Môn: Ngữ văn - Lớp 8
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
----------------
Câu 1: (1,5 điểm).
Chiếc lá thờng xuân (trong tác phẩm "Chiếc lá cuối cùng" - O. Hen-ri) mà cụ Bơ-men đã vẽ
trên bức tờng trong đêm ma rét có phải là một kiệt tác không? Vì sao?
Câu 2: (2,5 điểm).
Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận đợc từ bốn câu thơ sau:
"Chúng ta hãy bớc nhẹ chân, nhẹ nữa
Trăng ơi trăng, hãy yên lặng cúi đầu
Suốt cuộc đời Bác có ngủ yên đâu
Nay Bác ngủ, chúng ta canh giấc ngủ"
("Chúng con canh giấc ngủ Bác, Bác Hồ ơi!" - Hải Nh).
Câu 2: (6,0 điểm).
Phân tích v phát bi u cm nhn v khí phách kiên cng ca các chiến s cách mng yêu nc u
th k XX qua 2 tác phm: V o nh ng c Qung ông Cm tác(Phan Bi Châu)v p á Côn
Lôn(Phan Châu Trinh)
========================
Đáp án và biểu điểm chấm
Đề kiểm tra khảo sát học sinh giỏi
Năm học: 2010 - 2011
Môn: Ngữ văn - Lớp 8
----------------
Câu: (1,5 điểm).
- Yêu cầu trả lời câu hỏi dới dạng một đoạn văn ngắn.
- Các ý cơ bản cần có:
* Chiếc lá thờng xuân mà cụ Bơ-men đã vẽ trên bức tờng trong đêm ma rét chính là một kiệt tác.
(0,2 đ) Vì:
+ Chiếc lá giống y nh thật.
+ Chiếc lá ấy đã tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn con ngời, cứu sống đợc Giôn-
xi.
+ Chiếc lá ấy đợc vẽ tình thơng bao la và lòng hi sinh cao cả của ngời hoạ sĩ già Bơ-men.
Câu 2: (2,5 điểm).
1. Về hình thức: Đoạn văn phải trình bày rõ ràng, mạch lạc, diễn đạt lu loát; văn viết có cảm xúc.
2. Về nội dung: Cần nêu và phân tích đợc những đặc sắc nghệ thuật cũng nh giá trị diễn đạt nội
dung trong đoạn thơ:
+ Nhân hóa: trăng đợc gọi nh ngời (trăng ơi trăng), trăng cũng "bớc nhẹ chân", "yên lặng cúi
đầu", "canh giấc ngủ" (0,2 đ) --> Trăng cũng nh con ngời, cùng nhà thơ và dòng ngời vào lăng viếng
Bác. (0,15 đ) ; Trăng là ngời bạn thuỷ chung suốt chặng đờng dài bất tử của Ngời (0,15 đ)
+ Điệp ngữ: "nhẹ", "trăng" (0,2 đ)
1
- "Nhẹ": nhấn mạnh, thể hiện sự xúc động, tình cảm tha thiết của mọi ngời muốn giữ yên
giấc ngủ cho Bác. (0,2 đ)
- "Trăng": Lời nhắn nhủ làm cho trăng trở nên gần gũi với ngời (0,2đ)
+ ẩn dụ: "ngủ" (trong câu thơ thứ ba) (0,2 đ) --> Tấm lòng lo lắng cho dân cho nớc suốt cuộc
đời của Bác (0,2 đ) --> Ca ngợi sự hi sinh quên mình của Bác. (0,2 đ)
+ Nói giảm nói tránh: "ngủ" (trong câu thơ thứ t) (0,2 đ) --> làm giảm sự đau thơng khi nói về
việc Bác đã mất (0,2 đ) --> Ca ngợi sự bất tử, Bác còn sống mãi. (0,2 đ).
* Đoạn thơ là cách nói rất riêng và giàu cảm xúc về tình cảm của nhà thơ nói riêng và của nhân
dân ta nói chung đối với Bác Hồ. (0,2 đ)
Câu 2: (5,5 điểm).
A. Yêu cầu:
a. Kỹ năng:
- Làm đúng kiểu bài nghị luận văn học
- Biết cách xây dựng và trình bày hệ thống luận điểm; sử dụng yếu tố biểu cảm, tự sự và miêu tả
một cách hợp lí.
- Bố cục rõ ràng; kết cấu chặt chẽ; diễn đạt lu loát, mạch lạc.
- Không mắc các lỗi: chính tả, dùng từ, ngữ pháp,...
b. Nội dung:
- Làm rõ nhận định về thơ văn yêu nớc đầu thế kỉ XX và 2 nhà thơ yêu nớc PBC và PCT
- * Dàn ý tham khảo:
I. Mở bài:
- Sơ lợc về thơ văn yêu nớc đầu thế kỉ XX và hai nhà chí sĩ PBC và PCT
-Giới thiệu hai bài thơ của hai nhà thơ,sự thể hiện khí phách và tâm hồn của những ngời yêu nớc
II.Thân bài
1.Tổng
-Hoàn cảnh cảm hứng của 2 tác phẩm:nhà tù đế quốc,thực dân giam cầm những chiến sĩ hoạt động cách
mạng:PBC bị giam ở Quảng Đông-Trung Quốc còn PCT bị đày ra Côn Đảo
-Trong hoàn cảnh bị giam cầm ,những nhà yêu nớc luôn bộc lộ tâm hồn qua thơ,nói lên chí hớng,thể
hiện t thế hiên ngang không chịu khuất phục trớc cờng quyền
2.Phân
*Trớc hết là khí phách hiện ngang đợc thể hiện rất giống nhau ở 2 nhà thơ.Cách thể hiện ý chí hết sức
quen thuộc trong thi ca truyền thống :Làm thơ lập ngôn,lập chí để thử thách một cách ngạo nghễ với
cảnh tù đày
*Hình ảnh ngời chí sĩ cách mạng với chí lớn dời non lấp bể.Dù trong hoàn cảnh khó khăn và tù đày nh-
ng vẫn không chịu cúi đầu.Vẻ đẹp son sắt với sự nghiệp cách mạng(Lấy dẫn chứng và chứng minh)
*Tình cảm hớng về đất nớc cao cả và chân thành.Những bận rộn tâm t gắn liền với vận mệnh đất nớc v-
ợt ra khỏi sự lo toan sống chết của bản thân.ý thơ bộc lộ tầm vóc cao cả vĩ đại của tâm hồn
3.Hợp
-Đánh giá về con ngời 2 nhà yêu nớc qua bài thơ;Khí phách hiên ngang của các chí sĩ yêu nớc,tình cảm
và ý chí về vận mệnh của đất nớc.
-Nghệ thuật mới mẻ,vợt lên khuôn khổ của thi ca truyền thống
C.Kết bài
Nêu cảm nhận chung và bài học rút ra từ nhân cách của 2 nàh cách mạng tiền bối.
B. Tiêu chuẩn cho điểm:
+ Đáp ứng những yêu cầu trên, có thể còn vài sai sót nhỏ. --> (5 - 6 điểm).
+ Đáp ứng cơ bản những yêu cầu trên. Bố cục rõ ràng; diễn đạt tơng đối lu loát. Còn lúng túng trong
việc vận dụng kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm; mắc một số lỗi về chính tả hoặc diễn đạt.
--> (3,0 - 4,5 điểm).
+ Bài làm nhìn chung tỏ ra hiểu đề. Xây dựng hệ thống luận điểm thiếu mạch lạc. Còn lúng túng trong
cách diễn đạt. --> (1 - 2,5 điểm).
+ Sai lạc cơ bản về nội dung/ phơng pháp. --> (0,5 điểm).
2
************************
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI KHỐI 8
NĂM HỌC 2007-2008
Môn : Ngữ Văn Thời gian 90’
Phần I : Trắc nghiệm : (4đ)
Đọc kỹ và trả lời các câu hỏi bằng cách khoanh tròn chữ cái của câu trả lời đúng nhất
Câu 1: Tác phẩm “Những ngày thơ ấu “của Nguyên Hồng thuộc thể loại nào :
A.Truyện ngắn B.Hồi kí D.Truyện dài D.Bút kí
Câu 2:Phương thức biểu đạt của văn bản “Trong lòng mẹ “ là:
A.Miêu tả và tự sự B.Miêu tả và biểu cảm
C.Tự sự và biểu cảm D.Miêu tả,tự sự và biểu cảm
Câu 3 :Ý không phải là nội dung mà văn bản “Trong lòng mẹ “muốn thể hiện là :
A.Lòng nhân ái ,tình cảm gia đình
B.Tính cách tàn nhẫn của người cô chú bé Hồng
C.Ý nghóa,cảm xúc của chú bé Hồng về người mẹ bất hạnh
D.Cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng khi được gặp lại mẹ.
Câu 4:Dòng nào sau đây thể hiện đúng nhất bản chất của nhân vật bà cô :
A.Giả dối,thân độc B.Nhân ái,thương người C.Caynghiệt,độc ác D.Độc đoán
Câu 5:Chất trữ tình có được ở văn bản “Trong lòng mẹ “ là do :
A.Cảm xúc tràn đầy của nhân vật tô
B.Cách trình bày của tác giả
C.Hoàn cảnh và nội dung câu chuyện
D.Cảm xúc của nhân vật “tôi” và cách trình bày của tác giả
Câu 6: Ở văn bản “Trong lòng mẹ “,các từ ngữ :Hoài nghi ,ruồng rẫy ,thành kiến có thể xếp vào
một trường từ vựng vì đều diễn tả :
A.Sự việc,hành động liên quan đến thái độ ,đạo đức ,tình cảm xấu của con người
B.Hành động ,hoạt động của con người.
C.Thái độ bình thường của con người
D.Tính chất của hành động cụ thể của con người
Câu 7:Nội dung phần thân bài trong văn bản “Trong lòng mẹ “chủ yếu được sắp xếp theo :
A.Trình tự thời gian B.Trình tự không gian
C.Dòng hồi tưởng nhân vật D.Tâm trạng cảu nhân vật
Câu 8:”Con nín đi!Mợ đã về với con rồi mà” từ “Mợ” trong câu văn trên là :
A.Từ toàn dân B.Từ đòa phương C.Biệt ngữ xã hội D.Câu(A),(B) đều đúng.
Phần 2:Tự luận (6đ)
Nếu là người chứng kiến Lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo trong truyện ngắn “Lão Hạc
“ của Nam Cao thì em sẽ ghi lại câu chuyện đó như thế nào ?
-----------------Hết---------------------
3