Giáo án Sinh học 8 - Tiết 9, 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. Tuaàn :5 Tieát :9. Ngày soạn:24/08/2010 Ngaøy giaûng:. BAØI 9: CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ I/MUÏC TIEÂU: 1.Kiến thức : -Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ -Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ 2.Kó naêng : - Quan sát tranh hình nhận biết kiến thức - Thu thập thông tin khái quát hóa vấn đề - Kĩ năng họat động nhóm 3.Thái độ : - Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn vệ sinh hệ cơ II/CHUAÅN BÒ : 1.Chuaån bò cuûa giaùo vieân : -Tranh phoùng to hình 9.1SGK, tranh chi tieát veà caùc nhoùm cô -Tranh sơ đồ một đơn vị cấu trúc của tế bào cơ 2.Chuaån bò cuûa hoïc sinh : -Xem lại bài thực hành quan sát mô cơ -Xem trước bài cấu tạo và tính chất của cơ III/HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Kieåm tra baøi cuõ: - Cấu tạo và chức năng của xương dài ? -Thaønh phaàn hoùa hoïc vaø tính chaát cuûa xöông ? 2.Mở bài :Dùng tranh hệ cơ ở người giới thiệu tổng quát các nhóm cơ chính của cơ thể như :Nhóm cơ đầu cổ ,nhóm cơ thân có cơ ngực bụng lưng.Nhóm cơ chi trên và chi dưới Vì sao được gọi là cơ xương ,Vì sao đựoc gọi là cơ vân ? 3. Phaùt trieån baøi: Họat động 1:Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ a.Mục tiêu :HS chỉ rõ cấu tạo của tế bào cơ liên quan đến các vân ngang b.Tieán haønh : Họat độngcủa giáo viên -GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK vaø hình 9.1 trong SGK -GV hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm trả lời câu hỏi : +Baép cô coù caáu taïo nhö theá naøo ? Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. Họat động của học sinh -HS nghiên cứu thông tin và hình 9.1 trong SGK trao đổi nhóm trả lời câu hỏi -Yeâu caàu : +Tế bào cơ có hai loại tơ +Ñônvò caáu truùc cuûa teá baøo cô -1-. Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. +Teá baøo cô coù caáu taïo nhö theá naøo ? +Taïi sao teá baøo cô coù vaân ngang ? -GV nhaän xeùt thaûo luaän cuûa hoïc sinh vaø giảng giải bổ sung kiến thức khó -GV nhấn mạnh vân ngang có được từ đơn vị caáu truùc vì coù ñóa saùng vaø ñóa toái. +Sự sắp xếp của tơ cơ dày và tơ cơ mỏng -Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác nhaän xeùt boå sung. Tieåu keát 1: -Baép cô : +Ngoài là màng liên kết , 2 đầu thon có gân phần bụng phình to +Trong :Có nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ -Tế bào cơ : (Sợi cơ ) Có nhiều tơ cơ gồm hai loại +Tô cô daøy : Coù caùc maáu loài sinh chaát taïo thaønh vaân toái +Tô cô maûnh :Trôn taïo thaønh vaân saùng Tô cô daøy vaø tô cô moûng xeáp xen keõ theo chieàu doïc taïo thaønh vaân ngang ( Vaân toái vaân saùng xen keõ nhau ) -Đơn vị cấu trúc :Là giới hạn giữa tơ mỏng và dày ( đĩa tối ở giữa hai nửa đĩa sáng ở hai đầu ) Họat động2 :Tính chất của cơ a.Mục tiêu :HS thấy rõ được tính chất căn bản của cơ là sự co và giãn cơ b.Tieán haønh : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV moâ taû thí nghieäm hình 9.2 SGK -HS nghiên cứu thí nghiệm trong SGK và qua baøi giaûng cuûa giaùo vieân -GV neâu caâu hoûi : +Khi bị kích thích cơ phản ứng như thế nào ? +Cơ co +Vì sao cơ co được ? +Nhờ phản xạ co cơ +Giải thích cơ chế sự co cơ? -GV hướng dẫn học sinh làm việc theo nhóm -Làm viện theo nhóm với các nội dung như sau : +Làm thí nghiệm phản xạ đầu gối +Thực hiện thí nghiệm +Giải thích cơ chế thần kinh ở phản xạ đầu +Giaûi thích goái +Nhận xét và giải thích độ lớn của bắp cơ +Ngaén laïi trước cánh tay khi gập cẳng tay +Sợi cơ mảnh chui vào sợi dày -GV cho HS quan sát lại sơ đồ đơn vị cấu trúc của tế bào cơ để giải thích -GV cho hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà tính chaát -HS ruùt ra keát luaän cuûa cô GV giaûi thích: +Chu kì co cô Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. -2Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. +Co cơ trương và mất trương lực cơ Tieåu keát 2:Tính chaát cuûa cô laø co vaø giaõn cô -Cô co theo nhòp goàm 3 pha +Pha tiềm tàng : 1/10 thời gian nhịp +Pha co cô : 4/10 cô ngaén laïi vaø sinh coâng +Pha giãn :1/2 thời gian ( trở lại trạng thái ban đầu )Cơ phục hồi -Cơ co chụi ảnh hưởng của hệ thần kinh Họat động 3 :Ý nghĩa của họat động co cơ a.Mục tiêu :HS thấy được ý nghĩa họat động co cơ b.Tieán haønh : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV hướng dẫn HS quan sát hình 9.4 SGK -HS quan sát thình 9.4 .Tìm hiểu thông tin,trao đổi nhóm trả lời câu hỏi -Thảo luận để trả lời câu hỏi : +Sự co cơ có tác dụng gì ? -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung +Sự co cơ có ý nghĩa như thế nào ? +Phân tích sự phối hợp họat động co giãn -HS ruùt ra keát luaän giữa cơ hai đầu (Cơ gấp ) và cơ ba đầu (Cơ duỗi ) ởcánh tay như thế nào ? -GV chốt lại đáp án đúng . Tieåu keát 3: -Cơ co giúp xương cử động cơ thể vận động lao động di chuyển -Trong cơ thể luôn có sự phối hợp họat động của các nhóm cơ 4.Kết luận : HS đọc kết luận trong SGK 5.Kiểm tra đánh giá : a.Baép cô ñieån hình coù caáu taïo : -Sợi cơ có vân sáng vân tối -Bó cơ và sợi cơ -Có màng liên kết bao bọc ,Hai đầu nhỏ giữa phình to -Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ b.Khi cô co baép cô ngaén laïi vaø to beà ngang laø do : -Vaân toái daøy leân -Một đầu cơ co và một đầu cố định -Caùc tô maûnh xuyeân saâu vaøo tô daøy 6.Daën doø: -HS trả lời câu hỏi SGK -Ôn lại kiến thức về lực công cơ học 7.Ruùt kinh nghieäm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. -3Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. Tuaàn :5 Tieát :10. Ngày soạn: 26/08/2010 Ngaøy giaûng :. BAØI 10: HỌAT ĐỘNG CỦA CƠ I/MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : -Chứng minh được cơ co sinh ra công .Công của cơ được sử dụng vào lao động và di chuyển. -Trình bày được nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu các biện pháp chống moûi cô 2.Kó naêng : -Reøn kó naêng thu thaäp thoâng tin phaân tích khaùi quaùt hoùa -Họat động nhóm -Vận dụng lí thuyết vào thực tế rèn luyện cơ thể 3.Thái độ : - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ rèn luyện cơ II/CHUAÅN BÒ : 1.Chuẩn bị của giáo viên : Máy nghi công cơ và các loại quả cân 2.Chuẩn bị của học sinh : Ôn lại kiến thức lực và công cơ III/HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1.Kieåm tra : -Đặc điểm cấu tạo ngoài cơ phù hợp với chức năng co cơ ? -Có khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi một bộ phận cơ thể cùng co tối đa hoặc cùng duỗi tối ña ? Vì sao ? -Ý nghĩa của hoạt động co cơ ? 2.Mở bài :Họat động co cơ mang lại hiệu quả gì và chúng ta phải làm gì để tăng họat động co cơ ? 3. Phaùt trieån baøi: Họat động 1 :Tìm hiểu công của cơ a.Mục tiêu : HS chỉ được cơ co sinh ra công .Công của cơ được dùng vào các họat động. b.Tieán haønh : Họat động của giáo viên -GV yeâu caàu hoïc sinh laøm baøi taäp trang 34 SGK -Yêu cầu học sinh nhận xét về sự liên quan giữa :Cơ lực và co cơ -GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu thông tin SGK ,trao đổi nhóm trả lời câu hỏi Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. Họat động của học sinh -HS chọn từ trong khung để hòan thành bài taäp . -Một vài học sinh đọc bài làm ,HS khác bổ sung -Họat động của cơ tạo ra lực làm di chuyển vaät hay mang vaùc vaät -HS tìm hiểu thông tin SGK Trao đổi nhóm -4-. Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. +Theá naøo laø coâng cô +Làm thế nào để tính được công của cơ ? +Cô co phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo ? +Haõy phaân tích moät yeáu toá trong caùc yeáu toá đã nêu ? -GV nhận xét và chốt kết quả đúng .. trả lời -Đại diện nhóm trả lời nhóm khác nhận xét boå sung. Tieåu keát 1: -Khi cơ co tạo ra một lực tác động vào vật làm vật di chuyển tức là đã sinh ra công -Coâng cuûa cô phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá +Traïng thaùi thaàn kinh +Nhịp độ lao động +Khối lượng của vật Họat động 2:Sự mỏi cơ a.Mục tiêu :HS chỉ rõ nguyên nhân sự mỏi cơ , từ đó có được biện pháp rèn luyện , bảo veä giuùp cô laâu moûi , beàn bæ . b.Tieán haønh : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV nêu vấn đề dưới dạng câu hỏi -HS theo dõi vấn đề qua câu hỏi +Em đã bao giờ bị mỏi cơ chưa ? Nếu bị thì -HS trả lời qua các hiện tượng bình thường hiện tượng như thế nào ? trong cuoäc soáng . -Để tìm hiểu mỏi cơ chúng ta cùng nghiên -HS tìm hieåu thí nghieäm SGK chuù yù caùc cứu thí nghiệm SGk và trả lời các câu hỏi : bước thí nghiệm như bảng 10 +Từ bảng 10 em hãy cho biết với khối lượng -HS trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời như thế nào thì công cơ sản ra lớn nhất ? -Yeâu caàu : +Khi ngón tay trỏ kéo rồi thả quả cân nhiều +Cách tính công trên cơ sở khối lượng thích lần có nhận xét gì về biên độ co cơ trong quá hợp sẽ sinh công lớn trình thí nghieäm keùo daøi ? +Neáu ngoùn tay keùo roài thaû nhieàu laàn thì +Khi biên độ co cơ giảm rồi ngừng thì em sẽ biên độ co cơ giảm và cuối cùng là ngừng goïi laø gì ? haún . +Nguyên nhân nào dẫn đến mỏi cơ ? +Moûi cô -GV nhận xét và bổ sung phần trả lời của +Do thiếu oxy dẫn đến tích tụ axit lactic đầu hoïc sinh độc làm mỏi cơ -GV neâu caâu hoûi : +Em đã hiểu mỏi cơ do một số nguyên nhân .Vậy mỏi cơ ảnh hưởng như thế nào đến sức -Hs liên hệ thực tế khi chạy thể dục , học nhieàu tieát caêng thaúng ….gaây meät moûi caàn khoẻ và lao động ? +Làm thế nào để cơ không bị mỏi? Lao động nghỉ ngơi và học tập đạt kết quả -Hs trao đổi nhóm trả lời câu hỏi nhóm khác boå sung . +Khi bò moûi cô caàn laøm gì ? Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. -5Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. Tiểu kết :Mỏi cơ là hiện tượng cơ làm việc lâu và nặng dẫn đến biên độ co cơ giảm dần và cuối cùng là ngừng hẳn -Nguyeân nhaân gaây moûi cô +Lượng oxy cung cấp cho cơ thể thiếu +Năng lượng cung cấp ít +Sản phẩm tạo ra là axit lactic tích tụ đầu đọc cơ -Bieän phaùp choáng moûi cô: +Hit thở sâu +Xoa bóp cơ uống nước đường +Cần có thời gian lao động học tập nghỉ ngơi hợp lí Họat động 3 :Thường xuyên luyện tập để rèn luyện cơ a.Mục tiêu: Thấy được vai trò quan trọng cuả luyện tập cơ và chỉ ra cácphương pháp luyện tập thích hợp b.Tieán haønh: Họat động của giáo viên -GV yêu cầu học sinh dựa vào kiếnthức ở họat đ65ng 1 , kinh nghiệm trên thực tế thảo luận nhóm trả lời : +Những họat động nào được coi la sự luyeän taäp +Luyện tập thường xuyên có tác dụng như thế nào đến các hệ cơ quan trong cơ thể và dẫn đến kết quả gì đối với hệ cơ . +Neân coù phöông phaùp luyeän taäp nhö theá nào để có kết quả tốt . +Hãy liên hệ bản thân :Em đã chọn cho mình phöông phaùp luyeän taäp naøo chöa vaø keát quaû nhö theá naøo ? -Giaùo vieân toùm taéc yù kieán cuûa hoïc sinh vaø đưa ra những cơ sở khoa học cụ thể. Họat động của học sinh -HS dựa vào kiến thức ở họat động 1 , kinh nghiệm thực tế trao đổi nhóm tìm câu trả lời -Đại diện nhóm trả lời nhóm khác bổsung +Họat động TDTT +Xöông raén chaéc , cô phaùt trieån. +Tuaân theo caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp taäp luyeän TDTT +HS lieânheä baûn thaân. Tiểu kết 3:Thường xuyên luyện tập TDTT vừa sức dẫn tới : -Taêng theå tích cô (cô phaùt trieån ) -Tăng lực co cơ dẫn đến họat động tuần hòan tiêu hóa hô hấp có hiệu quả tinh thần sảng khoái lao động cho năng suất cao 4.Kết luận :Hs đọc kết luận trong SGK Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. -6Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Phoøng GD-ÑT Ñam Roâng. Trường THCS Đạ M’Rông. 5.Kiểm tra đánh giá : -Coâng cuûa cô laø gì ? -Nguyên nhân sự mỏi cơ và biện pháp chống mỏi cơ -Giải thích hiện tượng bị chuột rút trong đời sống con người 6.Daën doø : -Học bài trả lời câu hỏi SGK -Đọc mục “Em có biết “ -Kẻ bảng 11 trang 38 vào vở 7.Ruùt kinh nghieäm: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……… ……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………. Giaùo aùn:Sinh Hoïc 8. -7Lop8.net. GV:Lieâng Jrang Ha Chuù.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>