Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 29, 30 – THCS Tuân Đạo

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 29 Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 105, 106.. Văn bản: THUẾ MÁU (Trích Bản án chế độ thực dân pháp). - Nguyễn Ái Quốc I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS : - - Hiểu được bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của TDP qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lực của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột “Thuế Máu” theo trình tự miêu tả của t/g. - Thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén, trào phúng sâu cay của Nguyễn Ái Quốc trong văn chính luận. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ: Trong bài “bàn luận về phép học” tác giả đưa ra những phép học nào? Có tác dụng gì? 2. Bài mới: Giới thiệu bài: Những năm 20 của TK XX là thời kì hoạt động sôi nổi của người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc. Trong những hoạt động CM ấy người có sáng tác văn chương... “Thuế Máu” là chương đầu tiên của “Bản án chế độ...”, t/g tập trung vạch trần bộ mặt giả nhân giả nghĩa, các thủ đoạn tàn bạo của chính quyền TDP trong việc dùng người dân nước thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh thảm khốc. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC I. Giới thiệu chung. Hãy nêu vài nét sơ lược về tác giả Nguyễn 1. Tác giả- Tác phẩm * Tác giả ái Quốc? * Ý nghĩa tên gọi: - NAQ là tên gọi của Chủ tịch HCM khi - Nguyễn: là họ của Bác và cũng là họ phổ người hoạt động CM ở chấu Âu vào những năm 20 của TK XX biến nhất của người VN - Ái quốc: Yêu nuớc -> Người VN yêu nước Trình bày hiểu biết của em về tác phẩm? * Tác phẩm - Năm 1946, xuất bản bằng tiếng Pháp tại - “Bản án chế độ thực dân Pháp” là thiên VN phóng sự viết bằng tiếng Pháp, in lần đầu tại - Năm 1960, nhà xuất bản sự thật xuất bản Pa ri, năm 1925 bằng tiếng Việt và sau đó đã tái bản nhiều - Thể loại: Phóng sự(Kiểu VB Nghị luận) - Đoạn trích nằm trong chương I của tác lần 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -Bản án CĐTDP là tác phẩm được NAQ phẩm dành nhiều thời gian, đầu tư nhiều công sức nhất trong năm 1922-1925. Để hoàn thành tác phẩm, người đã tìm đọc rất nhiều tài liệu, gặp gỡ nhiều nhân chứng, thống kê công phu rất nhiều con số. - Bản án CĐTDP là tác phẩm khá dày dặn, nội dung phong phú, gồm 12 chương và phần phụ lục. Mỗi chương viết về một chủ đề và tất cả hợp thành một bản cáo trạng phong phú, đanh thép về tội ác tày trời của của chủ nghĩa TD về cuộc sống khốn cùng của người dân xứ thuộc địa. Với thiên phóng sự điều tra này, lần đầu tiên trong lịch sử thế giới, chế độ thuộc địa bị lên án một cách có hệ thống, toàn diện, cụ thể và chính xác Để hiểu được nội dung của tác phẩm, cần nắm được đặc điểm LS: - Tình hình thế giới khoảng 20 năm đầu của TK XX: Các nước đế quốc thi nhau bành trướng, xâm chiếm nhiều nơi trên thế giới, vơ vét trắng trợn của cải, nhân lực. Cũng vì thế cuộc sống của ND nô lệ các xứ thuộc địa vô cùng cực khổ, tủi nhục. Làn sóng CM đang dâng lên ngày càng mạnh mẽ ở khắp nơi. - Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất(19141918), mà NAQ là cuộc xung đột ác liệt giữa các nước đế quốc đang tranh giành ảnh hưởng, quyền lợi. Nó đẩy NDLĐ ở nhiều nước TB, người dân nghèo ở các xứ thuộc địa vào lò lửa chiến tranh thảm khốc. Quan sát SGK Xác định bố cục của đoạn trích? Tất cả các tiêu đề(Tên chương, tên các mục) 2. Chú thích 3. Bố cục đều do tác giả đặt. - Phần 1: Chiến tranh và người bản xứ - Phần 2: Chế độ lính tình nguyện Kết hợp nhiều giọng điệu: khi mỉa mai châm - Phần 3: Kết quả của sự hy sinh biếm, khi đau xót, đồng cảm, khi căm hờn, II. Tìm hiểu văn bản 1. Đọc phẫn nộ, khi giễu nhại, trào phúng... - GV đọc một đoạn -> gọi h/s đọc 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Nhận xét về cách đặt tên chương, tên các phần trong văn bản? - Người dân thuộc địa phải gánh chịu nhiều thứ thuế bất công, vô lí. Song có lẽ thứ thuế bị bóc lột tàn nhẫn, phũ phàng nhất là bị bóc lột xương máu, mạng sống.. 2. Tìm hiểu văn bản * Ý nghĩa tên chương và tên các phần trong VB - Cái tên Thuế máu gợi lên số phận thảm thương của người dân thuộc địa, bao hàm lòng căm phẫn, thái độ mỉa mai với tội ác ghê tởm của chính quyền TD - Trình tự cách đặt tên gợi lên quá trình lừa bịp, bóc lột đến cùng kiệt thuế máu của bọn So sánh thái độ của các quan cai trị thực cai trị dân đ/với người dân thuộc địa trước khi có a. Chiến tranh và người bản xứ * Thái độ của các quan cai trị với người ch/tr và khi ch/tr xảy ra? Trước chiến tranh: những têhn da đen bẩn dân thuộc địa thỉu, những tên An nam mit.... - Trước chiến tranh: khinh bỉ, miệt thị, coi họ là giống người hạ đẳng, bị đối xử đánh đập như súc vật. Em có nhận xét gì về thái độ đó của bọn cai - Khi chiến tranh bùng nổ: họ được tâng bốc, trị? vỗ về, được phong những danh hiệu cao quí. Vì sao lại có sự thay đổi thái độ như vậy ? ->Hai thái độ hoàn toàn trái ngược nhau, bộc Vì TDP muốn che giấu dã tâm lợi dụng lộ thủ đoạn lừa bịp, bỉ ổi của bọn TD(để bắt xương máu của họ trong cuọc chiến tranh đầu biến họ thành vật hy sinh) cho quyền lợi của nước Pháp. Tác giả đã vạch trần bộ mặt của chính quyền TD bằng cách nào? -> Nhắc lại lời lẽ, hình ảnh đối lập, tương Số phận thảm thương của người dân phản của bọn TD với dụng ý, giọng điệu thuộc địa trong các cuộc ch/tr phi nghĩa mỉa mai. * Số phận của người dân thuộc địa được miêu tả như thế nào? SGK tr. 87 - Phải đột ngột xa lìa gia đình, quê hương vì mục đích vô nghĩa - Đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền. - Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích, danh Số phận ấy được chốt lại, hằn sâu thêm bởi dự của những kẻ cầm quyền. những con số đầy ấn tượng có sức lay động - Làm kiệt sức trong các xưởng chế tạo vũ lòng người (ở cuối phần 1) khí Em có NX gì về cách đưa dẫn chứng và - > số phận vô cùng thảm thương bình luận của tác giả ? “ấy thế mà... lập tức..., đi phơi thây... bảo vệ - > Đưa các tư liệu hiện thực, bình luận dưới T.quốc...” dạng hình ảnh ẩn dụ, giọng điệu vừa giễu cợt Em hiểu thế nào là tình nguyện? vừa xót xa Chế độ lính tình nguyện ở đây được thực b. Chế độ lính tình nguyện hiện ntn? 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tự nguyện là tự giác, không bị bắt buộc, là sẵn sàng, phấn khởi mà đi Gọi những người dân bản xứ là “vật liệu biết nói” Cụm từ “Vật liệu biết nói”thể hiện ý nghĩa trào phùng, mỉa mai sâu sắc. Bọn thực dân coi người dân bản xứ chỉ như một thứ đồ vật biết nói, như một thứ hàng hoá đặc biệt có thể sinh lợi mà thôi Hậu quả của chính sách thu gom “vật liệu biết nói” là đẻ ra hành trăm cách xuay xoả, làm tiền trắng trợn Đó chính là cơ hội làm giàu của bọn quan chức trên tính mạng của người dân bản xứ, là cơ hội tỏ lòng trung thành, củng cố địa vị, thăng quan, tiến chức của bọn tay sai thực dân Em có nhận xét gì về những hành động này?. * Hành động của bọn thực dân - Tiến hành lùng ráp, vây bắt, cưỡng bức người ta phải đi lính -Thoạt tiên chúng tóm người nghèo, người khoẻ. - Sau đó đến con nhà giàu, không muốn đi lính thì phải xì tiền ra - Sẵn sàng trói, xích, nhốt người ta như súc vật, sẵn sàng đàn áp dã man nếu như có người chống đối.. Trước những hành động đó người bản xứ - > Hành động cưỡng bức, bắt lính một cách có phản ứng ntn? tàn bạo, dã man * Phản ứng của người bản xứ: Những hành động ấy nói lên điều gì? - Những người không thể trốn thoát thì họ tự huỷ hoại thân mình Thế mà trong bản bố cáo với những người -> tìm mọi cách để trốn thoát. bị bắt lính bọn chúng đưa ra những lời lẽ => Những hành động ấy đã lật tẩy bộ mặt lừa bịp của chế độ mộ lính phi nhân ntn? Em có nhận xét gì về những lời lẽ này? * Lời nói của bọn cầm quyền So sánh giữa thực tế hành động với những - Hứa hẹn ban phẩm hàm cho những lính còn lời lẽ của bọn cầm quyền? sống, truy tặng cho những người đã hi sinh Sự tương phản đó nói lên điều gì? - Tuyên bố: “Các bạn đã tấp nập đầu quân, Có thể đặt nhan đề cho phần này là “Cái vạ không ngần ngại hiến xương máu của mộ lính”(nghĩa là chỉ đem lại tai vạ cho mình...” -> tâng bốc, phỉnh nịnh hoàn toàn giả dối người bản xứ Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác => Lời nói và hành động hoàn toàn tương giả trong ĐV này? phản nhau, bộc lộ rõ thực chất của chế độ + Nhắc lại lời tuyên bố của bọn thực dân lính tình nguyện: Là chế độ cưỡng bức, bắt lính một cách dã man, vừa góp phần bộc lộ bằng giọng giễu cợt + Phản bác bằng dẫn chứng thực tế hùng thái độ mỉa mai, châm biếm của tác giả - NT lập luận: Dẫn chứng sinh động, giọng hồn văn giễu cợt Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc c. Kết quả của sự hi sinh - Lời tuyên bố “tình tứ’ của các nhà cầm địa trong các cuộc ch/tranh như thế nào? 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> quyền cũng im bặt - Dân bản xứ trở lại “giống người hèn hạ” - Bị lột hết của cải - Bị đánh đập vô cớ, đối xử thô bỉ như với súc vật - Về nước, được quan cai trị chào đón bằng diễn văn: “...chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi!” Em có nhận xét gì về kết quả của sự hi sinh - Cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện -> Bị đối xử tàn nhẫn, chỉ là tấm bia đỡ đạn đó? Đối chiếu lời nói của boạn thực trước và sau trong cuộc chiến tranh phi nghĩa (Sự hi sinh khi chiến tranh diễn ra và n hận xét? vô ích) Khi mộ lính thì hứa hẹn... Qua đó bộc lộ bản chất chất gì của chủ -> Bộc lộ rõ sự bỉ ổi, tán tận lương tâm của nghĩa TD? Nhận xét cách sử dụng ngôn ngữ của tác chính quyền thực dân giả? Cách nói mỉa mai, sâu cay, thấm thía có sức tố cáo và lay động lòng người III. Tổng kết và luyện tập Khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật 1. Tổng kết * Nội dung của VB? - Miêu tả cụ thể, sinh động số phận thảm thương của người dân thuộc địa - Lột tả bản chất bỉ ổi, tàn bạo của chủ nghĩa Em có nh/x gì về trình tự bố cục các phần thực dân. * Nghệ thuật: châm biếm, đả kích sắc sảo, trong chương? Hợp lí, lôgic được triển khai theo 3 phần bố tài tình + Xây dựng một hệ thống h/a sinh động, cục theo trình tự thời gian giàu tính biểu cảm và sức mạnh tố cáo. + Ngôn từ trào phúng, châm biếm. + Giọng điệu trào phúng đặc sắc. - Các hình ảnh mang yếu tố biểu cảm cao. Đọc diễn cảm - Nội dung : 2. Luyện tập IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Nắm được nội dung ý nghĩa và đặc sắc NT của VB 2. Huớng dẫn về nhà: - Học thuộc phần tổng kết - Chuẩn bị bài: Hội thoại ******************* 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 107 : HỘI THOẠI I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS : - Nắm được các KN vai xã hội, lược lời vì biết vận dụng vào quá trình hội thoại nhằm đạt được hiệu quả cao hơn trong giao tiếp. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ: Hãy trình bày các cách thực hiện hành động nói? Chữa bài tập 4 2. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC I. Vai xã hội trong hội thoại H/s đọc đoạn trích 1.Ví dụ Quan hệ giữa các NV tham gia hội thoại - Quan hệ giữa hai NV tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì ? Ai ở QH gia tộc vai trên, Ai là vai dưới ? + Người cô: vai trên. + Bé Hồng: vai dưới. Cách xử sự của người cô có gì đáng chê - Cách đối xử của người cô: Thiếu thiện chí trách ? không phù hợp với qhệ ruột thịt, không thể hiện thái độ đúng mực của người trên đối với người dưới. Tìm những chi tiết cho thấy bé Hồng đã cố - Hồng phải kìm nén sự bất bình vì Hồng là gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ người thuộc vai dưới. được thái độ lễ phép. Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy? -> Vị trí giao tiếp của người cô và bé Hồng Vì Hồng thuộc vai dưới trong cuộc thoại gọi là vai xã hội Em hiểu thế nào là vai xã hội? 2. Kết luận(Ghi nhớ SGK Tr. 94) Vai XH được XĐ bằng các QH nào? Nhìn chung vai XH được phân biệt theo hai tuyến sau: - Tuyến vai trên, vai dưới, ngang vai Ba kiểu vai này phân biệt theo những ND khác nhau, đó có thể là cấp bậc của địa vị XH, tuổi tác, quan hệ họ hàng - Tuyến quan hệ thân- sơ Là khoảng cách về tình cảm Trong giao tiếp một trong những cách nhằm đạt hiệu quả cao là tạo ra QH thân tình, tức là rút ngắn khoảng cách về tình cảm giữa hai II. Luyện tập bên. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tìm chi tiết trong “Hịch tướng sĩ” thể hiện Bài 1 - Đoạn : các ngươi... có được không ? thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung? - TQT đứng ở hai vai - hai mối quan hệ: Chủ tướng và của những người cùng cảnh ngộ. + Quan hệ thứ nhất: Ông ở vai trên thẳng thắn, nghiêm khắc. + Quan hệ thứ hai: Ông ở vai ngang hàng lời lẽ thấm thía. Xác định vai xã hội của 2 nh/v : Ông giáo Bài 2 a. Xác định vai xã hội. và Lão Hạc. - Xét về địa vị xã hội: Ông giáo có địa vị cao hơn lão Hạc. - Xét về tuổi tác: Lão Hạc có vị trí cao hơn. Thái độ của NV ông giáo đối với lão Hạc b. Thái độ của người tham gia hội thoại. - Ông giáo: kính trọng người già (gọi lão ntn? Hạc là cụ, xưng hô là ông con mình), thể hiện QH bình đẳng(xưng tôi) Thái độ của lão Hạc đối với ông giáo ntn? - Lão Hạc: thể hiện sự tôn trọng (gọi là ông giáo, dùng từ dạy thay từ nói), thân tình (xưng hô: chúng mình). Chi tiết nào thể hiện tâm trạng không vui → Qua cách nói của Lão Hạc vẫn có một và sự giữ ý của lão Hạc? vẫn có nỗi buồn, một sự giữ khoảng cách. Cười thì chỉ đưa đà, cười gượng, thoái thác chuyện ở lại ăn khoai, uống nước với ông giáo HS tự làm Bài 3 IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Nắm được kháiniệm vai XH trong hội thoại - Biết nhận biết và phân tích vai XH 2. Huớng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - BTVN: bài 3 tr.95 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... *******************. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 108 : TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: - Thấy được biểu cảm là một yếu tố không thể thiếu trong những bài viết nghị luận hay, có sức lay động người đọc (người nghe). - Nắm được những yêu cầu cần thiết của việc đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận, để sự nghị luận có thể đạt được hiệu quả thuyết phục cao hơn. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ: 2. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC I. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận H/s đọc văn bản 1.Ví dụ Tìm những từ ngữ biểu lộ t/c mãnh liệt * VD 1: VB “Lời kêu gọi toàn quốc kháng của t/g và những câu cảm thán trong văn chiến” bản ? - Từ ngữ biểu lộ t/cảm: thà hi sinh... chứ nhất định không chịu..., nhất định không chịu làm nô lệ... - Câu cảm thán: Hỡi đồng bào toàn quốc! Hỡi đồng bào! Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân. Về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có t/ch - Hịch... và lời kêu gọi... giống nhau: có sử biểu cảm, Lời kêu gọi... và Hịch tướng sĩ dụng nhiều từ ngữ và câu văn có giá trị biểu giống nhauởơ điểm nào? cảm -> VB nghị luận có yếu tố BC Tuy nhiên Lời kêu gọi... và Hịch... được coi là những VB nghị luận chứ không phải là VB biểu cảm. Vì sao ? Yếu tố biểu cảm có t/d hỗ trợ cho lập luận, dễ đi vào lòng người. Hịch... Lời kêu gọi... là VB nghị luận vì mục đích để kêu gọi tướng sĩ/ đồng bào giết giặc cứu nước (nên qđiểm, ý kiến để bàn * VD 2 luận phải trái... nêu suy nghĩ...) H/s quan sát bảng đối chiếu (SGK). Có thể thấy những câu ở cột (2) hay hơn những câu ở cột (1). Vì sao? Từ đó cho biết t/d của yếu tố biểu cảm Yếu tố biểu cảm làm cho bài văn hay hơn. trong văn nghị luận? 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Từ việc tìm hiểu hai vb trên, hãy cho biết: Làm thế nào để phát huy hết t/d của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận ? Người làm văn chỉ cần suy nghĩ về LĐ và LL hay cần phải thật sự xúc động trước từng điều mình đang nói tới ?- Chỉ cần rung cảm không thôi đã đủ chưa ? Phải chăng chỉ cần có lòng yêu nước... Có phải càng dùng nhiều từ ngữ biểu cảm càng đặt nhiều câu cảm thán thì giá trị biểu cảm trong văn NL càng tăng ? Qua đây em rút ra nhận xét gì về yếu tố BC trong văn NL?. - Muốn phát huy tác dụng của yếu tố biểu cảm, thì phải: - Thật sự xúc động trước những điều mình nói tới trong bài NL. - Phải có phẩm chất văn chương (biết diễn tả cảm xúc một cách nghệ thuật). - Phải biết chọn và sử dụng từ ngữ biểu cảm, câu biểu cảm đúng lúc, đúng chỗ.. 2. Kết luận(ghi nhớ SGK tr.97) II. Luyện tập Bài 1 H/s đọc yêu cầu BT - Các yếu tố biểu cảm, biện pháp biểu cảm và tác dụng biểu cảm (phần I của VB Thuế máu). (tên da đen bản thỉu, An- nam- mít bẩn thỉu, + Nhại lại lời nói của bọn TD trước và sau con yêu, bạn hiền... ch/tr -> phơi bày b/chất dối trá của TD tạo hiệu quả mỉa mai. (Cảnh kì diệu, xuống tận đáy biển để bảo vệ + Dùng h/a mỉa mai bằng giọng điệu tuyên TQ của các loài thuỷ quái...) truyền của TD. -> thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc đ/v giọng điệu tuyên truyền của bọn TD và cả sự chế nhạo, cười cợt. Bài 2 - Cảm xúc : nỗi khổ tâm của người dạy tiếng mẹ đẻ, nỗi buồn khi thấy h/s có quan niệm học “tủ”. - Cách biểu hiện : ở ba mặt : từ ngữ, câu văn và giọng điệu của lời văn. IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Nắm được vai trò của yếu tố BC trong VBNL - Biết nhận biết và phân tích tác dụng của yếu tố BC trong văn NL 2. Huớng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - BTVN: bài 3 tr.98 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ******************* 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TUẦN 30 Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 109, 110: Văn bản: ĐI BỘ NGAO DU (Trích E- min hay về giáo dục - Ru- xô) I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: - Giúp h/s hiểu rõ đây là một văn bản mang t/ch nghị luận với cách lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục; t/g lại là nhà văn, bài này trích trong một tiểu thuyết, nên các LL luôn hoà quyện với TT C/S của riêng ông, khiến văn bản NL không những sinh động, mà qua đó ta còn thấy được ông là một con người giản dị, quí trọng tự do và yêu mến thiên nhiên. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1. Kiểm tra bài cũ: 2. Bài mới Trong thời địa ngay nay, các phương tiện giao thông vận tải ngày một hiện đại, không ít người ngại đi bộ nhưng cũng có rất nhiều người thích đi bộ. Vì sao vậy? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG BÀI HỌC I. Giới thiệu chung Giới thiệu vài nét về tác giả? 1. Tác giả- Tác phẩm - Tên đầy đủ: Giăng- giắc Ru- xô, sinh * Tác giả( 1712- 1778) ngày 28-6 tại Giơ- ne- vơ. Chỉ hơn một - Là một trong những nhà văn tiêu biểu của tuần sau khi sinh thì Ru- xô mồ côi mẹ Pháp ở thế kỉ XVIII - Năm 1722, Ru- xô được gởi tới Bôxây, theo học tại nhà luật sư Lam- becxi- ê, sau đó đi làm kiếm sống ở nhiều nơi bằng nhiều nghề: gia sư, đầy tớ, dạy âm nhạc - Ông khởi đầu sự nghiệp văn chương * Tác phẩm năm 1742. Hãy nêu xuất xứ của VB? - Thể loại: Luận văn - Tiểu thuyế - Xét về thể loại, tác phẩm thuộc thể loại tiểu thuyết nhưng được viết dưới dạng hư - Tác phẩm “Ê- min hay về giáo dục” gồm 5 cấu nghị luận - Nội dung tác phẩm đề cập đến việc giáo quyển dục một em bé từ khi mới ra đời cho đến - VB được trích trong quyển 5 của tác phẩm lúc khôn lớn. Tác giả tưởng tượng em bé đó tên là Ê- min và thầy giáo dạy em là chính bản thân ông. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + Giai đoạn 1: từ khi em bé sinh-> 2,3 tuổi: nhiệm vụ là làm sao cho cơ thể trẻ em phát triển tự nhiên + Giai đoạn 2: Từ khi 4,5 tuổi-> 12 tuổi: Giáo dục một số nhận thức bước đầu. + Giai đoạn 3: Từ 13-> 15 tuổi: Trang bị cho Ê- min kiến thức KHKT trong thực + Giai đoạn 4: Từ 16- 20 tuổi: giáo dục về đạo đức, tôn giáo + Giai đoạn cuối cung: khi Ê- min trưởng thành: Ê- min gặp gỡ và yêu Xô- phi, rồi hai người cưới nhau. Trước khi cưới, họ còn đi du lịch hai năm để mở rộng hiểu biếúcH – Giải thích: phụ trạm, ngựa 2. Chú thích trạm quan sát SGK Xác định bố cục của VB? 3. Bố cục Đó cũng chính là ba luận điểm của VB - Đoạn 1: từ đầu...bàn chân nghỉ ngơi -> Đi bộ được tự do thưởng ngoạn - Đoạn 2: Tiếp...không thể làm tốt hơn -> Đi bộ ngao du đầu óc được sáng láng Đoạn 3: còn lại -> Đi bộ ngao du tính tình được vui vẻ II. Tìm hiểu văn bản - Ycầu đọc: rõ ràng, dứt khoát, tình cảm 1. Đọc lưu ý các từ: ta, tôi. - Gọi 3 h/s đọc 3 đoạn. 2. Tìm hiểu văn bản Luận điểm đầu tiên để triển khai vấn đề a. Đi bộ ngao du: được thoả mãn nhu cầu đi bộ ngao du là gì? thưởng ngoạn Luận điểm ấy được chứng minh bằng những luận cứ ntn? 1. QS khắp nơi, quay phải, quay trái, men - Muốn đi, muốn dừng, nhiều ít tuỳ ý theo dòng sông, tham quan mỏ đá, vào hang động... 2. Phụ trạm, ngựa trạm - Không phụ thuộc vào con người, phương Đối với ông, tự do là mục tiêu quan trọng tiện, vào đường sá, lối đi mà chỉ phụ thuộc vào hàng đầu. Ônh luôn khao khát tự do. Ông bản thân mình tự cảm thấy tự do quý giá ntn từ khi còn - Thoải mái hưởng thụ tự do trên đường đi nhỏ bị chủ xưởng chửi mắng, đánh đập rồi lại phải đi ở cho người ta để kiến tiền. Từ đó, tác giả muốn thuyết phục người -> Thoả mãn nhu cầu hoà hợp với TN, đem lại đọc tin vào những lợi ích nào của việc cảm giái tự do thưởng ngoạn cho con người đi bộ ngao du? Nhận xét về hệ thống luận cứ trong 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ĐV? -> Luận cứ phong phú Em có nhận xét gì về các đại từ nhân xưng, cách xưng hô của tác giả? - Xưng tôi: là khi tác giả muốn nói về những kinh nghiệm của riêng mình - Xưng ta: trải nghiệm chun Luận điểm được nêu ở đoạn 2 là gì? LĐ này được chứng minh bằng các luận cứ nào?(Thu nhận được những kiến thức gì?) Ru- xô thuở nhỏ không được học hành: thời thơ ấu ông chỉ được học vài năm, từ năm 12-14 tuổi, sau đó chuyển sang học nghề thợ chạm Ông rất khát khao kiến thức, cả đời ông phải nỗ lực tự học. Em có nhận xét gì về cách nêu dãn chứng của tác giả?. -> Xưng hô: tôi, ta xen kẽ-> gắn cái riêng với cái chng khiến bài văn sinh động. b. Đi bộ ngao du mở rộng tầm hiểu biết - Đi như các nhà triết học lừng danh - Xem xét các tài nguyên phong phú trên mặt đất - Tìm hiểu các sản vật nông nghiệp và cách trồng trọt - Sưu tầm các mẫu vật phong phú, đa dạng của thế giới tự nhiên. -> nêu dẫn chứng dồn dập, liên tiếp bằng các kiểu so sánh, biểu cảm, câu hỏi tu từ... nhằm đề cao kiến thức thu nhận được từ thực tế c. Đi bộ ngao du giúp rèn luyện sức khoẻ và LĐ thứ 3 là gì? tinh thần - Sức khoẻ được tăng cường, tính khí vui vẻ LĐ này được CM bằng những LC nào? - hài lòng với tất cả - Hân hoan khi về đến nhà - Thích thú khi ngồi vào bàn ăn - Ngủ ngon trong một chiếc giường tồi tàn -> So sánh với việc đi bằng các phương tiện Cách chứng minh LĐ này có gì đặc sắc khác để KĐ ích lợi về mặt sức khoẻ và tinh thần III. Tổng kết và luyện tập 1. Tổng kết * Nội dung: - Ích lợi của việc đi bộ ngao du: + Thoả mãn nhu cầu thưởng ngoạn Qua bài văn , em hiểu thêm những lợi + Mở rộng tầm hiểu biết cuộc sống + Mang lại sức khoẻ và niềm vui cho người ích nào của việc đi bộ ngao du? * Nghệ thuật: - Lập luận chặt chẽ - Dãn chứng xác thực, sinh động - Đan xen các yếu tố tự sự- MT- BC Nghệ thuật lập luận của bài văn có gì 2. Luyện tập đặc sắc? 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ta hiểu gì về con người và tư tưởng, tình cảm của Ru_Xô qua bài này ? + Ru_Xô quan tâm chú ý đến cái gì, quí trọng điều gì trong c/s và yêu c/s ntn + Một con người thích đi bộ... và tìm thấy trong việc đi bộ... ấy bao nhiêu điều hứng thú, niềm vui là một con người ntn ? IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Nắm được giá trị ND- NT của VB 2. Huớng dẫn về nhà: - Học thuộc phần tổng kết - Chuẩn bị bài: Hội thoại * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ******************* Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 111: HỘI THOẠI (tiếp theo) I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: - Nắm được các KN vai xã hội, lược lời vì biết vận dụng vào quá trình hội thoại nhằm đạt được hiệu quả cao hơn trong giao tiếp. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1.Kiểm tra bài cũ: Thế nào là vai XH? Vai XH được xác định bởi yếu tố nào? 2. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC I. Lượt lời trong hội thoại HS đọc lại đoạn trích ở tiết trước 1. Ví dụ (Trang 92- 93) Trong cuộc thoại đó, mỗi nh/v nói bao - Bà cô: nói 5 lần nhiêu lượt? Bao nhiêu lần lẽ ra Hồng được nói nhưng - Bé Hồng : nói 2 lần và 2 lần im lặng Hồng không nói ? Sự im lặng thể hiện thái -> lượt lời trong hội thoại độ của Hồng đ/v những lời nói của người cô như thế nào ? (thái độ bất bình) - Lần 1: sau lượt lời 1 của người cô 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Lần 2: sau lượt lời 2 của người côSự im lặng là cách th/hiện một lược lời. (2 lần im lặng → thái độ bất bình). Vì sao Hồng không cắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe? Thể hiện sự tôn trọng, lịch sự vì vai XH của Hồng thấp hơn vai XH người cô Qua nhận xét em hiểu thế nào là lượt lời 2. Kết luận(Ghi nhớ SGK Tr.102) trong hội thoại? Thái độ khi thể hiện lượt lời? II. Luyện tập Bài 1 HS đọc lại đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” - Lượt lời: + Người nói nhiều lượt nhất là cai lệ và chị Anh Dậu chỉ nói với vợ sau khi cuộc xung Dậu, người nhà lí trưởng và anh Dậu nói ít đột giữa chị Dậu với cai lệ kết thúc hơn + Kẻ duy nhất cắt lời người khác là cai lệ - Cách thể hiện vai XH: Xưng cháu, gọi cai lệ là ông, van vỉ thiết + Chị Dậu từ chỗ nhún nhường đã vùng lên tha...-> xưng tao gọi mày, đe doạ và thực kháng cự ->Là người PN đảm đang, mạnh hiện lời đe dọc mẽ + Cai lệ: hống hách + Người nhà lí trưởng ít hống hách hơn HS đọc đoạn trích. nhưng cũng tỏ thái độ mỉa mai HS thảo luận nhóm-> đại diện nhóm lên Bài 2 a. Sự chủ động tham gia hội thoại của chị trình bày Dậu và cái Tí phát triển ngược chiều nhau: - Thoạt đầu Tí nói nhiều <-> chị Dậu im lặng - Về sau: Tí nói ít hẳn đi, còn chị Dậu nói nhiều hơn. b. Tác giả MT diễn biến cuộc thoại rất hợp với tâm lí nhân vật, vì: - Thoạt đầu, cái Tí rất vô tư vì chưa biết là sắp bị bán còn chị Dậu đau lòng vì buộc phải bán con nên chỉ im lặng. - Về sau, cái Tí biết sắp bị bán nên sợ hãi và đau buồn, ít nói hẳn đi còn chị Dậu phải nói để thuyết phục cả hai đứa con. c. Việc tô đậm sự hồn nhiên hiếu của cái Tí ở đầu câu chuyện làm tăng kịch tính của câu chuyện: Càng làm cho chị Dậu đau lòng khi buộc phải bán đứa con hiếu thảo, đảm đang và càng tô đậm nỗi bất hạnh sắp giáng xuống 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> HS làm bài độc lập. HS thảo luận nhóm-> đại diện nhóm lên trình bày. đầu cái Tí. Bài 3 - Có hai lần nhân vật “tôi” im lặng. + Lần 1: im lặng vì ngỡ ngàng, xấu hổ. + Lần 2: im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái Bài 4 - Câu TN “Im lặng là vàng” đúng trong trường hợp cần phải giữ bí mật hoặc thể hiện sự tôn trọng, hoặc để giảm bớt căng thẳng, mâu thuẫn trong cuộc thoại - Ý kiến trong đoạn thơ đúng, khi: cần phải phát biểu chính kiến để ủng hộ cái đúng, phê phán cái sai, nếu im lặng -> hèn nhát.. IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Nắm được thế nào là lượt lời, cách sử dụng lượt lời 2. Huớng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - Chuẩn bị bài: LT đưa Y/T biểu cảm vào bài văn NL * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ******************* Ngày soạn:…/…./2011 Ngày dạy: …/…./2011. Tiết 112: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHI LUẬN I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về yếu tố biểu cảm trong văn NL mà các em đã học trong tiết tập làm văn trước. - Vận dụng những hiểu biết đó để tập đưa yếu tố biểu cảm vào một câu một đoạn một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi quen thuộc. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1.Kiểm tra bài cũ: Thế nào là lựơt lời trong hội thoại? Khi sử dụng lựot lời cần lưu ý điều gì? 2. Bài mới 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG BÀI HỌC Đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh 1. Tìm hiểu đề Đề yêu cầu làm sáng tỏ vấn đề gì? - Vấn đề NL: Sự bổ ích của những chuyến tham quan ĐV học sinh. Đề yêu cầu vận dụng phép lập luận nào? - Phương pháp lập luận: chứng minh 2. Dàn bài a. Mở bài: Nêu lợi ích của việc tham quan b. Thân bài: Để làm sáng tỏ v.đ trên cách sắp xếp các Nêu các lợi ích cụ thể: luận điểm trong SGK có hợp lí không? Vì sao? - LĐ đúng nhưng cần sắp xếp lại, vì: Dẫn chứng có vai trò cốt yếu trong văn CM. - Về thể chất: những chuyến thăm quan du TUy nhiên, CM không phải là liệt kê dẫn lịch có thể giúp ta thêm khoẻ mạnh. chứng. CM là làm rõ thật giảm đúng sai vì - Về tình cảm: Những chuyến thăm quan du thế người CM buộc phải đưa ra ý kiến, quan lịch có thể giúp chúng ta : điểm tức là phải nêu ra LĐ các LĐ phải + Tìm thêm được thật nhiều niềm vui cho được sắp xếp hợp lí bản thân mình; Nên sửa như thế nào ? + Có thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hương đất nước. - Về kiến thức: + Hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được HS đọc phần đoạn văn. học trong trường lớp qua những điều mắt T/g đã đưa yếu tố biểu cảm vào đoạn văn thấy tai nghe. + Đưa lại nhiều bài học có thể chưa có trong bằng cách nào ? sách vở của nhà trường. c.Kết bài: khẳng định tác dụng của hoạt động tham quan Xác định các yếu tố BC trong ĐV? 3. Tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài NL * Bài tập 1 - Yếu tố biểu cảm thể hiện: + Từ biểu cảm: “Biết bao”, thú vị, vui vẻ, buồn bã, cáu kỉnh, khoan khoái... Nếu phải trình bày LĐ: những chuyến thăm + Câu cảm thán: câu cuối quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm + Giọng điệu: phấn chấn * Bài tập 2 vui. Hãy cho biết LĐ ấy gợi cho em cảm xúc gì ? - Cảm xúc cần trình bày cho LĐ:“Những HS tự bộc lộ cảm xúc chuyến tham quan du lịch đem đến cho ta HS đọc đoạn văn b trong SGK thật nhiều niềm vui” Theo em, đoạn NL đã thể hiện được hết + Cảm xúc trước khi đi, trong khi đi, sau khi cảm xúc ấy chưa? đi về: hồi hộp, náo nức chờ đợi, ngạc nhiên, 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Y/T BC đã thể hiện khá rõ trong ĐV qua các từ ngữ: Chắc các bạn... Cần tăng cường Y/T BC ntn để ĐV thể hiện đúng những cảm xúc chân thật? HS tự làm - Viết đoạn văn vừa gợi ý ở phần 3 - Làm bài tập 3 trong SGK -> trình bày truớc lớp-> GV nhận xét, sửa chữa - Đoạn văn tham khảo (SGV/ T134).. thú vị, sung sướng, ngỡ ngàng, cảm động, hài lòng.... 4. Viết đoạn văn nghị luận có yếu tố biểu cảm - H/s viết đoạn.. IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 1. Củng cố: - Biết cách đưa các yếu tố BC vào bài văn NL 2. Huớng dẫn về nhà: - BTVN: bài 3 trang109 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... *******************. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span>