Bài soạn Lý9- tiet 37+38

TIẾT 37 - DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
Ngày soạn: - 01 - 2011
Ngày dạy: - 01 - 2011
I- MỤC TIÊU:
1. Nêu được dấu hiệu chính để phân biệt dòng điện xoay chiều với dòng điện một chiều
2. Bố trí được TN tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo hai cách:
cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều
của dòng điện.
3. Dựa vào quan sát TN để rút ra điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
II- CHUẨN BỊ:
Đối với nhóm HS
-1 cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song , ngựơc chiều vào mạch
điện.
- 1 một nam châm vónh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng .
- 1 mô hình cuộn dây quay trong từ trường của nam châm.
III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV
HS báo cáo sỹ số lớp
HS ổn đònh tổ chức lớp
HS quan sát
Cả hai nguồn điện đều cho dòng điện,
Mắc vôn kế vào thì ở nguồn điện mới
kim vôn kế không quay
HS suy nghó, nhận thức vấn đề can
nghiên cứu
I. Chiều của dòng điện cảm ứng
1. Thí nghiệm:
Làm việc theo nhóm .
Làm TN như hình 33.1 SGK.
Dòng điện cản ứng xuất hiện khi đưa
nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn dây

Hoạt dộng 1: ổn định lớp
Kiểm tra sỹ số HS
Ổn đònh tổ chức lớp
Hoạt động 2: Phát hiện vấn đề mới
Lắp bóng đèn vào hai nguồn điện:Bộ pin 3V
và nguồn xoay chiều cho HS quan sát.
Hai bóng đều sáng chứng tỏ điều gì?
-Mắc vôn kế vào hai nguồn điện trên ,
trường hợp nào kim vôn kế quay?
Nguồn điện mới này có gì khác so với nguồn
điện một chiều
Giới thiệu dòng điện mới phát hiện có
tên là dòng điện xoay chiều .
Hoạt động 3: Tìm hiểu chiều của dòng
điện cảm ứng
Hướng dẫn HS làm TN, động tác đưa
nam châm vào ống dây, rút nam châm ra
nhanh và dứt khoát .
Dòng điện cản ứng xuất hiện khi nào?

Hai đèn LED luân phiên bật sáng khi
đưa nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn
dây chứng tỏ chiều của dòng điện luôn
luôn thay đổi
HS suy luận và rút ra kết luận
Cử đại diện nhóm trình bày ở lớp, lập
luận để rút ra kết luận.
2. Kết luận
HS đọc kết luận trong SGK
3. Dòng điện xoay chiều.

Cá nhân tự đọc mục 3 trong SGK.
HS làm lại TN theo y/c của GV
Trả lời câu hỏi của GV.
II. Cách tạo ra dòng điện xoay chiều.
1. Cho nam châm quay trước cuộn dây
a) Tiến hành TN như hinh 33.2 SGK.
Kết quả: hai đèn vạch ra hai nửa vòng
sáng khi cuộn dây quay.
Dòng diện trong cuộn dây luôn phiên
đổi chiều.
2. Cho cuộn dây quay trong từ trường
Quan sát TN như hình 33.3 SGK
HS tiến hành TN
Khi cho cuộn dây quay trong từ trường
của Nam châm thì hai bóng đèn LED
phát sáng chứng tỏ có dòng điện xoay
chiều
HS nhắc lại hai cách tạo ra dòng điện
xoay chiều
3. Kết luận
Thảo luận chung ỏ lớp
Đại diện HS trả lời
Một HS đọc kết luận trong SGK
Hai đèn LED luân phiên bật sáng khi đưa
nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn dây
chứng tỏ điều gì?
Chiều dòng điện cảm ứng có liên quan gì
với số đường sức từ xuyên qua tiết diện S
của cuộn dây
Cho HS đọc kết luận (SGK)

Cho HS đọc SGK
Hãy làm lại TN trên bằng cách di chuyển
nam châm liên tục và rút ra nhận xét
Dòng điện xoay chiều có chiều biến đổi
như thế nào ?
Hoạt động 4: tạo ra dòng điện xoay chiều
Cho HS làm TN
Gọi mọùât số HS trình bày điều quan sát
được
-Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì?

Y/c HS tiến hành TN cho cuộn dây quay
trong từ trường của Nam châm
Nêu kết quả quan sát được?
Có thể tạo ra dòng điện xoay chiều bằng
cách nào?
Yêu cầu HS phát biểu kết luận và giải thích
một lần nữa, vì sao khi nam châm (hay cuộn
dây) quay thì trong cuộn dây lại xuất hiện
dòng điện cảm ứng xoay chiều.
Gọi HS đọc kết luận
Hoạt động 5: Củng cố, vận dụng
HS Vận dụng kết luận trong bài để tìm
xem có trường hợp nào cho nam châm
quay trước một cuộn dây dẫn kín mà
trong cuộn dây không xuất hiện dòng
điện cảm ứng xoay chiều .
Cá nhân HS chuẩn bò.
Thảo luận chung ở lớp .
đại diện HS trả lời

HS thực hiện và trả lời câu hỏi C4
HS đọc phần ghi nhớ
HS ghi nhớ để học tốt bài học, ghi nhớ
cách tạo ra dòng điện xoay chiều
Ghi nhớ các bài tập can làm
Ghi nhớ bài học can chuan bò cho tiết
sau
Hướng dẫn HS thao tác , cầm nam châm
quay quanh những trục khác nhau xem có
trường hợp nào số đường sức từ qua tiết
diện S không luân phiên tăng giảm
không.
Nêu một số câu hỏi củng cố:
Trường hợp nào thì trong cuộn dây dẫn
kín xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay
chiều?
Giải thích?
Cho HS trả lời câu hỏi C4
Cho HS đọc phần ghi nhớ cuối bài
Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà
Học bài: Nắm chắc kiến thức bài học, chú
ý các cách tạo ra dòng điện xoay chiều
Làm các bài tập trong SBT
Chuẩn bò bài: Máy phát điện xoay chiều

TIẾT 38 - MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
Ngày soạn: - 01 - 2011
Ngày dạy: - 01 - 2011
I- MỤC TIÊU
1 . Nêu được nguyên tắc cấu tạo của máy phát điện xoay chiều có khung dây quay hoặc nam châm

quay.
2. Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
3 . Nêu được các máy phát điện đều biến đổi cơ năng thành điện năng .
II- CHUẨN BỊ
Đối với GV
Mô hình máy phát điện xoay chiều.
III – HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV
HS báo cáo sỹ số lớp
HS ổn đònh tổ chức lớp
Xác đònh vấn đề cần nghiên cứu :
Tìm hểu cấu tạo và nguyên tắc hoạt
động của các máy phát điện xoay
chiều loại khác nhau .
Một vài HS phát biểu ý kiến phỏng
đoán . Không thảo luận.
I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát
điện xoay chiều
Làm việc theo nhóm.
Quan sát hai loại máy phát điện nhỏ
trên bàn GV và các hình 34.1. 34.2
SGK : trả lời C1 , C2.
Thảo luận chung ở lớp
Vì bộ góp điện không phải là bộ phận
tạo ra dòng điện
Các cuộn dây của máy phát điện được
quấn quan lõi sắt để tập trung từ trường
Nguyên tắc hoạt động giống nhau
HS Rút ra kết luận
Hoạt động 1: Ổn đònh lớp

Kiểm tra sỹ số HS
Ổn đònh tổ chức lớp
Hoạt động 2: Xác đònh vấn đề cần nghiên
cứu
Trong các bài trước , chúng ta đã biết cách
tạo ra dòng điện xoay chiều . Dòng điện ta
dùng trong nhà là do các nhà máy điện rất
lớn như Hòa Bình , Yali tạo ra , dòng điện
dùng để thắp sáng đèn xe đạp do đinamô
tạo ra .
Vậy đinamô xe đạp và MPĐ khổng lồ trong
các nhà máy có gì giống, khác nhau ?
Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt
động của máy phát điện xoay chiều
Yêu cầu HS quan sát hình 34.1 và 34.2
SGKvà mô hình MPĐ để nêu lên các bộ
phận chính và hoạt động của máy .
Tổ chức cho HS thảo luận ở lớp .
Vì sao không coi bộ phận góp điện là bộ
phận chính ?
Vì sao các cuộn dây của máy phát điện lại
được quấn quanh lõi sắt ?
Nguyên tắc hoạt động có khác nhau không
II. Máy phát điện trong kó thuật và
trong sãn xuất .
1. Đặc tính kó thuật
Làm việc cá nhân. Tự đọc SGK để tìm
hiểu một số đặc điểm kó thuật :Cường
độ dòng điện , Hiệu điện thế , Tần số ,
Kích thước, Cách làm quay rôtô của

máy phát điện .
Trong máy phát điện loại Rôto là cuộn
dây thì cần có bộ góp điện
Bộ góp diện để đưa dòng điện ra mạch
ngoài
HS đối chiếu từng bộ phận của đinamô
xe đạp với các bộ phận tương ứng của
máy phát điện trong kó thuật , các thông
tin kó thuật tương ứng.
2. Cách làm quay máy phát điện
Trong kó thuật, đẻ quay máy phát điện
ta có thể dùng động cơ, tua bin …

HS phát biểu để củng cố và khắc sâu
bài học
Phải có một bộ phận quay để số đườn
sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn
dây luôn luôn thay đổi mới tạo ra dòng
điện
HS phát biểu
HS ghi nhớ để nắm chắc bài học
Ghi nhớ các bài tập can làm
Ghi nhớ bài học can chuan bò cho tiết
sau
Từ đó ta rút ra kết luận gì?
Hoạt động 4: Tìm hiểu một số đặc điểm
của máy phát điện trong kó thuật .
Sau khi HS tự làm TN của mục “ II. Máy
phát điện xoay chiều trong kó thuật’’,yêu
cầu một vài HS nêu lên những đặc điểm kó

thuật của máy .
Nêu câu hỏi :
-Trong máy phát điện loại nào cần có bộ
góp điện ?
- Bộ phận góp điện có tác dụng gì ?
Yêu cầu HS đối chiếu từng bộ phận của
đinamô xe đạp với các bộ phận tương ứng
của máy phát điện trong kó thuật , các thông
tin kó thuật tương ứng.
Trong kó thuật, đểû quay máy phát điện ta
làm thế nào?
Hoạt động 5: Vận dụng, củng cố
Trong mỗi loại máy phát điện xoay chiều ,
rôtô là bộ phận nào , stato là bộ phận nào ?
Vì sao bắt buộc phải có một bộ phận quay
thì mới phát điện ?
Tại sao MPĐ lại phát ra dòng điện xoay
chều ?
Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà
Học bài: Nắm chắc cấu tạo và hoạt động
của MPĐ xoay chiều
Làm các bài tập trong SBT
Chuẩn bò bài: Các tác dụng của dòng điện
xoay chiều…