Đề cương ôn tập môn Sinh học 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>đề cương ôn tập môn sinh häc 9 phÇn I- Di truyÒn vµ biÕn dÞ chương I các thí nghiệm của men đen Câu 1. Trình bày đối tượng , nội dung và ý nghĩa của di truyền học(DTH) ? TL: + Đối tượng của DTH : là con người và toàn bộ sinh vật trong tự nhiên. + Néi dung cña DTH : - Di truyÒn häc nghiªn cøu vÒ c¬ së vËt chÊt, c¬ chÕ, tÝnh quy luËt của hiện tượng di truyền và biến dị. - ý nghÜa cña di truyÒn häc :Di truyÒn häc cã vai trß quan träng kh«ng chØ vÒ lÝ thuyết mà còn có giá trị thực tiễn cho khoa học chọn giống, y học và đặc biệt là công nghệ sinh học hiện đại. Câu 2: Trình bày phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen? TL: + Lai các cặp bố mẹ thuần chủng khác nhau về một hoặc một số tính trạng tương phản rồi theo dõi các đời con cháu, phân tích sự di truyền của mỗi cặp tính trạng, trên cơ sở đó ph¸t hiÖn quy luËt di truyÒn chung cña nhiÒu tÝnh tr¹ng. + Dùng toán thống kê và lí thuyết xác suất để thống kê kết quả và rút ra các quy luật di truyÒn c¬ b¶n ë sinh vËt. Câu 3: Phát biểu nội dung định luật phân li? Men đen đã giải thích kết quả về phép lai mét cÆp tÝnh tr¹ng trªn ®Ëu Hµ lan ntn ? Nội dung định luật phân li: trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền phân li vÒ mét giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P. Men đen đã giải thích kết quả: - Mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định (sau này gọi là gen). - Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tö vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thÓ P thuÇn chñng. - Trong quá trình thụ tinh, các nhân tố di truyền tổ hợp lại trong hợp tử thành từng cặp tương ứng và quy định kiểu hình của cơ thể. => Sự phân li và tổ hợp của cặp nhân tố di truyền (gen) quy định cặp tính trạng thông qua quá tr×nh ph¸t sinh giao tö vµ thô tinh chÝnh lµ c¬ chÕ di truyÒn c¸c tÝnh tr¹ng.. Câu 4: Muốn xác định kiểu gen của cơ thể mang tính trội cần phải làm gì ? Giải thích cách làm và lập sơ đồ minh hoạ? TL:. Muốn xác định kiểu gen của cơ thể mang tính trạng trội ta dùng phép lai phân tích *C¸ch lµm: Cơ thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp tử(AA) hoặc dị hợp tử(Aa) cho cơ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn kiÓm tra kiÓu gen lai víi c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn Råi sau đó dựa vào kiểu hình con lai để xác định: - Nếu con lai phân tích đều đồng tính, chứng tỏ cơ thể mang tính trạng trội chỉ tạo ra một loại giao tử(A) tức là đồng hợp(AA) 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Nếu con lai phân tích đều phân tính có hai kiểu hình chứng tỏ cơ thể mang tính trội đã tạo ra 2 loại giao tử tức là dị hợp (Aa)  Sơ đồ minh hoạ: *Trường hợp 1: + P: AA(Tính trội đồng hợp) x aa(TÝnh lÆn) GP: A a F1 Aa(Con đồng tính- Có một kiểu hình) *Trường hợp 2: + P: Aa(TÝnh tréi dÞ hîp) x aa(TÝnh lÆn) GP: A, a a F1 1Aa : 1aa Con lai ph©n ph©n tÝnh 2 kiÓu h×nh 1 tréi : 1lÆn. Câu 5 Tương quan trội lặn có ý nghĩa gì trong thực tiễn sản xuất ? TL: Tương quan trội, lặn là hiện tượng phổ biến ở giới sinh vật. - Tính trạng trội thường là tính trạng tốt vì vậy trong chọn giống phát hiện tính trạng trội để tập hợp các gen trội quý vào 1 kiểu gen, tạo giống có ý nghĩa kinh tế. - Trong chọn giống, để tránh sự phân li tính trạng, xuất hiện tính trạng xấu phải kiểm tra độ thuần chủng của giống. C©u 6: So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ kÕt qu¶ ë F1 vµ F2 trong phÐp lai mét cặp tính trạng có hiện tượng trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn? TL: *Sù gièng nhau Nếu bố mẹ đều thuần chủng về một cặo tính trạng tương phản thì có 2 hiện tượng trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn có các đặc điểm giống nhau là: F1 đều đồng tính (Chỉ xuất hiện một kiểu hình) F2 đều phân tính ( Có trên 1 kiểu hình) *Sù kh¸c nhau : TÝnh tréi hoµn toµn TÝnh tréi kh«ng hoµn toµn F1 đồng tính trội của bố hoặc mẹ F1 đồng tính trung gian của bố và mẹ TØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 lµ 3 tréi: 1lÆn . TØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 lµ 1 tréi: 2 trung gian:1lÆn C©u 7 C¨n cø vµo ®©u mµ men ®en l¹i cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh d¹ng hạt đậu trong các thí nghiệm của mình di truyền độc lập với nhau? Giải thích và chøng minh? TL: Men đen đã dựa vào sự phân tích kết quả thu được ở F2 trong thí nghiệm 2 cặp tính tr¹ng vÒ mµu s¾c vµ h×nh d¹ng h¹t nh­ sau : F2 cã 315 Vµng, tr¬n: 101 Vµng, nh¨n :108 Xanh, tr¬n :32 Xanh, nh¨n XÊp xØ TØ lÖ 9 vµng, tr¬n: 3 vµng, nh¨n: 3 xanh, tr¬n : 1 xanh, nh¨n. +VÒ mµu s¾c : Vµng 315+101 2,97 xÊp xØ 3 h¹t vµng = = 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Xanh 108+32 1 1 h¹t xanh + VÒ h×nh d¹ng h¹t: H¹t tr¬n 315+108 3,18 xÊp xØ 3 h¹t tr¬n = = H¹t nh¨n 101+32 1 1 h¹t nh¨n  Như vậy : Nếu xét riêng từng cặp tính trạng thì mỗi cặp tính trạng độc lập cho Kquả 3 trội: 1lặn của định luật phân ly . *NÕu xÐt c¶ 2 cÆp tÝnh tr¹ng : TØ lÖ 9 vµng, tr¬n: 3 vµng, nh¨n: 3 xanh, tr¬n : 1 xanh, nh¨n. =( 3 vµng:1 xanh) (3 tr¬n : 1 nh¨n) TØ lÖ kiÓu h×nh ë F2 chÝnh b»ng tÝch sè tØ lÖ cña hai tÝnh tr¹ng hîp thµnh nã.  Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, Men ®en kÕt luËn r»ng c¸c tÝnh tr¹ng vÒ mµu s¾c và hình dạng hạt đậu trong thí nghiệm của ông di truyền độc lập với nhau. Câu 8: Biến dị tổ hợp là gì ? Nó được xác định ở hình thức sinh sản nào ? Cho ví dụ minh ho¹ ? TL: - Biến dị tổ hợp: Là loại biến dị do sự sắp xếp lại các đặc điểm di truyền của bố mẹ trong quá trình sinh sản, dẫn đến các thế hệ con, cháu xuất hiện kiểu hình khác với bố mẹ.. + lo¹i biÕn dÞ xuÊt hiÖn rÊt phæ biÕn ë nh÷ng loµi SV cã h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh(giao phèi) VÝ dô cho giao phèi gi÷a ®Ëu hµ lan thuÇn chñng h¹t vµng, tr¬n víi c©y thuÇn chñng h¹t xanh, nhăn thu được F1 đều có hạt vàng, trơn. - Cho F1 tù thô phÊn, F2 xuÊt hiÖn tØ lÖ kiÓu h×nh xÊp xØ 9 vµng, tr¬n: 3 vµng, nh¨n: 3 xanh, tr¬n: 1 xanh, nh¨n. Do sù s¾p xÕp l¹i c¸c yÕu tè di truyÒn trong qu¸ tr×nh sinh s¶n t¹o ra F2 biÕn dÞ tæ hîp vÒ kiÓu h×nh lµ h¹t vµng, nh¨n vµ h¹t xanh, tr¬n. Câu 9: Men đen đã giải thích kết quả thí nghiệm về lai hai cặp tính trạng của mình ntn? TL: Theo Men ®en mçi cÆp tÝnh tr¹ng do mét cÆp nh©n tè di truyÒn(cßn gäi lµ cÆp gen) quy định và ông kí hiệu: - Gen A qđịnh hạt vàng Gen B qđịnh hạt trơn - Gen a qđịnh hạt xanh Gen b qđịnh hạt nhăn *Cơ chế của sự di truyền các tính trạng dựa trên sự phân ly độc lập và tổ hựop tự do của c¸c cÆp gen trong ph¸t sinh giao tö vµ sù kÕt hîp ngÉu nhiªn cña c¸c giao tö trong thô tinh. +Quá trình được minh hoạ dưới đây: P: T/chñng h¹t vµng, tr¬n AABB. X. T/chñng h¹t xanh, nh¨n aabb 3. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GP: AB F1. F2. ab AaBb(100% h¹t vµng tr¬n). : AB AABB(V-T) AABb(V-T) AaBB(V-T) AaBb(V-T). AB Ab aB ab KÕt qu¶ ë F2 K -Sè tæ hîp : 16 -TØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh ë F2: 9 vµng, tr¬n 3 vµng, nh¨n 3 xanh, tr¬n 1 xanh, nh¨n. Ab AABb(V-T) AAbb(V-N) AaBb(V-T) Aabb(V-N). aB AaBB(V-T) AaBb(V-T) aaBB(X-T) aaBb(X-T). ab AaBb(V-T) Aabb(V-N) aaBb(X-T) aabb(X-N). Câu 10 : Nêu nội dung và ý nghĩa của quy luật phân ly độc lập? TL: -Nội dung của quy luật phân ly độc lập: các cặp nhân tố di truyền(cặp gen) đã phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tử. - ý nghĩa của quy luật phân ly độc lập: Giải thích nguyên nhân làm xuất hiện biến dị tæ hîp phong phó ë c¸c loaig giao phèi. Lo¹i biÕn dÞ nµy lµ nguån nguyªn liÖu cña tiÕn ho¸ va chän gièng. C©u 11: ThÕ nµo lµ biÕn dÞ tæ hîp? T¹i sao c¸c loµi giao phèi (Sinh s¶n h÷u tÝnh) l¹i t¹o ra nhiÒu biÕn dÞ tæ hîp h¬n so víi c¸c loµi sinh s¶n v« tÝnh?. TL: - Biến dị tổ hợp: Là loại biến dị do sự sắp xếp lại các đặc điểm di truyền của bố mẹ trong quá trình sinh sản, dẫn đến các thế hệ con, cháu xuất hiện kiểu hình khác với bố mẹ. - C¸c loµi giao phèi t¹o ra nhiÒu biÕn dÞ tæ hîp h¬n nh÷ng loµi sinh s¶n v« tÝnh v×: + Trong giảm phân có sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST tương đồng khác nhau khi đi về hai cực của tế bào đã tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau vÒ nguån gèc NST. + Trong thô tinh: Cã sù tæ hîp ngÉu nhiªn gi÷a gi÷a c¸c giao tö cña bè vµ c¸c giao tử của mẹ đã tạo ra nhiều tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc NST. Đó là nguyên nh©n chÝnh lµm xuÊt hiÖn c¸c biÕn dÞ tæ hîp v« cïng phong phó ë c¸c loµi sinh s¶n h÷u tÝnh.. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Chương II- nhiễm sắc thể Câu 12: Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội ? Bộ NST lưỡng bội Bộ NST đơn bội -Bé NST lµ 2n lu«n s¾p xÕp thµnh tõng cÆp. -Bé NST lµ n lu«n tån t¹i thµnh nhiÒu chiÕc riªng lÎ. -Mçi cÆp gåm 1 chiÕc cã nguån gèc tõ bè - Mçi chiÕc hoÆc cã nguån gèc tõ bè hoÆc vµ 1 chiÕc cã nguån gèc tõ mÑ. cã nguån gèc tõ mÑ. - Cã trong hÇu hÕt c¸c tÕ bµo b×nh - ChØ cã trong giao tö. thường(2n) ngoại trừ giao tử. C©u 13: CÊu tróc ®iÓn h×nh cña NST ®­îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë kú nµo cña qu¸ tr×nh phân chia TB? mô tả cấu trúc đó ? TL: CÊu tróc ®iÓn h×nh cña NST ®­îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë kú gi÷a cña qu¸ tr×nh ph©n chia TB vì ở kì này NST đã co ngắn cực đại và có dạng đặc trưng . CÊu tróc cña NST ®­îc m« t¶ ë kú gi÷a nh­ sau : - Về kích thước có chiều dài từ 0,5 đến 50 micromet đường kính 0,2 – 2 micromet. - VÒ h×nh d¹ng : D¹ng h×nh h¹t, h×nh que, h×nh ch÷ V... - VÒ cÊu t¹o: NST lóc nµy ë tr¹ng th¸i kÐp gåm 2 cr«matit gièng hÖt nhau g¾n víi nhau ë tâm động(eo thứ nhất) chia NST thành 2 cánh. Tâm động là điểm dính NST vào sợi tơ vô sắc trong thoi phân bào. Nhờ đó khi tơ co rút trong qtrình phân bào nst di chuyển về các cùc cña TB . ë 1 sè NST cã eo thø thø cÊp(eo thø 2) trªn mét c¸nh cña NST. Câu 14: Vai trò của NST đối với di truyền các tính trạng? TL: - NST là cấu trúc mang gen, trên đó mỗi gen ở một vị trí xác định. Những biến đổi về cấu trúc, số lượng NST đều dẫn tới biến đổi tính trạng di truyền. - NST có bản chất là ADN, sự tự nhân đôi của ADN dẫn tới sự tự nhân đôi của NST nªn tÝnh tr¹ng di truyÒn ®­îc sao chÐp qua c¸c thÕ hÖ tÕ bµo vµ c¬ thÓ. Câu 15: Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kỳ nào của chu kỳ TB ? Những diễn biến c¬ b¶n cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n ? TL: *Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kỳ trung gian của chu kỳ TB, còn gọi là giai đoạn chuÈn bÞ cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n . * Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n: 1. Vào kỳ trung gian : NST duỗi xoắn cực đại có dạng sợi mảnh và diễn ra sựu nhân đôi t¹o c¸c NST kÐp. 2 Kỳ đầu : Các NST kép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn lại. 3. Vào kỳ giữa các NST kép đóng xoắn cực đại và co ngắn tối đa, có dạng đặc trưng. Chúng chuyển về tập trung thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. 4.Kỳ sau : hai crômatit của mỗi NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn rồi phân ly vÒ 2 cùc TB nhê sù co rót cña c¸c sîi t¬ thoi ph©n bµo. 5. Kỳ cuối Các NST đơn duỗi xoắn tối đa, tạo trở lại dạng sợi mảnh trong các TB con. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> C©u 16: Tr×nh bµy ý nghÜa cña nguyªn ph©n? VÒ mÆt di truyÒn ý nghÜa c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n lµ g× ? TL: *ý nghÜa cña nguyªn ph©n : - Nguyên phân là cơ chế duy trì ổn định bộ NST của loài về số lượng , hình dạng và cấu tróc qua c¸c thÕ hÖ tÕ bµo cña cïng mét c¬ thÓ. - Tăng nhanh sinh khối tế bào đảm bảo phân hoá mô, cơ quan tạo nên cơ thể . - Tạo điều kiện cho các đột biến nhân tế bào sinh dưỡng nhân nên trong các mô. - Nguyªn ph©n lµ c¬ së cña sù sinh s¶n v« tÝnh. * VÒ mÆt di truyÒn : ý nghÜa c¬ b¶n cña qtr×nh nguyªn ph©n lµ sù sao chÐp nguyªn vÑn bé NST cña TB mÑ cho 2 tÕ bµo con. C©u 17 : Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST qua c¸c kú cña gi¶m ph©n ? 1.ë lÇn ph©n bµo I: - Kỳ trung gian I: các NST duỗi xoắn cực đại, dạng sợi mảnh và tự nhân đôi tạo thành NST kÐp. -Kỳ đầu I: Các NST kép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn lại. Sau đó xảy ra tiếp hợp giữa 2 NST kép trong mỗi cặp tương đồng. -Kỳ giữa I: Các NST kép xếp thành 2 hàng song song trên mặt phẳng xích đạo của thoi ph©n bµo. -Kỳ sau I: Các cặp NST kép tương đồng phân ly độc lập với nhau về 2 cực của tế bào. -Kỳ cuối I. Bộ NST đơn bội trong tế bào con vẫn giữ nguyên trạng thái kép và đóng xoắn. 2. ë kú ph©n bµo II. - Kú trung gian II:c¸c NST kÐp gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i gièng kú cuèi vµ kh«ng x¶y ra tù nhân đôi. - Kỳ đầu II: các NST kép đóng xoắn, co ngắn. - Kỳ giữ II: Các NST ké tập trung xếp thành 1 hàng trên mp xích đạo của thoi phân bào. Mçi NST kÐp g¾n víi 1 sîi cña thoi ph©n bµo. -Kỳ sau II: Mỗi NST kép tách tâm động tạo thành 2 NST đơn và mỗi chiếc NST đơn phân ly vÒ mét cùc cña TB. -Kỳ cuối II: Mỗi TB con có chứa bộ NST đơn bội ở trạng thái đơn. C©u 18: Nªu nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n ? TL:*§iÓm gièng nhau -ở kỳ trung gian có sự nhân đôi của NST mà thực chất là sự nhân đôi của ADN. - Trải qua các kì phân bào tương tự nhau. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Đều có sự biên sđổi hình thái NST theo chu kỳ đóng xoắn và tháo xoắn đảm bảo cho NST nhân đôi và thu gọn cấu trúc để tập trung trên mặp phẳng xích đạo ở kỳ giữa. - ë lÇn ph©n bµo II cña gi¶m ph©n gièng ph©n bµo nguyªn ph©n. - Đều là cơ chế sinh học đảm bảo ổn định vật chất di truyền. *§iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n : Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n - X¶y ra 1 lÇn ph©n bµo tõ 1 tÕ bµo mÑ - X¶y ra 2 lÇn ph©n bµo tõ 1 tÕ bµo mÑ t¹o ra 2 tÕ bµo con t¹o ra 4 tÕ bµo con - Sè NST trong TB con b»ng 2n gièng - Sè NST trong TB con b»ng n gi¶m tÕ bµo mÑ mét nöa so víi tÕ bµo mÑ - NST cã 1 lÇn s¾p xÕp trªn mÆt ph¼ng - NST cã 2 lÇn s¾p xÕp trªn mÆt ph¼ng xích đạo của thoi phân bào và phân xích đạo của thoi phân bào và phân ly vÒ 2 cùc cña tÕ bµo ly vÒ 2 cùc cña tÕ bµo - Kh«ng x¶y ra tiÕp hîp NST - x¶y ra tiÕp hîp NST Câu 19: Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở động vật: TL: *-Quá trình phát sinh giao tử đực ở động vật: ở Đv sự phát sinh giao tử đực( được gọi là tinh trùng) xảy ra trong tuến sinh dục đực là tinh hoµn. Qu¸ tr×nh diÔn ra nh­ sau: + C¸c tÕ bµo mÇm sinh dôc(2n) nguyªn ph©n nhiÒu lÇn liªn tiÕp t¹o nhiÒu TB con ®­îc gäi lµ tinh nguyªn bµo. C¸c tinh nguyªn bµo ph¸t triÓn thµnh tinh bµo bËc 1. + Các tinh boà bậc 1 sau đó giảm phân. mỗi tinh bào bậc 1 có 2 lần phân bào, lần thứ nhất tạo ra 2 Tb con là 2 tinh bào bậc 2, lần thứu 2 tạo ra 4 tinh tử. Cả 4 tinh tử đề phát triển thành tinh trùng đều có chưúa n NST .  Quá trình phát sinh giao tử cái ở động vật :  giao tö c¸i cßn gäi lµ trøng ®­îc y¹o ra trong tuyÕn sinh dôc c¸i lµ buång trøng.  C¸c TB mÇm (2n) nguyªn ph©n nhiÒu lÇn liªn tiÕp t¹o ra c¸c TB con gäi lµ no·n nguyªn bµo. c¸c no·n nguyªn bµo ph¸t triÓn thµnh no·n bµo bËc 1.  Mçi no·n bµo bËc 1 gi¶m ph©n qua 2 lÇn ph©n bµo: - lần thứ 1: tạo ra 1 TB có kích thước lớn gọi là noãn bào bậc 2 và 1 TB có kích thước nhỏ gọi là thể cực1. - Lần thứ 2 : 2 Tb con được tạo ra từ lần phân bào thứ nhất tiếp tục tạo ra 4 TB đều đơn bội . Trong 4 tế bào con đó có 1 TB có kích thước lớn trở thành trứng có khả n¨ng thô tinh vµ 3 TB con trë thµnh 3 thÓ cùc vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thô tinh vµ bÞ tho¸i ho¸. Câu 20 :Trình bày cơ chế duy trì bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ? Bộ NST đó có thể bị biến đổi do hiện tượng nào? Giải thích hiện tượng đó? 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TL: *Cơ chế duy trì bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào của cùng một cơ thÓ: - §Æc ®iÓm c¸c kú ph©n bµo nguyªn ph©n : + Kỳ trung gian: NST duỗi xoắn cực đại ở dạng sợi mảnh, cuối kỳ có sựu phân đôi ADN để thành các sợi cơ bản. +Kỳ trước : NST co rút ngắn lại. Mỗi NST đơn đã nhân đôi thành một NST kép gồm 2 crômatít đính nhau ở tâm động. cuối kỳ màng nhân mất . +Kỳ giữa : Các NST co rút ngắn lại cực đại ở dạng điển hình tập trung trên mặt phẳng xích đạo. + Kỳ sau : các crômatit trong từng NST kép tách nhau qua tâm động di chuyển về 2 cùc cña tÕ bµo. +Kỳ cuối : Các NST phân đều về 2 cực tế bào tạo ra 2 tế bào con có bộ NST giống hệt tế bào mẹ. Nhờ quá trình nguyên phân đảm bảo cho sự kế tục vật chất di truyền ổn định trong một đời cá thể.  *Cơ chế duy trì bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ của loài đó là sự phối hîp 2 c¬ chÕ : Gi¶m ph©n, ph¸t sinh giao tö vµ thô tinh.  Giảm phân gồm 2 lần phân bào liên tiếp, nhưng nhân đôi NST chỉ xảy ra 1 lần ở lần phân bào I, tạo ra các giao tử đơn bội.  - Thụ tinh đã phối hợp các bộ NST đơn bội của bố mẹ tạo nên hựop tử lưỡng bội đảm bảo sự kế tục vật chất di truyền qua các thế hệ.  Như vậy sự kết hợp các hoạt động của NST : nhân đôi, phân li, tổ hựop tự do đảm bảo sự ổn định vật chất di truyền trong 1 đời cá thể và qua các thế hệ cá thể của loµi.  *Các hiện tượng làm biến đổi bộ NST  Biến đổi số NST do tác nhân gây đột biến bên ngoài và rối loạn trao đổi chất nội bào, NST nhân đôi bình thường nhưng không phân li. Nếu sảy ra trên toàn bộ bộ NST h×nh thµnh thÓ ®a béi, nÕu s¶y ra ë tõng cÆp NST riªng lÎ t¹o nªn c¸c d¹ng dÞ béi.  Biến đổi cấu trúc NST do các tác nhân gây đột biến vật lý hoá học và rối loại hình thành NST gây ra 4 dạng đột biến cơ bản : mất đoạn, đảo đoạn, lặp đoạn, chuyển đoạn. Các dạng đột biến ảnh hưưỏng đén sự tồn tại, sinh sản và tiến háo cua rsinh vËt.  Đột biến các gen tồn tại trên NST do các tác nhân gây đột biến vật lí, hoá học làm thay đổi số lượng trình tự phân bố các nuclêôtit .Đột biến gen làm thay đổi chất lượng cấu trúc của NST.. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> C©u 21 : BiÕn dÞ tæ hîp xuÊt hiÖn phong phó ë nh÷ng loµi sinh s¶n h÷u tÝnh ®­îc gi¶i thÝch trªn c¬ së nµo? TL: - BiÕn dÞ tæ hîp xuÊt hiÖn phong phó ë nh÷ng loµi sinh s¶n h÷u tÝnh ®­îc gi¶i thÝch dựa trên hoạt động của NST trong 2 qtrình giảm phân và thụ tinh. - Trong giảm phân sự phân ly độc lập của các NST mang gen đã tạo ra nhiều loài giao tö kh¸c nhau vÒ nguån gèc. - Trong thụ tinh : Xảy ra sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử đã tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp NST khác nhau.Những hoạt động trên của NST xuất hiện nhiÒu biÕn dÞ tæ hîp, t¹o nguyªn liÖu cho tiÕn ho¸ vµ chän gièng. Câu 22 : Những điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ? NST giíi tÝnh NST thường -ChØ cã 1 cÆp trong TB 2n -Cã nhiÒu trong TB 2n *VÒ h×nh d¹ng: *VÒ h×nh d¹ng: - H×nh que, h×nh mãc H×nh sîi, h×nh xo¾n, h×nh h¹t. - Khác nhau giữa giống đực và giống cái. - Gièng nhau ë c¶ 2 giíi -Là cặp tương đồng XX hoặc không tương -Đều là những cặp tương đồng giống nhau đồng XY khác nhau giữa giới đực và giới ở giới đực và giới cái trong loài. c¸i trong loµi. - Có chức năng quy định giới tính - Không có chức năng quy định giới tính Câu 23 Trình bày cơ chế sinh con trai hay con gái ở người? Quan niệm sinh con trai hay con gái do người mẹ quyết định đúng hay sai ? TL: a) cơ chế sinh con trai hay con gái ở người Con trai có cặp NST giới tính XX Con gái có cặp NST giới tính XY + Khi giaûm phaân hình thaønh giao tử, con g¸i cho 1 loại giao tử (trứng) X, con trai cho 2 loại giao tử(2 loại tinh trøng ) X và Y mỗi loại chiếm 50%; + Khi thụ tinh có sự tổ hợp giữa tinh trùng và trứng hình thành 2 loại tổ hợp XX(gái) và XY(trai) với tỉ lệ 1 : 1. Sơ đồ: P : XX (mẹ) x XY(bố) GP: X X, Y F1: 1 XX : 1 XY 1 gaùi : 1 trai. b)Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái là quan niệm không đúng: vì giới tính của con do sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các loại giao tử trong đó 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> mÑ chØ duy nhÊt cã 1 lo¹i trøng mang X v× vËy giíi tÝnh cña con cßn phô thuéc vµo trøng kÕt hîp víi tinh trïng mang X hay Y cña bè. Câu 24 .Trình bày cơ chế xác định giới tính ở người ?Tại sao trong cấu trúc dân số , tỉ lÖ nam, n÷ xÊp xØ1:1 b»ng nhau ? TL: ở người do nam tạo ra 2 loại tinh trùng X và Y với tỉ lệ ngang nhau . Hai loại tinh trùng này kết hợp với 1 lọai trứng X duy nhất ở người nữ nên dẫn đến trong cấu trúc dân sè víi quy m« lín tØ lÖ nam: n÷ xÊp xØ 1:1 b»ng nhau. Sơ đồ minh ho¹: Bè, mÑ : XX (Namï) x XY(N÷) Giao tö X X, Y Con: 1 XX : 1 XY TØ lÖ giíi tÝnh 1 N÷ : 1 Nam Tỉ lệ nam nữ xấp xỉ 1 : 1 vì : Do sự phân li của cặp NST giới tính XY trong phát sinh giao tử tạo ra 2 loại tinh trùng X và Y với số lượng ngang nhau. Qua thụ tinh của 2 loại tinh trùng này với trứng mang NST X tạo ra 2 loại tổ hợp XX và XY với số lượng ngang nhau. Do đó tỉ lệ nam nữ xấp xĩ 1 : 1 .. Câu 25 : Tại sao con người có thể điều chỉnh tỉ lệ đực cái: cái ở vật nuôi? Điều đó có ý nghÜa g× trong thùc tiÔn? TL: Vì sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường trong và bên ngoài cơ thể. - MT beân trong: hooùc moân sinh duïc - MT bên ngoài: nhiệt độ, ánh sáng, thức ăn,…. -Việc chủ động điều chỉnh tỉ lệ đực : cái ở vật nuôi cho phù hợp với mục đích sản xuất làm tăng hiệu quả kinh tế cao nhất cho con người. Câu 26 : Thế nào là di truyền liên kết? Hiện tượng này bổ sung cho định luật phân ly cña Men ®en ntn? TL: - Di truyền liên kết là hiện tượng một nhóm tính trạng được di truyền cùng nhau được quy định bởi các gen nằm trên cùng 1 NST, cùng phân li trong quá trình phân bào. - Di truyền liên kết bổ sung cho nội dung định luật Men đen như sau: + Định luật phân ly độc lập được Menđen phát hiện trên cơ sở các tính trạng do các gen quy định nó nằm trên các NST khác nhau tức mỗi NST ông chỉ xét đến 1 gen. + Nhưng trên thực tế trong TB số lượng gen luôn lớn hơn rất nhiều so với số NST nên mỗi NST phải mang nhiều gen. Vì vậy ở cơ thể SV hiện tượng di truyền liên kết là hiện tượng phổ biến. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> C©u 27. H·y gi¶i thÝch thÝ nghiÖm cña Moocgan vÒ sù di truyÒn liªn kÕt dùa trªn c¬ së tÕ bµo häc ? P: Xám, dài x Đen, cụt BV BV. G:. bv bv. BV. bv BV bv. F1. (100% Xám, dài). Ruồi đực F1 Lai phõn tớch : F1 :. ♂. BV bv. x. G:. BV,. bv. FB :. 1. BV bv. :. ♀. bv bv. bv 1. bv bv. (1 Xám, dài) ( 1 Đen, cụt) *Gi¶i thÝch : *Ruồi đực F1 dị hợp 2 cặp gen nằm trên 1 cặp NST . -Gen B(th©n x¸m) liªn kÕt víi gen V (C¸nh dµi) trªn 1 NST. gen b(Thân đen) liên kết với gen v ( Cánh ngắn) trên 1 NST còn lại của cặp NST tương đồng. -Các gen trên 1 NST cùng phân li trong giảm phân dẫn đến F1 dị hợp 2 cặp gen nhưng chỉ tạo ra 2 loại giao tử chứ không phải 4 loại giao tử như ở định luật phân ly độc lập. C©u 28 : ý nghÜa cña di truyÒn liªn kÕt? TL:- H¹n chÕ biÕn dÞ tæ hîp duy tr× c¸c kiÓu gen gièng bè mÑ. -Nhờ hiện tượng liên kết hoàn toàn nên qua chọn lọc đã chọn được những giống có phẩm chÊt tèt lu«n ®i kÌm víi nhau. chương iii- adn và gen Câu 29 Nêu đặc điểm cấu tạo hoá học của ADN ? TL: - ADN ®­îc cÊu t¹o tõ c¸c nguyªn tè C, H, O, N vµ P. - ADN thuộc loại đại phân tử và cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là các nuclª«tit (gåm 4 lo¹i A, T, G, X). - Phân tử ADN của mỗi loài sinh vật đặc thù bởi số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp cña c¸c lo¹i nuclª«tit. Tr×nh tù s¾p xÕp kh¸c nhau cña 4 lo¹i nuclª«tit t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng cña ADN. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Tính đa dạng và đặc thù của ADN là cơ sở phát triển cho tính đa dạng và đặc thù của sinh vËt. Câu 30 Giải thích vì sao ADN có tính đa dạng và tính đặc thù ? Nêu ý nghĩa của nó đối với di truyền ở sinh vật ? TL: Giải thích tính đa dạng và tính đặc thù của ADN: ADN được cấu tạo bởi hàng vạn đến hàng triệu N với 4 loại khác nhau là Ađênin(A) , timin(T), Xit«zin(X) vµ guanin(G) .Tr×nh tù s¾p xÕp kh¸c nhau cña 4 lo¹i nuclª«tit t¹o nên tính đa dạng và đặc thù của ADN. +Tính đa dạng của ADN : 4 loại N: A, T, G, X sắp xếp với thành phần và số lượng trËt tù kh¸c nhau t¹o nªn v« sè laäi ADN ë c¸c c¬ thÓ sinh vËt. + Tính đặc thù của ADN : mỗi loại ADN trong cơ thể sinh vật có thành phần , số lượng và trật tự xác định của các nu. *ý nghĩa của tính đa dạng và đặc thù của ADN đối với di truyền ở sinh vật : + TÝnh ®a d¹ng cña ADN lµ c¬ së t¹o nªn sù phong phó vÒ th«ng tin di truyÒn ë c¸c loµi sinh vËt. + Tính đặc trưng của ADN góp phần tạo nên sự ổn định về thông tin di truyền ở mçi loµi sinh vËt. C©u 31: M« t¶ cÊu tróc kh«ng gian cña ADN ? HÖ qu¶ cña nguyªn t¾c bæ sung ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo ? TL:. *M« t¶ cÊu tróc kh«ng gian cña ADN: - Phân tử ADN là một chuỗi xoắn kép, gồm 2 mạch đơn song song, xoắn đều quanh 1 trôc theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. - Mçi vßng xo¾n cao 34 angt¬ron gåm 10 cÆp nuclª«tit, ®­êng kÝnh vßng xo¾n lµ 20 angt¬ron. - C¸c nuclª«tit gi÷a 2 m¹ch liªn kÕt b»ng c¸c liªn kÕt hi®ro t¹o thµnh tõng cÆp A-T; GX theo nguyªn t¾c bæ sung. * HÖ qu¶ cña nguyªn t¾c bæ sung: + Do tính chất bổ sung của 2 mạch nên khi biết trình tự đơn phân của 1 mạch có thể suy ra trình tự đơn phân của mạch kia. + Tỉ lệ các loại đơn phân của ADN: A = T; G=X  A+ G = T + X (A+ G) : (T + X) = 1. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Câu 32 Mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của ADN? TL: *Quá trình tự nhân đôi: - ADN tự nhân đôi diễn ra trong nhân tế bào, tại các NST ở kì trung gian. - ADN tự nhân đôi theo đúng mẫu ban đầu. - Quá trình tự nhân đôi: + + đầu tiên phân tử ADN tháo xoắn và tách dần dần 2 mạch đơn theo chiều dọc đưới tác dông cña enzym. + Các nuclêôtit trên 2 mạch ADN liên kết với nuclêôtit tự do trong môi trường nội bào theo NTBS. + 2 m¹ch míi cña 2 ADN dÇn ®­îc h×nh thµnh dùa trªn m¹ch khu«n cña ADN mÑ vµ ngược chiều nhau. + Kết quả: cấu tạo 2 ADN con được hình thành giống nhau và giống ADN mẹ, trong đó mçi ADN con cã 1 m¹ch cña mÑ, 1 m¹ch míi tæng hîp tõ nguyªn liÖu néi bµo. (§©y lµ cơ sở phát triển của hiệ tượng di truyền). - Quá trình tự nhân đôi của ADN diễn ra theo nguyên tắc bổ sung và giữ lại 1 nửa (nguyªn t¾c b¸n b¶o toµn). C©u 33.Nªu Chøc n¨ng cña ADN? Gi¶i thÝch v× sao hai ADN con ®­îc t¹o ra qua c¬ chế nhân đôi lại giống ADN mẹ? TL: * Chøc n¨ng cña ADN - ADN lµ n¬i l­u tr÷ th«ng tin di truyÒn (th«ng tin vÒ cÊu tróc pr«tªin). - ADN thực hiện sự truyền đạt thông tin di truyền qua thế hệ tế bào và cơ thể. * Giải thích :Sau khi enzim tác động làm tách 2 mạch đơn của ADN mẹ, các Nu của môi trường vào liên kết với các nu trên cả 2 mạch của ADN mẹ(gọi là 2 mạch gốc hay 2 mạch khuôn) theo đúng ntắc bổ sung đó là: A mạch gốc liên kết với T môi trường; T mạch gốc liên kết với A môi trường G mạch gốc liên kết với X môi trường X mạch gốc liên kết với G nôi trường Nhờ nguyên tắc bổ sung mà từ mỗi mạch gốc đã tổng hợp 1 mạch giống hệt với m¹ch bæ sung víi nã råi liªn kÕt t¹o ra ADN con gièng hÖt ADN mÑ ban ®Çu. C©u 34. Gen lµ g×? Nªu b¶n chÊt ho¸ häc vµ chøc n¨ng cña gen? - Gen là 1 đoạn của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định . - Ph©n tö AND cã chøa rÊt nhiÒu gen vµ nhiÒu lo¹i gen kh¸c nhau, nh­ng quan träng nhất là những gen cấu trúc. Mỗi gen cấu trúcc trung bình có chứa từ 600 đến 1500 cÆp N. + Về mặt cấu tạo hoá học, gen có cấu tạo tương tự như AND với 2 mạch xoắn và 4 loại đơn phân là Ađênin(A); Timin(T); guanin(G); Xitôzin(X). 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Về mặt chức năng: Mỗi gen cấu trúc chứa thông tin quy định cấu trúc của một loại Prôtêin nào đó và từ dó nó quy định một loại tính trạng nào đó của cơ thể. C©u 35. Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n trong cÊu tróc cña ARN vµ AND? ARN AND +Đa phân tử có kích thước và khối +Đại phân tử , có kích thước và khối lượng bé. lượng lớn +Có cấu trúc mạch đơn. + Cã cÊu tróc m¹ch kÐp + X©y dùng tõ 4 lo¹i rib«nuclª«tÝt + X©y dùng tõ 4 lo¹i nuclª«tÝt +Có chứa loại đơn phân Uraxin và +Có chứa loại đơn phân timin và không kh«ng cã lîi timin cã lo¹i Urain. C©u 36. ARN ®­îc tæng hîp dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c nµo? Nªu b¶n chÊt cña mèi quan hệ theo sơ đồ: Gen-> ARN? TL: + ARN ®­îc tæng hîp trªn khu«n mÉu lµ mét m¹ch cña gen vµ diÔn ra theo nguyªn t¾c bæ sung. + B¶n chÊt cña mèi quan hÖ gen-> ARN lµ tr×nh tù c¸c N trªn m¹ch khu«n cña gen quy định trình tự các ribônu trên mạch ARN. Cơ chế này diễn ra như sau: Gen tháo xoắn, tách dần 2 mạch đơn. + Các nuclêôtit trên mạch khuôn vừa tách ra liên kết với nuclêôtit tự do trong môi trường néi bµo theo nguyªn t¾c bæ sung A – U; T – A; G – X; X – G. + Khi tæng hîp xong ARN t¸ch khái gen rêi nh©n ®i ra tÕ bµo chÊt. . Câu 37. Tính đa dạng và tính đặc thù của Prôtêin do yếu tố nào xác định? TL: - Prôtêin thuộc loại đại phân tử. - Pr«tªin cÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n. §¬n ph©n lµ c¸c axit amin gåm kho¶ng 20 lo¹i axit amin kh¸c nhau. - Vì prôtêin cấu tạo theo nguyên tắc đa phân với hơn 20 loại aa khác nhau đã tạo nên tính đa dạng và đặc thù của prôtêin. +H¬n 20 lo¹i axÝt amin liªn kÕt víi nhau theo nh÷ng c¸ch rÊt kh¸c nhau , t¹o nªn v« sè loại prôtêin trong các cơ thể động, thực vật. . - Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin còn thể hiện ở cấu trúc không gian: + CÊu tróc bËc 1: lµ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c aa trong chuçi aa. + CÊu tróc bËc 2: lµ chuçi aa t¹o c¸c vßng xo¾n lß xo. + Cấu trúc bậc 3: do cấu trúc bậc 2 cuộn xếp theo kiểu đặc trưng. + CÊu tróc bËc 4: gåm 2 hay nhiÒu chuçi aa cïng lo¹i hay kh¸c lo¹i kÕt hîp víi nhau. Cấu trúc bậc 3 và bậc 4 còn thể hiện tính đặc trưng của prôtêin Câu 38. Vì sao nói Prôtêin có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể?. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TL: Pr«tªin lµ chÊt sèng c¬ b¶n trong tÕ bµo, cã c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau trong c¬ thÓ sèng nh­: + Pr«tªin cÊu tróc : lµ thµnh phÇn cña tÕ bµo, m«, c¸c c¬ quan, hÖ c¬ quan vµ c¬ thÓ. + Prôtêin hooc môn : điều hoà các quá trình trao đổi chất trong tế bào và cơ thể. + Pr«tªin kh¸ng thÓ cã chøc n¨ng b¶o vÖ c¬ thÓ. + Prôtêin là thành phần của cơ tham gia vận động cơ thể. + Prôtêin còn là nguồn dự trữ cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào. + Pr«tªin enzyme: Xóc t¸c cña c¸c ph¶n øng ho¸ sinh trong toµn bé qu¸ tr×nh trao đổi chất của cơ thể. + Pr«tªin cßn biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng cña c¬ thÓ. => Vì vậy Prôtêin có vai trò rất quan trọng đối với tế bào và cơ thể. C©u 39. Nªu mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN, gi÷a ARN vµ Pr«tªin? 1. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN: + Chức năng của gen là chứa đựng thông tin quy định cấu trúc của một loại Prôtêin nào đó. Thông tin di truyền của gen thực hiện ở trình tự các N, cứ 3N(được gọi là 1 bộ ba) sẽ quy định tổng hợp một loại a.a của Prôtêin. + Khi tæng hîp ARN, trËt tù c¸c bé ba trªn m¹ch khu«n cña gen ®­îc sao chÐp sang c¸c bé ba cña ARN. Nãi c¸ch kh¸c tr×nh tù c¸c bé ba N cña m¹ch khu«n trªn gen quy định trình tự các bộ N của ARN. 2. Mèi quan hÖ gi÷a ARN vµ Pr«tªin. + Trong qu¸ tr×nh tæng hîp, khi rib«x«m dÞch chuyÓn qua mét bé ba N cña mARN thì có 1 a.a được tARN mang vào lắp đặt vào phân tử P tại ri bô xôm tương ứng với bộ 3 đó. Như vậy, trình tự các N trên mARN quy định trình tự sắp xếp các a.a trong phân tử P. Câu 40. Nguyên tắc bổ sung được biểu hiện trong mối quan hệ ở sơ đồ dưới đây như thÕ nµo? (1) (2) Gen( mét ®o¹n AND) mARN Pr«tªin. TL; Trong sơ đồ sau: (1) (2) Gen( mét ®o¹n AND) mARN Pr«tªin. Có 2 phương trình thể hiện nguyên tắc bổ sung là tổng hợp mARN từ gen và tổng hợp Pr«tªin. 1, Nguyªn t¾c bæ sung thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh tæng hîp mARN: + Trong quá trình tổng hợp mARN, khi gen tháo xoắn và tách hai mạch đơn, thì các N tự do của môi trường nội bào liên kết với các N trên mạch khuôn của gen theo đúng nguyên t¾c bæ sung, thÓ hiÖn nh­ sau: A mạch khuôn liên kết với U môi trường. T mạch khuôn liên kết với A môi trường. G mạch khuôn liên kết với X môi trường. X mạch khuôn liên kết với G môi trường. 2. Nguyªn t¾c bæ sung thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh tæng hîp Pr«tªin. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trong qu¸ tr×nh tæng hîp Pr«tªin, c¸c ph©n tö tARN mang a.a vµo rib«x«m khíp víi mARN theo nguyªn t¾c bæ sung, thÓ hiÖn nh­ sau: - A trên tARN khớp với U trên mARN và ngược lại. - G trên tARN khớp với X trên mARN và ngược lại. C©u 41. H·y nªu b¶n chÊt mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ng qua (1) (2) (3) Gen( mét ®o¹n AND) mARN Pr«tªin. tÝnh tr¹ng. TL: - Mèi liªn hÖ: + Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN. + mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi aa cấu tạo nên prôtêin. + Pr«tªin biÓu hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng c¬ thÓ. - B¶n chÊt mèi liªn hÖ gen  tÝnh tr¹ng: + Trình tự các nuclêôtit trong ADN (gen) quy định trình tự các nuclêôtit trong mARN qua đó quy định trình tự các aa cấu tạo prôtêin. Prôtêin tham gia cấu tạo, hoạt động sinh lÝ cña tÕ bµo vµ biÓu hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng. Câu hỏi:Trình bày mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình trong việc h×nh thµnh tÝnh tr¹ng?cho vÝ dô trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ? TL: -Sự phát triển của tính trạng nào đó nói riêng và sự hình thành một kiểu hình nói chung là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường. -Kiểu gen quy định mức phản ứng của cơ thể trước môi trường. -Môi trường xác định kiểu hình cụ thể trong giới hạn của mức phản ứng do kiểu gen quy định. VÝ dô trong n«ng nghiÖp: - n¨ng xuÊt lµ kiÓu h×nh - Kĩ thuật sản xuất là điều kiện môi trường. - giống là kiểu gen quy định giới hạn năng suất. Kĩ thuật sản xuất quy định năng suất cụ thể trong giới hạn do giống quy định C©u hái: Gen lµ g× ? Nªu b¶n chÊt ho¸ häc vµ chøc n¨ng cña gen? TL: - Gen là 1 đoạn của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định. - B¶n chÊt ho¸ häc cña gen lµ ADN. - Chức năng: gen là cấu trúc mang thông tin quy định cấu trúc của 1 loại prôtêin.. Chương IV: biến dị Câu 42. Đột biến gen là gì?Nguyên nhân phát sinh đột biến gen Cho ví dụ? TL: *Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen có liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêotit nào đó, xảy ra ở một hay một số vị trí nào đó trên phân tử ADN. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> * Nguyên nhân: - Do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể làm rối lo¹n qu¸ tr×nh tù sao cña ph©n tö ADN (sao chÐp nhÇm), xuÊt hiÖn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc do con người gây ra.. VD: + Gen bÞ mÊt 1 hay 1 sè cÆp N. + Gen bÞ thªm 1 hay 1 mét sè cÆp N + Gen bÞ thay thÕ 1 hay 1 sè cÆp N nµy b»ng 1 hay 1 sè cÆp N kh¸c. Câu 43. Tại sao đột biến gen thường có hại cho cơ thể sinh vật? Nêu vai trò và ý nghĩa của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất? + Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình bình thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn, g©y ra nh÷ng rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh tæng hîp pr«tªin. + Trong thực tiễn sản xuất, người ta gặp những đột biến tự nhiên và nhân tạo có lợi cho b¶n th©n sinh vËt.VÝ dô: §ét biÕn lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu h¹n vµ chÞu rÐt ë lóa… Đột biến gen ở vật nuôi và cây trồng có lợi cho con người, cung cấp cho con người nguồn biến dị để lựa chọn những dạng phù hợp, có lợi đối với con người. Qua đó tạo ra nh÷ng gièng cã n¨ng suÊt cao vµ phÈm chÊt tèt. Câu 44. Đột biến cấu trúc NST là gì? Có những dạng nào?Tính chất của đột biến nµy? TL: * - Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển đoạn. * Tính chất: - Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho sinh vật vì trải qua quá trình tiến hoá lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hoà trên NST. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp các gen trên đó. - Một số đột biến có lợi, có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hoá. Câu 45. Những nguyên nhân nào gây ra đột biến cấu trúc NST? TL: Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường bên trong và bªn ngoµi c¬ thÓ tíi NST. - Môi trường bên ngoài: Là do các tác nhân vật lý và hoá học tác động làm phá vỡ cÊu tróc NST hoÆc g©y ra sù s¾p xÕp l¹i c¸c ®o¹n cña chóng. - Môi trường bên trong: Là những rối loạn trong quá trình TĐC của TB tác động lªn NST. Nh÷ng nguyªn nh©n trªn cã thÓ xuÊt hiÖn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc do con người tạo ra. C©u 46.ThÓ dÞ béi lµ g×?Cã nh÷ng d¹ng nµo?C¬ chÕ ph¸t sinh vµ hËu qu¶ cña thÓ dÞ béi? TL: * Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có 1 hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng. - C¸c d¹ng:. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> + Thêm 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n + 1). + Mất 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n -1) + Mất 1 cặp NST tương đồng (2n – 2).... *Cơ chế phát sinh Trong giảm phân sự không phân li của 1 cặp NST tương đồng nào đó tạo thành 1 giao tử mang 2 NST trong 1 cặp và 1 giao tử không mang NST nào của cặp đó. - Sự thụ tinh của các giao tử bất thường này với các giao tử bình thường sẽ tạo ra các thể dị béi (2n +1 ) vµ (2n – 1) NST. - Hậu quả: Thể đột biến (2n + 1) và (2n -1) có thể gây ra những biến đổi về hình thái (hình dạng, kích thước, màu sắc) ở thực vật hoặc gây bệnh ở người như bệnh Đao, bệnh Tơcnơ. Câu 47. Sự biến đổi số lượng ở một cặp NST thường thấy những dạng nào? TL: Sự biến đổi số lượng ở 1 cặp NST thường thấy ở 2 dạng là dạng 2n+1 tức là có 1 cặp NST nào đó thừa 1 chiếc( còn gọi là thể 3 nhiễm) và dạng 2n-1 tức là có 1 cặp NST nào đó thiếu 1 chiếc( còn gọi là thể 1 nhiễm). Thường ít gặp những dạng khác do những biến đổi tăng hoặc giảm nhiều NST hơn thường gây chết ở giai đoạn phôi. Câu 48. Cơ chế nào dẫn đến hình thành thể dị bội có số NST của bộ NST là (2n +1) vµ (2n -1)? TL: a. Sơ đồ minh hoạ. b, Gi¶i thÝch c¬ chÕ. + Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, cã 1 cÆp NST cña TB sinh giao tö kh«ng ph©n li( các cặp NST còn lạu phân li bình thường) tạo ra 2 loại giao tử: -Loại chứa cả 2 NST của cặp đó( giao tử n+1) -Loại giao tử không chứa NST của cặp đó( giao tử n-1) Hai giao tử này kết hợp với giao tử bình thường n trong thụ tinh tạo ra hợp tử 3 nhiễm( 2n +1) vµ hîp tö 1 nhiÔm (2n-1) C©u 50. ThÓ dÞ béi lµ g× ? ThÓ ®a béi lµ g×? Cho vÝ dô? TL: + Thể dị bội: Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có 1 hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> VD :3 NST 21 ở người gây bênh Đao. + Thể đa bội : Trong thể đa bội, bộ NST của tế bào sinh dưỡng là bội số của bộ đơn bội, lín h¬n 2n. + Thí dụ: ở đậu Hà Lan, trong TB sinh dưỡng bình thường có 2n =14 C¸c thÓ ®a béi ë ®Ëu Hµ Lan nh­: - ThÓ tam béi: 3n = 21 - ThÓ tö béi: 4n = 28. C©u 51. C¬ chÕ ph¸t sinh thÓ ®a béi? TL: 1. Trong nguyªn nh©n: - Trong nguyên phân NST tự nhân đôi nhưng không phân li do thoi vô sắc không hình thành kết quả bộ NST tăng lên gấp đôi. 2, Trong gi¶m ph©n vµ thô tinh: - Trong giảm phân tạo giao tử nếu có sự phân li NST không bình thường tạo nên giao tử 2n. Sự thụ tinh của 2 loại giao tử 2n tạo nên hợp tử 4n., Giao tử đột biến 2n kết hợp với giao tử bình thường n tạo ra hợp tử 3n. Câu 52. Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua những dấu hiệu nào? Có thể ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nµo? TL: + Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường: cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh, chống chịu với ngoại cảnh tốt +Hiện tượng đa bội thể khá phổ biến ở thực vật đã được ứng dụng hiệu quả trong chän gièng c©y trång. + Tăng kích thước thân cành để tăng sản lượng gỗ (dương liễu...) + Tăng kích thước thân, lá, củ để tăng sản lượng rau, hoa màu. + T¹o gièng cã n¨ng suÊt cao, chèng chÞu tèt víi c¸c ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi cña m«i trường Câu 53. Thường biến là gì? Phân biệt thường biến với đột biến(phân biệt biến dị di truyÒn vµ biÕn dÞ kh«ng di truyÒn)? TL: 1. Khái niệm thường biến : - Thường biến là những biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen, phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.. 2. Phân biệt thường biến với đột biến. Thường biến §ét biÕn -Do môi trường tác động. -Do các nhân tố gây đột biến. -Làm biến đổi kiểu hình, không làm -Biến đổi kiểu gen, dẫn đến biến đổi biến đổi kiểu gen. kiểu hình tương ứng. -Kh«ng di truyÒn - Di truyÒn ®­îc -Xảy ra đồng loạt và có định hướng theo -Xảy ra trên từng cá thể, không xác 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> biến đổi của môi trường. định. -có lợi cho sinh vật. Biến đổi thích ứng -Phần lớn có hại sinh vật.íIt có lợi là với môi trường. nguyªn liÖu cña tiÕn ho¸. -Ýt cã ý nghÜa trong chän gièng vµ tiÕn -Cã ý nghÜa quan träng trong chän gièng ho¸ . vµ tiÕn ho¸ . C©u 54.Møc ph¶n øng lµ g×: Cho vÝ dô vÒ møc ph¶n øng ë c©y trång? TL: - Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước các điều kiện khác nhau của môi trường. Mức phản ứng do kiểu gen quy định nên di truyền được. - Mét vÝ dô vÒ møc ph¶n øng ë c©y trång: Giống lúa DR2 được tạo ra từ một dòng tế bào(2n) biến đổi, có thể đạt năng suất tèi ®a gÇn 8 tÊn/ha/vô trong ®iÒu kiÖn gieo trång tèt nhÊt, cßn trong ®iÒu kiÖn b×nh thường chỉ đạt năng suất bình quân 4,5-> 6 tấn/ha/vụ. Câu 55. Người ta đã vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng, về mức phản ứng để nâng cao năng suất cây trồng như thế nào? TL: Người ta vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường với các tính trạng số lượng trong trường hợp tạo điều kiện thuận lợi nhất để đạt tới năng suất tối đa và hạn chế các điều kiện ảnh hưởng xấu, làm giảm năng suất. Người ta vận dụng những hiểu biết về mức phản ứng để tăng năng suất vật nuôi, c©y trång theo 2 c¸ch: ¸p dông kÜ thuËt ch¨n nu«i trång trät thÝch hîp hoÆc c¶i t¹o, thay gièng cò b»ng gièng míi cã tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cao h¬n Câu hỏi: Thể đa bội là gì ?Cơ thể đa bội khác với cơ thể lưỡng bội như thế nào? Đề ra biÖn ph¸p ph¸t hiÖn thÓ ®a béi ? TL: *Thể đa bội : Trong thể đa bội, bộ NST của tế bào sinh dưỡng là bội số của bộ đơn bội, lín h¬n 2n *Sự khác nhau giữa cơ thể đa bội với cơ thể lưỡng bội cơ thể lưỡng bội C¬ thÓ ®a béi - Bé NST lu«n lµ 2n - Bé NST lµ 3n, 4n, 5n.. - mỗi cặp NST tương đồng chỉ có 2 - mỗi cặp NST tương đồng chỉ có chiÕc nhiÒu chiÕc - Các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan - Các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản bình thường sinh sản đều to do tế bào sinh ra chúng đều lớn khác thường. - Thời kỳ sinh trưởng bình thường - Søc chèng chÞu víi ®iÒu kiÖn bÊt lîi - Thời kỳ sinh trưởng kéo dài bình thường - Søc chèng chÞu víi ®iÒu kiÖn bÊt lîi tèt h­on - C¬ thÓ lai h÷u thô - Cơ thể lai có tính bất thụ cao, đặc biÖt c¸c d¹ng ®a béi lÎ bÊt thô hoµn toµn. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>