Tài liệu Tuần 21 - Tiết 39, 40. Sợ lược bảng HTTH

Phòng GD&ĐT Đam Rông Trường THCS Đạ M’rông
Tuần 21 Ngày soạn: 04/01/2011
Tiết 39 Ngày dạy: 06/01/2011
Bài 31. SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC(T1)
I. MỤC TIÊU: Sau tiết này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
Các nguyên tố trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tính hạt nhân
nguyên tử. Lấy ví dụ minh hoạ.
Cấu tạo bảng tuần hoàn gồm: Ô nguyên tố, chu kì, nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.
2. Kĩ năng:
Quan sát bảng tuần hoàn, ô nguyên tố cụ thể, nhóm I và VII, chu kì 2, 3 và rút ra nhận xét về ô nguyên
tố, về chu kỳ và nhóm.
3. Thái độ:
Tích cực học tập để nắm được cấu tạo bảng HTTH.
4. Trọng tâm:
Cấu tạo bảng hệ thống tuần hoàn.
II. CHUẨN BỊ:
1. Đồ dùng dạy học:
a. GV:
Bảng tuần hoàn, ô nguyên tố phóng to.
Chu kì 2, 3 phóng to
Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên to.
b. HS:
Tìm hiểu nội dung tiết học trước khi lên lớp.
2. Phương pháp:
Đàm thoại gợi mở - Trực quan – Làm việc với SGK – Làm việc nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp(1’): 9A1……/……… 9A2……/………
9A3……/……… 9A4……/………
2. Kiểm tra bài cũ(5’):

Công nghiệp Silicat là gì? Kể tên một số ngành công nghiệp silicat và nguyên liệu chính?
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài mới: Chúng ta đã từng được nghe tới bảng tuần hoàn hoá học. Vậy bảng tuần hoàn
hoá học được cấu tạo như thế nào và có ý nghĩa gì?
b. Các hoạt động chính:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1. Giới thiệu bảng tuần hoàn và giá trị của bảng tuần hoàn(5’).
-GV: Giới thiệu bảng tuần hoàn
và nhà bác học Menđeleep.
-GV: Giới thiệu cơ sở sắp xếp
của bảng tuần hoàn.
-HS: Nghe giảng và ghi nhớ.
-HS: Nghe giảng và ghi bài.
I. Nguyên tắc sắp xếp các
nguyên tố trong bảng hệ
thống tuần hoàn:
(SGK)
Hoạt động 2. Tìm hiểu “ô nguyên tố”(9’).
-GV: Giới thiệu khái quát bảng
hệ thống tuần hoàn: Ô, chu kì,
nhóm.
-GV: Treo ô 12 phóng to lên
bảng và yêu cầu HS nhận xét
-HS: Nghe giảng và ghi nhớ.
-HS: Quan sát và trả lời:
+ SHNT là 12, ô số 12, ĐTHN
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
Ô nguyên tố cho biết:
- Số hiệu nguyên tử: Số hiệu

nguyên tử có trị số bằng đơn vị
GV Lê Anh Linh Trang 1
Phòng GD&ĐT Đam Rông Trường THCS Đạ M’rông
về các kí hiệu trong một ô.
-GV: Vậy, ô nguyên tố cho biết
những gì?
-GV: Yêu cầu HS cho biết ý
nghĩa của các ô 13, 15, 17.
là 12, Có 12 e lớp vỏ, KHHH là
Mg, Tên nguyên tố : Magiê,
NTK là 24
-HS: Trả lời.
-HS: Quan sát và nêu ý nghĩa
các ô trong bảng HTTH.
điện tích hạt nhân và bằng số
electron trong nguyên tử
- Kí hiệu hoá học
- Tên nguyên tố
- Nguyên tử khối
Hoạt động 3. Tìm hiểu “ chu kì”(9’).
-GV: Treo bảng hệ thồng tuần
hoàn phóng to và giới thiệu về
chu kì trong bảng tuần hoàn.
-GV hỏi: Bảng hệ thống tuần
hoàn có bao nhiêu chu kì, mỗi
chu kì có bao nhiêu hàng? Điện
tích hạt nhân các nguyên tử
trong một chu kì thay đổi như
thế nào? Số lớp e của nguyên
tử các nguyên tố trong cùng 1

chu kì có đặc điểm gì?
-HS: Qua đó em hãy nêu nhận
xét về chu kì?
-HS: Quan sát. Nghe và ghi
nhớ.
-HS:
+ Bảng hệ thống tuần hoàn có
7 chu kì.
+ Trong 1 chu kì, từ trái sang
phải ĐTHN tăng dần.
+ Số lớp e trong 1 chu kì bằng
nhau và bằng số thứ tự của chu
kì.
-HS: Nêu khái niệm về chu kì
và ghi vở.
2 . Chu kì
- Chu kì là dãy các nguyên tố
mà nguyên tử của chúng có
cùng số lớp e và được sắp xếp
theo chiều tăng dần của điện
tích hạt nhân
- Số thứ tự của chu kì bằng số e
Hoạt động 4. Tìm hiểu “ nhóm”(9’).
-GV: Giới thiệu về nhóm trong
bảng tuần hoàn.
-GV hỏi: Trong cùng 1 nhóm,
điện tích hạt nhân nguyên tử
của các nguyên tố thay đổi như
thế nào?Số e lớp ngoài cùng
của nguyên tố trong cùng 1

nhóm có đặc điểm gì giống
nhau?
-GV: Qua đó em hãy nêu nhận
xét về nhóm?
-HS: Quan sát bảng tuần hoàn
và ghi nhớ.
-HS:
+ Bảng hệ thông tuần hoàn có 8
nhóm(I đến VIII). Được sắp
xếp theo chiều tăng dần của
điện tích hạt nhân.
+ Số e lớp ngoài cùng của
nguyên tử các nguyên tố bằng
nhau và bằng số thứ tự của
nhóm
-HS: Nêu khái niệm và ghi vở.
3 . Nhóm
- Bảng hệ thông tuần hoàn có 8
nhóm được đánh số thứ tự từ I
đến VIII
- Nhóm gồm các nguyên tố mà
nguyên tử của chúng có số e
lớpngoài cùng bằng nhau( do
có tính chất hoá học giống
nhau) đựơc sắp xếp thành cột
theo chiều tăng dần của điện
tích hạt nhân nguyên tử
4. Củng cố - Đánh giá - Dặn dò(7’):
a. Củng cố:
GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của tiết học.

Hướng dẫn HS làm bài tập 1 SGK/101.
b. Dặn dò về nhà:
Về nhà học bài.
Chuẩn bị phần tiếp theo của bài.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Tuần 21 Ngày soạn: 08/01/2011
GV Lê Anh Linh Trang 2
Phòng GD&ĐT Đam Rông Trường THCS Đạ M’rông
Tiết 40 Ngày dạy: 10/01/2011
Bài 31. SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC (TT)
I. MỤC TIÊU: Sau tiết này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
Quy luật biến đổi tính kim loại, phi kim trong chu kì và nhóm. Lấy ví dụ minh hoạ.
Ý nghĩa của bảng tuần hoàn: Sơ lược về mối liên hệ giữa cấu tạo nguyên tử, vị trí nguyên tố
trong bảng tuần hoàn và tính chất hóa học cơ bản của nguyên tố đó.
2. Kĩ năng:
Từ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố điển hình (thuộc 20 nguyên tố đầu tiên) suy ra vị trí
và tính chất hoá học cơ bản của chúng và ngược lại.
So sánh tính kim loại hoặc tính phi kim của một nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận
(trong số 20 nguyên tố đầu tiên).
3. Thái độ:
Tích cực học tập, tìm hiểu sâu hơn về bảng tuần hoàn.
4. Trọng tâm:
Cấu tạo và ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Đồ dùng dạy học:

a. GV:
Chu kì 2, 3; nhóm I, VII phóng to.
b.HS:
Tìm hiểu nội dung tiết học trước khi lên lớp.
2. Phương pháp:
Hỏi đáp – Làm việc ca nhân - Làm việc nhóm - Trực quan.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp(1’): 9A1……/……… 9A2……/………
9A3……/……… 9A4……/……
2. Kiểm tra bài cũ(5’):
HS1: Em hãy nêu cấu tạo của bảng tuần hoàn?
HS2: Sữa bài tập 2 SGK/101.
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài mới: Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố, tính chất các nguyên tố biến đổi như thế
nào? Bảng tuần hoàn có ý nghĩa như thế nào?
b. Các hoạt động chính:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn(10’).
-GV: Yêu cầu HS theo dõi chu
kì 2 và 3, hỏi: Đi từ đầu đến
cuối chu kì theo chiêu tăng dần
điện tích hạt nhân sự thay đổi
về số e lớp ngoài cùng như thế
nào? Tính kim loại và tính phi
kim của các nguyên tố thay đổi
như thế nào?
-GV: Yêu cầu HS quan sát
-HS trả lời: Số e lớp ngoài
cùng của nguyên tử tăng dần từ
1 đến 8. Đầu mỗi chu kì là 1

kim loại, cuối chu kì là 1 phi
kim, kết thúc chu kì là 1 khí
hiếm. Tính kim loại của các
nguyên tố giảm dần, tính phi
kim tăng dần.
-HS:
III. Sự biến đổi tính chất của
các nguyên tố trong bảng tuần
hoàn
1. Trong một chu kì: Đi từ
trái qua phải:
- Số e lớp ngoài cùng tăng dần
từ 1 đến 8.
- Tính kim loại giảm dần, tính
phi kim tăng dần.
GV Lê Anh Linh Trang 3
Phòng GD&ĐT Đam Rông Trường THCS Đạ M’rông
nhóm I và nhóm VII, cho biết:
Số lớp e và số e lớp ngoài cùng
của các nguyên tố trong cùng 1
nhóm có đặc điểm như thế
nào? Tính kim loại và tính phi
kim trong cùng 1 nhóm thay
đổi như thế nào?
+ Số e lớp ngoài cùng bằng
nhau.
+ Số lớp e tăng dần từ 1 tới 7
+ Tính kim loại tăng dần đồng
thời tính phi kim giảm dần.
2. Trong một nhóm: Đi từ trên

xuống dưới:
+ Số e lớp ngoài cùng bằng
nhau.
+ Số lớp e tăng dần từ 1 tới 7
+ Tính kim loại tăng dần, tính
phi kim giảm dần.
Hoạt động 2. Ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học(20’).
-GV: Yêu cầu HS làm ví dụ:
Biết nguyên tố A có số hiệu là
17, chu kì 3, nhóm VII. Hãy
cho biết cấu tạo nguyên tử và
tính chất của nguyên tố A?
-GV: Hướng dẫn HS thực hiện
các bước làm bài tập.
-GV: Yêu cầu HS làm ví dụ: X
có điện tích hạt nhân là 12, 3
lớp e, lớp ngoài cùng có 2 e.
hãy cho biết vị trí của X trong
bảng hệ thống tuần hoàn và
tính chất cơ bản của nó.
-HS: Nguyên tố A có cấu tạo
như sau:
Z
A
= 17
ĐTHN : 17+
Có 17 p, 17 e.
A ở chu kì 3 nên có 3 lớp e
A thuộc nhóm VII, lớp ngoài
cùng có 7 e.

Vì A ở cuối chu kì 3 nên A là
phi kim mạnh.
-HS: Dựa theo ví dụ 1 đã làm
và thực hiện bài tập:
ĐTHN là 12 =>Số thứ tự 12.
Có 3 lớp e =>Chu kì 3.
Có 2e lớp ngoài =>Nhóm II.
=>X là kim loại.
IV. Ý nghĩa của bảnghệ thống
tuần hoàn các nguyên tố hoá
học
- Biết vị trí của nguyên tố ta có
thể đoán được cấu tạo nguyên tử
và tính chất của nguyên tố
- Biết cấu tạo nguyên tử của
nguyên tố, ta có thể suy đoán vị
trívà tính chất của nguyên tố đó
4. Củng cố - Đánh giá - Dặn dò(9’):
a. Củng cố - Đánh giá:
GV yêu hướng dẫn HS làm bài tập 2, 3,4.5 SGK/101.
b. Dặn dò về nhà:
Bài tập về nhà: 5,6,7 SGK/ 101.
Chuẩn bị bài “ Luyện tập 3”.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
GV Lê Anh Linh Trang 4