Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 86: Câu cảm thán

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TiÕt 86:. C©u c¶m th¸n. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> I, §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng 1. VÝ dô:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> a) Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều nhưai hết… Một ngườinhưthế ấy!... Một ngườiđã khóc vì trót lừa một con chó!... Một ngườinhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm, láng giềng… Con ngườiđáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tưđể có ăn ư?Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn… b). Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưachuyển bốn phươngngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? §©u nh÷ng b×nh minh c©y xanh n¾ng géi, TiÕng chim ca giÊc ngñ ta t­ngbõng? §©u nh÷ng chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, §Ó ta chiÕm lÊy riªng phÇn bÝ mËt? - Than ôi! Thêi oanh liÖt nay cßn ®©u? Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> I. Đặc điểm hình thức và chức năng 1. Ví dụ. 2. Ghi nhí - C©u c¶m th¸n lµ c©u cã nh÷ng tõ ng÷ c¶m th¸n nh­: «i, than «i, hìi «i, chao ¬i («i), trêi ¬i, thay, biÕt bao, xiÕt bao, biết chừng nào… dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của ngườinói (ngườiviết); xuất hiện chủ yếu trong ngôn ngữ nói hàng ngày hay ngôn ngữ văn chương . - Khi viết, câu cảm thán thườngkết thúc bằng dấu chấm than.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> *Lưu ý: Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng hay trình bày kết quả giải một bài toán không dùng câu cảm thán vì đó là ngôn ngữ của tư duy lôgic, của trí tuệ.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Các từ ngữ cảm thán như: ôi, than ôi, hỡi ơi, chao ôi, chao ơi,…có thể tự tạo thành một câu đặc biệt mà cũng có thể là một bộ phận biệt lập trong câu, thường đứng ở đầu câu. - Còn các từ ngữ cảm thán: thay, biết bao, xiết bao, biết chừng nào… thì đứng sau từ ngữ mà nó bổ nghĩa.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng. Dấu kết thúc câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến Câu cảm thán. Lop8.net. Chức năng chính.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø…. Dấu kết thúc câu. Câu cầu khiến Câu cảm thán Lop8.net. Chức năng chính.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø…. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. Câu cầu khiến Câu cảm thán Lop8.net. Chức năng chính.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø…. Chức năng chính. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. Câu cầu khiến Câu cảm thán Lop8.net. Dùng để hỏi..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Chức năng chính. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. Câu cảm thán Lop8.net. Dùng để hỏi..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Chức năng chính. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. DÊu chÊm than, dÊu chÊm.. Câu cảm thán Lop8.net. Dùng để hỏi..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Chức năng chính. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. Dùng để hỏi.. DÊu chÊm than, dÊu chÊm.. Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyªn b¶o.. Câu cảm thán Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến Câu cảm thán. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Chức năng chính. Dấu kết thúc câu DÊu hái chÊm.. Dùng để hỏi.. DÊu chÊm than, dÊu chÊm.. Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyªn b¶o.. «i, than «i, hìi ¬i, trêi ¬i, thay, biÕt bao… Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến Câu cảm thán. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Dấu kết thúc câu. «i, than «i, hìi ¬i, trêi ¬i, thay, biÕt bao…. DÊu chÊm than. Chức năng chính. DÊu hái chÊm.. Dùng để hỏi.. DÊu chÊm than, dÊu chÊm.. Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyªn b¶o.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> BẢNG SO SÁNH CÁC KIỂU CÂU. Kiểu câu. Câu nghi vấn Câu cầu khiến Câu cảm thán. Đặc điểm hình thức Từ ngữ chuyên dùng Ai, g×, nµo, sao, t¹i sao, ®©u, bao giê, bao nhiªu, µ, ­, h¶, chø… Hãy, đừng, chớ, đi, th«i, nµo…. Dấu kết thúc câu. «i, than «i, hìi ¬i, trêi ¬i, thay, biÕt bao…. Chức năng chính. DÊu hái chÊm.. Dùng để hỏi.. DÊu chÊm than, dÊu chÊm.. Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyªn b¶o.. DÊu chÊm than. Dùng để bộc lộ trùc tiÕp c¶m xóc của ngườinói. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> II. Luyện tập:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bµi t©p 1: H·y cho biÕt c¸c c©u trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau cã phải đều là câu cảm thán không. Vì sao? a) Than ôi! Sức ngườikhó lòng địch nổi sức trời! Thế đê. kh«ng sao cù l¹i ®­ ợc với thế nước ! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất. b) Hìi c¶nh rõng ghª gím cña ta ¬i! c) Chao «i, cã biÕt ®©u r»ng; hung h¨ng, hèng h¸ch l¸o. chØ tæ ®em th©n mµ tr¶ nî cho nh÷ng cö chØ ngu d¹i cña mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh nhưthế. Thoát nạn rồi, mµ cßn ©n hËn qu¸, ©n hËn m·i.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bµi t©p 1: H·y cho biÕt c¸c c©u trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau cã phải đều là câu cảm thán không. Vì sao? a) Than ôi! Sức ngườikhó lòng địch nổi sức trời! Thế đê. kh«ng sao cù l¹i ®­ ợc với thế nước ! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất. b) Hìi c¶nh rõng ghª gím cña ta ¬i! c) Chao «i, cã biÕt ®©u r»ng; hung h¨ng, hèng h¸ch l¸o. chØ tæ ®em th©n mµ tr¶ nî cho nh÷ng cö chØ ngu d¹i cña mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh nhưthế. Thoát nạn rồi, mµ cßn ©n hËn qu¸, ©n hËn m·i.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>