Giáo án: Ngữ văn 7 – Phân môn Tập làm văn - Học kì: I

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. Phòng Giáo Dục – Đào Tạo Phù Cát Trường THCS Cát Thành. Ngữ văn: Phaân moân:. 7 - HKI Tieáng Vieät. Tổ: Ngữ văn – Lịch sử – Công dân Giaùo vieân: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 1 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Cát Thành. Ngày soạn: 10/08/2010 Tieát: 04. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Baøi daïy:. Lieân keát trong vaên baûn I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì VB phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy còn được thể hiện trên cả 2 mặt: hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những VB có tính liên kết. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng xây dựng VB có tính liên kết. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tạo lập VB có tính liên kết cho HS. II. CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: + Đọc SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo có liên quan đến bài dạy… + Soạn giáo án + Bảng phụ… 2/ Học sinh: Tìm hiểu bài trước ở nhà ( SGK và sách học tốt ngữ văn 7 tập I) III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1/ Oån định tình hình lớp: ( 1’) - Neà neáp: - Chuyeân caàn: 2/ Kiểm tra bài cũ: ( 2’) ( GV nhắc nhở HS một số vấn đề về học tập phân môn TLV 7) 3/ Giảng bài mới: * Giới thiệu bài: ( 1’) Ơû lớp 6 các em đã được học “Văn bản và phương thức biểu đạt”. Qua đó, các em hiểu VB phải có những tính chất có chủ đề thống nhất, có liên kất mạch lạc nhằm đạt muïc ñích giao tieáp. Nhö theá 1 VB toát phaûi coù tính lieân keát vaø maïch laïc… Vaäy “Lieân keát trong VB” phaûi nhö theá naøo? Thaày cuøng caùc em tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay… * Tieán trình baøi daïy: ( 37’) TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC NOÄI DUNG SINH 15’ * Hoạt động 1/ Tìm hiểu liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản: 1/ Liên kết và phương tiện lieân keát trong vaên baûn: - GV treo baûng phuï baøi taäp 1a vaø goïi - HS đọc bài tập 1 SGK trang: a. Tính lieân keát cuûa vaên HS đọc. 17. baûn: … “ Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ * Baøi taäp a SGK trang 17 độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm, * Tìm hieåu : mẹ đã phải thức suốt đêm, cuối mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nổi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Haõy nghó xem, En – ri – coâ aø! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố”. - Hỏi: Trong đoạn văn có câu nào sai ngữ pháp không? Có câu nào mơ hồ veà yù nghóa khoâng? GV: Nguyeãn Quang Duõng. 2 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Cát Thành. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Các câu văn trên không sai ngữ pháp vaø khoâng mô hoà veà yù nghóa. - Hoûi: Neáu laø En – ri – coâ, em coù hieåu được đoạn văn ấy không? Vì sao? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Neáu laø En – ri – coâ, em khoâng theå hiểu được đoạn văn trên nói điều gì. Vì: giữa các câu không có quan hệ gì với nhau. - Hỏi: Như vậy, theo các em, đoạn văn treân thieáu tính gì? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Đoạn văn trên thiếu tính liên kết. - Hoûi: Em hieåu theá naøo laø tính lieân keát? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Liên kết là một trong những tính chất quan troïng nhaát cuûa vaên baûn, laøm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu.  GV chuyển ý: Như vậy, để liên kết được các câu, các đoạn… trong văn bản có tính mạch lạc với nhau, chúng ta cần phải có những phương tiện liên kết. Phương tiện liên kết là gì? Mời các em tìm hieåu qua phaàn b… - GV neâu caâu hoûi 2a SGK tr: 18. - Hỏi: Đọc kĩ lại đoạn văn trên và cho biết thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu. Hãy sửa lại đoạn văn để En – ri – cô hiểu được ý của bố? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: - Nội dung giữa các câu chưa có sự gắn bó chặt chẽ với nhau. - Chữa lại: Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc như thế con không bao giờ được tái phạm như nữa. Con phải nhớ rằng mẹ là người rất yêu thương con. Bố nhớ… con! Nhớ lại điều con laøm, boá raát giaän con. Thoâi trong một thời gian dài con đừng hôn bố: bố sẽ không vui lòng đáp lại cái hôn của con được.  GV treo bảng phụ ghi đoạn văn SGK ( Bài tập 2b) và yêu cầu HS đọc. - Hỏi: Đoạn văn có mấy câu? So với nguyên bản “ Cổng trường mở ra” thì câu 2 thiếu cụm từ gì? Câu 3 chép sai từ nào? GV: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Dự kiến trả lời: Caùc caâu vaên treân khoâng sai ngữ pháp và không mơ hồ về ý nghóa.. * Dự kiến trả lời: Neáu laø En – ri – coâ, em khoâng thể hiểu được đoạn văn trên nói điều gì. Vì: giữa các câu không có quan hệ gì với nhau. * Dự kiến trả lời: Đoạn văn trên thiếu tính liên keát. * Dự kiến trả lời: Liên kết là một trong những tính chaát quan troïng nhaát cuûa văn bản, làm cho văn bản trở neân coù nghóa, deã hieåu.. - HS đọc lại đoạn văn ở Mục I SGK trang 17. - Caùc caâu vaên treân khoâng sai ngữ pháp và không mơ hồ veà yù nghóa. - Neáu laø En – ri – coâ, em không thể hiểu được đoạn vaên treân noùi ñieàu gì. Vì: giữa các câu không có quan hệ gì với nhau. - Đoạn văn trên thiếu tính lieân keát. * Baøi hoïc :Lieân keát laø moät trong những tính chất quan troïng nhaát cuûa vaên baûn, laøm cho văn bản trở nên có nghóa, deã hieåu. b. Phöông tieän lieân keát trong vaên baûn : - Đoạn 1: Nội dung giữa các câu chưa có sự gắn bó chặt chẽ với nhau. ( Nội dung giữa các câu khoâng lieân keát). * Dự kiến trả lời: Đoạn 1: Nội dung giữa các câu chưa có sự gắn bó chặt chẽ với nhau. * HS thaûo luaän nhoùm: + Nhoùm 1:………. + Nhoùm 2:………. + Nhoùm 3:……… + Nhoùm 4:……… - Cử đại diện nhóm trình bày trước lớp. - Lớp nhận xét… bổ sung. - Ghi phaàn GV choát laïi. - HS đọc bài tập 2b SGK trang 18.. 3 Lop8.net. - Đoạn 2:. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: * Dự kiến trả lời: - Đoạn văn có 3 câu. - Đoạn văn có 3 câu. - So với nguyên bản “ Cổng trường mở - So với nguyên bản “ Cổng ra” thì: trường mở ra” thì: + Câu 2 thiếu cụm từ: Còn bây giờ… + Câu 2 thiếu cụm từ: Còn bây giờ… + Câu 3 chép sai từ: con  đứa trẻ. + Câu 3 chép sai từ: con  đứa - Hỏi: Việc chép thiếu và chép sai ở treû. trên , khiến cho đoạn văn như thế naøo? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: * Dự kiến trả lời: Vieäc cheùp thieáu, cheùp sai khieán cho Vieäc cheùp thieáu, cheùp sai đoạn văn trử nên rời rạc, khó hiểu khiến cho đoạn văn trử nên rời - Hoûi: Em coù nhaän xeùt gì caùc caâu raïc, khoù hieåu trong hai đoạn văn? ( Nguyên bản với đoạn ở SGK trang 18) * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: * Dự kiến trả lời: - Các câu đều đúng ngữ pháp. - Các câu đều đúng ngữ pháp. - Khi tách ra khỏi đoạn văn thì có thể - Khi tách ra khỏi đoạn văn thì hiểu được. có thể hiểu được. - Hỏi: Vậy từ “ còn bây giờ” và từ “ con” đóng vai trò gì? * Dự kiến trả lời: * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Đó là các từ ngữ làm phương Đó là các từ ngữ làm phương tiện liên tiện liên kết câu. keát caâu.  GV chốt: Cụm từ con bây giờ nối với cụm từ một ngày kia ở câu 1. Từ con lặp lai từ con ở câu 2 để nhắc lại đối tượng; nhờ sự móc nối như vậy mà 3 câu gắn bó với nhau. Sự gắn bó ấy gọi là tính liên kết( hoặc mạch văn) về hình thức. - Hoûi: Em hieåu theá naøo laø phöông tieän lieân keát? * Dự kiến trả lời: * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Để văn bản có tính liên kết, Để văn bản có tính liên kết, người người viết( người nói) phải làm viết( người nói) phải làm cho nội dung cho noäi dung cuûa caùc caâu, caùc của các câu, các đoạn thống nhất và đoạn thống nhất và gắn bó chặt gắn bó chặt chẽ với nhau ; đồng thời, chẽ với nhau ; đồng thời, phải phaûi bieát lieân keát noái caùc caâu, caùc bieát lieân keát noái caùc caâu, caùc đoạn bằng những phương tiện ngôn đoạn bằng những phương tiện ngữ ( từ, câu...) thích hợp. ngôn ngữ ( từ, câu...) thích hợp.  GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang - HS đọc ghi nhớ SGK trang 18. 18. 16’ * Hoạt động 2/ Luyện tập - GV gọi HS đọc BT1 SGK tr: 18 và - HS đọc BT1 SGK tr: 18 và nêu yêu cầu của bài tập đó. nêu yêu cầu của bài tập đó: Saép xeáp caùc caâu vaên treân theo * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Sắp xếp các câu văn như sau: 1-4-2một thứ tự hợp lí… 5-3. * Dự kiến trả lời: GV: Nguyeãn Quang Duõng. 4 Lop8.net. - Đoạn văn có 3 câu. - So với nguyên bản “ Cổng trường mở ra” thì: + Câu 2 thiếu cụm từ: Còn bây giờ… + Câu 3 chép sai từ: con  đứa trẻ. - Vieäc cheùp thieáu, cheùp sai khiến cho đoạn văn trử nên rời rạc, khó hiểu. - Nhaän xeùt : + Các câu đều đúng ngữ phaùp. + Khi tách ra khỏi đoạn văn thì có thể hiểu được. - Đó là các từ ngữ làm phöông tieän lieân keát caâu. Liên kết về hình thức.. * Baøi hoïc : Để văn bản có tính liên kết, người viết( người nói) phải laøm cho noäi dung cuûa caùc câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau ; đồng thời, phải biết liên kết nối các câu, các đoạn bằng những phương tiện ngôn ngữ ( từ, câu...) thích hợp. 2/ Luyeän taäp * Đáp án: 1/ 1-4-2-5-3.. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Cát Thành. 3’. Naêm hoïc: 2010 - 2011. - GV treo baûng phuï coù ghi noäi dung Saép xeáp caùc caâu vaên nhö sau: cuûa baøi taäp 2 SGK tr: 19. 1-4-2-5-3. - Gọi HS đọc và nêu yêu cầu của bài - HS đọc và nêu yêu cầu của taäp 2. baøi taäp 2. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: * HS thaûo luaän nhoùm: Đoạn văn có 4 câu, các câu này + Nhoùm 1:………. + Nhoùm 2:………. khoâng noùi veà moät noäi dung. - GV treo baûng phuï coù ghi noäi dung + Nhoùm 3:……… cuûa baøi taäp 3 SGK tr: 19. + Nhoùm 4:……… “ Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn, - Cử đại diện nhóm trình bày đứng dưới gốc na, gốc ổi tìm lại hình trước lớp. bóng của… và nhớ lại ngày nào… trồng - Lớp nhận xét… bổ sung. caây, … chaïy lon ton beân baø. … baûo khi - Ghi phaàn GV choát laïi. naøo caây coù quaû… seõ daønh quaû to nhaát, ngon nhaát cho… , nhöng chaùu laïi baûo quả to nhất, ngon nhất phải để phần baø. … baø oâm chaùu vaøo loøng, hoân chaùu moät caùi thaät keâu. ( Theo: Nguyeãn Thu Thuyû Tieân) - Gọi HS đọc và nêu yêu cầu của bài taäp 3. - HS đọc và nêu yêu cầu của * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: baøi taäp 3. Điền từ: Bà, bà, cháu, bà, bà, cháu, * Dự kiến trả lời: theá laø. Điền từ: Bà, bà, cháu, bà, bà, - GV treo baûng phuï coù ghi noäi dung chaùu, theá laø. cuûa baøi taäp 4 SGK tr: 19. - HS đọc và nêu yêu cầu của - Gọi HS đọc và nêu yêu cầu của bài baøi taäp 4. taäp 4. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Đoạn văn trên là tách khỏi các câu khác cho nên nó rời rạc. Đặt trong sự liên kết với các câu sau * HS thảo luận nhóm: nó: chúng ta mới thấy sự liên kết. + Nhoùm 1:……….  GV treo bảng phụ có ghi đoạn văn + Nhóm 2:………. minh hoạ: + Nhoùm 3:……… “ Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày + Nhoùm 4:……… mai là ngày khai trường lớp Một của - Cử đại diện nhóm trình bày con. Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm trước lớp. tay con daét qua caùnh coång, roài buoâng - Lớp nhận xét… bổ sung. ta mà nói: “ Đi đi con, hãy can đãm - Ghi phaàn GV choát laïi. lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. * Hoạt động 3/ Củng cố bài: - GV củng cố lại toàn bộ kiến thức đã - HS đọc ghi nhớ SGK…. cung caáp: + Tính lieân keát vaên baûn? + Phöông tieän lieân keát?  Gọi HS đọc ghi nhớ SGK….. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 5 Lop8.net. 2/ Đoạn văn có 4 câu, các caâu naøy khoâng noùi veà moät noäi dung.. 3/ Điền từ: Bà, bà, cháu, bà, baø, chaùu, theá laø.. 4/ Đoạn văn trên là tách khoûi caùc caâu khaùc cho neân nó rời rạc. Đặt trong sự liên kết với caùc caâu sau noù: chuùng ta mới thấy sự liên kết. 3/ Cuûng coá baøi: - Ghi nhớ SGK….. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. 4/ Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo:(3’ a/ Ra baøi taäp veà nhaø: + Học bài ở vở ghi và SGK. + Giải bài tập 5 và đọc thêm đoạn văn SGK trang 19 và 20. b/ Chuẩn bị bài mới : Soạn bài: Bố cục trong văn bản. + Boá cuïc cuûa moät vaên baûn? + Những yêu cầu về bố cục của văn bản?  Đọc kĩ Ghi nhớ SGK trang 30. IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: - Thời gian:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Nội dung kiến thức:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Phöông phaùp giaûng daïy:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Hình thức tổ chức:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Thieát bò daïy hoïc:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 6 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Cát Thành. Ngày soạn: 18/08/2010 Tieát: 07. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Baøi daïy:. Boá cuïc trong vaên baûn I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: - Hiểu rõ tầm quan trọng của bố cục trong VB, có ý thức xây dựng khi tạo lập VB. - Hiểu thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lí để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm. - Tính phổ biến và hợp lí của dạng bố cục 3 phần , nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục để từ đó có thể làm Mở bài, Thân bài và Kết bài đúng hướng , đạt kết quả tốt hơn. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng xây dựng bố cục VB. 3. Thái độ: Giáo dục tính cẩn thận khi tạo lập VB. II. CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: + Đọc SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo có liên quan đến bài dạy… + Soạn giáo án + Bảng phụ… 2/ Học sinh: Tìm hiểu bài trước ở nhà ( SGK và sách học tốt ngữ văn 7 tập I) III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1/ Oån định tình hình lớp: ( 1’) - Nề nếp: ( Của từng lớp…) - Chuyeân caàn: 7A1:………., 7A4:………., 7A5:………. 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ( 5’) - Hoûi: Em hieåu theá naøo laø phöông tieän lieân keát? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Để văn bản có tính liên kết, người viết( người nói) phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau ; đồng thời, phải biết liên kết nối các câu, các đoạn bằng những phương tiện ngôn ngữ ( từ, câu...) thích hợp. 3/ Giảng bài mới: * Giới thiệu bài: ( 1’) Trong năm học trước , các em đã sớm được làm quen với công việc xây dựng dàn bài mà dàn bài lại chính là kết quả , là hình thức thể hiện của bố cục. Vì thế , bố cục trong văn bản không phải là 1 vấn đề hoàn toàn mới mẻ đối với chúng ta . Tuy nhiên, trên thực tế , vẫn có rất nhiều HS không quan tâm đến bố cục và rất ngại phảixây dựng boá cuïc trong luùc laøm baøi . Vì theá baøi hoïc hoâm nay seõ cho ta thaáy roõ taàm quan troïng cuûa bố cục trong văn bản, bước đầu giúp ta xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho caùc baøi laøm. * Tieán trình baøi daïy: ( 37’) TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC NOÄI DUNG SINH 15’ * Hoạt động 1/ Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản: 1/ Bố cục và những yêu cầu veà boá cuïc trong vaên baûn - GV gọi HS đọc bài tập 1a SGK trang HS đọc bài tập 1a SGK trang a. Boá cuïc cuûa VB: 28. - Ví du a: ( sgk) 28. - Hoûi: Em muoán vieát moät laù ñôn xin -Nội dung cần được xắp xếp gia nhập đội TNTPHCM, những nội theo một trình tự rành mạch dung trong ñôn aáy coù caàn saép xeáp theo hợp lý. một trật tự không? Có thể tuỳ thích muốn ghi nội dung nào trước cũng được không? GV: Nguyeãn Quang Duõng. 7 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Cát Thành. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi - Nội dung trong đơn phải được sắp xếp theo trật tự trước sau rành mạch và hợp lí, không thể tuỳ tiện muốm ghi nội dung nào trước cũng được. - Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự hợp lí gọi là boá cuïc. - Hỏi: Vì sao khi xây dựng VB cần phải quan tâm tới bố cục? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Giúp các ý được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhận. - Hoûi: Vaäy theá naøo laø boá cuïc trong vaên baûn? * GV choát laïi Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, đoạn, các ý tứ muốn biểu đạt thành một trình tự trước sau, rành mạch và hợp lí. - GV Gọi HS đọc 2 câu chuyện SGK trang: 29. - Hỏi: Hai câu chuyện đã có bố cục chöa? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Hai caâu chuyeän treân chöa coù boá cuïc, loän xoän, khoù tieáp nhaän. - Hoûi: Caùch keå chuyeän nhö treân baát hợp lí ở chỗ nào? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Raát loän xoän, khoù tieáp nhaän, noäi dung khoâng thoáng nhaát.  GV chæ ra cho HS thaáy: Đoạn 1: - Theo nguyên bản SGK Ngữ văn 6 Taäp 1 trang: 100, thì boá cuïc 3 phaàn roõ raøng; + Mở bài( 1 đoạn): (giới thiệu một con Eách sống trong một không gian hẹp( Đáy giếng) xung quanh toàn những con vật bé nhỏ hơn hắn… Nên hắn ta tưởng mình là tầm cỡ. + Thân bài: ( 1 đoạn): Sự khách quan , khiến Eách tình cờ thay đổi môi trường sống. + Kết bài: ( 1 đoạn): Eách phải trả giá cho sự ngạo mạn của mình.  Vậy các ý được dắp xếp theo một GV: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Dự kiến trả lời: - Noäi dung trong ñôn phaûi được sắp xếp theo trật tự trước sau rành mạch và hợp lí, không theå tuyø tieän muoám ghi noäi dung nào trước cũng được. - Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự hợp lí gọi là bố cục. * Dự kiến trả lời: Giúp các ý được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhaän.. - HS trả lời theo từng sự hiểu bieát vuûa moãi caù nhaân.  Theo doõi phaàn GV choát laïi - HS đọc 2 câu chuyện SGK trang: 29.. - Ví du b: ( sgk) Giúp các ý được trình bày rõ ràng, giúp người đọc dễ tiếp nhaän.. b. Những yêu cầu về bố cục trong VB: -Ví duï :sgk.. * Dự kiến trả lời: Hai caâu chuyeän treân chöa coù boá cuïc, loän xoän, khoù tieáp nhaän * Dự kiến trả lời: Raát loän xoän, khoù tieáp nhaän, noäi dung khoâng thoáng nhaát.. 8 Lop8.net. - Nội dung các đoạn thống nhất với nhau. - Trình tự xếp đặt các đoạn hợp lí.. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Cát Thành. trật tự như sau: + Con Eách trong moät caùi gieáng. + Thấy: bầu trời bé bằng cái vung. + Nghó: Mình laø chuùa teã. + Khi Eách tình cờ ra khỏi giếng, thi:  Hành động theo thói quen: đi laïi, keâu…  Phaûi traû giaù: bò traâu giaãm beïp. - Còn văn bản SGK Ngữ văn 7 Tập 1 trang: 29. + Bố cục 2 phần không hợp lí. + Các ý lộn xộn, nhất là câu: Từ đấy, “Trâu trở thành bạn của nhà nông” Chẳng có gì ăn nhập với ý nghĩa chung cuûa caû truyeän laø baøi hoïc ñaét giaù cho những kẻ ngu dốt, mù quáng và ngaïo maïn. - Hoûi: Neân saép xeáp boá cuïc 2 caâu chuyeän treân nhö theá naøo? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Nội dung các phần, các ý, các đoạn phải thống nhất chặt chẽ với nhau. Trình tự sắp xếp các phần, các đoạn phải giúp cho người viết đạt được mục ñích giao tieáp. - Hoûi: Haõy neâu nhieäm vuï cuûa 3 phaàn MB, TB, KB trong VB tự sự và VB mieâu taû? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Nhieäm vuï cuûa 3 phaàn MB, TB, KB trong VB tự sự và VB miêu tả: - Vaên mieâu taû. + MB: Giới thiệu đối tượng. + TB: Miêu tả đối tượng. + KB: Cảm nghĩ về đối tượng - Văn tự sự. + MB: Giới thiệu sự việc. + TB: Diễn biến sự việc. + KB: Cảm nghĩ về sự việc.  Kieåu vaên baûn naøo cuõng phaûi tuaân thủ bố cục 3 phần và các phần đều có những nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng. - Hỏi: MB là sự tóm tắt, rút gọn của TB, KB là sự lặp lại một lần nữa của MB, nói như vậy đúng không? Vì sao? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Không đúng vì MB chỉ giới thiệu đối tượng và sự việc còn KB là bộc lộ cảm xúc cá nhân về đối tượng và sự việc. GV: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Dự kiến trả lời: Noäi dung caùc phaàn, caùc yù, caùc đoạn phải thống nhất chặt chẽ với nhau. Trình tự sắp xếp các phần, các đoạn phải giúp cho người viết đạt được mục đích giao tiếp.. * HS thaûo luaän nhoùm: + Nhoùm 1:………. + Nhoùm 2:………. + Nhoùm 3:……… + Nhoùm 4:……… - Cử đại diện nhóm trình bày trước lớp. - Lớp nhận xét… bổ sung. - Ghi phaàn GV choát laïi.. c.Caùc phaàn cuûa boá cuïc: - Vaên mieâu taû. + MB: Giới thiệu đối tượng. + TB: Miêu tả đối tượng. + KB: Cảm nghĩ về đối tượng - Văn tự sự. + MB: Giới thiệu sự việc. + TB: Diễn biến sự việc. + KB: Cảm nghĩ về sự việc.. * Dự kiến trả lời: Không đúng vì MB chỉ giới thiệu đối tượng và sự việc còn.  Boá cuïc cuûa vaên baûn thường có 3 phần: MB, TB. 9 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. KB laø boäc loä caûm xuùc caù nhaân - Hỏi: MB và KB là những phần không cần thiết đúng không? Vì sao? về đối tượng và sự việc. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Không đúng vì MB giới thiệu đề tài * Dự kiến trả lời: của VB giúp người đọc đi vào đề tài Không đúng vì MB giới thiệu dễ dàng, tự nhiên, hứng thú, KB nêu đề tài của VB giúp người đọc cảm nghĩ , lời hứa hẹn , để lại ấn đi vào đề tài dễ dàng, tự nhiên, tượng cho người đọc. hứng thú, KB nêu cảm nghĩ , lời hứa hẹn , để lại ấn tượng - Hỏi: Bố cục là gì? Các điều kiện để cho người đọc. bố cục được rành mạch và hợp lí? - HS trả lời, GV chốt ý. - Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. 16’ * Hoạt động 2/ Luyện tập - GV gọi HS đọc bài tập 2 SGK tr: 30 -HS đọc bài tập 2 SGK tr: 30 và nêu yêu cầu của BT đó. và nêu yêu cầu của BT đó. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi - Boá cuïc truyeän: “ Cuoäc chia tay cuûa những con búp bê”: + Mở bài: “ Mẹ tôi…..khóc nhiều” * HS thaûo luaän nhoùm: + Nhoùm 1:……….  Giới thiệu hoàn cảnh hai anh em + Nhoùm 2:………. Thaønh vaø Thuyû. + Nhoùm 3:……… + Thaân baøi: “ Ñeâm qua….ñi thoâi con” + Nhoùm 4:………  Caûnh chia tay cuûa hai anh em; - Cử đại diện nhóm trình bày Cảnh chia tay của Thuỷ với lớp học, trước lớp. với cô giáo… - Lớp nhận xét… bổ sung. + Keát baøi: Phaàn coøn laïi - Ghi phaàn GV choát laïi.  Cuoäc chia tay cuûa hai anh em. - Bố cục hợp lí. - Không thể trình bày theo một trình tự khaùc. - GV gọi HS đọc bài tập 3 SGK tr: 30 và nêu yêu cầu của BT đó. * Dự kiến trả lời: * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Nhaän xeùt boá cuïc baûn baùo caùo: Nhaän xeùt boá cuïc baûn baùo caùo: + Chưa rành mạch, không hợp + Chưa rành mạch, không hợp lí. + Các điểm 1, 2, 3 mới kể về việc học lí. + Các điểm 1, 2, 3 mới kể về tốt chứ chưa phải là trình bày kinh việc học tốt chứ chưa phải là nghieäm hoïc toát. trình baøy kinh nghieäm hoïc toát. + Ñieåm 4 khoâng phaûi noùi veà kinh + Ñieåm 4 khoâng phaûi noùi veà nghieäm hoïc taäp maø laïi noùi veà thaønh kinh nghieäm hoïc taäp maø laïi noùi tích. veà thaønh tích. 3’. * Hoạt động 3/ Củng cố bài: - GV củng cố lại toàn bộ kiến thức đã - HS đọc ghi nhớ SGK…. cung caáp: + Boá cuïc cuûa VB? + Caùc phaàn cuûa boá cuïc? + Boá cuïc cuûa vaên baûn?. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 10 Lop8.net. vaø KB. + Noäi dung cuûa caùc phaàn , các đoạn trong văn bản phải thống nhất chặt chẽ với nhau; đồng thời, giữa chúng lại có sự phân biệt rạch ròi. + Trình tự sắp xếp các phần, các đoạn phải giúp cho người viết( người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra. 2/ Luyeän taäp * Baøi taäp 2 SGK trang: 30 - Boá cuïc truyeän: “ Cuoäc chia tay của những con búp bê”: + Mở bài: “ Mẹ tôi…..khóc nhieàu”  Giới thiệu hoàn cảnh hai anh em Thaønh vaø Thuyû. + Thaân baøi: “ Ñeâm qua….ñi thoâi con”  Caûnh chia tay cuûa hai anh em; Caûnh chia tay cuûa Thuyû với lớp học, với cô giáo… + Keát baøi: Phaàn coøn laïi  Cuoäc chia tay cuûa hai anh em. - Bố cục hợp lí. - Khoâng theå trình baøy theo một trình tự khác. * Baøi taäp3SGK trang: 30,31 Nhaän xeùt boá cuïc baûn baùo caùo: + Chöa raønh maïch, khoâng hợp lí. + Các điểm 1, 2, 3 mới kể về việc học tốt chứ chưa phaûi laø trình baøy kinh nghieäm hoïc toát. + Ñieåm 4 khoâng phaûi noùi veà kinh nghieäm hoïc taäp maø laïi noùi veà thaønh tích. 3/ Cuûng coá baøi: - Ghi nhớ SGK….. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011.  Gọi HS đọc ghi nhớ SGK…. 4/ Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo:(3’ a/ Ra baøi taäp veà nhaø: + Học bài ở vở ghi và SGK. + Giải bài tập 1 SGK trang 30 và xem lại các bài tập đã giải trên lớp. b/ Chuẩn bị bài mới : Soạn bài: Mạch lạc trong văn bản: + Maïch laïc trong vaên baûn laø gì? + Những yêu cầu về mạch lạc?  Đọc kĩ Ghi nhớ SGK IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: - Thời gian:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Nội dung kiến thức:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Phöông phaùp giaûng daïy:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Hình thức tổ chức:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Thieát bò daïy hoïc:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 11 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Cát Thành. Ngày soạn: 18/08/2010 Tieát: 08. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Baøi daïy:. Maïch laïc trong vaên baûn. I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong VB và sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh. - Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài TLV. 2. Kó naêng: Reøn kó naêng vieát vaên maïch laïc. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập, rèn cách viết văn cho HS. II. CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: + Đọc SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo có liên quan đến bài dạy… + Soạn giáo án + Bảng phụ… 2/ Học sinh: Tìm hiểu bài trước ở nhà ( SGK và sách học tốt ngữ văn 7 tập I) III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1/ Oån định tình hình lớp: ( 1’) - Nề nếp: ( Của từng lớp…) - Chuyeân caàn: 7A1:………., 7A4:………., 7A5:………. 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ( 5’) - Hỏi: Bố cục là gì? Các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lí? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Bố cục của văn bản thường có 3 phần: MB, TB và KB. + Nội dung của các phần , các đoạn trong văn bản phải thống nhất chặt chẽ với nhau; đồng thời, giữa chúng lại có sự phân biệt rạch ròi. + Trình tự sắp xếp các phần, các đoạn phải giúp cho người viết( người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra. 3/ Giảng bài mới: * Giới thiệu bài: ( 1’) Ơû lớp 6 các em đã được giới thiệu về 6 kiểu VB với những phương pháp biểu đạt tương ứng. Ta thấy dù là kiểu VB nào nó cũng đòi hỏi phải có 1 bố cục chặt chẽ, rành mạch và hợp lí. Ngoài bố cục ra, thì VB cũng cần phải mạch lạc để người đọc người nghe thấy dễ hiểu và hứng thú. Tiết học hôm nay Thầy sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu : Mạch laïc trong VB. * Tieán trình baøi daïy: ( 35’) TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC NOÄI DUNG SINH 16’ * Hoạt động 1/ Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong vb: 1/ Mạch lạc và những yêu caàu veà maïch laïc trong vb: - GV dẫn dắt HS từ “mạch lạc” được - HS đọc phần 1.a SGK/31 a. Maïch laïc trong VB: * Baøi taäp:a SGK dùng trong Đông y đến “mạch lạc” trong vaên baûn nhö sau: - Hỏi: “ Mạch lạc” là từ Hán Việt hay là từ thuần việt? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi * Dự kiến trả lời: “ Mạch lạc” là từ Hán Việt. “ Mạch lạc” là từ Hán Việt. * GV giải thích giới thiệu nhanh: Từ : “ Mạch lạc” có hai yếu tố tạo thaønh coù nghóa nhö sau: GV: Nguyeãn Quang Duõng. 12 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Cát Thành.  Maïch: + Maïch1:  Nghóa1: oáng daãn maùu maïch laïc…  Nghĩa 2: đường, hệ thống  ñòa maïch. + Mạch2: Tên một loại lúa.  Laïc : + Laïc 1: vui. + Lạc 2: mạng lưới. + Laïc 3 : 1. ruïng . 2. rơi rớt. 3. nơi ở. - Hoûi: Haõy xaùc ñònh maïch laïc trong VB có những tính chất gì? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Vậy mạch lạc trong văn bản có những tính chaát sau : + Troâi chaûy thaønh doøng, thaønh maïch. + Tuần tự đi khắp các phần, các đoạn trong vaên baûn. + Thoâng suoát vaø lieân tuïc - Hỏi: Mạch lạc là sự tiếp nối của các câu các ý theo một trình tự hợp lí đúng hay sai? Vì sao? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi - Đúng, vì: Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí - GV gọi HS đọc phần 2.a SGK/31 - Hỏi: Hãy cho biết toàn bộ sự việc trong VB xoay quanh sự việc chính nào? “Sự chia tay” và “những con búp bê” đóng vai trò gì trong truyện? Hai anh em Thaønh– Thuyû coù vai troø gì trong truyeän? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi - Cuôc chia tay giữa Thành và Thuỷ. Sự chia tay và những con búp bê là sự kieän chính . - Thaønh – Thuyû laø nhaân vaät chính. - Hỏi : Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơi… có phải là chủ đề liên kết các sự vieäc neâu treân thaønh moät the åthoáng nhất không? Đó có thể là mạch lạc trong VB khoâng? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Các sự việc liên kết xoay quanh 1 chủ GV: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Dự kiến trả lời: Maïch laïc trong vaên baûn coù những tính chất sau : + Troâi chaûy thaønh doøng, thaønh maïch. + Tuần tự đi khắp các phần, các đoạn trong văn bản. + Thoâng suoát vaø lieân tuïc. * Dự kiến trả lời: - Đúng, vì: Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí - HS đọc phần 2.a SGK/31. Maïch laïc trong vaên baûn coù những tính chất sau : + Troâi chaûy thaønh doøng, thaønh maïch. + Tuần tự đi khắp các phần, các đoạn trong văn bản. + Thoâng suoát vaø lieân tuïc. - Trong vaên baûn, maïch laïc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí b. Các điều kiện để 1 VB có tính maïch laïc: Ví duï :Sgk.  Các phần, các đoạn trong VB nói về 1 đề tài.. * Dự kiến trả lời: - Cuôc chia tay giữa Thành và Thuỷ. Sự chia tay và những con búp bê là sự kiện chính . - Thaønh – Thuyû laø nhaân vaät chính.. * Dự kiến trả lời: Các sự việc liên kết xoay quanh 1 chủ đề thống nhất  13 Lop8.net.  Các phần, các đoạn trong VB xoay quanh 1 chủ đề thoáng nhaát.. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. đề thống nhất  Mạch lạc trong VB. Maïch laïc trong VB. - GV gọi HS đọc phần 2.c SGK/32 - HS đọc phần 2.c SGK/32 - Hỏi : Các đoạn trong VB được nối với nhau theo liên hệ nào? Mối liên hệ có tự nhiên hợp lí không? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi * Dự kiến trả lời: Mối liên hệ thời gian  Hợp lí. Mối liên hệ thời gian  Hợp lí. - HS đọc ghi nhớ SGK - Hoûi : Theá naøo laø moät VB maïch laïc? -Gọi HS đọc ghi nhớ SGK  GV löu yù cho HS : khoâng nhaàm laãn giữa liên kết với mạch lạc và liên hệ thực tế ở các bài viết của các em. 16’ * Hoạt động 2/ Luyện tập - GV gọi HS đọc bài tập 1 SGK trang - HS đọc bài tập 1 SGK trang 32. 32. - GV goïi HS neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp - HS neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp đó. đó. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi a/-Ý chủ đạo:ca ngợi lòng yêu thương * HS thảo luận nhóm: + Nhoùm 1:………. và sự hi sinhcủa mẹ đối với con. - Noäi dung chính: + Nhoùm 2:………. +Bố đau lòng vì con thiếu lễ độ với + Nhoùm 3:……… + Nhoùm 4:……… meï. +Boá noùi veà meï. - Cử đại diện nhóm trình bày +Bố yêu cầu con phải xin lỗi mẹ một trước lớp. - Lớp nhận xét… bổ sung. caùch thaønh khaån. b/Laõo noâng vaø caùc con. - Ghi phaàn GV choát laïi. -Chủ đề: ca ngợi lao động. - Noäi dung: 3 phaàn. +MB:Lời khuyên cần cù lao động. +TB:Lão nông để lại kho tàng cho các con. +KB:Cách lao động rất khôn ngoan - HS đọc bài tập2 SGK trang cuûa oâng boá. 33. - GV gọi HS đọc bài tập 2 SGK trang - HS neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 33. đó. - GV goïi HS neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp đó. * Dự kiến trả lời: Khoâng caàn thuaät laïi tæ mæ: * GV nhaän xeùt vaø choát laïi + Ý chủ đạo sẽ bị phân tán. Khoâng caàn thuaät laïi tæ mæ: + Mất sự mạch lạc trong văn + Ý chủ đạo sẽ bị phân tán. baûn. + Mất sự mạch lạc trong văn bản. 3’ * Hoạt động 3/ Củng cố bài: - GV treo baûng phuï coù ghi noâi dung * HS theo doõi baøi taäp vaø thaûo baøi taäp cuûng coá nhö sau: luaän nhoùm: + Nhoùm 1:………. Dòng nào sau đây không phù hợp + Nhoùm 2:………. khi so sánh với yếu tố mạch lạc trong + Nhoùm 3:……… 1 VB? + Nhoùm 4:……… A. Maïch maùu trong 1 cô theå soáng. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 14 Lop8.net.  Các phần, các đoạn VB tiếp nối theo 1 trình tự rõ ràng, hợp lí.. * Ghi nhớ: SGK/32. 2/ Luyeän taäp * Baøi taäp 1: a/-Ý chủ đạo:ca ngợi lòng yêu thương và sự hi sinhcủa mẹ đối với con. - Noäi dung chính: +Boá ñau loøng vì con thieáu lễ độ với mẹ. +Boá noùi veà meï. +Boá yeâu caàu con phaûi xin loãi meï moät caùch thaønh khaån. b/Laõo noâng vaø caùc con. -Chủ đề: ca ngợi lao động. - Noäi dung: 3 phaàn. +MB:Lời khuyên cần cù lao động. +TB:Lão nông để lại kho taøng cho caùc con. +KB:Cách lao động rất khoân ngoan cuûa oâng boá.. * Baøi taäp 2: Khoâng caàn thuaät laïi tæ mæ: + Ý chủ đạo sẽ bị phân tán. + Mất sự mạch lạc trong vaên baûn. 3/ Cuûng coá baøi: * Đáp án: C. Trang giaáy trong moät quyển vở.. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. B. Mạch giao thông trên đường phố. C. Trang giấy trong một quyển vở. D. Dòng nhựa sống trong một cái cây.. - Cử đại diện nhóm trình bày * Ghi nhớ SGK…. trước lớp. - Lớp nhận xét… bổ sung. - Ghi phaàn GV choát laïi.  Gọi HS đọc ghi nhớ SGK…. - HS đọc ghi nhớ SGK…. 4/ Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo:(3’ a/ Ra baøi taäp veà nhaø: + Học bài ở vở ghi và SGK. + Giải lại các bài tập đã giải trên lớp SGK… b/ Chuẩn bị bài mới : Soạn bài “Quá trình tạo lập VB” Trả lời câu hỏi SGK + Các bước tạo lập văn bản. + Baøi taäp 1, 2 VBT  Đọc kĩ Ghi nhớ SGK IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: - Thời gian:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Nội dung kiến thức:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Phöông phaùp giaûng daïy:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Hình thức tổ chức:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Thieát bò daïy hoïc:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 15 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Cát Thành. Ngày soạn: 25/08/2010 Tieát: 12. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Baøi daïy:. Quaù trình taïo laäp vaên baûn I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức : - Giúp học sinh nắm được các bước của quá trình tạo lập một văn bản, để có thể tập làm văn một caùch coù phöông phaùp vaø hieäu quaû hôn. - Giúp học sinh ôn lại cách làm văn tự sự và miêu tả, cách dùng từ, đặt câu và liên kết trong văn baûn. 2. Kyõ naêng : - Củng cố lại những kiến thức và kỹ năng đã được học về liên kết, bố cục và mạch lạc trong văn baûn. - Vận dụng kiến thức trên vào việc tập làm văn cụ thể và hoàn chỉnh. 3. Thái độ: - Học sinh ý thức được các bước tiến hành để tạo lập ra văn bản. - Giúp học sinh có ý thức tự giác và sáng tạo khi làm bài. II. CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: + Đọc SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo có liên quan đến bài dạy… + Soạn giáo án + Bảng phụ… 2/ Học sinh: Tìm hiểu bài trước ở nhà ( SGK và sách học tốt ngữ văn 7 tập I) III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1/ Oån định tình hình lớp: ( 1’) - Nề nếp: ( Của từng lớp…) - Chuyeân caàn: 7A1:………., 7A4:………., 7A5:………. 2/ Kieåm tra baøi cuõ: ( 5’) - Hỏi: Em hiểu mạch lạc trong văn bản có những tính chất nào? - GV nhaän xeùt vaø choát laïi: Mạch lạc trong văn bản có những tính chất sau : + Troâi chaûy thaønh doøng, thaønh maïch. + Tuần tự đi khắp các phần, các đoạn trong văn bản. + Thoâng suoát vaø lieân tuïc + Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lí 3/ Giảng bài mới: * Giới thiệu bài: ( 1’) Các em vùa học về liên kết, bố cục và mạch lạc trong văn bản. Hãy suy nghĩ xem : Các em học những kiến thức và kĩ năng ấy để làm gì ? Chỉ để hiểu biết thêm về văn bản thôi hay về một lí do nào khác nũa ? Để giúp các em hiểu rõ hơn về những vấn đề đã học, chúng ta tìm hiểu về một vấn đề không xa lạ, công việc chúng ta vẫn thường làm khi viết bài đó là “ Quá trình tạo lập văn bản”. * Tieán trình baøi daïy: ( 35’) TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC NOÄI DUNG SINH 16’ * Hoạt động 1/ Các bước tạo lập văn bản: 1/ Các bước tạo lập văn baûn: - GV gọi HS đọc bài tập 1 SGK tr: 45. - HS đọc bài tập 1 SGK tr: 45. a. Bài tập tìm hiểu: 1,2,3,4,5 - Hỏi : Khi nào thì người ta có nhu * Dự kiến trả lời: SGK trang 45. Khi người ta muốn bày tỏ suy caàu taïo laäp (laøm ra, noùi, vieát vaên baûn) b. Tìm hieåu: GV: Nguyeãn Quang Duõng. 16 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Cát Thành. ? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Khi người ta muốn bày tỏ suy nghĩ cuûa mình, phaùt bieåu yù kieán hay vieát thö cho baïn vieát baøi taäp laøm vaên. - Hoûi : Laáy vieäc vieát thö cho moät người nào đó làm ví dụ, hãy cho biết điều gì thôi thúc người ta viết thư ? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Cần tâm sự, cần bày tỏ suy nghĩ thật loøng. - GV gọi HS đọc bài tập 2 SGK tr: 45. - Hỏi : Để tạo lập văn bản, ví dụ như viết thư, trước tiên phải xác định rõ bốn vấn đề : Viết cho ai ? Viết để làm gì ? Vieát veà caùi gì ? Vieát nhö theá naøo ? Bỏ qua vấn đề nào trong bốn vấn đề đó có thể tạo ra được văn bản không ? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Không tạo ra được văn bản. Nếu cố tạo thì văn bản đó không có giá trị. - GV gọi HS đọc bài tập 3 SGK tr: 45. - Hỏi : Sau khi đã xác định được bốn vấn đề đó, cần phải làm những việc gì để viết được văn bản? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Tìm ý và sắp xếp ý để có một bố cục rành mạch và hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên - GV gọi HS đọc bài tập 4 SGK tr: 45. - Hoûi : Chæ coù yù vaø daøn baøi maø chöa viết thành văn thì đã tạo ra một văn baûn chöa ? * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Chưa nó chưa diễn đạt thành những câu, những đoạn những ý hoàn chænh. - Hoûi : Haõy cho bieát vieäc vieát thaønh văn ấy cần đạt được những yêu cầu gì trong các yêu cầu dưới đây : - Đúng chính tả. - Đúng ngữ pháp. - Dùng từ chính xác. - Sát với bố cục. - Coù tính lieân keát. - Coù maïch laïc. - Keå chuyeän haáp daãn. - Lời văn trong sáng. GV: Nguyeãn Quang Duõng. Naêm hoïc: 2010 - 2011. nghó cuûa mình, phaùt bieåu yù kieán hay vieát thö cho baïn vieát baøi taäp laøm vaên.. * Dự kiến trả lời: Cần tâm sự, cần bày tỏ suy nghó thaät loøng.. - Baøi taäp 1 SGK tr: 45. + Khi người ta muốn bày tỏ suy nghó cuûa mình, phaùt bieåu yù kieán hay vieát thö cho baïn vieát baøi taäp laøm vaên. + Cần tâm sự, cần bày tỏ suy nghó thaät loøng.. - HS đọc bài tập 2 SGK tr: 45.. * Dự kiến trả lời: Không tạo ra được văn bản. Nếu cố tạo thì văn bản đó khoâng coù giaù trò. - HS đọc bài tập 3 SGK tr: 45. * Dự kiến trả lời: Tìm ý và sắp xếp ý để có một bố cục rành mạch và hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên. - Baøi taäp 2 SGK tr: 45. Không tạo ra được văn bản. Nếu cố tạo thì văn bản đó khoâng coù giaù trò.. - HS đọc bài tập 4 SGK tr: 45.. - Baøi taäp 4 SGK tr: 45.. * Dự kiến trả lời: Chưa nó chưa diễn đạt thành những câu, những đoạn những ý hoàn chỉnh.. + Chæ coù daøn yù vaø daøn baøi thi chöa taïo thaønh vaên baûn :  nó chưa diễn đạt thành những câu, những đoạn những ý hoàn chỉnh.. * Dự kiến trả lời: 17 Lop8.net. - Baøi taäp 3 SGK tr: 45. Tìm ý và sắp xếp ý để có moät boá cuïc raønh maïch vaø hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên. + Vieäc vieát thaønh vaên caàn đạt được tất cả những yêu cầu trên. (trừ yêu cầu kể truyeän haáp daãn laø khoâng baét buộc đối với các văn bản không phải là tự sự ) - Baøi taäp 5 SGK tr: 45. + Coù theå coi vaên baûn cuõng là một loại sản phẩm cần Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. Việc viết thành văn cần đạt * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Việc viết thành văn cần đạt được tất được tất cả những yêu cầu trên. cả những yêu cầu trên. (trừ yêu cầu (trừ yêu cầu kể truyện hấp dẫn keå truyeän haáp daãn laø khoâng baét buoäc là không bắt buộc đối với các đối với các văn bản không phải là tự văn bản không phải là tự sự ) - HS đọc bài tập 5 SGK tr: 45. sự ) - GV gọi HS đọc bài tập 5 SGK tr: 45. - Hỏi : Trong sản xuất, bao giờ cũng có bước kiểm tra sản phẩm. Có thể coi văn bản cũng là một loại sản phẩm cần được kiểm tra sau khi hoàn thành * Dự kiến trả lời: khoâng ? Coù theå coi vaên baûn cuõng laø * GV nhaän xeùt vaø choát laïi một loại sản phẩm cần được Có thể coi văn bản cũng là một loại kiểm tra sau khi hoàn thành. sản phẩm cần được kiểm tra sau khi * HS thaûo luaän nhoùm: hoàn thành. + Nhoùm 1:………. - Hỏi :Nếu có thì sự kiểm tra ấy cần + Nhoùm 2:………. dựa theo những tiêu chuẩn cụ thể + Nhoùm 3:……… naøo ? + Nhoùm 4:……… * GV nhaän xeùt vaø choát laïi - Cử đại diện nhóm trình bày Đúng chính tả đúng ngữ pháp, dùng trước lớp. từ chính xác, có mạch lạc. - Lớp nhận xét… bổ sung. - Hỏi: Từ tìm hiểu các bài tập trên, - Ghi phaàn GV choát laïi. Em haõy cho bieát quaù trình taïo laäp vaên baûn nhö theá naøo? -HS:Đọc ghi hớ SGK tr 46  HS trả lời từng phần Ghi nhớ SGK tr: 46. * GV:chuyeån yù sang phaàn luyeän taäp 16’ * Hoạt động 2/ Luyện tập - GV treo baûng phuï noäi dung baøi taäp 2 - HS đọc bài tập 2 và nêu yêu SGK tr: 46, - GV gọi HS đọc bài tập 2 và nêu yêu cầu của bài tập. caàu cuûa baøi taäp. * Dự kiến trả lời: * GV nhaän xeùt vaø choát laïi Không phù hợp Không phù hợp a.Khoâng chæ thuaät laïi coâng vieäc hoïc a.Khoâng chæ thuaät laïi coâng vieäc taäp vaø baùo caùo thaønh tích. Ñieàu quan hoïc taäp vaø baùo caùo thaønh tích. trọng là mình phải từ thực tế ấy rút ra Điều quan trọng là mình phải từ thực tế ấy rút ra những kinh những kinh nghiệm học tập. nghieäm hoïc taäp. b.Bạn đã xác định không đúng đối b.Bạn đã xác định không đúng tượng giap tiếp, cần trình bày với HS đối tượng giap tiếp, cần trình chứ không phải thầy cô. - GV treo bảng phụ nội dung 3 bài tập bày với HS chứ không phải thaày coâ. SGK tr: 46 vaø 47. - GV gọi HS đọc bài tập 3 và nêu yêu caàu cuûa baøi taäp. * GV nhaän xeùt vaø choát laïi a. Dàn bài là một cái sườn hay còn gọi là đề cương để người làm bài dựa vào GV: Nguyeãn Quang Duõng. 18 Lop8.net. được kiểm tra sau khi hoàn thaønh. + Đúng chính tả đúng ngữ pháp, dùng từ chính xác, có maïch laïc. c. Baøi hoïc: -Để tạo lập một văn bản cần thực hiện các bước bước sau : + Định hướng chính xác : Vaên baûn vieát (noùi) cho ai, để làm gì, về cái gì và như theá naøo ? + Tìm ý và sắp xếp ý để có moät boá cuïc raønh maïch vaø hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên. + Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục, thành những câu đoạn văn chính xác, trong saùng maïch laïc vaø lieân kết chặt chẽ với nhau. + Kiểm tra xem văn bản vừa tạo lập có đạt các yêu cầu đã nêu ở trên chưa và có cần sửa chữa gì không. 2/ Luyeän taäp * Baøi taäp 2 SGK tr: 46 Không phù hợp a.Khoâng chæ thuaät laïi coâng vieäc hoïc taäp vaø baùo caùo thaønh tích. Ñieàu quan troïng là mình phải từ thực tế ấy rút ra những kinh nghiệm hoïc taäp. b.Bạn đã xác định không đúng đối tượng giap tiếp, cần trình bày với HS chứ khoâng phaûi thaày coâ. * Baøi taäp 3 a. Dàn bài là một cái sườn hay còn gọi là đề cương để người làm bài dựa vào đó maø taïo laäp vaên baûn. Daøn baøi caàn vieát roõ yù nhöng caøng ngắn càng tốt. Lời lẽ trong daøn baøi khoâng nhaát thieát. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Cát Thành. đó mà tạo lập văn bản. Dàn bài cần vieát roõ yù nhöng caøng ngaén caøng toát. Lời lẽ trong dàn bài không nhất thiết phải là những câu văn hoàn chỉnh, tuyệt đối đúng ngữ pháp. b. Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài cần được thể hiện theo một hệ thoáng kyù hieäu. Vieäc trình baøy caùc phaàn caùc muïc cuõng caàn roõ raøng. Sau mỗi phần, mỗi mục, mỗi ý lớn nhỏ đều phải xuống dòng, các phần, các ý ngang baäc nhau phaûi vieát thaúng haøng với nhau. Ý nhỏ hơn thì viết lùi vào so với ý lớn hơn. - Ví duï : 1/ Mở bài : 2/ Thaân baøi : (1)ý lớn 1 : (a) yù nhoû 1 ……………………… (b) yù nhoû 2 (2) ý lớn 2 : (a) yù nhoû 1 ……………………… (b)yù nhoû 2 3/ Keát baøi :. Naêm hoïc: 2010 - 2011. - HS đọc bài tập 3 và nêu yêu caàu cuûa baøi taäp. * HS thaûo luaän nhoùm: + Nhoùm 1:………. + Nhoùm 2:………. + Nhoùm 3:……… + Nhoùm 4:……… - Cử đại diện nhóm trình bày trước lớp. - Lớp nhận xét… bổ sung. - Ghi phaàn GV choát laïi.. phải là những câu văn hoàn chỉnh, tuyệt đối đúng ngữ phaùp. b. Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài cần được theå hieän theo moät heä thoáng kyù hieäu. Vieäc trình baøy caùc phaàn caùc muïc cuõng caàn roõ raøng. Sau moãi phaàn, moãi mục, mỗi ý lớn nhỏ đều phaûi xuoáng doøng, caùc phaàn, caùc yù ngang baäc nhau phaûi viết thẳng hàng với nhau. Ý nhoû hôn thì vieát luøi vaøo so với ý lớn hơn. - Ví duï : 1/ Mở bài : 2/ Thaân baøi : (1)ý lớn 1 : (a) yù nhoû 1 ……………………… (b) yù nhoû 2 (2) ý lớn 2 : (a) yù nhoû 1 ……………………… (b)yù nhoû 2 3/ Keát baøi : 3/ Cuûng coá baøi:. * Hoạt động 3/ Củng cố bài: - Hỏi: hãy nhắc lại các bước tạo lập * HS thaûo luaän nhoùm: Có 4 bước tạo lập văn bản: - Ghi nhớ SGK vaên baûn? +Định hướng chính xác * GV nhaän xeùt vaø choát laïi +Tìm yù vaø saép xeáp yù Có 4 bước tạo lập văn bản + Diễn đạt các ý đã ghi trong +Định hướng chính xác bố cục, thành những câu đoạn +Tìm yù vaø saép xeáp yù vaên chính xaùc, trong saùng maïch + Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục, lạc và liên kết chặt chẽ với thành những câu đoạn văn chính xác, nhau. trong saùng maïch laïc vaø lieân keát chaët +Kiểm tra và sửa chữa chẽ với nhau. +Kiểm tra và sửa chữa 4/ Daën doø hoïc sinh chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo:(3’ a/ Ra baøi taäp veà nhaø: + Học bài ở vở ghi và SGK. + Giải lại các bài tập đã giải trên lớp SGK… b/ Chuẩn bị bài mới : Soạn bài “ Luyện tập tạo lập văn bản”.Cần chú ý: + Đọc trước Phần I ở SGK và soạn bài theo các câu hỏi gợi ý SGK tr: 59 + Tiết 16 sẽ thực hành trên lớp với các nội dung ở Phần I ( Đề bài đã cho sẵn SGK tr: 59. Yêu cầu các em về nhà: Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn ý, viết một số đoạn văn…) + Viết bài viết số 1 ở nhà( ø nộp bài thứ 4 tuần sau ) * Đề : Miêu tả chân dung người bạn của em.. 3’. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 19 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Cát Thành. Naêm hoïc: 2010 - 2011. * Đáp án : 1. Mở bài : Giới thiệu người bạn mà em định tả ( tên gì, bao nhiêu tuổi, dáng vóc ra sao ) 2. Thaân baøi : Miêu tả cụ thể những đặc điểm nổi bật của bạn : + Khuoân maët. + Maùi toùc. + Ñoâi maét. + Mieäng, muõi. Các biểu hiện về tính cách và ứng xử với bạn bè. 3. Keát baøi : Suy nghó cuûa baûn thaân veà baïn. * Bieåu ñieåm: + 9  10: Bài làm đầy đủ các ý, bố cục rõ ràng, hành văn trong sáng và có sáng tạo … + 7 8 điểm : Bài làm đủ ý, diễn đạt lưu loát, trong sáng và không sai lỗi chính tả. + 5  6 điểm : Bài làm đủ ý, diễn đạt một vài chỗ còn lủng củng, sai vài lỗi chính tả. + 3  4 điểm : Bài làm sơ sài, diễn đạt còn lủng củng, sai nhiều lỗi chính tả. + 1  2 điểm : Bài làm sơ sài, diễn đạt yếu, sai nhiều lỗi chính tả. + 0 ñieåm : Boû giaáy traéng. IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: - Thời gian:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Nội dung kiến thức:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Phöông phaùp giaûng daïy:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Hình thức tổ chức:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Thieát bò daïy hoïc:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. GV: Nguyeãn Quang Duõng. 20 Lop8.net. Giáo án: Ngữ văn 7 –. Phaân moân TLV- Hoïc kì: I.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>