Giáo án môn Sinh học 8 - Bài 55: Giới thiệu chung hệ nội tiết

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. Gi¸o ¸n thùc tËp s­ ph¹m Ngµy So¹n : Ngµy Gi¶ng :. 29 /03 / 2010 03 /04 /2010. Bµi 55. giíi thiÖu chung hÖ néi tiÕt. A. Môc tiªu bµi häc: 1- KiÕn thøc: - Tr×nh bµy ®­îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a tuyÕn néi tiÕt vµ tuyÕn ngo¹i tiÕt - Nêu được tên các tuyến nội tiết chính của cơ thể và xác định rõ vị trí cña chóng. - Nªu râ ®­îc tÝnh chÊt vµ vai trß cña c¸c hoocmon (s¶n phÈm tiÕt cña tuyến nội tiết), từ đó nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sèng. 2- Kü n¨ng - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng khai th¸c vµ ph©n tÝch kªnh h×nh kªnh ch÷ trong SGK. -Ph¸t triÒn c¸c thao t¸c t­ duy (ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t ho¸…) -Rèn luyện các kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng hoạt động đọc lập. 3-Thái độ: -Bồi dưỡng quan diểm duy vật : Mọi quá trình của cơ thể sống đều có cơ sở và có thể nhận thức được, trên cơ sở đó vận dụng vào thực tiễn đời sống học tập. B. §å dïng d¹y häc cÇn thiÕt: Tranh phãng to h×nh 55.1, 2, 3 Người thực hiện: lương viết kỳ. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. C- Hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức : 2) Kiểm tra bài cũ (do đặc thù của chương mới nên trong quá trình dạy bài míi sÏ kÕt hîp kiÓm tra kiÕn thøc cò) 3) Bµi míi Lêi dÉn: Trong quá trình hoạt động của cơ thể, các sản phẩm trao đổi chất luôn được bài xuất vào máu để đến các cơ quan.Vậy thì ngoài các sản phẩm trao đổi chất ra, máu còn tiếp nhận thêm các chất có hoạt tính cao từ hệ thống cấu trúc nào của cơ thể? Các chất này có đặc điểm ra sao và có liên quan như thế nào với cơ chế điều tiết các chức năng trong cơ thể ? để giúp các em giải đáp các vấn đề này, chúng ta tìm hiểu sang chương mới Chương x : Nội tiết (Cùng với hệ thần kinh, tuyến nội tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong viÖc ®iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lý trong c¬ thÓ) Bµi 55 :giíi thiÖu chung hÖ néi tiÕt Hoạt động của thầy và trò. Néi dung I.§Æc ®iÓm hÖ néi tiÕt -Gv yªu cÇu HS nghiªn cøu TT SGK tr 174, *KL: tuyÕn néi tiÕt sx c¸c nªu kh¸i qu¸t vÒ hÖ néi tiÕt? hocmon theo ®­êng m¸u (đường thể dịch đến các cơ -Hs tù thu nhËn vµ sö lÝ TT nªu ®­îc: + Hệ nội tiết điều hoà các quá trình sinh lí quan đích) trong c¬ thÓ + Chất tiết tác động thông qua đường máu nªn chËm vµ kÐo dµi -GV më réng c¬ chÕ ®iÒu hoµ thÇn kinh- thÓ dÞch...cïng ®iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lý trong c¬ thÓ. kÝch thÝch...... hÖ thÇn kinh.....tuyÕn néi tiÕt.... Người thực hiện: lương viết kỳ. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. hoocmon.......§­êng m¸u ........c¬ quan đích....điều hoà hoạt động của cơ thể. GV më réng: c¸c tuyÕn néi tiÕt cã hÖ thèng mao m¹ch phong phó nªn c¸c t¹o ra bÒ mÆt tiÕp xóc lín c¸c chÊt sinh ra bµi xuÊt vµo m¸u dễ dàng, có kích thước nhỏ... II.Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt vµ tuÕn ngo¹i tiÕt -GV Treo tranh H55.1, giíi thiÖu s¬ qua vÒ chó thÝch h×nh, Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1 vµ 2 trong phiÕu häc tËp: PHIẾU HỌC TẬP Bài tập 1: Tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết: Điểm giống nhau: ............................................................. ............................................................. Điểm khác nhau Tuyến nội tiết. Tuyến ngoại tết. ................................. ................................. ................................. .................................. ................................ ................................ ................................ ............................... Bài tập 2: Liệt kê các tuyến mà em biết và xác định chúng thuộc loại tuyến nào (nội tiết hay ngoại tiết): T Tên tuyến T 1 …………. Thuộc loại Nội tiết ngoại tiết …………… ……………. Người thực hiện: lương viết kỳ. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Trưng Vương 2 3 4 5 … …. ………… ………… ………… ………… ………… …………. …………… …………… …………… …………… …………… ……………. Gi¸o ¸n sinh häc 8 …………… …………… …………… …………… …………… ……………. Hs quan s¸t h×nh chó ý: + VÞ trÝ tÕ bµo tuyÕn + §­êng ®icña sp tiÕt  nªu ®­îc *TuyÕn ngo¹i tiÕt: chÊt tiÕt theo èng dÉn tíi các cơ quan tác động - TuyÕn néi tiÕt: chÊt tiÕt ngÊm th¼ng vµo m¸u tới cơ quan đích - Mét sè nhãm võa lµm NV néi tiÕt võa lµm NV ngo¹i tiÕt VD tuyÕn tuþ - Sp tiÕt cña tuyÕn néi tiÕt lµ hocmon -GV ®­a ra b¶ng phô vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc cho HS( l­u ý cã mét sè tuyÕn võa lµ néi tiªt võa lµ ngo¹i tiÕt) GV cã thÓ më réng thªm kiÕn thøc GV treo tranh H55.3: giíi thiÖu mét sè tuyÕn B¶ng phô (chuÈn kiÕn thøc) néi tiÕt chÝnh cña c¬ thÓ( s¶n phÈm cña c¸c tuyÕn nµy cã tªn chung lµ hoocmon). III.Hoocmon -Gv yªu cÇu hs nghiªn cøu TT tr 174  nªu 1) TÝnh chÊt cña hoocmon: kh¸i qu¸t hoocmon cã nh÷ng tÝnh chÊt nµo? -HS tù thu nhËn TT nªu ®­îc 3 t/c cña hocmon +Mỗi hocmon chỉ ảnh hưởng đến 1 hoặc 1 số cơ quan xác định +Hocmon cã ho¹t tÝnh sinh ho¹t rÊt cao + Hocmon không mang tính đặc trưng cho loµi. Người thực hiện: lương viết kỳ. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. Gv ®­a thªm 1 sè TT + Hocmon  cơ quan đích theo cơ chế chìa kho¸, æ kho¸ + Mçi tÝnh chÊt cña hocmon gv cã thÓ ®­a thêm VD để phân tích -GV kÕt luËn vÒ t/c cña hocmon -GV më réng: Sau khi hoµn thµnh nhiÖm vô, các tế bào cơ quan đích sẽ vô hiệu hoá hoocmon tại chỗ hoặc chuyển nó tới gan để khö ( v× hoocmon dÔ bÞ ph©n huû nªn kh«ng có ảnh hưởng kéo dài). -Mang tính đặc hiệu. - Hocmon cã ho¹t tÝnh sinh ho¹t rÊt cao. - Hocmon kh«ng mang tÝnh đặc trưng cho loài.. 2) Vai trß cña hocmon:. Gv cung cÊp TT cho hs nh­ SGK Gv lưu ý cho hs: Trong điều kiện hoạt động bình thường của tuyến  ta không thấy vai trò của chúng. Khi mất cân bằng hoạt động 1 tuyÕn  g©y t×nh tr¹ng bÖnh lÝ -Nếu cắt bỏ một tuyến nào đó sẽ làm xuất hiÖn nh÷ng rèi lo¹n c¸c chøc n¨ng chuyÓn hoá sinh trưởng, phát triển làm ảnh hưởng đến tÊt c¶ c¸c bé phËn c¬ quan trong c¬ thÓ  vai trß cuÈ hÖ néi tiÕt lµ? HS nghiªn cøu TT SGK nªu ®­îc:. - Duy trì tính ổn định môi trường bên trong cơ thÓ - §iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ diÔn ra b×nh thường. GV mở rộng các bệnh liên quan đến hệ nội tiÕt: +BÖnh tiÓu ®­êng +Bệnh tăng chuyển hoá cơ bản (người khæng lå, ph× nén...) +Bệnh da khô xù xì, còi xương, chậm phát triển thể lực, cơ thể suy nhược... GV hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ ghi b¶ng..... Người thực hiện: lương viết kỳ. 5 Lop8.net. *KL: -KiÕn t¹o vµ ph¸t triÓn c¬ thÓ - Duy trì tính ổn định môi trường bên trong cơ thể - §iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lí diễn ra bình thường.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. 4- Cñng cè - Nêu vai trò của hoocmon, từ đó xác định tầm quan trọng của hệ nội tiÕt? 5- Hướng dẫn về nhà - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “em cã biÕt” 6-Rót kinh nghiÖm ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ............................................................... Người thực hiện: lương viết kỳ. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. PHIẾU HỌC TẬP Bài tập 1: Tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết: Điểm giống nhau: .............................................................................. ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................ Điểm khác nhau Tuyến nội tiết Tuyến ngoại tết ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... .................................................. .................................................... ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................. Bài tập 2: Liệt kê các tuyến mà em biết và xác định chúng thuộc loại tuyến nào (nội tiết hay ngoại tiết): Thứ tự. Tên tuyến. Thuộc loại Nội tiết. Người thực hiện: lương viết kỳ. 7 Lop8.net. Ngoại tiết.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Trưng Vương 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ..... Gi¸o ¸n sinh häc 8. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... .................... .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. ............................................... BẢNG CHUẨN KIẾN THỨC. Điểm giống nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết: - Các tuyến đều có nguồn gốc hình thành từ các biểu mô -Đều có các tế bào tuyến. -Đều tiết ra các sản phẩm tiết. Điểm khác nhau: Tuyến nội tiết. Người thực hiện: lương viết kỳ. Tuyến ngoại tiết. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Trưng Vương. Gi¸o ¸n sinh häc 8. Sản phẩm tiết ra ngấm thẳng vào. Sản phẩm tiết tập trung vào ống. máu (tuyến Yên, tuyến Giáp, tuyến dẫn để đổ ra ngoài (các tuyến tiêu cận giáp, tuyến Tùng, tuyến sinh. hoá, tuyến lệ...). dục...). Người thực hiện: lương viết kỳ. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>