Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Bài 1 - Tiết 1: Cổng trường mở ra (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. D¹y : ............ Bµi 1, tiÕt 1:. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 1: (Bµi 1: tiÕt 1 - 4). Cổng trường mở ra. (VB nhËt dông) (Theo Lý Lan-B¸o yªu trÎ). A. Môc tiªu bµi häc: - H/sinh hiểu được ý nghĩa sâu sắc của VB nhật dụng cổng trường mở ra. - Tình mẫu tử đẹp đẽ sâu nặng. - ý nghĩa lớn lao của xã hội, nhà trường giáo dục trẻ em. - Tính chất biểu cảm của VB, sự giải bày trực tiếp cảm nghĩ của người mẹ trong đêm trước ngày con vào lớp một. B. ChuÈn bÞ cña thÇy - trß: - Gi¸o viªn: Bµi so¹n - TÝch hîp TLV + TV - Học sinh: Đọc và soạn bài - Sưu tầm bài hát về mẹ và nhà trường. - Giới thiệu: ở lớp 6 các em đã học những văn bản nhật dụng nào ? Qua những văn bản đó đã bồi dưỡng cho em những hiểu biết gì? (di tích lịch sử, danh lam ... về thiên nhiên, môi trường...) lớp 7. Các em sẻ được tìm hiểu thêm một số VB nhật dụng, bồi dưỡng thêm về một số vấn đề: quyền trẻ em, nhà trường, phụ nữ, văn hoá, giáo dục... Trong VB “Cổng trường mở ra” hôm nay giúp em hiểu hơn về tình mẫu tử và ý nghĩa lớn lao của xã hội, nhà trường trong viÖc gi¸o dôc trÎ em. C. Hoạt động dạy - học * Hoạt động dạy * Hoạt động học I/ §äc vµ chó thÝch -Theo em cần đọc VB “CTMR” bằng + Đọc: nhỏ nhẹ, tha thiết, chậm rãi giọng điệu như thế nào? Phần chú thích + Chú thích: Từ Hán việt - can đảm: có tinh thần cã xuÊt hiÖn tõ H¸n viÖt nµo?, gi¶i nghÜa m¹nh mÏ, kh«ng sî khã kh¨n, gian khæ, nguy từ Hán việt đó? hiÓm. II/ T×m hiÓu v¨n b¶n - VB “CTMR” nhằm mục đích gì? 1. CÊu tróc v¨n b¶n (kể chuyện nhà trường, chuyện đưa con - Biểu hiện tâm trạng người mẹ đến trường, hay tâm tư người mẹ?) - NhÇn vËt chÝnh lµ ai? - Người mẹ - Tù sù lµ g×? * Tự sự là loại VB kể về người, kể việc g× biÓu c¶m lµ g×? * Là bộc lộ cảm xúc của con người “CTMR” lµ mét bµi bót ký ghi l¹i t©m tr¹ng người mẹ. - VËy VB “CTMR” thuéc kiÓu VB nµo? CTMR: kiÓu VB biÓu c¶m - Tâm tư của người mẹ được biểu hiện trong 2 phÇn néi dung VB ? + Nỗi lòng yêu thương của người mẹ + Cảm nghĩ của người mẹ và vai trò XH, nhà trường trong việc giáo dục trẻ em? - VB “CTMR” cã 2 phÇn: Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. - Em hãy xác định nội dung 2 phần VB đó.. N¨m häc 2010 - 2011. + Từ đầu đến mẹ vừa bước vào: Nỗi lòng + Còn lại đến cảm nghĩ của mẹ về ... 2. Ph©n tÝch v¨n b¶n a. Nỗi lòng người mẹ: + Đêm trước ngày con vào lớp một + Hồi hộp, vui sướng, hy vọng ( Tâm trạng hai mẹ con đối lập nhau) + Niềm vui háo hức... giấc ngủ đến dễ dàng như uèng mét ly s÷a. - Hôm nay mẹ không tập trung được... mẹ tin đứa con cña mÑ + Mừng vì con đã lớn. - Theo dâi phÇn ®Çu VB vµ cho biÕt người mẹ nghĩ đến con trong thời điểm nµo? - Thời điểm đó gợi cảm xúc gì trong t×nh c¶m 2 mÑ con? - Nh÷ng chi tiÕt nµo diÔn t¶ c¶m xóc vui sướng của con? - Nh÷ng chi tiÕt nµo diÔn t¶ nçi vui mõng, hy väng cña mÑ? - Hy vọng những điều tốt đẹp sẻ đến với con - Theo em, vì sao người mẹ trằn trọc - Thương yêu con, luôn nghĩ về con... kh«ng ngñ ®­îc? * Gi¸o viªn: 2 lý do + Đắp mền, buông mùng, lượm đồ chơi, nhìn con + Mẹ lo lắng cho con vì đây là lần đầu ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con... tiªn con vµo líp mét (mÑ kh«ng tËp trung, lên giường trằn trọc), + Mét lßng v× con, tÊt c¶ cho con... - Trong đêm không ngủ người mẹ đã - Lấy giấc ngủ của con làm niềm vui lµm g× cho con? - Đức hy sinh thầm lặng của người mẹ + MÑ nhí vÒ ký øc tuæi th¬, vÒ ngµy khai trường năm xưa của chính mình Bà ngoại dắt đi - Em cã c¶m nhËn g× vÒ t×nh mÉu tö - Nhí ngµy bµ ngo¹i d¾t mÑ vµo líp được thể hiện trong các cử chỉ đó? * GV: Đó là đức hy sinh, một vẻ đẹp - Nhớ tâm trạng hồi hộp trước cổng trường. gi¶n dÞ nh­ng mµ lín lao cña t×nh mÉu tử trong cách sống của người Việt Nam. - Dùng từ láy liên tiếp (xao xuyến, BK...) Tình yêu con đến độ quên mình, - đó là - Gîi t¶ c¶m xóc phøc t¹p trong lßng mÑ (vui, nhí, đức tính hy sinh, vẻ đẹp tình mẫu tử. - Trong đêm không ngủ, tâm trí người thương...) - Nhớ thương bà ngoại mẹ đã sống lại kỷ niệm quá khứ nào? - Nhí nh÷ng kû niÖm Êy lßng mÑ r¹o - Nhớ thương mái trường xưa rùc, nh÷ng b©ng khu©ng, xao xuyÕn. - Hãy nhận xét cách dùng từ trong đoạn - Vô cùng yêu thương người thân v¨n trªn? - Yêu quý biết ơn trường học - Nêu tác dụng của cách dùng từ đó? - S½n sµng hy sinh v× sù tiÕn bé cña con. - Tin tưởng ở tương lai con cái . - Tõ c¶m xóc Êy em hiÓu t×nh c¶m s©u nÆng nµo ®ang diÔn ra trong lßng mÑ? - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã b. Cảm nghĩ của người mẹ chăm sóc giấc ngủ của con, nhớ tới - Mẹ nghĩ về ngày hội khai trường. Về ảnh hưởng những kỷ niệm thân thương về bà ngoại của giáo dục đối với trẻ em. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. và mái trường xưa. Tất cả đã cho em hình dung về một người mẹ như thế nµo? - GV: Đó là những hành động của người mẹ còn cảm nghĩ của người mẹ th× sao? - Theo dâi phÇn cuèi VB, em h·y cho biÕt: Trong đêm không ngủ người mẹ đã nghÜ vÒ ®iÒu g×? - Em nhân thấy ở nước ta ngày khai trường có diễn ra như là ngày lễ của toàn XH kh«ng? - H·y miªu t¶ miÖng quang c¶nh ngµy hội khai trường của trường em? - Trong ®o¹n v¨n cuèi VB xuÊt hiÖn tôc ng÷ “Sai mét ly ®i mét dÆm” em hiÓu tôc ng÷ nµy cã ý nghÜa g× khi g¾n víi sù nghiÖp gi¸o dôc? - Gv: * Khẳng định tầm quan trọng cuả gi¸o dôc, kh«ng ®­îc phÐp sai lÇm gi¸o dục vì giao dục quyết định tương lai của đất nước. - Vậy các em là chủ nhân tương lai của đất nước, các em có suy nghĩ gì ? trước lời nói đó? - Câu nói của người mẹ “Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẻ mở ra”. Em hiểu câu nói đó như thế nµo? * Gi¸o dôc cã vai trß cùc kú quan träng đối với mỗi con người, vì vậy ta thấy VB “CTMR” cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? - §o¹n th©u tãm néi dung VB”CTMR” lµ ®o¹n nµo? - Gv: Đoạn văn đó diễn tả tình yêu và lòng tin của người mẹ, theo em mẹ đã dµnh t×nh yªu vµ lßng tin Êy cho ai? - Nh÷ng kû niÖm s©u s¾c nµo thøc dËy trong em khi đọc VB “CTMR” cùng bức tranh minh ho¹ trong Sgk ng÷ v¨n 7.? - Häc xong VB “CTMR” gióp em hiÓu gì về tấm lòng người mẹ? Giá trị nghệ. N¨m häc 2010 - 2011. - Ngày khai trường ở nước ta là ngày lễ của XH - Häc sinh th¶o luËn - Kh«ng ®­îc sai lÇm trong gi¸o dôc. - Häc sinh th¶o luËn: Ch¨m häc, ch¨m rÌn phÊn đấu học sinh toàn diện... - Th¶o luËn nhãm + KĐ vai trò to lớn của nhà trường đối với con người - vai trò của nhà trường không thể thiếu đối với cuộc sống con người. 3. ý nghÜa v¨n b¶n: - §o¹n cuèi cïng “§ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®­îc"... thÕ giíi kú diÖu sÎ më ra. - Häc sinh th¶o luËn nhãm (MÑ dµnh t×nh yªu vµ lßng tin cho con, cho nhµ trường, cho xã hội tốt đẹp...) - Nhớ về thời thơ ấu đến trưởng - Nhí líp häc, b¹n bÌ, thÇy c« - Nhí sù ch¨m sãc ©n cÇn cña mÑ. III/ Tæng kÕt - Học sinh đọc ghi nhớ SGK (nd + nt) IV/ LuyÖn tËp - Ngîi ca vÒ t×nh mÉu tö, bµi ca hy väng vÒ con c¸i và nhà trường - 3 häc sinh tr¶ lêi 3 c©u hái - Líp lµm bµi tËp - Gäi 1 - 2 em h¸t mét sè bµi h¸t vÒ t×nh mÉu tö vµ nhà trường.. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. thuËt trong VB? * NT: Thành công đặc sắc nhất của VB là miêu tả thật cụ thể sinh động diễn biến tâm trạng người mẹ với con. - Kû niÖm s©u s¾c nhÊt trong ngµy vµo häc líp 1 lµ g×? - Mét b¹n cho r»ng cã nhiÒu ngµy khai trường nhưng ngày khai trường vào lớp 1 cã dÊu Ên s©u s¾c nhÊt trong m«i con người. Em có tán thành với ý kiến đó V/ Hướng dẫn học ở nhà kh«ng? V× sao? - KÓ tªn mét sè bµi h¸t mµ em biÕt vÒ - Häc bµi gi¶ng - thuéc ghi nhí - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp (SGK) tình mẫu tử, nhà trường. - H×nh thøc kh¸c nhau: Miªu t¶ trùc - So¹n bµi: MÑ t«i. tiếp, miêu tả qua thư pháp S2 đối chiếu tâm trạng mẹ đối với con, miêu tả qua hồi ức... Ngôn ngữ đọc thoại khiến cho người đọc như sống lại cùng với tâm trạng của người mẹ, cũng thao thức, cïng håi hép trµn ®Çy h¹nh phóc.. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. D¹y : ............. Bµi 1: tiÕt 2 :. MÑ t«i. (VB nhËt dông) - (Ðt-M¤N-§O-§¥-A-MI-XI) A/ Môc tiªu bµi häc:. - Học sinh hiểu và cảm nhận những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con c¸i, gi¸o dôc t×nh c¶m biÕt ¬n vµ lßng kÝnh träng cha mÑ - Học sinh tự liên hệ cuộc sống, kiểm điểm thái độ tình cảm của bản thân đối với cha mÑ. B/ ChuÈn bÞ cña thÇy - trß: Gv: tÝch hîp: v¨n - TLV; V¨n - TV Häc sinh: - §äc kü, so¹n bµi “MT” tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK - Viết 1 đoạn văn về kỷ niệm một lần mình đã phạm lỗi với mẹ. C/ Hoạt động dạy - học: 1, Bµi cò: bµi häc s©u s¾c nhÊt mµ em rót ra ®­îc tõ VB”CTMR” lµ g×? (tÊm lßng yªu thương, tình cảm sâu nặn của người mẹ đối với con và vai trào của nhà trường trong việc giáo dôc con c¸i) 2, Bài mới (gt): trong cuộc đời của mỗi chúng ta người mẹ có vai trò ý nghĩa hết sức lớn lao. Khi ta m¾c lçi lÇm sÎ nhËn ra tÊt c¶. Hoặc : em đã bao nhiêu lần mắc lỗi với cha mẹ mình? Thái độ, tình cảm của cha mẹ khi Êy ra sao? Ngoµi sù sî h·i, ©n hËn em cßn c¶m gi¸c g× n÷a? thö kÓ l¹i v¾n t¾t. * Hoạt động dạy * Hoạt động học Dùa vµo phÇn chó thÝch Sgk - nªu hiÓu I/ Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm biÕt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm? 1, T¸c gi¶: Häc sinh nªu Gv: nhÊn m¹nh mét sè nÐt næi bËt vÒ 2, T¸c phÈm: häc sinh nªu t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm (nh­ sgk) Đối với VB này, cần đọc với giọng II/ Đọc và tìm hiểu chú thích ®iÖu nh­ thÕ nµo? + §äc: giäng t×nh c¶m, tha thiÕt, chËm r·i Trong phÇn gi¶i thÝch xuÊt hiÖn tõ nµo + Chó thÝch khã hiÓu? (TNHV) - Tôc ng÷ HV: väng ©n béi nghÜa Gi¶i thÝch TN HV + Tõ l¸y? - Tõ l¸y: qu»n qu¹i, hæn hÓn III/ T×m hiÓu VB Trong các phương thức sau đây đâu là 1, CÊu tróc VB phương thức chính? - Kể chuyện người mẹ - Kể chuyện người con - Biểu hiện tâm trạng của người cha - Biểu hiện tâm trạng người cha là phương thức chÝnh cña VB “MT” Nh©n vËt chÝnh trong VB nµy lµ ai? Người cha Vì sao có thể xác định được như thế V× hÇu hÕt lêi nãi trong VB nµy lµ t©m t×nh cña người cha Trong tâm trạng người cha có: - Hình ảnh người mẹ - Từ đầu đến “sẻ là ngày con mất mẹ” - Những lời nhắn nhủ dành cho con và - Tiếp đến “chà đạp lên những tình thương yêu” thái độ dứt khoát của cha trước lỗi lầm - PhÇn cßn l¹i Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. cña con Hãy xác định nội dung đó trên VB? Em xúc động nhất khi đọc đoạn văn nµo?. - Häc sinh suy nghÜ, tù béc lé (c©u hái 4 sgk) 2, Ph©n tÝch VB a, Hình ảnh người mẹ - Thức suốt đêm ... có thể mất con... sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để cứu sống con. - Dành hết tình thương yêu cho con Hình ảnh người mẹ En-ri-cô hiện lên - Quên mình vì con... qua các chi tiết nào trong VB? Hãy Người mẹ rất mực thương con phân tích Hình ảnh người mẹ qua lời kể cña bè? * HS suy nghÜ tù béc lé, liªn hÖ Em c¶m nhËn phÈm chÊt cao qu¸ nµo của người mẹ sáng lên từ những chi tiết - Hết sức đau lòng trước sự thiếu lễ độ của đứa con đó? h­. - Hết sức yêu quý, thương cảm mẹ của En-ri-cô. Phẩm chất đó được biểu hiện như thế nào ở mẹ em hoặc người mẹ Việt Nam nµo mµ em biÕt? Trong nh÷ng lêi sau ®©y cña cha En-ri- - V× cha v« cïng yªu qóy mÑ c«: - V× cha v« cïng yªu quý con. - Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao - Cha đã thất vọng vì con hư, phản lại tình yêu ®©m vµo tim bè vËy. thương của cha mẹ,. Trong đời, con có thể trải qua những - Càng làm đau trái tim người mẹ buån th¶m, nh÷ng ngµy buån th¶m nhÊt lµ ngµy con mÊt mÑ. Em đọc được ở đó những cảm xúc nào của người cha? Theo em, vì sao người cha cảm thấy sự hæn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy. Nhát dao hổn láo của con đã đâm vào trái tim yêu thương của cha, theo em nhát dao ấy có làm đau trái tim người mÑ? * Gv: Trái tim người mẹ chỉ có chỗ trong tình thương yêu con nên sẻ đau gÊp béi phÇn... - Người mẹ xuất hiện trong tác phẩm dưới gốc nhìn của bố điều đó làm tăng thªm tÝnh kh¸ch quan ch©n thùc cña c©u chuyÖn còng nh­ béc lé c¶m xóc. - ViÖc gîi l¹i c«ng ¬n s©u nÆng cña mÑ cã t¸c dông g×? * Gv: Tình yêu thương cha mẹ là. - Lßng mÑ bao la, t×nh c¶m mÑ s©u nÆng v× thÕ con kh«ng ®­îc v« lÔ víi mÑ, v« lÔ víi cha mÑ lµ bÊt hiếu, đáng xấu hổ. Theo em, điều gì đã khiến En-ri-cô xúc động khi đọc bức thư bố? (bố gợi lại những kỷ niệm về mẹ và En-ri-cô, thái độ kiên quyết của bố) b, T©m sù cña bè: - Bố thể hiện sự đau đớn đắng cay của mình khi con v« lÔ víi mÑ - Bè chØ rá: con kh«ng bao giê ®­îc sai ph¹m - Bè b¾t con ph¶i xin lçi mÑ - Bè xin con h·y cÇu xin mÑ, h«n mÑ. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. thiêng liêng hơn cả, đạo làm con phải Tỏ thái độ kiên quyết (yêu ghét, mất con) rỏ ràng thấu rỏ điều đó. - MÆc dÇu nhiÒu lÇn bè tøc giËn nh­ng bè rÊt nghiêm khác và thương con Xuất phát từ đạo lý ấy bố đã tâm sự gì - Giọng điệu thư trìu mến tha thiết chân thành thủ víi En-ri-c«? h·y ph©n tÝch nh÷ng lêi thØ thÇm dÇn vµo t©m trÝ En-ri-c« lµm cho En-ri-c« tâm sự đó? ©n hËn IV/ Tæng kÕt - BiÕt kÝnh träng vµ ghi nhí c«ng ¬n cña cha mÑ: ¨n nãi lÔ phÐp, biÕt thµnh khÈn ch÷a lçi lÇm kh«ng ®­îc lµm cho bè mÑ ®au lßng. Qua bøc th­ cña bè em thÊy t×nh c¶m - Bøc th­ lµ lêi gi¸o huÊn nghiªm kh¸c nh­ng v« của người bố đối với con như thế nào? cùng xúc động chứa chan tình phụ tử, mẫu tử, đó là * Gv: Rất mực thương con, yêu con bài học về lòng hiếu thảo, về cách làm người. nhưng ông rất nghiêm khắc và quan Học sinh đọc: ghi nhớ (2 em) tâm đến việc giáo dục đạo đức cho con V/ Luyện tập m×nh. - KÓ v¾n t¾t 1 kû niÖm lµm bè mÑ buån Em xó nhận xét gì về giọng điệu trong VI/ Hướng dẫn học ở nhà bøc th­? - xem kü l¹i bµi häc - Xem trước bài: Từ ghép Em häc tËp ®­îc g× qua bøc th­ cña - So¹n bµi: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª người bố gửi cho con? Theo em, tại sao người bố không nói trùc tiÕp víi En-ri-c« mµ l¹i viÕt th­? Bøc th­ cã ý nghÜa s©u s¾c g×?. - Gv: gọi học sinh đọc ghi nhớ (sgk). Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. D¹y: ................ Bµi 3 - tiÕt 3. Tõ ghÐp. A. Mục đích bài học - Häc sinh n¾m ®­îc cÊu t¹o cña lo¹i tõ ghÐp - ghÐp CP + ghÐp DL - Hiểu ý nghĩa của hai loại từ ghép đó B. ChuÈn bÞ cña thÇy - trß Gv: - Tích hợp TV với văn. Xác định một số từ ghép trong 2 văn bản đã học - cách sử dông tõ ghÐp trong v¨n b¶n biÓu c¶m. C. Hoạt động dạy - học 1, Bµi cò: kiÓm tra: vë, s¸ch cña häc sinh 2, Bài mới: (Gt ở lớp 6 các em đã biết khái niệm của từ ghép, đó là những từ phức được t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VËy tõ ghÐp cã nh÷ng lo¹i nµo? - Bµi häc h«m hay... * Hoạt động dạy (thầy) * Häc sinh häc (trß) - Gọi học sinh đọc các ví dụ (sgk) I/ C¸c lo¹i tõ ghÐp -Trong 2 VD, c¸c em chó ý tõ ghÐp * VÝ dô1 (sgk) “bµ ngo¹i” vµ tõ ghÐp “th¬m phøc”, - Bµ ngo¹i: tõ ghÐp chÝnh phôc mçi tõ ®­îc cÊu t¹o b»ng 2 tiÕng, theo (P) em tiÕng nµo chÝnh tiÕng nµo phô? - Th¬m phøc: tõ ghÐp chÝnh phô (P) -Trật tự của các tiếng trong mỗi từ như - Tiếng chính (bà, thơm) đứng trước thÕ nµo? - Tiếng phục: (ngoại, phức) đứng sau * Gv: ta gäi 2 tõ ghÐp “bag ngo¹i”, “th¬m phøc” lµ tõ ghÐp chÝnh phô. VËy em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tõ ghÐp * Học sinh đọc từ ghép CP sgk CP? * VÝ dô 2: sgk - Học sinh đọc VD2 (sgk) - C¸c tiÕng trong mçi tõ Êy kh«ng ph©n ra tiÕng chính, tiếng phụ, các tiếng đó có quan hệ bình đẳng - Hai tõ ghÐp “quÇn ¸o, trÇm bçng” vÒ mÆt ng÷ ph¸p. cho biÕt mèi quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c tiếng trong từ đó như thế nào? - Gv: ta gäi 2 tõ ghÐp “quÇn ¸o, trÇm bổng” là từ ghép đẳng lập * Từ ghép đẳng lập: (sgk) VËy em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tõ ghÐp đẳng lập? Cã 2 lo¹i tõ ghÐp: tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghÐp Qua phân tích 2 VD trên em thấy mấy -đẳng lËp. lo¹i tõ ghÐp? * Học sinh đọc ghi nhớ (sgk) Gv: L­u ý: tõ ghÐp §L vÞ trÝ cña c¸c II/ NghÜa cña tõ ghÐp tiếng có thể đảo ngược. - Bà: người đàn bà sinh ra mẹ, cha So sánh nghĩa của từ “Bà ngoại” với từ - Bà ngoại: người đàn bà sinh ra mẹ (bà nội: sinh ra bè) “bµ” nghÜa cña tõ “th¬m phøc” víi - Thơm: có mùi như hương của hoa dể chịu làm cho nghÜa cña tõ “th¬m” cã g× kh¸c nhau? mọi người thích thú. - Th¬m phøc: mïi th¬m bèc lªn m¹nh, hÊp dÉn. - Tõ ghÐp CP: cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa nghÜa cña tõ ghÐp CP hÑp h¬n nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh. Qua t×m hiÓu vÒ nghÜa vÒ tõ ghÐp CP + Quần: trang phục mặc phía dưới cơ thể người em cã nhËn xÐt g×? + áo: trang phục mặc phía trên cơ thể người Cßn “quÇn ¸o”: chØ trang phôc nãi chung mang ý So s¸nh nghÜa cña tõ “quÇn ¸o” vµ nghÜa kh¸i qu¸t nghÜa “trÇm, bæng” - TrÇm bæng: ©m thanh lóc trÇm lóc bæng nghe ªm Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. tai - NghÜa cña tõ ghÐp §L cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. NghÜa cña nã kh¸i qu¸t h¬n nghÜa c¸c tiÕng t¹o ra nã. Qua ph©n tÝch VD trªn, em cã nhËn xÐt * Häc sinh tù rót ra ghi nhí III/ LuyÖn tËp gì về nghĩa của từ ghép đẳng lập? Bµi tËp 1: + Häc sinh th¶o luËn nhãm + Cử đại diện trả lời + Từ ghép CP: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà * 1 học sinh đọc bài tập 1 (sgk) máy, nhà ăn, cười nụ. XÕp lo¹i c¸c lo¹i tõ ghÐp vµo b¶ng + Từ ghép ĐL: ẩm ướt, đầu đuôi, chài lưới. ph©n lo¹i - tõ ghÐp CP - tõ ghÐp §L? Bµi tËp2: - Bót ch×, lµm cá, tr¾ng xo¸ - Thước kẻ , ăn cơm, nhát gan - M­a rµo, vui vÎ Bµi tËp 3: Häc sinh ®iÒn tiÕng phôc vµo tiÕng chính đã cho để tạo thành từ ghép CP? Núi non, núi sông Mặt đẹp, mặt mủi Ham mª, ham muèn Häc sinh thªm tiÕng phô vµo tiÕng Häc tËp, häc hµnh chính để tạo thành từ ghép ĐL? Xinh đẹp, xinh tươi Tươi đẹp, tươi tốt Bµi tËp 4: Học sinh thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày IV/ Hướng dẫn học ở nhà: - Xem l¹i bµi häc n¾m ch¾c ghi nhí Häc sinh lµm - gv bæ sung c¸c bµi tËp - Xem l¹i c¸c bµi tËp lµm l¹i ë vë bµi tËp BT4: gv cã thÓ nãi: mét cuèn s¸ch, mét cuèn vë (v× s¸ch, vë lµ danh tõ chØ sù vật tồn tại dưới dạng cá thể có thể đếm ®­îc. Kh«ng thÓ nãi: mét cuèn s¸ch vë - vì đó là từ ghép ĐL). Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. D¹y : ........ Bµi 1 - tiÕt 4. Liªn kÕt trong v¨n b¶n A/ Môc tiªu bµi häc: - Học sinh nắm được vai trò của liên kết trong VB, cách dùng các phương tiện liên kết ngôn ngữ để nối các câu, các đoạn trong văn bản. Biết vận dụng phương tiện liên kết trong VB để diễn tả nội dung một cách mạch lạc. B/ ChuÈn bÞ cña thÇy - trß Gv: bảng phụ, tích hợp TLV với văn (những VB đã học); TLV với TV: viết câu đúng ngữ ph¸p. C/ Hoạt động dạy - học 1, Bµi cò: kiÓm tra: vë, s¸ch häc cña häc sinh 2, Bµi míi (gt: cho häc sinh nhËn xÐt c©u sau: T«i ®i häc sím. T«i lµm trùc nhËt. C©u này có mấy thông tin? hai thông tin và rời rạc, người nghe khó hiểu. Vậy theo em nên sửa như thế nào. Sáng nay tôi đi học sớm hơn mọi ngày để tôi làm trực nhật. Như vậy ta thấy một câu được liên kết hai thông tin với nhau đó là nội dung bài học mà chúng ta sẻ tìm hiểu... * Hoạt động dạy Gv: VB lµ g×? VB cã nh÷ng tÝnh chÊt nµo? * VB lµ mét chuçi lêi nãi miÖng hay bài viết có chủ đề thống nhát, có liên kết, mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thể hiện lục đích giao tiÕp. * Tính chất của VB: có chủ đề thống nhÊt; cã tÝnh liªn kÕt, cã c¸c ý m¹ch lạc, có những phương thức biểu đạt phù hîp. * Gv: t¹o t×nh huèng cho häc sinh C©u trªn cã nh÷ng th«ng tin nµo? h·y nhËn xÐt? Ta nªn s÷a l¹i nh­ thÕ nµo? Gv: Trên đường đến trường, em thấy bé Lan bÞ ng·. * Hai thông tin rời rạc đã được liên kết víi nhau t¹o nªn 1 c©u cã nghÜa, dÓ hiÓu. §ã lµ nhê cã tÝnh liªn kÕt. H·y so s¸nh hai ®o¹n v¨n 1a vµ 1b đoạn văn nào em hiểu rỏ hơn người bố muèn nãi g×, v× sao? Gv: Đoạn văn 1: dể hiểu hơn người bố muèn nãi g× v× gi÷a c©u trong ®o¹n v¨n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ trong VB §o¹n v¨n 2: thiÕu sù liªn kÕt nªn ý rêi rạc khó có thể hiểu người bố muốn nói víi con ®iÒu g×? VËy tÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n cã t¸c dông g×? Gv: TÝnh liªn kÕt trong b¨n b¶n lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña VB, lµm cho Vb trë nªn cã nghÜa. * Hoạt động học: I/ Liên kết và phương tiện liên kết trong VB 1, TÝnh liªn kÕt cña VB. Häc sinh th¶o luËn t×nh huèng sau: VD: Em đến trường, bé Lan bị ngã. - Có 2 thông tin rời rạc nhau làm cho người đọc, người nghe khó hiểu. - Em đến trường thấy bé Lan bị ngã.. Học sinh đọc 2 đoạn văn 1a, 1b (sgk) Häc sinh suy nghÜ th¶o luËn §o¹n 1: dÓ hiÓu §o¹n 2: ý rêi r¹c (thiÕu côm tõ: cßn b©y giê) Thay từ “đứa trẻ” thành từ “con”. Học sinh đọc ghi nhớ 1 sk. * Bµi tËp 1: trang 18 sgk * Häc sinh lµm bµi tËp nhanh 2, Phương tiện liên kết trong VB - ý nghÜa c©u 1, vµ 2 m©u thuÉn. C©u 1 nãi vÒ tÝnh kh«ng ngñ ®­îc cña con nh­ng c©u 2 l¹i nãi giÊc. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. dÓ hiÓu. Gv: Cho häc sinh lµm bµi tËp nhanh S¾p xÕp l¹i c¸c c©u v¨n: (c©u 1-4-2-53) Sù s¾p xÕp ý nghÜa c©u 1 víi c©u 2, 3 ®o¹n v¨n cã g× bÊt hîp lý?. N¨m häc 2010 - 2011. ngủ đển với con một cách nhẹ nhàng. - Thªm côm tõ “cßn b©y giê” vµo ®Çu c©u 2. - Gi÷a c©u 1 vµ 2 nèi víi c©u 3 ch­a cã sù liªn kÕt v× đối tượng nói đến ở câu 1 và 2 là đứa con, còn đối tượng nói đến ở câu 3 là đứa trẻ. Học sinh đọc ghi nhớ 2sgk. Hãy nêu thêm hoặc cụm từ để xoá bỏ sự bất hợp lý đó? Trong đoạn văn đó, em thấy giữa câu 1 và câu 2 với câu 3 đã có sự liên kết với nhau ch­a? v× sao? Vậy để tạo sự liên kết giữa các câu, sử dụng phương tiện liên kết như thế nào? Gv: §Ó VB cã tÝnh liªn kÕt, ta ph¶i biÕt sử dụng phương tiện liên kết của ngôn ng÷, ph¶i biÕt kÕt nèi c¸c c©u, c¸c ®o¹n vµ lµm cho chóng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau vÒ mÆt ý nghÜa biÓu hiÖn néi dung. - Phương tiện liên kết: về hình thức và vÒ néi dung Cho häc sinh lµm bµi tËp nhanh- bµi 3 (sgk) Häc sinh ®iÒn vµo chç trèng ®o¹n v¨n theo thø tù. Gv: gọi học sinh đọc lại ghi nhớ (sgk) Theo em ở BT4, VB viết như thế đúng kh«ng? Cã thÓ thªm tõ v× ë gi÷a 2 kh«ng, v× sao?. Häc sinh lµm nhanh BT3 (sgk) - Bµ-bµ-ch¸u-bµ-bµ-ch¸u-thÕ lµ II/ LuyÖn tËp Bµi 4: - Häc sinh chuÈn bÞ BT ë giÊy nh¸p - 2 häc sinh lµm trªn b¶ng - Phương tiện liên kết của ngôn ngữ ở 2 câu trên kh«ng cÇn nªn kh«ng cÇn s÷a l¹i. Đặt hai câu cạnh nhau như vậy vẫn có sự liên kết vì những câu nối tiếp nhau về ý nghĩa biểu đạt nội dung mà người viết muốn biểu đạt.. IV/ H/dÉn häc bµi ë nhµ - Häc kü bµi, xem l¹i c¸c bµi tËp - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp cßn l¹i Bài số 5: đọc thêm bài đọc thêm. Gv: Vậy phương tiện liên kết của ngôn ng÷ kh«ng chØ thÓ hiÖn qua c¸c tõ ng÷ liên lết mà có khi đó là sự phát triển liªn tôc vÒ ý nghÜa gi÷a c¸c c©u lµm cho chóng g¾n bã víi nhau mét c¸ch tù nhiªn. Gv: cho häc sinh lµm BT ë nhµ: viÕt đoạn văn tả cảnh - sử dụng phương tiện liªn kÕt.. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 2: bµi 2 (tõ tiÕt 5 - 8). D¹y : ......... Bµi 2 - tiÕt 5 - 6 :. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. A/ Môc tiªu bµi häc: - Häc sinh thÊy ®­îc t×nh c¶m anh em s©u nÆng, c¶m nhËn nçi ®au bÊt h¹nh cña trÎ em khi cha mÑ ly dÞ. - Thông cảm và chia sẻ với những người không may rơi vào hoàn cảnh ấy. - Nghệ thuật kể chuyện nhỏ nhẹ, tự nhiên, chân thực và cảm động xen nhiều đối thoại chân thực cảm động - kỹ năng kể chuyện ngôi 1. B/ ChuÈn bÞ cña thÇy trß Gv: dù kiÕn tÝch hîp: v¨n - TV: tõ ghÐp, víi TLV: bè côc vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n -tù sù - ng«i kÓ thø nhÊt. C/ Hoạt động dạy và học 1, Bµi cò: Qua VB “MÑ t«i”em rót ra ®­îc bµi häc g× cho b¶n th©n. 2, Bµi míi (gt: STkÕ) trong cuéc sèng cã bao nhiªu cuéc chia tay. Cã cuéc chia tay hÑn ngµy gÆp l¹i, cã cuéc chia tay m·i kh«ng gÆp nhau. Bµi häc “cuéc chia tay...bóp bª” chóng ta xem cuộc chia tay đó trong hoàn cảnh nào? * Hoạt động dạy học Theo em VB này nên đọc với giọng nh­ thÕ nµo?. * Hoạt động học. I/ §äc - tãm t¾t, t×m hiÓu chó thÝch. Giọng đọc: nhẹ nhàng, tha thiết, chậm rãi, chú ý nh÷ng héi tho¹i cña mçi nh©n vËt. Tãm t¾t chuyÖn theo nh÷ng ý chÝnh * Tãm t¾t truyÖn: (3 ý lín) nµo (sù viÖc lín nµo)? + Cảnh 2 anh em Thuỷ + Thành chia đồ chơi. + Cảnh Thuỷ đến trường chia tay với cô giáo, các b¹n. + C¶nh 2 anh em Thµnh, Thuû chia tay nhau. * T×m hiÓu tõ khã - Ráo hoảnh: khô, không có chút nước mắt nào Cã 6 chó thÝch, nh÷ng tõ nµo thuéc tõ -Võ trang: trang bị để chiến đấu ghÐp? Nãi rá ý nghÜa cña tõ: r¸o II/ T×m hiÓu v¨n b¶n ho¶nh, vâ trang? 1, Bè côc: 3 phÇn + Tõ ®Çu ...trß chuyÖn: cuéc chia tay lÇn ®Çu + TiÕp theo ... th¬ Êu: chia tay lÇn 2 VB nµy cã bã côc mÊy phÇn? Néi dung + Cßn l¹i: chia tay lÇn 3 mçi phÇn? - Cuéc chia tay cña hai anh em Thµnh, Thuû - Hai anh em Thµnh - Thuû - KÓ theo ng«i thø nhÊt (T«i - Thµnh) VB nµy viÕt vÒ ai? VÒ sù viÖc g×? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? Gv: C¸ch lùa chän ng«i kÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho t¸c gi¶ thÓ hiÖn t©m tr¹ng, suy nghÜ cña nh©n vËt mét c¸ch s©u s¾c, thÓ hiÖn tÝnh ch©n thùc, høng thó... VB “Cuéc chia tay...” ®­îc viÕt theo phương thức biểu đạt nào mà em đã häc?. - Phương thức tự sự 2, Ph©n tÝch a/ T×nh c¶m cña 2 anh em Thµnh, Thuû - Yêu thương quan tâm lẫn nhau, trò chuyện thắm thiÕt. - Thuỷ ra tận sân bóng để vá áo cho anh - Thành chiều nào cũng đưa đón em đi học. + Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc,. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Theo dâi ®o¹n v¨n 1 cho biÕt t×nh c¶m 2 anh em Thành Thuỷ trước lúc chia tay nh­ thÕ nµo? Tìm những chi tiết thể hiện điều đó? Khi nghe mẹ dục chia đồ chơi tâm tr¹ng cña Thµnh vµ Thuû nh­ thÕ nµo? Đặc biệt khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi tâm trạng 2 anh em thay đổi ra sao?. N¨m häc 2010 - 2011. nước mắt tuôn ra như suối. + Thuỷ: như người mất hồn, loạng choạng dẫn đến sî h·i. - Thành: “không phải chia, cho em hết”. động viên, chia sÎ cïng em. - M©u thuÉn ë Thuû: kh«ng muèn chia sÎ nh÷ng con búp bê nhưng rất thương anh, lo cho anh đêm ngủ kh«ng cã vÖ sü canh giÊc ngñ. * Häc sinh th¶o luËn. - Thuỷ để em vệ sỹ bên cạnh con em để chúng không bao giê xa nhau. Khi thấy anh đặt hai con búp bê ra 2 phÝa Thuû tru trÐo lªn giËn d÷. Em thÊy - Sù chia tay cña hai anh em kh«ng nªn cã. lời nói và hành động của Thuỷ có gì m©u thuÉn nhau? - T×nh anh em bÒn chÆt kh«ng g× cã thÓ chia rÎ. Theo em bằng cách nào để giải quyết mâu thuẫn này? và Thuỷ đã quyết định nh­ thÕ nµo? * Gv: gia đình Thành, Thuỷ đoàn tụ, 2 anh em kh«ng chia tay (kh«ng xa nhau) Qua viÖc chia bóp bª cña 2 anh em vµ c¸ch lùa chän cña Thuû gióp em hiÓu g×?. * Häc sinh th¶o luËn. b, Cuéc chia tay víi c« gi¸o, b¹n. - Thuû: nÐp vµo mét gãc c©y trong líp c¾n chÆt m«i ... mắt đăm đăm nhìn khắp sân trường ... bật tiếng * Gv: H×nh ¶nh 2 con bóp bª cña anh em Thành, Thuỷ luôn đứng cạnh nhau khóc - C« gi¸o: s÷ng sèt, «m chÇm lÊy Thuû mang ý nghĩa tượng trưng gì? - C¶ líp: s÷ng sê, khãc thót thÝt Theo em, v× sao Thµnh, Thuû kh«ng + Thuû: l­u luyÕn, ®au buån khi ph¶i xa c«, xa b¹n thÓ mang bóp vª chia ra? *Gv: Búp bê gắn với gia đình sum họp + Cô giáo, các bạn: bất ngờ, buồn bã. Thuû cho biÕt: em kh«ng ®­îc ®o häc n÷a đầm ấm, là kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ, búp bê là hình ảnh hai anh em ruột Cô giáo: tái mặt, nước mắt giàn giụa, cả lớp khóc to thÞt. Sù chia tay cña hai anh em Thµnh h¬n. Diễn tả niềm đồng cảm xót thương của cô giáo, các Thuû lµ ®iÒu v« lý. b¹n dµnh cho Thuû - Học sinh đọc đoạn văn: gần trưa... * Häc sinh suy nghÜ th¶o luËn. Cảnh Thuỷ trở lại trường chào từ biệt c« gi¸o, b¹n bÌ ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?. Qua đó em có nhận xét gì về tình cảm của Thuỷ đối với cô giáo và bạn bè và của cô giáo, các bạn đối với Thuỷ? §iÒu bÊt ngê khiÕn cho ai còng ph¶i giËt m×nh lµ g×? C¸c chi tiÕt trªn cã ý nghÜa g×? Đoạn văn miêu tả cảnh chia tay này để l¹i trong em ®iÒu g×? * Gv: Thuỷ cảm thấy cô đơn, đau khổ bëi tuæi th¬ häc hµnh cña em kh«ng. c, Cuéc chia tay cña 2 anh em - Thµnh thÊy c¶nh vËt vµ cuéc sèng xung quanh vÉn bình thường không có gì thay đổi. Thế mà 2 anh em hä ph¶i chia tay, thËt lµ mét sù mÊt m¸t qu¸ lín. + Thuỷ như người mất hồn, mặt tái xanh, hôn búp bê vµ nãi “vÖ sü ë l¹i g¸c cho anh tao ngñ. Kh«ng bao giờ để chúng xa nhau” + Thành: khóc nấc lên, đứng chôn chân. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. cßn n÷a. - Những dòng nước mắt của Thuỷ, cô giáo, các bạn đủ thể hiện một cách sâu s¾c, ch©n thùc vÒ nçi buån ®au cña mäi người khi gia đình tan vỡ, là nỗi đau cña trÎ th¬. - Học sinh đọc tiếp đoạn văn “Tôi dắt tay em... V× sao khi d¾t tay em ra khái cæng trường, tâm trạng Thành lại thấy kinh ngạc khi thấy mọi người và cảnh vật - Cảnh chia tay đầy xúc động tràn đầy tình cảm yêu vẫn bình thường g¾n bã cña 2 anh em. §ã lµ nçi ®au lín qu¸ Tâm trạng của 2 anh em lại diễn ra như thương, lín đối víi 2 anh em Thµnh Thuû thÕ nµo? Tìm những chi tiết thể hiện điều đó? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¶nh chi tay cña 2 anh em Thµnh Thuû? * Gv: Dßng c¶nh thêi gian, mµu s¾c c¶nh vËt, nhÞp ®iÖu cuéc sèng vÉn diÔn ra tự nhiên, bình thường thế mà trong dòng chảy đó tâm trạng của 2 anh em như có bảo tốc - 2 anh em đau khổ đến tột cùng khi gia đình tan vỡ, cha mẹ chia l×a, anh em ph¶i xa nhau. Ph¶i ch¨ng ®©y lµ lêi nh¾c nhë mµ nhµ v¨n Kh¸nh Hoµi muèn göi g¾m qua VB. §ã lµ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? (nt: hµng lo¹t tõ gîi t¶ ®­îc sö dông chÝnh x¸c: em t«i run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ®­a cÆp m¾t tuyÖt väng nh×n t«i. CÆp m¾t ®en cña em buån th¨m th¼m... cô giáo tái mặt, nước mắt giàn giụa) - Gọi học sinh đọc ghi nhớ (2 em đọc) ViÕt vÒ nh÷ng cuéc chia tay kh«ng đáng có, VB này toát lên một thông điệp về quyền trẻ em, theo em đó là th«ng ®iÖp nµo? *Gv: Sự tổn thương về mặt tâm hồn ở hai b¹n nhá trong t¸c phÈm nh­ lµ mét lêi kªu gäi tha thiÕt “h·y b¶o vÖ quyÒn sèng cña trÎ em”. Gièng nh­ hai con búp bê Thành - Thuỷ là hai đứa trẻ trong s¸ng, v« t­, kh«ng cã téi lçi g×, đang sống yên lành thế mà đành phải xa nhau. Trách nhiệm của những người làm cha, mẹ là phải giữ gìn tổ ấm để khỏi làm tổn hại đến những tâm hồn trong s¸ng cña con trÎ.. Mét th«ng ®iÖp mµ nhµ v¨n ... Tình cảm gia đình vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ ... trẻ thơ 3/ Tæng kÕt + nt: KÓ b»ng nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt. Lêi kÓ ch©n thµnh gi¶n dÞ phï hîp víi t©m tr¹ng nh©n vËt, cã søc truyÒn c¶m. §Æc biÖt sù lùa chän chi tiÕt... + Nd: cuộc chia tay đau đớn và cảm động ... tổ ấm gia đình vô cùng quýt giá... Mọi ngời hãy cố gắng b¶o vÖ vµ g×n gi÷ (sgk) Kh«ng thÓ ®Èy trÎ em vµo t×nh c¶nh bÊt h¹nh. Người lớn và XH hãy chăm lo và bảo vệ hạnh phúc của trÎ em.. 4. LuyÖn tËp ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kÓ l¹i kü niÖm s©u s¾c trong t×nh cảm gia đình, anh em * Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc kü bµi gi¶n. N¾m ch¾c phÇn ghi nhí - Soạn bài: những câu hát về tình cảm gia đình. - Xem trước bài TV bố cục trong VB. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. D¹y :.................. Bµi 2 - tiÕt 7. Bè côc trong v¨n b¶n. A/ Môc tiªu bµi häc: - Học sinh hiểu rỏ: tầm quan trọng của bố cục trong VB, trên cơ sở đó có ý thức xây dùng bè côc khi t¹o lËp VB. - Hiểu thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lý để bước đầu xây dựng được bố cục rµnh m¹ch, hîp lý cho c¸c bµi lµm. - TÝnh hîp lý vµ sù phæ biÕn cña d¹ng bè côc 3 phÇn, nhiÖm vô cña mçi phÇn vËn dông thµnh th¹o. B/ ChuÈn bÞ: - B¶ng phô - Hướng tích hợp: TLV với văn; TLV - TV (những văn bản tự, miêu tả biểu cảm, câu, ®o¹n v¨n) C/Hoạt động dạy - học 1, Bài cũ: nêu tác dụng của tính liên kết trong VB? Bố cục một VB thường có những phÇn nµo? 2, Bài mới: (gt: để hoàn thành bố cục 1 VB (dàn ý) em phải trải qua những bước nào? §Ó gióp c¸c em hoµn thµnh 1 VB rá rµng, m¹ch l¹c, tr«i ch¶y, x©y dùng ®­îc bè côc cña VB, yªu cÇu cña bè côc VB. Bµi häc h«m nay gióp c¸c em. * Hoạt động dạy. - Muốn viết một lá đơn xin gia nhập đội TNTPHCM: những nội dung trong đơn cần sắp xếp theo trật tự không? Vì sao? - Gv: cã thÓ lÊy vÝ dô minh ho¹ (1 bµi v¨n tù sù...) - Sự sắp đặt nội dung trong VB gọi là bè côc? VËy em h·y cho biÕt v× sao x©y dùng VB cÇn quan t©m tíi bè côc? - Qua t×m hiÓu BT, em h·y cho biÕt tÇm quan träng cña bè côc vµ hiÓu bè côc VB lµ g×? - Gọi học sinh đọc ghi nhớ bài học. - Học sinh đọc 2 câu chuyện (sgk)? Hai câu chuyện trên đã có bố cục ch­a? - Vì sao em biết được điều đó?. - C¸ch kÓ chuyÖn nh­ trªn bÊt hîp lý ë chç nµo? (c¸c c©u trong ®o¹n cña VB?). * Hoạt động học I/ Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong VB 1, Bè côc cña VB * Bµi tËp 1a - Học sinh đọc nội dung BT 1 (sgk) - Các nội dung đó cần sắp xếp theo một trình tự nhất định (không nêu lý do trước mà họ tên ghi sau...) - V×: nÕu nh­ kh«ng s¾p xÕp c¸c néi dung theo trình tự thì người đọc khó hiểu (không hiểu được) - V× bè côc lµ sù bè trÝ, sù s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo tr×nh tù, mét hÖ thèng m¹ch l¹c vµ hîp lý. Điều đó rất cần thiết trong khi tạo lập văn bản 2, Bµi häc * Ghi nhí 1: (sgk) + VB kh«ng thÓ ®­îc viÕt mét c¸ch tuú tiÖn mµ ph¶i cã bè côc rá rµng. Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo mét tr×nh tù, mét hÖ thèng rµnh m¹ch vµ hîp lý. 3, Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong VB * Bµi tËp 2 (2 c©u chuyÖn) Trang 29 Đoạn 1: chưa có bố cục; đoạn 2 đã có bố cục, nh÷ng c¸ch s¾p xÕp c¸c ý lén xén so víi 2 nguyªn bản sgk (ếch ngồi, lợn cưới ... áo mới) khó tiếp nhËn. - VB 1, 2 kÓ 2 ®o¹n, c¸c c©u trong ®o¹n kh«ng tËp trung theo mét ý chung thèng nhÊt (c©u 1,2 cña ®o¹n 1) - VB 1 vừa nêu tính cách của ếch vừa nói đến điều kiÖn sèng. - §o¹n 2 cña VB 2 - Néi dung c©u1 vµ c©u 2 lén xén. - C¸c c©u trong ®o¹n 2 cña VB 2 khã hiÓu. Kh«ng nªu ®­îc ý nghÜa phª ph¸n vµ kh«ng. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. gây cười được - BÊt hîp lý * Bµi häc Ghi nhí néi dung 2 (sgk) - Hai v¨n b¶n trªn cã nªu bËt ý nghÜa - 3 phÇn: MB, TB, KB phª ph¸n kh«ng? - So víi VB ë SGK th× bè côc cña 2 VB nµy nh­ thÕ nµo? - VËy nhÊt thiÕt trong VB cÇn ph¶i cã bè côc nh­ thÕ nµo? - Gọi học sinh đọc nội dung ghi nhớ 2 II/ Luyện tập:bài tập 1, 2 ,3 (sgk) (sgk) - Học sinh đọc BT, làm cá nhân - Qua tìm hiểu những VB đã học ở lớp Từng em thể hiện trả lời 6, những VB đã học ở lớp 7 em thấy thông thường bố cục 1 VB gồm có nh÷ng phÇn nµo? *Gv: chú ý: phần MB, KB thường có nh÷ng nhiÒu c¸ch, miÔn lµ g©y ®­îc Ên tượng cho người đọc. - Gv: H/dÉn h/sinh lµm bµi tËp 1, 3 * Hướng dẫn học bài ở nhà - N¾m néi dung bµi häc vµ ghi nhí - Xem trước bài mạch lạc trong VB. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. D¹y : ................... Bµi 2 - tiÕt 8 :. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n A/ Môc tiªu bµi häc: - Học sinh hiểu được bước đầu về mạch lạc trong VB và sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc không đứt đoạn hoặc quẩn quanh. - Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài TLV B/ ChuÈn bÞ: - Hướng tích hợp: TLV - văn “cuộc chia tay...búp bê” về các phần, đoạn, các câu. Chủ đề những văn bản. - TLV-TV: c¸ch viÕt c©u, ®o¹n, sö dông tõ... C/ Hoạt động dạy - học 1, Bài cũ: thế nào là bố cục VB, các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lý? 2, Bµi míi (gt) * Hoạt động dạy (thầy) - Gv: Dùa vµo hiÓu biÕt phÇn (a) Sgk. - Em hãy xác định mạch lạc trong VB cã nh÷ng tÝnh chÊt g× trong sè c¸c tÝnh chất đó? Gv: TL: m¹ch l¹c trong VB lµ lµm cho c¸c phÇn cña VB thèng nhÊt l¹i.. * Hoạt động học (trò) I/ M¹ch l¹c trong v¨n b¶n - M¹ch l¹c trong VB lµ: + Tr«i ch¶y thµnh dßng, thµnh m¹ch + TuÇn tù ®i qua c¸c phÇn c¸c ®o¹n * Tính chất mạch lạc trong VB: có đầy đủ 3 tính chÊt ë sgk. - Cã ý kiÕn cho r»ng: trong VB, m¹ch l¹c lµ sù nèi tiÕp cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lý. Em cã t¸n thành ý kiến đó không?Vì sao?. ý kiến đó đúng Vì: tính mạch lạc của VB là tất cả đều cùng nói về một chủ đề xuyên suốt VB. Sự tiếp nối ấy làm cho c¸c phÇn c¶u VB thèng nhÊt l¹i theo mét tr×nh tù hîp lý - TÝnh m¹ch l¹c rÊt cÇn thiÕt trong VB * TÝnh m¹ch l¹c: lµ tÝnh chÊt nèi tiÕp c¸c c©u, c¸c ý. * Bè côc: néi dung c¸c c©u, c¸c ®o¹n thèng nhÊt bằng các phương tiện liên kết bằng ngôn ngữ. - Học sinh đọc ghi nhớ (sgk) 2, Các điều kiện để một VB có tính mạch lạc - Néi dung chuyÖn xoay quanh sù viÖc chÝnh, nh©n vật chính đó là: sự chia tay của 2 anh em Thành Thuû - Sù viÖc chia tay cña bóp bª lµm t¨ng thªm sù chia tay đầy cảm động của Thành Thuỷ – hai anh em đóng vai trò chính trong chuyện. Trong VB c¸c tõ ng÷ ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn ®©y lµ phÐp liªn kÕt lµm cho VB thªm m¹ch l¹c. - VB cã cÇn tÝnh m¹ch l¹c kh«ng? - H·y ph©n biÖt tÝnh m¹ch l¹c víi bè côc liªn kÕt?. - Gv: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung phÇn 1 VB “Cuéc chia tay ...bóp bª” kÓ vÒ nhiÒu sù viÖc kh¸c nhau... h·y cho biÕt toµn bé sù viÖc trong VB xung quanh sù viÖc chÝnh nµo?. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. * Häc sinh th¶o luËn: - Thêi gian - Kh«ng gian C©u hái tiÕp b, sgk - T©m lý (nhí l¹i) - Gv: một VB mạch lạc không thể nào - ý nghĩa (tương đồng, tương phản) kh«ng cã tÝnh liªn kÕt. Song kh«ng * Học sinh đọc ghi nhớ sgk tr 32 (2 em đọc) ph¶i sù liªn kÕt nµo còng lµm nªn m¹ch * LuyÖn tËp: bµi 1, 2 (sgk) l¹c. Bµi 1: - Trong VB “Cuộc chia tay ... búp bê” a/ Tính logic của bức thư người bố: cã ®o¹n kÓ vÒ hiÖn t¹i, cã ®o¹n kÓ vÒ - TÝnh m¹ch l¹c thÓ hiÖn tuÇn tù thêi gian vµ xoay qu¸ khø, cã ®o¹n kÓ viÖc ë nhµ, cã quanh một chủ đề tâm sự cảu người bố với người đoạn kể việc ở trường, có đoạn kể hôm con về việc con vô lễ với mẹ. qua...? Cho biÕt c¸c ®o¹n Êy nèi víi b/ TÝnh m¹ch l¹c trong VB “l·o n«ng vµ c¸c con” nhau theo mèi liªn hÖ nµo? + Chủ đề: lao động là vàng xuyên suốt bài thơ ngụ - Cho học sinh đọc ghi nhớ (sgk) ng«n cña Laph«ngten - Tìm hiểu tính mạch lạc của VB “Mẹ - 2 câu mở bài nêu chủ đề t«i”? - Đoạn 2: cụ thể hơn về lao động làm ra vàng. - 4 câu cuối nhấn mạnh chủ đề thêm lần nữa. Cñng cè luyÖn tËp: * Học sinh đọc ghi nhớ (sgk) gv: cñng cè l¹i néi dung bµi. - Chủ đề chung xuyên suốt các phần, c¸c ®o¹n , c¸c c©u mçi VB lµ g×? * Hướng dẫn học bài: - Xem l¹i bµi häc - Hoµn thiÖn bµi tËp cßn l¹i (2) - So¹n bµi: ca dao, d©n ca.. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. N¨m häc 2010 - 2011. TuÇn 3: (bµi 3 tõ tiÕt 9 - 12) D¹y ................ Bµi 3 - tiÕt 9. Ca dao, d©n ca Những câu hát về tình cảm gia đình A/ Môc tiªu bµi häc: - Häc sinh hiÓu vÒ kh¸i niÖm ca dao, d©n ca. - Cảm nhận từ VB “Những câu hát về tình cảm gia đình”, nắm được nội dung ý nghĩa về mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt biÓu hiÖn cña ca dao d©n ca. - Thuộc những bài ca trong VB và biết thêm 1 số bài ca dao thuộc chủ đề trên. B/ ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß + Gv: dự kiến khả năng tích hợp, sưu tầm một số bài ca dao thuộc chủ đề + Học sinh: đọc diễn cảm, thuộc lòng bài ca dao dân ca. C/ Hoạt động của thầy và trò 1, Bài cũ: qua VB “cuộc chia tay ... búp bê”, em thấy tình cảm, hạnh phúc gia đình quan träng nh­ thÕ nµo? 2, Bài mới: (gt ca dao và dân ca là thơ ca trữ tình dân gian phát triển và tồn tại để bộc lộ tình cảm của nội dung. Tình cảm ấy bắt đầu từ tình cảm huyết thống của con người đó là tình cảm gia đình. Để hiểu rỏ hơn về ca dao, dân ca và tình cảm gia đình bài học * Hoạt động của thầy: * Hoạt động của trò -Dùa vµo phÇn CT (sgk) h·y nªu I/ Kh¸i niÖm vÒ ca dao d©n ca nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ kh¸i niÖm - Học sinh đọc chú thích 1 sgk ca dao, d©n ca. * Gv: ca dao, d©n ca lµ thuËt ng÷ h¸n viÖt (khóc h¸t cã nh¹c ®iÖu gäi lµ ca, - Häc sinh nghe h¸t tr¬n gäi lµ dao) - CDDC gäi chung lµ c¸c thÓ lo¹i tr÷ II/ §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch t×nh d©n gian kÕt hîp víi lêi + nh¹c + §äc: thiÕt tha, t×nh c¶m (1-2 häc sinh) diễn tả đời sống nội tâm con người + chó thÝch: nghiªm trang, thµnh kÝnh - Theo em cần đọc VB ca dao này - Cù lao chín chữ: công lao cha mẹ nuôi dưỡng con b»ng giäng ®iÖu nh­ thÕ nµo? (ng¾t vËt v¶ nhÞp 2/2/2/2 hoÆc 4/4) - Cïng th©n: th©n phô, th©n mÉu - HiÓu nghÜa cña c¸c chó thÝch bªn ? - Hai th©n: cha - mÑ - Gv: gi¶i thÝch ca dao lµ g×, d©n ca lµ III/ T×m hiÓu v¨n b¶n g×? SNC - tr 15, 16 1, CÊu tróc VB - Học sinh đọc lại bài ca dao Bµi 1: lêi cña mÑ khi ru con, nãi víi con Bài 2: lời của người con gái lấy chồng xa quê nói víi mÑ vµ quª nhµ. Bài 3: lời của người cháu nói với ông bà hoặc người -Theo em, v× sao 4 bµi ca dao kh¸c th©n nhau hîp thµnh mét VB nh­ trong sgk? Bµi 4: cã thÓ lêi cña «ng bµ, c« b¸c nãi víi ch¸u, Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. - Gv: vì chúng có chung chủ đề nói về tình cảm gia đình/ - Theo em bµi ca dao nµy lµ lêi cña ai? Nãi víi ai? - Nhận xét, đặc điểm hình thức giống nhau trong nh÷ng bµi ca dao trªn. - Gv: các bài trên đều là thơ lục bát diÔn t¶ t×nh c¶m qua lêi ru, qua lêi nh½n göi. - Theo em nh÷ng c©u h¸t nµy thuéc kiÓu tù sù (kÓ chuyÖn) hay biÓu c¶m? - Gọi học sinh đọc bài 1 - T×nh c¶m mµ bµi ca dao muèn diÔn t¶ lµ g×? - Gv: Néi dung bµi 1 diÔn t¶, nh¾c nhë là công lao trời biển của cha mẹ đối với con c¸i vµ bæn phËn, tr¸ch nhiÖm c¶u người con trước công lao to lớn ấy. - ChØ ra c¸i hay cña ng«n ng÷, h×nh ảnh âm điệu của bài thơ? Lối diễn đạt, vÝ von trong bµi ca dao nµy lµ g×? (so s¸nh, vÝ von: c«ng cha..., nghÜa mÑ...) - C©u cuèi bµi ca dao 1 khuyªn con c¸i điều gì? (hướng học sinh tự suy nghĩ liªn hÖ) - TL: cho biÕt ý nghÜa cña bµi ca dao? - Gv: Víi phÐp so s¸nh, ®iÖp ng÷, c¸ch nói đối xứng diễn tả công ơn sinh thµnh nu«i d¹y cña cha mÑ víi nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ nh­ trêi, biÓn. - Gọi học sinh đọc bài 2 - Bài 2 là tâm trạng của người phụ nữ lÊy chång xa quª, h·y nãi rá t©m tr¹ng đó qua việc phân tích các hình ảnh - Gv:Tâm trạng đó gắn với thời gian buæi chiÒu. Kh«ng ph¶i mét buæi chiÒu mµ nhiÒu buæi chiÒu (thêi gian buæi chiều thường gọi là buồn gợi nhớ mênh mang trong lòng người). Không gian là ngâ sau n¬i v¾ng lÆng heo hót gîi c¶nh ngộ cô đơn buồn tủi của nhân vật - Gv: liên hệ (thân phận người phụ nữ trong gia đình dưới chế độ PK – người con g¸i ®i lÊy chång xa quª nhí mÑ nhí quª nhµ víi nçi buån kh«ng ngu«i). N¨m häc 2010 - 2011. hoÆc cha mÑ nãi víi con, anh em t©m sù cïng nhau. - Học sinh: thơ lục bát, bộc lộ tình cảm gia đình. - Kiểu VB bộc lộ tình cảm của con người 2, Ph©n tÝch Bµi 1: - Công lao to lớn của cha mẹ đối với con và bổn phËn cña con... Cã nhiÒu c¸i hay trong c¸ch diÔn t¶ câu hát người mẹ ru con là hình thức lời ru, ấm áp, gÇn gòi, ©m ®iÖu s©u l¾ng. - Häc sinh suy nghÜ t×m Khắc tại trong lòng, suốt đời không bao giờ quên, c«ng ¬n, nghÜa t×nh cao s©u cña cha mÑ. - Häc sinh rót ra ý nghÜa bµi ca dao.. Bµi 2: - Tâm trạng, nôi lòng người con gái lấy chồng xa quê nhớ mẹ nơi quê nhà đó là nổi nhớ da diết, nỗi buån xãt xa s©u l¾ng, ©m thÇm kh«ng biÕt chia sÎ cïng ai - Häc sinh nghe. Bµi 3: - Bµi ca dao ®­îc diÔn t¶ qua h×nh thøc so s¸nh những nhân vật tầm thường quen thuộc. Cái hay của. Gi¸o viªn: Hå ThÞ Phi Nga. Trường THCS Bắc Dinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>