Ebook Thần thoại Hy Lạp: Phần 2 - Trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>TRUYỆN HAI VỢ CHỒNG CADMOS </b>

<b>BIẾN THÀNH RẮN </b>

Theo lệnh vua cha, anh em Cadmos mỗi ngƣời đi mỗi nơi tìm cơ em g{i Europe.
Ch|ng Phénix đi tìm khắp xứ Libye nhƣng không sao lần thấy một dấu vết nào của
Europe. Khơng tìm thấy em, chàng chẳng dám trở về gặp lại vua cha ở đô th|nh Sidon
thân thiết. Chàng trở lại vùng biển Cận Đông, Địa Trung Hải xây dựng nên một xứ sở
giàu có nổi tiếng khắp thế giới Hy Lạp và thế giới Cận Đông thời bấy giờ. Để đời đời
ghi nhớ công ơn của chàng, nhân dân xứ sở đó đã lấy tên ch|ng đặt cho mảnh đất quê
hƣơng của mình, đó l| xứ sở Phénicie mà sau này gồm bốn đơ th|nh gi|u có ở ven biển
là Ougarit, Byblos, Sidon, Tyr (ngày nay thuộc hai nƣớc Liban và Syrie). Chàng Cilix
sang đất Ai Cập. Cũng nhƣ Phénix, ch|ng đi khắp nơi khắp chốn để tìm dấu vết của cơ
em gái thân u mà chẳng hề thấy tăm hơi, cuối cùng chàng trở về vùng biển Tiểu [, cƣ
ngụ tại xứ sở của những ngƣời Hipachéens. Năm th{ng trôi đi, cơ đồ của chàng mỗi
ngày một vững chãi. Chàng xây dựng lên đƣợc một đô thị mang tên chàng gọi là
Cilicie, ngày nay thuộc nƣớc Turquie (Thổ). Ch|ng Phinée cũng lặn ngịi ngoi nƣớc, vất
vả khơn cùng mà khơng sao tìm thấy đƣợc em gái. Cuối cùng chàng phiêu bạt sang đất
nƣớc Thessalie (Hy Lạp) và làm vua ở đơ th|nh Salmydessos.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tìm nơi đất l|nh cò đậu để sinh cơ lập nghiệp, nhƣng trên đất Hy Lạp m| ch|ng đang
sống đ}y, rộng mênh mông, chàng biết nơi n|o l| nơi khả dĩ m| dung th}n đƣợc. Chỉ
còn c{ch đến đền thờ Delphes để cầu xin vị thần bắn tên xa muôn dặm Apollon ban cho
một lời chỉ dẫn, và vị thần [nh s{ng đã ph{n truyền những lời vàng ngọc sau đ}y:

- Cadmos con! Hãy nhớ kỹ trong lòng v| l|m theo đúng lời ta dặn. Con cứ đi, đi
mãi cho tới một c{nh đồng hiu quạnh. Ở đó con sẽ gặp một con bị c{i chƣa hề biết ách
nặng trên vai. Con hãy đi theo nó, theo nó cho tới khi nó nằm xuống một bãi cỏ, v| đó
chính l| nơi con sẽ xây thành dựng nƣớc, và con sẽ gọi đất nƣớc của con là xứ Béotie.

Cadmos lễ tạ vị thần Ánh sáng có cây cung bạc rồi ra đi, ch|ng đi, đi đã chồn
chân mỏi gối m| chƣa thấy gì. Chàng vẫn cố gắng tiếp tục đi, cuối cùng y nhƣ lời thần

Apollon dạy, chàng bắt gặp một con bò, một con bị cái trắng nhƣ tuyết, khơng ngƣời
chăn dắt đang gặm cỏ trên c{nh đồng. Đi theo ch|ng l| những gia nh}n ngƣời thành
Sidon rất mực trung thành. Con bò thấy ngƣời lạ thôi không gặm cỏ nữa, bỏ đi,
Cadmos v| gia nh}n đi theo nó. Qua vùng đồng bằng của sơng Céphise thì con bị dừng
lại. Nó ngửa mặt lên trời rống to mấy tiếng, rồi đƣa mắt nhìn những gia nhân và binh
lính của Cadmos, sau đó ngả mình nằm nghỉ trên thảm cỏ xanh. Lời thần Apollon đã
ứng nghiệm. Cadmos quỳ xuống cầu khấn, cảm tạ vị thần có cây cung bạc rồi cúi hơn
mảnh đất q hƣơng mới của mình. Ch|ng cũng khơng quên cầu khấn các vị nam thần
và nữ thần của Núi, Rừng, Sông, Suối phù hộ cho kẻ mới lập nghiệp nơi đất khách quê
ngƣời. Sau đó ch|ng xếp đ{ th|nh b|n thờ để làm lễ hiến tế thần Zeus, vị thần tối cao,
bảo hộ cho ngƣời trần thế. Lễ hiến tế đầu tiên trên mảnh đất này thật cực kì khó khăn.
Khơng tìm đ}u ra nƣớc để giết bò, Cadmos phải đốc thúc gia nh}n đi tìm nguồn nƣớc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

đ{ lớn nhỏ. Nƣớc từ trong hang chảy ra luồn lách qua những khe đ{, một nguồn nƣớc
trong trẻo và mát lạnh, rồi dồn đổ vào một con suối nhỏ. Khi đ{m gia nh}n của Cadmos
tìm thấy nguồn nƣớc, sung sƣớng reo lên, gọi nhau đem bình đến thì bỗng nhiên từ
trong hang s}u băng ra một con mãng xà khổng lồ. Đó l| con rắn của thần Chiến
tranh-Arès, mình nó bọc bằng một lớp vẩy cứng nhƣ một bộ {o gi{p đồng, mắt lồi ra và vằn
lên nọc độc gớm ghê. Chỉ cần nó phun những nọc độc ấy ra l| cũng đủ nhiễm độc ngạt
thở mà chết chứ đừng nói gì đến chuyện bị nó cắn. Con mãng xà tuổi hẳn đã h|ng thế
kỷ cho nên đầu có một cái mào vàng sần sùi nom rất ghê sợ. Con rắn rít lên và lao mình
tới chỗ bọn ngƣời. Bọn ngƣời hốt hoảng vứt vội bình, vại bỏ chạy, kẻ thì sợ q ríu cả
chân lại ngã vật xuống đất, không ai kịp nghĩ đến việc chống trả. Con rắn lao đến há
hốc cái miệng đen ngòm ra, lƣỡi ba chạc thia lia, thia lia quét v|o đ{m ngƣời hoảng
loạn. Thế là lần lƣợt ngƣời thì bị nó lao bổ vào ngã chết, ngƣời thì bị nó nuốt sống ăn
tƣơi. Hơi thở độc hại của nó phun ra hôi thối, nồng nặc làm cho những ai nhanh chân
nấp vào gốc cây hay náu mình sau một tảng đ{ cũng không tho{t chết, và cả đ{m gia
nh}n đó đã khơng một ai mang đƣợc nƣớc về.

Ở bàn thờ thần Zeus mà Cadmos vừa dựng lên, mọi ngƣời chờ nƣớc đến mỏi cả

mắt. Mặt trời đã bắt đầu chếch về tây mà không thấy ai trở về. Linh tính báo cho
Cadmos biết hẳn có sự chẳng lành. Cadmos bèn mặc {o gi{p đeo gƣơm v|o bên sƣờn,
cầm lao và khiên lần theo vết chân của anh em đi v|o rừng tìm họ. Cadmos đã tìm đƣợc
đến dịng suối trong. Một cảnh tƣợng vơ cùng khủng khiếp b|y ra trƣớc mắt Cadmos.
Thi hài của đ{m gia nh}n nằm ngổn ngang. Một con mãng xã trƣờn lên những thi hài
ấy, mồm há hốc cố nuốt một c{i x{c ngƣời, và chỉ cần vài ba cái ngáp ngáp, lắc lắc ở cái
cổ là con rắn đã nuốt trơi một ngƣời. Vừa đau xót, vừa giận dữ, Cadmos hét lớn:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

thì ta sẽ chẳng nhìn thấy ánh sáng mặt trời rực rỡ nữa. Đất đen sẽ phủ nặng lên trên
mình ta và ta sẽ làm tôi tớ nhục nhã cho vị thần Hadès khắc nghiệt.

Nói xong, Cadmos cúi xuống lấy hết sức mình sinh nâng một tảng đ{ lớn, tảng
đ{ n|y có dễ phải đến ba bốn ngƣời khiêng mới nổi, ném vào con rắn. Tảng đ{ bay đi
đ{nh vèo một cái, trúng thân con rắn đang cuộn khúc. Phải nói nếu là một ngơi nhà gỗ
hay một ngọn th{p thì đổ sập tan t|nh. Nhƣng con rắn vẫn trơ ra nhƣ một quả núi. Lớp
vảy dày và cứng trên mình nó che chở cho nó chắc chắn nhƣ một tấm khiên đồng. Thấy
vậy, Cadmos bèn cầm lao nhọn chạy đến đ}m thẳng vào thân nó. Lần này tấm vẩy
cứng của con mãng xà không chống đỡ nổi. Ngọn lao thọc sâu vào thân con rắn ngập
lút đến tận cán. Bị đau, con rắn oằn ngƣời quay cổ lại ngoạm v|o c{n lao để nhổ nó ra
khỏi th}n. Nhƣng ngọn lao nhọn hoắt đ}m s}u cho nên con mãng xà chỉ cắn giập và
gẫy cán lao chứ khơng sao nhổ nó ra đƣợc. Giận dữ điên cuồng con mãng xà phồng
mang trợn mắt, lia lƣỡi tìm địch thủ. Nó quật mình làm cây cối gãy đổ, đ{ núi sạt lở.
Hơi thở hồng hộc của nó phả ra mùi hơi thối, tởm lợm. Nó đã trơng thấy Cadmos. Nó
bèn ngóc đầu vƣơn lên cao rồi đ}m bổ xuống Cadmos. Còn ngƣời anh hùng Cadmos
trong phút giây hiểm nghèo ấy đƣợc thần Apollon phù trợ đã không hề nao núng.
Ch|ng bình tĩnh rút ngay thanh gƣơm ra đƣơng đầu với quái vật. Chàng chém mạnh
vào miệng con rắn. Con rắn ngoạm lấy lƣỡi gƣơm định cắn cho gẫy. Nhƣng vơ ích,
Cadmos giật mạnh thanh gƣơm ra khỏi miệng nó và vung lên. Con mãng xà khơng thể
đối phó kịp nữa. Nhát kế tiếp của Cadmos mạnh nhƣ sấm sét tiện phăng c{i đầu của
mãng xà, hất nó đi một nơi, cịn th}n nằm lại vắt ngang trên một cây cổ thụ. Nhƣ một

ngƣời đ|n ông vung búa lên bổ củi, nhát búa giáng xuống làm khúc gỗ vỡ ra, những
mảnh củi nhỏ văng ra xa cịn mảnh củi to thì đổ vật xuống, thì đ}y nh{t chém bổ của
Cadmos v|o đầu con mãng x| cũng giống nhƣ thế.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

định thần nhìn kỹ lại con mãng xà, chàng càng thấy nó to lớn khủng khiếp. Bỗng
Cadmos nghe thấy một tiếng nói, khơng rõ từ đ}u vẳng đến:

- Này hỡi ngƣời con trai dũng cảm của nh| vua Agénor! Ch|ng còn đứng ngây
ra để l|m gì đó? Rồi chẳng bao lâu nữa ch|ng cũng biến thành rắn thôi. Nhƣng ch|ng
hãy nghe đ}y, lời phán truyền hữu ích cho chàng trong sự nghiệp xây thành dựng
nƣớc: chàng hãy nhổ ngay những chiếc răng của con mãng xà rồi gieo chúng xuống một
mảnh đất đã c|y bừa tƣơm tất. Cứ nhƣ thế mà làm, chàng sẽ xây dựng đƣợc một đô
thành mà danh tiếng của nó vang đến tận trời xanh.

Cadmos đƣa mắt nhìn khắp nơi để tìm ra ngƣời vừa nói những lời q b{u đó,
v| ch|ng đã tìm thấy. Đó l| vị thần Athéna, con của Zeus, khiên giáp sáng ngời. Chàng
quỳ xuống cảm tạ nữ thần. Sau đó ch|ng trở về l|m đúng nhƣ lời thần dạy. Thật kỳ lạ
vô cùng! Răng của con mãng xà vừa gieo xuống đất đƣợc một l{t thì dƣới mặt đất nhô
lên những mũi lao nhọn hoắt rồi đến những chiến binh khiên giáp sáng ngời. Thế là từ
những chiếc răng con mãng x| đã đẻ ra một đạo qn hùng mạnh. Nhìn thấy đạo qn
đơng đảo, vũ khí lăm lăm trong tay, Cadmos phát hoảng. Chàng sợ rằng họ sẽ lao vào
chàng, chàng rút vội thanh gƣơm đeo bên sƣờn ra chờ một cuộc huyết chiến không cân
sức. Nhƣng chiến binh trong đo|n qu}n thét lớn:

- Ngƣời ngoài cuộc hãy đứng yên, không đƣợc can thiệp vào cuộc huynh đệ
tƣơng t|n n|y!

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Dựng x}y xong đô th|nh Cadmée hùng vĩ, Cadmos bèn ban ph{p luật để việc trị
vì đƣợc thuận lợi. Các vị thần Olympe họp bàn và quyết định gả nàng Harmonie, tức
nữ thần Hài hòa, con của thần Chiến tranh-Arès với nữ thần Tình yêu và Sắc

đẹp-Aphrodite, cho Cadmos. Lễ thành hôn của đôi trai t|i g{i sắc n|y đƣợc cử hành rất linh
đình, trọng thể. Các vị thần Olympe đều đƣợc ngƣời anh hùng Cadmos mời tới dự.
Thành Cadmée từ ngày xây dựng xong chƣa từng có một ng|y n|o tƣng bừng nhộn
nhịp nhƣ ng|y ấy. Các vị thần tặng đôi vợ chồng mới không biết bao nhiêu là quà
mừng quý giá.

Năm n|y qua năm kh{c, nh}n d}n ở th|nh Cadmée c|ng đông thêm, vui thêm.
Đô th|nh cũng ng|y c|ng trở nên giàu có. Của cải ngày càng nhiều, qu}n sĩ ng|y c|ng
đông, c|ng mạnh. Ngƣời ta bảo đó l| một đạo qu}n vơ địch vì có những ngƣời cầm đầu
đƣợc sinh ra từ răng một con mãng xà, con của thần Chiến tranh-Arès. Ai qua đô th|nh
n|y cũng đều thèm muốn hạnh phúc của nh| vua Cadmos. Nhƣng số mệnh đ}u có ban
cho con ngƣời mọi sự đều viên mãn. Con cái của Cadmos, một số ngƣời bị chết rất thảm
thƣơng. N|ng Sémélé, mẹ của vị thần Rƣợu nho-Dionysos, bị chết vì tiếng sét kinh
động đất trời của chồng l| đấng phụ vƣơng Zeus. N|ng Ino chết vì sự thù ghét của nữ
thần Héra do can tội nuôi Dionysos: nữ thần Héra trừng phạt làm cho chồng nàng hóa
điên, đuổi vợ giết con, nàng bế đƣợc một đứa chạy nhƣng cũng không tho{t, cùng
đƣờng nàng nhảy xuống biển. Chàng Actéon, cháu ngoại của nhà vua thì bị nữ thần
Artémis biến th|nh hƣơu v| bị một bầy chó săn của mình cắn xé. Một ngƣời con gái
khác của Cadmos tên là Agavé bị thần Dionysos l|m cho điên đoạn. Bà ta mất trí đến
nỗi tƣởng con trai mình, nhà vua Penthée là một con sƣ tử hung dữ. B| đã cùng với các
nàng Bacchantes xông v|o băm vằm Penthée.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

an ủi trong sự xê dịch để biết đó biết đ}y. Nhƣng rồi tuổi già kiệt sức, họ phải dừng

chân lại ở xứ Illyrie176 xa xôi. Một buổi kia trong ánh chiều hồng hơn chạng vạng, buồn

bã của một vùng núi hiu quạnh, Cadmos ngồi nhớ lại q khứ xa xơi của mình. Ơng
nghĩ đến chiến cơng của mình đã giết chết con mãng x|, ông nghĩ đến lời nữ thần
Athéna, và ông bỗng thốt lên:

- Con rắn mà ta giết liệu có phải là con của một vị thần Olympe thiêng liêng
khơng, có đích thật nhƣ thế khơng? Nếu, vì việc đó m| c{c vị thần trừng phạt ta phải
sống, phải chịu một số phận cay đắng nhƣ thế này thì âu là xin các vị thần hãy biến ta
thành rắn!

Cadmos vừa nói xong thì lạ thay, thân hình ơng bỗng dài ra, dài mãi ra, áo quần
biến thành lớp vẩy, hai chân chập lại biến thành chiếc đi. Ơng sợ hãi quá chừng. Ông
giơ hai tay ra chới với gọi vợ. Nhƣng ông chỉ kêu to lên đƣợc mấy tiếng thì lƣỡi ơng đã
t{ch th|nh lƣỡi rắn. Harmonie, vợ ông, kinh hồng chạy đến ơm lấy chồng kêu gào.
Con rắn Cadmos quấn lấy ngƣời vợ Harmonie thân yêu. Còn Harmonie, bà cầu xin các
vị thần, hãy cho b| luôn luôn đƣợc ở bên chồng. Nghe những lời cầu xin tha thiết ấy,
các vị thần liền ƣng chuẩn. Thế là hai vợ chồng Cadmos biến thành rắn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>CHUYỆN ANH EM SINH ĐÔI ZÉTHOS </b>

<b>VÀ AMPHION </b>

Vua th|nh Cadmée l| Nyctée sinh đƣợc một ngƣời con g{i đặt tên là Antiope.
Nàng lớn lên đến đ}u đẹp ra đến đấy. Nhiều vƣơng tôn, công tử ngấp nghé cầu hôn.
Nhƣng họ chƣa kịp sắm sửa lễ vật, định tháng chọn ngày thì nàng Antiope đã rơi v|o
tay một vị thần: thần Satyre nửa ngƣời nửa dê. Ngang trái thay cái cảnh hạt gạo tám
xoan đem chan nƣớc c|! Nhƣng không, vị thần Satyre này là một vị thần đặc biệt. Cái
hình dạng nửa ngƣời nửa dê thô lỗ, man rợ chỉ là cái lốt vỏ bề ngồi. Đ}y chính l| thần
Zeus, đấng phụ vƣơng tối cao của thế giới thần th{nh v| lo|i ngƣời, v| nhƣ vậy thì mọi
ngƣời có thể tạm n tâm vì Zeus thì... dù sao rất xứng đ{ng. Thần Zeus đã từng biến
mình thành con bị mộng, thành hạt mƣa v|ng, thì cũng có thể biến mình thành con dê
hoặc nửa ngƣời nửa dê chứ sao! Chẳng có gì đ{ng bận tâm về chuyện đó, miễn sao che
đƣợc con mắt soi mói của Héra.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Zéthos và Amphion. Trong tình cảnh quẫn bách, cùng cực nhƣ vậy, Antiope chỉ còn
c{ch đặt hai đứa trẻ vào một cái lẵng rồi bỏ chúng giữa rừng và cầu khấn thần Zeus che

chở cho chúng. Nàng tin rằng thần Zeus không thể nào lại để cho hai đứa con, hai giọt
máu của thần bị chết. Quả thật nhƣ vậy, thần Zeus đã xui khiến một ngƣời chăn chiên
lùa súc vật đi chăn để đón đƣợc hai đứa bé. Từ đó trở đi hai anh em sống với gia đình
ngƣời chăn chiên v| đƣơng nhiên l| hai anh em coi ngƣời chăn chiên l| bố đích thực
của mình. Lớn lên Zéthos là một chàng trai khỏe mạnh, tháo vát. Ch|ng g{nh v{c đỡ
đần đƣợc cho gia đình nhiều cơng việc nặng nhọc. Chàng ham mệ luyện tập võ nghệ,
phóng lao, bắn cung, quyền thuật... Ch|ng săn bắn suốt ngày trong rừng sâu với một
niềm say mê kì lạ. Cịn Amphion thì tính nết lầm lỳ trầm lặng hơn. Ch|ng ƣa suy tƣ,
mơ mộng, thƣờng ngồi một mình thổi sáo trong ánh nắng chiều thoi thóp nhạt màu.
Thần Apollon đem lòng yêu mến ngƣời con trai yêu âm nhạc này. Thần ban cho chàng
một chiếc đ|n cithare có bộ dây vàng. Từ khi có c}y đ|n huyền diệu này, Amphion gắn
bó với nó suốt ngày. Tiếng đ|n của chàng có một sức khơi động đặc biệt, chẳng những
l|m rung động lòng ngƣời mà còn thức tỉnh cả thế giới cỏ c}y, non nƣớc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

quen hống hách của một vị hoàng hậu đầy quyền thế, mụ ta ra lệnh cho Amphion phải
bắt Antiope trói vào sừng một con bị rừng hung dữ để quật chết ngƣời nữ nô lệ bỏ trốn
của mụ. Amphion không hề hay biết Antiope là mẹ mình, chàng dùng tất cả sức lực bắt
giữ con bò rừng hung ác rồi làm theo lệnh của Dircé. Chàng Zéthos tỏ ra tháo vát và
mƣu trí hơn nhiều. Chàng trói quặt cánh tay của Antiope lại và ghì dây trói vào sừng
bị. Chỉ cần có lệnh là hai anh em thả con bị ra đ{nh cho nó chạy lồng lên. May thay, lúc
ấy ngƣời chăn chiên từ ngo|i đồng cỏ trở về nhà. Thấy cảnh tƣợng đau lòng nhƣ vậy,
ngƣời chăn chiên hét lớn:

- Hỡi Zéthos và Amphion! Dừng ngay lại! Khơng đƣợc l|m gì khi chƣa có lệnh
của ta! C{c ngƣơi thật l| đồ bất hạnh. C{c ngƣơi có biết ngƣời đ|n b| m| c{c ngƣơi
hành hạ đ}y l| ai không? Chính l| mẹ c{c ngƣơi đó! B| đã sinh ra c{c ngƣơi từ cuộc
tình duyên với thần Zeus. Ta chỉ l| ngƣời đƣợc thần Zeus giao cho sứ mạng nuôi nấng
c{c ngƣơi khi b| l}m v|o cảnh bất hạnh không thể đem theo c{c ngƣơi đƣợc.

Nghe ngƣời chăn chiên nói, Zéthos v| Amphion b|ng ho|ng. Hai anh em hiểu ra

sự thật. Họ lập tức lao vào bắt trói mụ Dircé và cởi trói cho ngƣời mẹ kính u của họ.
Cịn mụ Dircé, kẻ đã nghĩ ra c{i trò trừng phạt tàn bạo này sẽ l| ngƣời hƣởng nó đầu
tiên. Con bị hung dữ đƣợc thả ra. Nó chạy lồng lên và Dircé phải đền tội ác của mụ
một cách xứng đ{ng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

mấy chốc đã th|nh một bức tƣờng cao ngất vững chãi. Xây xong bức tƣờng thành, danh
tiếng hai anh em Zéthos và Amphion vang dội đến trời xanh. Chàng Zéthos lấy một
ngƣời thiếu nữ anh hùng tên là Thébée làm vợ. Chính từ tên ngƣời thiếu nữ này mà ra
đời c{i tên th|nh “Thèbes”. Còn Amphion lấy nàng Niobé con gái của Tantale làm vợ,
ngƣời đã can tội xúc phạm đến nữ thần Léto để đến nỗi bị hai ngƣời con của nữ thần là
Apollon và Atémix trừng phạt rất nặng nề, thê thảm.

Về Antiope, ngƣời xƣa kể thêm, do việc b| để hai đứa con trừng phạt Dircé nên
thần Dionysos nổi giận (vì Dircé l| tín đồ tơn giáo Dionysos). Thần làm cho nàng phát
điên, đi lang thang khắp nơi trên đất Hy Lạp. Cuối cùng Antiope gặp Phocos, cháu gọi
Sisyphe bằng ông, chữa cho khỏi bệnh và hai ngƣời kết hôn với nhau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>DÉDALE VÀ ICARE THOÁT KHỎI </b>

<b>CUNG ĐIỆN LABYRINTHE </b>

Cuộc tình duyên giữa thần Zeus v| n|ng Europe đã sinh hạ ba ngƣời con trai:
Minos, Rhadamanthe v| Sarpédon. Zeus giao ba ngƣời con này cho vị vua Astérion cai
quản hịn đảo Crète, ni nấng, chăm nom giúp. Đƣợc ít l}u, Astérion băng h|. Tình
cảnh lúc này thật khó xử. Thần d}n trên đảo Crète chẳng biết cử ai lên kế nghiệp vị vua
yêu dấu của họ. Giữa lúc ấy, Minos đứng ra quả quyết rằng mình l| ngƣời đƣợc các vị
thần ủy thác cho việc kế thừa sự nghiệp của Astérion, trông coi trăm họ. Để làm cho
mọi ngƣời tin mình, Minos tự xƣng với mọi ngƣời là mình vốn đƣợc các vị thần sùng
ái, muốn cầu xin gì thần th{nh cũng ban cho, v| Minos cầu xin thần Poséidon ban cho
mình một con bị mộng, một con bị từ dƣới biển đội nƣớc hiện lên giống nhƣ con bò
Zeus xƣa kia đã hiện lên rồi cõng Europe bơi qua biển. Minos hứa sẽ lễ tạ thần

Poséidon, một con bò thật đẹp, thật xứng đ{ng để cho thần khỏi thua thiệt. Thần
Poséidon ƣng chuẩn, làm thỏa mãn nguyện vọng của Minos, và từ đó Minos lên ngơi trị
vì ở đảo Crète.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

tung. Nhờ có Héraclès từ đất Hy Lạp sang bắt sống nó, thuần phục nó chứ nếu khơng
thì chƣa biết đến bao giờ mới chấm dứt đƣợc những tai họa ghê ngƣời. Lên làm vua,
Minos cƣới Pasiphaé con gái thần Mặt trời-Hélios làm vợ. Thần Poséidon vẫn chƣa
nguôi giận về chuyện dối trá của Minos. Thần khơi lên trong Pasiphaé những dục vọng
{i }n sôi động, những ham muốn chăn gối không thể chế ngự đƣợc. Vì lẽ đó, Pasiphắ
sống bng thả với không biết bao nhiêu ngƣời đ|n ông. Nhƣng c|ng sống bng thả
thì những dục vọng ma qu{i trong ngƣời nàng càng sôi sục và nàng không bao giờ chế
ngự đƣợc hoặc thỏa mãn đƣợc nó. Đấy là hình phạt mà thần Poséidon giáng xuống để
trừng trị tội không trung thực của Minos. Nhƣng chƣa hết, khủng khiếp hơn nữa,
Pasiphaé lại đem lịng say đắm một con bị mộng. Cuộc tình dun giữa đơi bị-ngƣời
n|y đẻ ra một đứa con nửa bò nửa ngƣời, tên gọi là Minotaure khiến cho vua Minos vô
cùng đau buồn và bực tức. Thật là một chuyện xấu xa ô nhục để tiếng đời đời. Giết
Minotaure đi thì khơng đ|nh m| để lại nhƣ l| một đống dơ trƣớc mặt. Phải mau chóng
tìm cách gì che giấu c{i đứa con “tội nợ” n|y đi mới đƣợc. Đƣợc một quần thần tin cẩn
hiến kế, Minos quyết định xây một cung điện thật lắt léo phức tạp để nhốt Minotaure.
Cung điện này phải x}y sao cho đƣờng v|o thì có m| đƣờng ra thì khơng. Kẻ nào tị mị
lần tìm đƣờng vào thì chỉ có chết mục xƣơng ở trong đó. Nhƣng tìm đ}u ra một ngƣời
có thể thực thi đƣợc ý đồ này của Minos? Song nh| vua đã quyết nhƣ thế thì quần thần
phải tìm bằng đƣợc, v| ngƣời ta đã tìm ra ch|ng Dédale. Chính Dédale mới vạch ra cho
Minos cái lối thoát: xây dựng một cung điện nhƣ đã kể trên. Ngƣời ta lại cịn kể về
Pasiphắ nhƣ sau: bị những dục vọng điên cuồng thôi thúc, n|ng đã thúc Dédale l|m
cho mình một con bị mộng bằng gỗ rồi nằm vào trong bụng nó. Kết quả l| n|ng đẻ ra
Minotaure. Chuyện n|y xem ra không đƣợc phổ biến.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Nàng yểm một lá bùa xuống dƣới tấm nệm trên giƣờng của Minos. Vì thế cứ ngƣời
thiếu nữ n|o v|o chia chăn sẻ gối với Minos là bị chết. Những con bọ cạp và rắn độc từ

dƣới đệm bò lên cắn, truyền nọc độc v|o ngƣời bạn tình của Minos.

Nói về Dédale. Dédale là ai mà tài giỏi nhƣ thế? Xin kể qua lai lịch của chàng.
Đ{ng tiếc là ta không rõ chàng là con ai, con một ngƣời trần thế đoản mệnh hay một vị
thần bất tử? Chúng ta chỉ đƣợc biết ch|ng l| ngƣời ở bên đất Hy Lạp, vốn sinh cơ lập
nghiệp ở đô thị Athènes, dòng dõi Érechthée, một vì vua ở Athènes đã có cơng lớn
trong cuộc chiến tranh chống lại sự x}m lăng của nh| vua Thrace. Ông đã hiến dâng
ngƣời con gái của mình cho thần thánh. Nhờ đó liên minh của Eumolpos với những
ngƣời Éleusis bị Athènes đập tan. Nhƣng vì duyên cớ gì mà chàng Dédale lại lƣu lạc tới
đất Crète? Dédale tới đất Crète khơng phải vì đeo đuổi một cuộc tình duyên, cũng
khơng phải vì sự nghiệp anh hùng hoặc vì muốn lập một chiến cơng ích nƣớc lợi dân
nào hết. Chàng tới đất Crète, đúng hơn l| ch|ng phải trốn sang đảo Crète vì chàng
phạm tội giết ngƣời.

Dédale vốn là một ngƣời thợ tài giỏi bậc nhất ở đô th|nh Athènes. Thật khó mà
tìm thấy một con ngƣời thứ hai giống nhƣ Dédale, nghĩa l| t|i năng, gi|u óc s{ng tạo
nhƣ Dédale. Từ bàn tay của chàng mà những ngƣời Athènes có những bức tƣợng vơ
cùng đẹp đẽ để thờ cúng, để l|m đẹp cho khu vực Acropole thiêng liêng. L}u đ|i, đền
miếu, điện thờ... rồi đến cái bình hình dáng thon thon có hai quai, chiếc rìu, lƣỡi búa
đều từ đầu óc Dédale nghĩ ra hoặc từ bàn tay Dédale làm ra. Những hình vẽ trên vại
gốm, những cảnh trạm khắc trên đồng... đều do hoa tay của ngƣời thợ Dédale tỏa
hƣơng ra cả. Danh tiếng của Dédale vang lừng khắp thế giới Hy Lạp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Để nuôi Minotaure phải cho nó ăn thịt sống: thịt các súc vật hoặc thịt ngƣời. Vua
Minos mỗi lần gây chinh chiến, {p đặt đƣợc quyền lực lên lãnh địa của một vị vua nào
thì lập tức bắt họ, phải h|ng năm đúng hẹn đúng kỳ đem nộp một số ngƣời cho
Minotaure ăn thịt. Xứ sở Athènes đã phải chịu cái thảm họa đó đến ngày vị anh hùng
Thésée, nhờ sự giúp đỡ của Ariane, con gái vua Minos, trừng trị đƣợc con quái vật
Minotaure.

Ở Crète, khi biết chuyện Minotaure bị giết, Minos vô cùng uất ức. Bút nào tả xiết
đƣợc cơn thịnh nộ của các bậc đế vƣơng vốn đã từng quen sai khiến và bắt ngƣời khác
phải phục tùng! Làm sao Thésée lại dám ngạo mạn nhƣ thế. Minos tức giận đến lồng
lộn, điên cuồng. Song chẳng phải vì Minos yêu mến Minotaure m| căm giận Thésée đến
nhƣ thế. Khơng, đó chỉ l| thói thƣờng của những vị vua xƣa nay chẳng ƣa thích kẻ nào
làm trái ý mình. Minos bắt nhốt Thésée v|o Labyrinthe l| để cho Minotaure ăn thịt, là
để giết hắn. Nhƣng l|m sao hắn có thể l|m đảo lộn tình hình. Cái tên này quả là ghê
gớm, quả là to gan lớn mật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Minotaure bữa trƣớc. Không phải chỉ có một mình Dédale bị bắt mà cả con Dédale, chú
thiếu niên Icare, cũng bị áp giải theo cha.

Thật ra thì sự việc diễn ra hơi kh{c một chút. Ariane khi thấy Thésée trong đo|n
ngƣời cống vật, n|ng đã vội tìm đến Dédale để xin Dédale b|y mƣu cứu thốt. Chính
Dédale l| ngƣời đã nghĩ ra c{i kế “cuộn d}y Ariane”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

trắng nho nhỏ của những cuộn sóng. Càng bay, Icare càng thích thú, càng ham muốn
bay cao lên nữa. Chú bé tự hỏi: “Ở cái khoảng không gian xanh thẫm nhƣ biển kia, cao
tít trên đầu kia có gì nhỉ?”. Đ}y mới chỉ thấy có những đ{m m}y, những đ{m m}y nhƣ
những con thuyền trôi bồng bềnh, dập dờn. Có lúc Icare lại tƣởng chúng nhƣ những
búi bông đƣợc nhả ra từ một c{i c{n n|o đó... Chú bé say sƣa với những luồng suy
tƣởng của mình. Chú nghĩ đến những vì sao nhƣ những hòn ngọc trong m|n đêm đen
mịn nhƣ nhung, chú nghĩ đến mặt trời rực lửa... Icare triền miên trong suy tƣởng và có
lúc đã nghĩ rằng mình chẳng khác chi một vị thần vẫn từ thế giới Olympe bay xuống
trần, đi đi về về vì biết bao công việc rắc rối của những ngƣời trần thế, và cứ thế cậu
bay vút lên cao, lên cao mãi. Quên bẵng mất lời cha dặn, cậu bé muốn tung hoành
ngang dọc trong bầu trời để thỏa mãn trí tị mị, ham hiểu biết của mình. Nhƣng một tai
họa khủng khiếp giáng ngay xuống đầu Icare: càng bay lên cao, càng gần mặt trời, càng
nóng. Sức nóng của mặt trời làm sáp ong chảy tan ra nƣớc v| đôi c{nh của cậu phút
chốc rơi rụng lả tả tựa lá vàng rụng trƣớc gió đơng. Icare mất thăng bằng ngã lộn nhào

từ trên cao xuống biển, cậu rơi xuống nhƣ một hịn đ{! Một hịn đ{ rơi từ chín tầng mây
xuống chìm nghỉm trong tấm thảm màu xanh. Vì khơng phải là con của thần th{nh nhƣ
Héphạstos cho nên Icare chết. Nhƣng ngƣời xƣa muốn cho cậu sống mãi nên đã đặt
tên quãng biển ở đảo Samos, trƣớc mặt đô thị Milet l| “biển Icare” v| cả một hòn đảo
trên vùng biển ấy l| “đảo Icare”.

Dédale đau xót về cái chết của đứa con trai khôn xiết. Nhƣng l|m thế n|o đƣợc,
không lẽ chàng lại hạ cánh xuống giữa biển khơi để vớt xác con. Chàng phải tiếp tục
bay. Nhƣng ch|ng không trở về Hy Lạp nữa. Chàng hạ cánh xuống vùng Cumes một

nơi gần Naple177 thuộc nƣớc Ý và xây dựng một đền thờ thần Apollon. Trên cánh cửa

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

Sau đó Dédale rời Cumes đi xuống đảo Sicile. Chàng dừng chân lại ở đô th|nh Camicos
của vua Cocaios.

Đƣợc tin Dédale trú ngụ tại cung điện của nhà vua Cocaios, Minos bèn thân
chinh thống lĩnh một đội chiến thuyền kéo sang đảo Sicile. Nh| vua kéo đại binh đến
đô th|nh Camicos, mƣu dùng {p lực của binh hùng tƣớng mạnh buộc Cocaios phải
dâng nộp Dédale cho mình. Biết tin, Dédale sợ hãi quá chừng. Chàng cầu xin Cocaios
che giấu, bảo vệ tính mạng cho mình. Ở Hy Lạp xƣa kia, khƣớc từ lời cầu xin bảo hộ
che chở cho tính mạng một con ngƣời đang l}m v|o tình cảnh bị đe dọa là một điều vi
phạm vào truyền thống đạo đức thiêng liêng do thần Zeus vĩ đại ban bố. Vì lẽ đó,
Cocaios sẵn sàng bênh vực Dédale. Nh| vua đƣa Dédale v|o phòng riêng những con
gái của mình, nơi m| nh| vua cho l| kín đ{o hơn cả, Dédale đƣợc ở một chỗ kín đ{o,
lấy làm vững dạ và tin rằng Minos khó có thể tìm thấy mình.

Minos đƣợc tiếp kiến nhà vua Cocaios. Y hỏi ngay Cocaios về tung tích của
Dédale. Cocaios đ{p lại:

- Thƣa quý kh{ch, nh| vua Minos nổi danh vì những l}u đ|i tr{ng lệ trên hịn

đảo Crète quanh năm sóng vỗ! Khơng có ai! Tuyệt khơng có ai, mảy may khơng có ai...
chúng tôi không hề thấy ở đ}y có một ngƣời nào mang tên nhƣ thế và có hình dáng
cùng t|i năng nhƣ thế...

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Cocaios vốn khờ dại và lại ƣa phỉnh nịnh, khoe khoang nên không hiểu mƣu
thâm của Minos. Cocaios vội trả lời:

- Ồ, thƣa ng|i, có khó gì gì! Chỉ một lát thơi là tơi có thể làm xong cái việc dễ nhƣ
trị trẻ đó...

Nhƣng Cocaios đ}u có biết l|m. Nh| vua đến nhờ Dédale chỉ dẫn, Dédale bèn
bắt một con kiến to, đính một sợi dây chỉ vào nó và thế là trong chốc lát con vật đã lƣợn
qua c{c đƣờng xốy trơn ốc. Cocaios bèn ra gặp Minos, kiêu hãnh chìa con ốc ra cho
hắn biết cái tài khơn khéo của mình.

- A! - Minos đập bàn reo lên, quắc mắt nhìn thẳng vào mặt Cocaios - Ngài cịn
dám một mực nói với tơi rằng Dédale khơng có ở đ}y nữa khơng? Khơng có ngƣời thứ
hai đ}u! Trên thế gian này chỉ có mỗi một ngƣời l|m đƣợc cái việc n|y thơi. Ngƣời đó
chính là hắn, l| Dédale đấy!

Nghe xong, Cocaios lạnh tốt cả ngƣời, tồn thân run lên cầm cập, Cocaios vội
thú nhận đã giấu Dédale, chỉ xin Minos cứ bình tĩnh nghỉ ngơi trong cung điện ít ngày
để ơng có kịp khoản đãi một nhà vua danh tiếng.

</div>

<!--links-->