BÀI HỌC HÓA HỌC 9 (2020-2021)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (135.33 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bài 35: Tiết 43: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ:

1. Hoá trị và liên kết giữa các nguyên tử:

-Trong các hợp chất hữu cơ, cacbon ln có hố trị IV, hiđro có hố trị I, oxi có hố trị
II.

- Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa 2 nguyên tử.

O H C

-- Các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng.
Ví dụ:

Phân tử CH4: H

H C H

H
Phân tử CH3Cl:

H
H C Cl

2. Mạch cacbon

- Trong hợp chất hữu cơ, các nguyên tử C có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành
mạch Cacbon.

- Có 3 loại mạch Cacbon: Mạch thẳng, mạch nhánh, mạch vòng.
Mạch thẳng:

H H H H
H C C C C H
H H H H

Mạch nhánh:
H H H
H C C C H
H H
H C H
H

Mạch vòng:
H H

H C C H
H C C H
H H

3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử:

Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử.

Rượu etylic Đimetyl ete

C C
H
H
O
H
H
H
H

C
H
H
H

O C H

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là cơng thức
cấu tạo.

Ví dụ:

- Công thức cấu tạo của: Etilen(C2H4)

H H
C = C

H H Viết gọn: H2C = CH2

- Công thức cấu tạo của rượu etylic:
H H

H C C O H

H H Viết gọn: CH3-CH2-OH

- Công thức cấu tạo cho biết thành phần phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử
trong phân tử.

PHẦN BÀI TẬP

Bài 1: Hãy chỉ ra những chỗ sai trong công thức sau đây và sửa lại cho đúng?

Bài 2: Hãy viết cơng thức cấu tạo (CTCT) của các chất có công thức phân tử (CTPT)
sau: CH4, C2H6,CH3Br, C2H5OH, C3H8O.

Bài 3: Hãy viết cơng thức cấu tạo dạng vịng ứng với các công thức phân tử sau:
C3H6, C4H8, C5H10

Bài 4: Những công thức cấu tạo nào sau đây cùng biểu diễn một chất?

1 H
O
H
C
H
H

H
H
C
4. H
O
H
C
H
H
H
H
C

2. H

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

3. H O H

C
H

H
H

H
C

Bài 5: Hãy nối các ý ở cột A với các công thức ở cột B sao cho phù hợp?

Cột A Cột B

A. Mạch thẳng 1. CH3 – CH2 – CH2 – CH2– CH3

B.Mạch nhánh 2. CH3 – CH – CH2– CH3

CH3

C. Mạch vòng 3. CH3 – CH2 – CH2 – CH2

CH3

4. CH2 – CH– CH3

CH2 – CH2

Bài 6: Hợp chất hữu cơ A có chứa các nguyên tố C, H. Khi đốt cháy 3 gam chất A thu
được 5,4 gam H2O. Hãy xác định công thức phân tử của A, biết khối lượng mol của A

là 30 gam.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

A. METAN

Công thức phân tử: CH4 .

Phân tử khối : 16

I. Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí: 
1. Trạng thái tự nhiên:

- Metan có nhiều trong các mỏ khí, mỏ dầu, các mỏ than, trong bùn ao, trong khí

biogaz.

2. Tính chất vật lí

- Metan là chất khí khơng màu, khơng mùi, nhẹ hơn khơng khí, ít tan trong nước.

II. Cấu tạo phân tử.

- CTCT: H – C – H

H

- Đặc điểm cấu tạo: trong phân tử metan có 4 liên kết đơn.

III. Tính chất hóa học:
1. Tác dụng với oxi

Metan cháy tạo thành khí cacbon đioxit và hơi nước
CH4 + 2O2 t

o

CO2 + 2H2O

Kết luận :

- Phản ứng đốt cháy metan toả nhiều nhiệt. Vì vậy người ta thường dùng metan làm

nhiên liệu.

- Hỗn hợp 1VCH 4 : 2VO 2 là hỗn hợp nổ mạnh

2. Tác dụng với clo

- Phương trình phản ứng:

CH4 + Cl2 ánh sáng CH3Cl + HCl

metan Metyl clorua

- Phản ứng giữa metan và clo thuộc loại phản ứng thế

IV. Ứng dụng:

- Làm nhiên liệu trong đời sống và sản xuất.

- Là nguyên liệu điều chế hiđro theo sơ đồ: Metan + nước  cacbon đioxit + hiđro

- Điều chế bột than và nhiều chất khác.

PHẦN BÀI TẬP
Bài 1: Phản ứng nào sau đây biểu diễn sự cháy của metan:

A. C H4 + O2 → CO + H2 B. CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Bài 2: Cho các khí: CH4, H2, Cl2, O2.Dãy nào gồm các cặp chất khí khi trộn với nhau

tạo thành hỗn hợp nổ ?

A. H2 và Cl2, CH4 và Cl2 B. Cl2 và O2, CH4 và H2

C. H2 và Cl2, Cl2 và O2 D. CH4 và O2, H2 và O2

Bài 3: Một hỗn hợp khí gồm CO2 và CH4. Bằng cách nào để thu được metan tinh khiết

trong các cách sau?

A. Dẫn hỗn hợp qua nước

B. Đốt cháy hỗn hợp

C. Dẫn hỗn hợp qua dung dịch Ca(OH)2 dư

D. Dẫn hỗn hợp qua dung dịch H2SO4 đặc

Bài 4: Có 3 bình mất nhãn đựng các chất khí riêng biệt: CO2 , C2H6, H2. Bằng cách nào

để nhận biết được mỗi chất

Bài 5: Đốt cháy hồn tồn 11,2 lít khí metan. Hãy tính thể tích khí Oxi cần dùng và thể
tích khí Cacbonic tạo thành. Biết các thể tích đo ở điều kiện tiêu chuẩn.

Bài 6: Có một hỗn hợp khí gồm CO2 và CH4. Hãy trình bày phương pháp hóa học để:

a. Thu được khí CH4.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

B. ETILEN

Cơng thức phân tử: C2H4

Phân tử khối: 28

I. Tính chất vật lí

- Trạng thái: khí

- Màu sắc: khơng màu

- Khả năng tan trong nước: ít tan

- dC2H4/ KK = 28/29 → nhẹ hơn khơng khí

II. Cấu tạo phân tử

CTPT : C2H4

- Công thức cấu tạo:

H– C = C – H viết gọn CH2 = CH2

H H

- Đặc điểm: Trong phân tử có 1 liên kết đôi
+ 1 liên kết đơn bền

+ 1 liên kết kém bền, dễ bị cắt đứt để tham gia liên kết với ngun tử khác.

III. Tính chất hố học

1. Etilen có cháy không?

Khi đốt etilen cháy tạo thành CO2, hơi nước và toả nhiều nhiệt

C2H4 + 3O2 t

o

2CO2 + 2H2O

Dạng tổng quát:

CnH2n + (3n/2) O2 → nCO2 ↑ + nH2O

2. Etilen có làm mất màu dd brom không?

CH2 = CH2 + Br2 → Br – CH2 – CH2 – Br (Đibrom etan)

Không màu nâu đỏ không màu
Viết gọn: C2 H4 + Br2 → C2H4Br2

- Etilen làm mất màu dung dịch nước brom → Cách nhận biết etilen

- Phản ứng trên thuộc loại phản ứng cộng.

- Nhìn chung các chất có liên kết đơi (tương tự như etilen) dễ tham gia phản ứng cộng .

3. Các phân tử etilen có kết hợp được với nhau khơng?

Điều kiện: nhiệt độ cao, áp suất cao, chất xúc tác thích hợp.

...+CH2 = CH2 + CH2 = CH2 + CH2 = CH2 +... xt,p, t0

– CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – ...

Viết gọn:

nCH2=CH2 xt,p, t0 (– CH2 – CH2 –)n

polietilen (P.E)
- Phản ứng trên gọi là phản ứng trùng hợp
- n: hệ số trùng hợp

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- Etilen dùng để kích thích quả mau chín.

- Là nguyên liệu để sản xuất rượu etylic, axit axetic, chất dẻo, điều chế đicloetan.

PHẦN BÀI TẬP

Bài 1: Điền từ thích hợp “có” hoặc “khơng” vào các cột sau:

Có liên kết đơi Làm mất màu
dd Brom

Phản ứng
trùng hợp

Tác dụng với
oxi
Metan

Eilen

Bài 2: Hãy nêu phương pháp hóa học loại bỏ khí etilen có lẫn trong khí metan để thu
được metan tinh khiết.

Bài 3: Đốt cháy 4,48 lít khí etilen cần phải dùng:
a. Bao nhiêu lít oxi?

b. Bao nhiêu lít khơng khí chứa 20% thể tích oxi?
Biết thể tích các khí đo ở đktc.

Bài 4: Dẫn 3,36 lít hỗn hợp khí A gồm CH4 và C2H4 (đktc) vào dung dịch brom dư. Sau

phản ứng thấy có 8g brom tham gia phản ứng. Tính thành phần phần trăm theo thể tích
của mỗi khí trong hỗn hợp A (Giả thiết phản ứng xảy ra hoàn toàn).

( Cho C = 12; H = 1; O = 16; Br = 80)