2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 43 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

NGỮ VĂN LỚP 7

GV: NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

NGỮ VĂN LỚP 7

GV: NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Em hãy nêu thế nào là văn

nghị luận?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

TIẾT 
77:

TỤC NGỮ

VỀ CON

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Giới thiệu bài mới:

Trong cuộc sống nhân dân ta không chỉ quan sát
và đúc kết những kinh nghiệm về thiên nhiên,

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

I. Tìm hiểu chung :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tục ngữ là gì ?

Tục ngữ là những câu nói 
dân gian ngắn gọn, ổn định, 
có nhịp điệu, hình ảnh thể 
hiện những kinh nghiệm của 
nhân dân về tự nhiên, lao

động sản xuất, con người và 
xã hội.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

TỤC NGỮ

VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI
1. Một mặt người bằng mười mặt của.

2. Cái răng , cái tóc là góc con người .
3. Đói cho sạch , rách cho thơm .

4. Học ăn ,học nói ,học gói ,học mở .
5. Khơng thầy đố mày làm nên .

6. Học thầy không tày học bạn .

7. Thương người như thể thương thân .

8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây .

9. Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao .

-“ mặt người”: chỉ con người (hoán dụ)
- “ mặt của”: chỉ của cải ( nhân hóa)
- “khơng tày” : khơng bằng

• -Chú ý đọc

các câu

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Đọc và cho biết có thể

xếp các câu tục ngữ 
trong văn bản này thành

mấy nhóm?

Bố cục: 3 nhóm

•Nhóm 1: câu 1,2,3: Tục ngữ nói về giá trị, vẻ

đẹp và phẩm chất con người

•Nhóm 2: Câu 4,5,6: Tục ngữ về học tập, tu

dưỡng

•Nhóm 3: câu 7,8,9: Tục ngữ về quan hệ ứng

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Nếu từ “ mặt” chỉ “sự 
hiện diện” (có mặt) thì 
nghĩa của “1 mặt

người” và “10 mặt của” 
là gì ?

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

1/ Câu 1: Một mặt người bằng mười mặt của

• -Nghĩa của câu này là: người quý hơn của, quý gấp bội lần

• -Nghệ thuật: hốn dụ, nhân hóa, so sánh. Qua đó nhân dân ta muốn
khẳng định tư tưởng coi trọng con người ,giá trị con người.

• -Câu tục ngữ này có thể sử dụng trong nhiều trường hợp:

Câu hỏi thảo luận (3 phút)

-Chỉ ra nghĩa của câu tục ngữ

-Nhân dân ta đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong câu tục 
ngữ? Qua đó nhân dân ta muốn khẳng định điều gì?

-Câu tục ngữ này có thể sử dụng trong trng hp no?

+ Phê phán những tr ờng hợp coi cđa h¬n ng êi

+ An ủi, động viên những tr ờng hợp mà nhân dân cho là của đi
thay ng ời.

+ Nói về t t ởng đạo lí, triết lí sống của nhân dân ta : đặt con ng ời
lên trên mọi thứ của cải.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Theo em bài học từ 
kinh nghiệm sống này là 
gì ?

Câu 1 :

- So sánh : mặt người – mặt của

 Khẳng định tư tưởng coi trọng con

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu tương tự :
- Người sống đống vàng.

- Người ta là hoa đất.

- Người như hoa ở đâu thơm đó.

- Người làm ra của chứ của không làm ra

người.

- Lấy của che thân không ai lấy thân che

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2/ Câu 2: Cái răng, cái tóc là góc con người

Câu tục ngữ này
có mấy nghĩa ?
Câu tục ngữ có 2 nghĩa:

+ Răng và tóc phần nào thể hiện 
được tình trạng sức khỏe của 
con người

+ Răng và tóc là một phần thể 
hiện hình thức, tính tình, tư 
cách của con người

Câu tục ngữ này có thể 
sử dụng

trong các văn cảnh nào?

• Câu tục ngữ này có thể sử dụng 
trong các văn cảnh :

+ Khuyên nhủ nhắc nhở con ng êi 
ph¶i biết giữ gìn răng, tóc cho 
sạch

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

Kinh nghiệm nào của 
nhân dân được đúc kết 
trong câu tục ngữ ?

Câu 2 :

- Răng, tóc, suy rộng ra là hình thức con người.

Hình thức con người thể hiện nhân cách.

Câu tục ngữ thể hiện cách nhìn nhận, đánh

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu tương tự :

- Một thương em giỏi bán bn

Hai thương búi tóc thơm hương trên đầu…
 ( Ca dao )
- Một thương tóc xõa mơ màng

Hai thương ăn nói dịu dàng có duyên …
 ( Ca dao )

- Tiếc cây mía ngọt mà sâu

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

“Đói , rách , sạch ,

thơm” có thể hiểu như 
thế nào ?

Đói rách: Thể hiện sự khó khăn , thiếu thốn về
vật chất. (thiếu ăn, thiếu mặc )

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Hoạt động nhóm đơi 3p:

3/ Câu 3: Đói cho sạch, rách cho thơm.

1,Nhân dân ta đã sử 
dụng biện pháp nghệ 
thuật gì ở đây? Tác 
dụng?

2,Qua đó chúng ta thấy 
câu tục ngữ này có mấy 
nghĩa? Là những nghĩa 
nào?

3, Câu tục ngữ có thể sử 
dụng trong văn cảnh 
nào?

1,Biện pháp ẩn dụ để nhấn mnh

(sạch và thơm ) - phm cht trong

sỏng bên trong của con người
2, Có 2 nghĩa

• - Nghĩa đen : Dù đói vẫn phải ăn uống
sạch sẽ, dự rách vẫn phải ăn mặc sạch
sẽ, giữ gìn thơm tho.

• - NghÜa bãng : Dï nghÌo khỉ, thiÕu
thốn vẫn phải sống trong sạch, không
vì nghèo khổ mà làm điều xấu xa, tội
lỗi.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Từ đó em hiểu nội 
dung muốn nói gì về 
câu tục ngữ ?

Câu 3:

- Đối lập mỗi vế, đối xứng giữa hai vế (đói,
rách, sạch, thơm)

 Dù nghèo khổ, thiếu thốn vẫn phải sống

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :
- Giấy rách phải giữ lấy lề.

- Chết trong sống đục.

- Cọp chết để da, người ta chết để tiếng.
* Một số câu có nội dung trái ngược :

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

4/ Học ăn, học nói, học gói, học mở.

HOẠT ĐỘNG NHĨM 4
1.Em thấy câu này có mấy 
vế ? Mối quan hệ giữa các 
vế ?

2,Em hãy chỉ ra biện pháp 
nghệ thuật trong câu trên ?
Tác dụng của nó ?

3,Em hiểu nghĩa của các vế 
câu này như thế nào?

4,Câu tục ngữ này khuyên 
chúng ta điều gì?

-Câu này có 4 vế các vế vừa có quan hệ 
đẳng lập vừa có quan hệ bổ sung cho

nhau

-Câu này có 4 vế các vế vừa có quan hệ 
đẳng lập vừa có quan hệ bổ sung cho

nhau

- Nghệ thuật: Điệp từ “ học” có tác 
dụng nhấn mạnh việc học tỉ mỉ , toàn 
diện : Trong giao tiếp , cư xử , công việc

- Học ăn, học nói: học ăn cho gọn gàng, 
lịch sự, học nói cho gãy gọn, cho tế nhị 
nhẹ nhàng

- Học gói, học mở : Học để biết làm, biết

giữ mình, biết giao tiếp với người 
khác

=>

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Từ đó em hiểu nội 
dung muốn nói gì về 
câu tục ngữ ?

Câu 4 :

- Học cách thực hành trong công việc
hàng ngày.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :

- Ăn một miếng, tiếng một đời.
- Ăn coi nồi, ngồi coi hướng.
- Miếng ăn là miếng nhục.

- Ăn cho nên đọi, nói cho nên lời.

- Người khơng học như ngọc khơng mài.

- Ngọc bất trác bất thành khí, nhân bất hc

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

5/ Câu 5,6 : - Không thầy đ mày làm nên
 - Học thầy không tày học bạn

H cỏ nhõn (2p)

1,Nêu ý nghĩa của mỗi 
câu tục ngữ? Kinh

nghiệm đúc rút từ những 
câu tục ngữ đó?

2,Theo em những điều 
khuyên răn trong hai câu 
tục ngữ này mâu thuẫn 
nhau hay bổ sung cho 
nhau ? Vì sao?

1, Ý nghĩa, kinh nghiệm trong 2 câu tục ngữ

* Câu 5: Khẳng định vai trị, cơng lao của ng ời thầy.
Mọi sự thành đạt làm nên ca hc trũ u cú

công sức của thầy.

ã -Kinh nghim ỳc rỳt: phải biết kính trọng thầy, 
tìm thầy mµ häc.

*Câu 6 : Câu này có 2 vế (học thầy - học bạn), quan

hệ so sánh - đề cao ý nghĩa, vai trị của việc học
bạn.

• -Kinh nghiệm đúc rút: Khuyến khích mở rộng

đối tượng , phạm vi và cách học hỏi, khuyên nhủ
về việc kết bạn, có tình bạn đẹp

• Hai câu tục ngữ trên nói về 2 vấn đề khác nhau: 
câu 5 nhấn mạnh vai trò của ng ời thầy, câu 6 nhấn
mạnh tầm quan trọng của việc học bạn. Để cạnh
nhau mới đầu t ởng nh chúng mâu thuẫn, đối lập,
nh ng thực tế chúng bổ sung ý nghĩa cho nhau.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Tác giả dân gian sử 
dụng biện pháp nghệ 
thuật gì? Ý nghĩa câu 
tục ngữ?

Câu 5 :

- Biết ơn thầy, quý trọng sách vở.

Câu 6 :

- Tầm quan trọng của việc học bạn

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :

- Con hơn cha là nhà có phúc

- Bán anh em xa mua láng giềng gần
-Mỏu chy rut mm

.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Nghệ thuật gì được sử 
dụng trong câu tục ngữ 
trên?

? Em có suy nghĩ gì về 2 
tiếng “thương người” đặt 
trước 2 tiếng “thương 
thân” ?

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Câu 7: Thương người như thể thương thân
Phân tích hình thức diễn đạt và nội dung ý nghĩa mà

câu tục ngữ thể hiện?

• - H×nh thøc : Là một câu rút gọn, sử dng hình ảnh so
sánh

ã - Nội dung : Th ơng yêu ng ời khác nh chính bản thân
m×nh.

Lời khuyên rút ra từ câu tục ngữ này là gỡ?

=>Khuyờn con ng ời hÃy lấy bản thân mình soi vµo ng êi

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản
g. Câu 7 :

- So sánh

 Lời khuyên triết lí, về cách sống, cách ứng

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :
- Lá lành đùm lá rách.

- Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.

- Một miếng khi đói bằng một gói khi no.

- Bầu ơi thương lấy bí cùng

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

7/ Câu 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

1.Giải thích câu tục ngữ 
trên theo 2 nghĩa

-Nghĩa đen?

-Nghĩa bóng

2,Câu tục ngữ này có thể 
sử dụng trong các hồn 
cảnh nào?

• - Ngha en: Khi ăn quả ngon, trái
ngọt thì phải nhớ tới công sức của ng
ời trồng cây.

ã - Ngha búng: Nhân dân ta dùng biện
pháp ẩn dụ muốn nhắc nhở chúng ta h
ởng thụ thành quả thì phải biết ơn

nhng ng i lm ra thnh quả đó.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

Câu 8 :

- Ẩn dụ : quả – thành quả

Trồng cây – người tạo ra những thành
quả đó

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

GV: Lê Thị Xuân Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :

- Uống nước nhớ nguồn.

- Lá rụng về cội.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Câu 9: Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

- Một cây : chỉ sự đơn lẻ, ít ỏi
- Ba cây : chỉ số nhiều

- Chụm lại: nói đến sự hội tụ, chung sức

- Nghĩa đen: Một cây đơn lẻ không làm thnh rng nỳi.

Nhiều cây gộp lại thành rừng rậm, nói cao.

- Nhân dân ta dùng nghệ thuật ẩn dụ để muốn nói tới 1 nghĩa 
bóng : khẳng định sc mnh ca on kt.

chụm lại” trong câu tc ng có ý nghĩa gì ?

Xột về mặt từ ngữ 
( nghĩa đen) câu này có

nghĩa là gì?

Nhân dân ta đã sử dụng nghệ 
thuật gì ở câu này ? Để nói lên

điều gì? ( Nghĩa bóng)

Từ câu tục ngữ này, ơng cha ta 
muốn khun nhủ điều gì?

• Áp dụng:

-Khuyên con người phải Cã tinh thÇn tËp thĨ, đồn kết

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

GV: Lê Thị Xn Huyền

* Một số câu có nội dung tương tự :
 - Góp gió thành bão.

- Đông tay vỗ nên kêu.

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

II. Đọc - hiểu văn bản :

Tiết 77 TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

1. Đọc – Chú thích:

2. Bố cục :

3. Tìm hiểu văn bản

? Nhận xét gì về cách sử 
dụng từ ngữ, diễn đạt 
trong các câu tục ngữ 
trên?

? Biện pháp nghệ thuật 
gì được tác giả dân gian 
sử dụng?

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

III/ TỔNG KẾT

• 1/ Nghệ thuật

- Sử dụng cách diễn đạt ngắn 
gọn, cô đúc

- Sử dụng các phép so sánh, ẩn 
dụ, đối, điệp từ ….

- Tạo vần nhịp cho câu văn dễ 
nhớ, dễ vận dụng

• 2/ Nội dung

- Tơn vinh giá trị con người

- Đưa ra nhận xét, lời khuyên về 
những phẩm chất và lối sống 
mà con người cần phải có

Ghi nhớ :

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

IV/ LUYỆN TẬP

Sử dụng phiếu học tập theo bàn

Tìm các câu tục ngữ đồng 
nghĩa, trái nghĩa với một

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Học thuộc tất cả các câu tục ngữ trong bài.

- Vận dụng các câu tục ngữ trong bài học trong 
những đoạn đối thoại giao tiếp.

- Tìm câu tục ngữ gần nghĩa, trái nghĩa với những 
câu tục ngữ còn lại trong bài học.

- Đọc thêm và tìm hiểu ý nghĩa của các câu tục 
ngữ Việt Nam và nước ngoài.

- Soạn bài : Rút gọn câu

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

TIẾT HỌC KẾT THÚC

NHIỆM VỤ HỌC TẬP

• NỘI DUNG VỀ NHÀ THỰC HIỆN TRÊN

GIẤY KIỂM TRA

• GHI ĐẦY ĐỦ TUẦN HỌC, NGÀY HỌC

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

• VD:

Tuần 21
Tiết: 77

Ngày học: 14/4/2020
Họ tên/ lớp

Tên bài học:

TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI

Nội dung làm bài:

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43></div>

2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

<b>NGỮ VĂN LỚP 7</b>

<b>NGỮ VĂN LỚP 7</b>

<b>GV: NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM</b>

Em hãy nêu thế nào là văn

nghị luận?

<b>TỤC NGỮ </b>

<b>VỀ CON </b>

<b>Giới thiệu bài mới:</b>

<b>III/ TỔNG KẾT</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về