Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (261.36 KB, 20 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 9 – Bµi 9, tiÕt 33,34 V¨n b¶n. Hai c©y phong Kết quả cần đạt: 1. Hiểu được đặc sắc nghệ thuật của văn bản Hai cây phong. Tính chất trữ tình sâu ®Ëm ®îc biÓu hiÖn trong sù kÕt hîp khÐo lÐo gi÷a håi øc, miªu t¶, biÓu c¶m vµ kÓ chuyÖn, trong c¸ch lång xen hai ng«i kÓ: t«i, chóng t«i, trong giäng v¨n chËm buån, chøa chan tình yêu mến và thương nhớ quê hương. 2. Tích hợp với phần Tiếng Việt bài Tiếng địa phương, với phần TLV bài viết số 2, hiệu quả kết hợp miêu tả, biể cảm trong văn tự sự, với thực tế cuộc sống ở việc liên tưởng đến vai trò, vị trí của những cây đa, cây bàng đối với làng quê và tuổi thơ của con người ViÖt Nam. 3. Rèn luyện các kỹ năng đọc văn xuôi trữ tình – tự sự, phân tích tác dụng của sự thay đổi ngôi kể, của miêu tả và biểu cảm trong tự sự. 4. Chuản bị: Tìm hiểu thêm về Ai-ma-tốp và Người thầy đầu tiên trong tập truyện ngắn Gia-mi-lia – Truyện núi đồi và thảo nguyên… Tiến trình thực hiện các bước lên lớp: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: 1. Kể lại một sự viẹc trong truyện: Chiếc lá cuối cùng mà em cảm thấy xúc động nhất. Theo em, lý do nào đã khién Giôn-xi khỏi bệnh? 2. H·y nãi lªn nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt B¬-men. Theo em, v× sao l¹i gäi bøc vÏ cuèi cïng cña cô lµ mét kiÖt t¸c? … Hoạt động 2: Dẫn vào bài: Đối với mỗi con người, ký ức tuổi thơ thường gắn liền với những làng quê mờ xa trong kh«ng gian vµ thêi gian th¨m th¼m. §ã lµ mét t×nh c¶m tù nhiªn, hån nhiªn vµ ®Ëm tính nhân văn. Theo thời gian và sự trưởng thành, tình cảm ấy càng trở nên mãnh liệt và sâu sắc. Trong thế giới những kỷ niệm yêu thương và đằm sâu ấy, có bao giờ lại thiếu v¾ng h×nh ¶nh cña mét con suèi, bãng c©y, b·i cá… c¸i kh«ng gian thiªn nhiªn kho¸ng đạt và trìu mến. Cũng trong mạch cảm xúc ấy, dòng hồi ức da diết và cảm động của nhân vật tôi trong văn bản hôm nay chúng ta học sẽ đưa các em đến với một vùng quê của những núi đồi và thảo nguyên mênh mông, vùng quê với chúng ta vừa xa lạ và cũng rất gÇn gòi… Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc – Chú thích: Qua viÖc chuÈn bÞ ë nhµ. em h·y 1. §äc. cho biết cần đọc văn bản này với HS nhận thấy: Giäng chËm r·i, h¬i buån, gîi nhí nhung vµ nghÜ ng÷ ®iÖu nh thÕ nµo? suy của người kể chuyện. Gv cùng Học sinh đọc văn bản theo GV bổ sung: với giọng kể của tôi và chúng tôi các phần. Nhận xét, góp ý về cách cũng nên có sự phân biệt để thấy được sự khác biệt trong ®iÓm nh×n nghÖ thuËt. đọc… ? T¸c gi¶ cña v¨n b¶n nµy lµ ai? 2. Chó thÝch: GV treo bản đồ châu á, bổ sung: a. T¸c gi¶: Ai-ma t«p: quª vïng thung lòng Ta-lax, Đó là nhà văn của núi đồi và thảo làng Sê-ke-rơ, huyện Ki-rôp thuộc Kiêc-ghi-dia nguyên vùng Trung á xanh tươi (một nước cộng hoà nằm trong Liên xô cũ). Là nhà mênh mông hùng vỹ, là quê hương văn được bạn đọc yêu thích bởi các truỵen ngắn và Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> của những người dân chất phác truyện vừa… mộc mạc đến nhiều khi thô kệch mà nhà văn yêu thương tới xót xa. Đó cũng là mảnh đất đề tài vô tận cho c¸c s¸ng t¸c cña Ai-ma-t«p, lµm nªn chÊt th¬ tr÷ t×nh man m¸c cho nh÷ng C©y phong non trïm khăn đỏ, Mắt lạc đà, Cánh buồm màu trắng, Người thầy đầu tiên và biÕt bao truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt kh¸c cña nhµ v¨n. ? V¨n b¶n chóng ta häc h«m nay b. V¨n b¶n: nằm trong tác phẩm nào của Ai-ma- - Phần đầu truyện Người thầy đầu tiên t«p? GV gọi HS đọc phần tóm tắt nội - Tóm tắt: SGK dung truyện: Người thầy đầu tiên. ? Nhan đề văn bản do người soạn sách đặt. Vậy, phong là loại cây thế nµo? GV cã thÓ bæ sung thªm c¸c chó thÝch quan träng:cao nguyªn, n«ng trang, người vô danh… ? Phần văn bản đã học có sử dụng - Biểu cảm, tự sự và miêu tả. các phương thức biểu đạt nào? ? Trong v¨n b¶n cã hai lo¹i h×nh ¶nh - Thiªn nhiªn: hai c©y phong vµ th¶o nguyªn. nghệ thuật, đó là thiên nhiên và con - Con người: tôi và chúng tôi. người. Hãy chỉ rõ các hình ảnh đó? ? Quan hÖ gi÷a hai h×nh ¶nh nµy thÕ - G¾n bã vµ th©n thiÕt. nµo? ? Quan hệ ấy đã được kể lại bằng - Tôi và chúng tôi- ngôi kể thứ nhất. ng«i kÓ nµo? ? Ngôi kể ấy vì sao lại có thay đổi: - Xưng Tôi: khi kể những xúc cảm riêng cuả tâm khi lµ t«i, khi lµ chóng t«i? hån vÒ hai c©y phong. - Xng Chóng t«i: thÓ hiÖn c¶m xóc tËp thÓ vÒ hai c©y phong vµ th¶o nguyªn. ? C¸ch xng h« nµo lµ chÝnh? T¹i Ng«i nh©n xng t«i lµ chÝnh v× toµn bé truyÖn ®îc sao? kể lại bằng cảm xúc trong hiện tại và hồi tưởng của nhân vật tôi khi đứng dưới bóng cây phong. ? Cách kể chuyện bằng cả hai vai kể - Mở rộng cảm xúc, vừa chung vừa riêng từ đó cho nµy cã t¸c dông g×? thÊy t×nh yªu thiªn nhiªn vµ lµng quª lµ t×nh yªu kh«ng chØ c¸ nh©n mµ lµ c¶ mét thÕ hÖ, cña tÊt c¶ mọi người. - T¹o mèi ®an xen hai thêi ®iÓm: qu¸ khø vµ hiÖn Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> tại, niên thiếu và trưởng thành làm câu chuyện trở nên sống động, chân thật đối với người đọc. ? Theo m¹ch kÓ cña nh©n vËt: T«i- 3 ®o¹n: chóng t«i, v¨n b¶n cã thÓ chia mÊy + Lµng Ku-ku-rªu…phÝa t©y: Giíi thiÖu chung vÞ phÇn? trÝ vïng quª. + PhÝa trªn lµng: Nhí vÒ h×nh ¶nh hai c©y phong vµ t©m tr¹ng mçi khi vÒ lµng … + Vµo n¨m häc cuèi… biªng biÕc kia: Nhí vÒ c¶m xóc vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i håi th¬ Êu cïng bÌ b¹n. + Còn lại: nhớ đến người trồng cây … Gv b×nh chuyÓn: C©u chuyÖn ®îc kÓ kh«ng ph¶i theo tr×nh tù thêi gian truyÒn thèng mà là theo mạch diễn biến cảm xúc, theo dòng hồi tưởng da diết và yêu thương của nhân vật tôi, cũng là chúng tôi, người không kể chuyện người mà là kể chuyện mình, về những gì mình bấy lâu nâng niu, đau đáu. Đan cài giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người trưởng thành và tuổi thơ hồn nhiên trong trẻo, cách kể ấy không chỉ khiến câu chuyện chân thật mà còn tạo mối đồng cảm sâu xa đối với người đọc. Đến với những hồi ức sâu đằm và ngọt ngào ấy, chúng ta sẽ cảm nhận được những gì về tâm hồn của con người xa quê mà luôn khắc khoải hình bóng quê nhà…. Hoạt động 4: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản: 1. Hai c©y phong trong t×nh c¶m cña nh©n vËt T«i ? Đoạn văn mở đầu đã dẫn dắt người đọc - Vì vị trí của chúng: làng nằm trên cao đến với hình ảnh hai cây phong bởi lý do nguyên rộng, hai cây phong lại hiện diện g×? giữa ngọn đồi phía trên làng, chúng hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trªn nói. ? Hình ảnh so sánh đã gợi cho cảm nhận ra - Hai cây phong như tín hiệu chỉ đường, tín sao vÒ hai c©y phong? hiÖu th©n thiÕt kh«ng thÓ thiÕu cña chóng đối với những người con xa quê. - Đó cùng là hình ảnh quê hương bởi chúng kh«ng chØ lµ dÊu hiÖu nhËn biÕt mµ cßn lµ niềm tự hào của người dân làng Ku-ku-rêu. ? Nhân vật Tôi đã giải thích như thế nào về - Đặc biệt trân trọng nâng niu những ấn tình cảm của mình đối với hai cây phong? tượng thời thơ ấu cũng vì do có liên quan đến nghề hoạ sỹ. ? Cách giải thích ấy bước đầu cho ta cảm + Đó là con người có tâm hồn nhạy cảm, nhận được điều gì về tâm hồn nhân vật và trân trọng nâng niu những ký ức ấu thơ, đặc giá trị của hai cây phong đối với ông? biệt hé mở một tấm lòng tha thiết đối với quê hương, một trái tim nghệ sỹ sẵn sàng rung động trước bất kỳ một vẻ đẹp nào của sù sèng. + Hai cây phong là hình ảnh của quê hương và gắn liền với thời kỳ đẹp đẽ nhất, trong Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> sáng nhất của mỗi người: tuổi thơ. ? Trong cái nhìn yêu thương, trìu mến và Khác hẳn với nhiều loài cây khác trong tinh tế của người nghệ sỹ, vẻ đẹp hai cây làng: có tiếng nói riêng và tâm hồn riêng. + Nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, phong đã hiện ra cụ thể như thế nào? kh«ng ngít tiÕng r× rµo, lêi ca ªm dÞu, nh nước thuỷ triều, như tiếng thì thầm thiết tha, như đốm lửa vô tình, như tiếng thở dài thương tiếc, reo vù vù như ngọn lửa cháy rõng rùc trong b·o d«ng… ? Qua sù thèng kª, em thÊy biÖn ph¸p nghÖ - NghÖ thuËt so s¸nh vµ nh©n ho¸ kÕt hîp thuật nào được sử dụng triệt để và tác dụng => hai cây phong hệt như hai anh em sinh cña nã ra sao? đôi, hai con người dẻo dai và cường tráng, m¬ méng vµ m¹nh mÏ, cã t©m hån vµ ng«n ng÷ riªng. ? Phương thức biểu đạt nào đã phát huy thế Miêu tả kết hợp biểu cảm khiến những hình m¹nh trong ®o¹n v¨n? ảnh sống động tuôn trào dưới ngòi bút theo sự vận động cuả cảm xúc. Hình ảnh nào cũng dung dị và tự nhiên, nên thơ và tươi t¾n, lµ kÕt qu¶ cña t×nh yªu nång nµn tha thiết dành cho thiên nhiên quê hương. ? Vì sao khi khôn lớn, đã lý giải được điều bÝ Èn cña hai c©y phong, nh©n vËt t«i vÉn kh«ng bá mÊt c¸ch c¶m thô cña tuæi th¬, kh«ng vì méng xa?. Hs th¶o luËn, rót ra nhËn xÐt: V× nh©n vËt lµ mét nghÖ sü, cã t©m hån giµu c¶m xóc, yªu thiªn nhiªn vµ nhÊt lµ yêu mến quê hương, trân trọng quá khứ tuổi th¬. Vì cách cảm thụ tuổi thơ bộc lộ một vẻ đẹp hồn nhiên, trong trẻo đến thuần khiết, là sản phẩm của trí tưởng tượng bay bổng, kỳ diệu và lãng mạn không dễ có khi đã khôn lín vµ tõng tr¶i. Vì hai cây phong đã chứng kiến một thời đẹp đẽ không trở lại: tuổi trẻ của tôi đã để l¹i n¬i Êy …nh mét m¶nh vì cña chiÕc gương thần xanh… Gv bình, chuyển: Đến đây ta hiểu được sức mạnh của cảm xúc trong mỗi con người: nó có khả năng đánh thức hồi ức, dẫn dắt tâm hồn con người trở về với những kỷ niệm đẹp nhất của thời ấu thơ một đi không trở lại, và hồi ức đến lượt mình cũng làm cho cảm xúc của con người thêm sâu sắc, đằm thắm, thêm da diết mãnh liệt. Nó làm tình yêu quê hương thêm chín đằm trong trái tim mỗi con người. Như vậy, trang văn đầy chất thơ của Ai-ma-tốp đã làm sáng lên một triết lý sống: thiên nhiên không chỉ là môi trường sống mà đối với con người, đó còn là cái đẹp góp phần làm phong phú và giàu có hơn tâm hồn con người, là chứng nhân trung thành của những gì thân thương nhất, gắn bó nhất: Tuổi thơ, bè bạn, quê hương, mái trường. Vậy, trong lời thì thầm của hai cây phong, hình ảnh tuổi thơ - Mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh - đã được hiện ra như thế nào trong tâm tưởng nhân vật tôi, chúng ta cùng đến… 2. H×nh ¶nh hai c©y phong vµ ký øc tuæi th¬. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> GV gọi HS đọc đoạn văn C. ? Kỷ niệm tuổi thơ đã được khơi dậy sống HS đọc, phát hiện: động nhất trong tâm tưởng người nghệ sỹ là Đó là những ngày hè của năm học cuối cùng, bọn con trai chạy ào lên đồi có hai g×? cây phong để phá tổ chim. ? Hai cây phong đã có thái độ ra sao trước - Hai cây phong nghiêng ngả đung đưa như đám trẻ hiếu động, tinh nghịch? muốn chào mời chúng tôi đến với bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền. ? Hình ảnh ấy gợi cho ta cảm xúc ra sao về - Cây như người mẹ hiền bao dung độ hai c©y phong? lượng trước trò nghịch đùa tinh quái của đám trẻ, cây lại như một người bạn hiền cởi mở và hào phóng với đám học trò, đem lại niềm vui cho đám trẻ. ? Khi ë trªn tÇng cao cña bãng c©y r©m m¸t - Nh cã mét phÐp thÇn th«ng nµo vôt më xoà rộng và cao ngất, tưởng cao ngang tầm ra trước mắt chúng tôi cả một thế giới đẹp cánh chim bay, những đứa trẻ có cảm giác đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh ra sao? s¸ng. ? Tức là hai cây phong còn đem đến cho Sự khám phá bất ngờ về một thế giới mới lạ đám trẻ món quà nào nữa? Tác động ra sao mênh mông và đầy bí ẩn, đẹp đẽ… đến đám trẻ hiếu động và ưa thích khám Sửng sốt: Ngạc nhiên lớn vì quá bất ngờ, ph¸? kh«ng tin lµ sù thËt. NÝn thë ngåi lÆng ®i trªn mét cµnh c©y vµ quªn mÊt c¶ chim lÉn tæ chim. ? Trong con mắt đám trẻ, mặt đất đã hiện ra + đất rộng bao la nh thÕ nµo? + Chuång ngùa vèn coi lµ toµ nhµ réng lín nhÊt thÕ gian nay chØ nh c¨n xÐp b×nh thường. + D¶i th¶o nguyªn hoang vu mÊt hót sau làn sương mờ đục. + Nh×n vµo tËn n¬i xa th¼m cña th¶o nguyªn vµ thÊy kh«ng biÕt bao nhiªu vïng đất chưa từng biết, bao nhiêu con sông trước đây chưa từng nghe nói… Những dßng s«ng lÊp l¸nh tËn ch©n trêi nh nh÷ng sîi chØ b¹c. ? Những phát hiện ấy có ý nghĩa gì đối với Hai cây phong đã góp phần mở ra một đám trẻ? h×nh ¶nh míi mÎ vÒ cuéc sèng mµ bän trÎ bÊy nay kh«ng hÒ hay biÕt, tøc lµ më mang tÇm m¾t vµ ®em vµo trong hiÓu biÕt cña đám trẻ những hình ảnh vừa quen thuộc vừa kú diÖu cña thÕ giíi bªn ngoµi ng«i lµng bÐ nhá quen thuéc. ? Những phát hiện thú vị và mới mẻ ấy còn - Nép mình trên các cành cây suy nghĩ: đã có tác dụng khơi dậy điều gì trong tâm hồn phải đấy là nơi tận cùng thế giới chưa hay đám trẻ làng Ku-ku-rêu? phÝa sau vÉn cßn nh÷ng bÇu trêi…nh÷ng đám mây, những đồng cỏ và sông ngòi… - l¾ng nghe tiÕng giã ¶o huyÒn, tiÕng l¸ c©y Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> đáp lời của gió, thì thầm to nhỏ về những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau ch©n trêi xa th¼m biÕng biÕc kia ? Như vậy, hai cây phong không chỉ mở - Khơi dậy, đánh thức khát vọng khám phá mang tầm nhìn cho đám trẻ mà còn có ý thế giới, khát vọng mãnh liệt và nguyên nghÜa g× n÷a? thuỷ của con người. ? Cảnh được kể lại bằng dòng hồi tưởng, Sinh động, tự nhiên dường như cảnh đang em thấy đó là cảnh như thế nào? diÔn ra trong hiÖn t¹i chø kh«ng ph¶i lµ c¶nh trong qu¸ khø Êu th¬. ? Có thể nhận xét gì về thái độ, về tâm hồn Trân trọng, nâng niu, yêu mến… của người nghệ sỹ- Tôi- đối với ký ức tuổi => Tâm hồn giàu tình cảm, gắn bó với quê th¬? hương bằng tất cả trái tim mình…. GV bình: Lựa chọn điểm nhìn từ trên cao, người kể chuyện đã đặt nhân vật đám trẻ ở một vị trí có khả năng cảm nhận được tất cả sự mênh mông và kỳ diệu của đất trời, của quê hương đất nước. Vẻ đẹp của cảnh vật càng trở nên quyến rũ hơn khi nó hiện ra trong tiÕng giã reo miªn man vµ tiÕng th× thÇm cña l¸ phong bÊt tËn. Tuæi th¬ ham hiểu biết và khám phá, lần đầu tiên được ngắm nhìn toàn cảnh quê hương trong tư thế trªn cao ®Çy thó vÞ mµ hai c©y phong chÝnh lµ ®iÓm tùa, lµ bÖ phãng cho nh÷ng íc mơ và khát vọng đến với thế giới rộng lớn bên ngoài lần đầu nảy nở, được thức tỉnh trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu. Đó cũng là một lý do hé mở với chúng ta một điều, vì sao cậu bé làng quê tinh nghịch sau này lại trở thành hoạ sỹ, lại đặt bàn chân của mình trên biết bao nẻo đường đất nước để thoả lòng khao khát khám phá thế giới bên ngoài cái ngôi làng quen thuộc nhỏ bé của mình. Phải chăng, đó cũng chính là một lý do quan trọng khiến hai cây phong chiếm vị trí đặc biệt trong tâm hồn người hoạ sỹ sau này?. Hoạt động 5: Tổng kết và hướng dẫn luyện tập. ? Khi đã khôn lớn trưởng thành, điều gì khiến tâm trí nhân vật Tôi, mỗi lần đứng dưới bóng cây phong lại cảm thấy day dứt, tr¨n trë? Em hiÓu thÕ nµo vÒ nh÷ng nghÜ suy Êy?. Ai là người đã trồng hai cây phong trên đồi này? Người vô danh ấy đã ước mơ gì, đã nói những gì khi vùi hai gốc cây xuống đất, người ấy đã ấp ủ những niềm hy vọng gì khi vun xới chúng nơi đây, trên đỉnh đồi này…Không biết vì sao làng tôi mọi người gọi là Trường Đuy sen. => T©m hån nh©n vËt t«i kh«ng ph¶i lµ người vô cảm hay hời hợt mà rất sâu sắc và tinh tÕ khi hiÓu ra mét ®iÒu, hai c©y phong kh«ng tù nhiªn mµ cã, bãng m¸t kh«ng tù nhiên mà xuất hiện. Tất cả những gì đẹp đẽ trong cuộc sống này đều gắn liền với một con người, một cuộc đời, đều mang trong nã mét c©u chuyÖn, mét huyÒn tho¹i hoÆc hào hùng, hoặc bi thương hoặc cảm động nào đó.. - Tạo đà cho cảm xúc để mở ra câu chuyện ? Điều suy nghĩ ấy còn có tác dụng ra sao đầy xúc động về người thầy giáo đầu tiên, Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> trong m¹ch diÔn biÕn cña c©u chuyÖn?. người đã dũng cảm và kiên trì mang ánh sáng văn hoá đến cho lũ trẻ làng Ku-ku-rêu trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX ? VËy, ®o¹n v¨n b¶n chóng ta häc cã vai trß - Më ®Çu truyÖn ng¾n, c¸ch t¹o t©m thÕ cho g× trong toµn bé truyÖn ng¾n? người đọc, dẫn dắt người đọc vào câu chuyện được kể sau đó… ? Việc kết hợp nhiều phương thức biểu đạt Cách kể chuyện trở nên sống động và giàu trong đó biểu cảm là chủ yếu có tác dụng gì cảm xúc… cho viÖc kÓ chuyÖn? ? Trong qu¸ tr×nh kÓ vµ t¶, t¸c gi¶ cßn dïng - Nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô…cã t¸c dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? diễn tả cảnh vật thêm sinh động và làm dßng c¶m xóc trë nªn s©u l¾ng… ? Từ những nét nghệ thuật đặc sắc đó, văn HS trình bày cảm nhận, Gv hướng đến mục bản Hai cây phong đã đem đến cho em Ghi nhớ trong SGK. nh÷ng c¶m nhËn vµ suy nghÜ g×? GV bæ sung thªm vµ kÕt bµi: Hai cây phong gắn bó với tâm hồn con người như một người bạn tâm giao và chung thuỷ không chỉ bởi vẻ đẹp của nó, không chỉ bởi nó lưu giữ những kỷ niệm thương mến thời thơ dại mà bên cạnh đó, nó còn gắn với tên tuổi của người thầy đầu tiên- thầy Đuy sen – người đã có công xây dựng mái trường đầu tiên, xoá mù chữ để khai thông trí tuệ và tâm hồn, thắp lên mơ ước và khát vọng cho đám trẻ làng Ku- ku- rêu. Thầy là người đã mang hai c©y phong non vÒ lµng, giao cho c« häc trß An-t-nai téi nghiÖp vµ trao cho em những lời khích lệ yêu thương: “Hai cây phong này thầy mang về cho em đấy. Chúng ta sẽ cùng trồng. Và trong khi chúng lớn lên, ngày một thêm sức sống, em cũng sẽ trưởng thành, em sẽ là một người tốt. Em bây giờ trẻ măng như một thân cây non, như hai cây phong nhá nµy…vµ mong sao em sÏ t×m ®îc h¹nh phóc trong häc tËp, ng«i sao nhá trong sáng của thầy. Hai cây phong sẽ đứng trên đỉnh đồi này. Và người làng sẽ thấy lòng vui lên khi nhìn thấy chúng. đến khi ấy, cuộc sống sẽ khác trước. Tất cả những gì tốt đẹp hãy còn ở phía trước…” NHư vậy, hai cây phong còn là nhân chứng cho câu chuyện cảm động về tình thầy trò. Hai cây phong nhắc người dân làng Ku-ku-rêu nói riêng và tất cả chóng ta nãi chung kh«ng ®îc quªn qu¸ khø tuæi th¬, kh«ng ®îc quªn c«ng ¬n vµ t×nh cảm của người thầy đầu tiên đã dạy dỗ mình…Bài học được chắt lọc từ dòng cảm xúc mênh mang và thuần khiết đối với mỗi chúng ta thật thấm thía, như những hạt phù sa lắng lại trong tâm hồn ta, bồi đắp thêm tình yêu quê hương, xứ sở, tình yêu thiên nhiên và nhất là lòng yêu mến quý trọng con người. Bµi tËp vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài ôn tập truyện ký Việt Nam hiện đại Soạn bài văn bản nhật dụng: Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000. Nhớ lại khái niÖm v¨n b¶n nhËt dông.. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> TiÕt 35, 36 – TËp lµm v¨n ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 A. Kết quả cần đạt: - Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài v¨n tù sù kÕt hîp biÓu c¶m vµ miªu t¶. - Rèn luyện kỹ năng diễn đạt, trình bày, sử dụng đan xen các yếu tố tự sự, miêu tả, biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ: I. Yªu cÇu: ViÕt mét v¨n b¶n tù sù cã kÕt hîp kiªu t¶ vµ biÓu c¶m. II. Chọn một đề tham khảo: 1. Hãy kể một kỷ niệm đáng nhớ đối với một con vật nuôi mà em yêu thích. 2. Kể một lần mắc lỗi khiến người khác phải buồn. 3. Kể lại một kỷ niệm đáng nhơ thời ấu thơ. III. Gîi ý chung:. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 10 – Bµi 9, 10; TiÕt 37 TiÕng ViÖt. Nãi qu¸. Kết quả cần đạt: 1. KiÕn thøc: HS hiÓu ®îc kh¸i niÖm vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña Nãi qu¸ trong v¨n b¶n nghÖ thuËt còng nh giao tiÕp hµng ngµy. 2. TÝch hîp víi v¨n b¶n hai c©y phong, víi tËp lµm v¨n qua bµi viÕt v¨n sè 2. 3. RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ trong viÕt v¨n vµ giao tiÕp. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy - học: A. KiÓm tra bµi cò: B. Bµi míi: Hoạt động 1: Nói quá và tác dụng của nói quá: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV yêu cầu HS tìm hiểu ví dụ trong SGK, HS đọc thầm, trả lời câu hỏi: t¶ lêi: ? Cách nói của các câu ca dao, tục ngữ có Đó là cách nói không đúng với sự thật ®ung sù thËt kh«ng? Thùc chÊt c¸ch nãi Êy nhng cã t¸c dông nhÊn m¹nh quy m«, kÝch nhằm mục đích gì? thước, tính chất của sự vật, hiện tượng nhằm gây ấn tượng cho người đọc. ? Cách nói như vậy là nói quá. Vậy, ta hiểu Cách nói phóng đại mức độ, quy mô, tính thÕ nµo lµ nãi qu¸? chÊt cña sù vËt, sù viÖc… ? Vậy, khi nhằm gây ấn tượng và tỏ thái độ nhận xét, đánh giá, biện pháp nói quá có t¸c dông g×? Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. Bµi tËp nhanh: Cho biÕt t¸c dông biÓu c¶m cña nãi qu¸ trong c¸c vÝ dô sau: _ Gánh cực mà đổ lên non Cßng lng mµ ch¹y, cùc cßn theo sau. - Bao giờ trạch đẻ ngọn đa…. Gç lim thay ghÐm th× m×nh lÊy ta.. - TÝnh chÊt biÓu c¶m cña nãi qu¸: nhÊn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho lêi nãi. HS đọc ghi nhớ. Hs cùng thảo luận để thực hành các bài tập nhanh: VD1: NhÊn m¹nh nçi c¬ cùc trong cuéc sống của người nông dân xưa, không thể tr¸nh ®îc sè phËn cay cùc, khèn khæ… VD2: Diễn tả tế nhị mà rất cương quyết thái độ của mình: Không bao giờ muốn lấy ta, chuyÖn duyªn t×nh gi÷a ta vµ m×nh kh«ng bao giê lµ hiÖn thùc. …. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập: Bµi tËp 1:T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ thö gi¶i thÝch t¸c dông cña chóng: HS có thể thực hành miệng trước lớp: a. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm: Nhấn mạnh giá trị to lớn cuả lao động. b. …Em có thể đi lên đến tận trời: Nhấn mạnh về sức khoẻ, vết thương không đáng kể để anh lính lái xe được yên lòng. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> c. Cái cụ bá thét ra lửa: nhấn mạnh và mỉa mai uy danh của Bá Kiến đối với người d©n lµng Vò §¹i. Bài tập 2: Điền các thành ngữ vào chỗ trống để tạo biện pháp tu từ nói quá: Cã thÓ cho thi ®ua gi÷a c¸c nhãm: a. chó ăn đá, gà ăn sỏi b. bÇm gan tÝm ruét c. ruột để ngoài da d. në tõng khóc ruét e. v¾t ch¨n lªn cæ. Bài tập 3: đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau: HS thùc hµnh ra vë, GV chÊm t¹i líp. NhËn xÐt. Bµi tËp 6: Th¶o luËn t¹i tæ trªn líp: Nãi qu¸ vµ nãi kho¸c cã g× gièng vµ kh¸c nhau: - Giống: bề ngoài: đều là nói khác với thực tế. - Khác; về bản chất: nói khoác là hoàn toàn không quan tâm đến hiện thực, nói chỉ để thoả mãn sự tò mò nhất thời của người khác, thậm chí nhiều khi không quan tâm đến hậu quả để lại. Trái lại, nói quá là dẫu nói phóng đại về sự thậ nhưng vẫn tôn trọng sự thật ở một mức độ nhất định, không nhằm nói vô trách nhiệm mà nhằm nhấn mạnh tính chất, gây án tượng và đồng thời thể hiện khéo léo thái độ đánh giá nhìn nhận của mình đối với hiện thùc. Bµi tËp 4+5: HS vÒ nhµ thùc hµnh. Hoạt động 3: Dặn dò: - N¾m ®îc kh¸i niÖm vÒ nãi qu¸ vµ t¸c dông cña nã. - Thùc hµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi míi. Gîi ý bµi tËp t×m thµnh ng÷: Nhanh nh chíp, nhá nh m¾t muçi, ngãn tay chuèi m¾n, ®en nh chÊy, ®en nh cét nhµ cháy, chân to như cột đình…. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 10 – Bµi 9, 10; TiÕt 38 V¨n b¶n. ¤n tËp TruyÖn vµ ký ViÖt Nam Kết quả cần đạt: 1. Trong thời gian 45 phút, giúp học sinh hệ thóng hoá các truyện ký VN đã học từ đàu học kỳ I trên các mặt: đặc sắc về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật. Từ đó, bước đầu thấy được một phần quá trình hiện đại hoá văn học Việt Nam đã hoàn thành cơ b¶n vµo ®Çu nöa thÕ kû XX. 2. TÝch hîp víi kiÕn thøc c¸c bµi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm avn cã liªn quan. 3. RÌn c¸c kü n¨ng ghi nhí, hÖ thèng ho¸, so s¸nh, kh¸i qu¸t vµ tr×nh bµy nhËn xÐt trong qu¸ tr×nh «n tËp. 4. Chuẩn bị: Hướng dẫn HS trả lời tỉ mỉ các câu hỏi phần chuẩn bị bài SGK. Câu 2 cần lập bảng, câu 3 viết thành đoạn văn. GV kiểm tra chu đáo kết quả chuẩn bị của HS. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: Gv kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS. Hoạt động 2: Hướng dẫn ôn tập theo các câu hỏi trong SGK. 1. Hệ thống các văn bản truyện ký đã học: T T¸c gi¶ Tªn VB N¨m ThÓ Néi dung chñ yÕu đặc sắc nghệ thuật ST lo¹i 1 Thanh TÞnh T«i ®i 1941 TruyÖn Nh÷ng kû niÖm Tù sù kÕt hîp tr÷ (1911-1988) häc ng¾n trong s¸ng vÒ ngµy t×nh; kÓ chuyÖn kÕt ®Çu tiªn đến hợp MTvà BC, đánh trường. gi¸. Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ vµ gîi c¶m. 2 Nguyªn Trong TiÓu Nỗi cay đắng, tủi - Tự sự kết hợp MT, Hång lòng mẹ 1940 thuyết cực vàtình yêu BC và đánh giá. (1918-1982) (Nh÷ng hồi ký thương mẹ mãnh - Cảm xúc và tâm ngµy liÖt cña chó bÐ tr¹ng ®îc miÓu r¸t Hång khi xa mÑ vµ ch©n thùc, nång nµn, th¬ Êu h¹nh phóc v« bê sö dông nhiÒu h×nh – håi ký) khi ®îc n»m trong ¶nh so s¸nh vµ liªn lßng mÑ. tưởng táo bạo. 3. Ng« TÊt Tè Tøc 1939 TiÓu V¹ch trÇn bé mÆt - Ngßi bót hiÖn thùc thuyÕt tµn ¸c, bÊt nh©n cña khoÎ kho¾n, giµu tinh (1893-1954) nước vỡ bê chế độ thực dân thần lạc quan. (Tắtđèn) nöa phong kiÕn, tè - X©y dùng t×nh c¸o chÝnh s¸ch thuÕ huèng truyÖn bÊt khoá vô nhân đạo ngờ, có cao trào và đồng thời ca ngợi ý giải quyết hợp lý. thøc ph¶n kh¸ng, - X©y dùng, miªu t¶ søc m¹nh quËt khëi nh©n vËt qua ng«n tiềm tàng của người ngữ, hành động, Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> n«ng d©n. 4. Nam Cao L·o H¹c 1943 (1915-1951). Truyện Số phận đau thương ng¾n và phẩm chất đáng quý của người nông d©n cïng khæ trong xã hội VN trước CMT8, thÓ hiÖn thái độ trân trọng của tác giả đối với hä. trong thế tương phản gi÷a c¸c nh©n vËt. Tµi n¨ng kh¾c ho¹ nhân vật sống động, đặc biệt là nghệ thuật miªu t¶ t©m lý nh©n vËt. C¸ch kÓ chuyÖn míi mÎ, linh ho¹t. Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn vµ miªu t¶ rÊt ch©n thùc, ®Ëm dµ chÊt n«ng th«n, triÕt lý gi¶n dÞ mµ s©u s¾c.. Cách thực hiện: GV có thể sử dụng các bảng phụ nhỏ, chia nhóm để các em thực hành điền nội dung các cột mục. Sau đó, cho các em trình bày theo nhóm. II. So sánh, phân tích để thấy rõ những điểm giống nhau và khác nauvề nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của các văn bản 2,3,4. HS th¶o luËn, ph¸t hiÖn: 1. Gièng nhau: a. Về thể loại văn bản: đều là văn bản tự sự hiện đại. b. Thời gian ra đời: Trước cách mạng tháng Tám. c. đề tài, chủ đề: Con người và cuộc sống xã hội đương thời của các tác giả, đi sâu miêu tả số phận bị vùi dập cùng cực của người nông dân. d. Giá trị tư tưởng: Chan chứa tinh thần nhân đạo: yêu thương, trân trọng những tình cảm, những phẩm chất tốt đẹp của người lao động, tố cáo những gì là tàn ác, xáu xa. e. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: Bót ph¸p ch©n thùc, hiÖn thùc gÇn gòi, ng«n ng÷ gi¶n dÞ mµ sinh động, giàu sức gợi, cách kể chuyện, miêu tả rất cụ thể, sinh động, đặc biệt nghệ thuËt miªu t¶ t©m lý… GV nhÊn m¹nh: Đó chính là đặc điểm của dòng văn xuôi hiện thực phê phán Việt Nam những năm trước CMT8 – trào lưu văn học được khởi phát từ đầu những năm 20 của thế kỷ XX, ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ nhanh chãng giµnh ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì nh÷ng n¨m 30 – 45. Đay là dòng văn học không những có công to lớn trong công cuộc hiện đại hoá văn học dân tộc mà còn cống hiến cho nền văn học nước nhà rất nhiều tài năng. Chính thái độ bất bình với chế độ xã hội thực dân và lòng yêu thương trân trọng con người, đặc biệt người bất hạnh đã đưa các nhà văn đến với cách mạng từ sớm và có nhiều đóng góp cho v¨n häc c¸ch m¹ng… 2. Kh¸c nhau: Trªn c¬ së lµm viÖc nh trªn, HS cã thÓ tù tr×nh bµy môc nµy. III. §o¹n v¨n hoÆc nh©n vËt mµ em yªu thÝch nhÊt trong 3 v¨n b¶n trªn? Phần này, Gv đã yêu cầu các em trả lời ở nhà và viết sẵn thành đoạn văn. Có thể cho các em trình bày theo tổ, nhóm, sau đó cử đại diện đọc các bài viết tốt nhất. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập ở nhà: 1. Viết một đoạn văn hồi tưởng lại buổi đến trường đầu tiên của bản thân em. 2. Giải thích ý nghĩa câu thành ngữ: Tứ nước vỡ bờ. Câu thành ngữ ấy được chọn làm nhan đề cho đoạn trích có thoả đáng không/ Vì sao? 3. ViÕt mét c¸i kÕt kh¸c cho truyÖn ng¾n l·o H¹c. 4. Đọc thêm toàn văn truyện ngắn Lão Hạc và tiểu thuyết Tắt đèn. 5. Chuẩn bị bài: Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 10 – Bµi 10, tiÕt 39 V¨n b¶n. Th«ng tin vÒ Ngày trái đất năm 2000 Kết quả cần đạt: 1. HS đọc và hiểu được từ văn bản: - T¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng vµ lîi Ých cña viÖc gi¶m thiÓu sö dông chÊt th¶i ni l«ng. - Thấy được ý nghĩa bảo vệ môi trường hết sức to lớnvà hành vi tưởng chừng rất bình thường: một ngày không dùng bao ni lông. - Bước đầu hiểu được vai trò văn bản thuyết minh và đặc điểm của kiểu văn bản nµy. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy- học: DÉn vµo bµi: ? Chúng ta đã học rất nhiều văn bản nhật dụng. Từ thực tế đó, em hãy nắhc lại ý hiểu của em về đặc điểm của loại văn bản này? - Nội dung đề cập đến những vấn đề được cộng đồng quan tâm : quyền trẻ em, tệ nạn xã hội, vấn đề môi trường, chiến tranh và hoà bình… Một trong những vấn đề đang được quan tâm hành đầu đối với đời sống nhân loại hôm nay, đó là vấn đề môi trường. Bảo vệ môi trường, ngắn chặn nguy cơ Trái đất của chóng ta ®ang ngµy mét nãng lªn, bÇu khÝ quyÓn ®ang ngµy mét « nhiÔm kh«ng cßn lµ vấn đề của một cá nhân hay một quốc gia nào mà là vấn đề có tính toàn cầu. Vậy, làm thế nào để bảo vệ cái nôi sự sống của chúng ta. Vấn đề thiết thực này đã nhận được rất nhiều câu trả lời bằng các hành động hữu ích của nhân loại. Bài học hôm nay cũng không nằm ngoµi néi dung Êy…. Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc – chú thích: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ? TRước hết chúng ta đọc văn bản. Khi đọc, Gv cùng Hs đọc nối các đoạn văn bản. cần chú ý phát âm rõ ràng, mạch lạc, nhất Nhạn xét, góp ý, sửa chữa về cách đọc. là đối với các thuật ngữ chuyên môn. ? NÕu v¨n b¶n thuyÕt minh nh»m tr×nh bµy Lµ v¨n b¶n thuyÕt minh tri thức về các hiện tượng và sự vật trong tự Vì: Văn bản đã cung cấp cho mọi người nhiªn vµ x· héi th× theo em, v¨n b¶n nµy cã nh÷ng c¨n cø râ rµng vÒ t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni l«ng vµ kªu gäi h¹n chÕ viÖc thuộc loại đó không?Vì sao? sö dông chóng. ? TÝnh nhËt dông cña v¨n b¶n thuyÕt minh này biểu hiện ở vấn đề xã hội nào mà nó muốn đề cập? ? Vấn đề ấy đã được diễn đạt theo một trật tù nh thÕ nµo?. Lop8.net. Vấn đề bảo vệ sự trong sạch của môi trường Trái đất – một ván đề thời sự đang đượ đặt ra trong xã hội tiêu dùng hiện đại. Ba ®o¹n: +Đoạn mở bài: từ đầu đến “Năm 2000 là năm đầu tiên VN tham gia ngày Trái đất với chủ đề: Một ngày khong dùng bao ni l«ng..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Đoạn thân bài: Tiếp đến: gây ô nhiễm nghiêm trọng đối với môi trường. + §o¹n kÕt: cßn l¹i. + Thông báo về Ngày Trái đất. + T¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni l«ng vµ biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông. + Kiến nghị về việc bảo vệ môi trường Trái §Êt.. /H·y chØ ra ý chÝnh mçi phÇn?. Hoạt động 2: Đọc – Hiểu nội dung văn bản. 1. Thông báo về Ngày Trái đất Gọi HS đọc lại phần đầu. HS đọc. ? Sự kiện nào đã được thông báo trong phần - Ngày 22 tháng 4 hằng năm được gọi là nµy? Ngày Trái Đất mang chủ đề bảo vệ môi trường. - Có 141 nước tham dự. - Việt Nam tham gia với chủ đề “ Một ngày kh«ng dïng bao ni l«ng” ? Sự kiện nào là trọng tâm của vấn đề được - Một ngày không dùng bao ni lông. tr×nh bµy trong v¨n b¶n? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶ bµi ThuyÕt minh b»ng sè liÖu thùc tÕ cô thÓ nªn viÕt? cã søc thuyÕt phôc ngay tõ ®Çu. + Đi từ thông tin khái quát đến cụ thể, nhấn mạnh được tính thống nhất trong hành động của một quốc gia với hành động chung cua nh©n lo¹i. + Lêi th«ng b¸o trùc tiÕp, dÔ tiÕp thu, dÔ hiÓu. ? Vậy, thông tin ta có thể thu nhận nhanh Thế giới đang rất quan tâm đến vấn đề bảo chãng ë ®©y lµ g×? vệ môi trường Trái Đất. Việt Nam cùng hành động” Một ngày không…” tỏ rõ sự quan t©m chung nµy. 2. T¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông chóng. ? Bao ni l«ng vèn rÊt tiÖn lîi. NhÑ, dai, rÎ, a. t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng: giữ được cả nước và lại trong suốt để người Hs trình bày theo những ý trong SGK mua hµng khi cÇn cã thÓ quan s¸t hµng ho¸ mµ kh«ng cÇn ph¶i më ra xem. Tói ni l«ng đáp ứng dễ dàng nhiều yêu cầu của người sö dông. S¶n xuÊt bao b× ni l«ng l¹i tiÕt kiệm được 40% năng lượng. Vậy, lý do gì Dùng bao bì ni lông sẽ gây nguy hại, ô mà Việt Nam lại có thông điệp: Một ngày nhiễm môi trường là do tính chất không kh«ng dïng bao b× ni l«ng? ph©n huû cña h¹t nhùa plaxtic. ? ThÕ nµo lµ h¹t nhùa plaxtic?. ChÊt dÎo: vËt liÖu ®îc tæng hîp gåm c¸c ph©n tö p«lime. Tói ni l«ng ®îc s¶n xuÊt tõ h¹t p«liªtilen vµ nhùa t¸i chÕ. C¸c lo¹i túi ni lông, nhựa có một đặc tính chung là Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> ? đặc tính không thể phân huỷ đó của ni l«ng cßn g©y ra nh÷ng t¸c h¹i cô thÓ nµo đối với đời sống?. kh«ng thÓ tù ph©n huû, kh«ng thÓ tù biÕn ho¸ do thêi gian, do c«n trïng vµ c¸c nÊm sèng ph©n huû nh ¸c vËt chÊt h÷u c¬ kh¸c. Nếu không bị đốt (thiêu huy) thì túi ni lông cã thÓ tån t¹i tõ 20 – 5000 n¨m. + Bẩn, gây vướng, cản trở sự phân huỷ của đất đai, đường sá, giảm vẻ đẹp của sân, ®êng, hÌ, phè. + Lẫn vào đất, cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật, dẫn đến xói mòn vùng đồi núi. + T¾c cèng, ®êng èng th¶i, t¨ng kh¶ n¨ng ngËp óng. + Muçi ph¸t sinh, l©y lan dÞch bÖnh + Sinh vËt trong s«ng hå nuèt ph¶i sÏ chÕt. + Bao ni l«ng mµu lµm « nhiÔm thùc phÈm + Khí độc thải ra khi bao ni lông bị đốt gây ngộ độc, cảm, ngất, ung thư, dị tật bẩm sinh cho trÎ s¬ sinh. + rác đựng khó phân huỷ sẽ sinh ra khí độc. GV liªn hÖ: H»ng n¨m cã 100.000con chim, thó biÓn chÕt do nuèt ph¶i tói ni l«ng, 90 con thó trong vườn thú Corbett (ấn độ) chết do ăn ph¶i thøc ¨n thõa cña kh¸ch tham quan đựng trong hộp nhựa. Tại Việt Nam, rùa Hồ Gươm cũng đang kêu cứu vì các rác thải trong đó rất nhiều túi ni lông đã làm ô nhiễm nguồn nước… ? Cùng với thao tác phân tích, tác giả bài - Kết hợp biện pháp liệt kê với phân tích để viết đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? tạo cơ sở khoa học và từ đó tăng sức thuyết Nêu rõ tác dụng của cách diễn đạt này? phôc cho ý kiÕn vÒ t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng. - Cách diễn đạt vừa mang tính khoa học, võa mang tÝnh thùc tiÔn, s¸ng râ, ng¾n gän nªn dÔ hiÓu, dÔ nhí. ? Trước khi có những thông tin này, em đã HS tự bộc lộ. biÕt g× vÒ t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng? ? Những thông tin bổ sung này đém đến Dùng bao bì ni lông bừa bãi gây ô nhiễm cho em kiến thức mới nào về hiểm hạo của môi trường, phát sinh nhiều bệnh hiểm viÖc sö dông bao b× ni l«ng? nghèo có thể dẫn đến chết người, thậm chí góp phần huỷ hoại môi trường sống của GV chốt lại một cách khái quát và chuyển muôn loài và gậy hậu quả lâu dài đến nhiều sang phÇn b. thÕ hÖ. HS đọc phần văn bản tiếp theo.. b. Nh÷ng biÖn ph¸p chèng t¸c h¹i cu¶ bao b× ni l«ng. ? để tránh những hiểm hoạ to lớn đó, người HS trình bày các nội dung trong SGK viết đã nêu ra những biện pháp nào? ? các biện pháp cụ thể đó tập trung vào vấn - Hạn chế tối đa việc dùng bao ni lông đề chính nào cần ghi nhớ? trong sinh ho¹t h»ng ngµy. - Tuyên truyền cho mọi người hiểu về tác hại của việc lạm dụng bao bì ni lông đối với sức khoẻ và đời sống con người. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Trong số đó, em thấy biện pháp nào là HS tự bộc lộ. hiÖu qu¶ nhÊt? ? NhËn xÐt vÒ tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p ?. Ngắn gọn, tập trung vào vấn đề chính => dễ dµng n¾m b¾t th«ng tin. 3. Kiến nghị về việc bảo vệ môi trường Trái đất bằng hành động “Mét ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng” HSc đọc lại phần kết bài. HS đọc. ? Có hai kiến nghị được đưa ra: Nhiệm vụ - Nhiệm vụ to lớn là bảo vệ Trái đất khỏi chung của chúng ta và hành động của nguy cơ ô nhiễm. chóng ta. - Hành động cụ thẻ là “một ngày không Dùa vµo v¨n b¶n,em h·y chØ râ hai kiÕn dïng bao ni l«ng”. nghÞ nµy? ? Vì sao nhiệm vụ chung lại được nêu trước Nhấn mạnh việc bảo vệ môi trường Trái đất hành động cụ thể? lµ nhiÖm vô to lín, l©u dµi. ViÖc h¹n chÕ dïng bao b× ni l«ng lµ viÖc trước mắt cần làm ngay. ? Nhận xét của em về cách diễn đạt trong Sử dụng kiểu câu cầu khiến hãy cùng nhau c¸c c©u v¨n cuèi v¨n b¶n? quan t©m…h·y b¶o vÖ…h·y cïng nhau hành động…vừa có ngụ ý khuyên bảo, kêu gÞ võa cã ngô ý ng¾n chÆn, nh¾c nhë mäi người hãy hạ chế dùng bao ni lông để giữ gìn sự trong sạch của môi trường. Cách nói đó khiến bài viết trở nên tha thiết, tăng sức thuyÕt phôc. Hoạt động 4: Đọc – Hiểu ý nghĩa văn bản: ?V¨n b¶n nhËt dông nµy ®em l¹i cho em - T¸c h¹i cña viÖc ö dông bao b× ni l«ng bõa nh÷ng hiÓu biÕt míi mÎ nµo vÒ viÖc mét b·i vµ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít dïng ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng? chóng. - Hạn chế sử dụng bao ni lông là hành động tích cực và thiết thực để góp phần bảo vệ môi trường sống của chúng ta. ? Em dự định sẽ làm gì để thông tin này đi HS tự bộc lộ. vào đời sống, biến thành hành động cụ thể? ? Bảo vệ môi trường xanh sạch, đẹp là vấn đề to lớn rộng khắp mọi tầng lớp, mọi lịnh vực… Em còn biết có những hành động nµo, phong trµo nµo nh»m b¶o vÖ m«i trường trong nước ta hoặc trên thế giới? ? là một văn bản thuyết minh, vậy, em hãy + Dung lượng ngắn gọn nêu một vài đặc điểm của thể loại văn bản + Thông tin mang tính khoa học và thực tế. nµy? + Diễn đạt chính xác, rõ ràng… GV b×nh, chuyÓn. DÆn dß: Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 10 – Bµi 10; TiÕt 40 TiÕng ViÖt. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh Kết quả cần đạt: 1. KiÕn thøc: HS hiÓu kh¸i niÑm nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña hai biÖn ph¸p nµy. 2. TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n mét c¸ch thÝch hîp. 3. Rèn kỹ năng phân tích và sử dụng hai biện pháp này trong cẳm thụ văn chương vµ giao tiÕp. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học: Hoạt động 1: Nói giảm, nói tránh và tác dụng của hai biện pháp này. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Y/c HS t×m hiÓu 3 vÝ dô SGK. Gièng nhau vÒ ý nghÜa: ? Những từ ngữ in đậm trong đoạn văn (a), đều được dùng với ý nghĩa chỉ cái chết. (b), (c) ®îc dïng víi ý nghÜa g×? ? Tại sao trong mỗi cách diễn đạt người viết Nói tránh để giảm bớt sự đau buồn, cách lại viết như thế? (không dùng chết hoặc nói phù hợp với con người suốt đời gắn với dïng chung mét tõ thay thÕ) sự nghiệp đấu tranh cách mạng là Bác. C¸ch nãi nhÑ nhµng, tÕ nhÞ, gÇn víi c¸ch nói của người Việt. ? VD (2), v× sao t¸c gi¶ kh«ng dïng tõ cïng Tr¸nh g©y mét ph¶n øng t©m lý kh«ng hay nghÜa kh¸c? ở người đọc trước một từ cùng nghĩa khác. ? Trong hai c¸ch nãi cña môc (3), c¸ch nãi Cc¸h 2, tr¸nh ®îc c¶m gi¸c nÆng nÒ, tr¸ch nµo sÏ tÕ nÞ h¬n, v× sao? mắng của mẹ đối với con, theo suy nghĩ: nói ngọt lọt đến xương và thể hiện tình cảm cña mÑ dµnh cho con. ? Vậy, từ đó ta hiểu thế nào về cách nói gi¶m? Bµi tËp nhanh: Cho biÕt gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c¸ch nãi gi¶m trong c¸c vÝ dô sau: +Bác Dương thôi đã thôi rồi. +Chót th©n bÌo bät mµ mong cã rµy + Bà về năm đói làng treo lưới.. HS đọc ghi nhớ SGK. HS thùc hµnh, cã thÓ th¶o luËn, ph¸t hiÖn nhanh vµ nhËn xÐt ng¾n gän: + chết, khiến người còn sống thấy sững sờ, mÊt m¸t… + Khiêm nhường về bản thân của Thuý KiÒu: bÌo bät, bÐ nhá… + về: chết, tránh trực tiếp cham đến nỗi đau mÊt m¸t.. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập: Bài tập 1: Gv có thể sử dụng bảng phụ để HS thực hiện trước lớp. Dưới lớp thực hµnh vë bµi tËp. Bµi tËp 2: HS tù ph¸t hiÖn. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bµi tËp3: HS thùc hµnh miÖng trªn líp. Dặn dò: Về nhà tìm 3 – 5 ví dụ trong văn chương có sử dụng cách nói giảm.. Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 11 – Bµi 10 + 11; TiÕt 41. KiÓm tra v¨n Kết quả cần đạt: 1. KiÓm tra vµ cñng cè nhËn thøc cña HS sau bµi «n tËp TruyÖn vµ ký ViÖt Nam hiện đại. 2. TÝch hîp víi kiÕn thøc c¸c bµi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n cã liªn quan. 3. RÌn vµ cñng cè c¸c kü n¨ng kh¸i qu¸t, tæng hîp, ph©n tÝch vµ so s¸nh, lùa chän viết độan văn. 4. Chuẩn bị của thầy và trò: Hướng dẫn HS chuẩn bị kỹ bài, soạn đề và đáp án tỉ mØ. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y:. TuÇn 11 – Bµi 10 + 11; TiÕt 42 TËp lµm v¨n LuyÖn nãi kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m.. Kết quả cần đạt: Giúp HS ôn lạin kiến thức về ngôi kể đã học ở lớp 6. Rèn luyện kỹ năng kể chuyện trước tập thể, kỹ năng kết hợp miêu tả và biểu cảm trong quá trình kể. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Hướng dẫn ôn tập về ngôi kể: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò – Gợi ý ? Trong chương trình học, chúng ta biết - Ngôi thứ nhất và ngôi kể thứ ba. trong v¨n tù sù cã thÓ sö dông nh÷ng ng«i kÓ nµo? ? Theo em, kÓ theo ng«i kÓ thø nhÊt cã g× + Ng«i kÓ thø nhÊt: xng t«i, ta, m×nh, trùc khác với dùng ngôi kể thứ ba? Chỉ rõ tác tiếp là lời của nhân vật đồng thời là người dông cña mçi ng«i kÓ? dÉn chuyÖn => t¹o tÝnh chñ quan, khiÕn c©u chuyện chân thực, gần gũi, người kể dễ bày tá suy nghÜ, t×nh c¶m + Ngôi thứ ba; người kể giấu mặt => giữ ®îc tÝnh kh¸ch quan, cã thÓ kÓ vÒ mäi việc, mọi hành động của các nhân vật. ? Lấy ví dụ cụ thể bằng các văn bản đã học + Ngôi kể thứ nhất: Cuộc chia tay của cho mçi ng«i kÓ? nh÷ng con bóp bª… + Ng«i kÓ thø ba: c¸c truyÖn kÓ d©n gian. ? Vì sao khi kể chuyện, người ta lại cần sử Thay đổi ngôi kể là để thay đổi điểm nhìn dông linh ho¹t ng«i kÓ? đối với nhân vật và sự việc. đòng thời cũng thuận tiện trong việc bày tỏ thái độ …: người trong cuộc có thể buồn vui theo cảm tính chủ quan, người ngoài cuộc có thể dùng lời miêu tả, biểu cảm để góp phần kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt. Hoạt động 2: lập dàn ý kể chuyện: Gợi ý HS tra lời câu hỏi tìm hiểu đoạn văn. + Sự việc chính:cuộc đối đầu giữa kẻ thúc ? Sự việc và nhân vật chính, ngôi kể trong sưu với người xin khất sưu ®o¹n v¨n trªn? + nh©n vËt chÝnh: ChÞ DËu, cai lÖ + Ng«i kÓ thø ba. ? các yếu tố biểu cảm nổi bật trong đoạn Cách nói chuyển từ van xin, nhẫn nhịn, đến v¨n? phÉn né v× bÞ øc hiÕp. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Xác định các yếu tố miêu tả và tác dụng Hs phát hiện trong các chi tiết tả thái độ, cña chóng? nét mặt của chị Dậu biến đổi dần theo với thái độ và hành động của cai lệ. => nªu bËt t×nh c¶m vµ søc m¹nh lßng c¨m thï nh©n vËt chÞ DËu… ? Muốn thay đổi ngôi kể bằng ngôi thứ nhất + Chuyển từ Chị Dậu sang Tôi cần thay đổi những gì? + Miªu t¶ tËp trung vµo nh©n vËt cai lÖ + bày tỏ thái độ, suy nghĩ của mình (chị DËu) ? Y/c HS thùc hµnh.. Hs 2 – 3 em thùc hµnh. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt. Gv cho ®iÓm.. Sau khi thùc hµnh, Gv chèt l¹i kiÕn thøc.. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(21)</span>