Giáo án Hình học 11 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Chương I : Phép dời hình và phép đồng dạng Ngµy th¸ng n¨m 2010 TiÕt 1 – TuÇn 1 Bµi 1 : PhÐp biÕn h×nh I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc Học sinh nắm đượcđịnh nghĩa phép biến hình 2. Kü n¨ng . Biết một quy tắc tương ứng là phép biến hình . Dựng được ảnh của một điểm qua phép biến hình đã cho 3. Thái độ - Liên hệ được với nhiều vấn đề có trong thực tế với phép biến hình . - Cã nhiÒu s¸ng t¹o trong h×nh häc . pt t­ duy s¸ng t¹o . - Tạo hứng thú và phát huy tính tích cực , tự giác , độc lập trong học tập của học sinh . II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái gîi më . - Chuẩn bị phấn màu và một số hình vẽ, đồ dùng cần thiết 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Đọc bài trước ở nhà III Phân phối thời lượng : Bµi nµy ph©n phèi trong 1 tiÕt IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò C©u hái : Trong mp cho ®­êng th¼ng d vµ ®iÓm M . Dùng h×nh chiÕu vu«ng gãc M’ cña ®iÓm M trªn d. Hái víi mçi ®iÓm M dùng ®­îc bao nhiªu ®iÓm M’ nh­ vËy . Từ câu trả lời , giáo viên đưa ra định nghĩa phép biến hình 3. Bµi míi Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Giáo viên đưa ra định nghÜa. §Þnh nghÜa trªn gièng định nghĩa nào trong đại sè Chó ý tÝnh tån t¹i vµ duy nhÊt cña ®iÓm M’. Hoạt động của trò Nghe , hiểu định nghĩa + Gièng kh¸i niÖm hµm sè .. Ghi b¶ng Định nghĩa : Quy tắc đặt tương ứng mçi ®iÓm M cña mÆt ph¼ng víi mét điểm xác định M’ của mặt phẳng đó ®­îc gäi lµ mét phÐp biÕn h×nh trong mÆt ph¼ng . * Ký hiÖu F(M) = M’ * NÕu h lµ mét h×nh th× :H’ = F(H) =  M’ víi M’= F(M)/ M thuéc H  *H’ lµ ¶nh cña H qua phÐp bh F. Hoạt động 2 1 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động của thầy VÝ dô 1: Trong mÆt ph¼ng cho ®­êng th¼ng d vµ ®iÓm M . Quy tắc cho tương ứng với mỗi điểm M trong mp với M’ lµ h×nh chiÕu cña M trªn d lµ phÐp biÕn h×nh Ví dụ 2: Cho trước số dương a , Với mỗi điểm M trong mÆt ph¼ng dùng M’ lµ ®iÓm sao cho MM’ = a . - Quy tắc đó có phải là một phép biến hình không ? VÝ dô 3: Víi mçi ®iÓm M trong mÆt ph¼ng dùng M’ sao cho M’  M. Quy t¾c trªn cã ph¶i lµ phÐp biÕn h×nh ? Giáo viên đưa ra định nghĩa §N: PhÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh chÝnh nã gäi là phép biến đổi đồng nhất . 3. Cñng cè Tãm t¾t bµi häc : - §Þnh nghÜa phÐp biÕn h×nh . - Đn phép đồng nhất . - ¶nh cña mét h×nh qua phÐp biÕn h×nh . C©u hái :. Hoạt động của trò Nghe , hiÓu vÝ dô + Cã duy nhÊt mét ®iÓm M’ nh­ vËy + Quy t¾c trªn lµ mét phÐp biÕn h×nh. + Cã v« sè ®iÓm M nh­ vËy +Quy t¾c trªn kh«ng ph¶i lµ phÐp biÕn h×nh v× mçi ®iÓm M’ sÏ øng víi v« sè ®iÓm M. + Víi mçi ®iÓm M cã v« sè ®iÓm M’ nh­ vËy . ( TËp hîp ®iÓm M’ lµ ®­êng trßn ) . +§©y lµ phÐp biÕn h×nh. 1.Cho véc tơ v . Với mỗi điểm M dựng điểm M’ sao cho MM ' = v . Phép biến đổi trên có phải lµ phÐp biÕn h×nh ? 2. Cho điểm O . Với mỗi điểm M dựng điểm M’ sao cho O là trung điểm MM’. Phép biến đổi trªn cã ph¶i lµ phÐp biÕn h×nh ? 4. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc bài , xem trước bài 2 ******************************. 2 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy. th¸ng n¨m 2010 TiÕt 2- TuÇn 2 Bµi 2 : PhÐp tÞnh tiÕn. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®­îc :Kh¸i niÖm phÐp tÞnh tiÕn , phÐp tÞnh tiÕn cã c¸c tÝnh chÊt của phép dời hình , biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến . 2. Kü n¨ng . -Xác định được ảnh của một điểm , của một một đoạn thẳng , một tam giác , một đường tròn qua phÐp tÞnh tiÕn qua mét phÐp tÞnh tiÕn . 3. Thái độ - Liên hệ được với nhiều vấn đề có trong thực tế với phép phép biến hình ,tịnh tiến . - Cã nhiÒu s¸ng t¹o trong h×nh häc . Ph¸t triÓn t­ duy s¸ng t¹o .T¹o høng thó trong häc tËp vµ phát huy tính tích cực , tự giác , độc lập trong học tập của học sinh . II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Chuẩn bị hệ thống câu hỏi gợi mở, một số hình ảnh thực tế minh họa cho phép tịnh tiến Chuẩn bị phấn màu và một số hình vẽ, đồ dùng cần thiết 2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc bài trước ở nhà, ôn lại một số tính chất của phép biến hình . III Phân phối thời lượng Bµi nµy ph©n phèi trong 1 tiÕt IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò Gi¸o viªn gäi mét häc sinh lªn b¶ng . CH: .Cho véc tơ v . Với mỗi điểm M dựng điểm M’ sao cho MM ' = v . Phép biến đổi trên có ph¶i lµ phÐp biÕn h×nh ? CH: Cho ®iÓm N , dùng N’ sao cho NN ' = v . H·y so s¸nh MN vµ M’N’. 3. Bµi míi Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Từ bài kt Giáo viên đưa ra định nghÜa phÐp tÞnh tiÕn . CH: Em h·y dùng ¶nh cña A,B,C qua Tv CH: Em h·y dùng ¶nh cña  A,B,C qua Tv với v = 0 . Từ đó ®­a ra nx CH: Cho hai tam giác đều ABE vµ BCD b»ng nhau ( H×nh 1.5SGK). T×m phÐp tÞnh tiÕn biÕn ba ®iÓm A,B,E thµnh B,C,D.. Hoạt động của trò A’ A. B’. Ghi b¶ng I . § Þnh nghÜa §N: Trong mÆt ph¼ng cho vÐc t¬ v . PhÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh C' ®iÓm M’ sao cho MM ' = v ®­îc gäi lµ phÐp tÞnh tiÕn. B C + T0 (A)=A, T0 (B)=B,  biÕn ba ®iÓm A,B,E + T AB thµnh B,C,D. theo vÐc t¬ v . Ký hiÖu Tv (M) = M’  MM ' = v . * PhÐp tÞnh tiÕn theo vÐc tơ- không là phép đồng nhÊt .. 3 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động 2 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò CH: NÕu Tv (M) =M +M’N’= MN , Tv (N) =N .H·y so s¸nh M’N’ vµ MN. CH : NÕu A,B,C th¼ng hµng , th× ¶nh cña chóng qua Tv cã. +A’,B’,C’ th¼ng hµng .. th¼ng hµng kh«ng ?. Ghi b¶ng II. TÝnh chÊt TÝnh chÊt 1: NÕu Tv (M) =M , Tv (N) =N thì M ' N ' = MN . Từ đó M’N’= MN. TÝnh chÊt 2: PhÐp tÞnh tiÕn biÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng song song hoÆc trïng víi nã , biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã , biÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã , biÕn ® trßn thµnh ®­êng trßn cïng b¸n kÝnh .. Hoạt động 3 Hoạt động của thầy CH: Trong mÆt ph¼ng cho vÐc t¬ v = (a;b) Với mỗi M(x;y) , Tìm tọa độ M’ = Tv (M) CH: Trong mÆt ph¼ng cho v = (1;2) . Tìm tọa độ M’ là ¶nh cña M( 3; -1) qua Tv. Hoạt động của trò  x' x  a + MM ' = v     y ' y  b  x'  x  a .   y'  y  b  x'  x  a +BG: Tõ  ta cã  y'  y  b  x'  3  1 Hay M’=(4;1)   y '  1  2. Ghi b¶ng III. Biểu thức tọa độ Trong mÆt ph¼ng cho vÐc t¬. v = (a;b) . Víi mçi M(x;y) vµ Tv (M) = M’, M’(x’;y’). Ta cã  x'  x  a   y'  y  b. 3. Cñng cè C©u hái 1: Cho v = (1;1) T×m ¶nh cña A(0;2) phÐp tÞnh tiÕn theo v . C©u hái 2: Muèn dùng ¶nh cña mét ®o¹n th¼ng , hay ®­êng th¼ng qua mét phÐp tÞnh tiÕn ta lµm nh­ thÕ nµo ? - Còng c©u hái trªn víi tam gi¸c , ®­êng trßn … - Cho ba ®iÓm A,B ,C kh«ng th¼ng hµng vµ vÐc t¬ v , H·y dùng ¶nh cña tam gi¸c ABC qua phÐp tÞnh tiÕn theo vÐc t¬ v Câu hỏi 3 : Trong mp tọa độ Oxy cho v = (-2; 3) và đường thẳng d có phương trình 3x - 5y +3 = 0 . ViÕt pt ®­êng th¼ng d’ lµ ¶nh cña d qua Tv 4. Hướng dẫn về nhà : Học kỹ bài , làm các bài tập còn lại trong SGK và SBT. ****************************. 4 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy. th¸ng n¨m 2010 TiÕt 3- TuÇn 3 Bài 3 : Phép đối xứng trục I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc Học sinh nắm được : Khái niệm phép đối xứng trục , phép đối xứng trục có tính chất của phép dời hình , biểu thức tọa độ của phép đối xứng trục qua mỗi trục toạ độ 2. Kü n¨ng . - Dưng được ảnh của một điểm, ảnh của một đoạn thẳng , một tam giác qua phép đối xứng trục - Tìm tọa độ ảnh của một điểm qua phép đối xứng trục . - Xác định được trục đối xứng của một hình . 3. Thái độ - Liên hệ được với nhiều vấn đề có trong thực tế với đối xứng trục - Cã nhiÒu s¸ng t¹o trong h×nh häc . - Tạo hứng thú trong học tập và phát huy tính tích cực , tự giác , độc lập trong học tập II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Chuẩn bị hệ thống câu hỏi gợi mở ,phấn màu và một số hình vẽ, đồ dùng cần thiết 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Đọc bài trước ở nhà III Phân phối thời lượng Bµi nµy ph©n phèi tr ong 1 tiÕt IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò CH: Cho đường thẳng d và điểm M . Hãy tìm M’ đối xứng của M qua d Đây có phải là phép biÕn h×nh ? 3. Bµi míi Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Tõ bµi kiÓm tra gi¸o viªn B B ®­a ra kh¸i niÖm phÐp biÕn h×nh . A CH: Cho ®­êng th¼ng d A ’ vµ ba ®iÓm A,B,C . H ·y C dùng c¸c ®iÓm A’,B’,C’ lµ C ¶nh cña A,B,C qua §d . Dùng theo yªu cÇu cña gi¸o CH: T×m ¶nh cña M’ . viªn CH : Gäi M0 lµ h×nh M 0M '= - M 0M . chiÕu cña M trªn d , M’ =§d(M) h·y so s¸nh. Ghi b¶ng I. §Þnh nghÜa Cho ®­êng th¼ng d . PhÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thuéc d thµnh chÝnh nã , biÕn mçi ®iÓm M kh«ng thuéc d thµnh M’ sao cho d lµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n MM’ được gọi là phép đối xứng trục qua đường thẳng d hay phép đối xứng trôc . NX: 1. Gäi M0 lµ h chiÕu cña M trªn d. M 0 M ' vµ M 0 M . CH : T×m §d(M’).. th× M’ =§d(M)  M 0 M ' = - M 0 M . 2. M’ =§d(M)  M =§d(M’) .. §d(M’) = M Hoạt động 2. 5 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động của thầy CH: Chọn hệ trục tọa độ sao cho trôc Ox trïng d . Víi mçi M= (x;y) , M’ =§d(M)=? CH : Chọn hệ trục tọa độ sao cho trôc Oy trïng d . Víi mçi M= (x;y) , M’ =§d(M)=?. Hoạt động của trò.  x'  x +  y'   y.  x'   x +  y'  y. Ghi b¶ng II. Biểu thức tọa độ 1.Btc t® cña phÐp ®xøng qua Ox Víi mçi M= (x;y) , M’ =§Ox(M)= (x’;y’)  x'  x th× :   y'   y 2. . Btt® cña phÐp ®xøng qua Oy . Víi mçi M= (x;y) , M’ =§Oy(M)=  x'   x (x’;y’) th× :  .  y'  y. Hoạt động 3 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò M M CH: Cho ®t d , vµ hai ®iÓm M, N . Dùng M’ N P =§d(M),N’ =§d(N) H·y P so s¸nh MN vµ M’N’ CH: Cho ®­êng th¼ng d N , vµ ba ®iÓm M, N, P th¼ng hµng . Dùng M’ +MN= M’N’ =§d(M),N’ =§d(N) , P’ =§d(P),Cã nhËn xÐt g× vÒ +M,N,P th¼ng hµng suy ra M’,N’,P’? Từ đó phát M’,N’,P’ còng th¼ng hµng biÓu tÝnh chÊt. Ghi b¶ng III. TÝnh chÊt Tính chất 1: Phép đối xứng trục b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt kú Tính chất 2: Phép đối xứng trục biÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng , biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã , biÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã , biÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn cïng b¸n kÝnh .. Hoạt động 4 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi b¶ng Gv cho hs thÊy mét sè h×nh ¶nh vÒ Quan s¸t vµ nhËn xÐt VI . Trục đối xứng của hình có trục đối xứng .Đưa ra đn mét h×nh trục đối xứng của một hình . Các chữ có trục đối xứng ĐN : Đường thẳng d được CH: Tìm các chữ có trục đối xứng gọi là trục đối xứng của lµ : H,a,o,i h×nh H nÕu §d(H) = H trong c¸c ch÷ sau : Ha noi + LÊy vÝ dô theo hiÓu biÕt CH: H·y lÊy vÝ dô vÒ c¸c h×nh cã cña m×nh trục đối xứng mà em biết 4. Cñng cè : Tãm t¾t bµi häc . Lµm bµi tËp : Bài 1: Cho tứ giác ABCD . Hai đường thẳng AC và BD cắt nhau tại E . Xác định ảnh của tam giác ABE qua phép đối xứng qua đường thẳng CD . Bài 2: Trong mp Oxy cho M( 1;5) , đường thẳng d có phương trình x- 2y +4 = 0 và đường tròn (C) có phương trình x2 + y2 - 2x + 4 y - 4 = 0 . a. Tìm ảnh của M , d và (C) qua phép đối xứng trục qua Ox. b. Tìm ảnh của M qua phép đối xứng trục qua d. 5. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SGK và SBT 6 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy. th¸ng n¨m 2010 TiÕt 4- TuÇn 4 Bài 4 : Phép đối xứng tâm I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc Học sinh cần nắm được :Định nghĩa phép đối xứng tâm . Phép đối xứng tâm có các tính chất của phép dời hình . Biểu thức tọa độ của phép đối xứng tâm O .Tâm đối xứng của một hình , hình có tâm đối xứng 2. Kü n¨ng . Dựng ảnh của một điểm , một đoạn thẳng , một đoạn thẳng , một tam giác qua phép đối xứng tâm . Xác định được biểu thức tọa độ của một điểm đối xứng với điểm đã cho qua O. Xác đinh được tâm đối xứng của một hình . 3. Thái độ - Liên hệ được với nhiều vấn đề có trong thực tế vớiđối xứng tâm. Có nhiều sáng tạo trong hình học . Tạo hứng thú trong học tập và phát huy tính tích cực , tự giác , độc lập trong học tập II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái gîi më . - Chuẩn bị phấn màu và một số hình vẽ, đồ dùng cần thiết 2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc bài trước ở nhà III Phân phối thời lượng : Bài này phân phối trong 1 tiết IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổ n định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò CH1: .Cho ®iÓm A, M . a. Xác định M’đối xứng M qua A . Nhận xét gì về mối quan hệ M,A,M’? b. Xác định A’ đối xứng A qua M . Nhận xét gì về mối quan hệ A,M , A’. CH2: Giả sử ảnh của A qua phép đối xứng trục d là A’ ,AA’ cắt d tại H . Tìm mối quan hệ giữa H,A,A’ 2. Bµi míi Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Tõ bµi kiÓm tra , gi¸o viªn đưa ra đn phép đối xứng tâm CH : Gi¶ sö M’=§I(M). H·y t×m §I(M’). CH: M’=§I(M), H·y so. Hoạt động của trò Dùng M’ lµ ¶nh cña M qua phép đối xứng tâm I -M’=§I(M)  M=§I(M’) - IM ' = - IM E A \. Ghi b¶ng I. §Þnh nghÜa §N: Cho ®iÓm I . PhÐp biÕn h×nh biÕn ®iÓm I thµnh chÝnh nã , biÕn mçi ®iÓm M kh¸c I thµnh M’ sao cho I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n B thẳng MM’ được gọi là phép đối xøng t©m. . Điểm I gọi là tâm đối xứng . . Ký hiÖu §I. s¸nh IM ' vµ IM VD 1 :Hbh ABCD . Gäi O lµ g ® cña AC vµ BD . §t kÎ qua O vu«ng gãc AB , c¾t D AB ë E vµ c¾t CD ë F . H·y C F chØ ra c¸c cÆp ®iÓm trªn §I(A) = (C) . h×nh vÏ ®x víi nhau qua O . §I(B) = (D) , §I(E) = (F) .. NX: M’=§I(M)  IM ' = - IM. 7 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động 2 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò CH: Trong mph¼ng täa độ Oxy cho A( -4 ; 3) . T×m ¶nh cña A qua phÐp +§O(A) = A’=( 4 ; -3) đối xứng tâm O CH : Ta cã biÓu thøc täa  x'   x độ của phép đối xứng qua +  y '   y  t©m O nh­ thÕ nµo ?. Ghi b¶ng II. Biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua gốc tọa độ Trong hệ tọa độ cho M(x;y) . M’=ĐO(M) , Khi đó :  x'   x   y'   y. Hoạt động 3 Hoạt động của thầy NÕu M’=§I(M ),. Hoạt động của trò. N’=§I(N) so s¸nh M ' N '. + IM '   IM vµ. và MN . Từ đó so sánh M’N’vµ MN. VÝ dô 2: Cho ®iÓm I , vµ ba ®iÓm X,Y,Z th¼ng hµng . H·y dùng ¶nh cña X,Y,Z qua phép đối xứng tâm I CH : Cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c ¶nh cña chóng Từ đó phát biểu t/chất 2. IN '   IN Nªn M ' N ' = IN ' - IM ' = - IN + IM = MN +Dùng theo yªu cÇu cña gi¸o viªn vµ nhËn xÐt : Ba ®iÓm ¶nh còng th¼ng hµng. Ghi b¶ng III. TÝnh chÊt TÝnh chÊt 1: PhÐp ®xøng t©m b¶o toµn kc¸ch gi÷a hai ®iÓm . Tính chất 2: Phép đối xứng tâm biÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng song song hoÆc trïng nã , biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã , biÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã , biÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn cïng b¸n kÝnh .. Hoạt động 4 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Gi¸o viªn ®­a ra mét sè h×nh - Chữ có tâm đối xứng là : trong thực tế có tâm đối xứng và đưa ra định nghĩa H, n, o , i CH: Trong c¸c ch÷ sau , ch÷ - Tứ giác có tâm đối xứng nào là hình có tâm đối xứng : lµ h×nh b×nh hµnh: h×nh ch÷ Ha noi nhËt , h×nh thoi , h×nh CH : T×m h×nh tø gi¸c cã t©m vu«ng đối xứng . 3. Cñng cè : Tãm t¾t bµi häc , lµm bµi tËp 1,2,3 ( SGK) 4. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SBT ************************. Ghi b¶ng IV. Tâm đối xứng của một h×nh §N : §iÓm I ®­îc gäi lµ t©m đối xứng của hình H nếu ĐI(H) = H.Khi đó ta nói hình H có tâm đối xứng. 8 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi 5 : PhÐp quay I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc N¾m ®­îc ®n phÐp quay . C¸c phÐp quay cã c¸c tÝnh chÊt cña phÐp dêi h×nh 2. Kü n¨ng : Dùng ®­îc ¶nh cña mét ®iÓm , cña mét ®o¹n th¼ng , mét  qua mét phÐp quay . 3. Thái độ : Liên hệ được nhiều vấn đề trong thực tế với phép quay .Có nhiều sáng tạo trong hình học .Hứng thú trong học tập , phát huy tính độc lập , tích cực trong học tập của học sinh . II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Một số hình vẽ trong SGK. Thước kẻ , phấn màu , một số đồ dùng khác . 2. Chuẩn bị của học sinh Đọc trước bài ở nhà III Phân phối thời lượng Bài này phân phối trong 2 tiết : TiÕt 5 : Lý thuyÕt , TiÕt 6 : Bµi tËp IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng Ngµy th¸ng n¨m 201 TiÕt 5- TuÇn 5 1. ổn định tổ chức 1. Kiểm tra bài cũ Giáo viên vẽ một lục giác đều ABCDEF CH : Hãy dùng com pa quay một cung tâm O góc 600 thì Abiến thành điểm nào ? Tương tự ®iÓm O, B biÕn thµnh ®iÓm nµo ? CH: Nếu vẫn góc quay đó nhưng chiều ngược lại thì Abiến thành điểm nào ? Ttương tự điểm O, B biÕn thµnh ®iÓm nµo ? 3. Bµi míi Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Tõ bµi kt gi¸o viªn ®­a ra định nghĩa phép quay. CH:Cho tam giác đều ABC t©m O.H·y t×m ¶nh cña A,B,C qua phÐp quay t©m O gãc quay - 1200 CH: Vậy chiều dương cña phÐp quay lµ chiÒu nµo? CH: Cho  = 2  , vµ ®iÓm O . Víi M bÊt kú , dùng M’ = Q (O , ) . Cã nhËn xÐt g× vÒ M vµ M’ ? CH: Cho  =  , vµ ®iÓm O. Víi M bÊt kú , dùng M’ = Q (O , ) . Cã. Hoạt động của trò. Ghi b¶ng I. §Þnh nghÜa A biÕn thµnh C , Cho điểm O và góc lượng giác  C biÕn thµnh B vµ B biÕn PhÐp biÕn h×nh biÕn O thµnh chÝnh thµnh A nã , biÕn mçi ®iÓm M kh¸c O thµnh M’ sao cho OM = OM’ vµ góc lượng giác (OM;OM’ ) bằng +Chiều dương của phép quay  gọi là phép quay tâm O góc  là chiều ngược chiều kim . §iÓm O gäi lµ t©m quay ,  gäi đồng hồ lµ gãc quay . Ký hiÖu Q (O , ) . NhËn xÐt : + M trïng M’ 1. Chiều dương của phép quay là chiều ngược chiều kim đồng hồ . 2. Với k là số nguyên dương ta + M và M’ đối xứng nhau lu«n cã : qua t©m O . . Q (O , 2 k ) là phép đồng nhất . . Q (O ,( 2 k 1) ) là phép đối xứng tâm O.. NX g× vÒ M vµ M’ . Hoạt động 2. 9 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động của thầy CH : Cho phÐp quay t©m O vµ gãc quay  . Víi hai ®iÓm M ,N bÊt kú . Gi¶ sö M’ , N’ lần lượt là ảnh của M, N . Có nx gì về độ dài MN và M’N’ ? CH: PhÐp quay cã tÝnh chÊt như phép đối xứng tâm không ? CH: Cho phÐp quay t©m O vµ gãc quay  . §­êng th¼ng d bÊt kú vµ gi¶ sö d’ lµ ¶nh cña d . Cã nhËn xÐt g× vÒ gãc gi÷a d vµ d’ ? CH: Cho tam gi¸c ABC vµ điểm O . Xác định ảnh của tam gi¸c ABC qua phÐp quay t©m O gãc 600. Hoạt động của trò +Tam gi¸c OMN = tam gi¸c OM’N’. Nªn MN = M’N’. + Gãc gi÷a d vµ d’ b»ng.  ( nÕu 0<  . . 2. ). Ghi b¶ng II. TÝnh chÊt Tính chất 1: Phép đối quay bảo toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm . Tính chất 2: Phép đối quay biến ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng , biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã , biÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã , biÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn cïng b¸n kÝnh NX: PhÐp quay gãc  víi 0<  <  , biÕn ®­êng th¼ng d thµnh ®­êng th¼ng d’ sao cho gãc gi÷a d. +hoÆc b»ng  -  ( nÕu. vµ d’ b»ng  ( nÕu 0<  .   ) 2 +Mét hs lªn thùc hiÖn. hoÆc b»ng  -  ( nÕu. .  2. . 2. ).  . ). 3. Cñng cè - Tãm t¾t bµi häc - Lµm bµi tËp 1 , 2 ( SGK) 4. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SBT -------------------------------------------. 10 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy. th¸ng n¨m 201 TiÕt 6- TuÇn 6 Bµi tËp. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò CH: Nêu định nghĩa phép quay . Lấy ví dụ CH: Nªu tÝnh chÊt cña phÐp quay ? 3. Bµi míi Hoạt động 1 D¹ng 1: T×m ¶nh cña cña mét ®iÓm , mét h×nh qua phÐp quay Hoạt động của thầy Bµi 1(37)Cho h×nh vu«ng ABCD t©m O a. T×m ¶nh cña C qua phÐp quay t©m A gãc 900 b. T×m ¶nh cña ®­êng th¼ng BC qua phÐp quay t©m O gãc 900. Hoạt động của trò Bài giải :a. Gọi E là điểm đối xứng với C qua D . Khi đó Q( A,900 ) (C ) =E.. H×nh vÏ D. E. C. O. b. Q(O ,900 ) ( B ) =C , Q(O ,900 ) (C ). B. A. =D. VËy ¶nh cña ®­êng th¼ng BC qua phÐp quay t©m O gãc 900 lµ ®­êng th¼ng CD Hoạt động 2. Hoạt động của thầy Bµi 2 trang 37 : Trong mp toạ độ Oxy cho A( 2 ;0) vµ ®­êng th¼ng d : x+y-2 = 0. T×m ¶nh cña A vµ d qua phÐp quay t©m O gãc 900 B. Hoạt động của trò Bµi gi¶i Gọi B là ảnh của A , khi đó B=(0;2) . Hai ®iÓm A,B thuôoc d . ¶nh cña B qua phÐp quay tâm O góc 900 là A’(-2;0) . Do đó ảnh cña d qua phÐp quay t©m O gãc 900 lµ ®­êng th¼ng BA’ : x-y +2 = 0. 2. C. A' -5. O. 5. Hoạt động 3 Dạng 2 : Sử dụng phép quay để giải một số bài toán hình học Bµi 3 : Cho ba ®iÓm th¼ng hµng A,B,C , ®iÓm B n»m gi÷a hai ®iÓm A vµ C . Dùng vÒ mét phÝa cña ®­êng thẳng AC các tam giác đều ABE Và BCF. a. Chøng minh AF = EC vµ gãc gi÷a hai ®­êng th¼ng A AF vµ EC b»ng 600 b. Gọi M và N lần lượt là trung điểm của AF và EC , chứng minh rằng tam giác BMN đều. F E M N. B. C. 11 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động của thầy Hoạt động của trò CH: H·y t×m mét phÐp quay thÝch hîp ? Bµi gi¶i : a. Gäi Q( B ,600 ) lµ phÐp quay t©m B gãc CH: H·y xÐt Q( B ,600 ) . ¶nh cña E vµ C lµ 600. c¸c ®iÓm nµo ? Q( B ,600 ) (E) = A, Q( B ,600 ) (C) = F nªn nã biÕn đường thẳng EC thành đường thẳng AF. Do đó AF= EC vµ gãc gi÷a hai ®­êng th¼ng AF vµ EC b»ng 600 b. Theo a, thì Q( B ,600 ) (N)= M , từ đó BN = BM và góc giữa BN và BM bằng 600 .Vậy  BMN đều 3. Củng cố : Củng cố các dạng bài tập đã chữa 4. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SBT. **************************. Ngµy. th¸ng. n¨m 201. 12 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TiÕt 7- TuÇn 7 Bµi 6: Kh¸i niÖm vÒ phÐp dêi h×nh vµ hai h×nh b»ng nhau I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Hs N¾m ®­îc kh¸i niÖm phÐp dêi h×nh .HiÓu ®­îc nÕu th­c hiÖn hai phÐp dêi hình liên tiếp ta được một phép dời hình . Hiểu được các phép tịnh tiến , đối xứng trục , đối xøng t©m , phÐp quay lµ phÐp dêi h×nh . N¾m ®­îc tÝnh chÊt phÐp dêi h×nh biÕn ba ®iÓm th¼ng hµng thµnh ba ®iÓm th¼ng hµng vµ b¶o toµn thø tù gi÷a c¸c ®iÓm. BiÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng, biÕn tia thµnh tia, biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã. BiÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã,biÕn gãc thµnh gãc b»ng nã.BiÕn gãc thµnh gãc b»ng nã. BiÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn cã cïng b¸n kÝnh . N¾m ®­îc §N hai h×nh b»ng nhau 2. Kỹ năng : Bước đầu vận dụng phép dời hình trong bài tập đơn giản . Nhận biết được hai tứ gi¸c b»ng nhau , hai h×nh trßn b»ng nhau 3. Thái độ : Liên hệ được nhiều vấn đề trong thực tế với phép dời hình . Có nhiều sáng tạo trong hình học .Hứng thú trong học tập , phát huy tính độc lập , tích cực trong học tập của hs II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn : Mét sè h×nh vÏ trong SGK, h×nh ¶nh thùc tÕ vÒ phÐp dêi h×nh . Thước kẻ , phấn màu , một số đồ dùng khác . 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Đọc trước bài ở nhà III Phân phối thời lượng : Bài này phân phối trong 1 tiết IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò CH: Em đã được học các phép biến hình nào ? CH : Các phép biến hình đã học tính chất chung gì ? CH : Tõ tÝnh chÊt b¶o toµn kho¶ng c¸ch ta suy ra c¸c tÝnh chÊt g× ? 2. Bµi míi Hoạt động 1 I. Kh¸i niÖm vÒ phÐp dêi h×nh. Hoạt động của thầy Tõ bµi kiÓm tra gi¸o viªn ®­a ra định nghĩa phép dời hình VD( SGK) CH: C¸c phÐp biÕn h×nh mµ em đã được học thì phép biÕn h×nh nµo lµ dêi h×nh ? CH: NÕu thùc hiÖn liªn tiÕp hai phÐp dêi h×nh th× ®­îc phÐp biÕn h×nh cã ph¶i lµ phÐp dêi h×nh kh«ng ?. Hoạt động của trò +Quan s¸t c¸c h×nh vÏ ë SGK +Các phép đồng nhất , tịnh tiến , đối xứng trục , đối xứng tâm và phép quay lµ nh÷ng phÐp dêi h×nh . +PhÐp biÕn h×nh cã ®­îc b»ng c¸ch thùc hiÖn liªn tiÕp hai phÐp dêi h×nh còng lµ phÐp dêi h×nh .. Ghi b¶ng §N : PhÐp dêi h×nh lµ phÐp biÕn h×nh b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt kú . NX: 1. Các phép đồng nhất , tịnh tiến , đối xứng trục , đối xøng t©m vµ phÐp quay lµ nh÷ng phÐp dêi h×nh . 2. PhÐp biÕn h×nh cã ®­îc b»ng c¸ch thùc hiÖn liªn tiÕp hai phÐp dêi h×nh còng lµ phÐp dêi h×nh .. Hoạt động 3 II. TÝnh chÊt. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Ghi b¶ng. 13 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Theo bµi KT tõ §N ta cã thÓ CM ®­îc c¸c tÝnh chÊt. Gi¸o viªn ®­a ra tÝnh chÊt CH: H·y chøng minh tÝnh chÊt 1 CH: Cho A’,B’ lần lượt lµ ¶nh cña A,B qua phÐp dêi dêi h×nh F . CMR nÕu M lµ trung ®iÓm AB th× M’ =F(M) lµ trung ®iÓm A’B’. CH: NÕu mét phÐp dêi h×nh biÕn tam gi¸c ABC thµnh tam gi¸c A’B’C’ träng t©m , trùc t©m , t©m c¸c ®­êng trßn néi tiÕp , ngo¹i tiÕp cña tam gi¸c cã biÕn thµnh c¸c ®iÓm tương ứng của tam giác A’ B’C’ hay kh«ng ? CH: Muèn t×m ¶nh cña mét ®a gi¸c qua phÐp dêi h×nh ta lµm nh­ thÕ nµo?. PhÐp dêi h×nh : 1. BiÕn ba ®iÓm th¼ng hµng thµnh ba ®iÓm th¼ng hµng vµ b¶o toµn thø tù gi÷a c¸c ®iÓm 2. BiÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng, biÕn tia thµnh tia, biÕn ®o¹n + PhÐp dêi h×nh biÕn th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã trung ®iÓm cña mét ®o¹n 3. BiÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c th¼ng thµnh trung ®iÓm b»ng nã, biÕn gãc thµnh gãc b»ng nã cña ®o¹n th¼ng ¶nh 4. BiÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn +NÕu mét phÐp dêi h×nh cã cïng b¸n kÝnh biÕn tam gi¸c ABC thµnh Chó ý : a. NÕu mét phÐp dêi h×nh biÕn mét ®o¹n th¼ng AB thµnh ®o¹n tam gi¸c A’B’C’ th× nã còng biÕn träng t©m , th¼ng A’B’ th× nã còng biÕn trung trùc t©m , t©m c¸c ®­êng ®iÓm cña AB thµnh trung ®iÓm A’B’ trßn néi tiÕp , ngo¹i a. NÕu mét phÐp dêi h×nh biÕn tam tiÕp cña tam gi¸c ABC gi¸c ABC thµnh tam gi¸c A’B’C’ th× thành các điểm tương ứng nó cũng biến trọng tâm , trực tâm , cña tam gi¸c A’ B’C’. t©m c¸c ®­êng trßn néi tiÕp , ngo¹i tiÕp cña tam gi¸c ABC thµnh träng t©m , trùc t©m , t©m c¸c ®­êng + Dựng ảnh của các đỉnh tròn nội tiếp , ngoại tiếp của tam råi nèi l¹i gi¸c A’B’C’. b. PhÐp dêi h×nh biÕn ®a gi¸c n c¹nh thµnh ®a gi¸c n c¹nh , biÕn đỉnh thành đỉnh , biến cạnh thành c¹nh Nghe vµ nhí c¸c tÝnh chÊt. III. Kh¸i niÖm hai h×nh b»ng nhau. Giáo viên đưa ra định nghĩa hai hình bằng nhau Hoạt động 5 Hoạt động của thầy VD3: Cho lục giác đều ABCDEF , O là tâm đường tròn ngo¹i tiÕp cña nã . T×m ¶nh cña tam gi¸c OAB qua phÐp dêi h×nh cã ®­îc b»ng c¸ch thùc hiÖn liªn tiÕp. Hoạt động của trò Bµi gi¶i VD3 : Gäi phÐp dêi h×nh đã cho là F . Ta cã Q (O , 600 ) (O) = O. phÐp quay t©mO , gãc 600 vµ phÐp tÞnh tiÕn theo OE . TOE (O) = E . VËy F(O)= E . CH : Cho h×nh ch÷ nhËt ABCD . Gäi E,F , H , I theo Tương tự F(A)= O , F( B)= D thø tù lµ trung ®iÓm cña c¸c c¹nh AB, CD, BC, EF . ¶nh cña tam gi¸c ABC lµ tam gi¸c H·y t×m mét phÐp dêi h×nh biÕn tam gi¸c AEI thµnh EOD tam gi¸c F H 4. Cñng cè : Tãm t¾t bµi häc 5. Hướng dẫn về nhà VÝ dô 4 : Cho h×nh ch÷ nhËt ABCD . Gäi I lµ giao ®iÓm Hai ®­êng chÐo . Gäi E,F theo thø tù lµ trung ®iÓm cña AD vµ BXC . CMR c¸c h×nh thang AEIB vµ CFID b»ng nhau Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SBT ************************* 14 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy th¸ng n¨m 201 TiÕt 8 – TuÇn 8. Bµi 7 : phÐp vÞ tù I. Môc tiªu 1. Kiến thức : Nắm được định nghĩa phép vị tự .Phép vị tự có tính chất của phép đồng dạng. ¶nh cña ®­êng trßn qua phÐp vÞ tù . 2. Kü n¨ng : Dùng ®­îc ¶nh cña mét ®iÓm , cña mét ®o¹n th¼ng , mét tam gi¸c qua mét phÐp vị tự .Bước đầu vận dụng được tính chất của phép vị tự trong bài tập 3. Thái độ : Liên hệ được nhiều vấn đề trong thực tế với phép vị tự .Có nhiều sáng tạo trong hình học . Hứng thú trong học tập , phát huy tính độc lập , tích cực trong học tập của học sinh . II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn : Mét sè h×nh vÏ trong SGK, h×nh ¶nh thùc tÕ vÒ phÐp dêi h×nh Thước kẻ , phấn màu , một số đồ dùng khác . 2. Chuẩn bị của học sinh :Đọc trước bài ở nhà III Phân phối thời lượng : Bài này phân phối trong 1 tiết IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1.ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò Hoạt động 1 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò CH : Nhắc lại định nghĩa phép đối xứng +Cho ®iÓm O . PhÐp biÕn h×nh biÕn ®iÓm O t©m O ? thµnh chÝnh nã , biÕn mçi ®iÓm M kh¸c O thµnh CH: Víi mçi ®iÓm M . Gi¶ sö ¶nh cña M M’ sao cho O lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng lµ M’ . Cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ . MM’ được gọi là phép đối xứng tâm. Gi÷a OM ' vµ OM . + OM ' = (-1) OM CH: Ph¸t biÓu l¹i §N ( Gi¸o viªn gîi ý ) + Cho ®iÓm O . PhÐp biÕn h×nh biÕn ®iÓm O CH: NÕu thay sè - 1 b»ng 2 ta ®­îc phÐp thµnh chÝnh nã , biÕn mçi ®iÓm M kh¸c O thµnh biÕn h×nh nh­ thÕ nµo ? M’ sao cho OM ' = (-1) OM ®­îc gäi lµ phÐp Từ đó giáo viên vào bài mới đối xứng tâm. 3.Bµi míi Hoạt động 2 I. §Þnh nghÜa. Hoạt động của thầy CH: Quan s¸t h×nh 1 . 50 vµ cho biÕt mèi quan hÖ gi÷a OM vµ OM '. OP vµ OP' , ON vµ ON ' Biết M,N,P lần lượt lµ tr® OM’ , ON’ , OK’. CH: Khi k=1 , k= -1 em cã nx g× vÒ phÐp vÞ tù ? CH: M’ = V (O;k ) (M)  OM = 1/k OM ' . Cã nx. Hoạt động của trò + OM ' = 2 OM. ON ' = 2 ON . OP' = 2 OP' . + Khi k =1 phÐp vÞ tù lµ phép đồng nhất. + Khi k=-1 th× phÐp vÞ tù lµ phÐp ®x qua t©m vÞ tù +M’ = V (O;k ) (M)  M= V. 1 (O; ) k. (M’).. Ghi b¶ng §N: Cho ®iÓm O vµ sè k > 0 . PhÐp bh biÕn mçi ®iÓm M thµnh M’ sao cho OM ' = k OM ®­îc gäi lµ phÐp vÞ tù t©m O tû sè k .Ký hiÖu V (O;k ) . NX: 1. PhÐp vÞ tù biÕn t©m vÞ tù thµnh chÝnh nã . 2. k =1 phép vị tự là phép đồng nhất 3. Khi k=-1 th× phÐp vÞ tù lµ phÐp đối xứng qua tâm vị tự 4. M’=V (O;k ) (M)  M=V 1 (M’). (O; ) k. 15 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------g× ? Hoạt động 3 II. TÝnh chÊt. Hoạt động của thầy CH: Cho tam gi¸c ABC . Gọi E và F là lần lượt là trung ®iÓm AB,AC . t×m mét phÐp vÞ tù biÕn B vµ C tương ứng thành E và F. CH: . Cho M’,N’ lần lượt lµ ¶nh cña M,N qua V ( O ; k ) . Cã nhËn xÐt g× vÒ M’N’ vµ MN? CH: PhÐp vÞ tù cã c¸ctc nh­ phÐp dh×nh kh«ng ? Gv ®­a ra tc cña phÐp vÞ tù vµ cho hs so s¸nh víi tc cña phÐp dêi h×nh .. Hoạt động của trò + PhÐp vÞ tù t©m A tû sè k = 2 biÕn E,F lÇn lượt thành B,C. Ghi b¶ng TÝnh chÊt 1 : NÕu phÐp vÞ tù tØ sè k biÕn hai ®iÓm M,N theo thø tù thµnh M’ , N’. + OM ' = k OM. ON ' = k ON . Do đó : M ' N ' = ON ' - OM ' = k ON -k OM = k( ON -. OM )=k MN. Th× M ' N ' = k MN vµ M’N’ = k MN. CM ( SGK) . TÝnh chÊt 2: 1. BiÕn ba ®iÓm th¼ng hµng thµnh ba ®iÓm th¼ng hµng vµ b¶o toµn thø tù gi÷a c¸c ®iÓm 2. BiÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng song song hoÆc trïng nã , biÕn tia thµnh tia, biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng . 3. Biến  thành  đồng dạng với nó, biÕn gãc thµnh gãc b»ng nã 4. BiÕn ®­êng trßn b¸n kÝnh R thµnh ®­êng trßn b¸n kÝnh k R .. Hoạt động 4 III. T©m vÞ tù cña hai ®­êng trßn. Hoạt động của thầy VÝ dô : Gäi A’,B’ , C’ theo thø tù lµ ¶nh cña A,B,C qua V (O;k ) CM AB = t AC  A' B '. =t A'C ' Gi¸o viªn ®­a ra c¸ch t×m t©m vÞ tù cña hai ®­êng trßn trong các trương hợp CH: Cho tam gi¸c ABC cã A’,B’ , C’ theo thø tù lµ trung ®iÓm cña c¸c c¹nh BC , CA , AB . T×m mét phÐp vÞ tù biÕn tam gi¸c ABC thµnh tam gi¸c A’B’C’. Hoạt động của trò a. I trïng I’ Ta cã V  R ' ((I;R))= (I ;. R. ). (I’;R’). b. Trường hợp I khác I’ vµ R kh¸c R’. LÊy M bÊt kú thuéc (I;R) . §­êng th¼ng qua I’ song song víi IM c¾t (I’;R ) t¹i M’ vµ M” . Gi¶ sö M,M’ n»m cïng phía đối với II’ còn M,M” n»m kh¸c phÝa đối với II’ . Giả sử MM’ c¾t II’ t¹i O n»m ngoµi ®o¹n II’ cßn MM” c¾t II’ t¹i O1 n»m trong .. Ghi b¶ng §Þnh lý : Víi hai ®trßn bÊt kú lu«n cã mét phÐp vÞ tù biÕn ®trßn nµy thµnh ®trßn kia . T©m cña phÐp vÞ tù gäi lµ t©m vÞ tù cña hai ®­êng trßn . C¸ch t×m t©m vÞ tù cña hai ®­êng trßn : Cho hai ®­êng trßn (I;R) , (I;R’) . a. I trïng I’ :Ta cã V  R ' ((I;R))= (I’;R’). (I ;. R. ). b. Trường hợp I khác I’ và R khác R’. *V R ' ((I;R))= (I’;R’). Ta gäi O lµ t©m vÞ (O;. R. ). tù ngoµi *V  R ' ((I;R))= (I’;R’). Ta gäi O lµ t©m vÞ (O;. R. ). tù ngoµi ,O1 lµ t©m vÞ tù trong. c. Trường hợp I khác I’ và R = R’ V (O1 ; 1) ((I;R))= (I’;R’). đây là phép đối xứng t©m O1 4. Cñng cè : Häc sinh nh¾c l¹i tÝnh chÊt cña phÐp vÞ tù : 5. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SBT ************************* 16 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy. th¸ng n¨m 201 TiÕt 9- TuÇn 9. Bµi 7 : phÐp §ång d¹ng I. Môc tiªu 1. Kiến thức : Hiểu được ĐN phép đồng dạng . Phép đồng dạng biến ba điểm thẳng hàng thành ba điểm thẳng hàng và bảo toàn thứ tự giữa c¸c ®iÓm. BiÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng, biÕn tia thµnh tia, biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n thẳng .Biến tam giác thành tam giác đồng dạng với nó, biến góc thành góc bằng nó. Biến ®­êng trßn b¸n kÝnh R thµnh ®­êng trßn b¸n kÝnh kR - Hiểu được hai hình đồng dạng 2. Kü n¨ng : - Bước đầu vận dụng phép đồng dạng trong bài tập - Nhận biết được hai hình đồng dạng 3. Thái độ : Liên hệ được nhiều vấn đề trong thực tế với phép đồng dạng . Có nhiều sáng tạo trong hình học . Hứng thú trong học tập , phát huy tính độc lập , tích cực trong học tập của hs II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Một số hình vẽ trong SGK, hình ảnh thực tế về phép đồng dạng - Thước kẻ , phấn màu , một số đồ dùng khác . 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Đọc trước bài ở nhà III Phân phối thời lượng - Bµi nµy ph©n phèi trong 1 tiÕt IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò CH: Nêu định nghĩa ,tính chất của phép vị tự? Từ bài kt gv đặt vấn đề phép vị tự là một phép đồng dạng , từ đó đưa ra định nghĩa phép đồng d¹ng 3.Bµi míi Hoạt động 1 I. §Þnh nghÜa. Hoạt động của thầy Giáo viên đưa ra định nghĩa và đặt câu hỏi : CH: Trong c¸c phÐp biÕn hình đã học , phép nào là phép đồng CH: NÕu thùc hiÖn liªn tiếp hai phép đồng dạng ta có được phép đồng d¹ng kh«ng ? Tû sè nh­ thÕ nµo ?. Hoạt động của trò + PhÐp dêi h×nh lµ phép đồng dạng tỷ số 1 + PhÐp vÞ tù tû sè k lµ phép đồng dạng tỷ số k. + NÕu thùc hiÖn liªn tiếp phép đồng dạng tỷ số k và phép đồng dạng tû sè p ta ®­îc phÐp đồng dạng tỷ số pk. Ghi b¶ng ĐN : Phép bh F được gọi là phép đồng d¹ng tØ sè k( k>0) , nÕu víi hai ®iÓm M,N bất kỳ và ảnh M’,N’ tương ứng của chóng ta lu«n cã M’N’ = k MN . NX: 1. Phép dời hình là phép đồng d¹ng tû sè 1 . 2. Phép vị tự tỷ số k là phép đồng dạng tû sè k . 3. Nếu thực hiện liên tiếp phép đồng dạng tỷ số k và phép đồng dạng tỷ số p ta được phép đồng dạng tỷ số pk. 17 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động 2 II. TÝnh chÊt. Hoạt động của thầy VD3: Cho h×nh ch÷ nhËt ABCD , AC vµ BD c¾t nhau t¹i I . Gäi H,K,L vµ J lần lượt là trung điểm AD, BC, KC, IC . CMR hai h×nh thang JLKI vµ IHAB đồng dạng CH: Phép đồng dạng có tÝnh chÊt g× ? ( dùa vµo tÝnh chÊt cña phÐp vÞ tù ) CH: Nếu một phép đông d¹ng biÕn tam gi¸c ABC thµnh tam gi¸c A’B’C’ vµ G lµ träng t©m tam gi¸c ABC th× ¶nh cña G cã ph¶i lµ träng t©m tam gi©c A’B’C’ hay kh«ng ? CH: Dùng ¶nh cña mét ®a gi¸c bÊt kú ta lµm nh­ thÕ nµo ?. Hoạt động của trò + Gäi M lµ trung ®iÓm AB . XÐt phÐp vÞ tù t©m C tỷ số 2 và phép đối xøng qua ®­êng th¼ng IM. Thîc hiÖn liªn tiÕp hai phÐp biÕn h×nh trªn biÕn h×nh thang JLKI thµnh H×nh thang IHAB .. + G’ lµ träng t©m tam gi¸c ABC.. + Nghe , hiÓu vµ nhí c¸c tÝnh chÊt vµ chó ý. Ghi b¶ng Phép đồng dạng tỷ số k : 1. BiÕn ba ®iÓm th¼ng hµng thµnh ba ®iÓm thhµng vµ b¶o toµn thø tù gi÷a c¸c ®iÓm 2. BiÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng, biÕn tia thµnh tia, biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng . 3. Biến  thành  đồng dạng với nó, biÕn gãc thµnh gãc b»ng nã 4. BiÕn ®­êng trßn b¸n kÝnh R thµnh ®­êng trßn b¸n kÝnh kR . Chó ý : a. Nếu một phép đồng dạng biến tam gi¸c ABC thµnh tam gi¸c A’B’C’ th× nã còng biÕn träng t©m , trùc t©m , t©m c¸c ®­êng trßn néi tiÕp , ngo¹i tiÕp cña tam gi¸c ABC thµnh träng t©m , trùc t©m , t©m c¸c ®­êng trßn néi tiÕp , ngo¹i tiÕp cña tam gi¸c A’B’C’. b. Phép đồng dạng biến đa giác n cạnh thành đa giác n cạnh , biến đỉnh thành đỉnh , biến cạnh thành cạnh. Hoạt động 3 III. Hình đồng dạng. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi b¶ng CH: §n hai tam gi¸c + Hai tam giác đồng dạng là ĐN: Hai hình được gọi là đồng đồng dạng ? hai tam gi¸c cã c¸c gãc d¹ng víi nhau nÕu cã mét phÐp đồng dạng biến hình này thành Giáo viên nêu định nghĩa tương ứng bằng nhau và các tæng qu¸t cạnh tương ứng tỷ lệ . h×nh kia. 4. Cñng cè : C©u hái tr¾c nghiÖm : 1. Trong các mệnh đề sau đây , mệnh đề nào sai : (A) Phép dời hình là phép đồng dạng (B) Phép vị tự là phép đồng dạng (C) Phép đồng dạng là phép dời hình (D) Cã phÐp vÞ tù kh«ng ph¶i lµ phÐp dêi h×nh 2. Cho hai tam giác đồng dạng theo tỷ số k . Chọn câu sai : A. k bằng tỷ số hai trung tuyến tương ứng B. k bằng tỷ số hai đường cao tương ứng C. k bằng tỷ số hai góc tương ứng D. k bằng tỷ số hai bán kính đường tròn ngoại tiếp 5. Hướng dẫn về nhà : Làm các bài tập còn lại trong SBT ********************. 18 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------¤N TËP CH¦¥NG 1 I.MỤC TIÊU 1. Kieỏn thửực: Giuựp hs củng cố các kiến thức :Mối liên hệ giữa các phép biến hình đã học . Đn , tính chất của các phép dời hình và đồng dạng . Biểu thức toạ độ của các phép biến hình 2. Kú naờng:Xác định ảnh của một hình qua một phép biến hình và ngược lại . Biết xác định phÐp biÕn h×nh khi biÕt mét h×nh vµ ¶nh cña nã. NhËn biÕt ®­îc c¸c h×nh b»ng nhau qua phÐp dời hình hoặc các hình đồng dạng qua các phép đông dạng 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác trong tính toán, lập luận. II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên: Giáo án,sgk,thước thẳng. 2.Học sinh: Sgk,dụng cụ vẽ hình,ôn bài cũ,xem trước bài học. III. Phân phối thời lượng : Bài này phân phối trong 2 tiết IV.TIẾN TRÌNH Bµi gi¶ng Ngµy th¸ng n¨m 201 TiÕt 10- TuÇn 10 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò : Khi «n tËp 3. Bµi míi A. Lý thuyÕt Hoạt động 1 Hoạt động của thầy và trò CH: : Haõy neâu roõ moái quan heä giữa phép dời hình và phép đồng daïng? HS: Trình baøy CH: : Yeâu caàu HS nhaéc laïi: caùch xác định phép biến hình đã học; biểu thức toạ độ của các phép biến hình: tịnh tiến, đối xứng trục, đối xứng tâm, vị tự.. Néi dung Pheùp bieán hình Phép đồng dạng k coù theå khaùc 1. k=1 Phép dời hình. Ñx truïc. Phép vị tự. Tònh tieán. Ñx Taâm. Quay. Hoạt động 2 Hoạt động của thầy A. B. C. F. Bµi 1: ( Trang 34). E. D. Hoạt động của trò Giaûi a) Tam giaùc BCO b) Tam giaùc DOC c) Tam giaùc EOD. 19 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THPT Mạc Đĩnh Chi Gi¸o ¸n h×nh häc 11 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoạt động 3 Hoạt động của thầy Bµi 2 ( Trang 34) Giáo viên gọi học sinh đứng tại chỗ để trình bày ? Gi¸o viªn nhËn xÐt , hoµn chØnh bµi gi¶i. Hoạt động của trò Giải : Gọi A’, d’ theo thứ tự là ảnh của A và d qua các pheùp bieán hình treân a) A’(1;3), d’: 3x+y-6=0 b) A và B(0;-1) thuộc d. Aûnh của A, B qua phép đối xứng trục Oy tương ứng là A’(1;2), và B’(0;-1). Vây d’ là đường thaúng A’B’: 3x-y-1=0 c) A’(1;-2), d’:3x+y-1=0 d) Qua pheùp quay taâm O goùc 900 , A bieán thaønh A’(-2;-1), B bieán thaønh B’(1;0). Vaäy d’ laø ñ thaúng A’B’: x-3y-1=0 Hoạt động 4. Hoạt động của thầy Bµi 3 ( Trang 34) CH: H·y t×m t©m cña ®­êng trßn ¶nh . CH : B¸n kÝnh ®­êng trßn ¶nh ?. Hoạt động của trò Giaûi : a) Pt ®­êng trßn : (x-3)2+(y+2)2=9 b) Tv ( I )  I '(1; 1) . Phương trình đường tròn ¶nh lµ : (x-1)2+(y+1)2=9 c) ẹOx(I)=I’(3;2) Phương trình đường tròn ¶nh lµ: (x-3)2+(y-2)2=9 d) ẹO(I)=I’(-3;2). Phương trình đường tròn ¶nh lµ: (x+3)2+(y-2)2=9. 4. Cñng cè Giáo viên khắc sâu cách giải các bài tập đã chữa 5. Hướng dẫn về nhà Lµm c¸c bµi tËp «n tËp cßn l¹i ----------------------------------. 20 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc 2010-2011 GV: M¹c ThÞ Thuû Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>