Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 9, 10, 11, 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: ND :. Tieát 9 ,10,11, 12 BAØI :3. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :  Thấy được sự tàn ác , bất nhân của xã hội TDPK , nỗi cục khổ của người nông dân bị áp bức và những phẩm chất cao đẹp của họ được thể hiện trong đọan trích Tức nước vỡ bờ  Thấy được tài năng nghệ thuật của Ngô Tất Tố qua đọan trích này .  Nắm và biết cách triển khai ý trong đọan văn này. Vận dụng kiến thức và kỹ năng xây dựng đọan văn để làm tốt bài tập làm văn số 1 Tieát 9. Tức nước vỡ bờ ( Trích Tắt đèn ). Ngoâ Taát Toá. I./ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS : _ Thấy được sự tàn ác , bất nhân của chế độ XH đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong XH ấy ; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực : có áp bức có đấu tranh ; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông đân . _ Thấy được nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả . II./ TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC I ./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC II ./ KIEÅM BAØI CUÕ: ?Qua hồi ký “ Trong lòng mẹ” hãy phân tích nhân vật người cootrong cuộc đối thoại giữa bà ta với bé Hồng. ? Tình yêu thương mãnh liệt của bé Hồng đ/v người mẹ bất hạnh được thể hiện như theá naøo III ./ BAØI MỚI  Giới thiệu bài : Giới thiệu vài nét về nhà văn Ngô Tất Tố và tiểu thuyết Tắt đèn Tóm tắt ngắn gọn tác phẩm và làm rõ vị trí đọan trích trong tác phẩm. Hoạt động của GV Họat động của HS NỘI DUNG HỌAT ĐỘNG Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hieåu chuù thích Gv đọc mẫu 1 đọan và để vài HS đọc (đọc chính xác, coù saéc thaùi bieåu caûm , nhaát là khi đọc ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật). Hoûi :. . Hai HS đọc tiếp theo Cá nhân đọc lướt toøan boä chuù thích Thaûo luaän nhoùm Hs phaùt hieän ba. Lop8.net. I ./ ĐỌC_ CHÚ THÍCH VĂN BAÛN 1./ Đọc văn bản 2./ Đọc chú thích : II ./ ĐỌC _ HIỂU VĂN BẢN 1 ./ Tình theá cuûa chò Daäu khi boïn tay sai xông đến _ Vụ thuế đang trong thời điểm.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Thoâng tin quan troïng trong chuù thích. Chuyeån yù ? Khi boïn tay sai xoâng vaøo nhaø chò Daäu, tình theá cuûa chò nhö theá naøo Gợi dẫn : _ Thieáu söu nhö theá naøo ? -- Anh Daäu ra sao ? -- Chò phaûi lieäu tính gì ? Choát 3 yù Chuyeån yù : Tìm hieåu veà các nhân vật trong đoạn trích Caâu 2 SGK ? Phaân tích nhaân vaät cai leä .Em coù nhaän xeùt gì veà tính caùch cuûa nhaân vaät naøy vaø về sự miêu tả của tác giả Gợi dẫn : _ Cai lệ là chức danh gì ? _ Tö theá haén nhö theá naøo ? So sánh với câu : “ Người nách..... Đầu trâu ........... như sôi” _ Haén noùi naêng ra sao? ? Phaân tích dieãn bieán taâm lyù cuûa chò Daäu .Theo em, sự thay đổi thái độ của chị Dậu có được miêu tả chân thực, hợp lí không.. thoâng tin quan troïng - Trình baøy yù kieán _ Phaùt bieåu. Thaûo luaän nhoùm 2 theo caâu hoûi Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính _ Vuï thueá ñang thời điểm gay gắt nhaát _ Chi Daäu phaûi chaïy vaïy , lo toan _ Laøm sao phaûi bảo vệ được chồng HS trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Thaûo luaän nhoùm Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Lop8.net. gay gắt nhất ( quan sắp về đến tận làng để đốc thuế; bọn tay sai hung hăng xông vào nhà đánh trói , cuøm keïp keû thieáu söu ) Chò Daäu duø phaûi baùn con, baùn choù ,baùn caû gaùnh khoai vaãn khoâng đủ tiền nộp sưu . Anh Dậu “đang ốm rề rề” tưởng như đã chết đêm qua,nếu lại bị chúng đấnh trói lần nữa thì mạng sống khó mà giữ được …  Tất cả vấn đề đối với chị Dậu lúc bấy giờ là làm sao bảo vệ được chồng trong tình thế nguy ngaäp aáy. 2 ./ Cai leä Ñaây laø teân tay sai chuyeân nghieäp, saün saøng gaây toäi aùc maø không chùn tay , vì hắn đại diện cho “nhà nước”, nhân danh “phép nước” để hành động . “sầm sập” tiến vào trợn ngược hai mắt , đùng đùng giật phắt cái thừng , “bịch”luôn vào ngực chị Dậu , sấn đến để trói anh Dậu , tát vào mặt chị Dậu đánh bốp….) .  tàn bạo ,không chút tình người laø baûn chaát tính caùch cuûa haén . 3 ./ Diễn biến tâm lý , hành động chò Daäu Ban đầu , chị Dậu cố “van xin tha thiết” ,cố khơi gợi từ tâm và löông tri cuûa “oâng cai”. Đến khi tên cai lệ không nghe chị nửa lời , đáp lại bằng những quả “bịch “ vào ngực và cứ xông đến anh Dậu , chị Dậu tức qua không chịu được đã “liều mạng cự laïi”. Sự “cự lại”của chị Dậu gồm 2 bước :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Qua đọan trích này ,em có nhaän xeùt gì veà tính caùch cuûa chò ?. Chò Daäu soáng moäc maïc, hieàn dòu nay vò tha, soáng khieâm nhường , biết nhẫn nhục chịu đựng nhöng hoøan toøan khoâng yeáu ñuoái, trái lại chị có 1 sức soáng tieàm taøng. Chuyển ý : Tìm hiểu tựa baøi. Hoûi : Nhaän xeùt veà caùch ñaët vaán đề ? Gợi dẫn: _ Người nông dân trong giai đọan 30- 45 đã phải soáng nhö theá naøo ? Teân nhan đè nói lean điều gì ?. Thaûo luaän nhoùm 2 Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Lop8.net. _Thoạt đầu , chị cự bằng lí lẽ : “Choàng toâi ñau oám , oâng khoâng được phép hành hạ!” (khoâng coøn xöng chaùu goïi oâng , maø laø toâi_ oâng. Bằng sự thay đổi đó , chị đã đứng thaúng leân , coù vò theá cuûa keû ngang hàng , nhìn thẳng vào mặt đối thủ. Đến khi cai lệ “tát vào mặt chị 1 cái đánh bốp” rồi cứ nhảy vào cạnh anh Dậu , thì chị đã vụt đứng dậy với niềm căm giận ngùn ngụt : “Chò Daäu nghieán hai haøm raêng : _ Maøy troùi ngay choàng baø ñi , baø cho maøy xem !” Chò xöng baø goïi teân cai leä baèng mày thể hiện sự căm giận và khinh bỉ cao độ. _ Chống lại bằng hành động: Chò Daäu quaät laïi hai teân tay sai “túm lấy cổ hắn ấn dúi ra cửa”, hắn đã “ngã chỏng quèo trên mặt đất”! Keát cuïc , anh chaøng “haàu caän oâng lí”yeáu hôn chò chaøng con moïn , haén bò chò naøy “tuùm toùc laúng cho moät caùi ngaõ nhaøo ra theàm” . Đọan văn đặc biệt sống động và toát lên 1 không khí hào hứng rất thú vị “làm cho độc giả hả hê 1 chút sau khi đọc những trang rất buoàn thaûm”.(Vuõ Ngoïc Phan) 4 ./ Về nhan đề của đọan trích : Đọan trích diễn tả diễn biến tâm trạng chị Dậu từ chỗ cam chịu , van xin tha cho chồng , đến vùng dậy quật ngã tên cai lệ và người nhà lí trưởng . Ngòi bút của Ngô Tất tố đã làm tóat lên hiện thực :có áp bức , có đấu tranh , “tức.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chuyeån yù : Tìm hiểu về những nhận xeùt cuûa caùc nhaø vaên Hướng dẫn thảo luận. ?Hãy chứng minh nhận xét câu của nhànghiên cứu PBVH Vuõ Ngoïc Phan :” Cái đọan chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đọan tuyệt khéo”. Thaûo luaän nhoùm Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. ? Do đâu chị Dậu có sức maïnh laï luøng khi quaät ngaõ hai teân tay sai nhö vaäy. GV caàn laøm cho HS caûm nhận được không khí hào hứng , thú vị đó. Lop8.net. nước vỡ bờ”.Con đường sống của quaàn chúng bị áp bức chỉ có thể là con đường đấu tranh để tự giải phóng , không có con đường nào khác. 5 ./ Giá trị nghệ thuật của đọan trích: _ “Cái đọan chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đọan tuyệt kheùo”.(Vuõ Ngoïc Phan)  Tình huống bất ngờ , hai nhân vật chị Dậu và tên cai lệ được mieâu taû roõ neùt: Từ giọng quát thét hống hách đến những lời xỏ xiên đểu cáng và những hành động hung hãn , từ cái gioïng “khaøn khaøn vì huùt nhieàu xaùi cuõ” vaø thaân hình leûo khoåe” vì nghiện ngập đến tư thế ngã “choûng queøo” maø mieäng vaãn coøn nham nhaûm theùt troùi ….., tên tay sai trắng trợn , tàn ác , đểu giả , đê tiện Chị Dậu :vừa thiết tha lễ phép, vừa ngỗ nghịch, “đanh đá”, quyết liệt , vừa chan chứa tình yêu thương vừa ngùn nguït caêm thuø . Dieãn bieán taâm lí của chị Dậu được thể hiện tự nhiên, chân thực,đúng với tính caùch cuûa chò. Ngòi bút miêu tả linh hoạt, sống động: cảnh chi Dậu “liều mạng cự lại”2 tên tay sai, đúng là tuyệt khéo, các hoat động doàn daäp maø vaãn roõ neùt, khoâng roái, mỗi chi tiết đều “đắt”, đúng như Vuõ Troïng Phuïng nhaän xeùt, taùc giaû Tắt đèn có “óc quan sát rất tinh tường, rất chu đáo”. _Ngôn ngữ kể chuyện , miêu tả của tác giả và ngôn ngữ đối thọai.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Nhaø vaên N.Tuaân cho raèng , với Tắt đèn”, NT Tố đã “xui người nông dân nổi loïan”.Em hieåu theá naøo veà nhận xét đó , hãy làm sáng toû nhaän ñòng treân?. Thaûo luaän nhoùm Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Cho HS đọc ghi nhớ. 2HS đọc ghi nhớ. Lop8.net. cuûa nhaân vaät raát ñaëc saéc. Moãi nhân ật đều có ngôn ngữ riêng , khiến tính cách nhân vật tự bộc lộ đầy đủ chủ yếu qua ngôn ngữ của mình . Ngôn ngữ cai lệ thì thô lỗ ,đểu caùng, cuûa chò Daäu thì thieát tha meàm moûng khi van xin trình baøy vaø ñanh theùp,quyeát lieät khi lieàu mạng cự lại……..Khẩu ngữ của quần chúng nông dân được nhà văn sử dụng nhuần nhuyễn , khiến cho câu văn giản dị mà đậm đà, có hơi thở của đời sống. 6 ./ Nhaø vaên Nguyeãn Tuaân cho rằng Ngô Tất Tố đã xui người noâng daân noåi loïan qua taùc phaåm Tắt đèn.Nhận định này hòan tòan đúng vì trong tác phẩm Ngô Tất Toá tuy chöa chæ ra caùch daáu tranh nhưng đã làm toát lên cái chân lí hiện thực “tức nước ắt vỡ bờ”, ở đâu có áp bức , ở đó có đấu tranh và con đường tự giải phóng cứu lấy mình là con đường tất yếu của người nông dân dưới chế độ cũ. Maëc duø keát thuùc taùc phaåm, NTToá chưa chỉ ra được con đường đấu tranh của người nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng vô sản , nhưng qua đọan trích có thể thấy chị Dậu đã dám đứng lên chống lại những người đại diện cho nhà nước , thể hiện sức sống kiên cường bất khuất của người nông dân . Và không lâu sau đó , chính những người nông dân đó đã làm nên cuộc CM vô cùng to lớn , GP mình khoûi aùch noâ leä haøng ngaøn naêm cuûa chế độ PK. GHI NHỚ (sgk tr 33).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> SGK/33 LUYEÄN TAÄP: Giúp một nhóm hs 4 em đọc diễn cảm văn bản có phân vai. D ./ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHAØ : _ Hoïc baøi, laøm baøi taäp 5, 6 _ Sọan bài mới “Lão Hạc”. TIEÁT 10. XÂY DỰNG ĐỌAN VĂN TRONG VAÊN BAÛN. I./ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giuùp HS : _ Hiểu được khái niệm của đoạn văn , từ ngữ chủ đề , câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung đoạn văn . _ Viết được các đoạn văn mạch lạc đủ sức làm sáng tỏ một nội dung nhất định . II./ TIEÁN TRÌNH A./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC B ./ KIEÅM BAØI CUÕ : ? ./ Neâu hieåu bieát cuûa em veà boá cuïc cuûa 1 vaên baûn ? ./ Em hãy nêu chức năng , n/vụ của mỗi phần của văn bản GV chú ý việc HS làm bài tập ở nhà C ./ BAØI MỚI : Hoạt động của thầy GV cho HS đọc thầm văn bản về NTTố và trả lời câu hoûi 1, 2 Hình thaønh khaùi nieäm veà đọan văn. Hoạt động của trò 2 HS đọc văn bản Thaûo luaän nhoùm. Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. ?Từ các nhận thức trên , em hiểu từ ngữ chủ đề và. Caù nhaân neâu khaùi quaùt. Lop8.net. Nội dung họat động I ./ THẾ NAØO LAØ ĐỌAN VAÊN 1 ./ Vaên baûn NTToá vaø tp Taét đèn gồm 2 ý, mỗi ý được viết thành 1 đọan văn 2 ./ Dấu hiệu hình thức để nhận biết đọan văn :có ý chủ đề , có dấu hiệu hình thức bắt đầu bằng chữ viết hoa và thụt đầu dòng , kết thúc bằng đấu chaám xuoáng doøng . 3 ./ Khaùi quaùt ñaëc ñieåm cuûa đọan văn ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> câu chủ đề là gì? Chúng vai troø gì trong vaên baûn ?. HS đọc đọan văn HS đọc đọan 1 của văn bản và trả lời câu hỏi ( a) để tìm từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng của đọan văn ? Đọc đọan văn thứ 2 và tìm câu then chốt (câu chủ đề)? ?Từ các nhận xét trên , em hiểu từ ngữ chủ đề và câu chủ đề là gì ?Chúng đóng vai troø gì trong vaên baûn ?. Trình baøy yù kieán caù nhaân Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Chuyeån yù GV tiếp tục ptích 2 đoạn văn của NTTố và trả lời caâu hoûi ?Đọan văn nào có câu chủ đề , đọan văn nào không có câu chủ đề .Vị trí của câu chủ đề trong mỗi đọan vaên ? ?Cho bieát caùch trình baøy yù ở mỗi đọan văn â. Thaûo luaän nhoùm 2 Trình baøy yù kieán Phaùt bieåu Ghi laïi noäi dung chính. Lop8.net. GHI NHỚ (sgk tr 36) II ./ TỪ NGỮ VAØ CÂU TRONG ĐỌAN VĂN 1./ Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đọan văn a./ Từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng trong đọan văn thứ nhất :Ngô Tất Tố . b./ Câu chủ đề trong đọan văn thứ 2 :Tắt đèn là tác phaåm tieâu bieåu cuûa Ngoâ Taát Toá . c./ Từ ngữ chủ đề là các từ được lặp lại nhiều lần hoặc các đại từ , các từ đồng nghĩa nhằm duy trì đối tượng được nói đến. _ Câu chủ đề là câu mang nội dung khái quát , lời lẽ ngắn gọn , đủ hai thành phần chính và thường đứng ở đầu hoặc cuối đọan văn . 2./ Caùch trình baøy noäi dung đọan văn a./ Đọan 1 mục SGK không có câu chủ đề . b ./ Đọan 2 , mục I và đọan ở mục II.2 sgk có câu chủ đề. c./ Vị trí của câu chủ đề : _ Đọan2, mục I câu chủ đề nằm ở đầu đọan văn . _ Đọan ở mục II.2 câu chủ đề nằm ở cuối đọan văn .  Đọan 1 mục I :các ý được lần lượt trình bàytrong các câu bình đẳng với nhau .  Đọan 2 mục I ý chính nằm trong câu chủ đề ở đầu đọan văn , các câu tieáp theo cuï theå hoùa yù.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> chính . Đọan II . 2 :ý chính nằm trong câu chủ đề ở cuối đọan văn , các câu phía trước cụ theå hoùa cho yù chính. GV choát : + Đọan I .1 : gọi là cách trình baøy yù theo kieåu song haønh Gv chỉ định một HS đọc (gọi tắt là đọan văn song chậm , rõ ghi nhớ trong sgk haønh). + Đọan I. 2 : gọi là cách trình baøy theo kieåu dieãn dòch (đọan văn diễn dịch ). + Đọan II .2 gọi là cách trình bày theo kiểu quy nạp ( đọan vaên quy naïp ) GHI NHỚ (Sgk tr 36) Hướng dẫn HS đọc văn bản Đọc câu hỏi và xác III . LUYEÄN TAÄP : ñònh yeâu caàu cuûa baøi Hoûi : 1 ./ Vaên baûn goàm 2 yù, moãi yù taäp Vaên baûn sau ñaây coù theå được diễn đạt thành 1 đọan Caù nhaân trình baøy yù chia laøm maáy yù?Moãi yù vaên. kieán được diễn đạt bằng mấy 2 ./ đọan văn ? Ghi laïi noäi dung chính a./ Đọan diễn dịch Hướng dẫn HS đọc bài tập Thảo luận nhóm b ./ Đọan song hành Trình baøy yù kieán 2 và trả lời câu hỏi c ./ Đọan song hành Phaùt bieåu 3./ Câu chủ đề đã cho trước) Hướng dẫn làm BT3 Ghi laïi noäi dung chính + Caùc caâu sau trieån khai: Giuùp HS xaùc ñònh yeâu caàu _ Kn Hai Baø Tröng Vieát theo phöông phaùp _ Chieán thaéng cuûa Ngoâ Q diễn dịch, sau đó ùđổi thành _ Chieán thaéng cuûa nhaø Traàn quy naïp _ Chiến thắng của Lê Lợi’ _ Chieán thaéng choáng Phaùp thaønh coâng BT4 : Viết đọan văn _ Chiến thắng chống Mỹ cứu Trong cuoäc soáng, neáu nước tòan thắng chúng ta từng vấp ngã thì 4./ Coù theå choïn 1 trong 3 yù sẽ đứng dậy vững vàng HS chú ý lắng nghe, rút để viết thành 1 đọan văn. hơn, nếu từng that bại thì kinh nghieäm , veà nhaø Chaúng haïn yù 1 vaø 2 coù theå sẽ rút ra được bài học kinh làm vieát theo loái dieãn dòch , yù 3 coù nghieäm quí giaù. Chính vì theå vieát theo loái song haønh . thế chúng ta mới thấy. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> người xưa nói quả không sai “ Thaát baïi laø meï thaønh coâng”. ( quy naïp ) D ./ HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHAØ: _ Laàm baøi taäp 3 , 4 -Chuẩn bị bài TLV số 1(Văn tự sự theo đề bài sgk tr 37 ). VIEÁT BAØI : TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1. tieát 11,12 MỤC TIÊU CẦN ĐẠT _ Oân lại kiểu bài tự sự đã học ở lớp 6, có kết hợp với bài biểu cảm đã học ở lớp 7 _ Luyện tập viết bài văn và đoạn văn . YEÂU CAÀU : Làm tại lớp (2tiết ) TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC A ./ ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC ;( 1’) B./ KIEÅM BAØI CUÕ: ( 1’) Kieåm tra vieäc chuaån bò laøm baøi vieát cuûa HS C./ BAØI MỚI :(80’) ĐỀ BAØI : (Có thể chọn một trong ba đề ở SGK ) Đề 1 ; Kể lại những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học 1./ Xác định ngôi kể : thứ nhất, thứ ba . 2./ Xác định trình tự kể : _ Theo thời gian, không gian. _ Theo diễn biến của sự việc _ Theo dieãn bieán cuûa taâm traïng ( Có thể kết hợp các cách kể bằng thủ pháp đồng hiện ) 3./ Xác định cấu trúc của văn bản và cách trình bày các đoạn văn 4./ Thực hiện 4 bước tạo lập văn bản (đã học ở l7 ), chú trọng bước lập đề cương . D./ THU BAØI : Tổng số bài của các lớp : 8A1 : 8A2 8A5 : Ñ./ NHAÄN XEÙT _ Tác phong, thái độ nghiêm túc ... khi làm bài _ Hướng dẫn học ở nhà :Soạn bài Liên kết các đọan văn trong văn bản. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>