Giáo án Sinh 12 cơ bản bài 19: Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trung Tâm GDTX Dầu Tiếng. Tổ: Tự Nhiên. GV: Nguyễn Phi Trường. Môn: Sinh Học 12. Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết. BÀI 19 : TẠO GIỐNG MỚI BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO I. Mục tiêu - Giải thích được quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến - Nêu được 1 số thành tựu tạo giống ở việt nam - Trình bày được 1 số quy trình và thành tựu tạo giống thực vật bằng công nghệ tế bào - Trình bày được kỹ thuật nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn của phương pháp này - Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh khái quát tổng hợp, làm việc độc lập với sgk - Nâng cao kỹ năng pt hiện tượng qua chọn tạo giống mới từ nguồn biến dị đột biến và công nghệ tế bào - Xây dựng niềm tin vào khoa học về công tác tạo giống II. Phương tiện dạy học: - Hình 19, tranh ảnh giới thiệu về các thành tựu chọn giống ĐTV III. Tiến trình tổ chức dạy học 1) Bài cũ: - Nêu nguyên tắc của PP tạo giống? Phương pháp tạo giống TC dựa trên BDTH. - Thế nào la ưu thế lai? tại sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ? 2) Bài mới: Để chủ động tạo biến dị (từ những năm 20/XX) con người đã chủ động gây đột biến nhân tạo Hoạt động của GV và HS. Nội dung. * Hoạt động 1: tìm hiểu tạo giống mới bằng pp. I. Tạo giống mới bằng phương pháp gây. gây đột biến. đột biến. Lop12.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trung Tâm GDTX Dầu Tiếng. Tổ: Tự Nhiên. GV: Nguyễn Phi Trường. Môn: Sinh Học 12. Hoạt động của GV và HS. Nội dung. ? Gây đột biến tạo giống mới có thể dựa trên cơ. 1. Quy trình: gồm 3 bước. sở KH nào ?. + B1- Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột. (KH tức là các tính trạng do KG qui định, do đó biến muốn thay đổi các tính trạng để NSPC tốt hơn cần biến đổi vật chất di truyền) ? Nêu qui trình tạo giống đbiến?. + B2- Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu. ? Tác nhân nào có thể gây ra các đột biến? Ngtắc. hình mong muốn. sử dụng?. + B3- Tạo dòng thuần chủng. (Cường độ, liều lượng thích hợp: Tia pxạ:tia X, , , chùm nơtron; tia TN; các hóa chất) ? Tại sao sau khi gây đột biến nhân tạo cần phải. * Lưu ý : phương pháp này đặc biệt có. chọn lọc ( có phải cứ gây ĐB ta sẽ thu dc kết quả. hiệu quả với vi sinh vật. mong muốn ?) ? PP gây đột biến chủ yếu phù hợp với đối tượng nào ? tại sao?. 2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam. ? Tại sao pp ở đv bậc cao người ta ko hoặc rất ít. - Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều. gây đột biến. chủng vsv , lúa, đậu tương ….có nhiều đặc. ( cơ quan ss nằm sâu trong cơ thể,rất nhạy. tính quý. cảm,cơ chế tác động phức tạp và đễ chết ). *Btử nấm Pênicilium TiaPX  chủng đb. * Gv chiếu một số hình ảnh thành tựu tạo giống. có hoạt tính pênicilin gấp 200 (400)lần. bằng pp gây đột biến. dạng gốc. * Pênicilin (1940)->1% pênicilin giống đb *Nấm men,vk TiaPX  chủng đb ST (100đv/ml=>40000đv/ml) * 300kg bò chăm sóc tốt:. mạnh=>NS sinh khối cao, tạo chủng VSV tăng trọng 1,1- đóng. 1,2kg/ngày, 120g prôtêin. vai. trò. kháng. nguyên. gây. mdịch=>SX vacxin cho người, gia súc. -300 kg nấm men: Tăng trọng 25-30 tấn/ngày, - Táo Gia Lộc : NMU   táo “má hồng” 12-13 tấn prôtêin. (q.to, tròn, ngọt, dòn , thơm, 2vụ/năm...). Lop12.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trung Tâm GDTX Dầu Tiếng. Tổ: Tự Nhiên. GV: Nguyễn Phi Trường. Môn: Sinh Học 12. Hoạt động của GV và HS *. Ngô. M1. đb->12. Nội dung. Lai  dòng  DT6(chín * Lúa Mộc tuyền:   MT1(Thấp, cứng. sớm,Nscao, Pr tăng 1,5%, Tbột giảm 4%...). cây, chịu mặn, phèn, Năng suất tăng 15-. *Gây đột biến thể đa bội: đ/v cây lấy 20%...) lá,thân,gỗ,sợi... II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào. - Dâu tằm(số11&34): 3n=42 lá to, dày. 1) Công nghệ tế bào thực vật. - Dương liễu 3n=57 lớn nhanh,gỗ tốt. a- Nuôi cấy mô ,tế bào :. - Dưa hấu 3n=33:to, ngọt ,không hạt. - Nuôi TB, mô/mt thích hợp tạo mô sẹo. - Rau muống 4n: thân lá đều to, nsuất gấp đôi  tái sinh thành mới (300tạ/ha). => nhân nhanh các giống cây trồng từ 1. *Hoạt đông 2 : tìm hiểu tạo giống bằng công. cây ban đầu.. nghệ tế bào. b- Dung hợp TB trần:. ▼Nghiên cứu mục II.1 và chỉ ra các lĩnh vực của. +Tạo tế bào trần: loại màng xenlulo.. CNTBTV.. +Dung hợp tế bào: nuôi TB trần 2 loài. ? Cách tiến hành, cơ sở, ứng dụng của các lĩnh. trong môi trường đặc biệt để chúng kết. vực?. dính nhau tạo TB lai. *mt có hoocmôn sinh trưởng như:. auxin, + Kích thích TB lai phát triển thành cây. giberilin, xitokinin.... lai.. *mô sẹo: nhiều tế bào chưa biệt hoá, có khả năng => giống mới mang đặc điểm của cả hai sinh trưởng mạnh từ đó điều khiển cho tế bào biệt loài mà bằng cách lai hữu tính không thể hoá thành các mô khác nhau (rễ, thân, lá...) và tái thực hiện được. Cây lai được nhân lên bằng sinh thành cây mới.. nuôi cấy TB.. VD: 1ĐST cây phong lan  4 triệu cây con.. c- Nuôi cấy hạt phấn,noãn:. ? Ưu điểm?. Nuôi phấn, noãn trên môi trờng nuôi nhân. ? Các bước dung hợp tb trần?. tạo thành dòng tế bào đơn bội(n) . Tiếp đến dùng cônxixin để lưỡng bội(2n) rồi phát. MT có tác nhân kích thích: Vinus Xenđê giảm triển thành cây lưỡng bội . hoạt tính,xung điện cao áp,pôlietylelglycon. Lop12.net. => Các cây tạo ra ĐHT về tất cả các gen.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trung Tâm GDTX Dầu Tiếng. Tổ: Tự Nhiên. GV: Nguyễn Phi Trường. Môn: Sinh Học 12. Hoạt động của GV và HS. Nội dung. Auxin/xitokinin: mt nghiêng về auxin-> ra rễ,. (TC)Chọn được dòng TB có gen đơn bội. nghiên về xitokinin ->phân hóa chồi. khác nhau .. ? Ưu điểm? ? Các bước nuôi cấy hạt phấn, noãn? Ưu điểm. 2.Công nghệ tế bào động vật a. Nhân bản vô tính động vật. Sự đa dạng của các giao tử do giảm phân tạo ra. - TBC của trứng + nhân TB xôma=>TB. cho phép chọn lọc được các dòng tế bào có bộ. / mtdd vao TC mới nuôi   phôi cay    cthể mới. gen đơn bội khác nhau dựa vào sự biểu hiện. Ví dụ: Nhân bản ở Cừu. thành kiểu hình của các alen lặn d- chọn dòng tế bào xôma có biến dị:. * ý nghĩa:. Nuôi cấy tế bào có 2n NST trên môi trường nhân - Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm tạo ->chọn biến dị số lượng nhiễm sắc thể kiểu dị - Tạo ra các giới ĐV mang gen người bội, chúng sinh sản thành nhiều dòng tế bào có nhằm cung cấp cơ quan nội tạng cho người các tổ hợp nhiễm sắc thể khác nhau. bệnh (không bị hệ miễn dịch đào thải). =>tạo ra các giống cây trồng mới có các kiểu gen b. Cấy truyền phôi khác nhau của cùng một giống ban đầu. Phôi được tách thành nhiều phần riêng. ▼nếu bạn có 1 con chó có KG quý hiếm, làm thế. biệt, mỗi phần sau đó sẽ phát triển thành. nào để bạn có thể tạo ra nhiều con chó có KG y. một phôi riêng biệt => nhiều ct có kiểu gen. hệt con chó của bạn→ thành tựu công nghệ. giống nhau.. TBĐV Quan sát hình 19 mô tả các bước trong nhân bản vô tính cừu đôli - Lấy nhân TB xôma chuyển vào nhân tế bào trứng (TB trứng đã loại bỏ nhân). Nuôi TB trứng này ở môi trường thích hợp sẽ phát triển thành phôi, chuyển phôi vào tử cung của cthể mẹ. * ý nghĩa thực tiễn của nhân bản vô tính ĐV?. Lop12.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trung Tâm GDTX Dầu Tiếng. Tổ: Tự Nhiên. GV: Nguyễn Phi Trường. Môn: Sinh Học 12. Hoạt động của GV và HS. Nội dung. ? Cấy truyền phôi là gì ? ý nghĩa của cấy truyền phôi 3. Củng cố - Đọc phần tổng kết. - Trả lời câu hỏi SGK 4. Dặn dò:. - Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa. - Tìm hiểu các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen. RÚT KINH NGHIỆM. .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ................................................................................................................ Ngày........, tháng......., 2009 Tổ trưởng kí duyệt. Lop12.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>