Bài giảng Ngữ văn 11: Đặc điểm loại hình Tiếng Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt. NguyÔn ThÞ TuyÕt Trinh Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt I. Lo¹i h×nh ng«n ng÷. * Khái niệm loại hình: Là tập hợp những sự vật, hiện tượng cùng có chung những đặc trưng cơ bản nào đó * Kh¸i niÖm lo¹i h×nh ng«n ng÷: Lµ mét c¸ch ph©n lo¹i ng«n ngữ dựa trên những đặc điểm cơ bản nhất của ngôn ngữ đó nh­: ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷ ph¸p� * Cã hai lo¹i h×nh ng«n ng÷ quen thuéc: - Loại hình ngôn ngữ đơn lập, ví dụ: tiếng Hán, tiếng Việt, tiÕng Th¸i� - Lo¹i h×nh ng«n ng÷ hßa kÕt, vÝ dô: tiÕng Anh, tiÕng Ph¸p, tiÕng Nga� Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt I. Lo¹i h×nh ng«n ng÷ Hä ng«n ng÷ Nam ¸. Dßng M«n – Khmer Tiếng Việt – Mường chung TiÕng ViÖt. Tiếng Mường. Tiếng Việt có nguồn gốc bản địa, thuộc họ ngôn ngữ Nam á, dòng ng«n ng÷ M«n – Khmer, cã quan hÖ hä hµng gÇn gòi nhÊt víi tiÕng Mường.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> II . §Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña TiÕng ViÖt 1. a. b. c. d. e.. T×m hiÓu vÝ dô VÝ dô 1: “Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lÝ chãi qua tim (Tè H÷u - Tõ Êy) Các tiếng trong tiếng Việt tách rời nhau cả về cách đọc và cách viết, không có hiện tượng luyến giữa các tiếng.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> II . §Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña TiÕng ViÖt TiÕng ViÖt. -. TiÕng Anh. “C¸c anh” kh«ng ®­îc ph¸t ©m thµnh “c¸ canh”.. “Mét æ” kh«ng thÓ ph¸t ©m thµnh “mé tæ”. Lí do: Phát âm luyến như vậy sẽ làm thay đổi về nghĩa của từ. I believe in angels. I believe-in angles.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II . §Æc ®iÓm lo¹i h×nh cña TiÕng ViÖt. Trong tiếng Việt, tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp, là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo c©u. Trong TiÕng ViÖt, tiÕng cã thÓ lµ từ đơn và còn là yếu tố cấu tạo tõ phøc, tõ ghÐp, tõ l¸y... => Đó là những đặc điểm đầu tiên để chúng ta chứng minh: Tiếng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ng«n ng÷ đơn lập. -. b. VÝ dô 2: Cho nh÷ng c©u tiÕng ViÖt vµ tiÕng Anh cã ý nghÜa tương đương nhau: Lop11.com. C©u tiÕng ViÖt. Anh ấy đã cho tôi mét cuèn s¸ch.(1) T«i còng cho anh Êy hai cuèn s¸ch. (2). C©u tiÕng Anh. He gave me a book.(1) I gave him two books too.(2).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> NhËn xÐt c¸c tõ in ®Ëm vµ g¹ch ch©n Anh ấy đã cho tôi một cuốn sách.(1) Tôi cũng cho anh ấy hai cuốn sách. (2) He gave me a book.(1) I gave him two books too.(2). Ng«n ng÷ Tiªu chÝ. TiÕng ViÖt. TiÕng Anh. Về vai trò ngữ Có sự thay đổi. ph¸p ng÷ ph¸p VÝ dô: T«i(1) lµ trong c©u. chñ ng÷ -> T«i(2) lµ bæ ng÷ của động từ cho.. Có sự thay đổi tương tự. VÝ dô: He trong c©u (1) lµ chñ ng÷, ë c©u (2) nã đã trở thành him giữ vai trò là bổ ngữ của động tõ ë thêi qu¸ khø gave.. VÒ h×nh th¸i. Có sự thay đổi giữa câu (1) và (2), vì hai lí do: - Do thay đổi về vai trò ngữ pháp: He -> him, me -> I. - Do thay đổi từ số ít thành số nhiều: book -> books.. Kh«ng cã sù biến đổi giữa c¸c tõ in nghiªng ë c©u (1) vµ c©u (2).. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> => Từ tiếng Việt không có sự biến đổi về hình thái trong khi. Đó là một đặc điểm nữa để chứng tỏ tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. c. Ng÷ liÖu 3: Cho một câu thường dùng trong giao tiếp: - T«i mêi b¹n ®i ch¬i. -> - B¹n mêi t«i ®i ch¬i. - §i ch¬i t«i mêi b¹n� -> NX: Có rất nhiều cách đảo trật tự từ trong câu, nhưng tất cả những sự đảo trật tự ấy đều làm cho câu gốc thay đổi về cấu trúc ngữ pháp và nội dung ý nghĩa, hoặc sÏ lµm cho c©u trë nªn v« nghÜa.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Biện pháp chủ yếu để thể hiện ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trước sau. K h«ng -> Tôi đã mêi b¹n ®i ch¬i. sÏ => Những đặc điểm đó một lần nữa chứng minh tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. Thêm hư từ hoặc thay đổi hư từ thì cấu trúc ngữ pháp và cả ý nghĩa ngữ pháp của câu cũng thay đổi -> Hư từ có vai trò đặc biệt quan trọng trong tiếng Việt, nhất là về mặt ng÷ ph¸p.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 2. KÕt luËn:. f.. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp. Tiếng cũng có thể là từ hoặc là nhân tố để cÊu t¹o tõ. Trong tiếng Việt, từ không biến đổi h×nh th¸i. Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp của tiếng Việt là sắp đặt từ theo thứ tự trước sau và sử dụng các hư tõ.. g.. Ghi nhí: SGK. a. b. c. b. c. c. d. e.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> III . Tæng kÕt Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. TiÕng (©m tiÕt) lµ đơn vị cơ sở để tạo từ t¹o c©u.. Từ không biến đổi h×nh th¸i.. ý nghÜa ng÷ ph¸p thÓ hiÖn chñ yÕu nhờ phương thức trËt tù tõ vµ h­ tõ.. Sơ đồ thể hiện các đặc điểm loại hình của tiếng Việt. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> IV . LUYÖn TËp Bµi tËp 1 SGK -> Vị trí thay đổi + vai trò ngữ pháp thay đổi + hình thái từ không thay đổi =>Thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lËp + nh÷ng ng÷ liÖu trªn ®­îc viÕt b»ng tiÕng ViÖt => TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ngôn ngữ đơn lập.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> A. Tiếng Việt là thứ tiếng đơn âm, ý nghÜa ng÷ ph¸p chñ yÕu ®­îc thÓ hiÖn bằng phương thức trật tự từ và hư từ. B. TiÕng ViÖt kh«ng cã träng ©m tõ, C. âm tiết là đơn vị cơ sở, từ không biến đổi D. h×nh th¸i. C. Tiếng Việt thuộc loại hình đơn lập D. với ba đặc trưng cơ bản: âm tiết (tiếng) là E. đơn vị cơ sở, từ không biến đổi hình thái, F. ý nghÜa ng÷ ph¸p thÓ hiÖn chñ yÕu nhê G. phương thức trật tự từ và hư từ. D. TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ng«n E. ngữ chắp dính, từ không biến đổi h×nh Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>