Giáo án Vật lý 9 tiết 34: Hiện tượng cảm ứng điện từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Tuaàn : 17 Ngaøy daïy Tieát : 34 Ngày soạn I / MUÏC TIEÂU : Làm được TN dùng nam châm vĩnh cửu hay nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn bằng nam châm vĩnh cửu hay nam châm điện Sử dụng được đúng hai thuật ngữ mới ,đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ II / CHUAÅN BÒ : + Đối với GV : 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn 1 đinamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở trong 1 coâng taéc , 1giaù , 1 thanh nam chaâm + Đối với mỗi nhóm HS 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED 1 thanh nam châm có gắn trục quay vuông góc với thanh 1 nam chaâm ñieän vaø 2 pin 1,5 V Hoạt động 1: (kiểm tra bài) a/ Phaùt bieåu qui taéc naém tay phaûi ? b/ Phaùt bieåu qui taéc naém tay traùi ? Hoạt động 2 : (giới thiệu bài mới) trang 85 SGK HOẠT ĐỘNG CỦA GV Yeâu caàu HS quan saùt H 31.1 vaø GV chæ ra caùc boä phaän chính cuûa ñinamoâ xe đạp Hãy dự đoán xem hoạt động nào đinamô gây ra doøng ñieän ? GV cho HS đọc và tiến haønh TN nhö H 31.2 hướng dẫn HS đưa nam chaâm vaøo trong loøng cuộn dây và để nam chaâm trong loøng cuoän dây ,sau đó kéo nam chaâm ra khoûi cuoän daây .. HOẠT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG Cá nhân đọc SGK để I/ CẤU TẠO VAØ HOẠT naém ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ XE caùc boä phaän chính cuûa ĐẠP : đinamô và trả lời câu hỏi (SGK) cuûa GV. II/ DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TAÏO RA DOØNG ÑIEÄN HS tiến hành TN theo sự 1/ Dùng Nam Châm Vĩnh Cửu hướng dẫn của GV , rút Thí Nghiệm: SGK ra nhận xét và trả lời C1, C1 Trong cuộn dây xuất hiện C2 dòng điện cảm ứng khi Di chuyeån nam chaâm laïi gaàn caùc nhoùm thaûo luaän vaø cuoän daây neâu roû khi naøo nam chaâm Di chuyeån nam chaâm ra xa. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Từ TN các em rút ra nhaän xeùt. vĩnh cửu tạo ra dòng điện cuộn dây C2 Trong cuoän daây coù xuaát hiện dòng điện cảm ứng Nhaän Xeùt: (SGK) GV cho HS đọc và tiến 2/ Duøng Nam Chaâm Ñieän haønh TN nhö H 31.3 Thí Nghieäm: SGK hướng dẫn HS khi đóng , C3 Doøng ñieän xuaát hieän : ngắt mạch điện thì từ HS tiến hành TN theo sự Trong khi đóng mạch điện của trường của nam châm hướng dẫn của GV , rút nam thay đổi thế nào ? ra nhận xét và trả lời C3 châm điện Trong khi ngaét maïch ñieän cuûa Từ TN các em rút ra nam nhaän xeùt chaâm ñieän Nhaän Xeùt : ( SGK ) Toùm laïi: Coù nhieàu caùch duøng HS ruùt ra nhaän xeùt nhö nam châm để tạo ra dòng ghi nhớ ñieän trong cuoän daây daãn kín .Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng II/ HIỆN TƯỢNG CẢM Qua caùc TN khi naøo xuaát ỨNG ĐIỆN TỪ: hiện dòng điện cảm ứng Hiện tượng xuất hiện dòng ? điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ GV cho HS đọc và trả lời Các nhóm thảo luận và C4 Trong cuoän daây coù doøng C4 ,C5 rút ra ghi nhớ như SGK điện cảm ứng xuất hiện GV coù theå laøm TN kieåm C5 Đúng là nhờ nam châm ta tra coù theå taïo ra doøng ñieän HS đọc và trả lời C4 ,C5 Hoạt Động 4:(vận dụng và cũng cố bài ) a/ Cuõng coá baøi: Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện Dòng điện đó gọi là dòng điện gì ? Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là gì? b/ Daën Doø : Xem trước bài kế tiếp . Học ghi nhớ Làm hoàn chỉnh các câu C1 ----> C 5 , làm bài tập SBT Xem trước bài kế tiếp. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG Tuaàn :21 Ngaøy daïy Tieát : 35 Ngày soạn I / MUÏC TIEÂU : Xác định được có sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi làm thí nghiệm với nam châm vĩnh cửu hay nam châm điện Dựa trên quan sát TN ,xác lập được mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín Phát biểu được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Vận dụng được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trường hợp cụ thể ,trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng II / CHUAÅN BÒ : + Đối với mỗi nhóm HS Mô hình cuộn dây dẫn và đường sức từ của một nam châm Hoạt động 1: (kiểm tra bài) a/ Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện b/ Dòng điện đó gọi là dòng điện gì ? c/ Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là gì? Hoạt động 2 : (giới thiệu bài mới) trang 87 SGK HOẠT ĐỘNG CỦA GV Yêu cầu HS đọc SGK , quan saùt H32.1 vaø GV duøng phim trong veõ moät số đường sức từ để HS dự đoán xem số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây .Từ đó rút ranhận xét và trả lời C1. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Cá nhân đọc SGKvà quan sát TN của GV để nắm được số đường sức từ xuyên qua tiết diện S thay đổi thế nào Từ đó rút ra nhận xét, trả lời câu hỏi của GVvà C1. NOÄI DUNG I/ SỰ BIẾN ĐỔI SỐ ĐƯỜNG SỨC TỪ XUYÊN QUA TIẾT DIỆN CỦA CUOÄN DAÂY : (SGK) C1 Số đường sức từ tăng Số đường sức từ không đổi Số đường sức từ giãm Số đường sức từ tăng Nhaän Xeùt: (SGK) II/ ÑIEÀU KIEÄN XUAÁT HIEÄN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG Dựa vào TN dùng nam C2 châm vĩnh cửu để tạo ra Laøm Có dòng Số đường dòng điện cản ứng và kết HS tiến hành TN theo sự TN điện cảm sức từ xuyên quả khảo sát sự biến đổi hướng dẫn của GV , rút ứng hay qua S có của số đường sức từ qua ra nhận xét và trả lời C1, không ? biến đổi hay tieát dieän S khi di chuyeån C2 khoâng ? nam chaâm caùc em haõy Ñöa nam. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> đọc vàtrả lời C2. Caùc nhoùm thaûo luaän vaø neâu roû khi naøo nam chaâm Từ bảng 1 để rút ra nhận vĩnh cửu tạo ra dòng điện HS đọc SGK theo sự xeùt veà ñieàu kieän xuaát hiện dòng điện cảm ứng hướng dẫn của GV , rút và trả lời C2 ,C3 ,C4 ra nhận xét và trả lời C3 Từ trường của nam châm biến đổi thế nào khi I tăng giãm ? Từ đó suy ra Các nhóm thảo luận và sự biến đổi của số đường nghe gợi ý của GV để trả sức từ xuyên qua tiết lời dieän S cuûa cuoän daây Từ đó rút ra nhận xét và Từ TN các em rút ra keát luaän nhö SGK nhaän xeùt GV cho HS đọc và gợi ý cho HS khi đóng , ngắt mạch điện thì từ trường của nam châm thay đổi theá naøo ?. chaâm laïi COÙ COÙ gaàn Để nam KHOÂNG KHOÂNG chaâm naèm yeân Ñöa nam COÙ COÙ chaâm ra xa cuoän daây C3 Khi số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây biến đổi thì xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây daãn kín Nhaän Xeùt :( SGK) C4 Khi đóng mạch điện thì I tăng ,từ trường tăng ,số đường sức từ qua tiết diện S tăng ----> Xuất hiện dđcứ Khi ngắt mạch điện thì I giãm ,từ trường giãm ,số đường sức từ qua tiết diện S giãm ----> Xuất hiện dđcứ Từ TN các em rút ra Keát Luaän : nhaän xeùt vaø keát luaän HS ruùt ra nhaän xeùt vaø keát Ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän caûm luận như ghi nhớ ứng trong cuộn dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây đó biến thiên Caùc nhoùm thaûo luaän vaø III/ VAÄN DUÏNG: rút ra ghi nhớ như SGK C5 Khi quay nuùm cuûa ñinamoâ GV cho HS đọc và trả lời namchâm quay theo .Khi một cực của C5 ,C6 nam chaâm laïi gaàn cuoän daây thì soá HS đọc và trả lời C5 ,C6 đường sức từ qua tiết diện S tăng ----> xuất hiện dđcứ và ngược lại C6 tương tự như C5 Hoạt Động 4:(vận dụng và cũng cố bài ) a/ Cuõng coá baøi: Nhắc lại điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Nhấn mạnh thêm cuộn dây dẫn phải kín và số đường sức từ xuyên qua tiết diện S cuûa cuoän daây phaûi bieán thieân b/ Daën Doø : Xem trước bài kế tiếp . Học ghi nhớ Làm hoàn chỉnh các câu C1 ----> C6 , làm bài tập SBT Xem trước bài kế tiếp. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>