Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 28 - Tiết 101: Ôn tập văn nghị luận (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc Tuần : 28 Tiết : 101. Giáo án Ngữ Văn 7. ÔN TẬP VĂN NGHỊ LUẬN. NS: 12/03/2011 ND: 15/03/2011. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Nắm được luận điểm cơ bản và các phương pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. - Chỉ ra được những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài nghị luận đã học. - Nắm được đặc trưng chung của nghị luận qua sự phân biệt với các thể văn khác. 2. Kĩ năng: - Hệ thống hóa, so sánh, đối chiếu, nhận diện, tìm hiểu và phân tích văn bản nghị luận. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ:(2 phút) Kiểm tra vở soạn 2 em. 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình, so sánh đối chiếu. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Tóm tắt nội dung và đặc điểm nghệ thuật của các bài văn nghị luận. Mục tiêu: Giúp học sinh tóm tắt đúng về nội dung và nghệ thuật của những văn bản nghị luận đã học. Phương pháp: Lập bảng số liệu, so sánh đối chiếu. Thời gian: 18 phút. - Giáo viên lập bảng theo mẫu. - Trình bày phần chuản bị của mình. Phương STT Tên bài Luận điểm pháp lập luận Tinh thần Hồ Chí Tinh thần Dân ta có một lòng nồng nàn yêu Chứng minh yêu nước Minh yêu nước nước. Đó là truyền thống quí báu 1 củanhân của dân của ta dân ta tộc Việt Nam 2 Sự giàu Đặng Sự giàu Tiếng Việt có những đặc sắc của Chứng minh Tác giả. Đề tài nghị luận. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. Nghệ thuật Bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc Bố. cục. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 3. 4. Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc. Giáo án Ngữ Văn 7. đẹp của Thai tiếng Việt Mai. đẹp của thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Tiếng Việt. Đức tính Phạm giản dị Văn của Bác Đồng Hồ. (kết hợp giải mạch lạc thích) kết hợp chặt chẽ Chứng minh Dẫn chứng (kết hợp giải cụ thể thích) (kết hợp giải thích và bình luận). Đức tính Bác giản dị trong mọi phương giản dị của diện, bữa ăn (cơm), cái nhà (ở), Bác Hồ lối sống (cách) nói và viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự phong phú rộng lớn về đời sống tinh thần ở Bác. Văn Nguồn gốc của văn chương là ở Giải thích chương và tình thương người, thương muôn (kết hợp bình ý nghĩa loài, muôn vật. Văn chương hình luận) của nó đối dung và sáng tạo ra sự sống, nuôi với con dưỡng và làm giàu cho tình cảm người của con người.. Ý nghĩa Hoài văn Thanh chương. - Tóm tắt đặc điểm nghệ thuật của các bài nghị luận đã học? Hoạt động 2: Củng cố hiểu biết về đặc trưng của nghị luận qua sự đối sánh với loại hình trữ tình và tự sự. Mục tiêu: Giuùp hoïc sinh cuûng coá veà ñaëc trưng của văn nghị luận so với các thể vaên khaùc. Phương pháp: Lập bảng số liệu, so sánh đối chiếu. Thời gian: 17 phút. - Hãy trình bày phần chuẩn bị về điểm a của câu 3 trang 67/SGK có thể minh họa bằng các ví dụ trong các văn bản đã học? STT. Thể loại Truyện ký. 1. 2. Trữ tình Nghị luận. 3. Trình bày những vấn đề phức tạp ngắn gọn. - Học sinh trình bày phần chuẩn bị của mình cho câu 2/SGK .. - Học sinh có thể minh họa theo bảng kê. Yếu tố chủ yếu - Cốt truyện, miêu tả - Nhân vật - Nhân vật kể chuyện - Nhằm tái hiện sự vật, hiện tượng, con người, câu chuyện - Tâm trạng, cảm xúc - Hình ảnh, vần, nhịp, nhân vật trữ tình - Luận đề - Luận điểm - Luận cứ - Luận chứng. Tên bài ví dụ - Dế mèn phiêu lưu ký - Buổi học cuối cùng - Cây tre Việt Nam - Ca dao - dân ca trữ tình - Nam Quốc Sơn Hà, Mưa, Lượm - Tinh thần yêu nước của nhân dân ta - Sự giàu đẹp của tiếng việt. - Đức tính giản dị của Bác Hồ - Ý nghĩa văn chương. - Nêu đặc trưng của văn nghị luận?. - Học sinh trình bày phần chuẩn bị về điểm b. - Những câu tục ngữ trong bài 18,19 có thể - Cũng có thể coi mỗi câu tục ngữ coi là văn bản nghị luận đặc biệt không ? là một văn bản nghị luận khái quát, Vì sao? ngắn gọn.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc. Giáo án Ngữ Văn 7. - Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ /Sgk. - Đọc. Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 3 phút. - Em hãy đánh dấu x vào câu hỏi trả lời - Làm. mà em cho là chính xác? - Một bài thơ trữ tình: a) Không có cốt truyện và nhân vật. x b) Không có cốt truyện nhưng có thể có nhân vật. c) Chỉ biểu hiện trực tiếp cảm xúc, tình cảm của tg. x d) Có thể biểu hiện giao tiếp tình cảm, cảm xúc qua hình ảnh thiên nhiên, con người hoặc sự việc. - Trong vb nghị luận: x a) Không có cốt truyện, nhân vật x b) Không có yếu tố miêu tả, tự sự x c) Có thể có biểu hiện tình cảm cảm xúc d) Không sử dụng biểu cảm Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 2 phút - Học bài. - Chuẩn bị Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích.. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc Tuần : 28 Tiết : 102. Giáo án Ngữ Văn 7. DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU. NS: 12/03/2011 ND: 15/03/2011. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Hiểu được thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. - Nắm được các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu. 2. Kĩ năng: - Mở rộng câu bằng cách dùng cụm chủ –vị làm thành phần của câu trong nói và viết. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ:(2 phút) Kiểm tra vở soạn 2 em. 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình, so sánh đối chiếu. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách dùng cụm I. Thế nào là dùng cụm chủ C-V để mở rộng câu. vị để mở rộng câu: Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu thế nào Ghi nhớ: Sgk là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu . Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận. Thời gian: 12 phút. - Tìm cụm danh từ trong vd ở SGK? - Cụm danh từ trong câu: “những tình cảm ta không có, “những tình cảm ta có sẵn”. - Phân tích cấu tạo của cụm danh từ và - Những tình cảm ta / không có ĐN trước TTâm ĐN sau cấu tạo của phụ ngữ trong cụm danh từ? - Những tình cảm ta / sẵn có ĐN trước TTâm ĐN sau - Giáo viên cho HS đọc ghi nhớ. - Đọc. Hoạt động 3: Tìm hiểu các trường hợp II. Các trường hợp dùng cụm dùng cụm C-V để mở mở rộng câu. chủ - vị để mở rộng câu: Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu các - TL 1. Tìm hiểu bài: trường hợp dùng C-V để mở rộng câu. a) Chị Ba //đến/ khiến Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận. - C-V làm CN, VN, phụ ngữ trong cụm danh từ, động từ. Thời gian: 13 phút. tôi rất vui và vững tâm. - Tìm cụm C-V làm thành phần câu và - Đọc ghi nhớ. -> Cụm CV làm CN. vai trò của chúng trong các vd ở Sgk? b) Khi bắt đầu kháng chiến,. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc - Cho biết mỗi câu, các C-V trên đây đóng vai trò gì? - Gọi 2 học sinh đọc ghi nhớ 2 /SGK. Giáo án Ngữ Văn 7 nhân dân ta// tinh thần/ rất hăng hái. -> CV làm VN. c) Chúng ta// có thể nói rằng C V Trời/sinh lá sen để bao bọc C v cốm, cũng như trời/ sinh cốm c v nằm ủ trong lá sen. -> CN làm phụ ngữ trong cụm động từ (bổ ngữ). d) Nói ……./từ ngày CM T8/ C c V thành công. v -> CV làm phụ ngữ trong cụm danh từ (định ngữ). 2. Bài học: Ghi nhớ: SGK III. Luyện tập: 1a. chỉ riêng những người chuyên môn mới định được (c-v làm định ngữ) b. ...khuôn mặt đầy đặn. (c-v làm vị ngữ) c. ... các cô gái Vòng đỗ gánh ... (c-v làm định ngữ) d. ...một bàn tay đập vào vai (c-v làm chủ ngữ) ... hắn giật mình .(c-v làm bổ ngữ). Hoạt động 4: Luyện tập. Mục tiêu: Giúp học sinh làm tốt các bài tập. Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. Thời gian: 10 phút. - Hd hs làm bt 1 ở SGK.. Hoạt động 5: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 3 phút. - Đặt một câu có cụm C- V làm chủ ngữ. Hoạt động 6: Dặn dò. Thời gian: 2 phút - Học bài. - Chuẩn bị Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu . 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc Tuần : 28 Tiết : 103. Giáo án Ngữ Văn 7. TRẢ BÀI TLV SỐ 5, BÀI TIẾNG VIỆT, BÀI KIỂM TRA VĂN. NS: 15/03/2011 ND: 17/03/2011. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Củng cố lại những kiến thức và kĩ năng đã học về văn bản lập luận chứng minh về công việc tạo lập văn bản nghị luận và cách sử dụng từ ngữ, đặt câu. 2. Kĩ năng: - Tự đánh giá trình độ, chất lượng bài làm của mình. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ:(2 phút) Kiểm tra vở hs. 3. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: HDHS nhận ra ưu, hạn chế trong bài kiểm tra văn. Mục tiêu: Giúp học sinh nhận ra ưu, hạn chế trong bài kiểm tra văn. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 10 phút. - Gọi HS trình bày đáp án và lí giải vì sao chọn đáp án đó. - GV nêu hạn chế, ưu điểm của HS Hoạt động 3: HDHS ôn lại kiến thức tiếng Việt qua bài kiểm tra. Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức tiếng Việt qua bài kiểm tra. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 10 phút. - Gọi HS nêu đáp án từng câu. - GV nhận xét. Hoạt động 4: HDHS ôn lại kiến thức TLV. Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức TLV. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 12 phút. - Gọi HS nhắc lại đề và nêu dàn ý cho đề bài. - GV nêu ưu điểm, hạn chế của học sinh trong bài Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 5 phút.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc. Giáo án Ngữ Văn 7. - Nhắc lại một số lỗi cần tránh. Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 3 phút. - Học bài. - Chuẩn bị Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc Tuần : 28 Tiết : 104. Giáo án Ngữ Văn 7. TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH. NS: 15/03/2011 ND: 17/03/2011. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Nắm được mục đích, tính chất của yếu tố giải thích trong đời sống và trong văn nghị luận. 2. Kĩ năng: - Nhận diện và phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luận chứng minh. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ:(2 phút) Kiểm tra vở hs. 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình, so sánh đối chiếu. Thời gian: 2 phút. I. Mục đích và Hoạt động 2: Tìm hiểu nhu cầu giải phương pháp giải thích trong đời sống. thích. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu mục đích và phương pháp giải thích. Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp. Thời gian: 15 phút. - Trong đời sống, khi nào người ta cần - Gặp một hiện tượng mới lạ, con được giải thích. Hãy nêu một số câu hỏi người chua hiểu thì nhu cầu giải thích về nhu cầu giải thích hằng ngày? nảy sinh. Ví dụ vì sao lại có nguyệt thực? Vì sao nước biển mặn ...? - Cho HS đọc bài văn Lòng khiêm tốn. + Bài văn giải thích vấn đề gì? và giải - Đọc bài: Lòng khiêm tốn / Sgk. thích như thế nào? + Để tìm hiểu phương pháp giải thích, em - Bài văn giải thích vấn đề lòng khiêm hãy chọn và ghi vào vở những câu định tốn. nghĩa: Lòng khiêm tốn có coi là một bản tính ... Đó có phải là cách giải thích không? - Bài văn giải thích có thể đặt câu hỏi để - Giải thích bằng cách so sánh với các khêu gợi giải thích như thế nào? sự việc, hiện tượng trong đời sống - Tìm bố cục của bài chỉ ra mối quan hệ hàng ngày. a, Mở bài: Lòng khiêm tốn …sự vật. của mở bài, thân bài, kết bài? - Mối quan hệ giữa mở bài với thân bài đoạn “Điều quan trọng của khiêm tốn .... với mọi người”.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngoc. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ Sgk. Hoạt động 3: Luyện tập. Mục tiêu: Giúp học sinh làm tốt các bài tập qua đó rèn kĩ năng nhận diện và phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luận chứng minh. Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp. Thời gian: 20 phút. - Đọc đoạn văn sau cho biết vấn đề cần được giải thích và phương pháp giải thích trong bài? Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 3 phút. - Vậy phép lập luận gt là ntn? Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 2 phút - Học bài . - Chuẩn bị Cách làm bài văn lập luận giải thích . 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo án Ngữ Văn 7. b, Thân bài: Đặt câu hỏi: - Vậy khiêm tốn là gì? - Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế ? c, Kết bài: Khẳng định lại lòng khiêm tốn. - Đọc ghi nhớ Sgk - Ghi nhớ Sgk II. Luyện tập:. - Đọc bài: Lòng nhân đạo Vấn đề cần được giải thích đó là lòng nhân đạo tức là lòng biết thương người. - Phương pháp giải thích: đặt câu hỏi:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo. Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>