Phương pháp nâng cao chất lượng giảng dạy các bài thực hành trong chương trình Sinh học 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. lêi nãi ®Çu Ngành Giaó dục đã và đang thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực tự giác của học sinh. Trong phương pháp dạy học mới này, học sinh là người chủ động giành lấy kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Đặc biệt năm học 2006-2007 toàn ngành đang tích cực hưởng ứng cuộc vận động hai không “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tÝch trong gi¸o dôc”. V× vËy viÖc trang bÞ hÖ thèng kiÕn thøc cho häc sinh lµ vÊn đề đang được toàn xã hội quan tâm. Với mục tiêu phát triển toàn diện, mỗi bộ môn có một vị trí và vai trò nhất định, môn Sinh học 8 cũng nằm trong hệ thống đó và nó góp phần thực hiện tốt mục tiêu và nhiệm vụ của bộ môn Sinh học. Để thực hiện được mục tiêu đó phải kể đén vai trò quan trọng của các tiết thực hành. Trong khi đó các tiết thực hành thường bị xem nhẹ, ít được coi trọng chưa phát huy ®­îc vai trß cña nã. Vì vậy tôi tham gia nghiên cứu đề tài: “ Phương pháp nâng cao chất lượng giảng dạy các bài thực hành trong chương trình Sinh học 8” Để tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng khi giảng dạy bài thực hành. Do thời gian nghiên cứu mở rộng kiến thức của đề tài còn hạn chế nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp của các cấp lãnh đạo và các đồng nghiệp! Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 1. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. I- Lí do chọn đề tài:. 1- C¬ së lý luËn:. Bé m«n Sinh häc nãi chung vµ Sinh häc lãp 8 nãi riªng lµ bé m«n khoa häc thùc nghiÖm n»m trong hÖ thèng khoa häc tù nhiªn cÇn cã sù kÕt hîp linh hoạt giữa các phương pháp, giữa lý thuyết và thực hành. Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y Sinh häc 8 nh»m cung cÊp cho häc sinh nh÷ng hiểu biết khoa học về đặc điểm cấu tạo, hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan và trong mọi hoạt động sống của con người gíup cho con người sinh tồn và phát triển. Trên cơ sở đó giáo dục cho học sinh biết các biệt pháp vệ sinh, rèn luyện thân thể, bảo vệ và tăng cường sức khoẻ, nâng cao năng suất, hiệu quả trong học tập góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo những con người lao động linh hoạt năng động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. §ång thêi còng rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng nghiªn cøu bé m«n cho häc sinh vµ còng gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc THCS. Để thực hiện mục tiêu trên, việc dạy Sinh học 8 cần phải thực hiện đầy đủ c¸c nhiÖm vô trang bÞ c¸c kiÕn thøc, ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn thøc, rÌn kü n¨ng và nhiệm vụ giáo dục tư tưởng cho học sinh như nhiệm vụ giảng dạy Sinh học 8 đã nêu ở trên. Để có được kết quả đó không thể không kể đến vai trò to lớn của các tiết thực hành ( tuy rằng chúng chiếm thời lượng rất nhỏ 7/70 tiết). Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 2. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Qua c¸c tiÕt thùc hµnh gÝup häc sinh rÌn luyÖn c¸c n¨ng lùc sau: - Khai th¸c kiÕn thøc tõ quan s¸t vµ tõ mÉu vËt, h×nh ¶nh. - Rèn kỹ năng bộ môn, đặc biệt là các kỹ năng áp dụng trong thực tế: kỹ năng sơ cứu băng bó gãy xương, cầm máu và hô hấp nhân tạo. - Rèn luyện kỹ năng làm tường trình, thu hoạch từ đó giúp học sinh bổ sung kiÕn thøc vµ kiÓm nghiÖm kiÕn thøc qua thùc tÕ. Từ đó thấy được vị thế và vai trò của thực hành là rất quan trọng không thÓ thiÕu ®­îc trong c¸c m«n khoa häc tù nhiªn nãi chung vµ Sinh häc 8 nãi riªng. 2- C¬ së thùc tiÔn:. Các bài dạy về cấu tạo mô, tế bào, hoạt động của enzim trong nước bọt, chøc n¨ng cña tuû sèng.. sÏ kh«ng s©u s¾c häc sinh kh«ng ®­îc cñng cè vµ kiÓm nghiÖm kiÕn thøc nÕu nh­ kh«ng cã c¸c tiÕt thùc hµnh hç trî vµ c¸c tiÕt thùc hµnh còng kh«ng ®­îc thùc hiÖn thµnh c«ng nÕu kh«ng cã lý thuyÕt “ lý thuyÕt kh«ng cã thùc hµnh lµ lý thuyÕt su«ng, thùc hµnh kh«ng cã lý thuyÕt lµ thùc hµnh mù quáng” Các kiến thức sẽ đầy đủ hơn, sâu sắc hơn khi học sinh được tự tìm tßi, kiÓm nghiÖm qua thùc hµnh ”tr¨m nghe kh«ng b»ng mét thÊy” c¸c thÝ nghiÖm, c¸c buæi quan s¸t thiªn nhiªn sÏ g©y høng thó häc tËp Sinh häc cho häc sinh, phát huy tính tích cực tư duy, chủ động giúp học sinh tìm ra kiến thức. Để nâng cao chất lượng giảng dạy các bài thực hành trong chương trình Sinh häc 8 qu¶ còng khã. Bëi v× cã nh÷ng bµi thùc hµnh th× rÊt thùc tÕ nh­ c¸c bài về Sơ cứu người, nhưng có những bài rất khó và vượt xa khả năng của học Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 3. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. sinh như bài phân tích một khẩu phần ăn và lập khẩu phần ăn cân đối và nhiều yếu tố khác tác động tới hiệu quả các bài thực hành sẽ không cao. Qua nghiªn cøu SGKSinh häc, c¸c tµi liÖu cã liªn quan vµ thùc tr¹ng gi¶ng d¹y c¸c bµi Sinh häc 8 hiÖn nay, kÕt hîp víi vèn hiÓu biÕt kiÕn thøc vµ kinh nghiệm tích luỹ bản thân tôi đã tìm tòi nghiên cứu đề tài “ Phương pháp nâng cao chất lượng giảng dạy các bài thực hành trong chương trình Sinh học 8” Thông qua nghiên cứu đề tài nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả giảng dạy của bản thân đồng thời góp thêm một phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng gi¶ng d¹y Sinh häc 8 nãi riªng vµ bé m«n Sinh häc THCS nãi chung.. II/ Mục đích nghiên cứu.. 1. Xây dưng phương pháp tổ chức một tiết thực hành có hiệu quả.. Qua 7 bài thực hành trong chương trình Sinh học 8 sẽ xây dựng phương pháp tổ chức một tiết dạy thực hành có hiệu quả. Định hướng cho việc nghiên cứu để có thể phát triển một số dụng cụ thực hành, cải tiến một số đồ dùng phục vụ cho tiÕt thùc hµnh cã hiÖu qu¶, phï hîp víi yªu cÇu thùc tiÔn, t×nh h×nh cô thÓ trong chương trình Sinh học và ở địa phương với điều kiện thiếu thốn đồ dùng thực hành cũng như đồ dùng dạy học. Mặt khác, cần cho học sinh tham quan thực tế tại các cơ sở y tế của địa phương, các hình ảnh mẫu và làm mẫu của giáo viên giúp học sinh định hướng. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 4. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. h×nh thµnh kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t­ duy tÝch cực của học sinh tạo được hứng thú, động cơ học tập và yêu thích bộ môn. 2. áp dụng đề tài trong công tác giảng dạy.. Sau khi nghiên cứu đề tài sẽ được áp dụng vào giảng dạy ở trường. Đề tài sẽ được Hội đồng khoa học các cấp thẩm định, qua thẩm định nếu có tính khả thi cao th× sÏ ®­îc ®­a vµo ¸p dông gi¶ng d¹y c¸c bµi thùc hµnh Sinh häc 8 ë mét sè trường và cũng góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giảng dạy các bài thực hµnh Sinh häc. §Ò tµi kh«ng chØ ¸p dông víi líp 8 mµ cßn ¸p dông víi c¶ bé m«n Sinh học ở cấp THCS và góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giảng dạy môn Sinh học nói riêng và nâng cao chất lượng ở cấp THCS.. III- Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu. 1- Đối tượng nghiên cứu. Tất cả các yếu tố trong một tiết thực hành là đối tượng nghiên cứu của đề tµi: + Sù nghiªn cøu, chuÈn bÞ cña gi¸o viªn. + Sự chuẩn bị đồ dùng của học sinh + Sự hướng dẫn thực hành của giáo viên. + Néi dung cña bµi thùc hµnh. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 5. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. + Phương pháp tổ chức hoạt động thực hành của giáo viên. + Các hình ảnh mẫu liên quan đến bài thực hành. + Hoạt động thực hành của học sinh. + KÕt qu¶ cña tiÕt thùc hµnh (®­îc thÓ hiÖn chñ yÕu trªn s¶n phÈm cña hoạt động thực hành) 2- NhiÖm vô nghiªn cøu. Đề tài có chất lượng và có tính khả thi, gắn liền với yêu cầu thực tế, nhất thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c yªu cÇu sau: - Chọn đối tượng để nghiên cứu. - Tìm hiểu sự chuẩn bị của giáo viên trước buổi thực hành. - Tìm hiểu các tiết thực hành về các phương diện: + Sự chuẩn bị đồ dùng thực hành của học sinh. + Sự hướng dẫn thực hành của giáo viên. + Néi dung cña buæi thùc hµnh. + Theo dõi phương pháp tổ chức hoạt động thực hành của giáo viên và hoạt động của học sinh. + Tìm hiểu sản phẩm như: kết quả hoạt động thí nghiệm, các hình vẽ (nếu có) để học sinh điền, các sản phẩm thực hành(cố định xương, cầm m¸u…) b¶n thu ho¹ch cña häc sinh. - ThiÕt kÕ mét bµi thùc hµnh trong Sinh häc 8. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 6. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. IV. Phương pháp nghiên cứu. 1. §iÒu tra c¬ b¶n Thực trạng công tác giảng dạy các bài thực hành ở một số trường THCS. KÕt qu¶ tiÕp thu kiÕn thøc, rÌn luyÖn kü n¨ng, kü x¶o cña häc sinh qua c¸c bµi thùc hµnh. 2. Ph©n tÝch tæng hîp g¾n víi lý luËn thùc tiÔn. Nghiên cứu kỹ các bài thực hành, xác định rõ mục tiêu: về kiến thức, kỹ năng và thái độ tư tưởng. Vận dụng linh hoạt phương pháp sư phạm, vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy môn Sinh học được đề cập trong các bài thực hành. Từ đó xây dựng phương pháp dạy học mang tính đặc thù đối với các tiết dạy bài thực hành Sinh häc 8. Thiết kế những hoạt động dậy học tích cực nhằm đạt được những mục tiêu của bài thực hành trên cơ sở lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học phù hợp với đặc trưng của bài thực hành, nội dung kiến thức và trình độ của học sinh.. 3. KiÓm nghiÖm.  Vận dụng phương pháp tổ chức các bài thực hành Sinh học 8 và thực tiÔn gi¶ng d¹y, tiÕn hµnh kiÓm tra kÕt qu¶ gi¶ng d¹y so s¸nh c¸c mÆt: Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 7. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. + ViÖc n¾m néi dung kiÕn thøc cña häc sinh ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c s¶n phẩm của hoạt động thực hành. + Sự phát triển tư duy khoa học, tư duy khái quát hoá, trừu tượng hoá. + Kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, vËn dông thùc tÕ cña häc sinh. + Rèn luyện các kỹ năng bộ môn, đặc biệt là kỹ năng cố định xương, cầm máu, hô hấp nhân tạo, băng bó vết thương và làm thí nghiệm chứng minh vai trò cña tuû sèng.  B»ng c¸c h×nh thøc: + Tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh. + Quan sát quá trình hoạt động thực hành của học sinh. + Vấn đáp tìm tòi nắm thực tế. + Nghiên cứu sản phẩm của hoạt động thực hành như: cố định xương, băng bó vết thương, cầm máu và hoàn thành bảng thu hoạch chuẩn bị sẵn. + Sử dụng phiếu học tập đã được chuẩn bị sẵn. 4.Tæng kÕt rót kinh nghiÖm Từ những kết quả đạt được, từ những vấn đề còn thiếu sót thể hiện trên sản phẩm của hoạt động thực hành, tiến hành phân tích đánh giá cải tiến, bổ sung phương pháp phát huy các thế mạnh và khắc phục tồn tại để hoàn thiện phương pháp giảng dạy các bài thực hành Sinh học 8 tiến tới đạt hiệu quả chất lượng cao nhÊt.. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 8. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. V: Néi dung nghiªn cøu. A. §iÒu tra c¬ b¶n 1. Sù chuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh Đối với bài thực hành nói riêng thì sự chuẩn bị là rất quan trọng ảnh hưởng tíi sù thµnh c«ng cña tiÕt d¹y. Trªn thùc tÕ th× sù chuÈn bÞ cña gi¸o viªn cßn n»m trong khu«n mÉu cã s½n ë SGK cßn häc sinh ®­¬ng nhiªn phô thuéc vµo gi¸o viên. Có những tiết thực hành đáng lẽ có thể có kết quả rất tốt song do sự chuẩn bị không tốt của học sinh dẫn đến kết quả không cao. 2. Phương pháp tổ chức. Với các bài thực hành, thường yêu cầu học sinh được thực hành hoàn thiện một số kỹ năng: băng bó vết thương, phân tích khẩu phần ăn cho trước... Nhưng thùc tÕ th× häc sinh Ýt ®­îc thùc hµnh mµ chñ yÕu quan s¸t gi¸o viªn lµm thùc hành, những sản phẩm sau khi giáo viên đã băng bó, cố định xương, làm thí nghiệm, tính toán sẵn. Trong khi đó học sinh có thể làm được hơn thế rất nhiều các em có thể tham gia trực tiếp băng bó vết thương, làm thí nghiệm về enzim, tính toán các thành phần của một khẩu phần ăn cho trước, làm thí nghiệm chứng minh vai trß cña tuû sèng. Việc tổng kết đánh giá công việc của học sinh hết sức cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng khi tự mình làm việc và học sinh cần được đánh giá nhìn nhận đầy đủ khách quan tạo hứng thú trong quá trình tiếp thu kiến thức. Vậy mà hiện nay các sản phẩm hoạt động thực hành của học sinh ít được kiểm tra đánh gi¸, phÇn nhiÒu v× lý do thêi gian. §a sè c¸c gi¸o viªn chØ quan t©m lµm thÕ nµo. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 9. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. để truyền tải hết kiến thức mà không để ý đến việc học sinh tiếp thu như thế nào, lĩnh hội được những gì và đã làm được những gì qua tiếp thu kiến thức lý thuyết.. B. Gi¶i ph¸p kh¾c phôc. 1. Sù chuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh * §èi víi gi¸o viªn: - Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về phương tiện và nội dung giáo viên phải xây dựng kế hoạch từ đầu năm về phương tiện thực hành ở mỗi bài, để nắm thế chủ động trong tiết thực hành. Trong thực hành cần có những dụng cụ, thiết bị, vật mẫu có sẵn hoặc tìm tòi trong thiên nhiên đặc biệt là bộ môn Sinh học. - VÒ néi dung: mçi gi¸o viªn ®­îc phô tr¸ch khèi líp gi¶ng d¹y cÇn lµm tèt c«ng viÖc vÒ chuyªn m«n vµ c¸c kiÕn thøc kh¸c (hiÓu biÕt vÒ y tÕ, lÜnh vùc cã liên quan) để bài thực hành đạt kết quả cao. * §èi víi häc sinh: - Cần nêu cao tinh thần ý thức, thái độ trong giờ thực hành. Giáo dục cho các em lòng yêu thiên nhiên từ đó biết cách bảo vệ và giữ gìn sức khoẻ cho chính mình, sự chuẩn bị các dụng cụ cần thiết( que nẹp, bông băng, ếch đồng để chøng minh vai trß cña tuû sèng) sÏ t¹o høng thó häc tËp. Do vËy gi¸o viªn cÇn quan tâm sát sao đến sự chuẩn bị của học sinh, có như vậy hiệu quả của việc chuÈn bÞ míi cao, gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng giê thùc hµnh sinh häc líp 8.. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 10. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. 2. Phương pháp tổ chức: Trong giê thùc hµnh häc sinh ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc c¬ b¶n, gi¸o viên chỉ hướng dẫn và làm mẫu, học sinh có được trực tiếp làm việc thì mới đảm b¶o môc tiªu lµ häc sinh ®­îc tù m×nh t×m tßi, ph¸t hiÖn kiÕn thøc trªn s¶n phÈm thực hành, trên cơ sở đó giúp học sinh phát huy tính tích cực tư duy , tự lực, chủ động giúp học sinh có thể tìm ra kiến thức từ đó hình thành các kỹ năng kỹ x¶o, thóc ®Èy t­ duy tÝch cùc cho häc sinh, t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh yªu thÝch bé m«n. 3.Tổng kết đánh giá. Tổng kết đánh giá là khâu quan trọng trong phương pháp dạy học. Trên cơ sở đó cần kết hợp sự đánh giá của giáo viên với sự tự đánh giá của học sinh, qua đó giáo viên thấy được kết quả học tập của các em và mức độ truyền đạt kiến thức của mình từ đó rút ra được kinh nghiệm nhằm điều chỉnh phương pháp dạy học của mình sao cho có hiệu quả và thích hợp với đối tượng mình giảng dạy. -Giáo viên có thể đánh giá dưới nhiều hình thức khác nhau: mức độ hoàn thµnh bµi thùc hµnh, ý thøc thùc hµnh cña häc sinh vµ kÕt qu¶ bµi thu ho¹ch. Phần đánh giá cần tỉ mỉ cụ thể cho từng học sinh để từ đó các em tìm ra ưu điểm và nhược điểm, có biện pháp khắc phục các nhược điểm đó nhằm nâng cao chất lượng các bài thực hành Sinh học 8 nói riêng và bộ môn Sinh học. C. Định hướng phương pháp chung dạy các bài thực hành SH 8 * Về phương pháp giáo viên tổ chức thực hiện: - Chuẩn bị đồ dùng thực hành cần thíêt. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 11. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. - Căn cứ vào các bước thực hành của SGK phát triển theo định hướng của GV. - Trong qu¸ tr×nh thùc hµnh ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c nhãm nh­ng thu ho¹ch l¹i ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c c¸ nh©n. * Về hoạt động của học sinh: - Rèn luyện các kỹ năng bộ môn đặc biệt là các kỹ năng cố định xương, lµm thÝ nghiÖm, cÇm m¸u.. - T×m ra kiÕn thøc kiÓm nghiÖm kiÕn thøc qua thùc hµnh, quan s¸t s¶n phÈm thùc hµnh. - Có kỹ năng hoạt động nhóm, làm tường trình, viết thu hoạch. * Về kết quả: Được thể hiện trên sản phẩm của hoạt động thực hành. D. Mét sè thÝ dô minh ho¹: ThiÕt kÕ d¹y mét bµi thùc hµnh Sinh häc 8:. Bµi 26: Thùc hµnh : tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt I-Môc tiªu: - Biết đặt các thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện bảo đảm cho enzim hoạt động ( trong thí nghiệm này enzim trong nước bọt chỉ tác động với tinh bột chín trong điều kiện áp suất 1 at, t0 = 370C, môi trường kiềm nhẹ) - Biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng.. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 12. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. - RÌn luyÖn tÝnh bÒn bØ, khoa häc. - Gi¸o dôc vÖ sinh ¨n uèng. II-ChuÈn bÞ: 1. Dụng cụ thực hành :12 ống nghiệm nhỏ, giá để ống nghiệm, đèn cồn và giá đun, ống đong chia độ, cuộn giấy đo pH, phễu nhỏ và bông lọc, bình thuỷ tinh, đũa thuỷ tinh, nhiệt kế, cặp ống nghiệm, mayso đun nước. 2. VËt liÖu : - Nước bọt hoà loãng( 25%) lọc qua bông lọc. - Hå tinh bét 1% - Ho¸ chÊt : dd HCl 2%, dd Ièt 1%, thuèc thö Str«me III.Néi dung vµ c¸ch tiÕn hµnh: Bước 1: Hướng dẫn thực hành: * H§1: Tæ chøc thùc hµnh - GV ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh. - GV kiÓm tra c¸c dông cô thùc hµnh cña c¸c nhãm. - GV hướng dẫn cách pha nước bọt( 6ml nước bọt + 18 ml nước cất) * HĐ2: Hướng dẫn học sinh cách làm thí nghiệm: - Lấy 4 ống nghiệm đặt tên là A, B, C, D với dd trong các ống như sau: + ống A: 2 ml hồ tinh bột + 2ml nước lã. + ống B: 2 ml hồ tinh bột + 2ml nước bọt. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 13. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. + ống C: 2 ml hồ tinh bột + 2 ml nước bọt đã đun sôi. + ống D: 2 ml hồ tinh bột + 2 ml nước bọt + vài giọt dd HCl 2%. - Đặt 4 ống nghiệm trong chậu nước nóng 370C trong thời gian 15 phút (h×nh 26.1). * HĐ3: Hướng dẫn học sinh quan sát: - GV yêu cầu HS quan sát hiện tượng xảy ra và ghi lại kết quả. - GV hướng dẫn HS giải thích các hiện tượng. * H§ 4: KiÓm tra kÕt qu¶ thÝ nghiÖm: - GV yªu cÇu HS so s¸nh dd trong èng nghiÖm víi ban ®Çu. - GV hướng dẫn HS chia dd trong mỗi ống nghiệm ra làm 2 phần đựng trong 2 èng nghiÖm míi: + èng A thµnh: A1 vµ A2 + èng B thµnh: B1 vµ B2 + èng C thµnh: C1 vµ C2 + èng D thµnh: D1 vµ D2 - Tiếp tục hướng dẫn HS cách kiểm tra như sau: + èng A1 + èng B1. Thªm vµo mçi èng vµi giät dd Ièt 1%. + èng C1 + èng D1 Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 14. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. + èng A2 + èng B2. Thªm vµo mçi èng vµi giät dd Str«me.. + èng C2. Đun sôi mỗi ống trên ngọn lửa đèn cồn.. + èng D2 Bước 2: Hoạt động thực hành: * HĐ1: HS thực hiện các thao tác cho dd vào các ống A, B, C, D đúng tỉ lệ như hướng dẫn. HS thực hành theo các nhóm tuỳ theo số lượng HS HS làm thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra trong khi để 15 phút( H26) HS thảo luận từng nhóm đê giải thích các hiện tượng xảy ra. HS tiÕn hµnh kiÓm tra kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµ ghi l¹i vµo b¶ng 26.2SGK H§ 2: KiÓm tra kÕt qu¶ lµm thÝ nghiÖm: GV kiểm tra kết quả bảng 26.1, 26.2 HS đã thực hiện. GV đưa kết quả chuẩn Bảng 26.1, 26.2 và giải thích các hiện tượng. - Tinh bét + Ièt. mµu xanh. - §­êng + thuèc thö Str«me. mầu đỏ nâu. GV nhËn xÐt kÕt qu¶ c¸c nhãm, chØ ra chç sai sãt vµ nguyªn nh©n. * H§ 3 : Tæng kÕt: - Gv nhËn xÐt c¸ch lµm thÝ nghiÖm cña HS.. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 15. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. - Gv cho biết những sai sót thường xảy ra khi làm thí nghiệm và chứng minh vai trò của enzim trong nước bọt. - Gv nhËn xÐt, cho ®iÓm vµi nhãm lµm tèt vµ nh¾c nhë c¸c nhãm ho¹t động có kết quả chưa cao. - Gv cho HS thu dän vÖ sinh. IV. Cñng cè: Gv đánh giá nhận xét toàn bộ quá trình thực hành. Hs trình bày nhấn mạnh các nội dung đã quan sát được. Gv hướng dẫn HS viết thu hoạch theo yêu cầu SGK. V. DÆn dß: HS chuẩn bị đồ dùng, xem trước bài tiêu hoá ở dạ dày. B¶ng 26.1: C¸c èng. Hiện tượng. nghiÖm. ( độ trong). Gi¶i thÝch. A. Không đổi. Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột.. B. T¨ng lªn. Nước bọt có enzim làm biến đổi tinh bột.. C. Không đổi. Nước bọt đun sôi làm mất hoạt tính của enzim biến đổi tinh bột. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 16. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Không đổi. D. Do dd HCl đã hạ thấp pH nên enzim trong nước bọt không hoạt động, không làm biến đổi tinh bột. B¶ng 26.2: C¸c èng. Hiện tượng. nghiÖm. ( mµu s¾c). A1. Cã mµu xanh. A2. Không có mầu đỏ nâu. B1. Kh«ng cã mÇu xanh. B2. Có mầu đỏ nâu. C1. Cã mµu xanh. C2. Không có mầu đỏ nâu. D1. Cã mµu xanh. D2. Gi¶i thich. Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột thµnh ®­êng. Nước bọt có enzim làm biến đổi tinh bột thµnh ®­êng.. Enzim trong nước bọt bị đun sôi không còn khả năng biến đổi tinh bột thành ®­êng Enzim trong nước không hoạt động ở pH axit nên tinh không bị biến đổi thành. Không có mầu đỏ nâu. ®­êng. VI. kết luận và ý kiến đề xuất:. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 17. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. 1. KÕt luËn: Qua nghiªn cøu ta thÊy ®­îc vai trß to lín cña c¸c tiÕt thùc hµnh gãp phÇn hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc, h×nh thµnh kiÕnthøc ë häc sinh mét c¸ch logic vµ s©u sắc.Tuy rằng nó chiếm thời lượng nhỏ ( 7/70 tiết) nhưng rõ ràng để giảng dạy có hiÖu qu¶ th× lýluËn lu«n lu«n ph¶i g¾n liÒn víi thùc tiÔn,lý thuyÕt ph¶i g¾n liÒn với thực hành đặc biệt là bộ môn Sinh học. Để nâng cao chất lượng các tiết thực hành ở chương trình Sinh học 8 Giáo viên cần phải chuẩn bị chu đáo cho các tiết thực hành, kết hợp linh hoạt các phương pháp thực hành và yêu cầu HS có thái độ nghiêm túc trong quá trình chuẩn bị đồ dùng và thực hành. Từ đó góp phần nâng cao hiểu biết về môn Sinh học, yêu thích bộ môn và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 2. ý kiến đề xuất: * §èi víi c¸c cÊp qu¶n lý gi¸o dôc : -Nên thường xuyên tổ chức những đợt thực tập cụm để thảo luận, rút kinh nghiÖm, t×m ra nh÷ng bµi häc quý b¸u nhÊt cho viÖc gi¶ng d¹y c¸c bµi thùc hµnh. - Cung cấp bổ sung các đồ dùng thực hành. - Kiểm tra thường xuyên hơn việc sử dụng thiết bị dạy học ở trên lớp của mçi gi¸o viªn. - Tổ chức bồi dưỡng về sử dụng các thiết bị dạy học cho giáo viên. * §èi víi c¸c gi¸o viªn d¹y bé m«n: - Thường xuyên trau dồi kiến thức, tự rút kinh nghiệm qua các bài thực hµnh. - Cần có kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy các bài thực hành theo PPCT và căn cứ tình hình thực tế của nhà trường và địa phương. - Thường xuyên sử dụng, cải tiến đồ dùng dạy học và quan tâm đúng mức tíi c¸c tiÕt thùc hµnh.. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 18. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. - Nên thực hiện đầy đủ những yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học theo chương trình và SGK mới.. Lan MÉu, ngµy 10 th¸ng 5 n¨m 2007 Người viết NguyÔn v¨n sinh. ý kiến nhận xét của trường …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………..……………………………………… …………………………………………………………………………………… ý kiÕn nhËn xÐt cña phßng Gd Lôc nam …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 19. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……….…………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. Môc lôc Néi dung. trang. Lêi nãi ®Çu. 1. I. Lý do chọn đề tài. 2. II. Mục đích nghiên cứu. 4. Gi¸o viªn : Hoµng Hång TuÊn. 20. Lop8.net. Trường THCS Lan Mẫu.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>