Giáo án lớp Sinh học khối 8 - Học kì II

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUơN 19-Tiơt 37 Ngày soơn: ..../...../…........ : I/. MăC TIÊU : 1/. Kiăn thăc : Hiơu đơơc vai trò cơa vitamin và muơi khoáng. Vận dụng được những hiểu biết về vitamin và muối khoáng trong lập khẩu phần và xây dựng chế độ ăn uống hợp lí. 2/. Kă năng : Rèn kỹ năng phân tích, quan sát, vận dụng kiến thức vào đời sống. 3/. Thái ăă : Giáo dục ý thức vệ sinh thực phẩm. Biết cách phối hợp chế biến thức ăn khoa học.. II/ NỘI DUNG - Giáo viên : Tranh ảnh một số nhóm thức ăn chứa vitamin và muối khoáng. Tranh trẻ em bị còi xương do thiếu vitamin D, bướu cổ do thiếu Iốt. - Học sinh : SGK & Nghiên cứu bảng 34.1-2 trang 108, 109 SGK IV/. HOăT ăăNG DăY HăC : Năi dung Hoăt ăăng căa GV Hoat ăăng căa HS Hă I 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. - Khoâng kieåm tra tra (1’) - Giới thiệu về lịch sử tìm ra vitamin và 2. Mở bài (2’) giải thích ý nghĩa của từ vitamin Hă II. BÀI MăI Hoạt động 1 : Tìm hiểu vai trò I Vitamin (17’) + Vitamin là hợp chaát hoùa hoïc ñôn giaûn, laø thaønh phaàn caáu truùc cuûa nhieàu loại enzim trong cơ theå.. - Lớp trưởng báo cáo. - Laéng nghe. §35: VITAMIN KHOÁNG. &. MUOÁI. của Vitamin đối với đời sống. a/. Muïc tieâu : - Hiểu được vai trò của từng loại vitamin đối với đời sống và nguồn cung caáp chuùng. - Xây dựng được khẩu phần ăn hợp lí. b/. Tieán haønh : + Cần phối hợp cân - Cho HS nghiên cứu thông tin 1.I, đối các loại thức ăn để hoà n thaønh baøi taäp leänh  cung cấp đủ vitamin - Khẳng định các câu đúng: 1, 3, 5, 6 cho cô theå. - Cho HS nghiên cứu tiếp thông tin 2.I và bảng 34.1 SGK  trả lời câu hoûi: - Em hieåu vitamin laø gì ? - Vitamin có vai trò gì với cơ thể ?. - HS đọc thật kĩ nội dung thông tin 1.I và dựa vào hiểu biết các nhân để làm bài tập. - Một HS đọc kết quả bài tập, lớp bổ sung để có đáp án đúng. - HS đọc tiếp phần thông tin và nghiên cứu bảng 34.1 để tìm hieåu vai troø cuûa vitamin - Vitamin là hợp chất hóa học ñôn giaûn, laø thaønh phaàn caáu truùc cuûa nhieàu enzim. * Thiếu vitamin sẽ dẫn tới rối. 1. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm, thực hiện lệnh  ở cuối bảng 34.1 - Nhận xét  kết luận, hoàn chỉnh kiến thức cho HS: Người và động vật không có khả năng tự tổng hợp được vitamin mà phải lấy vitamin từ thức ăn. Trong khẩu phần ăn uống hàng ngày, cần phối hợp các loại thức ăn có nguồn gốc động vật và thức ăn có nguồn gốc thực vật, đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin cho cơ thể.. loạn trong hoạt động sinh lí cuûa cô theå. - Tieán haønh thaûo luaän thoáng nhất câu trả lời câu hỏi lệnh  - Đại diện nhóm nêu kết quả thaûo luaän. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. - Quan saùt tranh aûnh: nhoùm thức ăn chứa vitamin, trẻ em bị coøi xöông do thieáu vitamin D, chảy máu dưới da. II Muối khoáng Hoạt động 2 : Tìm hiểu vai trò của (17’) muối khoáng đối với cơ thể. + Muối khoáng là a/. Mục tiêu : thaønh phaàn quan troïng - Hiểu được vai trò của muối cuûa teá baøo tham gia khoáng đối với cơ thể. Biết xây dựng vaøo nhieàu heä enzim, khẩu phần ăn hợp lí bản vệ sức khỏe. đảm bảo cho quá trình b/. Tieán haønh : trao đổi chất và năng + Cho HS nghiên cứu thông tin lượng + Một số loại muối mục II và bảng 34.2 SGK khoáng là:lưu huỳnh , + Cho HS thảo luận nhóm thực phoát pho , saùt,…. hieän leänh  SGK. + HS đọc kĩ thông tin mục II vaø tìm hieåu vai troø cuûa moät soá muối khoáng trong bảng 34.2 SGK + Tieán haønh thaûo luaän thoáng nhất câu trả lời cho các câu hỏi + Nhận xét kết quả thảo luận. Kết ở lệnh . luận, hoàn chỉnh kiến thức cho HS: -Vì vitamin D thúc đẩy quá Caâu 1: Vì sao thieáu vitamin D treû trình chuyeån hoùa canxi vaø phoát coøi xöông ? –pho để tạo xương. -Sử dụng muối Iốt để phòng Câu 2: Vì sao nhà nước vận động sử tránh bệnh bướu cổ. duïng muoái Ioát? * Cung cấp đủ lượng thịt Caâu 3: Trong khaåu phaàn aên haøng ngày cầnlàm như thế nào để có đủ vitamin $ muối khoáng?. Giaùo vieân cho hoïc sinh quan saùt caùc nhóm thức ăn chứa nhiều khoáng, trẻ em bị bướu cổ do thiếu Iốt.. (hoặc trứng; sữa) và rau tươi. * Sử dụng muối Iốt. * Trẻ em cần được tăng cường muối canxi.. * Chế biến thức ăn hợp lí để chống mất vitamin khi nấu aên. + Đại diện nhóm nêu kết quả thaûo luaän. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. 1/. Tại sao thời Pháp thuộc đồng bào + Trong tro cỏ tranh có muối HOẠT ĐỘNG III KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ dân tộc Việt Bắc và Tây Nguyên phải khoáng (muối kali). Vì vậy :(7’) aên tro coû tranh ? vieäc aên tro coû tranh chæ laø bieän pháp tạm thời để thay thế. 2. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HOẠT ĐỘNG IV DAËN DOØ :(1’). 2/. Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu muối. chất sắt cho phụ nữ mang thai ? + Sắt cần cho sự tạo thành hoàng caàu vaø tham gia quaù trình chuyeån hoùa. Vì vaäy, baø meï mang thai cần được bổ sung chất sắt để thai phát triển tốt, 3/. Thức ăn sau đây có nhiều Viramin người mẹ khỏe mạnh. C: A : Quaû töôi. B : Thòt. A C : Caù. D : Mở động vật. 4/. Thiếu Vitamin B2 có thể dẫn đến : A : Khoâ giaùc maïc. B : Loeùt nieâm maïc. C : Còi xương ở trẻ. B D : Thieáu maùu. + Học bài – Trả lời các câu hỏi cuối - Ghi nhận vào vở bài tập. baøi trong SGK. + Nghiên cứu trước bài 38 +Tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của từng người xem có giống nhau không.. : ................................................................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................. 3. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tuaàn 19-Tieát 38 Ngày soạn : ..../...../…........ Ngaøy daïy : ..../...../…......... Tieâu Chuaån AÊn Uoáng Nguyeân Taéc Laäp Khaåu Phaàn. I/. MUÏC TIEÂU : 1/. Kiến thức : Nêu được nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở những đối tượng khác nhau. Phân biệt được giá trị dinh dưỡng khác nhau ở các loại thực phẩm chính  kết hợp hợp lí  đảm bảo cơ thể sinh trưởng, phát triển, hoạt động. 2/. Kyõ naêng : Vận dụng kiến thức vào đời sống. 3/. Thái độ : Giáo dục ý thức tiết kiệm nâng cao chất lượng cuộc sống. II/. PHƯƠNG PHÁP : Phương pháp quan sát, phân tích. Phương pháp nêu vấn đề + Hoạt động hợp tác trong nhóm. III/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giáo viên : + Tranh ảnh các nhóm thực phẩm chính + Tranh tháp dinh dưỡng. - Học sinh : + SGK & Nghiên cứu trước bài 36 + Tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của một số loại thức ăn (trang 125 SGK) IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Noäi Dung Hoạt Động Của Giáo Viên Hoạt Động Của Học Sinh HOẠT ĐỘNG I - Lớp trưởng báo cáo. 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. - Vitamin và muối khoáng có vai trò gì - Nội dung hoạt động I, II bài tra (5’) đối với hoạt động sinh lí của cơ thể ? 34 - Một trong những mục tiêu của chương - Lắng nghe. 2. Mở bài (2’) trình chăm sóc trẻ em của nhà nước ta là giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng tới mức thấp nhất. Vậy dựa trên cơ sở khoa học nào để đảm bảo chế độ hợp lí chống suy dinh dưỡng cho trẻ em ? Đây là vấn đề ta cần tìm hiểu trong bài này. HOẠT ĐỘNG II Baøi moùi I : Nhu cầu dinh Hoạt động 1 : Nhu cầu dinh dưỡng dưỡng của cơ thể. (15’) của cơ thể. + Nhu caàu dinh a/. Muïc tieâu : - Hiểu được nhu cầu dinh dưỡng dưỡng của từng cuû a mỗi cơ thể không giống nhau. Từ người không giống nhau. phụ thuộc vào đó đề ra chế độ dinh dưỡng hợp lí chống suy dinh dưỡng cho trẻ em. caùc yeáu toá: b/. Tieán haønh : -Giới tính + Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin -Lứa tuổi. 4. Lop8.net. §36:TIEÂU CHUAÅN AÊN UOÁNG & NGUYEÂN TAÉC LAÄP KHAÅU PHAÀN. + HS tự nghiên cứu  thu nhận thoâng tin.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -Hình thức lao động mục I SGK và đọc bảng “Nhu cầu dinh -Trạng thái sinh lý dưỡng khuyến nghị cho người Việt cuûa cô theå Nam” trang 120 SGK. * Nhận xét về nhu cầu dinh dưỡng ở những đối tượng ? * Baûng 36.1 cho thaáy tình traïng suy dinh dưỡng ở trẻ em VN từ năm 1985 – 2000 giaûm daàn vaø ñang phaán đấu giảm tỉ lệ này tới mức thấp nhất. Vaäy nguyeân nhaân naøo gaây ra tình traïng suy dinh dưỡng ở trẻ em VN ? + Cho HS thảo luận nhóm thực hieän leänh  SGK. + Nhaän xeùt keát quaû thaûo luaän cuûa các nhóm. Kết luận hoàn chỉnh kiến thức cho HS: + Nhu cầu dinh dưỡng ở trẻ em người trưởng thành người giàù khác nhau như thế nào ?vì sao có sự khác nhau đó?. +Vì sao trẻ em bị suy dinh dưỡng ở những nước đang phát triển thường chieám tyû leä cao?. II- Giaù trò dinh dưỡng của thức ăn:(7’) + Giá trị dinh dưỡng của thức ăn biểu hiện ở: * Thaønh phaàn caùc chaát * Năng lượng chứa trong noù.. * Khaùc nhau.. * Chế độ dinh dưỡng chưa đảm bảo đủ năng lượng, đủ chất. + Tieán haønh thaûo luaän, thoáng nhất câu trả lời các câu hỏi ở leänh . + Đại diện các nhóm nêu kết quaû thaûo luaän. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung. Trẻ em > trưởng thành > người giaø Vì trẻ em cao hơn người trưởng thành, đặc biệt là prôtêin vì cần được tích lũy cho cơ thể phát triển. Ở người già nhu cầu dinh dưỡng thấp hơn vì sự vận động của cơ thể kém hơn người trẻ. -Vì ở những nước đang phát triển chất lượng cuộc sống của người dân còn thấp nên tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao. -Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người khác nhau phụ thuộc vào các yếu tố: giới tính, lứa tuổi , dạng hoạt động và trạng thái cô theå, …. + Sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở mỗi cơ thể phụ thuộc vào những yếu tố nào? Giaùo vieân chuyeån yù :caùc chaát chuû yếu trong cơ thể là những chất gì? Những chất này hiện diện trong loại thức ăn nào Hoạt động 2 : Giá trị dinh dưỡng của thức ăn. a/. Muïc tieâu : Phân biệt giá trị dinh dưỡng của các loại thực phẩm chính. b/. Tieán haønh : + Yêu cầu HS nghiên cứu thông + HS nghiên cứu thông tin  tin, quan sát tranh các nhóm thực phẩm thu nhận kiến thức.. 5. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> + Cần phối hợp các và bảng giá trị dinh dưỡng một số loại loại thức ăn để cung thức ăn. + Hoàn thành phiếu học tập cấp đủ cho nhu cầu + Phaùt phieáu hoïc taäp. + Đại diện nhóm lên hoàn cuûa cô theå thaønh treân baûng, caùc nhoùm + Đưa ra đáp án đúng: khaùc nhaän xeùt boå sung. Loại thực Tên thực phẩm phaåm Giaøu gluxit Gaïo, ngoâ, khoai, saén, … Giàu prôtêin Thịt, trứng, sữa, cá, các loại đậu Giaøu lipit Mỡ ĐV, dầu TV Nhieàu Rau quaû töôi vaø vitamin và muối khoáng chất khoáng + Sự phối hợp các loại thức ăn trong bữa ăn để cung cấp đủ + Qua phiếu học tập cho biết sự phối nhu caàu cuûa cô theå, giuùp ta aên hợp các loại thức ăn trong bữa ăn có ý ngon miệng hơn, sự hấp thụ nghóa gì ? thức ăn của cơ thể cũng tốt hôn. III- Khaåu phaàn vaø nguyeân taéc laäp khaåu phaàn:(10’) + Khaåu phaàn laø lượng thức ăn cung cấp cho cô theå trong moät ngaøy. + Nguyeân taéc laäp khaåu phaàn laø: * Đảm bảo đủ lượng thức ăn phù hợp cho nhu cầu của từng đối tượng. * Đảm bảo cân đối thaønh phaàn caùc chaát hữu cơ, cung cấp đủ muoái khoáng vaø vitamin. * Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ theå. HOẠT ĐỘNG III KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ. :(5’). Hoạt động 3 : Khẩu phần và nguyên tắc laäp khaåu phaàn. a/. Muïc tieâu : Hiểu được khái niệm khẩu phần và nguyên tắc xây dựng khẩu phần. b/. Tieán haønh : + Khaåu phaàn aên laø gì ? + Khẩu phần ăn là lượng thức aên caàn cung caáp cho cô theå trong moät ngaøy. + Khẩu phần ăn uống của người + Người mới ốm khỏi cần thức mới khỏi ốm có gì khác với người bình ăn bổ dưỡng để tăng cường sức thường ? Tại sao ? khoûe. + Vì sao trong khẩu phần thức ăn + Vì trong rau quả tươi có cần tăng cường rau quả tươi ? vitamin vaø caùc chaát xô giuùp tieâu hoùa deã daøng hôn. + Để xây dựưng một khẩu phần + Giá trị dinh dưỡng của thức hợp lí cần dựa vào những căn cứ nào ? ăn. + Tại saa những người ăn chay +Vì trong thức ăn của họ có vaãn khoûe maïnh? đầy đủ chất (prôtêin, gluxit, lipit, vitamin, muối khoáng). 1. Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể phụ thuoäc vaøo : A : Giới tính, lứa tuổi. B : Hình thức lao động. C : Traïng thaùi sinh lyù cô theå. D. 6. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> D : Caû ba caâu treân. 2. Loại thực phẩm giàu chất bột là : A : Côm. B : Caù. C : Thòt. D : Mở động vật. 3. Loại thực phẩm giàu Prôtêin là : A : Rau töôi. B : Trứng. C : Caø chua. D : Sữa.. A. B. HOẠT ĐỘNG IV DAËN DOØ :(1’). - Hoïc baøi theo caâu hoûi SGK. - Ghi nhận vào vở bài tập. - Đọc mục “ Em có biết”. - Xem kỹ bảng 37.1 ghi tên các thực phẩm cần tính toán ở bảng 37.2. BOÅ SUNG : ................................................................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ....................................... Tuaàn 20-Tieát 39 Ngày soạn : ..../...../…........ Ngaøy daïy : ..../...../…......... Thực hành :. Phân Tích Một Khẩu Phần Cho Trước. I/. MUÏC TIEÂU : 1/. Kiến thức : Nắm vững các bước thành lập khẩu phần. Biết đánh giá được định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu. Biết cách tự xây dựưng khẩu phần hợp lí cho bản thân. 2/. Kyõ naêng : Rèn kĩ năng phân tích, tính toán. 3/. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe, chống suy dinh dưỡng, chống béo phì. II/. PHƯƠNG PHÁP : Phương pháp nghiên cứu, phân tích. Phương pháp thực hành. Hoạt động hợp tác trong nhóm. III/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :. 7. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Giáo viên : + Bảng phim đèn chiếu Bảng 1, 2, 3. + Bảng phim đáp án bảng 2, 3. - Học sinh : + SGK & vở bài tập + Keû saün baûng 2, 3 trang 118, 119 SGK. IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Noäi Dung Hoạt Động Của Giáo Viên Hoạt Động Của Học Sinh HOẠT ĐỘNG I - Lớp trưởng báo cáo. 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. - Khaåu phaàn laø gì ? Neâu nguyeân taéc tra (5’) thaønh laäp khaåu phaàn ? - Chúng ta đã biết nguyên tắc lập khẩu - Lắng nghe. 2. Mở bài (2’) phần. Vây hãy vận dụng những hiểu biết đó để tập xây dựng khẩu phần một cách hợp lí cho bản thân. HOẠT ĐỘNG II Bài mới I-Phöông phaùp thaønh laäp khaåu phaàn: (16’) Có bốn bước: Bước 1: kẻ bảng tính toán Bước 2: Xác định lượng thải bỏ A1 A1 = A x tæ leä % thaûi boû) Xác định lượng thực phẩm ăn được A2 A2 = A – A1 Bước 3: Tính giá trị từng loại thực phẩm. Bước 4:Cộng số liệu thoáng keâ. §37:Thực hành:PHÂN TÍCH Hoạt động 1 : Hướng dẫn phương pháp MỘT KHẨU PHẦN CHO thaønh laäp khaåu phaàn. TRƯỚC a/. Muïc tieâu : Nắm vững các bước tiến hành lập khaåu phaàn. b/. Tieán haønh : + HS nghiên cứu thông tin + GV giới thiệu lần lượt các bước SGK  nắm 4 bước lập khẩu tieán haønh. phaàn; * Hướng dẫn nội dung bảng 37.1 SGK. * Bước 1: kẻ bảng tính toán * Hướng dẫn HS sử dụng bảng 37.2 theo mẫu SGK để ví dụ một vài số liệu của kết * Bước 2: điền tên thực phẩm quả tính toán. và số lượng cung cấp A: VD: thực phẩm là đu đủ chín - Xác định lượng thải bỏ A1 - Lượng cung cấp A = 100g - Xác định lượng thực phẩm - Lượng thải bỏ A1 = 12g ăn được A2: A2 = A - A1 - Lượng thực phẩm ăn được A2= 88g * Tieáp tuïc duøng baûng 37.2 laáy moät ví dụ để nêu cách tính: * Bước 3: tính từng loại thực - Thành phần dinh dưỡng phẩm đã kê trong bảng. - Năng lượng * Bước 4: đánh giá chất - Muối khoáng, vitamin lượng của khẩu phần (mức đáp ứng so với nhu cầu  Chuù yù: Heä soá haáp thuï cuûa cô theå khuyeán nghò) đối với prôtêin là 60% và tỉ lệ thất thoát - Cộng các số liệu đã liệt kê do cheá bieán cuûa vitamin C laø 50%. - Đối chiếu với nhu cầu dinh dưỡng của đối tượng nghiên cứu, điều chỉnh loại thức ăn và khối lượng từng loại cho phù hợp.. 8. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> II : Đánh giá một Hoạt động 2 : Tập đánh giá một khẩu phaàn. khaåu phaàn.(16’) a/. Muïc tieâu : + Biết đánh giá được định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu. + Biết cách tự xây dựng khẩu phần hợp lí cho bản thân. b/. Tieán haønh : + GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng 37.2 để lập bảng số liệu.. + HS đọc kĩ bảng 37.2, bảng số liệu khẩu phần: tính toán soá lieäu ñieàn vaøo caùc oâ coù daáu “?” ở bảng 37.2 SHK. + Đại diện nhóm lên hoàn thaønh baûng. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung.. + Yêu cầu HS lên sửa bài + GS đưa ra đáp án đúng bảng 37.2 SGK. Trọng lượng Thành phần dinh dưỡng Năng lượng Thực (Kcal) phaåm (g) A A1 A2 Proâteâin Lipit Gluxit Gaïo teû 400 0 400 31,6 4,0 304,8 1376 Caù 100 40 60 9,6 2,16 … 57,6 … … … … … … cheùp … Toång 80,2 33,31 383,48 2156,85 coäng + Yêu cầu HS tiếp tục hoàn thành + Từ bảng 37.2 HS tính toán baûng 37.3 SGK. mức đáp ứng nu cầu và điền vào bảng đánh giá 37.3 đã + Yêu cầu HS lên sửa bài chuaån bò saün. + Đại diện nhóm lên hoàn thaønh baûng. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. + GV đưa ra đáp án bảng 37.3 Muối khoáng Vitamin Năng lượng Prôtêin Ca Fe A B1 B2 PP C 80,2x60% Keát quaû tính 88,6x50% 2156,85 = 486,8 26,72 1082,3 1,23 0,58 36,7 toán = 44,3 48,12 Nhu cầu đề 2200 55 700 20 600 1,0 1,5 16,4 75 nghò Mức đáp ứng nhu cầu 98,04 87,5 69,53 118,5 180,4 123 38,7 223,8 59,06 (%) + Yêu cầu HS tự thay đổi một vài + HS tập xác định một số loại thức ăn rồi tính toán lại số liệu cho thay đổi về loại thức ăn và phù hợp. khối lượng dựa vào bữa ăn thực tế rồi tính lai số liệu cho phù hợp với mức đáp ứng nhu caàu.. 9. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> HOẠT ĐỘNG III. + Nhận xét tinh thần, thái độ của HS KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ trong giờ thực hành. :(5’) + Keát quaû baûng 37.2 vaø 37.3 laø noäi dung để đánh giá. + Noäp baûng keát quaû 37.3. - Ghi nhận vào vở bài tập. HOẠT ĐỘNG IV + Làm thu hoạch theo hướng dẫn SGK. DAËN DOØ :(1’) + Nghiên cứu trước bài 38 & cho biết bài tieát laø gì ? caáu taïo heä baøi tieát goàm maáy phần trong đó cơ quan nào là quan trọng nhaát. BOÅ SUNG : ................................................................................................................................................................. .................... ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 10. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tuaàn 20-Tieát 40 Ngày soạn : ..../...../…........ Ngaøy daïy : ..../...../…......... Chöông VII :. BAØI TIEÁT. I/. MUÏC TIEÂU : 1/. Kiến thức : Hiểu rõ khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống, các hoạt động bài tiết cuûa cô theå. Xác định cấu tạo hệ bài tiết trên hình vẽ (mô hình) và biết trình bày bằng lời cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu. 2/. Kyõ naêng : Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt, phaân tích keânh hình. 3/. Thái độ : Giáo dục ý thức giữ vệ sinh cơ quan bài tiết. II/. PHƯƠNG PHÁP : Phương pháp quan sát, phân tích. Phương pháp đặt vấn đề. Hoạt động hợp tác trong nhóm. III/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giaùo vieân : + Tranh in maøu H38.1 SGK + Moâ hình caáu taïo heä baøi tieát – Caáu taïo thaän - Học sinh : + SGK & vở bài tập +Nghiên cứu trước bài 38 SGK IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Noäi Dung Hoạt Động Của Giáo Viên Hoạt Động Của Học Sinh HOẠT ĐỘNG I - Lớp trưởng báo cáo. 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. - Khoâng kieåm tra tra (1’) + Hằng ngày cơ thể chúng ta bài tiết ra + Mồ hôi, CO2, nước tiểu, phân 2. Mở bài (2’) môi trường ngoài những sản phẩm nào ? + Phân không được coi là sản phẩm bài tieát. - Vậy thực chất của hoạt động bài tiết - Lắng nghe. là gì ? Vai trò của hoạt động bài tiết với cơ thể sống như thế nào ? Chung ta sẽ tìm hiểu vấn đề này trong bài 38 HOẠT ĐỘNG II Bài mới I: Baøi tieát.(15’) + Baøi tieát giuùp cô theå thaûi caùc chaát caën bã và độc hại ra môi. §38:BAØI TIEÁT & CAÁU TAÏO. Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm HỆ BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU baøi tieát. a/. Muïc tieâu : + Hiểu được khái niệm bài tiết ở cơ thể người.. 11. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> trường. + Nêu được vai trò của hoạt động + Nhờ hoạt động bài bài tiết với cơ thể sống. tieát maø tính chaát moâi b/. Tieán haønh : trường bên trong luôn + Cho HS nghiên cứu thông tin oån ñònh . muïc I SGK + Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän caùc noäi dung sau: * Các sản phẩm thải cần được bài tiết phát sinh từ đâu ? * Hoạt động bài tiết nào đóng vai troø quan troïng ? + Nhận xét, đánh giá kết quả thảo luaän cuûa HS + Hoàn chỉnh kiến thức cho HS: + Đặt vấn đề thảo luận chung: “Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống ?”. II : Caáu taïo cuûa heä bài tiết nước tiểu.(20’) + Hệ bài tiết nước tieåu goàm: thaän, oáng dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái. + Mỗi đơn vị chức naêng goàm: caàu thaän, nang caàu thaän, oáng thaän. + Thaän laø cô quan quan troïng nhaát cuûa heä bai tieát.. Hoạt động 2 : Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu. a/. Muïc tieâu : Xác định và trình bày được các thaønh phaàn caáu taïo chuû yeáu cuûa cô quan bài tiết nước tiểu. b/. Tieán haønh : + GV yeâu caàu HS quan saùt moâ hình + tranh veõ H38.1, xaùc ñònh vò trí caùc cô quan cuûa heä baøi tieát. * Neâu + xaùc ñònh vò trí caùc cô quan trong heä baøi tieát. + Mỗi cá nhân tự thu nhận và xử lí thông tin mục I SGK + Caùc nhoùm thaûo luaän, thoáng nhất ý kiến câu trả lời. -Từ hoạt động trao đổi chất của teá baøo & cô theå. - Hoạt động bài tiết nước tiểu laø quan troïng nhaát. + Đại diện nhóm trình bày câu trả lời. Các nhóm khác nhận xeùt, boå sung. Baøi tieát giuùp cô theå thaûi caùc chất độc hại ra môi trường  oån ñònh thaønh phaàn cuûa moâi trường bên trong cơ thể.. + HS làm việc độc lập với SGK + quan saùt thaät kó moâ hình, tranh veõ H38.1 SGK. * Heä baøi tieát goàm: thaän, oáng dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái * Thaän goàm 2 quaû, moãi quaû chữa khoảng 1 triệu đơn vị * Trình bày cấu tạo của thận trên chức năng để lọc máu và hình moâ hình, tranh veõ. thành nước tiểu. Mỗi đơn vị chức năng gồm một búi mao mạch được bao bọc bởi một nang có hai lớp, nang được nối với ống thận cũng có mạng lưới mao maïch bao quanh. + HS thaûo luaän nhoùm, thoáng nhất đáp án. + Đại diện các nhóm trình bày đáp án. + Lớp nhận xét bổ sung. + Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän hoàn thành bài bập mục  SGK + GV đưa ra đáp án đúng: 1:d ; 2:a. 12. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ; 3:d ; 4:d + Goïi moät HS leân baûng trình baøy treân moâ hình caáu taïo cô quan baøi tieát nước tiểu ?. HOẠT ĐỘNG III KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ (7’). HOẠT ĐỘNG IV DAËN DOØ :(1’). 1. Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan: A : Thận, bóng đái. B : Thận, bóng đái, ống đái. C C : Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái. D : Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái. 2. Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm A : A : Caàu thaän, nang caàu thaän, oáng thaän. B : Caàu thaän, nang caàu thaän. C : Caàu thaän, oáng thaän. D : OÁng thaän, nang caàu thaän. - Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. - Ghi nhận vào vở bài tập. - Đọc mục “Em có biết”. - Chuẩn bị bài mới. - Kẻ phiếu học tập vào vở. Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức Ñaëc ñieåm Nước tiểu Nước tiểu đầu chính thức. 13. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Nồng độ chaát hoøa tan. - Chất độc chaát caën baû. Chaát dinh dưỡng. BOÅ SUNG : ................................................................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ...................................... ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ....................................... 14. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tuaàn 21-Tieát 41 Ngày soạn : ..../...../…........ Ngaøy daïy : ..../...../…......... I/. MUÏC TIEÂU : 1/. Kiến thức : Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu và quá trình bài tiết nước tiểu. Giải thích được thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là sự bài xuất chất độc, chất không cần thiết ra khỏi cơ thể để cân bằng môi trường trong. Biết vận dụng kiến thức để giải thích cơ chế chạy thận nhân tạo. 2/. Kyõ naêng : Quan sát tranh, sơ đồ để mô tả được bản chất của quá trình tạo thành nước tiểu ở đơn vị chức năng của thận (cầu thận, ống thận) Tự nghiên cứu SGK, làm việc với phiếu học tập để tự rút ra kết luận. Làm việc theo nhóm nhỏ và trình bày kết quả làm việc trước lớp. 3/. Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh, giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu. II/. PHƯƠNG PHÁP : Phương pháp quan sát, tìm tòi.Phương pháp đặt vấn đề. Hoạt động hợp tác trong nhóm. III/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giáo viên : + Tranh vẽ cơ quan bài tiết nước tiểu. + Đèn chiếu, phim trong: sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu. + Bảng phụ so sánh thành phần của nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức. - Học sinh : + Ôn lại kiến thức về thành phần cấu tạo máu và cấu tạo cơ quan bài tiết nước tiểu. + Kẻ sẵn bảng câm so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức vào vở BT. IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Noäi Dung Hoạt Động Của Giáo Viên Hoạt Động Của Học Sinh HOẠT ĐỘNG I - Lớp trưởng báo cáo. 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. + Kể tên các bộ phận trong cơ quan bài + Thận  ống dẫn nước tiểu  tra (5’) tiết nước tiểu theo hình vẽ ? ống đái  bóng đái. + Cấu tạo một đơn vị chức năng của + Cầu thận, nang cầu thận, ống thaän ? thận. Động mạch thận tới thận phaân nhaùnh thaønh caùc mao maïch trong caàu thaän vaø bao quanh oáng thaän. - Bài trước chúng ta đã tìm hiểu vai trò - Lắng nghe. 2. Mở bài (2’) hoạt động bài tiết đối với cơ thể sống vaø caáu taïo cuûa caùc cô quan trong heä bài tiết nước tiểu. Bài này chúng ta tiếp tục tìm hiểu về hoạt động sinh lí §39:BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU cuûa noù. HOẠT ĐỘNG II. 15. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bài mới I : Tạo thành nước tieåu.(15’) Goàm 3 quaù trình: + Quaù trình loïc maùu ở cầu thận tạo ra nước tiểu đầu. + Quaù trình haáp thuï lại chất dinh dưỡng ở oáng thaän + Quaù trình baøi tieát tiếp ở ống thận. Hoạt động 1 :Tìm hiểu sự tạo thành nước tiểu. a/. Muïc tieâu : + Nêu được quá trình tạn thành nước tiểu. + Trình bày được 3 giai đoạn của quá trình tạo thành nước tiểu. b/. Tieán haønh : + Treo sơ đồ H39.1, giới thiệu các chi tiết cấu tạo một đơn vị chức năng của thận và nêu tóm tắt đường đi của máu khi qua cầu thận và ống thận để trở thành nước tiểu.  Đặt vấn đề: Điều gì đã diễn ra ở ñaây?. + Sự tạo thành nước tiểu gồm những quaù trình naøo ?. + Maøng loïc trong caàu thaän coù ñaëc ñieåm gì ? + Thành phần nào của máu bị giữ laïi khoâng qua maøng loïc ? Vì sao ? + Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän, hoàn thành lệnh  (câu 1, 2) + Nhaän xeùt keát quaû laøm vieäc cuûa các nhóm và hoàn chỉnh kiến thức cho HS:. 17. Lop8.net. + HS quan sát sơ đồ. + HS tự nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi: Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở các đơn vị chức naêng cuûa thaän ? + Coù 3 quaù trình baøi tieát dieãn ra ở các đơn vị chức năng của thaän: * Lọc máu ở cầu thận. * Hấp thụ lại ở ống thận * Bài tiết tiếp ở ống góp. + Maøng loïc laø vaùch mao maïch với các lỗ 30 – 40 A + Caùc TB maùu vaø proâteâin coù kích thước lớn hơn lỗ lọc nên vẫn ở lại trong máu + HS thaûo luaän, thoáng nhaát caâu trả lời cho các câu hỏi. + Đại diện các nhóm trình bày đáp án. Các nhóm khác nhận xeùt, boå sung..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Caâu 1:. Haáp thu laïi. Loïc qua maøng loïc Maùu tieåu. (Trừ TB máu + Prôtêin) Caàu thaän. (Chất cần thiết + muối khoáng) Nước tiểàu Nước Baøi tieát tieáp đầu (Urê, axit urê, chất độc, …) chính thức OÁng thaän. Câu 2: Nước tiểu đầu không có các TB máu và prôtêin Maùu coù caùc TB maùu vaø proâteâin + Yêu cầu HS tiếp tục hoàn + Cá nhân HS hoàn thành bảng thành câu 3 lệnh  (bảng kẻ sẵn trong kẻ sẵn trong vở bài tập. vở bài tập). + Gọi một HS lên bảng thực + Nhận xét, đưa ra đáp án hiện Các HS khác nhận xét bổ sung đúng Ñaëc ñieåm Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức Nồng độ các chất Loãng hơn Đậm đặc hơn hoøa tan Chất độc, chất Coù ít Coù nhieàu caën baõ Chất dinh dưỡng Coù nhieàu Gaàn nhö khoâng coù  Cung cấp số liệu: Người bình thường có 1440 lít máu qua thận trong một ngày  170 lít nước tiểu đầu  1,5 lít nước tiểu chính thức. + Dự đoán điều gì xảy ra nếu như + Các chất này tích tụ rất những chất cặn bã, chất độc không nhanh trong máu, gây tử vong. được thải ra ngoài ? + Vậy thực chất của quá trình tạo + Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì ? thành nước tiểu là lọc máu, thaûi boû caùc chaát caën baõ, chaát độc, chất thừa ra khỏi cơ thể. II : Thaûi nước Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự thải nước tieåu. tieåu.(15’) Nước tiểu chính thức a/. Mục tiêu : + Xác định đường đi của nước tiểu đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu chính thức trong cơ quan bài tiết nước xuống tích trữ ở bóng tiểu qua sơ đồ. đái, rồi được thải ra + Giải thích được sự sai khác giữa ngoài nhờ hoạt động quá trình tạo thành nước tiểu với quá của cơ vòng ống đái, trình bài xuất nước tiểu. cơ bóng đái và cơ b/. Tieán haønh : buïng. Giáo viên cho học sinh đọc & xử lý + Thảo luận nhóm, thống nhất thông tin trong SGK sau đó trả lời câu câu trả lời. hoûi: + Nước tiểu chính thức được + Nước tiểu chính thức được. 18. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> tạo thành ở ống thận và thải ra ngoài theo đường nào ? + Nhận xét, đưa ra đáp án đúng: OÁng thaän OÁng goùp. tạo thành ở ống thận theo ống góp đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.. Beå thaän Ống dẫn nước tiểu Bóng đái (Tích trữ) Ống đái (Có cơ vân hoạt động theo ý muốn) + Giải thích vì sao trẻ em hay đái dầm, người già khó điều khiển phản xạ ñi tieåu ? + Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục nhưng sự thải nước tiểu gián đoạn?. + Treû em phaûn xaï thaàn kinh chưa phát triển, người già cơ vân ở bóng đái co không tốt. + Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thận nên nước tiểu hình thaønh lieân tuïc . + Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái khi lên tới 200 ml sẽ gaây maát tieâu. Giáo viên nhận xét sữa sai & đưa + Một nhóm đưa ra kết quả. ra đáp án đúng. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung.. HOẠT ĐỘNG III KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ. :(7’). HOẠT ĐỘNG IV DAËN DOØ :(1’). 1. Sự tạo thành nước tiểu xảy ra ở : A : Đơn vị chức năng của thận. B : Beå thaän. C : Voû thaän. D : Tuûy thaän. 2. Sản phẩm tạo ra của quá trình lọc từ maùu sang caàu thaän laø : A : Nước tiểu chính thức. B : Chaát baõ. C : Nước tiểu đầu. D : Chất dinh dưỡng. 3. Nước tiểu chính thức sau khi được tạo ra từ đơn vị thận sẽ đổ vào : A : OÁng daãn tieåu. B : Voû thaän. C : Beå thaän, D : Tuûy thaän. - Học bài trả lời câu hỏi SGK. - Ghi nhận vào vở bài tập. - Đọc mục “Em có biết”.. 19. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Tìm hieåu caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát. - Kẻ phiếu học tập vào vở Toån thöông heä baøi Haäu quaû tiết nước tiểu - Caàu thaän bò vieâm & suy thoái. - OÁng thaän bò toån thöông hay laøm vieäc keùm hieäu quaû. - Đường dẫn tiểu bị nghẽn bởi sỏi. BOÅ SUNG : ................................................................................................................................................................. .................... ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 20. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tuaàn 21-Tieát 42 Ngày soạn : ..../...../…........ Ngaøy daïy : ..../...../…......... Vệ Sinh Hệ Bài Tiết Nước Tiểu. I/. MUÏC TIEÂU : 1/. Kiến thức : Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quả của nó. Trình bày được các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của chúng. 2/. Kyõ naêng : Rèn kĩ năng quan sát, nhận xét, liên hệ thực tế. 3/. Thái độ : Có ý thức xây dựng thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu. II/. PHƯƠNG PHÁP : Phương pháp quan sát, nhận xét. Phương pháp nêu vấn đề. Hoạt động hợp tác trong nhóm. III/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - Giaùo vieân : Tranh phoùng to H38.1 vaø 39.1 - Học sinh : SGK & Nghiên cứu trước bài 40, kẻ sửa bảng 40.1-2 SGK vào vở bài tập. IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Noäi Dung Hoạt Động Của Giáo Viên Hoạt Động Của Học Sinh HOẠT ĐỘNG I - Lớp trưởng báo cáo. 1. OÅn ñònh vaø kieåm - Kieåm só soá. - Hoạt động bài tiết có vai trò quan - Nội dung phần I. tra (5’) trọng như thế nào với cơ thể sống ? - Hoạt động bài tiết có vai trò rất quan - Lắng nghe. 2. Mở bài (2’) trọng đối với cơ thể. Làm thế nào để coù moät heä baøi tieát khoûe maïnh ? Baøi hoâm nay seõ giuùp chuùng ta tìm hieåu vaán đề này. §40:VEÂ SINH HEÄ BAØI TIEÁT HOẠT ĐÔNG II NƯỚ C TIEÅU Bài mới I : Moät soá taùc nhaân chủ yếu gây hại cho hệ Hoạt động 1 : Tìm hiểu một số tác bài tiết nước tiểu.(18’) nhân chủ yếu gây hại cho hệ bài. - Caùc vi khuaån gây bệnh trực tiếp hay giaùn tieáp soûi thaän - Các chất độc trong thức ăn.. tiết nước tiểu.. a/. Muïc tieâu : Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quaû cuûa noù. b/. Tieán haønh : + Cho HS nghiên cứu thông tin - Khaåu phaàn aên uoáng muïc I SGK không hợp lý Có những tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu ?. 21. Lop8.net. + Mỗi cá nhân tự thu nhận và xử lí thông tin mục I SGK Coù 3 nhoùm taùc nhaân gaây haïi cho hệ bài tiết nước tiểu: - Caùc vi khuaån gaây beänh - Các chất độc trong thức ăn - Khẩu phần ăn không hợp lí + Cá nhân tiếp tục nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp quan.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>