Giáo án Sinh học 12 - Tiết 32: Quá trình hình thành loài (Tiếp) - Nguyễn Kim Hoa

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n sè 32 – Sinh häc 12 Gi¸o ¸n sè: 32. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi (tiÕp) Ngµy so¹n: / / Ngµy gi¶ng: / /. A – ChuÈn bÞ bµi gi¶ng: I – Môc tiªu bµi häc: Sau khi häc xong bµi, HS cÇn 1) VÒ kiÕn thøc: - Gi¶i thÝch ®­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi b»ng con ®­êg lai xa & ®a béi ho¸ - Giải thích được sự cách ly về tập tính & cách ly sinh thái dẫn đến hình thµnh loµi míi nh­ thÕ nµo 2) Kü n¨ng: - Phân tích, khái quát, tổng hợp các kiến thức đã học - Thu thËp tµi liÖu, c¸c h×nh ¶nh vÒ c¸c loµi vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi 3) Thái độ: - Nhận thức đúng đắn về các loài, mối quan hệ cũng như sự phân biệt ranh giíi vµ quan hÖ hä hµng gi÷a c¸c loµi vµ lÞch sö tiÕn ho¸ vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c loµi. II – ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn 1– Tµi liÖu: 1. Sinh häc 12 – s¸ch gi¸o viªn. 2. Gi¸o tr×nh TiÕn Ho¸ - NguyÔn Träng L¹ng 2– ThiÕt bÞ d¹y häc: - Gi¸o ¸n ®iÖn tö, phßng m¸y chiÕu (nÕu cã). - Tranh phãng to h×nh SGK vµ c¸c tµi liÖu liªn quan III – Träng t©m bµi häc: - Vai trò của cách ly địa lý - Mét sè ®iÓm cÇn l­u ý cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi b»ng con ®­êng c¸ch ly địa lý. IV – Phương pháp: - Trùc quan, ph¸t vÊn, th¶o luËn, gîi më. B – TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I – Më ®Çu: 1. ổn định tổ chức – Kiểm tra sỹ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Giải thích được sự cách ly địa lý dẫn đến phân hoá vốn gen gi÷a c¸c quÇn thÓ? - Giải thích được tại sao các quần đảo lại là nơi lý tưởng cho quá trình hình thµnh loµi? II – Vào bài mới : GV đặt vấn đề Néi dung kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò I – Hình thành loài cùng khu vực địa lý * Hoạt động 1: Tìm hiểu về hình 1) Hình thành loài bằng cách ly tập tính và thành loài cùng khu vực địa lý (cách ly tËp tÝnh & c¸ch ly sinh th¸i) c¸ch ly sinh th¸i * GV ph©n tÝch VD – SGK – 129 - Do cã c¸c §B ph¸t sinh c¸c c¸ thÓ cña QT có KG nhất định làm thay đổi 1 số đặc - Tại sao 2 loài cá này không GP với NguyÔn Kim Hoa. 1 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n sè 32 – Sinh häc 12 điểm liên quan đến tập tính giao phối  c¸ch ly vÒ tËp tÝnh GP, c¸ch ly n¬i ë gi÷a các tiểu QT trong cùng 1 vùng phân bố địa lý nªn sù GP gi÷a c¸c c¸ thÓ trong cïng 1 vïng sÏ kh«ng cßn lµ ngÉu nhiªn n÷a.  TPKG cña c¸c tiÓu QT sÏ dÇn trë nªn kh¸c biÖt nhau - Sù kh¸c biÖt l©u dÇn lµm xuÊt hiÖn nh÷ng trë ng¹i kh¸c, cñng cè sù c¸ch ly sinh s¶n  loµi míi - Thường gặp TV và ĐV ít di chuyển - DiÔn ra chËm, qua nhiÒu thÕ hÖ. nhau? + HS: C¸ thÓ mang §B vÒ mµu s¾c  c¸ch ly vÒ tËp tÝnh GP  cã sù GP cã lùa chän gi÷a c¸c c¸ thÓ cã cïng mµu s¾c l©u dÇn QT c¸ch ly vÒ tËp tÝnh GP víi QT gèc ban ®Çu - 2 loµi c¸ nµy cã ph¶i lµ 2 loµi kh¸c nhau ko? + HS: C¸ch ly vÒ TTGP + c¸c NTTH tác động  phân hoá vốn gen  c¸ch ly sinh s¶n - TS c¸c c¸ thÓ cïng loµi l¹i cã thÓ kh¸c nhau vÒ TTGP hay kh¸c biÖt vÒ æ sinh th¸i + HS: Trong QT: §B & BDTH lu«n P’S t¹o ra c¸c KG míi; 1 sè KG cã thể quy định các tập tính thay đổi khiÕn chóng GP cã CL víi nh÷ng c¸ thÓ cã KH cïng loµi; L©u dÇn sù GP ko ngÉu nhiªn nµy  c¸ch ly sinh s¶n. * GV lÊy c¸c VD (TK SNC – 169) + HS lấy các VD tương tự các VD cña GV ®­a ra. 2) Hình thành loài nhờ cơ chế lai xa & đa * Hoạt động 2: Tìm hiểu về hình béi ho¸ thành loài cùng khu vực địa lý (cơ - NhiÒu loµi TV cã quan hÖ hä hµng gÇn chÕ lai xa vµ ®a béi ho¸) giò cã thÓ thô phÊn  con lai cã søc sèng * GV nªu thÝ nghiÖm vÒ Th»n l»n nhưng thường bất thụ C.sonorae (TK SH PT CT§V – 30) - NÕu con lai cã kh¶ n¨ng SSVT  loµi * GV: - Loµi míi cßn ®­îc xuÊt hiÖn míi do hiện tượng đa bội hoá (song nhị - Các trường hợp đa bội hoá béi) a/ §a béi ho¸ kh¸c nguån * GV nªu VD: - Do bé NST cña 2 loµi bè mÑ trong c¬ thÓ 2n = 14 x 2n = 14  2n = 14 (BB) (AB) lai ko tương hợp với nhau  gây trở ngại (AA) cho qu¸ tr×nh GP, P’S giao tö - C¬ thÓ lai xa chØ SSSD or SSVT (DD)2n = 14 x 4n = 28 (AABB) 6n = 42 (AABBDD) * GV nêu thí nghiệm bằng sơ đồ - TS QT 4n l¹i c¸ch ly víi QT gèc ban ®Çu + HS: Do khi GphÊn víi nhau t¹o ra thÓ tam béi (3n) bÊt thô. b/ §a béi ho¸ cïng nguån P: 2n x 2n GP: 2n 2n F: 4n H×nh thµnh QT thÝch nghi c¸ch ly QT gèc NguyÔn Kim Hoa. 2 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n sè 32 – Sinh häc 12 * GV ®­a ra c¸c VD: c/ CÊu tróc l¹i bé NST - NST số 2 của Người là do sự sát - Liên quan đến các ĐB cấu trúc, đảo, chuyển  làm thay đổi chức năng của gen nhập 2 NST của vượn Người (chuyển trong nhóm gen LK  thay đổi kích thước đoạn ROBERSON) - Bộ NST của tinh tinh và Người khác & h×nh d¹ng NST - Đầu tiên xuất hiện 1 số cá thể mang ĐB nhau ở 9 NST có đảo đoạn qua tâm đảo đoạn hay chuyển đoạn NST, nếu tỏ ra - Các loài muỗi trên TĐ đều có 2n = 6 nhưng khác nhau ở nhiều đảo đoạn, thÝch nghi  ph¸t triÓn & chiÕm 1 phÇn chuyÓn ®o¹n NST  cã thÓ dÉn tíi trong khu phân bố của dạng gốc, sau đó c¸ch ly sinh s¶n. lan réng ra. III. Cñng cè: - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m, cÇn nhí cña bµi - §äc phÇn ghi nhí. - Tr¶ lêi c©u hái: * C©u lÖnh – SGK – 131: T¹i sao lai xa vµ ®a béi ho¸ t¹o nªn loµi míi hay x¶y ra ë TV mµ Ýt x¶y ra ë c¸c loµi §V? - ở TV việc đa bội hoá ít ảnh hưởng đến sức sống, có khi còn tăng khả năng sinh trưởng và phát triển của TV - ở ĐV: ĐB đa bội thường làm mất cân bằng gen, đặc biệt làm rối loạn cơ chế xác định giới tính dẫn đến gây chết C©u 1 - SGK: Không có cách ly địa lý thì loài mới vẫn có thể được hình thành nếu giữa các tiểu quần thể của cùng 1 loài có sự cách ly nào đó khiến các cá thể của các tiểu QT không GP với nhau hoặc có GP với nhau nhưng đời con sinh ra bị bất thụ (CLSS) C©u 2- SGK: C©y b«ng nµy ®­îc h×nh thµnh nhê lai xa vµ ®a béi ho¸ C©u 3- SGK: Con lai khác loài nếu được đa bội hoá làm cho các NST của mỗi loài đều có NST tương đồng thì chúng vẫn có khả năng sinh sản bình thường. Chúng được coi lµ loµi míi khi lai trë l¹i víi c¸c d¹ng P th× cho ra con lai bÊt thô (CLSS) C©u 4- SGK : CÇn ph¶i b¶o vÖ sù ®a d¹ng cña c¸c loµi c©y, ngay c¶ c¸c c©y hoang d¹i v× sau nµy chóng ta cã thÓ khai th¸c nh÷ng gen quý hiÕm tõ chóng hoÆc t¹o ra c¸c gièng c©y trång míi. IV. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái Trang 132 – SGK. - Đọc trước bài “Tiến hoá lớn” Ngµy th¸ng n¨m 200 Ký duyÖt cña TTCM V. Rót kinh nghiÖm bµi gi¶ng: ………………………………………………………………………………………. ……………..……………………………………………………………………….... NguyÔn Kim Hoa. 3 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n sè 32 – Sinh häc 12 ….………………………...…………………………………………………………. ..…….…………………………………...………………………………………….... NguyÔn Kim Hoa. 4 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>