Gián án ga tuần 21

Ngày soạn:2/1/2011 tuần 21
Ngày giảng:
Tiết 96: Tiếng nói của văn nghệ
- Nguyễn Đình Thi -
A-Mục tiêu: Giúp học sinh :
- Hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ng-
ời.
- Hiểu thêm cách viết bài văn nghị luận qua tác phẩm nghị luận ngắn gọn, chặt chẽ và
giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi.
- Rèn kỹ năng đọc hiểu và phân tích văn bản nghị luận
- Giáo dục, bồi dỡng năng lực cảm thụ văn chơng.
B-Chuẩn bị:
- GV: giáo án+ SGK+ TLTK
- HS: chuẩn bị bài
C.Tổ chức các hoạt động dạy học:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1-Tổ chức:
Sĩ số 9a
2-Kiểm tra:
- Phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách ? Nhận xét về cách trình bày
luận điểm này của tác giả?
- Cần chọn sách và đọc sách nh thế nào?
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài , đồ dùng học tập của học sinh.
3 , Giới thiệu bài :
Văn nghệ có nội dung và sức mạnh nh thế nào? Nhà nghệ sỹ sáng tác tác
phẩm với mục đích gì? Văn nghệ đến với ngời tiếp nhận bằng con đờng nào? Nhà văn
Nguyễn Đình Thi đã góp phần trả lời câu hỏi trên qua bài nghị luận Tiếng nói của văn
nghệ-văn bản mà chúng ta đợc tìm hiểu trong giờ học hôm nay.
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản:
- GV hớng dẫn HS đọc ?
- Yêu cầu đọc to, rõ, chính xác,

diễn cảm ?
- GV đọc mẫu - học sinh đọc ?
- GV nhận xét học sinh đọc ?
- H/s tóm tắt ?
- Dựa vào phần chú thích * trong
SGK, hãy giới thiệu những nét
chính về tác giả ?
- Cho biết hoàn cảnh ra đời của văn
bản ?
Chú ý các chú thích 1,2,3,4,6,11.
I- Đọc - tìm hiểu chung
1-Đọc- kể tóm tắt:
2-Tìm hiểu chu thích:
a,Tác giả: Nguyễn Đình Thi (1924-2003)
- Quê ở Hà Nội
- Hoạt động văn nghệ khá đa dạng: làm thơ, viết
văn, soạn kịch, sáng tác nhạc, viết lý luận phê
bình
- Năm 1996 Ông đợc Nhà nớc tặng giải thởng
Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
b,Tác phẩm: Hoàn cảnh ra đời của tiểu luận
Tiếng nói của văn nghệ.
- Viết năm 1948- Trong thời kỳ chúng ta đang
xây dựng một nền văn học nghệ thuật mới đậm
đà tính dân tộc đại chúng, gắn bó với cuộc
kháng chiến vĩ đại của nhân dân: Kháng chiến
- Xác định kiểu văn bản ?
- VB (trích) đợc chia làm mấy
phần, nêu luận điểm của từng
phần ?

- Nhận xét về bố cục , hệ thống
luận điểm của văn bản ?
- Theo dõi văn bản: Phần 1(Từ đầu
đến Nguyễn Du hay Tônx Tôi).
- Nhắc lại luận điểm trong phần 1
của văn bản ?
- Luận điểm này đơc thể hiện trong
những câu văn nào ?
- Để làm sáng tỏ luận điểm trên,
tác giả đã đa ra và phân tích những
dẫn chứng nào ?
chống Pháp.
- In trong cuốn Mấy vấn đề văn học(XB năm
1956).
C, Từ khó: SGK ( 16,17 )
3-Bố cục- thể loại
a, Thể loại: Kiểu văn bản nghị luận về một vấn
đề văn nghệ.
b, Bố cục: 2 phần:
phần 1: Từ đầu đến một cách sống của tâm
hồn.
=>Trình bày luận điểm: Nội dung của văn nghệ:
cùng với thực tại khách quan, nội dung của văn
nghệ còn là nhận thức mới mẻ, là tất cả t tởng
tình cản của cá nhân nghệ sỹ. Mỗi tác phẩm văn
nghệ lớn là một cách sống của tâm hồn, từ đó
làm thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ
Phần 2: Còn lại=> Sức mạnh kỳ diệu của văn
nghệ.
Với 2 luận điểm:

(1) - Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết đối với
đời sống của con ngời, nhất là trong hoàn cảnh
chiến đấu, sản xuất vô cùng gian khổ của dân
tộc ta ở những năm đầu kháng chiến.
(2)- Văn nghệ có khả năng cảm hoá , sức mạnh
lôi cuốn của nó thật là kỳ diệu bởi đó là tiếng
nói của tình cảm, tác động tới mỗi con ngời qua
những rung cảm sâu xa từ trái tim.
- Các phần trong văn bản có sự liên kết chặt chẽ,
mạch lạc, các luận điểm vừa có sự giải thích cho
nhau, vừa đợc tiếp xúc tự nhiên theo hớng ngày
càng phân tích sâu sức mạnh đặc trng của văn
nghệ.
II-Đọc - tìm hiểu nội dung
1-Nội dung của văn nghệ:
*Luận điểm: Văn nghệ không chỉ phản ánh
thực tại khách quan mà còn thể hiện t tởng, tình
cảm của nghệ sỹ, thể hiện đời sống tinh thần của
cá nhân ngời sáng tác.
Tác phẩm nghệ thuật góp vào đời sống xung
quanh
*Đa ra 2 dẫn chứng:
(1)-Hai câu thơ tả cảnh mùa xuân trong truyện
Kiều với lời bình:
-Hai câu thơ làm chúng ta rung động với cái đẹp
lạ lùng mà tác giả đã miêu tả.
- cảm thấy trong lòng ta có những sự sống tơi
trẻ luôn luôn tái sinh ấy.
Đó chính là lời gửi, lời nhắn - một trong những
nội dung của truyện Kiều.

(2)-Cái chết thảm khốc của An-na Ca rê- nhi -
- Nhận xét về cách lập luận của tác
giả ?
- Em học tập đợc gì ở phơng pháp
lập luận của tác giả khi tạo lập VB
nghị luận. Thảo luận (Chọn lọc dẫn
chứng, lập luận chặt chẽ sẽ tạo lập
đợc văn bản có sức thuyết phục với
ngời đọc) ?
- Tiếp tục theo dõi phần (đoạn văn
từ Lời gửi của nghệ thuật đến một
cách sống của tâm hồn) ?
- Theo tác giả, lời gửi của nghệ
thuật, ta cần hiểu nh thế nào cho
đúng?
- Để thuyết phục ngời đọc ngời
nghe, tác giả đa ra những dẫn
chứng nào ?
- Vậy lời gửi của nghệ thuật, hiểu
một cách ngắn gọn nhất là gì ?
- Nh vậy nội dung của văn nghệ là
gì ?
? Tiểu luận: Nội dung của văn
nghệ khác với nội dung của các bộ
môn khoa học xã hội khác ở những
điểm nào.
na(Trong tiểu thuyết cùng tên của L. Tônx tôi)
làm cho ngời đọc đầu óc bâng khuâng nặng
những suy nghĩ trong lòng còn vơng vấn những
vui buồn không bao giờ quên đợc nữa .

Đó chính là lời gửi, lời nhắn của L.Tônx
tôi.
Chọn lọc đa ra 2 dẫn chứng tiêu biểu, dẫn ra từ 2
tác phẩm nổi tiếng của 2 tác giả vĩ đại của văn
học dân tộc và thế giới cùng với những lời phân
tích bình luận sâu sắc.
*Lời gửi của nghệ thuật:
- Lời gửi của nghệ thuật không những là một
bài học luận lí hay một triết lý về đời ngời hay
những lời khuyên xử thế hay một sự thực tâm lý
hoặc xã hội.
- Lời gửi của nghệ thuật còn là tất cả những say
sa, vui buồn, yêu ghét, mơ mộng, phấn khích
Đa ra 2 dẫn chứng(Truyện Kiều, tiểu
thuyết An-na Ca-rê-nhi-na)
Tác phẩm văn nghệ không cất lên những
lời thuyết lý khô khan mà chứa đựng tất cả
những say sa, vui buồn, yêu ghét, mơ mộng của
nghệ sỹ. Nó mang đến cho chúng ta bao rung
động, ngỡ ngàng trớc những điều tởng chừng đã
rất quen thuộc.
*Nội dung của văn nghệ là hiện thực mang tính
cụ thể sinh động, là đời sống tình cảm của con
ngời qua cái nhìn và đời sống tình cảm có tính
cá nhân của ngời nghệ sỹ.
Nội dung của văn nghệ còn là dung cảm là
nhận thức của ngời tiếp nhận .Nó sẽ đợc mở
rộng , phát huy vô tận qua thế hệ ngời đọc, ngời
xem.
(Những bộ môn khoa học khác nh: Lịch sử , địa

lý khám phá , miêu tả và đúc kết bộ mặt tự
nhiên hay xã , hội các quy luật khách quan. Văn
nghệ tập chung khám phá thể hiện chiều sâu tính
cách , số phận con ngời, thế giới bên trong tâm
lý , tâm hồn con ngời.)
*Hoạt động 3 : Luyện tập.
- Nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ là gì ?
* Hoạt động 4 : củng cố HDVN
-Khắc sâu nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ
- Học nắm nội dung bài
-Phân tích nội dung phản ánh , thể hiện của văn nghệ.

======================================
Ngày soạn : 2/1/2011
Giảng:
Tiếp 97: Tiếng nói của văn nghệ (tiếp)
- Nguyễn Đình Thi -
A-Mục tiêu :
Tiếp tục giúp học sinh:
- Hiểu đợc sức mạnh kỳ diệu của văn nghệ với đời sống con ngời.
- Hiểu thêm cách viết bài văn nghị luận qua tác phẩm nghị luận ngắn gọn , chặt chẽ và
giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi.
- Tích hợp với phần tiếng việt ở bài các thành phần biệt lập, với phần TLV ở bài nghị
luận XH
- Rèn kỹ năng đọc hiểu và phân tích văn bản
B-Chuẩn bị.
1, Giáo viên: giáo án+ SGK+ TLTK
2, Học sinh: chuẩn bị bài
C.Tổ chức các hoạt động dạy học:
*Hoạt động 1: Khởi động.

1-Tổ chức :
2-Kiểm tra:
- Phân tích nội dung phản ánh của văn nghệ trong phần I của văn bản .
- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3, Giới thiệu bài:
Tiết trớc , chúng ta đã cùng tìm hiểu nội dung phản ánh của văn nghệ. Giờ học
này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu phần còn lại của văn bản , để thấy đợc sức mạnh kỳ diệu
của nó đối với đời sống con ngời.
* Hoạt động 2 :Đọc- hiểu văn bản
Để hiểu đợc sức mạnh kì diệu
của văn nghệ, trớc hết phải lý
giải đợc vì sao con ngời cần
đến tiếng nói của văn nghệ?
(Chú ý đoạn văn chúng ta
nhận của những nghệ
sĩ .cách sống của tâm hồn).
? Lấy VD từ các tác phẩm văn
nghệ đã đợc học và đọc thêm
để làm sáng tỏ.
? Nh vậy nếu không có văn
nghệ thì đời sống con ngời sẽ
ra sao.
*Chú ý phần văn bản từ sự
sống ấy đến hết
?Trong đoạn văn T/G đã đa ra
quan niệm của mình về bản
chất của văn nghệ. Vậy bản
chất của văn nghệ là gì?
?Từ bản chất của văn nghệ,
T/G đã diễn giải và làm rõ con

đờng đến với ngời tiếp nhận-
tạo nên sức mạnh kì diệu của
nghệ thuật là gì.
? Khi tác động bằng nội dung
và cách thức đặc biệt này thì
vân nghệ đã giúp con ngời
điều gì.
? Nhận xét về nghệ thuật lập
II-Đọc - tìm hiểu nội dung
1-Nội dung của văn nghệ:
2-Sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống
con ng ời.
*Con ngời cần đến tiếng nói của văn nghệ:
-Mỗi tác phẩm lớn nh rọi vào bên trong chúng ta
một ánh sáng riêng làm cho thay đổi hẳn mắt ta
nhìn, óc ta nghĩ Văn nghệ giúp cho chúng ta đợc
cuộc sống đầy đủ hơn, phong phú hơn với cuộc đời,
với chính mình. VD: Các bài thơ ánh trăng của
Nguyễn Duy, Bài học đờng đời đầu tiên ( trích Dế
Mèn phiêu lu ký) của Tô Hoài, Bức tranh của em
gái tôi-của Tạ Duy Anh.
-Văn nghệ với đời sống quần chúng nhân dân-những
con ngời Việt Nam đang chiến đấu,sản xuất trong
thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp:
những ngời rất đông bị tù trung thân trong cuộc đời
u tối, vất vả không mở đợc mắt thì tiếng nói của văn
nghệ là sợi dây buộc chặt họ với cuộc đời thờng bên
ngoài , với tất cả những sự sống, hoạt động, những
vui buồn gần gũi.
-Văn nghệ góp phần làm tơi mát sinh hoạt khắc khổ

hàng ngày, giữ cho cuộc đời luôn vui tơi. Tác phẩm
văn nghệ hay giúp cho con ngời luôn vui lên, biết
rung cảm và ớc mơ trong cuộc đời còn lắm vất vả cực
nhọc.
Nếu không có văn nghệ thì cuộc sống tinh
thần thật nghèo nàn, buồn tẻ tù túng.
*Bản chất của văn nghệ:
-Là tiếng nói tình cảm. Tác phẩm văn nghệ chứa
đựng tình yêu ghét, niềm vui buồn của con ngời
chúng ta trong đời sống thờng ngày. Nghệ thuật
còn nói nhiều với t tởng nhng là t tởng không khô
khan, trừu tợng mà lắng sâu, thấm vào những cảm
xúc , những nỗi niềm.
*Con đờng đến với ngời tiếp nhận, tạo nên sức
mạnh kì diệu của văn nghệ:
-Tác phẩm văn nghệ lay động cảm xúc,đi vào nhận
thức, tâm hồn chúng ta qua con đờng tình cảm Đến
với một tác phẩm văn nghệ, chúng ta đợc sống cùng
cuộc sống miêu tả trong đó, đợc yêu, ghét, vui, buồn,
đợi chờ cùng các nhân vật và ng ời nghệ sĩ.
-nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đờng đi,
nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến
chúng ta phải tự bớc lên trên đờng ấy.
Văn nghệ giúp mọi ngời tự nhận thức mình, tự
xây dựng mình. Nh vậy văn nghệ thực hiện các chức
năng của nó một cách tự nhiên có hiệu quả lâu bền và
sâu sắc.
-Nghệ thuật lập luận: cách viết giàu hình ảnh, dẫn