Giáo án giáo viên giỏi Sinh học 12 bài 7: Quan sát các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể trên tiêu bản cố định và trên tiêu bản tạm thời

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Môc lôc Trang Môc lôc ………………………………………………………………………….…………. 1 A. đặt vấn đề .…………………………………………………………………….…….. 2 I. Lêi nãi ®Çu …………………………………………………………………………………………. 2 II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu ……………………………………………………….. 2 1. Thùc tr¹ng ………………………………………………………………………………….………. 2 2. KÕt qu¶, hiÖu qu¶ cña thùc tr¹ng trªn ……………………………………….………….. 3 B. Giải quyết vấn đề ……………………………………………………….…………….. 3 I. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ……………………………………………………………………….. 3 1. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc viÕt c©u ………………………..……………………… 3 1.1. Néi dung ph¶i hîp lÝ vÒ mÆt logic vµ ng÷ nghÜa……..…………………………… 3 1.2. CÊu tróc có ph¸p cña c©u ph¶i phï hîp víi qui t¾c t¹o c©u cña TiÕng ViÖt .. ………………………………………………………………………….…………………………………. 4 a) C©u ph¶i cã kÕt cÊu nßng cèt ……………………………………….…………………….... 4 b) C©u ph¶i cã quan hÖ ng÷ nghÜa hîp lÝ ………………………….………………………. 5 c) Đặt câu phải đảm bảo yêu cầu về mặt phong cách …………..…………………… 6 d) Các câu trong văn bản phải đảm bảo sự liên kết …………………………………… 6 2. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn …………………………………..…………….………………………7 2.1. Ph©n lo¹i lçi …………………………………………………………………………………….. 7 2.2. Miªu t¶ lçi ……………………………………………………………………………………….. 8 II. C¸c biÖn ph¸p tæ chøc thùc hiÖn ch÷a lçi c©u …………………...……………….. 10 1. Ch÷a lçi c©u trong giê TiÕng ViÖt ……………………………………………………… 11 2. Ch÷a lçi c©u trong giê häc H§NGLL (líp 7) ë chñ ®iÓm: “Héi vui häc tËp” …………………………………………………………………………………………………………….. 12 3. Ch÷a lçi c©u sai th«ng qua giê tr¶ bµi TËp lµm v¨n ………………………………13 C. KÕt luËn …………………….……………………………………………..………… 16 1. KÕt qu¶ nghiªn cøu ……………………………….…………….……………….……………. 16 2. Kiến nghị, đề xuất ……………………………………….……………………………….…… 17 Tµi liÖu tham kh¶o …………………………………………………………………….. 19. Trang 1. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. A. Đặt vấn đề I. Lêi nãi ®Çu: Môn Ngữ văn là môn học thuộc nhóm khoa học xã hội, điều đó nói lên tầm quan trọng của nó trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng tình cảm cho học sinh. Nhà văn hào Nga Mác-XimGor-Ki đã nói: “Học văn là học làm người”. Học tốt môn ngữ văn giúp học sinh rất nhiều trong giao tiếp với đời sống xã hội, giao tiếp với đời sống gia đình và bạn bè. Và dù sau này bước vào đời, học sinh có thể tham gia mọi ngành nghề phục vụ xã hội, môn Ngữ văn luôn luôn là phương tiện, là người bạn tốt trên đường đời của mỗi học sinh, giúp các em sống tốt hơn, đẹp hơn. II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu 1. Thùc tr¹ng. Rõ ràng là môn Ngữ văn có một vị trí quan trọng trong nhà trường phổ thông. Song có một thực trạng đáng buồn là hiện nay không ít học sinh thực sự không mặn mà với việc học văn “không chịu” đọc sách, báo và các tài liệu tham khảo, lười suy nghĩ, sáng tạo… Chính vì thế mà trong khi nói cũng như khi viết, các em thường không diễn đạt được nội dung mình định nói do đó dẫn đến việc viết câu sai. Lµ gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n Ng÷ v¨n, b¶n th©n t«i thÊy m×nh cần phải làm gì để giúp học sinh nhận ra lỗi viết câu sai là loại lỗi gì ? nguyên nhân và cách sửa chữa. Từ đó, các em sẽ không chỉ biết viết câu sao cho đúng mà còn biết viết những câu hay, ý tứ. Chính vì lí do đó, tôi đã chọn đề tài “Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. 2. KÕt qu¶, hiÖu qu¶ cña thùc tr¹ng trªn. Trang 2. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát các lỗi về câu. Kết quả thu ®­îc nh­ sau:. N¨m häc. Khèi Sè Lçi lớp lượng. Kh«ng lçi. C¸c lo¹i chñ yÕu. Tû lÖ (%). - ThiÕu c¸c thµnh phÇn nßng cèt c©u. 27,1. - ViÕt c©u thiÕu vÕ. 22,3. - Kh«ng ý thøc râ vÒ thµnh phÇn phô tr¹ng 2005 - 2006. 7. 206. 85. 101. ng÷ víi chñ ng÷. 21,2. - Sai quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c thµnh phÇn trong c©u. 15,3. - Sai quan hÖ logic chủ đề - liên kết hình 14,1. thøc. B. Giải quyết vấn đề I. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: 1. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc viÕt c©u 1.1. Néi dung ph¶i hîp lÝ vÒ mÆt logic vµ ng÷ nghÜa - C©u ph¶i cã nghÜa, v× cã nghÜa chóng ta míi hiÓu ®­îc néi dung, môc đích thông báo. Muốn vậy dùng từ trong câu và viết chính tả phải đúng. - Mặt khác, đứng về mặt ý nghĩa giữa các từ, các bộ phận trong câu kh«ng ®­îc m©u thuÉn nhau, mµ ph¶i thèng nhÊt víi nhau, ý cña c©u còng. Trang 3. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. phải thống nhất với ý của đoạn văn, của văn bản, đảm bảo sự phát triển liền m¹ch, liÒn ý cña ®o¹n v¨n vµ v¨n b¶n. 1.2. C©u tróc có ph¸p cña c©u ph¶i phï hîp víi qui t¾c t¹o c©u cña TiÕng ViÖt. a) C©u ph¶i cã kÕt cÊu nßng cèt. * Câu là một chỉnh thể ngữ pháp độc lập, chứa đựng một nội dung thông báo hoàn chỉnh và gắn với một hoàn cảnh giao tiếp nhất định. C©u cã hai thµnh phÇn chÝnh lµ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷. * Chủ ngữ nêu tên sự vật, hiện tượng có hành động, đặc điểm, trạng thái ... được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường đứng trước vị ngữ. VÝ dô: Con bß ®ang gÆm cá CN VN Chủ ngữ thường do danh từ đảm nhiệm, nhưng cũng có thể do động từ, tính từ đảm nhiệm. Chủ ngữ có thể được cấu tạo từ một từ hoặc một cụm từ. * Vị ngữ chỉ ra hành động, trạng thái, tính chất, quan hệ của sự vật, hiện tượng nêu ở chủ ngữ. Vị ngữ thường đứng sau chủ ngữ, do động từ, tính từ (cụm động từ, tính từ) hoặc do các từ, cụm từ khác đảm nhiệm. * Giữa chủ ngữ và vị ngữ phải đảm bảo quan hệ hợp lí, chặt chẽ. Thường thì trong câu chủ ngữ đứng trước, vị ngữ đứng sau. Chỉ trong những trường hợp hạn hữu, trong câu mới có hiện tượng đảo trật tự giữa chủ ng÷ vµ vÞ ng÷. Khi muốn nhấn mạnh ý, làm cho câu có tính gợi hình, gợi cảm người ta đảo vị trí của vị ngữ lên đầu câu. Ví dụ: Lom khom dưới núi, tiều vài chú VN CN Lác đác ben sông, chợ mấy nhà. Trang 4. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. VN. CN. Chỉ những câu vị ngữ là động từ nội động thì mới có thể đảo vị trí vị ng÷ lªn ®Çu ®­îc. Ví dụ: Bạc phơ, mái tóc người cha VN CN * Ngoµi hai thµnh phÇn chÝnh lµ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ th× c©u cÇn cã ng÷ ®iÖu th«ng b¸o. §Æc biÖt khi hai thµnh phÇn chÝnh cña c©u v¾ng mÆt th× ng÷ ®iÖu cµng trë nªn quan träng h¬n. V× thÕ, c©u cßn cã c¸c thµnh phÇn phô. b) C©u ph¶i cã quan hÖ ng÷ nghÜa hîp lÝ Khi viÕt c©u, néi dung c©u ph¶i hîp lÝ,cã tÝnh chÊt kh¸ch quan phï hîp víi quy luËt nhËn thøc. VÝ dô : - Chim hãt - Bß ®ang gÆm cá. Chứ không thể đặt câu là : - Bß ®ang hãt - Chim gÆm cá Giữa chủ ngữ và vị ngữ phải hợp lí. Chủ ngữ thường nêu sự vật, hiện tượng, sự việc; vị ngữ nêu hành động, trạng thái, tính chất, đặc điểm … về sự vật, sự việc, hiện tượng chứ không thể ngược lại. Quan hệ giữa trạng ngữ với nòng cốt câu cũng phải đảm bảo sự logic, hîp lý. Ví dụ: Trên cánh đồng, mấy chú bò đang gặm cỏ Tr.N CN VN Chø kh«ng thÓ cã tr¹ng ng÷: “Trªn cµnh c©y” mµ nßng cèt c©u l¹i lµ “mÊy chó bß ®ang gÆm cá”. Giữa các vế trong câu ghép phải có sự hợp lý đảm bảo tính logic. Nếu vÕ thø nhÊt lµ nguyªn nh©n th× vÕ thø hai ph¶i lµ kÕt qu¶ (hoÆc ®iÒu kiÖn - kÕt qu¶; gi¶ thiÕt - kÕt qu¶ … ). NÕu c©u kh«ng cã kÕt cÊu nh­ thÕ lµ c©u sai. Trang 5. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. c) Đặt câu phải đảm bảo yêu cầu về mặt phong cách. C©u trong phong c¸ch hµnh chÝnh kh¸c víi c©u viÕt theo phong c¸ch nghÖ thuËt, chÝnh luËn. - ở văn bản hành chính - công cụ thường sử dụng những câu có cấu trúc chặt chẽ. Quan hệ giữa các thành phần, các vế câu được xác định rõ ràng, rµnh m¹ch, bè côc hîp lý, chÆt chÏ kh«ng dµi dßng. - Trong văn bản nghị luận thường sử dụng từ ngữ toàn dân, những từ ng÷ chÝnh trÞ - x· héi. sö dông biÕn ho¸ c¸c lo¹i c©u trong lËp luËn, chøng minh giải thích, bình luận …để thấu lý, đạt tình... - Trong văn bản thuyết minh, có thể sử dụng rộng rãi các kiểu câu đơn c©u phøc theo mét hÖ thèng có ph¸p chuÈn. - Đối với văn bản nghệ thuật việc sử dụng câu hết sức đa dạng, có đủ các loại câu theo mục đích phát ngôn, có đủ các kiểu câu chia theo cấu trúc nhằm đảm bảo tính thẩm mỹ, tính hình tượng và tính riêng về phong cách cá nh©n. Qua trên ta thấy khi đặt câu phải chú ý xem câu phù hợp với phong cách ngôn ngữ nào để viết câu cho đúng, phù hợp với đặc điểm phong cách ngôn ngữ đó. d) Các câu trong văn bản phải đảm bảo sự liên kết. V¨n b¶n lµ mét thÓ thèng nhÊt cã tÝnh trän vÑn vÒ néi dung vµ hoµn chỉnh về hình thức. Văn bản dù viết dưới hình thức nào, đều là một tập hợp gåm nhiÒu c©u, nhiÒu ®o¹n nèi víi nhau. ViÖc s¾p xÕp, nèi kÕt c¸c c©u trong đoạn, các đoạn trong văn bản không phải là hiện tượng ngẫu nhiên mà nó thể hiện ý đồ của người viết, hướng tới một nội dung chủ đề nhất định. Và như vËy, mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c©u víi c©u ®­îc gäi lµ liªn kÕt c©u. Muốn liên kết câu phải đảm bảo nguyên tắc liên kết cả về nội dung và h×nh thøc.. Trang 6. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. - Liªn kÕt néi dung: C¸c c©u trong ®o¹n v¨n vÒ mÆt néi dung cã mèi quan hÖ qua l¹i lÉn nhau. Liªn kÕt néi dung thÓ hiÖn ë hai b×nh diÖn: liªn kÕt chủ đề và liên kết logic. Hai mặt này gắn bó chặt chẽ với nhau. - Liên kết hình thức: Chính là việc sử dụng các phương tiện liên kết của ngôn ngữ để nối các câu làm cho chúng gắn bó chặt chẽ với nhau nhằm biểu hiện nội dung văn bản. Phương tiện liên kết có thể thuộc bình diện ngữ âm nh­ vÇn, nhÞp; cã thÓ thuéc b×nh diÖn tõ vùng nh­ tõ vµ thuéc b×nh diÖn ng÷ pháp như kết cấu ngữ pháp. Các phương tiện đó rất đa dạng nhưng có thể quy về một số phương thức nhất định: Phương thức lặp; phương thức thế; phương thức liên tưởng; phương thức nối; phương thức trật tự tuyến tính … Trªn ®©y lµ toµn bé nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc viÕt c©u. Dùa vµo những yêu cầu cơ bản ấy mà chúng ta biết được câu viết đúng hay viết sai. Để từ đó nhận ra được lỗi câu mà có phương hướng chữa lỗi. 2. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn 2.1. Ph©n lo¹i lçi. Để phân loại lỗi câu sai, tôi đã dựa vào một số tiêu chuẩn sau: - Thứ nhất là: dựa vào quan hệ hướng nội (tức là tổ chức nội bộ trong c©u). - Thứ hai là: dựa vào quan hệ hướng ngoại (tức là xem học sinh đã sử dụng việc liên kết câu theo chủ đề, logic hoặc dùng phương tiện liên kết kh«ng phï hîp nh­ thÕ nµo ?). sơ đồ phân loại lỗi:. Lçi c©u. Trang 7. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Quan hÖ hướng nội. Sai vÒ mÆt cÊu t¹o. Sai kÕt cÊu nßng cèt. C©u ghÐp thiÕu vÕ. Quan hÖ hướng ngoại. Sai vÒ mÆt ng÷ nghÜa. Quan hÖ C-V kh«ng hîp. TN víi nßng cèt kh«ng hîp. Lçi vÒ liªn kÕt néi dung. Thµnh phÇn trong c©u kh«ng logic. Lçi vÒ liªn kÕt chủ đề. Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc. Lçi vÒ liªn kÕt logic. Sau khi ph©n lo¹i lçi theo tiªu chuÈn nh­ ë trªn, t«i tiÕn hµnh miªu t¶ lçi mét c¸ch chi tiÕt. ë ®©y, t«i chØ xin ®­a ra mét sè c©u tiªu biÓu cho mçi dạng lỗi nằm trong phạm vi của đề tài. 2.2. Miªu t¶ lçi. * Lçi do thiÕu c¸c thµnh phÇn nßng cèt cña c©u - Câu 1: Hè về, nở đỏ rực cả sân trường C©u nµy thiÕu bé phËn chñ ng÷ - C©u 2: Nh÷ng kû niÖm tuæi häc trß C©u nµy thiÕu bé phËn vÞ ng÷ - Câu 3: Bằng nỗ lực của bản thân đã trở thành một học sinh giỏi Trong câu này, người viết nhầm tưởng “Bản thân” đã có thể làm chủ ngữ cho bộ phận đứng sau đó. Trang 8. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. * Lçi do c¸c em sö dông c©u thiÕu vÕ. - “Tuy Hång rÊt ch¨m häc, v©ng lêi bè mÑ”. ở câu trên các em đã dùng thiếu một vế theo cặp quan hệ từ: “Tuy … nh­ng”. - “NÕu ngµy h«m qua b¹n kh«ng ch¨m chØ, chÞu khã” C©u nµy còng chØ cã vÕ phô mµ ch­a cã vÕ chÝnh. * Lçi do kh«ng ý thøc râ vÒ thµnh phÇn tr¹ng ng÷ vµ chñ ng÷ - “Qua nhân vật chị Dậu cho ta thấy rõ những đức tính cao đẹp đó”. ở câu này người viết đã hoà nhập chủ ngữ với phần phụ trạng ngữ của c©u. * Lçi do kh«ng ý thøc râ vÒ tr¹ng ng÷ - “Những năm về sau, khi đã là một người thành đạt, dày dặn kinh nghiÖm” ở câu này, người viết hiểu lầm chủ ngữ là “Những năm về sau” còn “Khi đã là ... kinh nghiệm” là vị ngữ trong khi nó chỉ là phụ * Lçi do c¸c em sö dông c©u thiÕu phô ng÷ b¾t buéc - “Mọi người đều lắng nghe”. Câu này thiếu phụ ngữ đứng sau của cụm động từ nên đọc lên ta thấy khó hiểu vì vậy ta phải thêm phụ ngữ cho động từ. VD: Mọi người đều lắng nghe c©u chuyÖn cæ tÝch. * Lçi do c©u sai quan hÖ logic ở một số bài tập làm văn của mình, các em đã sử dụng câu mà quan hệ chñ - vÞ trong c©u kh«ng hîp lý. VD: “Qua nh©n vËt Thuý KiÒu, ta thÊy ®­îc b¶n chÊt xÊu xa, thèi n¸t của chế độ phong kiến”. Trang 9. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Ngoµi ra, tuy c¸c em kh«ng m¾c lçi sai vÒ ng÷ ph¸p nh­ng l¹i sai vÒ c¸ch suy nghÜ, thµnh thö lµm cho c©u kh«ng logic vÒ mÆt néi dung. VD: “C¸c b¹n trong líp h·y chia thµnh 2 to¸n: Mét to¸n gåm tÊt c¶ c¸c b¹n häc sinh g¸i vµ mét to¸n gåm tÊt c¶ c¸c b¹n häc sinh khoΔ * Lçi do thÓ hiÖn sai quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c bé phËn trong c©u. HoÆc do kh«ng ý thøc râ mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u hoÆc gi÷a c¸c c©u. VD: Mắt đăm đăm nhìn ra cửa biển, ta thấy Kiều đã theo cánh buồn thấp thoáng mà nghĩ đến cảnh cô đơn của mình. Đọc lên người ta có thể hiểu kẻ đăm đăm nhìn ra cửa biển và nghĩ đến cảnh cô đơn của mình ở đây là “ta” chứ không phải là Kiều như ý người viết muốn nói. Viết câu như thế chứng tỏ người viết chưa thể hiện đúng ngữ nghĩa gi÷a c¸c thµnh phÇn c©u. * C¸c lçi vÒ liªn kÕt c©u. - Lỗi về liên kết chủ đề: Các câu trong đoạn không cùng chủ đề - Lçi vÒ liªn kÕt logic: C¸c c©u trong mét ®o¹n hay trong mét v¨n b¶n không được thể hiện bằng các phương tiện liên kết hay bị thể hiện sai lạc. Qua thực tế tôi thấy các em mắc lỗi về quan hệ hướng nội nhiều hơn so với lỗi về quan hệ hướng ngoại. II. C¸c biÖn ph¸p tæ chøc thùc hiÖn ch÷a lçi c©u: Để nâng cao chất lượng chữa lỗi câu sai cho học sinh THCS thì bản thân giáo viên trực tiếp giảng dạy môn ngữ văn trong nhà trường không thể chØ ch÷a lçi trong giê TiÕng ViÖt, mµ ph¶i kÕt hîp ch÷a lçi c©u th«ng qua qu¸ tr×nh giao tiÕp, giê tr¶ bµi TËp lµm v¨n, tæ chøc cho c¸c em h¸i hoa kiÕn thøc ở một số chủ điểm trong giờ Hoạt động ngoài giờ lên lớp để giúp các em sửa lçi c©u. 1. Ch÷a lçi c©u trong giê TiÕng ViÖt. VD: Khi d¹y bµi: “C©u ghÐp” (Ng÷ v¨n 8 - TËp I) tiÕt 43.. Trang 10. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Mục đích ở bài này là làm cho học sinh nắm được đặc điểm của câu ghÐp vµ c¸ch nèi c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp. RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông c©u ghÐp trong nãi vµ viÕt. Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y bµi nµy, ngoµi viÖc häc lý thuyÕt gi¸o viªn cần phải chú trọng đến việc sử dung câu của các em trong qua trình đưa ví dụ minh ho¹, lµm bµi tËp. Cã nh­ vËy, th× míi ph¸t hiÖn ra nh÷ng c©u cã lçi khi các em sử dụng. Mặt khác có thể giáo viên đưa ra một số bài tập để kết hợp ch÷a lçi c©u sai cho c¸c em. Bài tập 1: Thêm vào chỗ trống ở câu sau đây một kết cấu chủ - vị để tạo thµnh c©u ghÐp: Trăng đã lên cao. GV: Gäi häc sinh lµm bµi tËp Trăng/đã lên cao, đêm/càng yên tĩnh C V C V Bµi tËp 2: Cho hai c©u sau: C1: Trêi næi giã C2: Xa xa, một đàn bò. GV : Cho mét häc sinh nhËn xÐt, hai c©u trªn cã ph¶i lµ c©u ghÐp kh«ng ? Ph©n tÝch kÕt cÊu cña c©u. C1 : Tuy thµnh mét c©u : CN: Trêi; VN: næi giã nh­ng kh«ng ph¶i lµ câu ghép mà đây chỉ là câu đơn. C2 : Ch­a hoµn chØnh c©u v× c©u ghÐp lµ c©u do hai hoÆc nhiÒu côm C V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm C - V trong c©u ghÐp ®­îc gäi lµ mét vÕ c©u. GV : Gäi häc sinh ch÷a l¹i hai c©u trªn C1: Trời/nổi gió (rồi) một cơn mưa/ập đến C V C V C2: Xa xa, một đàn bò/đang gặm cỏ, những đứa trẻ/nô đùa vui vẻ Trang 11. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. TrN. C. V. C. V. Như vậy, trong quá trình làm bài tập giáo viên đã giúp các em sửa lỗi c©u lu«n. 2. Ch÷a lçi c©u trong giê häc H§NGLL (líp 7) ë chñ ®iÓm: “Héi vui häc tËp”. Gi¸o viªn chuÈn bÞ mét sè c©u hái g¾n vµo hoa, yªu cÇu c¸c em h¸i hoa (tức là giải đáp câu hỏi). Ví dụ câu: Tập hợp từ sau đây đã thành câu chưa? Vì sao? Nếu chưa bổ sung cho thµnh c©u. - Tập hợp từ 1: Nhìn thấy cô giáo bước vào lớp - Tập hợp từ 2: Nghĩ đến cảnh mẹ con phải xa nhau. Nh­ vËy, ë tËp hîp tõ 1: Häc sinh ph¶i thªm vÞ ng÷ ë tËp hîp tõ 2: Häc sinh ph¶i thªm c¶ chñ ng÷ - vÞ ng÷. Hay là ra câu hỏi: Trong số những câu dưới đây, câu nào sai ngữ pháp? Nếu sai th× sai nh­ thÕ nµo? A. Trong líp c¸c b¹n ngåi rÊt ngay ng¾n. B. Nh÷ng c©u chuyªn d©n gian mµ chóng t«i thÝch nghe kÓ. C. Bµ t«i hay kÓ chuyÖn d©n gian. D. Với kết quả học tập ấy đã động viên tôi rất nhiều 3. Ch÷a lçi c©u th«ng qua giê tr¶ bµi TËp lµm v¨n. Th«ng qua giê tr¶ bµi gi¸o viªn gióp c¸c em ph¸t hiÖn, nhËn diÖn mét số lỗi câu sai ở một số bài Tập làm văn của các bạn mà cô cho đọc trước lớp. Để từ đó các em cùng cô giáo sửa lỗi câu sai VÝ dô: Trong tiÕt tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 2 tiÕt 47 Ng÷ v¨n 7. Tôi đã phát hiện ra ở hai lớp 7D và 7E các em đều mắc lỗi dùng câu thiếu thµnh phÇn nßng cèt.. Trang 12. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. VÝ dô c©u v¨n sau: C1 : “Do kiếm ăn ban ngày không đủ phải đi kiếm ăn ban đêm không may lén cæ xuèng ao” C2: “Đọc bài ca dao lên mà em tưởng tượng thấy trước mắt mình” C3: Bài ca dao thích nhất là bài “Con cò mà đi ăn đêm”. Sau khi giáo viªn ghi nh÷ng c©u v¨n m¾c lçi lªn b¶ng gi¸o viªn cho häc sinh ph¸t hiÖn ra lỗi câu và cho sửa lại thành câu đúng. C1: ThiÕu bé phËn chñ ng÷. C2: ThiÕu bé phËn vÞ ng÷. C3: ThiÕu chñ ng÷. Sửa lại: C1: Đi kiếm ăn ban ngày không đủ, cò phải đi kiếm ăn ban đêm, ch¼ng may lén cæ xuèng ao. C2: Đọc bài ca dao lên mà em tưởng tượng thấy trước mắt mình, hình ¶nh con cß quen thuéc trong ca dao ViÖt Nam. C3: Bài ca dao mà em thích nhất là bài: “Con cò mà đi ăn đêm”. Qua viÖc ch÷a c©u, häc sinh thÊy ®­îc khiÕm khuyÕt sö dông c©u vµ hiểu được như thế nào là câu đúng. Thông qua việc khảo sát lỗi câu sai của các em, tôi đã đưa ra phương hướng chữa lỗi câu. Đồng thời bằng các biện pháp chữa lỗi như đã trình bày ở trên, tôi đã giúp các em củng cố, rèn luyện kỹ năng đặt câu theo những yêu cÇu c¬ b¶n; lµm cho c¸c em hiÓu râ ®­îc vai trß quan träng cña viÖc sö dông câu đúng để các em viết văn cũng như ứng dụng trong quá trình giao tiếp nhằm đảm thông tin một cách chính xác nội dung cần thông báo. * Để áp dụng các biện pháp trên tôi đã tiến hành thực nghiệm bằng một giê d¹y cô thÓ ë 2 líp 7D vµ 7E. TiÕt 66: Thêi gian:. Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 3 Thø 6, tuÇn 15 vµ thø 3 tuÇn 16.. Trang 13. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. a. Môc tiªu. - Th«ng qua viÖc tr¶ bµi TËp lµm v¨n, gi¸o viªn kh¾c s©u tri thøc c¬ b¶n vÒ kiÓu bµi lµm v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. §ång thêi gi¸o viªn ph¸t hiện được sự cảm thụ văn học của mỗi học sinh như thế nào? (Chủ đề, kết cÊu, nh©n vËt, ng«n ng÷) - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt c©u cho c¸c em qua viÖc sö lçi c©u sai trong bµi tËp lµm v¨n cña c¸c em. b. TiÕn tr×nh bµi d¹y. ở đây tôi chỉ đi lướt qua một số các bước tiến trình của bài dạy còn cơ b¶n lµ tËp trung chñ yÕu vµo viÖc söa lçi c©u sai cho c¸c em: Hoạt động của GV và HS. Néi dung chÝnh. HĐ 1: GV ghi đề lên bảng : Phát biểu Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về bài c¶m nghÜ vÒ bµi th¬ “C¶nh khuya” th¬ “C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh cña Hå ChÝ Minh (Ng÷ v¨n 7 - tËp 1). (Ng÷ v¨n 7 - tËp 1). H§ 2 : GV c«ng bè kÕt qu¶. HS: L¾ng nghe.. Tæng sè: 39 bµi : §iÓm 8 : 1 bµi. §iÓm 4: 8 bµi §iÓm 7: 9 bµi. §iÓm 3: 4 bµi §iÓm 5,6 : 15 bµi. §iÓm 2: 2 bµi HS l¾ng nghe.. H§ 3: NhËn xÐt chung. - ¦u ®iÓm: §a sè c¸c em n¾m b¾t ®­îc thÓ lo¹i vµ lµm hoµn chØnh bµi v¨n, ch÷ viÕt s¹ch sÏ, râ rµng. - Nhược điểm: Có 6 bài viết quá yếu; mét sè bµi cßn sai lçi chÝnh t¶; 14 bµi sai lçi c©u.. Trang 14. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. * Lçi chÝnh t¶. * Sai lçi chÝnh t¶. GV ghi c¸c tõ viÕt sai lçi chÝnh t¶ lªn - TiÕng xuèi b¶ng.. TiÕng suèi. - ¸nh ch¨ng. ¸nh tr¨ng. Gäi häc sinh ch÷a l¹i. * Lçi c©u. GV ghi c©u sai lªn b¶ng. * Lçi c©u: GV gäi HS nhËn xÐt c©u sai nh­ thÕ - C1: Qua bµi th¬ b»ng nh÷ng lêi thơ độc đáo, đã thể hiện được tình nào? Sau đó yêu cầu HS chữa lại yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất (C©u trªn thiÕu bé phËn chñ ng÷) nước của mình rất đậm đà và thiết tha. Söa l¹i: Qua bµi th¬ b»ng nh÷ng GV đọc một đoạn văn trong bài của lời thơ độc đáo, Hồ Chí Minh đã thể HS khoảng 5 câu để HS phát hiện hiện được … thiết tha trong 5 câu đó, câu nào là câu chưa đúng, chưa hoàn chỉnh, GV ghi câu sai lªn b¶ng GV gọi HS nhận xét. (câu trên bạn đã viÕt c©u ghÐp thiÕu vÕ). - C2: Hå ChÝ Minh kh«ng nh÷ng chØ. ? Cho HS söa l¹i.. là một Chủ tịch nước? Söa l¹i Hå ChÝ Minh kh«ng nh÷ng chỉ là một Chủ tịch nước mà còn là. ? Cho HS söa l¹i.. mét thi sÜ næi tiÕng.. ? Gäi HS ph¸t hiÖn ra lçi c©u trªn. - C3: Khác với người xưa, Bác. (ë ®©y b¹n viÕt c©u kh«ng hîp víi néi kh«ng nh÷ng yªu thiªn nhiªn, nhưng Bác còn lo lắng cho nước dung giữa vế trước và vế sau) nhà, lo cho giang sơn tươi đẹp. Sửa lại: Khác với người xưa, Bác. ? Cho HS söa l¹i. Trang 15. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. kh«ng nh÷ng yªu thiªn nhiªn mµ Bác còn lo lắng cho nước nhà, lo cho giang sơn tươi đẹp. Nếu còn thời gian GV sẽ đọc một bài văn điểm 8 trước lớp rồi trả bài cho HS. c. Cñng cè. Nhìn chung qua tiết trả bài, GV đã giúp các em nắm chắc kiến thức cơ b¶n cña kiÓu bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc vµ hiÓu ®­îc lçi c©u. Qua việc sửa lỗi câu của GV để HS có ý thức tốt trong việc viết câu ở những bài viÕt sau. C. KÕt luËn 1. KÕt qu¶ nghiªn cøu. Qua thùc tÕ d¹y häc ë c¸c líp, b»ng viÖc söa lçi c©u cho HS ë nh÷ng tiết học, nhìn chung các em đã nhận ra được những lỗi cơ bản về câu và đã có ý thøc söa nh÷ng lçi mµ m×nh m¾c ph¶i trong qu¸ tr×nh giao tiÕp. §èi chiÕu víi kÕt qu¶ ®iÒu tra ë phÇn thùc tr¹ng n¨m häc 2005 - 2006 của khối lớp 7 so với khối lớp 7 năm học 2006 - 2007 có sự thay đổi rõ rệt. Cô thÓ nh­ sau: N¨m häc. Khèi Sè Lçi lớp lượng. Kh«ng lçi. Trang 16. C¸c lo¹i chñ yÕu. Tû lÖ (%). Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. -ThiÕu c¸c thµnh phÇn nßng cèt c©u. 25,6. - ViÕt c©u thiÕu vÕ. 20,5. - Kh«ng ý thøc râ vÒ thµnh phÇn phô tr¹ng 2006 - 2007. 7. 181. 39. 142. 19,3. ng÷ víi chñ ng÷ - Sai quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c thµnh phÇn trong c©u. 14,1. - Sai quan hÖ logic chñ đề - liên kết hình thức. 10,5. 2. Kiến nghị, đề xuất. Nhân dân ta thường nói: “ăn cho nên đọi, nói cho nên lời”, rõ ràng nói phải thành lời, rõ ý thì người khác mới hiểu. Mà muốn nối thành lời , rõ ý th× ph¶i nãi cho thµnh c©u. Nh­ng hiÖn nay, viÖc d¹y häc Ng÷ v¨n nãi chung phân môn Tiếng Việt nói riêng trong các trường phổ thông đang đối diện với thực trạng rất báo động là có nhiều học sinh khi nói cũng như khi viết thường mắc các lỗi về câu dẫn đến việc viết, nói câu sai cho nên không đạt được mục đích giao tiếp. Trong khi toàn ngành đang thực hiện chương trình thay sách giáo khoa và đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp với giai đoạn phát triển mới và đặc biệt hưởng ứng cuộc vận động “2 không” của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thiết nghĩ để thế hệ học sinh ngày nay có niềm hứng thú khi học môn Ngữ văn thì ngay từ khi cắp sách đến trường người giáo viên phải giúp các em yêu quí tiếng mẹ đẻ, tự hào với tiếng nói của dân tộc.. Trang 17. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. Mặt khác, trong nhà trường, ngoài việc học sinh được học Ngữ văn thì các em còn được học các môn khác trong đó có môn ngoại ngữ. Việc học tốt phân môn Tiếng Việt sẽ giúp cho các em thuận lợi hơn khi học ngoại ngữ để cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nhiÒu nÒn v¨n minh trªn ThÕ giíi. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đề tài này tôi còn gặp khó khăn do cã kh«ng Ýt häc sinh “ngåi nhÇm líp” nªn kÕt qu¶ thu ®­îc cßn h¹n chÕ. Rất mong đựơc sự góp ý của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp ! T¸c gi¶. Tµi liÖu tham kh¶o. 1. S¸ch gi¸o khoa Ng÷ v¨n 7 2. S¸ch gi¸o viªn Ng÷ v¨n 6, 7, 8 vµ 9.. Trang 18. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh”. 3. §ç H÷u Ch©u. Ng«n ng÷ häc. NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi 1992. 4. TrÞnh M¹nh - NguyÔn Huy §µn. Gi¸o tr×nh TiÕng ViÖt. TËp II. S¸ch bồi dưỡng giáo viên. NXB Giáo dục, Hà Nội 1977.. Trang 19. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Đề tài:“Câu Tiếng Việt và phương pháp chữa lỗi câu Tiếng Việt cho học sinh” A. Đặt vấn đề I.Lêi nãi ®Çu. 1. Văn nghị luận là một trong những kiểu văn bản quan trọng trong đời sống, xã hội và con người. Viết văn nghị luận nhằm rèn luyện tư duy năng lực biểu đạt những quan niệm, ngững tư tưởng sâu sắc trong đời sống. TRước tác của các nhà tư tưởng, nhà lí luận, nhà triết học, chính trị đều viết dưới hình thức nghị luận. Có thể nói rằng văn nghị luận là cơ sở để lập luận các tư tưởng sâu sắc trong đời sống. Có năng lùc nghÞ luËn. Trang 20. Ng÷ v¨n Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>