
khoảnthanh tốntiềnthtối thiểu chiếm phần lớngiátrị
hợplýcủatàisảnth;

• Tàisảnththuộc loạichun dùng màchỉcó bên th có
khả năng sử dụngkhơngcầncósựthayđổi,sữa chữa lớn
nào.

Các dấu hiệu là thuê tài chính

Hợp đồng thoả

mãn ít

nhất

1trong 3

trường

hợp

sau

• Nếu

bên th

huỷ hợp đồng

và

đền

bù

tổn thất

phát sinh liên quan

đến việc huỷ hợp đồng

cho

bên cho thuê;

• Thu

nhập hoặc tổn thất

do

sự

thay

đổi

giá

trị

hợp

lý

của

giá

trị

còn

lại của

tài

sản

thuê

gắn

với

bên th;

• Bên th có

khả năng tiếp tục

th

lại

tài

sản

sau khi

hết hạn hợp đồng

thuê

với tiền

thuê

thấp hơn

giá thuê

thị trường

.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Sử dụng tiếp số liệu của

Ví

dụ

1, 2.

Yêu

cầu

:

a. Hãy

chỉ

ra các

dấu hiệu để

cho

rằng đây hợp

hợp đồng

thuê tài chính?

b.

Lập bảng

tính

nợ gốc

và lãi thuê theo

mẫu ở

Bảng

1 Ví dụ

3

Ngày Khoảnthanh toán
tiền tối thiểu

Lãi thuê 
Lãi suất ….%

Thanh toán
nợ gốc

Dư nợ
cònlại

1 2 = ……% x 4 3=1-2 4

1.1.X1

1.1.X2

1.1.X3

1.1.X4

1.1.X5

31.12.X5

TỔNG

BẢNG 1: Bảng tính nợ gốc và lãi th

• Ngày 01.7.20X0, Cơng ty cho th tài chính SCL ký

hợp đồng cho Cơng ty B th một dâychuyền máy

đónggói. SCLđãmua dâychuyềnnày vào cùng ngày
01.7.20X0vớigiá 766triệu đồng(giáchưa thuếGTGT,
thuế suất 10%). Cácđiều khoản của hợp đồng thuê
nhưsau:

–Thờigian thuê: 4năm

–Số tiền phải trả hằng năm: 230triệu đồng/năm(đã
bao gồm30 triệu đồng tiền chi phíbảo dưỡngvà
bảo hiểmhàngnămdo SCL thanh tốnhộcho B)
–Thờigiansử dụngkinhtế: 6năm

– Giátrị cịnlại ước tính sau khihết thờigian th:
100triệu đồng, đượcbên cho thđảm bảothanh
tốn vàocuối thời hạnthuê là 70 triệu đồng.

Bài tập thực hành

1

• Hợp đồngth cóthể hủyngang,nhưng nếu tựýhủy
hợp đồng, bên th phải bồi thường một khoản tiền
tương đương4năm tiềnthuê.

• Khihết hạn4năm, Cty Bdự định sẽ trả lạidâychuyền
cho SCL.

Yêucầu:

a. Chứngminhhợp đồngtrên làhợp đồngth tài chính
b. Tínhtổngcáckhoảnthanh tốntiềnthtối thiểu
c. Tính lãisuất ngầm định của hợp đồngth.
d. Tính giátrị hiện tại của khoảnthanh tốntiềnth
e. Lập bảngtínhnợ gốcvà lãi thuê(Bảng2)

Bài tập thực hành 1 (tiếp)

Ngày Khoản TT tiền 
thuê tối thiểu

Lãi thuê
Lãi suất ….%

Thanh toán
nợ gốc

Dư nợ
cònlại

1 2 = …….% x 4 3=1-2 4

1.7.X0

1.7.X1

1.7.X2

1.7.X3

30.6.X4

TỔNG

BẢNG 2: Bảng tính nợ gốc và lãi thuê



Xác

định

bên ghi

nhận



Xác

định

nguyên giá

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Bên thuê

ghi

nhận

tài

sản

thuê tài chính là

tài

sản

và

nợ phải trả

trên

Bảng

cân

đối kế

toán

với

cùng

một

giá

trị bằng với

giá

trị hợp

lý

của

tài

sản

thuê

tại

thời điểm khởi đầu

thuê tài

sản

.

 Nếugiátrị hợplýcủatàisảnthuê caohơngiátrị hiện
tại của khoản thanh toántiền thuêtối thiểu choviệc
th tàisảnthì ghi theo giátrị hiện tại của khoảnthanh
tốntiềnthtối thiểu.

Xác định bên ghi nhận

• Ngun giá

TSCĐ

th tài chính

gồm

:

– Giá thấp hơngiữagiátrị hợplýcủatàisảnthuêvà

giá trịhiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu.

– Chi phí

trực tiếp

phát sinh ban

đầu

liên quan

đến hoạt động

thuê tài chính,

như

chi phí

đàm

phán ký

hợp đồng được

ghi

nhận

vào nguyên

giá tài

sản đi

th.

Xác định ngun giá TSCĐ th tài chính

• Trường hợp thuế

GTGT

đầu

vào

của

tài

sản

thuê tài chính khơng

được khấu trừ

.

–

Được

thanh tốn

một lần

ngay

tại thời điểm

ghi

nhận

tài

sản

thuê thì nguyên giá tài

sản

thuê bao

gồm cả thuế

GTGT;

–

Được

thanh tốn

từng kỳ

thì

được

ghi vào chi

phí SXKD trong

kỳ

phù

hợp với khoản mục

chi

phí

khấu

hao

của

tài

sản

th tài chính

Xác định ngun giá TSCĐ th tài chính (tiếp)

• Tiếp theo Vídụ1, biết rằng vào tháng 12/20x0,
cơng ty ABCđã chitiền mặt là 9 triệu đồngcho

việc đàmphán kýkết hợp đồngthuê tàisảnvà 20

triệu tiềnkýquỹ đảm bảo hợp đồngthuê.

Yêucầu:Xácđịnhnguyên giá tàisản cố địnhth
tài chính. Trongtrường hợp

a. ThuếGTGTđược khấu trừ

b. ThuếGTGT khơngđược khấu trừvà cty ABCđã

thanh tốnmột lầnkhinhậntàisảnth

c. Thuế GTGT khơng được khấu trừ và cty ABC
thanh tốnthuế định kỳhàngnăm cùngvới tiền

th.

Ví dụ 4

 Bênđithuê

 Bên cho thuê

Ghi nhận tài sản thuê/ cho th hoạt động

Các

khoả

n thanh tốn

tiề

n th

hoạ

t

độ

ng (Khơng

bao

gồ

m chi phí

dị

ch

vụ

,

bả

o

hiể

m và

bả

o

dưỡ

ng)

phả

i

đượ

c ghi

nhậ

n là chi phí

sả

n

xuấ

t, kinh

doanh theo

phương

pháp

đườ

ng

thẳ

ng cho

suố

t

thờ

i

hạ

n thuê tài

sả

n, khơng phu

̣ thuộ

c vào

phương thứ

c thanh tốn.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

• Tàisảncho thhoạt động vẫnlà tàisản củabên cho
th

• Tríchkhấuhaođối vớitàisảncho thuêhoạt độngvàsử
dụngchính sách khấu hao nhất quán với các tài sản
tương tự.

• Doanh thu cho thuêhoạt động phải đượcghinhậntheo
phươngphápđường thẳngtrongsuốt thời hạncho th,
khơngphụ thuộcvàophương thứcthanh tốn,trừkhi áp
dụng phươngpháp tính kháchợplýhơn

• Cáckhoảnchitrực tiếpbanđầuliên quanđến việccho
thuêđược ghi nhận ngay vào chi phí trong kỳkhi phát
sinhhoặc phân bở dần vào chi phí trongsuốtthờihạn
cho thuê phùhợpvớiviệc ghinhận doanh thu cho thuê
hoạtđộng

Bên cho th

• Th tài chính
– Bênđith

• Tàikhoản212, 3412
• Thhoạt động

– Bênđithuê
– Bên cho thuê

Ứng dụng trên tài khoản

• Nguyên giá tài sản cố
địnhth tài chínhgiảm
trongkỳ kếtốn.
• Ngun giá tàisản cố

định th tài chính
tăngtrongkỳ kếtốn

Bên Nợ

Bên Có

D

ư Nợ

Ngun giáTSCĐ th
tài chính lúccuối kỳ

Tài khoản

212

• Nợ th tài chính phát
sinhtăngtrongkỳ
• Nợ th tài chính

phát sinh giảm

trongkỳ

Bên Nợ

Bên Có

Nợth tài chính cịnphải
trảcho các niênđộsau

Dư

Có

Tài khoản

3412-

Nợ th tài chính

• Bênđith ghinhậntàisảnth
và ghinhận một khoản nợ phải
trảdàihạn.

• Bênđithđượctríchkhấuhao
tàisảnth

NHẮC LẠI

Ghi

nhậnTS

Sử dụng
(Trả nợ, khấu

hao)

Hết hạnthuê
(Chuyểngiao, trả lại, mua

lại)

Bên đi thuê tài chính TSCĐ

TK 242
TK 11*,

331 TK 244

TK 111,
112

(1) Chi phí phát sinhtrướckhi thuê tài chínhnhưchi phí
đàmphán, kýkết hợp động,….

(2) Kýquỹ hoặckýquỹ một phần của hợp đồngthuê (nếu
có)

(1)

(2)

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Sử dụng số liệu của

ví

dụ

4 để thực hiện

các

định

khoản

liên quan

đến khoản đám

phán và ký

quỹ

.

Ví dụ

5

TK 212
TK 3412

TK 242

Nhận tài sản thuê tài chính

TK 3412

Lãi thuê
tài chính
TK 111,

112

Nợ gốc
TK 635

Nhận hóa đơn và thanh tốn

ngay

TK 133

(1)Thuế GTGT đủ
điều kiện khấu
trừ

(2)Thuế GTGT
khơng đủ điều
kiện khấu trừ

thanh tốn 1lần
(3)Thuế GTGT

khơng đủ điều
kiện khấu trừ
thanh toán từng
kỳ

TK 112,
3388

TK 212

TK 627, 641,642

Tiền thuế GTGT

(1)

(2)

(3)
TK 112

Sử dụng số liệu của

ví

dụ

1, 2, 3, 4

1. Ngày 1/1/20x1, cơng ty ABC

nhận

tài

sản

th

và

nhận

hóa

đơn

GTGT

về

th tài chính

của kỳ

thứ

1, ký

hiệu

AA/14P,

số

0000001 (xem

mẫu

).

2. Ngày 25/1/20x1: cơng ty

chuyển khoản

thanh

tốn

tiền

th cho

HĐ

0000001

Thơng tin

bổ

sung

:

Nợ gốc

không bao

gồm

thuế

GTGT,

tiền thuế

VAT

trả hết

1 lần

ngay

kỳ đầu

tiên,

đủ điều kiện khấu trừ

.

Yêu

cầu

:

Định khoản nghiệp vụ

kinh

tế

phát sinh.

Ví dụ 6

1 1 x1
Cơng ty cho th tài chính VCBL
0301234567

Cơng ty TNHH ABC
0300012345

263. 000.000
600.000.000

X

863.000.000

Tám trăm sáu mươi ba triệu đồng chẵn.

Hóa đơn tiền th KỲ 1

Thanh tốndịch vụcho
th tài chính vàthuế

GTGTđầuvàocủatài

sảncho thuê tài chính

</div>

Bài giảng Kế toán tài chính 2: Chương 3 - ThS. Trần Thị Tuyến Thanh - Trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng

<b>Chương</b>

<b>3</b>

<b>KẾ TOÁN THUÊ TÀI SẢN </b>

<b><sub>Mục tiêu</sub></b>

• Sau khi

học

xong

chương

này sinh viên có

thể

:



Giải

thích

được cơ sở

và

bản chất việc

phân

loại

thuê tài chính và th

hoạt động

.



Phân tích và

xử

lý các giao

dịch

liên quan

đến

th tài

sản



Trình bày các ngun

tắc

ghi

nhận

,

đánh

giá và

trình bày

nghiệp vụ

th tài

sản

trên báo cáo tài

chính.



Nêu

được

các

chứng từ cần thiết

.



Các quy

định

pháp lý có liên quan



Tổng

quan

về

thuê tài

sản



Ứng dụng

vào

hệ thống

tài

khoản kế

tốn



Trình bày thơng tin trên BCTC



Chứng từ kế

tốn

<b>Nội dung</b>

• VAS 01-

Chuẩn mực

chung

• VAS 06- Th tài

sản