Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 11 – Tiết 41 : Văn bản : Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y : 7A: TuÇn 11 – TiÕt 41 : V¨n b¶n :. 7B:. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Mao èc vÞ thu phong së ph¸ ca) (§ç Phñ). A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Cảm nhận được tấm lòng nhân hậu vị tha của Đỗ Phủ nhà thơ hiện thực vĩ đại –Nhà th¬ cña d©n ®en. - Bước đầu thấy được vị trí và ý nghĩa của yếu tố miêu tả và tự sự trong thơ trữ tình - Thấy được bút pháp hiện thực , giọng thơ trầm uất của đại thi hào Đỗ Phủ. - TÝch hîp víi TiÕng viÖt vµ TËp lµm v¨n. - Rèn kĩ năng đọc, phân tích tác phẩm trữ tình tự sự. B.ChuÈn bÞ - GV : Soạn bài ; đọc tham khảo tư liệu. - HS : §äc thuéc VB ; tr¶ lêi c©u hái SGK. C/ tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” ? Qua bài thơ em hiểu gì về tình cảm của nhà thơ Hạ Tri Chương đối với quê hương ? 3. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: LÝ B¹ch , §ç Phñ, B¹ch C­ DÞ lµ 3 nhµ th¬ lín nhÊt Trung Hoa đời đường .Nếu Lí Bạch là nhà thơ lãng mạn vĩ đại thì Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực vĩ đại .Thi sử thi thánh .Cuộc đời long đong khốn khổ , chết vì nghèo và bệnh tật .Đỗ Phủ đã để lại cho đời gần 1500 bài thơ trầm uất , buồn đau nuốt tiếng khóc nhưng lại ngời sáng lªn tinh thÇn nh©n ¸i bao la. “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ ”lµ mét bµi th¬ nh­ thÕ . Hoạt động của thầy - trò Nội dung cần đạt I/ Giíi thiÖu chung. - Hs theo dâi chó thÝch SGK. 1.T¸c gi¶ ? Nêu những nét cơ bản về cuộc đời và sự - Đỗ Phủ : (712-770) nghiÖp th¬ v¨n §ç Phñ? - Là nhà thơ nổi tiếng đời Đường - Trung Quèc. - Cuéc sèng nghÌo khæ c¬ cùc. - §Ó l¹i h¬n 1500 bµi th¬ thÊm ®Ém tinh thần nhân đạo và giá trị hiện thực sâu sắc. ? Bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Em - §­îc mÖnh danh lµ thi sö . hãy nhận xét về đặc điểm của thể thơ 2. Tác phẩm nµy? - ThÓ cæ thÓ, tù do, dµi 23 c©u. - VÇn, nhÞp, c©u, ch÷ tù do, phãng kho¸ng. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 126 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV hướng dẫn cách đọc, đọc mẫu. - 3 HS lần lượt đọc. - GV nhận xét cách đọc.. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. - GV cho HS gi¶i thÝch c¸c tõ khã sgk. ? Xác định bố cục của bài thơ? HS đọc khổ 1. ? Nhµ §ç Phñ bÞ ph¸ trong hoµn c¶nh nµo T×m nh÷ng h×nh ¶nh th¬ miªu t¶ c¶nh bÞ ph¸? ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬ nµy? ? Hình ảnh các mảnh tranh đó gợi lên cảnh tượng gì? ? Qua lời kể, tả đó em thấy chủ nhân của c¨n nhµ cã hoµn c¶nh ra sao ? ? Thö h×nh dung t©m tr¹ng §ç Phñ trong hoµn c¶nh nµy? - GV :đã bao năm bôn ba xuôi ngược chạy loạn mưu sinh, mãi gần đó , nhờ sự giúp đỡ của những người thân, Đỗ Phủ míi dùng ®­îc ng«i nhµ tranh nho nhá. VËy mµ giê ®©y thiªn nhiªn v« t×nh l¹i cướp đi của ông ngôi nhà “tình nghĩa ấy’’ ? Khổ thơ sử dụng phương thức biểu đạt g×? HS đọc đoạn 2. ? Kh«ng nh÷ng khæ v× c¶nh nhµ bÞ tèc m¸i, §ç Phñ cßn ph¶i chÞu thªm nçi khæ g× ? ? Ta cã lªn tr¸ch lò trÎ kh«ng? v× sao? GV: Lò trÎ nghÞch ngîm thõa giã bÎ măng xô vào cướp giật. Qua đó cho chúng ta hình dung được cảnh tượng cuộc sống XH thời Đỗ Phủ, trẻ em đói nghèo thÊt häc trµn lan. ? Chứng kiến cảnh tượng đó, tâm trạng §â Phñ nh­ thÕ nµo? ? Thö lÝ gi¶i t©m tr¹ng Êm øc cña §ç Phñ?. 1. §äc §äc giäng võa ph¶i , võa kÓ võa t¶, võa bộc lộ cảm xúc buồn bã , bất lực, cay đắng cña nhµ th¬ trong 3 khæ th¬ ®Çu. Giäng tươi sáng, phấn trấn hơn ở khổ cuối. 2. Chó thÝch SGK. 3. Bè côc +18 câu đầu =>Nỗi thống khổ của người nghÌo trong ho¹n n¹n. +5 c©u cuèi => ­íc väng cña nhµ th¬ 4. Ph©n tÝch a) Nỗi thống khổ của người nghèo trong ho¹n n¹n * C¶nh nhµ bÞ giã thu ph¸ - Giã thÐt giµ  thÕ giã d÷ déi - Nhµ tranh bÞ cuén ... bay... r¶i... treo... quay lén... - Nghệ thuật kể, tả, sử dụng nhiều động từ m¹nh.  Cảnh tượng tan tác, tiêu điều và sự bất ngê, nuèi tiÕc, lo ©u, bÊt lùc cña «ng giµ §ç..  Phương thức miêu tả và tự sự. *Cảnh cướp giật khi nhà bị gió thu phá - Trẻ con: khinh, nhè... xô... cướp giật  Cuộc sống đói nghèo, thất học tràn lan.. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 127 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? ở đoạn này phương thức biểu đạt chủ  Hình ảnh nhà thơ già yếu, đáng thương yÕu lµ g× ? tâm trạng đầy uất ức (cay đắng xót xa cho thân phận của mình và cho những cảnh đời HS đọc đoạn 3. ? Đoạn thơ thứ ba sử dụng phương thức nghèo khổ, bất lực trong thiên hạ)  Tù sù vµ biÓu c¶m trùc tiÕp. biểu đạt gì ? ? §o¹n th¬ thø ba kÓ vÒ nçi khæ g×? ? Qua lời thơ em đọc em hình dung ra * Cảnh đêm trong nhà đã bị phá tốc mái một cảnh đêm trong căn nhà đã bị tốc - Miêu tả, có kết hợp với biểu cảm. - Đêm mưa, nhà dột, rét mướt m¸i nh­ thÕ nµo ? ? Đoạn thơ thứ ba gợi liên tưởng đến thực  Không gian bị bóng tối giầy đặc bao tr¹ng cña x· héi thêi §ç Phñ. Em thö phñ vµ l¹nh lÏo hình dung thực trạng xã hội đó như thế  Gợi liên tưởng về một thực trạng XH nào? Đây có phải là nỗi khổ của riêng gia đen tối , bế tắc đói khổ.  §©y chÝnh lµ nçi khæ chung cña nh©n đình Đỗ Phủ không? dân lao động, của các nhà nho trí thức đời §­êng v× chiÕn tranh, lo¹n l¹c triÒn miªn. HS đọc khổ cuối ? NÕu theo m¹ch c¶m xóc cña nhµ th¬ th× khæ cuèi cã thÓ kÕt thóc ntn? (Cã thÓ kÕt thóc b»ng 1 lêi bu«ng xu«i b»ng 1 lêi o¸n b)¦íc väng cña nhµ th¬ th¸n) ?VËy mµ th¬ cã kÕt thóc nh­ thÕ nµo? Cã g× bÊt ngê ?(KÕt thóc b»ng mét ­íc m¬ ) - ­íc nhµ réng mu«n ngµn gian v÷ng ? V× sao «ng l¹i ­íc cho kÎ sÜ nghÌo ch¾c, che kh¾p thiªn h¹ cho kÎ sÜ nghÌo trong thiªn h¹? đều hân hoan ? Tõ ­íc väng tha thiÕt Êy cho em hiÓu điều gì về con người Đỗ Phủ? - GV: ThÊu hiÓu vµ th«ng c¶m víi cuéc đời và số phận của những người nghèo khổ trong xã hội... có thể quên đi lỗi cơ  Đỗ Phủ là một nhà hiện thực vĩ đại và cực của bản thân để hướng tới nỗi cơ cực nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn của đồng loại. ?Tại sao ước vọng đẹp đẽ đó lại được bắt ®Çu b»ng côm tõ “than «i”? =>Lßng nh©n ¸i cña §ç Phñ thËt c¶m động và thiết thực cụ thể, ước mơ ấy còn – Than ôi!bao giờ nhà ấy sừng sững dựng thể hiện tinh thần vị tha , tới mức xả thân trước mắt … vì người khác.  Kh«ng tin ­íc väng Êy sÏ trë thµnh ? Nêu những nét đắc sắc về nội dung, hiện thực. nghÖ thuËt cña bµi th¬ ?  §©y chÝnh lµ ­íc väng cao c¶ nh­ng - HS đọc ghi nhớ SGK. chua xãt. - §äc diÔn c¶m 2 phÇn cuèi. - Dïng 2 c©u nªu ý cÝnh ®o¹n v¨n bµn vÒ bµi “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã III.Tæng kÕt NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 128 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> thu ph¸” trong SGK/134.. *Ghi nhí (SGK). III. LuyÖn tËp. Nçi thèng khæ cña kÎ sÜ nghÌo §ç Phñ khi nhà tranh bị gió thu phá. Qua đó thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của nhà th¬. 4. Cñng cè kiÕn thøc : ? Tại sao nói Đỗ Phủ là nhà hiện thực và nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn? ? Theo em yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong VB nµy cã gi¸ trÞ g× ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Häc thuéc lßng bµi th¬, hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña bµi. - Tự ôn tập các tác phẩm văn học đã học - giờ sau kiểm tra Văn (45’) Ngµy d¹y : 7A: TuÇn 11 – TiÕt 42 :. 7B: KiÓm tra v¨n. A/ Môc tiªu bµi häc - Kiểm tra, đánh giá năng lực lĩnh hội kiến thức HS qua các tác phẩm văn học. - Giúp HS rèn kĩ năng tái hiện, khái quát, tổng hợp vấn đề, vận dụng kiến thức, kĩ năng vµo gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp. - Rèn luyện kĩ năng làm bài, kĩ năng diễn đạt. B/ ChuÈn bÞ - GV : Đề kiểm tra, đáp án, biểu điểm. - HS : Ôn tập các tác phẩm văn học đã học. C/ tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng 3. Bµi míi: I. PhÇn Tr¾c nghiÖm (2,25 ®). §Ò bµi. Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời mà em cho là đúng. 1. Văn bản “Cổng trường mở ra” viết về nội dung gì ? A.Miêu tả quang cảnh ngày khai trường. B. Bàn về vai trò của nhà trường trong việc giáo dục thế hệ trẻ. C. Kể về tâm trạng của 1 chú bé trong ngày đầu tiên đến trường. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An Lop7.net. - 129 -.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> D. Tái hiện lại những tâm tư tình cảm của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường vào lớp một của con. 2. V¨n b¶n “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” cña t¸c gi¶ nµo? A. LÝ Lan B. Kh¸nh Hoµi C. Hồ Xuân Hương D. T« Hoµi 3. V¨n b¶n “Phß gi¸ vÒ kinh” s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo? A. Sau cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên B. Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguuyên C. Trước cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên 4. Tâm trạng của người con gái được thể hiện trong bài ca dao “Chiều chiều ra đứng ngõ sau …” là gì ? A. Nçi buån nhí quª, nhí mÑ. C. Thương người mẹ đã mất. B. Nçi ®au khæ cho t×nh c¶nh hiÖn t¹i. D. Nhớ về thời con gái đã qua. 5. Bài “Sông núi nước Nam” thường được gọi là gì ? A. Håi kÌn xung trËn C. Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. B. Khóc ca kh¶i hoµn. D. ¸ng thiªn cæ hïng v¨n. 6. Vẻ đẹp của cảnh trí Côn Sơn trong văn bản “Bài ca Côn Sơn” là vẻ đẹp gì ? A. Tươi tắn và đầy sức sống. C. K× ¶o vµ léng lÉy. B. Ngµn x­a vµ yªn tÜnh. D. Hïng vÜ vµ n¸o nhiÖt. 7.§iÒn côm tõ phï hîp vµo dÊu 3 chÊm sau : a) Nhà thơ Hồ Xuân Hương được mệnh danh là : ………………………………… b) Văn bản “Qua đèo Ngang” thuộc thể thơ ……………………………………… 8. Nhận xét sau đúng hay sai? (đúng khoanh Đ, sai khoanh S) Cụm từ “ta và ta” trong văn bản “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến cùng để chỉ về một người. § S II. PhÇn Tù luËn (7,5®) C©u 1 (4 ®) : ChÐp theo trÝ nhí hai c©u thùc cña bµi th¬ “ Qua §Ìo Ngang” cña bµ Huyện Thanh Quan. Phân tích nghệ thuật và nội dung của 2 câu thơ đó. Câu 2 (4 đ) : Qua bài thơ “ Bánh trôi nước”, hãy nêu những suy nghĩ của em về hình ảnh người phụ nữ trong xã hội xưa? Qua bài thơ, tác giả bày tỏ tình cảm gì của mình với người phụ nữ? §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm I. Phần Trắc nghiệm (2,5đ) . Mỗi câu đúng o,25 đ. Riêng câu 7 :0,5đ 1.D 2.B 3.A 4.A 5.C 6.B 7. a) Bµ chóa th¬ N«m. c) ThÊt ng«n b¸t có. 8.S II. PhÇn Tù luËn (7,75®) C©u 1: (3,75 ®) - Chép đúng 2 câu thực văn bản, không sai chính tả, trình bày đúng hình thức của thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có : 1®. - ChØ ra ®­îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt: 1,75 ® + Đối “ dưới núi- bên sông”-> Gợi bức tranh sơn thủy hùng vĩ + Từ láy: lác đác, lom khom-> gợi dáng vẻ bé nhỏ tội nghiệp của con người NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 130 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> + Từ chỉ lượng: mấy, vài-> gợi sự thưa thớt, vắng vẻ Tất cả làm hiện lên viễn cảnh Đèo Ngang đẹp hùng vĩ, thơ mộng nhưng sự sống mờ nhạt tiªu ®iÒu . V× thÕ mµ c¶nh §Ìo Ngang mang nÐt buån hiu h¾t. H×nh thøc: 1 ® Trình bày thành đoạn văn hoàn chỉnh, diễn đạt lưu loát, không sai chính tả C©u 2: (4®) * Néi dung: - Nêu được những nét đẹp và thân người phụ nữ: 3 đ + Mang vẻ đẹp cả về hình thể lẫn tâm hồn H×nh thÓ trßn trÞa Phẩm chất cao đẹp: thủy chung son sắt + Thân phận: Chìm nổi, cuộc đời vất vả long đong. Họ không được làm chủ cuộc đời mình. Cuộc đời họ do kẻ khác định đoạt - T×nh c¶m nhµ th¬ : 1® + Trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ. + Đồng cảm và xót thương cho thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. + Lên án chế độ xã hội phong kiến bất công, trọng nam khinh nữ. * H×nh thøc: HS biết trình bày thành đoạn văn,diễn đạt lưu loát, không sai chính tả Tùy mức độ bài làm mà G cho điểm sao cho phù hợp - HÕt giê, GV thu bµi. Hướng dẫn về nhà - Lµm l¹i bµi kiÓm tra vµo vë bµi tËp. - So¹n bµi : “C¶nh khuya, r»m th¸ng riªng” : + §äc kÜ v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái trong SGK. ********************* Ngµy d¹y : TuÇn 11 – TiÕt 43 : TiÕng viÖt :. Từ đồng âm. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Hiểu được thế nào là từ đồng âm. - Biết cách xác dịnh nghĩa của từ đồng âm . - Có thái độ cẩn trọng , tráng gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tượng đồng âm gây lªn. - TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ tËp lµm v¨n. - Rèn kĩ năng sử dụng từ đồng âm trong nói và viết. B .ChuÈn bÞ - GV : So¹n bµi ; tham kh¶o t­ liÖu ; b¶ng phô. - HS : §äc kÜ VD ; tr¶ lêi c©u hái SGK C / tiến trình hoạt động dạy - học NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 131 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp:. 7A. 2. KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa ? Cho VD? ? §äc ®o¹n v¨n cã sö dông tõ tr¸i nghÜa? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò. 7B. Nội dung cần đạt I. Thế nào là từ đồng âm. - GV treo b¶ng phô ghi VD. - HS đọc VD.. 1. VÝ dô : SGK. ? T×m c¸c tõ thay thÕ cho tõ “lång” trong vÝ dô 1? Tõ “lång” cã nghÜa nh­ thÕ nµo? ? Tương tự hãy tìm từ thay thế cho từ “lång” ë VD 2 vµ xÐt nghÜa cña nã? ? NhËn xÐt vÒ ©m vµ nghÜa cña hai tõ “lång” trong vÝ dô? (nghÜa cña 2 tõ lång có liên quan đến nhau không?) ? XÐt vÒ mÆt ©m thanh chóng nh­ thÕ nµo víi nhau?  GV chốt: Những từ như vậy người ta gọi là từ đồng âm. ? Vậy từ đồng âm là gì ? - HS rót ra ghi nhí SGK. - HS đọc ghi nhớ. Bµi tËp nhanh ? Tìm từ đồng âm và giải thích nghĩa của chóng? *Con ngựa đá đá con ngựa đá . - GV treo b¶ng phô ghi VD. - HS đọc VD.. 2. NhËn xÐt Lång = tÕ, vät, phi, nh¶y  Nhảy vọt lên (động từ) Lång = chuång, rä  Vật bằng tre , gỗ, sắt, dùng để nhốt gia sóc , gia cÇm (danh tõ)  Ph¸t ©m gièng nhau nh­ng nghÜa kh¸c nhau. Từ đồng âm. 3.KÕt lu©n.(Ghi nhí SGK) Bµi tËp nhanh - Đá1: hành động tác động vào vật gì đó bằng chân - §¸2: mét chÊt r¾n dïng lµm nguyªn liÖu cña nhiÒu ngµnh x¶n suÊt II. Sử dụng từ đồng âm. ? Dùa vµo ®©u em ph©n biÖt ®­îc nghÜa cña c¸c tõ “lång” trong 2 VD trªn? ? C©u “®em c¸ vÒ kho ”nÕu t¸ch khái ng÷ c¶nh th× cã thÓ hiÓu thµnh mÊy nghÜa? ? Để tránh hiểu lầm do hiện tượng đồng ©m g©y ra cÇn ph¶i chó ý ®iÒu g× khi giao tiÕp ? - HS kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí. - HS đọc ghi nhớ SGK.. 1. VÝ dô : SGK. 2. NhËn xÐt - Dùa vµo ng÷ c¶nh vµ néi dung cô thÓ của câu văn để hiểu nghĩa của từ. - §em c¸ vÒ kho  Kho chøa hµng - §em c¸ vÒ kho  Kho mãn ¨n®em c¸ chÕ biÕn thµnh mãn ¨n. 3.Ghi nhí (SGK). NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 132 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bµi tËp nhanh ? Tõ ch©n trong c¸c vÝ dô sau ®©y cã ph¶i là từ đồng âm hay không? vì sao? a. B¹n An bÞ ®au ch©n b. Quả bóng lăn đến chân tủ c. Mấy nếp nhà thấp thoáng dưới chân nói.  Ch©n 1: nghÜa gèc. Ch©n 2, 3: nghÜa chuyÓn. (có nét nghĩa chung chỉ bộ phận dưới cïng) GV chia nhãm cho hs th¶o luËn -Nhóm cử đại diện lên bảng làm bài -Cho hs nhËn xÐt – söa ch÷a. Bµi tËp nhanh - Không phải là từ đồng âm mà là từ nhiÒu nghÜa. - Tõ nhiÒu nghÜa: ph¸t ©m gièng nhau nghĩa có mối liên hệ nhất định. - Từ đồng âm :phát âm giống nhau nghÜa kh¸c xa nhau kh«ng cã sù liªn quan.. III. LuyÖn tËp. 1.Bµi 1 Thu - Mïa thu; thu tiÒn... Cao - ChiÒu cao; gi¸ cao … Ba - Ba mÑ; ng· ba... Tranh - Tranh ảnh; tranh cướp… Sang - Giµu sang; sang s«ng… - HS đọc đề bài. Søc - Søc lùc, thö søc(thö tµi) - GV hướng dẫn cách làm, HS làm vào vở ... ... bµi tËp. 2.Bµi 2 - HS tr×nh bµy miÖng, GV nhËn xÐt. - Cæ : bé phËn cña c¬ thÓ nèi ®Çu vµo thân (cổ người) - Cổ : bộ phận của đồ vật (cổ áo, cổ giµy …)  Mèi quan hÖ : nhá, th¾t l¹i so víi phần dưới hoặc trên.  §ång ©m : - Lần lượt các HS đặt câu với từ đồng âm: - Cổ : lâu năm (cổ đại) + Bµn - Cæ : cò (cæ hñ) + S©u 3. Bµi 3 + N¨m - Chúng ta cùng ngồi vào bàn để bàn c«ng viÖc - HS đọc bài tập 4. - Lũ sâu hại đã chui sâu xuống đất - HS phát hiện ra cách sử dụng từ đồng - Năm nay em tôi đã lên năm tuổi âm để tạo ra tiếng cười. 4. Bµi 4 - V¹c : con v¹c c¸i v¹c - §ång : kim lo¹i ngoài đồng NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 133 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 4. Củng cố kiến thức :? Thế nào là từ đồng âm ? ? Sử dụng từ đồng âm cần lưu ý điều gì ?  GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc ghi nhí bµi . - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp. - Tự ôn tập kiến thức Tiếng Việt đã học chuẩn bị kiểm tra 1 tiết Tiếng việt. Ngµy d¹y : TuÇn 11 – TiÕt 44 : TËp lµm v¨n :. C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - HiÓu vai trß cña yÕu tè tù sù , miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m , cã ý thøc vËn dông chóng trong viÕt v¨n biÓu c¶m. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng viÖt vµ TËp lµm v¨n. - Luyện tập vận dụng 2 yếu tố đó trong làm văn. - RÌn kÜ n¨ng viÕt c¸c bµi v¨n biÓu c¶m kÕt hîp víi miªu t¶ vµ tù sù. B .ChuÈn bÞ - GV : So¹n bµi ; c¸c ®o¹n v¨n mÉu. - HS : §äc kÜ VD ; tr¶ lêi c©u hái SGK C / tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò - HS đọc ví dụ 1.. Nội dung cần đạt I. Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. 1. VÝ dô ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ 2. NhËn xÐt trong bµi th¬ “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu *VD 1: “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸” ph¸” ? §o¹n 1: Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶. - HS thảo luận, phát hiện phương thức - 2 dòng đầu : Kểchuyện nhà bị gió thu biểu đạt trong từng đoạn. ph¸ - 3 dßng sau :t¶ c¶nh tranh bay §o¹n 2 NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 134 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ Êy cã ý nghÜa g× ? ?VËy theo em c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®an cµi trong VB biÓu c¶m nh»m môc đích gì? ?YÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m cã g× kh¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n tù sù ?. - HS đọc VD 2 . ? ChØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n 1 ? - HS ph¸t hiÖn – tr¶ lêi. ? Qua các chi tiết đó tác giả đã biểu hiện t×nh c¶m g× ? ? ë ®o¹n 2 t¸c gi¶ kÓ viÖc ®i lµm nghÒ cña bè víi c¸c chi tiÕt nµo? ? Theo em cái gì đã gắn kết các yếu tố tự sù, miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? ? VËy muèn ph¸t biÓu suy nghÜ , c¶m xóc với đời sống xung quanh em làm thế nào? ? Tõ ph©n tÝch trªn, em rót ra ®­îc bµi häc g× khi sö dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m? - HS kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí. - HS đọc ghi nhớ. - GV nêu yêu cầu đề bài : Kể lại nội dung. - Tự sự :Trẻ em cướp tranh - BiÓu c¶m :T©m tr¹ng uÊt øc §o¹n 3 - Miêu tả :cảnh gia đình trong đêm mưa BiÓu c¶m :nçi buån xãt xa c¨m phÉn §o¹n 4 - BiÓu c¶m trùc tiÕp t×nh c¶m vÞ tha, ­íc väng ...  YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ nh»m khªu gîi cảm xúc, là phương tiện để bộc lộ cảm xóc, do c¶m xóc chi phèi + Trong VB tự sự : yếu tố tự sự để xây dùng cèt truyÖn,t×nh tiÕt sù viÖc. + Trong VB miªu t¶ : yÕu tè miªu t¶ gióp h×nh dung toµn bé sù sËt, sù viÖc.  YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong VB biÓu cảm không nhằm mục đích kể chuyện, miêu tả đầy đủ phong cảnh, sự việc mà có tÝnh chÊt khªu gîi c¶m xóc, thÓ hiÖn c¶m xóc (Vai trß t¹o bèi c¶nh chung, lµm nÒn cho t©m tr¹ng) * VD 2: SGK §o¹n 1: -Yếu tố tự sự : Bố tất bật đi khi sương còn ­ít...khi bè vÒ ... -YÕu tè miªu t¶ :nh÷ng ngãn ch©n, gan bµn ch©n, mu bµn ch©n.  Sự thông cảm sâu sắc và tình thương bố bao la §o¹n 2: + §o¹n v¨n miªu t¶, tù sù trong niÒm håi tưởng về quãng đời vất vả, lam lũ của người cha. T×nh c¶m lµ chÊt keo dÝnh kÕt c¸c yÕu Tù sù vµ miªu t¶ thµnh 1 m¹ch v¨n nhÊt qu¸n Dùng phương thức tự sự và miêu tả gợi ra đối tượng biểu cảm và gửi gắm cảm xóc. Khi kÓ, t¶ chØ cÇn lùa chän nh÷ng sù việc ,hiện tượng có liên quan trực tiếp đến cảm xúc để viết. c) Ghi nhí (SGK). NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 135 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> bµi “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸” III.LuyÖn tËp b»ng bµi v¨n xu«i biÓu c¶m. - GV cho HS lµm theo nhãm. - Nhóm cử đại diện lên trình bày. - GV cho hs nhËn xÐt – ch÷a.. c¶m ?. 4. Cñng cè kiÕn thøc :? Nªu t¸c dông cña tù sù vµ miªu t¶ trong bµi v¨n biÓu.  GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc ghi nhí bµi. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp. - So¹n bµi : c¸ch lµm v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. Ngµy 16 th¸ng 11 n¨m 2009. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 136 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>