Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 1 - Tiết 4: Tập làm văn: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 26/ 8/ 2008 TuÇn: 1 TiÕt: 4 TËp lµm v¨n:. tính thống nhất về chủ đề của văn bản. A. môc tiªu Gióp h/s: - Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề; biết xác định, lựa chọn, s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn, c¶m xóc cña m×nh. B. chuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. - HS: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài. C. Lªn líp I. ổn định tổ chức II. kiÓm tra bµi cò III. bµi míi 37’ 1. Giíi thiÖu bµi: 2’ Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản. Vậy chủ đề trong văn bản là gì? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. Để trả lời cho những câu hỏi Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc. 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 35’ Thêi gian. Hoạt động Thầy. Hoạt động Trò. 10’. Hoạt động 1: Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn bản. - GV yêu cầu h/s đọc thầm văn b¶n ''T«i ®i häc'' cña Thanh TÞnh. ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh? Sù håi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng g× trong lßng t¸c gi¶?. - Hs đọc thầm văn bản.. - T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn ®i häc. Sù hồi tưởng ấy gợi lên cảm gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc, bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' trong buổi tựu trường. ? Hãy nêu lên chủ đề của văn - Chủ đề của văn bản: Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c vÒ b¶n? buổi tựu trường đầu tiên.. Lop7.net. ND cần đạt I. Chủ đề của văn b¶n.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 10’. ? Vậy em hiểu chủ đề của văn - Chủ đề của văn bản là b¶n lµ g×? những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên, đặt ra trong v¨n b¶n. ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1? - Hs đọc ghi nhớ. Hoạt động 2: Hướng dẫn h/s II. TÝnh thèng h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhất về chủ đề nhất về chủ đề của văn bản. cña v¨n b¶n ? Để tái hiện những kỉ niệm về - Nhan đề ''Tôi đi học'' gióp chóng ta hiÓu ngay ngày đầu tiên đi học, tác giả đã đặt nhan đề của văn bản và sử nội dung của văn bản nói vÒ chuyÖn ®i häc. dông tõ ng÷, c©u ntn? + Các câu đều nhắc đến nh÷ng kØ niÖm cña buæi tựu trường đầu tiên trong đời. - H«m nay t«i ®i häc. - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man của buổi tựu trường. - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trên tay tôi đã bắt đầu thấy nÆng. - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt, nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng. ? Tìm các từ ngữ, các chi tiết nêu *. Khi cùng mẹ tới trường: bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m ngì cña nh©n vËt ''t«i'' khi cïng lÇn nay thÊy l¹, c¶nh vËt mẹ đi đến trường, khi cùng các xung quanh đều thay đổi thÊy m×nh trang träng vµ b¹n vµo líp? đứng đắn trong bộ quần áo míi, cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù ''tay bÆm ghì hai quyển sách, đòi mẹ cầm bút thước''. * Khi quan s¸t ng«i trường: cao ráo, sạch sẽ h¬n c¸c nhµ trong lµng,. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> xinh x¾n, oai nghiªm, s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬. Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬, toµn th©n run run, được mọi người nhìn thì tỏ ra lóng tóng, nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng. * Khi xÕp hµng vµo líp: thÊy nÆng nÒ, dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në. * Trong líp häc: c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ.. GV: Tất cả các chi tiết trên đều tËp trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi tùu trường đầu tiên. ? Vậy tính thống nhất về chủ đề - Văn bản có tính thống thể hiện ở những phơng diện nào nhất về chủ đề khi chỉ nói trong v¨n b¶n ? tới chủ đề đã xác định, kh«ng xa rêi hay l¹c sang chủ đề khác.. 15’. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ? §Ó viÕt ®­îc mét v¨n ... cần xác định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài, đề mục, trong quan hệ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i . - Gọi h/s đọc phần ghi nhớ . - Hs đọc ghi nhớ. II. Ghi nhí Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh luyÖn tËp. §äc yªu cÇu bµi tËp 1. ? Văn bản trên viết về vấn đề gì? - Văn bản nói về cây cọ ở Các đoạn văn đã trình bày vấn đề vùng sông Thao quê theo thứ tự nào? Theo em có thể hương của tác giả. thay đổi trật tự sắp xếp này được - Thứ tự trình bày: miêu tả. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> kh«ng? V× sao?. ? Nêu chủ đề của văn bản trên? ? Chủ đề ấy được thể hiện trong toµn v¨n b¶n. H·y chøng minh?. ? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c c©u tiªu biểu thể hiện chủ đề của đề của v¨n b¶n?. - Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. h×nh d¸ng c©y cä, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä, t×nh c¶m g¾n bã cña c©y cä víi ngêi d©n s«ng Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ý này đã rµnh m¹ch, liªn tôc. - Chủ đề: Vẻ đẹp và ý nghÜa cña rõng cä quª t«i. - Chủ đề được thể hiện qua nhan đề của văn bản, c¸c ý miªu t¶ h×nh d¸ng, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m giữa cây với người . C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn: rõng cä, l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ: + h×nh d¸ng cña c©y cä. + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶. + c«ng dông cña c©y cä đối với đời sống. - Hs th¶o luËn nhãm vµ cö đại diện trình bày. Căn cứ vào chủ đề của văn b¶n th× ý b vµ d lµm cho bài lạc đề vì nó không phôc vô cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm'' V¨n chương làm cho tình yêu quê hương .... '' §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy - Có những ý lạc chủ đề: c, g. - Cã nh÷ng ý hîp víi chñ đề nhưng do cách diễn đạt ch­a tèt nªn thiÕu sù tËp. Lop7.net. IV. LuyÖn tËp. Bµi 1 Bµi 2 Bµi 3.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> trung vào chủ đề: b, e. a, Cø mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c em nhá... xèn xang. b, C¶m thÊy con ®­êng ''thường đi lại lắm lần'' tự nhiªn còng thÊy l¹, c¶nh vật đều thay đổi. c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù. d, Cảm thấy ngôi trường vèn qua l¹i nhiÒu lÇn còng có nhiều biến đổi. e, Lớp học và những người b¹n míi trë nªn gÇn gòi, thân thương. IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 8’ 1. Cñng cè: 5’ - Chủ đề của văn bản là gì” - Thế nào là tính thống nhất chủ đề của văn bản? - Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất chủ đề của văn bản? 2. Hướng dẫn về nhà: 3’ - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi: ''Bè côc cña v¨n b¶n''.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>