Giáo án Vật lí lớp 7 tiết 19: Sự nhiễm điện do cọ xát

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giaùo aùn: Vaät lí 7. 47. Naêm hoïc: 2010 - 2011. HỌC KÌ II CHÖÔNG III. : ÑIEÄN HOÏC. * Muïc tieâu chöông: 1) Kiến thức: - Nhaän bieát nhieàu vaät bò nhieãm ñieän khi coï xaùt - Biết được có hai loại điện tích: dương và âm - Nêu được cấu tạo nguyên tử - Bieát doøng ñieän laø gì, vaät lieäu daãn ñieän vaø vaät lieäu caùch ñieän - Biết được 5 tác dụng của dòng điện - Biết được cường độ dòng điện và hiệu điện thế là gì - Bieát caùch maéc maïch ñieän theo kieåu noái tieáp vaø song song 2) Kó naêng: - Rèn kĩ năng mô tả và giải thích các thí nghiệm, các hiện tượng - Nhaän bieát moät soá nguoàn ñieän thoâng duïng, nhaän bieát caùch maéc ampe keá vaø voân keá. - Rèn kĩ năng kiểm tra một mạch điện có điện trở và cách khắc phục, cách mắc nối tiếp và mắc song song - Biết vẽ sơ đồ mạch điện đơn giản - Nhaän bieát moät soá vaät lieäu daãn ñieän, vaät lieäu caùch ñieän - Phân biệt đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song 3) Thái độ (Giáo dục): - Giaùo duïc loøng yeâu thích boä moân - Tuân thủ qui tắc an toàn khi sử dụng điện. . Tieát PPCT: 19 Ngaøy daïy: 4 / 01 /2011. Baøi 17. SỰ NHIỄÃM ĐIỆN DO CỌ XÁT. 1/ Muïc tieâu: a- Kiến thức: Mô tả được một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. b- Kỹ năng: Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế (chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện). c- Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. 2/ Chuaån bò: - Giáo viên: Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh. 1 mảnh nilong, 1 quả cầu nhựa xốp, 1 giá treo, 1 mảnh len, 1 mảnh lụa sấy khô, một số giấy vụn, 1 mảnh tole, 1 mảnh nhựa, 1 bút thử điện. - Hoïc sinh: Moãi nhoùm moät ít giaáy vaø maûnh nilon vuïn, cuoàn len, baûng ghi keát quaû thí nghieäm 3/ Phöông phaùp daïy hoïc: Vấn đáp đàm thoại, thuyết trình, trực quan 4/ Tieán trình: 4.1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện học sinh GV: Nguyễn Thị Kim Chính. Trường THCS Bến Củi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giaùo aùn: Vaät lí 7. 48. Naêm hoïc: 2010 - 2011. 4.2) Kieåm tra baøi cuõ: Khoâng 4.3) Giảng bài mới: Hoạt động của G + H Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. - Cho một học sinh mô tả hiện tượng trong ảnh đầu chương III. - Hoïc sinh neâu muïc tieâu chöông III (SGK trang 47) + Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết ta phải tìm hiểu 1 trong caùc caùch nhieãm ñieän cho caùc vaät laø “nhieãm ñieän do coï xaùt” + Vào những ngày hanh, khô khi cởi áo bằng len hoặc dạ em đã thấy hiện tượng gì ? - HS : Khi cởi áo len trong bóng tối thấy chớp sáng li ti và tieáng laùch taùch. - Gv : Hiện tượng tương tự xảy ra ngoài tự nhiên là hiện tượng sấm sét  là hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Hoạt động 2: Làm thí nghiệm phát hiện nhiều vật bị cọ xát coù khaû naêng huùt caùc vaät khaùc:( 15 ph) - G: Yêu cầu Hs đọc TN1, nêu dụng cụ TN, các bước tiến hành TN. - G : Hướng dẫn : Cách cọ xát các vật (cọ mạnh nhiều lần theo 1 chieàu) - H: Tieán haønh TN theo nhoùm ( 5 ph): + Đưa thước nhựa, mảnh nilon, thanh thuỷ tinh, phim nhựa... lại gaàn giaáy vuïn,quaû caàu xoáp---> Quan saùt. Nhận xét: Không có hiện tượng gì xảy ra. + Cọ xát thước nhựa bàng miếng vải khô nhiều lần. Sau đó đưa laïi gaàn maûnh giaáy, maûnh nilon vuïn, quaû caàu xoáp... ----> Quan saùt ghi vaøo baûng keát quaû thí nghieäm. Lưu ý: Môĩ HS trong nhóm đều phải tiến hành TN với ít nhaát 1 vaät. - H: TN xong ghi keát quaû vaøo baûng. - G: Goïi HS nhaän xeùt, thoáng nhaát ? Từ kết quả TN, em nào rút ra kết luận gì? - H: Điền từ vào kết luận. - G + H: Thoáng nhaát vaø ghi baøi. Hoạt động 3: Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện (mang ñieän tích). (15 ph) - G?: Vì sao nhieàu vaät sau khi coï xaùt laïi coù theå huùt caùc vaät khaùc ? - H: Ñöa ra caùc phöông aùn( noùng leân, nam chaâm....) . - G: Hướng dẫn HS kiểm tra các phương án Hs đưa ra ví dụ nhö: do vaät bò coï xaùt noùng leân, hay vaät sau khi coï xaùt coù tính chaát gioáng nam chaâm. - G : Hướng dẫn cách tiến hành thí nghiệm 2 : GV: Nguyễn Thị Kim Chính. Noäi dung. I/ Vaät nhieãm ñieän. 1. Thí nghieäm1: (Baûng keát quaû TN trang 48 SGK). Keát luaän1: Nhieàu vaät sau khi bò coï xaùt coù khaû naêng huùt caùc vaät khaùc. 2. Thí nghieäm 2: ( H: 17.2 / 49- SGK). Trường THCS Bến Củi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giaùo aùn: Vaät lí 7. 49. + Chạm bút thử điện vào mảnh phim chưa cọ xát. ---> Nhận xét: Đèn bút thử điện không sáng. + Cọ xát len vào mảnh phim nhựa, đặt mảnh tol vào mảnh phim nhựa, chạm đầu bút thử điện vảo mảnh tol đó (lưu ý cách cầm mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tol vào mảnh phim nhựa để cách điện với tay hoặc dùng mảnh tol có tay cầm cách điện) - H: Làm TN theo nhóm, quan sát hiện tượng xảy ra để thấy được bóng đèn của bút thử điện sáng. -G: Kieåm tra vieäc tieán haønh TN cuûa caùc nhoùm. - H: Làm tiếp thí nghiệm: Thay mảnh phim bằng thước nhựa dẹt ---->. Đèn loé sáng. - G: Cho HS baùo caùo keát quaû. - G+ H : Thoáng nhaát ---> Keát luaän. - G?: Qua 2 keát luaän treân em coù keát luaän chung gì veà caùc vaät sau khi bò coï xaùt. - H: Ruùt ra keát luïaân chung. - G: Thoâng baùo caùc vaät bò coï xaùt coù khaû naêng huùt caùc vaät khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện. Các vật đó được gọi là các vật nhiễm điện ( hay vật mang điện tích) - G: GDMT: Vào những lúc trời mưa dộng, các đám mây bị cọ xát váo nhau nên nhiễm điện trái dấu. Sự phóng điện giữa đám mây(sấm) và giữa đám mây với mặt đất (sét),vừa có lợi vừa có hại cho cuộc sống con người. + Có lợi: Giúp điều hoà khí hậu, gây ra phản ứng hoá học nhằm tăng thêm lượng ôzon bổ sung vào khí quyển... + Tác hại: Phá huỷ nhà cửa và công trình xây dựng, ảnh hưởng đến tính mạng con người và sinh vật, tạo ra các khí động haïi ( NO, NO2... * Để làm giảm tác hại của sét, bảo vệ tính mạng con người và các công trình xậy dựng, cần thiết xây dựng các cột thu lôi 4.4) Cuûng coá vaø luyeän taäp: - Cho HS thảo luận nhóm trả lời câu C1, C2,C3.. * G: Liên hệ thực tế máy bay chuẩn bị hạ cánh thì sẽ bung bánh xe xuống đất, xe tẹt chở xăng dầu thường có những sợi dây xích thả kéo lê xuống đất. Nhằm truyền điện tích xuống đất không gây nguy hiểmhoả hoạn do cọ xát gây ra.. * GDHN: Những em nào thích nghiên cứu ngành điện (Thiết kế chế tạo các thiết bị điện, các dụng cụ đo điện, các vật liệu dùng trong ngành điện…), thì cần nắm vững kiến thức cơ bản về điện học .. GV: Nguyễn Thị Kim Chính. Naêm hoïc: 2010 - 2011. Keát luaän 2: Nhieàu vaät sau khi bò coï xaùt có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử ñieän.. * Vaäy: Caùc vaät bò nhieãm ñieän (Vaät mang ñieän tích) coù khaû naêng huùt caùc vaät khaùc.. II/ Vaän duïng - C1 : Lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lược nhựa huùt keùo thaúng ra. C2 : Khi thoåi buïi treân maët baøn, luoàng gioù thoåi laøm buïi bay ñi. Caùnh quaït ñieän khi quay cọ xát mạnh với không khí và bò nhieãn ñieän, vì theá caùnh quaït huùt caùc hạt bụi có trong không khí ở gần nó. Meùp caùnh quaït cheùm vaøo khoâng khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép caùnh quaït nhieàu nhaát. C3 : Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay maøn hình tivi baèng khaên boâng khoâ, chuùng bò coï xaùt vaø bò nhieãm ñieän Trường THCS Bến Củi. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giaùo aùn: Vaät lí 7. 50. Naêm hoïc: 2010 - 2011.  Vì theá chuùng huùt caùc buïi vaûi.. 4.5) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Học thuộc bài trong vở ghi + SGK/49 - Hoàn chỉnh từ câu C1C3 vào vở bài tập. - Laøm baøi taäp 17.1  17.4 / SBT * Löu yù: Baøi 17.1 vaø baøi 17.3: Khi laøm thí nghieäm, caùc vaät nhieãm ñieän phaûi saïch vaø khoâ - Đọc thêm có thể em chưa biết để trả lời câu hỏi đầu bài. - Chuẩn bị tiết sau: Bút chì và nội dung bài: “ hai loại điện tích” 5/ Ruùt kinh nghieäm: ………….................................................................................................................................................................... ……………................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………................................................................ ....................................................................................... GV: Nguyễn Thị Kim Chính. Trường THCS Bến Củi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>