Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong giảng dạy vật lí

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN CAO LÃNH TRƯỜNG :THCS BÌNH THẠNH TỔ: TOÁN - LI ---  ---. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PH¦¥NG PH¸P TÝCH HîP GI¸O DôC b¶o vÖ MÔI trường trong giảng dạy vật lí. HỌ VÀ TÊN GIÁO VIÊN. : NGUYỄN NGỌC THANH. Bình Thạnh, tháng 2 năm 2012. 1. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. S¸NG KIÕN KINH NGHIÖM. PH¦¥NG PH¸P TÝCH HîP GI¸O DôC b¶o vÖ MÔI trường trong giảng dạy vật lí A. phÇn më ®Çu I. Lí do chọn đề tài: Không ai có thể phủ nhận vai trò đặc biệt quan trọng của môi trường đối với đời sống con người. Bởi môi trường không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển mà còn là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên, các chất thải của đời sống và sản xuất, đồng thời là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người. Nhưng môi trường hiện nay đang xuống cấp, nhiều nơi bị ô nhiễm nghiêm trọng. Vì vậy, môi trường cần được bảo vệ, bảo vệ môi trường hiện nay đang là vấn đề mang tính toàn cầu. ở nước ta, đó cũng là vấn đề được quan tâm sâu sắc của tất cả các ngành, các cấp. Năm 2005, ngành giáo dục đã có Chỉ thị về việc tăng cường giáo dục bảo vệ môi trường, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và bảo vệ môi trường bằng nhiều hình thức phù hợp như thông qua các môn học và hoạt động ngoại kho¸... Vì vậy, để đáp ứng những yêu cầu đề ra, cùng với các môn học khác, trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y VËt lÝ viÖc lång ghÐp, tÝch hîp néi dung gi¸o dôc b¶o vệ môi trường là vấn đề không thể thiếu. II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu: 1. Mục đích nghiên cứu: Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong giảng dạy Vật lí nhằm mục đích để tất cả các em hiểu được bản chất của các vấn đề về môi trường như tính phức t¹p, quan hÖ nhiÒu mÆt, tÝnh h÷u h¹n cña tµi nguyªn, thiªn nhiªn vµ kh¶ n¨ng chịu tải của môi trường, quan hệ chặt chẽ giữa môi trường và phát triển. Bên 2. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. cạnh đó nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của các vấn đề về môi trường như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển. Từ đó có thái độ, có ý thức trách nhiệm, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề môi trường. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Dựa vào thực tế giảng dạy, dự giờ, trao đổi kinh nghiệm của các đồng nghiệp, thông qua tham khảo sách báo, các thông tin đại chúng: - Dùa vµo c«ng t¸c ®iÒu tra, kh¶o s¸t, tham quan, nghiªn cøu t×nh h×nh m«i trường ở địa phương, thảo luận phương án xử lí. - Phương pháp khai thác kinh nghiệm thực tế để giáo dục: Dựa vào kinh nghiệm thực tế, các hoạt động thực tiễn, từ đó phân tích, tổng hợp để đưa ra các giải pháp giáo dục bảo vệ môi trường. - Phương pháp tiếp cận kĩ năng sống bảo vệ môi trường: là khả năng ứng xử một cách tích cực đối với các vấn đề của môi trường. III. Giới hạn đề tài Đề tài “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ môn Vật lí” được nghiên cứu và viết dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của các đối tượng học sinh các khối lớp 8, 9 THCS và dựa vào hoạt động dạy của thầy và học của häc sinh THCS ®­îc ¸p dông cho häc sinh c¸c khèi líp 8,9.. IV KÕ ho¹ch thùc hiÖn S¸ng kiÕn ®­îc øng dông trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ë häc k× II n¨m häc 20102011 m«n vËt lý 8 vµ häc k× I n¨m häc 2011-2012 m«n vËt lý 9. Trong quá trình thực hiện việc tích hợp bảo vệ môi trường sẽ được tiến hành theo các bước như sau: 3. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. 1. Chuẩn bị nội dung trước mỗi bài dạy. 2. Thu thËp th«ng tin vµ h×nh ¶nh trªn m¹ng internet 3. Lựa chọn thời điểm thích hợp trong tiến trình giảng dạy để tích hợp. B. NéI DUNG §Ò TµI: “PH¦¥NG PH¸P TÝCH HîP GI¸O DôC. bảo vệ MÔI trường trong giảng dạy vật Lý” I. C¬ së lÝ luËn: Sự phát triển nhanh chóng về Kinh tế- xã hội trong những năm qua đã làm đổi mới XHVN, chỉ số kinh tế không ngừng nâng cao. Tuy nhiên sự phát triển kinh tế chưa đảm bảo cân bằng với việc bảo vệ môi trường, những hiểm họa suy thoái môi trường ngày càng đe dọa cuộc sống của loài người. Chính vì vậy bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại và của mỗi quốc gia. Việc tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ môn Vật lí là việc làm cần thiết giúp học sinh hiểu biết được mối quan hệ giữa môi trường tự nhiên, môi trường xã hội và vai trò của con người trong đó. Từ đó sẽ có thái độ thân thiện với môi trường, yêu quý tôn trọng thiên nhiên, tôn trọng di sản văn hóa và ý thức được hành động trước vấn đề môi trường nảy sinh. II. C¬ së thùc tiÔn: Hiện nay con người đã khai thác quá mức và sử dụng không hợp lí các nguồn tài nguyên, dẫn đến mất cân bằng sinh thái, môi trường sống bị ô nhiễm nghiêm trọng và đang đe dọa đến cuộc sống con người như: Ô nhiễm không khí, hiệu ứng nhà kính, nguồn nước bị ô nhiễm, rừng bị suy giảm…. Vì thế, việc lựa chọn địa chỉ, nội dung, để tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong giảng dạy Vật lí là vấn đề quan trọng và cần thiết nhằm trang bị cho học sinh một hệ thống kiến thức đầy đủ về môi trường và kĩ năng bảo vệ môi trường phù hợp với tâm lí lứa tuổi. Bên cạnh đó tuyên truyền giáo dục nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường.. 4. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. III. Thực trạng và những mâu thuẩn của đề tài 1. Thực trạng của đề tài nghiên cứu: Bảo vệ môi trường hiện nay đang là nhiệm vụ của toàn xã hội, trong đó có häc sinh. Tuy nhiªn, rÊt nhiÒu häc sinh kh«ng mÊy quan t©m, thËm chÝ thê ¬ đối với việc bảo vệ môi trường. Vì vậy, trong quá trình dạy học giáo viên cần giáo dục học sinh biết cách bảo vệ môi trường, trước hết là môi trường sống xung quanh c¸c em. Trong quá trình dạy học Vật lí, tôi chắc rằng các giáo viên đã đề cập đến các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường. Tuy nhiên việc làm này còn chưa thường xuyên, đôi khi còn mang tính sách vở, thiếu sự gần gũi với đời sống thực tế học sinh. Trong khi đó, Vật lí là môn khoa học mang tính thực tiễn cao, chúng ta hoàn toàn có thể vừa đưa ra các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường liên quan đến từng nội dung trong các bài học cụ thể lại vừa gần gũi với sự hiểu biÕt cña häc sinh. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ cã t¸c dông kÝch thÝch ãc tß mß, s¸ng t¹o, hứng thú học tập, mở rộng sự hiểu biết của học sinh, đặc biệt là hướng sự quan tâm của các em tới môi trường để từ đó biết cách bảo vệ môi trường. 2. Những mâu thuẩn của đề tài - Thời lượng của một tiết học còn hạn chế (45ph) do đó giáo viên giảng dạy ngại đi sâu vào việc tích hợp nội dung bảo vệ môi trường. - Do ®iÒu kiÖn phôc vô d¹y häc, c¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ cßn thiÕu, tµi liệu, sách báo cho GV và HS tham khảo chưa được phong phú, chưa đáp ứng ®­îc nhu cÇu vµ hÊp dÉn häc sinh. - Kĩ năng sử dụng các phương tiện phục vụ việc dạy học hiện đại của giáo viên còn hạn chế. Như việc sử dụng máy vi tính để chuẩn bị bài, cập nhật lưu trữ thông tin; sử dụng máy chiếu projecter để giảng dạy, sưu tầm các tư liệu điện tử, tranh ảnh, phim liên quan đến môi trường .... 5. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. IV. Giải pháp chủ yếu để tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong giảng d¹y VËt lÝ. 1. Cơ sở đề xuất giải pháp: Hiện nay chúng ta đang đứng trước tình trạng môi trường bị suy thoái nghiêm trọng. Nguyên nhân do sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp đã thải ra môi trường một lượng khí thải rất lớn, làm ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường sống. Tuy nhiên việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường như trên sẽ không đem lại hiệu quả, học sinh sẽ không hiểu biết về tác động của môi trường đối với loài người, như thế sẽ làm môi trường ngày càng mất cân bằng về sinh thái, đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống con người. Để cho nội dung tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường có hiệu quả tôi mạnh dạn trình bày một số phương pháp tích hợp. 2. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu: 2.1. X©y dùng néi dung tÝch hîp phï hîp víi néi dung bµi häc Để học sinh nhận thức đúng về vai trò của môi trường đối với cuộc sống, từ đó có những hành động cụ thể phù hợp thì trước hết cần đưa học sinh đến những vấn đề gần gũi hoặc phù hợp với nhận thức của các em. Đối với bộ môn Vật lí, việc giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh cần thông qua các nội dung của từng bài học cụ thể trong chương trình học. 2.2. Thu thập tài liệu sinh động và có sức thuyết phục. - HiÖn nay víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghÖ th«ng tin, viÖc t×m kiÕm bÊt cø t­ liÖu nµo trªn m¹ng internet còng trë nªn dÔ dµng. §©y lµ mét điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và việc tích hợp bảo vệ môi trường nói riêng.. 6. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. - Sau khi x©y dùng ®­îc néi dung tÝch hîp gi¸o viªn t×m vµ lùa chän những hình ảnh sinh động, ấn tượng phù hợp với yêu cầu để đưa vào bài giảng. 2.3. Sử dụng máy chiếu projecter để dạy nội dung tích hợp. Việc sử dụng máy vi tính kết hợp với máy chiếu để dạy học sẽ phát huy cao tính trực quan của bài dạy. Đặc biệt phần tích hợp bảo vệ môi trường đòi hái kh«ng chØ cung cÊp kiÕn thøc, kÜ n¨ng mµ quan träng lµ h×nh thµnh ë häc sinh thái độ trước các vấn đề về môi trường, điều này sẽ đạt được hiệu quả cao khi c¸c em ®­îc chøng kiÕn nh÷ng h×nh ¶nh vÒ thùc tr¹ng còng nh­ hËu qu¶ của ô nhiễm môi trường. 3. Tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn: 3.1. Chuẩn bị nội dung trước mỗi bài dạy Trước hết giáo viên tìm hiểu vấn đề cần tích hợp, chọn lựa chủ đề thật gÇn gòi, thiÕt thùc vµ s¸t víi néi dung bµi häc. VÝ dô: Trong bµi “N¨ng suÊt to¶ nhiÖt cña nhiªn liÖu - VËt lÝ 8”. Gi¸o viªn chọn chủ đề khai thác, sử dụng nguồn nhiên liệu hoá thạch dẫn đến những thảm hoạ về môi trường và những biện pháp khắc phục. * §èi víi mçi néi dung cÇn tÝch hîp, gi¸o viªn cã thÓ yªu cÇu häc sinh:  Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường.  Học sinh tự đưa ra biện pháp bảo vệ môi trường hoặc giáo viên đưa ra để học sinh tìm hiểu.  Giải thích một số hiện tượng thường gặp trong cuộc sống của các em. 3.2. Thu thËp th«ng tin vµ h×nh ¶nh trªn m¹ng internet Cách thông dụng nhất để tìm kiếm hình ảnh trên mạng là vào trang web www.google.com.vn , gõ từ khoá liên quan đến chủ đề ta đang cần tìm. 7. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. Khi chọn được hình ảnh thích hợp nên lưu lại trong một tập tin với định dạng cỡ ảnh to nhất (khi đưa vào giáo án điện tử hình ảnh sẽ đạt chất lượng cao h¬n).. 3.3. Lựa chọn thời điểm thích hợp trong tiến trình giảng dạy để tích hợp Việc lựa chọn thời điểm và nội dung để tích hợp hết sức quan trọng. Một mặt nó làm cho bài dạy trở nên sinh động và có ý nghĩa, mặt khác nếu lựa chọn không phù hợp sẽ làm cho bài dạy bị đứt quãng và xa rời trọng tâm kiến thức. ý thức được điều này giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ lưỡng các phương án tích hợp để vừa đảm bảo dạy đúng, dạy đủ vừa đạt được mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường. * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 20:. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay. đứng yên? - Vật lí 8 Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh nắm được khái niệm hiện tượng khuÕch t¸n. Hiện tượng khuếch tán là hiện tượng các chất tự hoà lẫn vào nhau. Hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra ở chất lỏng, chất khí, giữa chất lỏng và chÊt khÝ, thËm chÝ cßn x¶y ra ë chÊt r¾n. Mặc dù không khí nhẹ hơn nước biển nhưng ở trong nước biển vẫn có không khí. Nếu thiếu không khí, các loài sinh vật trong lòng đại dương kh«ng thÓ sèng ®­îc. Cã nhiÒu tµu chë dÇu bÞ tai n¹n lµm dÇu loang réng trªn mÆt biÓn (Ch¼ng h¹n: Tµu Prestige chë h¬n 77000 tÊn dÇu ch×m ngoµi kh¬i vïng biÓn T©y Ban Nha làm tràn dầu trên biển trở thành sự cố tràn dầu nguy hại nhất từ trước đến nay; Tµu chë cÇn trôc ®©m ph¶i tµu chë dÇu ngoµi kh¬i phÝa T©y Hµn Quèc khiÕn 66000 thïng dÇu th« bÞ trµn ra biÓn...) lµm cho kh«ng khÝ kh«ng thÓ khuếch tán vào nước làm chết rất nhiều sinh vật sống trong lòng đại dương, đồng thời cũng ảnh hưởng đến nhiều loài sinh vật biển khác nữa. 8. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc: C¸c ngµnh chøc n¨ng cÇn kiÓm tra tµu chë dÇu trước khi lưu thông trên biển và cần đảm bảo các quy tắc an toàn trong suốt quá trình lưu thông. Các tàu thường xuyên liên lạc với trung tâm cũng như với các tàu khác trong khu vực lưu thông, tránh các vụ tai nạn đáng tiếc xảy ra, không những gây thiệt hại cho người và tài sản mà còn làm ô nhiễm môi trường, rất lâu sau mới có thể khắc phục được.. Vệt dầu loang để lại trên biển sau vụ va chạm ở Hàn Quốc * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 21:. §èi l­u - Bøc x¹ nhiÖt. Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh đã làm các bài tập vận dụng phần đối lưu * §èi l­u lµ sù truyÒn nhiÖt n¨ng b»ng c¸c dßng chÊt láng hoÆc chÊt khÝ. §ã lµ h×nh thøc truyÒn nhiÖt chñ yÕu cña chÊt láng vµ chÊt khÝ.  Trong phòng ngủ kín không có đối lưu không khí sẽ rất ngột ngạt, khó chịu. Biện pháp khắc phục: Nên mở cửa sổ trước khi đi ngủ khoảng 15 phút để không khí lưu thông dễ dàng, giúp giấc ngủ ngon hơn, sâu hơn.  Trong bÕp lß hay c¸c lß cao ë c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y khi kh«ng khÝ trong lò bị đốt nóng sẽ rất ngột ngạt. *Biện pháp khắc phục: Người ta dùng những ống khói rất cao để thông gió (tạo ra lực hút khí) khi đó không khí trong lò bị đốt nóng theo ống khói bay lên đồng thời không khí lạnh ở bên ngoài lùa vào cửa lò. Nhờ đó luôn có đủ không khí để đốt cháy nhiên liệu. Mặt khác ống khói cao làm cho khói thải ra bay lên cao, chống ô nhiễm môi trường.  Khi dùng rơm, trấu, mạt cưa để nấu bếp, ta thấy có rất nhiều bụi làm kh«ng gian bÕp ngét ng¹t. 9. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. *Biện pháp khắc phục: Người ta đã chế tạo loại bếp có ống khói để khói bụi có thÓ tho¸t lªn cao. * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 26:. N¨ng suÊt to¶ nhiÖt cña nhiªn liÖu. Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh đã tìm hiểu nhiên liệu là gì và lấy các ví dụ về nhiên liệu thường gặp. Hiện nay, than đá, dầu mỏ, khí đốt đang là các nhiên liệu chủ yếu của con người. Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng các nhiên liệu này đã và đang gây những hậu quả vô cùng nghiêm trọng ảnh hưởng đến môi trường sống của con người: Hạn hán, lũ lụt, bão, sóng thần, khí thải từ nhà máy, xe cộ làm ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất gây mưa axít, thủng tầng ôzôn.... 10. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. Hậu quả của việc khai thác và sử dụng năng lượng hoá thạch Vậy con người cần làm gì để bảo vệ môi trường? Chúng ta biết rằng, các nguồn năng lượng nói trên không phải vô tận mà chỉ trong vòng khoảng năm mươi năm nữa các nguồn nhiên liệu này sẽ cạn kiệt. Vì vậy, một trong những nhiệm vụ vô cùng cấp bách của con người là phải tiết kiệm các nhiên liệu sẵn có, đồng thời phải nghiên cứu tìm ra các nhiên liÖu míi thay thÕ. Hiện nay con người đã tìm ra nhiều nguồn năng lượng sạch, dồi dào phôc vô cho s¶n xuÊt vµ cuéc sèng:  Năng lượng từ đại dương (nước biển): phong phú nhất là các quốc gia có biÓn lín. Sãng vµ thuû triÒu lµm quay tuabin m¸y ph¸t ®iÖn.  Năng lượng Mặt Trời: Dùng chạy pin Mặt Trời Bắt chước quá trình quang hợp của thực vật, hiện nay các nhà khoa học đang nghiên cứu tìm cách biến đổi năng lượng của ánh nắng (nguồn nguyên liệu vô tận) thành nguồn nhiên liệu sạch và thân thiện với môi trường.  Năng lượng gió: Sử dụng sức gió để quay tuabin máy phát điện. Đây là nguồn năng lượng dồi dào, có ở mọi nơi.  Dầu thực vật dùng để chạy xe, chẳng hạn cải dầu.  Năng lượng từ sự lên men sinh học: Được tạo từ sự lên men sinh học của đồ phế thải sinh hoạt nhằm tạo khí mêtan. * Một trong những nhiên liệu có triển vọng thay thế cho dầu và khí đốt lµ hi®r«, v×: - Hiđrô có năng suất tỏa nhiệt cao hơn dầu và khí đốt. Đây là khí có nhiệt cháy cao nhất trong tất cả các nhiên liệu có trong thiên nhiên, đã được sử dông lµm nhiªn liÖu phãng c¸c tµu vò trô.. 11. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. - Hiđrô được điều chế bằng cách dùng năng lượng Mặt Trời để điện phân nước biển. Như vậy, nguồn nguyên liệu để điều chế hiđrô có thể coi là vô tận. - Hi®r« láng cã thÓ vËn chuyÓn dÔ dµng b»ng c¸c b×nh chøa hoÆc èng dÉn. - Hiđrô khi bị đốt cháy không toả ra các khí độc như các nhiên liệu khác. * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 28:. §éng c¬ nhiÖt. VÞ trÝ tÝch hîp: Sau khi häc sinh tr¶ lêi C5 phÇn vËn dông §éng c¬ nhiÖt ®­îc sö dông rÊt réng r·i trong cuéc sèng. Tuy nhiªn, động cơ nhiệt lại gây ra những tác hại rất lớn đối với môi trường sống của chóng ta: - G©y ra tiÕng ån - Xả vào môi trường sống các khí độc sinh ra từ việc đốt cháy nhiên liệu. *BiÖn ph¸p kh¾c phôc:  Hạn chế sử dụng động cơ nhiệt.  Cải tiến động cơ nhiệt thân thiện với môi trường.  Nghiên cứu, thử nghiệm để đưa vào sử dụng rộng rãi loại xăng ethanol, ®©y lµ lo¹i nhiªn liÖu tiÕt kiÖm vµ gi¶m bít khÝ th¶i CO2 ra môi trường. Hiện ở Việt Nam mới thử nghiệm cho xe Taxi.  Thay thế động cơ nhiệt bằng những động cơ khác không làm hoặc ít làm ô nhiễm môi trường: Vừa qua hãng GM và Segway đã phèi hîp s¶n xuÊt thµnh c«ng lo¹i «t« 2 b¸nh ®Çu tiªn trªn thÕ 12. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. giới với 2 chỗ ngồi. Loại xe này sử dụng một bộ pin để hoạt động, vì vậy rất thân thiện với môi trường. Loại xe này có thể chạy với vËn tèc 56km/h. ChØ cÇn mÊt vµi phót cho mét lÇn s¹c pin, chiÕc xe cã thÓ ch¹y ®­îc tíi 56km. * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 12:. C«ng suÊt ®iÖn. VÞ trÝ tÝch hîp: sau khi häc sinh tr¶ lêi xong c©u C3 Khi sử dụng dụng cụ điện gia đình cần sử dụng đúng công suất định mức. Để sử dụng đúng công suất điện mức thì ta cần sử dụng hiệu điện thế đúng bằng với hiệu điện thế định mức. - Vì một số đồ dùng khi sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng. - Vì một số đồ dùng khi sử dụng hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng hoặc gây ra cháy nổ *BiÖn ph¸p kh¾c phôc:  Sử dụng ổn áp để bảo vệ thiết bị và đồ dùng điện  Ta cần sử dụng đồ dùng điện đúng hiệu điện thế định mức của chóng. * VÝ dô: Khi d¹y bµi: Bµi 19:. Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. VÞ trÝ tÝch hîp 1: sau khi häc sinh n¾m ®­îc “ cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là đối với mạng điện dân dụng vì mạng điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm đến tính m¹ng.” * Sống gần dây điện cao áp rất nguy hiểm, người sống gần dây điện cao áp thường dễ bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễn điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày càng được nâng cáp đôi lúc sự cố vẫn xảy ra như là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy nổ trạm biến áp, . . . . *BiÖn ph¸p kh¾c phôc:  Để an toàn di dời hộ dân sống dưới đường dây cao áp và tuân thủ c¸c quy t¸c an toµn khi sö dông ®iÖn.  Chuyển đường dây điện cao áp xuống lòng đất 13. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. VÞ trÝ tÝch hîp 2: Sau khi häc sinh n¾m ®­îc “ CÇn lùa chän sö dông c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp vµ chØ sö dông chóng trong thêi gian cÇn thiÕt.” - Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu quả phát quang rất thấp: 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất phát quang cao hơn:7%. - Để tiết kiệm điện cần nâng cao hiệu suất phát quang của các bóng đèn ®iÖn. *BiÖn ph¸p kh¾c phôc:  Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lượng như đèn compac,....  ChØ sö dông trong thêi gian cÇn thiÕt.. V. HiÖu qu¶ ¸p dông * Qua quá trình tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề trên tôi nhận thấy rằng học sinh yêu thích môn học hơn, chất lượng bộ môn tăng lên rõ rệt, số học sinh khá giỏi tăng. Cụ thể học kì I năm học 2011-2012 chất lượng bộ môn Vật lí t¨ng lªn, häc sinh yÕu gi¶m, kh«ng cã häc sinh kÐm. Tuy nhiªn viÖc quan trọng nhất là hầu hết tất cả các học sinh đều có ý thức tự giác bảo vệ môi trường xung quanh, làm cho khuông viên trường trở nên xanh, sạch, đẹp h¬n.Th«ng qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t nh­ sau: C©u 1: Em thÝch häc m«n vËt lÝ kh«ng? RÊt thÝch. ThÝch. Bình thường. Kh«ng thÝch. C©u 2: M«n vËt lÝ cã ®­îc øng dông nhiÒu trong cuéc sèng kh«ng? NhiÒu. Ýt. Kh«ng. Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trường xung quanh chúng ta không? NhiÒu. Ýt. Kh«ng biÕt. Câu 4: Môi trường có cần được bảo vệ không? RÊt cÇn. CÇn. Kh«ng cÇn. 14. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. KÕt qu¶: Trước khi áp dụng đề tài: (tháng 2 năm 2011) Häc sinh líp 8A1, 8A2, 8A3, A4 : 146 häc sinh C©u 1: Em thÝch häc m«n vËt lÝ kh«ng? RÊt thÝch: 20. ThÝch: 52. Bình thường: 50. Kh«ng thÝch:24. C©u 2: M«n vËt lÝ cã ®­îc øng dông nhiÒu trong cuéc sèng kh«ng? NhiÒu: 35. Ýt: 85. Kh«ng: 26. Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trường xung quanh chúng ta không? NhiÒu: 41. Ýt : 75. Kh«ng : 30. Câu 4: Môi trường có cần được bảo vệ không? RÊt cÇn : 38. CÇn: 87. Kh«ng cÇn: 21. ¸p dông ë häc k× II n¨m häc 2010-2011 (th¸ng 5 n¨m 2011) Häc sinh líp 8A1, 8A2, 8A3, 8A4 : 137 häc sinh C©u 1: Em thÝch häc m«n vËt lÝ kh«ng? RÊt thÝch: 38. ThÝch : 65. Bình thường: 30. Kh«ng thÝch: 4. C©u 2: M«n vËt lÝ cã ®­îc øng dông nhiÒu trong cuéc sèng kh«ng? NhiÒu: 55. Ýt: 73. Kh«ng: 9. Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trường xung quanh chúng ta không? NhiÒu: 62. Ýt: 68. Kh«ng: 7. Câu 4: Môi trường có cần được bảo vệ không? RÊt cÇn: 60. CÇn: 72. Kh«ng cÇn: 5. Sau khi ¸p dông (th¸ng 01n¨m 2012) Häc sinh líp 8A1, 8A2, 8A3, 8A4 ®­îc lªn líp 9A1, 9A2, 9A3, 9A4: 129 häc sinh C©u 1: Em thÝch häc m«n vËt lÝ kh«ng? RÊt thÝch: 62. ThÝch: 42. Bình thường: 25. Kh«ng thÝch: 0. C©u 2: M«n vËt lÝ cã ®­îc øng dông nhiÒu trong cuéc sèng kh«ng? NhiÒu: 76. Ýt: 53. Kh«ng: 0. Câu 3: Học vật lí em biết nhiều về môi trường xung quanh chúng ta không? NhiÒu: 81. Ýt: 48. Kh«ng: 0. Câu 4: Môi trường có cần được bảo vệ không? 15. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Bình Thạnh. RÊt cÇn: 89. Sáng kiến kinh nghiêm. CÇn: 40. Kh«ng cÇn: 0. C. KÕT LUËN I. ý nghÜa Trong qu¸ tr×nh d¹y häc, t«i rÊt chó träng tíi viÖc gi¸o dôc cho häc sinh các biện pháp bảo vệ môi trường. Tôi nhận thấy, việc học sinh được tiếp cận với những vấn đề hết sức gần gũi trong cuộc sống đã làm cho các em học tập sôi nổi, chủ động và tích cực hơn. Các em rất hứng thú trong việc tìm hiểu, đưa ra nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, đồng thời đưa ra các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường và một điều quan trọng mà tôi nhận thấy là các em đã biết quan tâm đến môi trường nhiều hơn, có ý thức tham gia bảo vệ môi trường tèt h¬n. II. Kh¶ n¨ng ¸p dông Đề tài “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ môn Vật lí” được nghiên cứu và viết dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của các đối tượng học sinh các khối lớp 6, 7, 8, 9 THCS và dựa vào hoạt động dạy của thầy và häc cña häc sinh THCS nªn kh«ng nh÷ng ¸p dông cho häc sinh c¸c khèi líp 8,9 mµ cßn cã thÓ ¸p dông cho khèi 6 vµ 7. III. Bài học kinh nghiệm và hướng phát triển Qua đề tài “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ m«n VËt lÝ” sÏ gióp häc sinh cã ý thøc tù gi¸c, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, cã kÜ năng nhận thức, có cách ứng xử đúng đắn, tích cực với các vấn đề môi trường nảy sinh. Đồng thời sẽ có hành động cụ thể để bảo vệ môi trường, tuyên truyền, vận động bảo vệ môi trường trong gia đình, nhà trường và cộng đồng. Đề tài “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ môn VËt lÝ” kh«ng chØ ®­îc øng dông trong bé m«n vËt lÝ mµ cã thÓ øng dông cho các bộ môn khác trong nhà trường như: sinh học, địa lý, văn học . . . . 16. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. V. §Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ: - Các cấp lãnh đạo có kế hoạch cấp thêm cho trường đầu chiếu projecter để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên giảng dạy bằng giáo án điện tử. - Phòng Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức học tập chuyên đề “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường” và nên tổ chức thêm chuyên đề “Sử dụng tiết kiệm năng lượng có hiệu quả” đối với bộ môn Vật lí. B×nh Th¹nh, ngµy 10 th¸ng 2 n¨m 2012 Người viết. Nguyễn Ngäc Thanh. 17. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục ( Nhaø xuaát baûn giaùo duïc ) 2. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dụcTHCS môn vật lí (Nhaø xuaát baûn giaùo duïc ) 3. Phát huy tính tích cực hoạt động của học sinh ( Nhaø xuaát baûn giaùo duïc ) 4. Phöông phaùp daïy hoïc vaät lí ( Nhaø xuaát baûn giaùo duïc ) 5. Saùch giaùo khoa vaât lí 8, 9THCS ( Nhaø xuaát baûn giaùo duïc ) 6. Giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Vật lí THCS ( Nhaø xuaát baûn giaùo duïc). 18. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. MỤC LỤC. Trang A. PHẦN MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu III. Giới hạn của đề tài IV. Kế hoạch thực hiện B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI I. Cơ sở lý luận II. Cơ sở thực tiễn III. Thực trạng và những mâu thuẩn của đề tài nghiên cứu IV Các biện pháp giải quyết vấn đề V. Hiệu quả áp dụng C KẾT LUẬN I. Ý nghĩa II. Khà năng áp dụng của đề tài III. Bài học kinh nghiệm và hướng phát triển IV Đề xuất – kiến nghị Tài liệu tham khảo Mục lục. 2 2+3 3 3+4 4 4 5 6 ->14 14->15 16 16 16 17 18 19. 19. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Bình Thạnh. Sáng kiến kinh nghiêm. NhËn xÐt cña tæ chuyªn m«n ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nhận xét của ban giám hiệu trường ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nhận xét của phòng giáo dục và đào tạo ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------20. Giáo viên: Nguyễn Ngọc Thanh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>