Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Học kì II - Tuần 30, 31

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. Bµi 28: V¨n b¶n. Ca huế trên sông hương. A.Môc tiªu. TuÇn 30 TiÕt 113. ( Hµ ¸nh Minh ). - Kiến thức: Giúp học sinh : Thấy được vẻ đẹp của một sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huếmột vùng dân ca với những con người rất đỗi tài hoa. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích văn bản. - Thái độ: Tự hào về vẻ đẹp và truyền thống một vùng non nước của đất nước. B. ChuÈn bÞ - ThÇy : SGK , SGV , tµi liÖu tham kh¶o , b¶ng phô , b¶ng nhãm . - Băng ,đĩa về ca Huế , tranh vẽ về xứ Huế . C. Phương pháp - Thảo luận , nêu vấn đề , phân tích , bình giảng . - Hoạt động nhóm , cá nhân . D.TiÕn tr×nh bµi d¹y I. ổn định lớp : II. KiÓm tra bµi cò ? Tãm t¾t nh÷ng trß lè cña Va - ren . T¹i sao nh÷ng trß Êy l¹i ®­îc coi lµ trß lè ? - H tãm t¾t III. Bµi míi : *GTB: ? Em biết gì về cố đô Huế. Hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế? - Vùng đất cố đô văn hiến- Di sản văn hoá thế giới với nhiều phong cảnh đẹp nên thơ cùng những làn điệu dân ca mượt mà, con người hiền hoà. - Xứ Huế còn nổi tiếng với những sản phẩm văn hoá độc đáo, đa dạng và phong phú mà ca HuÕ lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm næi tiÕng. H«m nay häc bµi v¨n nµy chóng ta sÏ hiÓu thêm nhiều vẻ đẹp của xứ Huế qua một đêm ca Huế trên sông Hương. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Đọc và tìm hiểu chú thích :. Ghi b¶ng I . §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch :. GV : Hướng dẫn HS đọc bài 1.§äc : Ca HuÕ – SGK / 102. GV : Đọc mẫu , HS đọc . GV uốn nắn , sửa chữa . GV ? : Em biết gì về cố đô Huế ? Nêu một vài đặc điểm 2 . Chó thÝch SGK / 103. vÒ xø HuÕ mµ em biÕt ? HS : Huế được coi là vùng đất mộng và thơ . Một trong nh÷ng chÊt th¬ méng Êy lµ kho tµng nh÷ng bµi ca dao , dân ca , những cuộc biểu diễn , thưởng thức ca Huế trên sông Hương vào những đêm gió mát , trăng thanh là một sinh hoạt đặc sắc mang đậm màu sắc văn hoá độc đáo của xứ Huế – vùng đất miền trung ruột thịt . Hoµng ThÞ T×nh. 157 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 GV : Dùng 2 bức tranh trong SGKgiới thiệu về vẻ đẹp HuÕ. - Cố đô của nhà Nguyễn . - Thành phố Huế nằm bên bờ sông Hương - Cung vua vẫn còn đã được tu bổ lại . Đó là Đại nội với sân rang , nơi các quan đến để chầu vua , d©ng sí tÊu . - Có nhiều lăng tẩm chôn cất các bậc quân vương - Có nhiều món ăn đặc sản . - Cã nãn bµi th¬... GV ? ThÕ nµo lµ ca HuÕ ? HS : Tr¶ lêi theo chó thÝch SGK /102 Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn bản : GV?: Ca Huế trên sông Hương được viết theo thể loại nµo trong c¸c thÓ lo¹i sau : truyÖn ng¾n , bót kÝ ? V× sao em chän nh­ vËy ? HS : Bót kÝ v× ghi chÐp 1 sinh ho¹t v¨n ho¸ ë xø HuÕ . GV : Chèt ghi b¶ng . GV : Bút kí là thể loại văn xuôi trữ tình thường không có sự hư cấu mà chủ yếu ghi chép lại những vấn đề diễn ra trong cuéc sèng hµng ngµy . ë bµi nµy , t¸c gi¶ ghi chÐp l¹i sù thËt diÔn ra trong cuéc sèng thùc ë HuÕ  Cã thÓ coi ®©y lµ 1 v¨n b¶n cã tÝnh chÊt nhËt dông. V× lµ bót kÝ nªn bè côc kh«ng chÆt chÏ , viÖc chia ®o¹n chỉ là tương đối. GV? : Theo em néi dung cña v¨n b¶n Ca HuÕ trªn sông Hương là gì ? HS: Tả cảnh ca Huế trong 1 đêm trăng trên dòng sông Hương thơ mộng. Gi¶i thÝch nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca HuÕ. GV? : Để làm rõ những nội dung trên , tác giả đã tập trung giíi thiÖu nh÷ng ý c¬ b¶n nµo ? HS : Ph¸t biÓu ý kiÕn. GV : Chèt : khai th¸c 3 néi dung c¬ b¶n : - Vẻ đẹp của các làn điệu ca Huế. - Cảnh ca Huế trong đêm trăng trên dòng sông Hương. - Nguån gèc cña 1 sè lµn ®iÖu ca HuÕ.. Hoµng ThÞ T×nh. 158 Lop7.net. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n : 1. KÕt cÊu vµ bè côc : - ThÓ lo¹i: Bót kÝ ghi chÐp mét sinh ho¹t v¨n ho¸ cña xø HuÕ .. - Vẻ đẹp của các làn điệu ca HuÕ. - Cảnh ca Huế trong đêm trăng trên sông Hương. - Nguån gèc cña 1 sè lµn ®iÖu ca HuÕ. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 HS : §äc l¹i v¨n b¶n 1 lÇn : GV : Quan sát 2 đoạn văn đầu . Mở đầu tác giả đã giới thiÖu “ HuÕ næi tiÕng ... hß ”. H·y thèng kª tªn c¸c lµn ®iÖu d©n ca HuÕ , tªn nh¹c cô ©m nh¹c ®­îc nh¾c tíi trong v¨n b¶n. HS : Thống kê 2 bản treo lên bảng  HS dưới lớp gạch vµo SGK. - B¶ng 1 ghi tªn c¸c ®iÖu ca HuÕ. - B¶ng 2 ghi tªn c¸c nh¹c cô. GV ? : Em cã nhí hÕt c¸c lµn ®iÖu d©n ca vµ c¸c nh¹c cụ nhắc đến trong văn bản không ? HS : Kh«ng  Chøng tá sù phong phó ®a d¹ng cña c¸c lµn ®iÖu d©n ca xø HuÕ. GV : - Chèt – ghi. - Bình : ca Huế phong phú và đa dạng đến nỗi khó có thể nhớ hết tên các làn điệu , các nhạc cụ và các ngón đàn của các ca công . Mỗi làn điệu có 1 vẻ đẹp riêng , có những đặc điểm rất nổi bật. GV ? :Em h·y t×m trong bµi mét sè lµn ®iÖu ca HuÕ cã những đặc điểm nổi bật ? Cảm nhận của em về những lµn ®iÖu Êy ? HS : PBYK : - ChÌo c¹n , bµi thai , hß ®­a linh : buån b· . - Hò giã gạo , giãđiệp : náo nức , nồng hậu tình người. - Hß l¬ , hß « ... : gÇn gòi víi d©n ca NghÖ TÜnh  thÓ hiÖn khao kh¸t , nçi mong chê , hoµi väng thiÕt tha cña t©m hån HuÕ. - Nam ai .. hành vân : buồn man mác , thương cảm , bi ai , vương vấn - Tứ đại cảnh : không vui , không buồn. - C¸c ®iÖu lÝ : lÝ con s¸o ... GV : Mỗi làn điệu có 1 vẻ đẹp riêng , ngọt ngào tình tứ , có sức lan toả lay động lòng người mạnh mẽ . Dường như dân ca xứ Huế đều thể hiện lòng khát khao , nỗi mong chê hoµi väng thiÕt tha cña t©m hån HuÕ  göi g¾m ý t×nh trän vÑn. GV ChuyÓn ý : Sau khi giíi thiÖu kho tµng c¸c lµn ®iÖu ca HuÕ , t¸c gi¶ dẫn người đọc tham dự cảnh ca Huế trên sông Hương. GV ? : Cảnh ca Huế trên sông Hương được giới thiệu vµ gîi t¶ qua nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo ? HS : - C¶nh s¾c thiªn nhiªn. Hoµng ThÞ T×nh. 159 Lop7.net. 2. Ph©n tÝch : a. Vẻ đẹp các làn điệu ca Huế. - Phong phó , ®a d¹ng.. - Mỗi làn điệu có vẻ đẹp riêng , có sức lan toả lay động lòng người.. - Göi g¾m mét t×nh ý trän vÑn .. b, C¶nh ca HuÕ trªn s«ng Hương vào đêm trăng Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - ChiÕc thuyÒn rång. - Ca c«ng , nh¹c c«ng. - ¢m thanh. GV ? : Tác giả thưởng thức cảnh ca Huế trên sông Hương trong khung cảnh như thế nào ? Tìm những chi tiết biểu hiện khung cảnh thiên nhiên trong đêm ấy ? HS : T×m – g¹ch ch©n SGK. * Đêm . Thành phố lên đèn như sao sa . Sương , cảnh vật mê ¶o * Tr¨ng lªn , giã m¬n man .. dßng s«ng tr¨ng gîn sãng con thuyÒn bång bÒnh ... * §ªm khuya : Thiªn Mô mê ¶o , tr¨ng d¸t ¸nh vµng... GV ? : NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ ë ®©y , h×nh dung cña em vÒ khung c¶nh thiªn nhiªn ( tr×nh tù miªu t¶ , tõ ng÷ miªu t¶ ) HS : PBYK. GV : Chèt – b×nh : ngßi bót miªu t¶ cña t¸c gi¶ thËt lµ êm nhẹ , trong trẻo , say đắm  gợi lên 1 khung cảnh đất trời sông nước mộng và thơ , không gian ấy càng đẹp hơn bëi sù xuÊt hiÖn cña chiÕc thuyÒn rång. GV ? : Hình ảnh chiếc thuyền rồng có gì độc đáo và đặc biệt ? HS : Ph¸t bØÓu nh­ b¶ng chÝnh. GV : Chốt – ghi : thuyền rồng : đẹp , sang trọng khi xưa chØ dµnh cho vua chóa ; kh«ng gian réng , trang trÝ léng lẫy để làm sân khấu , khác sân khấu ở trong rạp vì khán giả và người biểu diễn gẫn gũi cận kề bên nhau như trong 1 nhµ . ChÝnh v× vËy mµ t¸c gi¶ cã dÞp quan s¸t trùc tiÕp các ca công nhạc công và những ngón đàn và nghệ thuật biÓu diÔn cña hä. GV ? : H×nh ¶nh c¸c ca c«ng , nh¹c c«ng xuÊt hiÖn ntn dưới ngòi bút của Hà ánh Minh ? Cảm nhận của em về hä ? HS : T×m – g¹ch ch©n SGK  ph¸t biÓu nh­ b¶ng chÝnh. GV : Chốt – ghi : nhưng điều đặc biệt nhất , ấn tượng nhất mà tác giả muốn nói khi thưởng thức ca Huế trtên sông Hương là những âm thanh , do những ngón đàn tài ba ®iªu luyÖn vµ nh÷ng giäng ca hay cña c¸c ca c«ng vµ nh¹c c«ng ®em l¹i. GV? : ¢m thanh cña giµn hoµ tÊu ®­îc c¶m nhËn nh­ thÕ nµo? HS : Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên ... du dương , Hoµng ThÞ T×nh. 160 Lop7.net. - Miªu t¶ theo tr×nh tù thêi gian đêm trăng lêntrăng lªnkhuya + Tõ ng÷ gîi t¶ , gîi c¶m thiên nhiên đẹp , lung linh , huyền ảo , thơ mộng , êm đềm . - Thuyền rồng : đẹp trang trí léng lÉy , lµm s©n khÊu .. - C¸c ca c«ng , nh¹c c«ng : + Ca công : trẻ , đẹp , lịch sự , duyªn d¸ng  nÐt b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc . + Nhạc công : ngón đàn chau chuèt , ®iªu luyÖn , tµi ba . - ¢m thanh : + Du dương , trầm bổng , réo r¾t , lóc khoan , lóc nhÆt , xao động hồn người . + Lêi ca thong th¶,trang träng Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 trÇm bæng , rÐo r¾t. - Ngãn vç , ngãn mæ , ngãn v¶ ... - Tiếng đàn khoan nhặt. - Lêi ca thong th¶ , trang träng ... ( SGK/ 101 ) GV : Chốt – ghi : hoà cùng với tiếng đàn , lời ca , nhịp ph¸ch lµ ©m thanh cña tiÕng sãng ru vç m¹n thuyÒn , lµ tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương , tiếng chuông chùa Thiªn Mô . TÊt c¶ nh­ hoµ quyÖn víi nhau , khi s«i næi , tươi vui , luc bâng khuâng tiếc thương ai oán ; khi thong thả trang trọng , lúc dồn dập thiết tha gợi tình người , tình đất nước. GV ? : Ca Huế trên sông Hương được hình thành từ ®©u ? HS : Ph¸t biÓu nh­ b¶ng chÝnh. GV ? : Em hiÓu nh· nh¹c lµ g× ? ( Chó thÝch/ SGK ) GV : Bæ sung : - Nhạc dân gian là các làn điệu dân ca , hò , lí , thương sô nổi , lạc quan , tươi vui. - Nhạc cung đình , nhã nhạc : là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình vua chúa , nơ tôn miếu của triều đình phong kiến , thường có sắc thái uy nghi . Nhã nhạc Huế đã được UNESCO công nhận là di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ cua thÕ giíi. GV ? : Từ đó em có thể giải thích vì sao các điệu ca Huế vừa sôi nổi , vui tươi , vừa trang trọng uy nghi ? HS : Đó là nét rất riêng biệt độc đáo của các làn điệu ca HuÕ mµ chñ yÕu do nguån gèc h×nh thµnh nh­ trªn. GV : Cảm nhận được điều đó , tác giả đã khẳng định nghe ca HuÕ lµ 1 thó tao nh·. GV ? : Gi¶i nghÜa tõ tao nh· ? (Thanh cao , lÞch sù) §Æt c©u cã tõ tao nh· ? HS : Giải thích và đặt câu. GV ? : V× sao nghe ca HuÕ lµ 1 thó tao nh· ? HS : Ca HuÕ thanh cao , lÞch sù , nh· nhÆn , sang träng , và duyên dáng từ nội dung đến hình thức , từ ca công đến nhạc công , từ giọng ca đến cách trang điểm ăn mặc ...  lµ 1 thó tao nh·. GV ? : T×m nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn suy nghÜ , c¶m xóc , rung động của tác giả khi chứng kiến cảnh ca Huế trên sông Hương ? Qua đó em hiểu gì về tác giả Hà ¸nh Minh HS : - T×m trong SGK vµ g¹ch ch©n. - Mçi c©u hß HuÕ dï ng¾n... trän vÑn ( trang 99 ) Hoµng ThÞ T×nh. 161 Lop7.net. , sôi nổi , vui tươi , có buồn c¶m b©ng khu©ng , cã tiÕc thương ai oán .. c , Nguån gèc cóa mét sè lµn ®iÖu ca HuÕ : - H×nh thµnh tõ ca nh¹c d©n gian và ca nhạc cung đình ( nhã nh¹c ). - Ca HuÕ lµ mét thó tao nh· .. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - ...náo nức , nồng hậu tình người . - L÷ kh¸ch giang hå víi hån th¬... - Tâm trạng chờ đợi rộn lòng . Yªu say mª nh÷ng lµn ®iÖu ca HuÕ , hiÓu biÕt s©u s¾c , cảm nhận tinh tế , biết thưởng thức nét đẹp của VH truyền thống của dân tộc .Vừa tinh tế đắm say khi MT phong c¶nh , võa ghi ©m c¸c b¶n nh¹c , lêi ca ; võa suy ngẫm , nhận diện tên tác phẩm dân gian đặc sắc xứ Huế ; vừa thể hiện niềm trân trọng tự hào ngưỡng mộ nét SH văn hoá dân gian đặc sắc của người dân xứ Huế . Hoạt động 3 : Tổng kết : GV ? Tác giả đã sử dụng những biện pháp NT nào để làm nổi bật cảnh ca Huế trên sông Hương ? Cảm nhận cña em? HS :Ph¸t biÓu nh­ ghi b¶ng . GV : Tæng kÕt , chèt ghi tÝch hîp víi phÐp liÖt kª. GV ? Chúng ta cần có thái độ ntn đối với SH văn hoá nµy HS : Cần trân trọng , tự hào ,giữ gìn và phát huy nét đẹp VH truyÒn thèng Êy .. T×nh c¶m yªu mÕn , say mª , ngưỡng mộ , tự hào của tác giả .. III ) Tæng kÕt : 1. NghÖ thuËt : - KÕt hîp thuyÕt minh + MT + biÓu c¶m . - PhÐp liÖt kª . - Ng«n ng÷ giäng ®iÖu giµu gîi c¶m .  Ca Huế trên sông Hương là SH văn hoá dân gian độc đáo , đặc sắc , tao nhã của xứ Huế , mang nÐt b¶n s¾c VH d©n téc . 2. Néi dung :. GV ? Sau khi häc xong v¨n b¶n em biÕt thªm g× vÒ vïng đất kinh kì này ? GV : Gợi ý : em hiểu gì về tâm hồn con người nơi đây ? HuÕ cã ph¶i chØ næi tiÕng vÒ nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh vµ di tÝch lÞch sö kh«ng ? Nã cßn næi 3.Ghi nhí : SGK / 104 . tiÕng bëi nh÷ng s¶n phÈm g× n÷a ? HS : Phát biểu theo ghi nhớ SGK , đọc ghi nhớ trang 104. GV ? : Văn bản bồi đắp cho em những tình cảm gì ? Ngày nay chúng ta cần có thái độ ntn đối với những sinh ho¹t v¨n ho¸ nh­ ca HuÕ ? HS : - Tìm hiểu thêm sinh hoạt văn hoá độc đáo của xứ Huế. - BiÕt thªm nhiÒu ®iÒu vÒ kho tµng ca dao , ca nh¹c ë vùng đất cố đô  yêu mến , tự hào về địa danh miền Trung cña Tæ quèc. - Chóng ta cÇn tù hµo gi÷ g×n vµ ph¸t huy. IV . LuyÖn tËp :. Hoạt động 4 : Luyện tập. Hoµng ThÞ T×nh. 162 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 GV : Cho HS nghe 1 vµi lµn ®iÖu d©n ca HuÕ qua b¨ng đĩa. - NÕu thuéc cho HS ( hoÆc GV ) tr×nh bµy 1 lµn ®iÖu ca HuÕ. - Liên hệ địa phương em có những làn điệu dân ca nào ? KÓ tªn. IV. Cñng cè : GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau : 1. Bµi cò : _ N¾m ch¾c néi dung bµi häc vµ ghi nhí. _ Hoàn thành tốt bài luyện tập chuẩn bị cho chương trình địa phương. _ Lµm BT 2 , 3 , 5/ SBT/ 66. 2. Bài mới : Xem trước bài liệt kê. E. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ -----------------------------------------------------------------Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. Bµi 28:TiÕng viÖt. LiÖt kª. TuÇn 30 TiÕt 114. A. Môc tiªu Gióp HS hiÓu : - KiÕn thøc: ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª , t¸c dông cña phÐp liÖt kª. - KÜ n¨ng: Ph©n biÖt ®­îc c¸c kiÓu liÖt kª : liÖt kª theo tõng cÆp , liÖt kª kh«ng theo tõng cÆp ; liÖt kª t¨ng tiÕn , liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn. - Thái độ: Biết vận dụng phép liệt kê trong nói , viết. B. ChuÈn bÞ - ThÇy : SGK , SGV , tµi liÖu tham kh¶o , b¶ng phô. - Trò : Học thuộc bài cũ, làm đủ BT. C. Phương pháp - Phương pháp : quy nạp ; vấn đáp , hoạt động nhóm , cá nhân ; thực hành. D. TiÕn tr×nh giê d¹y I. ổn định tổ chức. II.KiÓm tra bµi cò : Hoµng ThÞ T×nh. 163 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 Bảng phụ : Trong các câu sau , câu nào không dùng cụm C - V để mở rộng câu : A. MÑ vÒ lµ mét tin vui. B. T«i rÊt thÝch quyÓn s¸ch bè tÆng. C. Chúng tôi đã làm xong bài tập cô giáo cho. D. Ông tôi đang ngồi đọc báo trên tràng kỷ , ở phòng khách. Các trường hợp dùng cụm C - V mở rộng câu ? III. Bµi míi : *) Giới thiệu bài : ? Kể tên các phép tu từ đã học ? ( nhân hoá , so sánh , ẩn dụ , hoán dụ , ®iÖp ng÷ ... ) GV : H«m nay chóng ta t×m hiÓu tiÕp mét phÐp tu tõ víi t­ c¸ch lµ phÐp tu tõ có ph¸p _ phÐp liÖt kª. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm liệt kê với tư cách là phÐp tu tõ có ph¸p. HS : §äc c¸c VD ( Môc I1/ 104 - SGK ) _ chó ý nh÷ng c©u v¨n in ®Ëm. GV ? Néi dung ®o¹n v¨n ? HS : - TrÝch : “ Sèng chÕt mÆc bay ” ( Ph¹m Duy Tèn ) - Néi dung : nh÷ng vËt dông xa xØ mµ quan phô mÉu mang theo khi hộ đê. GV ? : Nh÷ng côm tõ ®­îc s¾p xÕp nh­ thÕ nµo ? Việc nêu hàng loạt sư vật tương tự , bằng những khoảng cách tương tự có tác dụng gì ? HS : Næi bËt sù xa hoa  thãi v« tr¸ch nhiÖm , Ých kû , bµng quan GV : KÕt luËn : C¸ch dïng nh­ vËy gäi lµ phÐp liÖt kª. GV ? : ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? HS : PBYK vÒ phÐp liÖt kª. GV : Chốt  yêu cầu HS đọc ghi nhớ SGK (I) / 105.. Ghi b¶ng I. ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª 1. VD : 2. NhËn xÐt :. - S¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t. - T¸c dông : næi bËt sù xa hoa của viên quan đối lập với tình c¶nh d©n phu PhÐp liÖt kª. 3. Ghi nhí : / 105.. GV ? : T×m phÐp liÖt kª trong c¸c ®o¹n trÝch sau vµ nªu t¸c dông ? GV : Treo b¶ng phô : BT2 (b). HS : G¹ch ch©n phÐp liÖt kª : “ §iÖn giËt ... löa nung ” GV ? : §Æt c©u cã sö dông phÐp liÖt kª : t¶ mét sè ho¹t động trên sân trường em trong giờ ra chơi ? Tác dụng cña phÐp liÖt kª. HS : Chia nhóm : đặt câu – thời gian : 2 phút  nhóm nào đặt được nhiều câu đúng  thắng. 164 Hoµng ThÞ T×nh Trường TH & THCS Dân Chủ Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 GV ? : CÊu t¹o vµ ý nghÜa trong c©u in ®Ëm cã g× gièng nhau ? HS : Cấu tạo : từ , cụm từ có kết cấu tương tự nhau : +) Bát yến hấp đường phèn – tráp đồi mồi chữ nhật +) TrÇu vµng – cau ®Ëu – rÔ tÝa. +) Nào ống thuốc bạc – nào đồng hồ vàng – nào dao chu«i ngµ - nµo èng v«i ch¹m. +) Ngo¸y tai – vÝ thuèc – t¨m b«ng – qu¶n bót. - ý nghĩa : cùng nói về những đồ vật xa xỉ , đắt tiền được bµy biÖn xung quanh quan lín. GV : Chèt ghi  b¶ng chÝnh  chóng lµ nh÷ng tõ cïng lo¹i.. *) Tõ , côm tõ ( in ®Ëm ) - Cấu tạo : kết cấu tương tự nhau. - ý nghÜa : cïng nãi vÒ nh÷ng đồ vật dược bày biện xung quanh quan lín..  Tõ , côm tõ cïng lo¹i.. Hoạt động 2 : Tìm hiểu các kiểu liệt kê. HS : §äc VD II 1a ; 1b .. I. C¸c kiÓu liÖt kª 1. VD : SGK/ 105.. GV ? : XÐt vÒ cÊu t¹o c¸c phÐp liÖt kª trong VD a , b cã g× kh¸c nhau ? HS : PBYK. GV : Định hướng : Vd (1) (a) : PhÐp liÖt kª theo tr×nh tù SV , kh«ng theo cÆp. (b) : Liệt kê theo từng cặp , có quan hệ từ đẳng lập ( và , với , hay ... ) . Sự vật trong từng cặp liệt kê thường tương phản và bổ sung cho nhau về ý nghĩa. HS : §äc tiÕp VD II2 ( a , b ). GV ? : Thử đảo thứ tự các bộ phận trong các phép liệt kê ( in ®Ëm ) ë 2 VD (a) vµ (b) råi rót ra kÕt luËn : xÐt vÒ ý nghÜa c¸c phÐp liÖt kª Êy cã g× kh¸c nhau ? HS : Tù béc lé. GV : * Định hướng : (a) : Có thể thay đổi thứ tự các bộ phận liệt kê (b) : Không dễ dàng thay đổi các bộ phận liệt kê bởi các hiện tượng liệt kê được sắp xếp theo mức độ tăng tiến. * KÕt luËn : VD (a): PhÐp liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn. VD (b) : PhÐp liÖt kª t¨ng tiÕn.  Chèt ghi. GV ? : Cã mÊy kiÓu liÖt kª ? Tr×nh bµy kÕt qu¶ ph©n lo¹i phép liệt kê bằng sơ đồ hoặc bảng phân loại ? HS : Nªu c¸c kiÓu liÖt kª xÐt vÒ cÊu t¹o , ý nghÜa ( Ghi nhí 2 ) KÎ b¶ng ph©n lo¹i. GV : NhËn xÐt – söa.. 2.NhËn xÐt :. Hoµng ThÞ T×nh. 165 Lop7.net. *) VD 1 : a) : PhÐp liÖt kª kh«ng theo cÆp. b) : PhÐp liÖt kª theo cÆp. *) VD 2 :. a) Có thể thay đổi các bộ phËn liªn kÕt liªn kÕt kh«ng t¨ng tiÕn . b) Liªn kÕt t¨ng tiÕn .. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 C¸c kiÓu liÖt kª. XÐt theo cÊu t¹o. LK theo Tõng cÆp. LK kh«ng theo tõng cÆp. XÐt theo ý nghÜa. LKt¨ng tiÕn. LK kh«ng t¨ng tiÕn. HS: §äc nh­ ghi nhí 2 / SGK. 3. Ghi nhí 2 : SGK :105.. Hoạt động 3 : Luyện tập .. III. LuyÖn tËp .. HS : §äc yªu cÇu bµi tËp 1 : ChØ ra phÐp LK trong bµi : “ Bµi tËp 1 / 105 . *) §o¹n v¨n 1 : “ Nã kÕt Tinh thần yêu nước của nhân dân ta .” thµnh m¹nh mÏ ,to lín , nã GV :yêu cầu HS trình bày cách làm : Đọc kỹ , dựa vào ghi lướt qua mọi sự nguy hiểm , khó khăn, nó nhấn chìm cướp nhớ để làm bài . nước .” *) §o¹n v¨n 2:“bµ Tr­ng , HS : Chia nhãm , mçi nhãm lµm 1 ®o¹n bµ TriÖu , Quang Trung .” GV + HS :Nhận xét , chữa bài công bố đáp án đúng . *) Đoạn văn 3 : “ Từ ..đến ” *) §o¹n v¨n 4 : - Cã khi ®­îc tr­ng bµy... trong hßm . - NghÜa lµ ph¶i ra søc gi¶i thÝch , tuyªn truyÒn , tæ chøc lãnh đạo... Bµi tËp 2 : a) ...dưới lòng đường , trên vØa hÌ ...ch÷ thËp . b) §· lµm .. HS : §äc BT2 . T×m phÐp liªn kÕt trong ®o¹n v¨n . HS : t×m c¸c phÐp liªn kÕt .. Bµi tËp 3 : b) Tr×nh bµy ND truyÖn ng¾n :”Nh÷ng trß lè ... ” c)Nhận xét về hình tượng người cách mạng Phan Bội Ch©u trong truyÖn “ Nh÷ng trß lè ...” Trường TH & THCS Dân Chủ. HS : §äc BT3 §Æt c©u cã sö dông phÐp liªn kÕt HS : Hoạt động nhóm viết đoạn văn có chủ đề như trên , có sö dông phÐp LK . HS : Tr×nh bµy . HS : Cïng nhËn xÐt vµ söa ch÷a . Hoµng ThÞ T×nh. 166 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 IV.Cñng cè : GV ? : -ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? - C¸c kiÓu liÖt kª ? HS : Tr¶ lêi . V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau : - Học thuộc ghi nhớ , làm đủ BT SGK – BT 4 , 5 / SBT/70 - Tìm trong văn bản “Ca Huế trên sông Hương ” phép liệt kê . Xác định kiểu liệt kê . - Xem trước bài “Tìm hiểu chung về VB hành chính ”. - Sưu tầm một số đơn từ , Báo cáo , thông báo , trong thực tế. - §äc kü , tr¶ lêi c©u hái SGK ./ 107. E. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. ---------------------------------------Bµi 28:TËp lµm v¨n. TuÇn 30 TiÕt 115. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh. A. Môc tiªu - Kiến thức: Giúp HS hiểu biết chung về văn bản hành chính về mục đích , nội dung , yêu cầu và các loại văn bản hành chính thường gặp trong cuộc sống. - Kĩ năng: Bước đầu có những bước thực hành về văn bản hành chính. - Thái độ: GD ý thức nghiêm túc thực hành. B.ChuÈn bÞ - SGK , SGV , tµi liÖu tham kh¶o, mét sè v¨n b¶n hµnh chÝnh . C.Phương pháp Quy nạp , đàm thoại , vấn đáp , hoạt động nhóm , thực hành . D. TiÕn tr×nh bµi d¹y I. ổn định lớp II. KiÓm tra bµi cò GV? :Lớp 6 em đã học kiểu văn bản hành chính nào ? Chỉ ra đặc điểm của kiểu văn bản đó. HS : Kể tên các kiểu văn bản đã học ( đơn từ). Nêu đặc điểm của đơn từ . III. Bµi míi : GV : GTB : Chúng ta sẽ được học các văn bản hành chính khác trong chương trình THCS như : đề nghị , báo cáo , tường trình , thông báo , biên bản , hợp đồng , thư điện chúc mừng . H«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh . Hoµng ThÞ T×nh. 167 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Tìm hiểu như thế nào là VB hành chÝnh . HS : Quan sát , đọc 3 VD trong SGK. Ghi b¶ng I. ThÕ nµo lµ VB hµnh chÝnh : 1. VD : 3 VB hµnh chÝnh / SGK. 2. NhËn xÐt : GV ? : Quan sát nhan đề VB , Đó là những loại VB a. Tình huống viết VB : - Khi cần truyền đạt một vấn đề nµo nào đó xuống cấp thấp hơn hoặc HS : VB thông báo , báo cáo , đề nghị ( cụ thể từng muốn cho nhiều người biết  VB lo¹i). th«ng b¸o. HS : PBYK. - Khi cần đề đạt nguyện vọng tới GV : Chèt kiÕn thøc c¬ b¶n – ghi b¶ng. các cơ quan và người có thẩm - Kết luận : tuỳ từng tình huống cụ thể để vận dụng quyền giải quyết  VB đề nghị , đúng từng loại văn bản. kiÕn nghÞ. VD : + Cấp trên không bao giờ dùng báo cáo với cấp dưới - Khi cân thông báo một điều gì và ngược lại cấp dưới không bao giờ dùng thông báo lên cấp cao hơn  VB báo cáo. víi cÊp trªn. + Đề nghị chỉ dùng trong trường hợp cấp dưới đề nghị cấp trên , cấp thấp đề nghị lên cấp cao. GV ? : Mỗi văn bản đều nhằm mục đích gì ? HS : - Th«ng b¸o nh»m phæ biÕn mét néi dung. - Đề nghị ( kiến nghị ) Nhằm đề xuất một ý kiến nguyÖn väng. - Báo cáo nhằm tổng kết nêu những gì đã làm để cấp trªn ®­îc biÕt. GV : Kết luận : những văn bản trên đều gọi là VB hµnh chÝnh. GV ? : ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh ? HS : Tr¶ lêi theo ghi nhí chÊm (1) GV ? : Ba v¨n b¶n trªn cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? HS : - Gièng : b¶ng chÝnh. Cụ thể : đều có ( bảng chính ). Hoµng ThÞ T×nh. 168 Lop7.net. b. Mục đích : - Phæ biÕn mét néi dung. - §Ò xuÊt nguyÖn väng , ý kiÕn. - Tổng kết , nêu những gì đã làm ®­îc cho cÊp trªn biÕt..  VB hµnh chÝnh. c. Gièng vµ kh¸c nhau : *) Gièng : tr×nh bµy theo mét sè mục nhất định. - Quèc hiÖu , quèc ng÷. - §Þa ®iÓm lµm VB vµ ngµy th¸ng. - Họ tên , chức vụ người nhận – tªn c¬ quan nhËn VB. - Họ tên chức vụ người gửi – tên c¬ quan , tËp thÓ göi VB. - ND thông báo , đề nghị , báo c¸o. - Kí tên người gửi. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 *) Khác : - Mục đích , nội dung cụ thÓ. GV ? : H×nh thøc tr×nh bµy cña ba v¨n b¶n nµy cã gì khác các VB truyện , thơ đã học ? HS : - Thơ , văn : hư cấu , tưởng tượng . Ngôn ngữ NT. - VB hành chính : không hư cấu , tưởng tượng dùng ng«n ng÷ hµnh chÝnh. GV : Bæ sung : - Phong c¸ch ng«n ng÷ nghÖ thuËt : ng«n ng÷ cã tÝnh hình tượng , tính biểu cảm , tính hàm ý ( đa nghĩa ) - Ng«n ng÷ hµnh chÝnh : gi¶n dÞ , dÔ hiÓu , râ rµng , tường minh ( đơn nghĩa ) GV ? : Tìm những VB tương tự như 3 VB trên ? HS : Biên bản , sơ yếu lí lịch , giấy khai sinh , đơn xin viÖc, giÊy chøng nhËn tèt nghiÖp THCS , giÊy biên nhận , giấy đăng kí kết hôn , hợp đồng mua bán. GV : TÊt c¶ c¸c VB chóng ta võa nãi tíi lµ VBHC. GV ? : Nêu đặc điểm của VBHC ? ( Mục đích , h×nh thøc tr×nh bµy , ) HS : - Nªu nh­ ghi nhí/ 110. - §äc ghi nhí/ 110. GV ? : VBHC thuộc phương pháp biểu đạt nào ? ( Hµnh chÝnh c«ng vô ) Hoạt động 2 : Luyện tập.. 3. Ghi nhí : / 110.. II. LuyÖn tËp : BT / SGK.. HS : - §äc – nªu yªu cÇu c¸c BT. - Gi¶i quyÕt yªu cÇu cña BT. GV : Nhận xét _ bổ sung đáp án : 1. Dïng VB th«ng b¸o. 2. Dïng VB b¸o c¸o. 3. Dùng đơn xin nghỉ học. 4. Dùng VB đề nghị. GV ? : Trường hợp (3) ; (6) em sẽ dùng VB nào ? HS : (3) : VB biÓu c¶m. (6) : Phương thức biểu đạt : Kể + tả  tái hiện sự việc. GV : KÕt luËn : kh«ng ph¶i t×nh huèng nµo còng dïng VB hµnh chÝnh. Hoµng ThÞ T×nh. 169 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 GV ? : H·y viÕt 1 VBHC víi néi dung : 1. Thay mặt bác trưởng khu thông báo cho toàn khu đi tổng vệ sinh đường làng , ngõ xãm. 2. Thay mặt lớp , em hãy viết giất đề nghị BGH nhà trường sửa lại hệ thống điện trong lớp học của em đã bị hỏng. HS : Hoạt động nhóm – viết VBHC. GV : Yêu cầu : dựa vào những mục nhất định của VBHC. IV. Cñng cè - Mục đích , nội dung , cách trình bày VBHC ? V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau - Thuéc ghi nhí , hoµn thµnh BT SGK , BT 2 , 3/ SBTNV7 tËp 2/ 72. - Bµi míi : - ¤n l¹i v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ( dµn bµi ) - TiÕt sau : Tr¶ bµi TLV sè 6. E. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ -----------------------------------------------------Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. Bµi 28: TËp lµm v¨n. Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 6. TuÇn 30 TiÕt 116. A. Môc tiªu - Kiến thức: Củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học về cách làm bài văn lập luận giải thÝch. - Kĩ năng: Tự đánh giá đúng về chất lượng bài làm của mình ; - Thái độ: Biết tự sửa những lỗi đã mắc phải và biết rút kinh nghiệm cho lần sau. B.ChuÈn bÞ - SGK , SGV , tµi liÖu tham kh¶o ; thèng kª lçi tiªu biÓu HS hay m¾c ph¶i. - B¶ng phô. C.Phương pháp + Vấn đáp , trao đổi , hoạt động nhóm , thực hành. + HS tù söa lçi. D. TiÕn tr×nh giê d¹y I. ổn định tổ chức. II.KiÓm tra bµi cò : Kh«ng. III. Bµi míi : 170 Hoµng ThÞ T×nh Trường TH & THCS Dân Chủ Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 Hoạt động của thầy và trò. Ghi b¶ng Đề bài: Nhân dân ta thường khuyên nhau: Anh em nh­ ch©n víi tay Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần. Hãy giải thích câu ca dao đó.. HS: Nêu lại đề bài:. Hoạt động 1 : Tìm hiểu đề XD dàn bài.. I, Tìm hiểu đề, XD dàn bài: 1. TH§: - D¹ng bµi: NL – lËp luËn gi¶i thÝch - Đối tượng giải thích : Câu ca dao :. HS: Nêu các bước tìm hiểu đề. Tìm hiểu đề. GV? Nh¾c l¹i dµn bµi bµi v¨n NL g¶i thÝch? XD dàn bài cho đề bài trên? HS: Thùc hiÖn y/cÇu. - H® nhãm->XD dµn bµi. GV: Chèt ghi ý c¬ b¶n.. Hoạt động 2: Nêu biểu điểm: - BiÓu ®iÓm (TiÕt 108 ) Hoạt động 3 :NX bài làm của HS GV: Tr¶ bµi cho HS - NhËn xÐt bµi lµm. 1. ¦u ®iÓm: - Nắm được y/c của đề, nắm được pp làm bài. - Bố cục rõ ràng, đầy đủ. - LK c©u, ®o¹n, dÉn d¾t chuyÓn ý tèt. - Một số HS bài viết tương đối tốt. - Điểm dưới trung bình: 01. - Trường Sơn chữ viết có tiến bộ. 2. Nhược điểm: - LuËn ®iÓm, luËn cø trong phÇn TB ch­a râ Hoµng ThÞ T×nh. 171 Lop7.net. 2. Dµn bµi: a. Më bµi: - Gt t×nh c¶m anh em vµ c©u ca dao. b. Th©n bµi: *) L®1:Gi¶i thÝch c©u ca dao : + C©u 6: tay; ch©n; anh em nh­ tay víi ch©n. + Câu 8: Rách ; lành; rách lành đùm bọc. Dở ; hay; dở hay đỡ đần. *) L®2: Nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña t×nh anh em. c. KÕt bµi: - NhÊn m¹nh t×nh anh em, mét trong những tình cảm vun đắp cho gia đình h¹nh phóc. - Trong t×nh h×nh x· héi ngµy nay, vÊn đề này càng quan trọng. II, BiÓu ®iÓm. III, NhËn xÐt bµi lµm: 1. ¦u ®iÓm. 2. Nhược điểm. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 rµng, cßn lén xén. - Gi¶i thÝch ch­a kÜ cµng , cßn hêi hît. - Mét sè em ch­a gt vÕ 2 c©u 8. - Khi gt chưa đặt từ cần gt vào dấu ngoặc kép. - Diễn đạt, viết câu, dùng từ, dùng dấu câu còn sai . c©u côt. ThiÕu kÕt bµi. Hoạt động 4 : Sửa lỗi: IV. Söa lçi : HS: - Xem bµi lµm cña m×nh vµ söa lçi sai. - Trao đổi chéo để kiểm tra việc sửa lỗi. 1. Lçi chÝnh t¶ : GV: - chë nªn, ch¾c chë, ch©n träng. - KiÓm tra viÖc söa lçi cña HS --> söa lçi tiªu biÓu. 2. Lỗi diễn đạt : - Nh¾c nhë HS nghiªm tóc söa lçi. Hoạt động 5 : Công bố điểm: ( Sæ chÊm bµi ) - bµi lµm cña HS: GV : C«ng bè ®iÓm: - §iÓm 7- 8: - §iÓm 5-6: * §äc bµi viÕt ®iÓm cao nhÊt IV. Cñng cè: - Kh¸i qu¸t l¹i: Y/c khi lµm bµi NL lËp luËn gi¶i thÝch. - Kh¾c phôc nh÷ng lçi phæ biÕn. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau - TiÕt sau häc bµi “ Qua ©m ThÞ KÝnh” E. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ----------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. Bµi 29: V¨n b¶n Quan ©m thÞ kÝnh. TuÇn 31 TiÕt 117. ChÌo cæ. I. Môc tiªu - KiÕn thøc: HiÓu ®­îc mét sè ®iÓm c¬ b¶n cña s©n khÊu chÌo truyÒn thèng.T×m hiÓu ®­îc nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính , nội dung , ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật ( đối lập kịch , ngôn ngữ , hành động nhân vật , ) của trích đoạn “ Nỗi oan hại chồng ” - KÜ n¨ng: Tãm t¾t ®­îc vë chÌo Quan ¢m ThÞ KÝnh vµ ®o¹n trÝch Nçi oan h¹i chång. - Thái độ: Yêu thích thể loại chèo. B. ChuÈn bÞ -ThÇy: SGK , SGV , tµi liÖu tham kh¶o ; b¶ng phô , b¶ng nhãm HS. - Trß: B¨ng trÝch ®o¹n : “ Nçi oan h¹i chång ” ( NÕu cã ) Hoµng ThÞ T×nh. 172 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 C. Phương pháp - Phương pháp : diễn dịch + vấn đáp , trao đổi + binh giảng. - Hoạt động : cá nhân , nhóm , thực hành. D. TiÕn tr×nh giê d¹y I. ổn định tổ chức. II.KiÓm tra bµi cò - Cảm nhận của em về VB “ Ca Huế trên sông Hương ” ? - Nét độc đáo của “ Ca Huế trên sông Hương ” là gì ? III. Bµi míi : *) GT bµi : ChÌo lµ mét lo¹i h×nh s©n khÊu d©n gian , ®­îc phæ biÕn rÊt réng r·i ë B¾c Bé . S©n khÊu chèo cũng được người dân các vùng khác trên tổ quốc thống nhất của chúng ta yêu thích . Bạn bè các nước trên thế giới cũng đã nhiều lần khẳng định và ca ngợi sự độc đáo của sân khÊu chÌo ViÖt Nam. Trong kÞch môc s©n khÊu chÌo , “ Quan ¢m ThÞ KÝnh ” lµ vë diÔn næi tiÕng . Vë diÔn này tiêu biểu cho sân khấu chèo về nhiều phương diện : tích truyện , kịch tính , nhân vật , làn điệu , Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu sơ lược một số đặc điểm của sân khấu chèo truyÒn thèng , n¾m ®­îc néi dung vë chÌo “ Quan ¢m ThÞ KÝnh ” còng nh­ ý nghÜa vµ mét số đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của trích đoạn “ Nỗi oan hại chồng ”. Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1 : Tìm hiểu chung về văn bản I. §äc - hiÓu chó thÝch Quan ¢m ThÞ KÝnh vµ trÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång 1. ThÓ lo¹i chÌo truyÒn thèng . HS : §äc phÇn chó thÝch dÊu sao ( SGK ) *) §Þnh nghÜa : Lo¹i kÞch h¸t móa d©n gian , kÓ chuyÖn , diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊu . GV ? : H·y nªu 1 sè ®iÓm c¬ b¶n cña thÓ lo¹i chÌo *) Nguån gèc : Khai th¸c tõ truyền thống trong phần chú thích vừa đọc ? truyÖn cæ tÝch vµ truyÖn n«m. GV : Gợi ý về định nghĩa , nguồn gốc , nội dung , nhân *) Néi dung : Xoay quanh bÜ vật và đặc trưng của mỗi loại nhân vật , NT Sân khấu cực, thái lai , Khuyến cáo đạo chÌo . đức . HS : PBYK theo phÇn chó thÝch SGK. + C¶m th«ng víi sè phËn.. + §Ò cao phÈm chÊt ... GV : Chèt , ghi ý c¬ b¶n ( nh­ b¶ng chÝnh ). + Châm biếm , đả kích ... - Bæ sung thªm : + Nguån gèc : Tõ håi x· héi phong kiÕn c¸ch ®©y *) Nh©n vËt truyÒn thèng : Th­ hàng ngàn năm , chèo đã nảy sinh và phát triển , phổ sinh , n÷ chÝnh , n÷ lÖch , mô ¸c biến rộng rãi ở Bác bộ rồi lan truuyền ra cả nước . + S©n khÊu chÌo lµ tæng hîp c¸c yÕu tè NT . S©n khÊu , hÒ chÌo . chèo khai thác toàn diện và triệt để các bộ phận của VH Hoµng ThÞ T×nh. 173 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 truyÒn thèng d©n téc : kÞch b¶n tõ c¸c truyÖn cæ tÝch , truyÖn N«m . Lêi ca , ©m nh¹c tõ c¸c lµn ®iÖu d©n ca Miền Bắc .Múa dân gian . Hề từ rừng cười tiếu lâm dân gian. GV ? : HiÖn nay vïng nµo cã NT s©n khÊu chÌo truyÒn thèng phæ biÕn nhÊt ? HS : Thái Bình , Hải Hưng Quê hương của sân khấu chÌo . GV “ Quan âm ...” lấy từ sự tích truyện cổ về đức “Quan ThÕ ©m Bå T¸t .” HS : §äc phÇn tãm t¾t chÌo “ Quan ©m ….” GV ? Vë chÌo chia lµm mÊy phÇn ? ND tõng phÇn ? HS : Tãm t¾t theo SGK / 111 , GV : NhËn xÐt , söa ch÷a . Chèt ý , ghi b¶ng GV: Cho HS xem trÝch ®o¹n chÌo. GV: Nêu yêu cầu đọc sao cho phù hợp với từng nhân vật * Người dẫn truyện : đọc tên các nhân vật các lời chỉ dẫn làn điệu ca ,hành động trong ngoặc đơn , giọng chËm r·i , b×nh th¶n . * ThiÖn sÜ :Hèt ho¶ng , sî h·i . * Thị Kính : Âu yếm  đau đớn uất nghẹn buồn bã chấp nhận , có phần bình tĩnh , kìm nén khi quuyết định hành động . * Sùng bà : Nanh nọc độc ác , lấn lướt , đay nghiến , chì chiÕt , xØ v¶ , vu h·m ... * Sùng ông :Lèm bèm , a dua , tàn nhẫn , thô bạo , đắc ý khi lõa M·ng «ng . * M·ng «ng : lóc ®Çu vui mõng h·nh diÖn , lóc sau ng¹c nhiªn ®au khæ bÊt lùc. HS : §äc ph©n vai ( 6 vai ) GV : Nhận xét , sửa chữa cách đọc cho phù hợp . GV ? : Tãm t¾t trÝch ®o¹n Nçi oan h¹i chång ” HS : tãm t¾t : - ThiÖn SÜ ngåi häc , mÖt mái , ®i n»m . ThÞ KÝnh dän kØ ngồi quạt cho chồng .Thấy 1 chiếc râu mọc ngược , lấy dao xÐn ®i, ThiÖn SÜ tØnh dËy hèt ho¶ng kªu lªn . - Sïng «ng , Sïng bµ nghe tiÕng kªu la, hèt ho¶ng ch¹y ra . Thiện sĩ kể lại sự việc Sùng bà đổ riệt cho Thị Kính cè ý giÕt chång .ThÞ KÝnh khãc lãc kªu oan ,Sïng bµ cµng xØa xãi nhiÕc mãc vu khèng thËm tÖ . - Sùng bà bắt Sùng ôn gang gọi Mãng ông sang để trả con g¸i Hoµng ThÞ T×nh. 174 Lop7.net. *) NghÖ thuËt + TÝnh ­íc lÖ , c¸ch ®iÖu cao . + KÕt hîp bi hµi . + Tæng hîp kÞch , h¸t , móa , nh¹c . + KÕt thóc cã hËu . 2.Vë chÌo Quan ©m ThÞ KÝnh Gåm 3 phÇn . - ¸n giÕt chång . - ¸n hoang thai . - Oan t×nh ®­îc gi¶i -ThÞ KÝnh lªn toµ sen.. 3.§o¹n trÝch : Nçi oan h¹i chång *. §äc *. Tãm t¾t :. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 -Thị Kính bị đuổi đi , cha bị sỉ nhục ,nàng đã không theo cha về nhà , quyết đi tu để rửa nhục . GV: Yêu cầu HS đọc thầm nghĩa các chú thích , cùng gi¶i nghÜa c¸c chó thÝch em cho lµ khã .. b, Chó thÝch :. Hoạt động 2 : Phân tích VB GV ? :Xác định vị trí đoạn trích trong tác phẩm ? HS : B¶ng chÝnh. GV: Trước đoạn trích này là lớp vu quy , Thị Kính kết duyªn cïng ThiÖn SÜ ,vÒ nhµ chång . Líp nµy ch­a chøa kÞch tÝnhvµ m©u thuÉn . M©u thuÉn vµ kÞch tÝnh tËp trung thÓ hiÖn ë trÝch ®o¹n “Nçi oan h¹i chång ”.TrÝch ®o¹n nµy lµ mét trong hai nót chÝnh cña vë chÌo . Nót chÝnh n÷a cña vë chÌo lµ “ ¸n hoang thai ”. GV ? : Đoạn trích có thể chia làm mấy ND , đó là những nội dung nào ? Trong các ND đó , ND nào là quan träng ? HS : 3ND GV ? : §o¹n trÝch nµy cã mÊy NV ? Ai lµ nh©n vËt chính thể hiện xung đột kịch ? Những nhân vật đó thuéc lo¹i vai nµo trßn s©n khÊu chÌo truyÒn thèng ? HS : 5 NV : Sïng «ng , Sïng bµ , ThiÖn SÜ , ThÞ KÝnh , M·ng «ng - NV chÝnh : ThÞ KÝnh , Sïng bµ. - NV phô : Sïng «ng , ThiÖn SÜ , M·ng «ng.  NV phô kh«ng thÓ thiÕu v× lµ t¸c nh©n t¹o ra m©u thuÉn vµ ®Èy m©u thuÉn lªn cao.. II Ph©n tÝch ®o¹n trÝch . 1. KÕt cÊu vµ bè côc : *) VÞ trÝ : PhÇn I cña vë chÌo “ Quan ¢m ThÞ KÝnh ” *) Bè côc : - Khung cảnh gia đình trước khi ThÞ KÝnh bÞ oan. - Nçi oan h¹i chång. - ThÝ KÝnh sau khi bÞ m¾c oan. *) Nh©n vËt : 5 NV. - NV chính : Thể hiện xung đột kÞch. + N÷ chÝnh : ThÞ KÝnh. + Mô ¸c : Sïng bµ. - NV phô : + Vai l·o : Sïng «ng , M·ng «ng. + Th­ sinh : ThiÖn SÜ.. HS : Quan s¸t phÇn ®Çu cña ®o¹n trÝch. GV ? : Khung c¶nh ë phÇn ®Çu ®o¹n trÝch lµ khung 2. Ph©n tÝch : c¶nh g× ? Qua lêi nãi vµ cö chØ cña ThÞ KÝnh , em cã nhËn xÐt g× vÒ NV nµy ? Nçi oan h¹i chång HS : - Cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng : trong khung cảnh ấy nổi bật lên người vợ thương chồng , chân thành , mộc m¹c. - ThÞ KÝnh : cö chØ ©n cÇn , dÞu dµng : khi chång ngñ dän l¹i kû , råi ngåi bªn qu¹t cho chång ; thÊy r©u mäc ngược dưới cằm thì băn khoăn lo lắng về sự dị hình chẳng lành  cử chỉ ấy cùng với lời độc thoại qua làn điệu sử rầu đã tô đậm cảnh gia đình ấm cúng và người vî th¶o hiÒn. Hoµng ThÞ T×nh. 175 Lop7.net. Trường TH & THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 HS : §äc ®o¹n : “ ThiÖn SÜ ( Kªu lªn )  vÒ cïng cha con ¬i ! ” GV ? : ND đoạn chèo vừa đọc ? Tình huống nào dẫn đến nỗi oan hại chồng của Thị Kính ? Vì sao ? HS : Thị Kính xén râu mọc ngược trên cằm chồng  T×nh ngay , lý gian  Cö chØ v« t×nh thùc hiÖn lßng yªu thương lo lắng nhưng lại là sự việc Thiện Sĩ nhìn thấy khi tØnh dËy. GV : Chi tiÕt ngÉu nhiªn mµ l¹i rÊt cã lý . ThÞ KÝnh lo lắng , băn khoăn vì sợi râu mọc ngược trên cằm Thiện Sĩ mà dẫn đến cử chỉ vô tình , bất cẩn , khơi nguồn và mở đầu cho mâu thuẫn , xung đột đầu tiên của vở chèo. GV : Chúng ta đã biết đoạn trích có 5 NV , nhưng nổi bËt lµ hai NV chÝnh Sïng bµ vµ ThÞ KÝnh . Chóng ta cïng t×m hiÓu hai nh©n vËt nµy trong tiÕt sau.. a. TÝnh huèng : - ThÞ KÝnh dïng dao xÐn sîi r©u mọc ngược dưới cằm chồng..  Kh¬i nguån , më ®Çu cho mâu thuẫn , xung đột.. IV. Cñng cè : Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau 1. T×m hiÓu vë chÌo , t×m hiÓu trÝch ®o¹n , n¾m ®­îc nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña chÌo truyÒn thèng.Thuéc ghi nhí/ SGK ; BT 1 , 2 , 3 ( SBT/ 75 ) 2. Bµi sau : So¹n : DÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy. E. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ --------------------------------------------------------Ngµy so¹n :...../..../2010 Ngµy gi¶ng:..../..../2010. Bµi 29: V¨n b¶n Quan ©m thÞ kÝnh. ChÌo cæ. TuÇn 31 TiÕt 118. I. Môc tiªu - KiÕn thøc: HiÓu ®­îc mét sè ®iÓm c¬ b¶n cña s©n khÊu chÌo truyÒn thèng.T×m hiÓu ®­îc nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính , nội dung , ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật ( đối lập kịch , ngôn ngữ , hành động nhân vật , ) của trích đoạn “ Nỗi oan hại chồng ” - KÜ n¨ng: Tãm t¾t ®­îc vë chÌo Quan ¢m ThÞ KÝnh vµ ®o¹n trÝch Nçi oan h¹i chång. - Thái độ: Yêu thích thể loại chèo. B. ChuÈn bÞ 176 Hoµng ThÞ T×nh Trường TH & THCS Dân Chủ Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>