Đề tài Sử dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ trong giờ Đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường Trung học phổ thông

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Lêi nãi ®Çu. Hoà chung với xu thế đổi mới toàn diện của nền giáo dục hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học đang là một vấn đề cơ bản, trọng yếu được đặt lên hàng đầu. Chúng ta không thể đưa vào chương trình học một lượng tri thức mới và khó để yêu cầu học sinh nâng cao trình độ bắt nhịp cùng thời đại nếu như không đồng thời đổi mới phương pháp dạy học. Với yêu cầu đó, những phương pháp dạy học tích cực đã ra đời bên cạnh những phương pháp truyền thống đã thúc đẩy hoạt động dạy học đạt được hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy không phải bao giờ các phương pháp mới cũng được sử dông mét c¸ch tÝch cùc trong qu¸ tr×nh d¹y häc, nhÊt lµ d¹y häc mét môn có tính chất đặc thù như Ngữ văn. Từ thực tế dạy học giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường Trung học phổ thông Quan Sơn với việc sử dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ đã khiến cho bản thân tôi có nhiều trăn trở. Do vậy tôi lựa chọn đề tài “Sử dụng phương pháp dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ trong giờ Đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường Trung học phổ thông”, trước hết nhằm đáp ứng nhu cầu hiểu biết của bản thân, sau đó là nhằm đưa ra một cách hiểu đúng đắn về phương pháp này giúp cho hoạt động dạy học Ngữ văn trong thực tế đạt hiệu qu¶ cao h¬n. Tuy nhiªn, do nh÷ng h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm gi¶ng d¹y vµ bÒ dày tích luỹ kiến thức bởi là giáo viên mới ra trường cho nên đề tài không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Do vậy, bản thân tôi mong muốn có được sự quan tâm, góp ý của những người tâm huyết với nghề dạy học nói chung, dạy học Ngữ văn nói riêng để bổ sung cho đề tài này đầy đủ hơn và ngày càng hoàn thiện hơn. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> PhÇn I: Më ®Çu 1. Lí do chọn đề tài. a. C¬ së lÝ luËn: Trong thời đại ngày nay, không một dân tộc nào có thể đứng vững ở vÞ trÝ tiªn tiÕn mµ thiÕu sù häc tËp tÝch cùc. Sù phån vinh cña mét quèc gia trong thế kỉ XXI sẽ phụ thuộc vào khả năng học tập của mọi người trong đó thế hệ trẻ là lực lượng tiên phong. Chính vì vậy, hiện nay, không chỉ Việt Nam mà nhiều quốc gia trên thế giới đã đặt giáo dục vào vị trí “quèc s¸ch hµng ®Çu”, gi¸o dôc ®­îc coi lµ nh©n tè quan träng nhÊt, võa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển bền vững xã hội. Phương pháp giáo dục theo đó “phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động tư duy sáng tạo của người học, bồi dương cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” 1;6. Nh­ thÕ, mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p träng t©m nh»m ph¸t triÓn gi¸o dục đào tạo là đổi mới mục tiêu nội dung, chương trình giáo dục theo hướng thiết kế nội dung GD-ĐT cho phù hợp yêu cầu của từng cấp học, đảm bảo tính cơ bản, hiện đại nhưng tinh giản, vừa sức, tăng thực tiễn và thực hành đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, nhu cầu của người học, thực hiên nguyên lí học đi đôi với hành, giáo dục nhà trường kết hợp chặt chẽ với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội là phương pháp hợp lí vµ cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Hoà vào xu thế đổi mới giáo dục nói chung, đổi mới phương pháp dạy học đặc biệt là DH hợp tác theo nhóm nhỏ trong giờ đọc- hiểu văn bản Ngữ văn 10 nói riêng, lí luận ấy đã được kiểm nghiệm và chứng minh. DH hợp tác theo nhóm nhỏ (thảo luận nhóm) là phương pháp dạy học tÝch cùc gióp c¸c thµnh viªn trong nhãm chia sÎ b¨n kho¨n, m©u thuÉn trong vấn đề nhận thức, từ đó bài học trở thành quá trình học hỏi lẫn nhau chứ không phải là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên. Trong hoạt động hîp t¸c t­ duy tÝch cùc cña häc sinh ph¶i ®­îc ph¸t huy tèi ®a vµ n¨ng lùc hợp tác giữa các thành viên trong tổ chức lao động được rèn luyện. Như vậy, với phương pháp dạy học hợp tác, giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn đã tăng thêm khả năng linh động cho học sinh, tham gia tích cực vào quá trình đổi mới phương pháp DH Ngữ văn theo xu hướng hiện đại. b. C¬ së thùc tiÔn: Từ năm 2000 trở lại đây Bộ giáo dục đã thực hiên đổi mới nội dung chương trình sách giáo khoa toàn diện từ bậc trung học cơ sở đến trung học phổ thông. Theo đó, PPDH cũng có sự đổi mới theo xu hướng tích cực. PPDH hợp tác theo nhóm được sử dụng rộng rãi hơn đã phần nào. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> kÝch thÝch ®­îc kh¶ n¨ng t­ duy s¸ng t¹o, linh ho¹t cña häc sinh trong những tình huống có vấn đề. Thực tế cho thấy, trong một thời gian dài trước khi cải cách giáo dục người ta đã từng quan niệm học văn là một quá trình thầy đọc, giảng, cảm thụ còn trò chỉ là những cỗ máy ghi chép. Thế nhưng, trước yêu cầu ngày càng cao của xã hội và sự bùng nổ về tri thức, thông tin đã đặt người học trước một nhiệm vụ mới khó khăn hơn. Bản chất của sự học ngày nay đã thay đổi. Học bao giờ cũng phải đi đôi với hành “học và hành phải kết hợp chặt chẽ…phải gắn liền với thực tế những đòi hỏi của dân tộc, xã hội”53;5. PPDH hợp tác ra đời đáp ứng được yêu cầu đó. Với giờ Đh vb Ngữ văn, giáo viên là người điều khiển, hướng dẫn để học sinh tự khám phá ra vẻ đẹp của văn bản văn học. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra cho HS là cần nhạy bén, linh hoạt và tư duy nhanh. Mỗi PPDH tích cực đều giúp HS phát huy những khả năng mới vốn tiềm ẩn mà lâu nay bản thân các em chưa có điều kiện khám phá, bộc lộ. Từ đó, tạo cho các em HS sự mạnh dạn, tự tin khi đứng trước tập thể. Như vậy, phương pháp dạy học hợp tác trong giờ Đh vb Ngữ văn chiếm một vị trí và vai trò hết sức quan trọng. Với PP này, trong giờ đọc hiểu văn bản HS không chỉ cảm thụ, rung cảm, cảm xúc trước cái hay cái đẹp mà còn được vui vẻ trao đổi, thảo luận với bạn bè, được tiếp thu tri thøc míi vµ ®­îc tù do ph¸t biÓu nh÷ng suy nghÜ, s¸ng kiÕn cña m×nh. Thế nhưng, thực tế dạy học giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường THPT Quan S¬n khi sö dông PP nµy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ h¹n chÕ. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để việc sử dụng PPDH hợp tác đạt được hiệu qu¶ nh­ mong muèn? Xuất phát từ tầm quan trọng của phương pháp này, từ thực tế dạy häc vµ nh÷ng c¬ së nªu trªn, b¶n th©n t«i qua mét thêi gian gi¶ng d¹y quyết định đi vào tìm hiểu nhằm đưa ra một vài giải pháp hợp lí thực hiện tốt mục tiêu dạy học đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10. 2. Mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ của đề tài. + Mục đích: - T×m hiÓu thùc tÕ d¹y häc, cung cÊp hiÓu biÕt cho b¶n th©n m×nh. - Cung cấp thêm cho đồng nghiệp, đặc biệt là các em học sinh cùng những người quan tâm một vài kiến thức và hiểu biết về PPDH hợp tác theo nhãm nhá. + Yªu cÇu: - Bám sát vào quá trình dạy học đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường THPT Quan S¬n. - Cã nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc, hîp lÝ. + NhiÖm vô: - Khảo sát thực tế dạy học Ngữ văn 10 ở trường THPT. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Đưa ra một số giải pháp bước đầu thiết thực cho việc sử dụng PPDH hợp tác vào đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10. 3. Phương pháp nghiên cứu: + PP nghiªn cøu lÝ thuyÕt. + PP kh¶o s¸t, ®iÒu tra. + PP pháng vÊn. + PP ph©n tÝch, tæng hîp. 4. Đối tượng nghiên cứu: Trong đề tài này, tôi tập trung nghiên cứu vấn đề: “Sử dụng PPDH hợp tác trong giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường THPT”. 5. Giới hạn đề tài: Th«ng qua kh¶o s¸t thùc tr¹ng sö dông PPDH hîp t¸c b¶n th©n t«i mong muốn đưa ra cách hiểu đúng vầ bản chất của PP này, đồng thời tôi cũng đưa ra một vài giải pháp làm căn cứ giúp cho quá trình đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 đạt hiệu quả hơn.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> PHÇN 2: NéI DUNG CHương 1: Cơ sở lí luận 1.1. §æi míi PPDH Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hoµ chung víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, gi¸o dôc ViÖt Nam còng ngµy cµng thay da đổi thịt và có những bước tiến rõ rệt. Việc thực hiện đổi mới chương trình GD phổ thông đòi hỏi phải đổi mới đồng bộ từ mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện DH đến cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả DH trong đó khâu đột phá là đổi mới PPDH. PPDH là những hình thức và cách thức hoạt động của GV và HS trong những điều kiện DH nhất định nhằm đạt được những mục đích dạy häc. Theo đó, định hướng đổi mới PP đã được ghi trong Luật GD, điều 28.2: “PP giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng PP tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS”. Do vậy, đổi mới PPDH cần có cuộc cách mạng về tư duy, từ tư duy đơn tuyến sang tư duy đa tuyến, hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động có sẵn từ trước. Xuất phát từ định hướng đó, mục đích của việc đổi mới PPDH ở trường phổ thông là thay đổi lối truyền thụ một chiều sang dạy học theo PP tích cực nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS, rÌn luyÖn thãi quen vµ kh¶ n¨ng tù häc, tinh thÇn hîp t¸c , kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau trong häc tËp vµ trong thùc tiÔn : t¹o niÒm tin, niÒm vui vµ høng thó häc tËp. Yêu cầu đổi mới PPDH đặt ra trong nhà trường phổ thông là yêu cầu mang tính toàn diện đặt Ban giám hiệu, giáo viên và học sinh trước những nhiÖm vô míi khã kh¨n vµ thiÕt thùc h¬n nh»m ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ gi¸o dôc: - DH tiến hành thông qua việc tổ chức các hoạt động của HS. - DH kÕt hîp gi÷a häc tËp c¸ thÓ víi häc tËp hîp t¸c, gi÷a h×nh thøc häc c¸ nh©n víi h×nh thøc häc theo nhãm, theo líp. - DH thÓ hiÖn mèi quan hÖ tÝch cùc gi÷a GV vµ HS, gi÷a HS vµ HS. - DH chú trọng đến việc rèn luyện các kĩ năng, năng lực, tăng cường thùc hµnh vµ g¾n néi dung bµi häc víi thùc tiÔn cuéc sèng. - DH chú trọng đến việc rèn luyện PP tư duy, năng lực tự học, tự nghiên cøu cña HS.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - DH chú trọng việc sử dụng có hiệu quả phương tiện, thiết bị DH…. - DH chú trọng việc đa dạng nội dung, các hình thức, cách thức đánh giá và tăng cường hiệu quả đối với việc đánh giá. Đổi mới PPDH cũng là quá trình đổi mới toàn diện và tích cực trong đó mỗi PP đều có một ưu thế riêng khi kết hợp với nhau trong quá trình dạy học chúng trở thành động lực cho dạy học đạt kết quả cao nhất. 1.2. Các phương pháp dạy học tích cực (PPDHTC) + Thực hiện dạy và học tích cực không có nghĩa là gạt bỏ các phương pháp truyền thống. PPDHTC được dùng với nghĩa là hoạt động, chủ động, trái với hoạt động thụ động. PPDHTC hướng tới tích cực hoá hoạt động nhận thức của HS, nghĩa là phát huy tính tích cực, chủ động của người học chứ không chỉ hướng vào việc phát huy tính tích cực của người dạy. Muèn thùc hiÖn d¹y vµ häc tÝch cùc th× cÇn phÊt triÓn PP thùc hµnh, PP trùc quan theo kiÓu t×m tßi tong phÇn hoÆc nghiªn cøu, ph¸t hiÖn, nhÊt lµ khi d¹y häc c¸c m«n khoa häc thùc nghiÖm. §æi míi PPDH cÇn kÕ thõa, ph¸t triÓn nh÷ng mÆt tÝch cùc cña PPDH truyền thống đồng thời cần học hỏi vận dụng một số PP mới phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện dạy học để giáo dục tiến từng bước vững chắc. + Theo hướng trên, nên phát triển một số PP sau đây: - DH vấn đáp đàm thoại: Là PP giáo viên đặt ra những câu hỏi để học sinh trả lời hoặc có thể tranh luận với nhau và với cả GV, qua đó HS lÜnh héi ®­îc néi dung bµi häc. - DH phát hiện và giải quyết vấn đề: Là GV tập dượt cho HS vừa nắm tri thức mới vừa nắm PP chiếm lĩnh tri thức đó, khuyến khích HS phát hiện và tự giải quyết vấn đề. Vấn đề cốt yếu của PP này là qua quá trình gợi ý, dẫn dắt, nêu câu hỏi giả định, GV tạo điều kiện cho HS tranh luận tìm tòi, phát hiện vấn đề thông qua các tình huống có vấn đề giúp các em đưa ra nhận định, đánh giá cá nhân. - DH hîp t¸c trong nhãm nhá: Lµ PP gióp c¸c thµnh viªn chia sÎ b¨n kho¨n, suy nghÜ , kinh nghiÖm cña b¶n th©n, cïng nhau x©y dung nhËn thøc míi. Kết hợp với các PPDH truyền thống, mỗi PPDHTC có sự đóng góp tích cực nhất định cho quá trình dạy học, điều quan trọng là thành công của PP tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng øng dông cña gi¸o viªn vµ häc sinh, vµo ®iÒu kiện ứng dụng của môi trường giáo dục. 1.3. PP d¹y häc hîp t¸c theo nhãm nhá (TLN) + Đây là một trong những PPDHTC , phù hợp với định hướng, mục tiêu, yêu cầu đổi mới PPDH. Trong một xã hội đang phát triển theo cơ chế thị trường, cạnh tranh gay gắt, thì việc hợp tác để trao đổi, bổ sung cùng phát triển là một xu thế tất yếu. Do đó, dạy và học hợp tác có vai trò quan träng.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + §Æc tr­ng cña PPDH hîp t¸c : PPDH hîp t¸c gióp c¸c thµnh viªn trong nhãm chia sÎ b¨n kho¨n, kinh nghiÖm cña b¶n th©n cïng nhau x©y dùng nhËn thøc míi. B»ng c¸ch nãi ra nh÷ng ®iÒu m×nh ®ang nghÜ mçi người có thể nhận rõ trình độ hiểu biết của mình vầ chủ đề nêu ra , they m×nh cÇn häc hái thªm nh÷ng g×. Bµi häc trë thµnh qu¸ tr×nh häc hái lÉn nhau chứ không phải là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên. + Thµnh c«ng cña bµi häc phô thuéc vµo sù tham gia nhiÖt t×nh cña mçi thµnh viªn, v× vËy, PP nµy cßn ®­îc gäi lµ PP cïng tham gia, nã nh­ một PP trung gian giữa sự làm việc độc lập của từng học sinh với sự làm việc chung của cả lớp. Trong hoạt động nhóm tư duy tích cực của HS phải ®­îc ph¸t huy vµ ý quan träng cña PP nµy lµ rÌn luyÖn n¨ng lùc hîp t¸c giữa các thành viên trong tổ chức lao động. + Hình thức tổ chức: Trong nhà trường PPDH hợp tác được tổ chức ở cấp nhóm, tổ, lớp hoặc nhà trường. Được sử dụng phổ biến trong dạy học là hoạt động hợp tác theo nhóm nhỏ 4 đến 6 người. Hoạt động hợp tác làm tăng hiệu quả học tập nhất là lúc giải quyết những vấn đề gây cấn, lúc xuất hiện thực sự nhu cầu phối hợp giữa các cá nhân để hoàn thành nhiÖm vô chung. Tuỳ mục đích, yêu cầu của vấn đề học tập, các nhóm được chia ngẫu nhiên hoặc có chủ định, ổn định trong cả tiết học hoặc thay đổi trong từng phÇn cña tiÕt häc, c¸c nhãm ®­îc giao cïng mét nhiÖm vô hoÆc nh÷ng nhiệm vụ khác nhau. Nhóm tự bầu ra nhóm trưởng nếu thấy cần, trong nhãm cã thÓ ph©n c«ng mçi thµnh viªn lµm mét phÇn viÖc. §iÒu nµy gióp cho mỗi người đều phải tích cực làm việc, không dựa dẫm, ỷ lại vào người có hiểu biết và năng động hơn. Các thành viên trong nhóm giúp đỡ nhau tìm hiểu vấn đề trong không khí thi đua với các nhóm khác. Kết quả làm việc của mỗi nhóm sẽ đóng góp vào kết quả làm việc chung của cả lớp. Đến khâu trình bày kết quả làm việc trong nhóm trước toàn lớp, nhóm có thể cử một đại diện hoặc có thể phân công mỗi nhóm viên nếu nhiệm vụ häc tËp lµ kh¸ phøc t¹p. Như vậy, xuất phát từ yêu cầu đổi mới PPDH, các PPDHTC trong đó có DH hợp tác theo nhóm nhỏ đã và đang dần dần khẳng định được ưu thÕ cña m×nh so víi c¸c PP truyÒn thèng. MÆt kh¸c, th«ng qua viÖc sö dụng PP này, người GV cũng có thể đánh giá cụ thể và rõ ràng hơn về khả n¨ng häc tËp tÝch cùc cña HS gióp c¸c em ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña mình, đồng thời có cơ hội để điều chỉnh uốn nắn những HS kém năng động, nhiệt tình, dần dần đưa các em vào môi trường hoạt động tích cực hoà nhập để chiếm lĩnh tri thức.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chương 2: Những vấn đề cần giải quyết trong đề tài 2.1. Thực trạng vấn đề Song song với quá trình đổi mới nội dung chương trình, đổi mới PPDH được đặt ra như một nhu cầu tất yếu và trọng yếu trong đổi mới dạy học tại các trường PT. Thật vậy, tại tất cả các trường học từ THCS đến THPT và các bậc học cao hơn đều giương cao khẩu hiệu đổi mới PPDH, qua đó có thể hiểu đây là vấn đề mang tính chất cốt tử của toàn ngành trong xu hướng hội nhËp. Trường THPT Quan Sơn mặc dù là một trường miền núi, điều kiện kinh tế-xã hội còn gặp nhiều khó khăn, cơ sở vật chất và đời sống của cả GV và HS còn nhiều thiếu thốn tuy thế nhưng không hề lạc điệu với quá trình đổi mới GD. Thực tế giảng dạy cho thấy, GV của trường ở mọi bộ môn đều tích cực đổi mới PPDH, sử dụng phương tiện DH, thíêt bị DH hiện đại vào quá trình giảng dạy và bước đầu đã có những thành công nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Đó quả là một dấu hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, quá trình sử dụng các PPDH mới, đặc biệt là DH hợp tác theo nhóm nhỏ ở các bộ môn, đặc biệt là môn Ngữ văn còn có nhiều vấn đề đáng bàn. 2.1.1. Sử dụng PPDH hợp tác trong giờ Ngữ văn ở các trường THPT. Dạy học hợp tác trong giờ Ngữ văn đã và đang được các trường THPT áp dụng thường xuyên vào quá trình dạy học. Tất nhiên, việc sử dụng PP này cßn tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan , do vËy vÉn ch­a ®­îc áp dụng triệt để và chưa phát huy được tính tích cực của nó. Qua số liệu nghiên cứu về mức độ sử dụng PPDH ở một số trường THPT thÝ ®iÓm ph©n ban (? t¸c gi¶) cho thÊy, trong c¸c PPDH th× PP thuyÕt tr×nh vÉn lµ PP ®­îc sö dông nhiÒu h¬n c¶. Tuy nhiªn, PP lµm viÖc theo nhãm cũng được sử dụng khá tích cực và triệt để trong các PPDH mới. Môn Ngữ văn trong nhà trường cũng nằm trong thực trạng trên. Së dÜ cã thùc tr¹ng trªn ®©y lµ do qóa tr×nh øng dông c¸c PPDH tÝch cùc còn gặp một vài khó khăn, cản trở: Một là do tâm lí học đối phó thi cử của HS, hai lµ do ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cßn nhiÒu khã kh¨n thiÕu thèn, ba lµ thi cử đánh giá chưa khuyến khích PP tích cực, các kiến thức cần truyền đạt nặng so với thời gian, bốn là kiến thức năng lực của GV về đổi mới PP còn h¹n chÕ….. 2.1.2. Sử dụng PPDH hợp tác trong giờ Ngữ văn ở trường THPT Quan S¬n. a. Thùc tr¹ng: Tại trường THPT Quan Sơn việc sử dụng PP này cũng khá tích cực, nhất là trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn – một môn học có tính chất đặc thù. Giờ Ngữ văn khác tất cả các giờ học khác, bởi nó đòi hỏi sự cảm thụ, độ nhạy cảm, tinh tế cao hơn. Do đó, nếu không khéo léo khi sử dụng PP này giờ Ngữ văn dễ dẫn đến nguy cơ vỡ vụn cảm xúc, thiếu sự rung cảm.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Víi 3 ph©n m«n chÝnh: TiÕng ViÖt – Lµm v¨n - §äc hiÓu v¨n b¶n, kh¶ n¨ng sö dông PPDH hîp t¸c cña m«n Ng÷ v¨n nhiÒu h¬n vµ thuËn lîi h¬n lµ ë giê tiếng Việt và làm văn do đặc thù của hai giờ học này là học sinh tự khám phá kiến thức có sẵn lựa chọn và phân tích để có đáp án chính xác. Mặt khác, hai giờ học này ít cần độ nhạy cảm cảm thụ so với giờ đọc hiểu văn bản. Ngược lại, trong một giờ đọc hiểu văn bản, để đánh giá một tiết dạy là thành công có sử dụng các PP và phương tiện hiện đại cũng cần phải cân nh¾c nhiÒu.§µnh r»ng sö dông ®­îc c¸c PPTC nhÊt lµ PPDH hîp t¸c lµ mét thành công lớn, thế nhưng cần tránh khuynh hướng cho rằng tổ chức hoạt động nhóm là dấu hiệu tiêu biểu của đổi mới PPDH. * Mặt tích cực: Qua dạy học, điều tra, khảo sát giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 tại trường THPT Quan Sơn bản thân tôi nhận thấy có những dấu hiệu tích cực, đáng mừng vì GV Ngữ văn của trường hầu hết đã sử dụng PP này vào dạy học và khẳng định một số thành công bước đầu so với các PP truyền thèng. Cô thÓ: + So với các PP truyền thống, đặc biệt là PP thuyết trình, dạy học hợp tác ®­îc sö dông hiÖu qu¶ h¬n. VD: Trong giê §Hvb TÊm C¸m- Ng÷ v¨n 10, tËp 1 t¹i líp 10A2 Khi được giao thảo luận vấn đề : “Những hình ảnh biến hoá của Tấm có điểm nào giống nhau? Theo anh (chị) đâu là vẻ đẹp của lần biến hoá cuối cïng?” Kết quả: HS đã thảo luận và tranh luận rất sôi nổi, mỗi em lại có những kiến giải riêng. Có em cho rằng : Lần biến hoá cuối cùng mang vẻ đẹp tươi mới (vì Tấm bước ra từ quả thị); có em khác lại cho rằng: Đó là vẻ đẹp nhân văn (vì nó gắn liền với tục ăn trầu của người Việt Nam ta)……. Như vậy, giờ học trở nên tự nhiên hơn và các em được trao đổi với nhau để tự giải quyÕt khóc m¾c. + HS h¨ng h¸i khi ®­îc häc theo PP míi tù t×m tßi tri thøc cho m×nh. VD: Còng trong giê §Hvb TÊm C¸m t¹i líp 10A4 Khi đưa ra vấn đề thảo luận: “Hành động trả thù của Tấm ở cuối tác phẩm có ý nghĩa gì? Theo anh (chị), cô Tấm có hiền như ban đầu ta nhận định kh«ng?” Kết quả: HS cũng thảo luận rất sôi nổi và các em đã đưa ra những nhận định nh­ sau: - Cô Tấm vẫn hiền như ban đầu chúng ta nhận định và kết cục là xứng đáng. - Cô Tấm độc ác và không nhất thiết phải trả thù mẹ con Cám dã man như vậy vì nếu như đã có quy luật ác giả ác báo thì tất nhiên mẹ con Cám sẽ bị trừng trị mà không cần đến Tấm. - C« TÊm võa hiÒn, võa ¸c…..vv  Nh­ vËy, viÖc häc trë nªn nhÑ nhµng mµ häc sinh l¹i thÊy høng thó.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + GV làm việc bớt sự căng thẳng và giờ học có không khí sôi động hơn, giảm tải sức ì của HS trong giờ học, đặc biệt là giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn. NÕu nh­ víi c¸ch d¹y cò vµ PP cò, gi¸o viªn lµ nh÷ng chiÕc radio vµ häc sinh là những cỗ máy ghi chép thì ở PPDH hợp tác HS tự làm việc dưới sự điều khiển, hướng dẫn chung của GV và kiến thức các em khám phá được khi tổng hợp lại chính là những vấn đề cần ghi nhớ. * Mặt hạn chế: Trên đây là những hiệu quả bước đầu khi sử dụng DH hợp tác theo nhóm trong giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10. Tuy nhiên, vẫn còn mét vµi tån t¹i vµ h¹n chÕ nh­ sau: + Việc sử dụng PPDH hợp tác chưa triệt để chưa phát huy được hiệu quả và t¸c dông cña nã. + Hình thức tổ chức chưa đa dạng, phong phú, chưa đáp ứng đựoc yêu cầu cña PP víi bµi häc. b. Nguyªn nh©n: Nguyªn nh©n cña thùc tr¹ng nµy xuÊt ph¸t tõ hai phÝa c¶ GV vµ HS. Cô thÓ: b1. VÒ phÝa GV: Së dÜ Ýt cho HS th¶o luËn hîp t¸c lµ v×: - Thời lượng một tiết học với 45 phút không chỉ dành cho sử dụng PP DH hîp t¸c mµ con cÇn ph¶i sö dông c¸c PP kh¸c n÷a. TÊt nhiªn, ®iÒu nµy hoµn toµn cã lÝ. - Mặt khác, tuỳ từng vấn đề người GV mới đưa ra cho HS thảo luận chứ không phải vấn đề nào cũng có thể đem ra thảo luận được. Có vấn đề GV đưa ra HS kh«ng tr¶ lêi ®­îc cuèi cïng GV l¹i tù tr¶ lêi. - Một lí do khác là khi cho thảo luận, hầu hết các em đều túm tụm bàn về một vấn đề nào đó mà GV không thể quán xuyến hết. Trong khi 1 tiết học chỉ có thể cho HS thảo luận 1 – 3 lần, mỗi lần 3 – 5 phút đó là tối đa, mà HS chỉ toàn làm việc riêng dẫn đến vấn đề đã không được giải quyết lại còn mÊt thêi gian, dÔ ch¸y gi¸o ¸n, nhÊt lµ trong nh÷ng giê thao gi¶ng cña GV. b2. VÒ phÝa HS: - NhiÒu em ch­a hiÓu ®­îc b¶n chÊt cña DH hîp t¸c (th¶o luËn nhãm). Cô thÓ lµ khi t«i ®­a ra c©u hái: “Em hiÓu thÕ nµo lµ TLN”? th× cã em HS tr¶ lời rất hồn nhiên: “Thưa cô là hai hoặc ba người quay lại với nhau ạ”. Chính thực trạng rên đây đã dẫn đến một thực tế khác đó là nếu được giao th¶o luËn hîp t¸c víi nhau th× nhiÒu em còng chØ lµm viÖc riªng hoÆc ngồi chơi chứ không chú tâm vào vấn đề đang thảo luận thậm chí ngay cả nh÷ng häc sinh ®­îc gäi lµ häc kh¸ còng vËy.TÊt nhiªn kh«ng thÓ phñ nhËn hợp tác được hay không còn tuỳ thuộc vào vấn đề thảo luận GV đưa ra. Thế nhưng, do chưa hiểu bản chất của học hợp tác nên các em không thể đạt được hiÖu qu¶ tèi ­u cña PP nµy vµ do vËy qu¸ tr×nh d¹y häc cña GV còng bÞ ¶nh hưởng không nhỏ. - MÆt kh¸c, khi ®­îc ph©n c«ng th¶o luËn nhiÒu häc sinh kh«ng biÕt c«ng việc cụ thể của mình là gì. Nghĩa là các em chưa biết chia việc ra để làm mà. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> cứ để vấn đề như thế thảo luận dẫn đến kết quả khi báo cáo không còn là trí tuệ tập thể nữa mà nó đã biến thành trí tuệ của cá nhân của những người học kh¸ thay mÆt cho nhãm. VD1: Trong giờ đọc hiểu văn bản Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm . Khi tôi đưa ra vấn đề thảo luận: Phân tích biểu hiện của thú nhàn của NguyÔn BØnh Khiªm trong t¸c phÈm( dùa theo c©u hái trong Sgk), mçi nhóm phân tích một biểu hiện, sau đó trình bày. KÕt qu¶: HS ph©n tÝch mét c¸ch rêi r¹c kh«ng kh¸i qu¸t ®­îc ý chÝnh, ý phô cho nªn còng ch­a chØ ra ®­îc ý nghÜa cña thó nhµn theo ®iÓm nh×n cña t¸c gi¶. VD2: Khi đọc hiểu văn bản Tỏ lòng( thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão. Với vấn đề thảo luận: Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão là do đâu? ý nghĩa? Kết quả: Hs đa phần chỉ dựa vào tài liệu để biết tác giả thẹn với Gia Cát Lượng (Vũ Hầu), nhưng chưa chỉ ra được : thẹn vì chưa có tài mưu lược + thẹn vì chưa lập được công trạng lớn cứu nước, giúp đời. Đó là nỗi thẹn của người có nhân cách lớn lao, cao cả. Nh­ vËy, vÒ c¬ b¶n còng chØ cã mét nguyªn nh©n khiÕn cho DH hîp t¸c không thể tiến hành thường xuyên và không đạt được hiệu quả như mong muèn v× b¶n th©n c¸c em kh«ng hiÓu nªn tiÕn hµnh th¶o luËn thÕ nµo vµ còng kh«ng n¾m v÷ng kiÕn thøc cña bµi häc nªn lóng tóng khi ®­îc giao cho th¶o luËn. Mặc dù đã và đang được ứng dụng tích cực trong nhà trường THPT Quan Sơn thế nhưng dạy học hợp tác vẫn chưa thực sự đạt được hiệu quả tốt nhất . Thực trạng dạy học trong giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn với việc ứng dông DH Hîp t¸c trªn ®©y khiÕn b¶n th©n t«i cã nhiÒu ®iÒu b¨n kho¨n, tr¨n trở. Sự tích cực của GV trong đổi mới PP DH không có nghĩa lí gì nếu HS không biết cách để tiếp ứng và tiếp cận với nó. 2.2. Những giải pháp bước đầu. Tuy lµ mét gi¸o viªn míi vµo nghÒ, kinh nghiÖm cßn non nít, nh­ng qua một thời gian công tác giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy đây là vấn đề đáng quan tâm. Từ thực tế giảng dạy và bằng PP điều tra phỏng vấn, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp bước đầu làm căn cứ cơ sở cho việc ứng dụng DH hợp tác trong giờ Đh vb Ngữ văn ở trường THPT Quan Sơn đạt hiÖu qu¶ h¬n nh­ sau: 2.1.1. VÒ phÝa GV: + CÇn kiªn tr× sö dông PPDH tÝch cùc bªn c¹nh nh÷ng PP truyÒn thèng. Sở dĩ cần như vậy vì, muốn đổi mới cách học trước hết phải đổi mới cách dạy. Cách dạy quyết định cách học. Tất nhiên thói quen học tập thụ động của HS cũng ảnh hưởng đến cách dạy của thầy. Mặt khác, cũng có trường hợp HS mong muốn được thảo luận, học hợp tác với các bạn nhưng GV lại chưa đáp ứng được. Do đó, GV cần phải kiên trì cách dạy theo PP tích. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> cực, đặc biệt là với DH hợp tác, tổ chức các hoạt động nhận thức từ đơn giản đến phức tạp, từ thấp đến cao, hình thành thói quen cho HS. Trong đổi mới PP phải có sự hợp tác của thầy và trò, sự phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học thì mới có hiệu quả. + Khi cho HS học hợp tác, GV cần lựa chọn đúng vấn đề thảo luận. Không thể lấy một vấn đề mang tính chất tái hiện cho HS thảo luận vì vấn đè thảo luận phải là vấn đề chứa đựng nhiều mâu thuẫn trong nhận thức, kích thÝch høng thó t×m tßi vµ kh¸m ph¸ cña HS. VD: Khi d¹y v¨n b¶n Thu høng (C¶m xóc mïa thu) cña §ç Phñ, GV cã thÓ đặt ra vấn đề thảo luận như sau: “Trong 4 câu thơ đầu, cảnh thu đã được tác gi¶ c¶m nhËn vµ thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo”? (HS lµm viÖc theo nhãm th¶o luËn tõ 5-7 phót). KÕt qu¶: - Nhóm 1(2 câu đề): Cảnh thu lạnh lẽo, tiêu điều, xơ xác, hiu hắt. - Nhãm 2(2 c©u thùc): C¶nh thu hoµnh tr¸ng, d÷ déi, ©m u, dån nÐn. Các nhóm khác cùng làm việc tương tự, sau đó GV đối chiếu, so sánh kết quả với nhau và đi đến tổng kết đưa ra nhận định cuối cùng. Hoặc có thể cho HS thảo luận vấn đề: “ở 4 câu sau, cảnh thu đã có sự thay đổi như thế nào? điều đó hé lộ tầm nhìn của tác giả ra sao? Vì sao có sự thay đổi ấy”? KÕt qu¶: HS sau khi th¶o luËn sÏ ph¸t hiÖn ®­îc: - C¶nh thu ®­îc quan s¸t gÇn h¬n: khãm cóc, con thuyÒn. - Tầm nhìn của tác giả: từ không gian xa (4 câu đầu) đến không gian cËn kÒ (4 c©u sau). - GV tæng kÕt vµ chØ ra sù vËn hµnh cña tø th¬ còng nh­ t©m t­ t×nh c¶m cña t¸c gi¶. + Cách đặt vấn đề, câu hỏi thảo luận của GV cần tích cực, chủ động, mang tính chất gợi để HS phát hiện vấn đề. HS có hảo luận được hay không và phát hiện được vấn đề đến đâu là tuỳ thuộc vào vấn đề mà giáo viên đưa ra. Không thể ôm đồm một vấn đề quá khó cho các em thảo luận, cũng không thể đưa ra một vấn đề táI hiện để đòi hỏi các em tư duy tập thể. Do vậy cách đặt câu hỏi và đưa ra vấn đề có ý nghÜa quan träng trong d¹y häc hîp t¸c. VD: Khi đọc hiểu văn bản Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi. GV đưa ra vấn đề: Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi để học sinh thảo luận nhãm. VÉn biÕt ®©y lµ mét trong nh÷ng néi dung chñ yÕu khi häc v¨n b¶n nµy, thÕ nhưng, vấn đề này quá lớn và biên độ rộng, do đó HS thảo luận sẽ thiếu sự tËp trung, b¸m s¸t vµo v¨n b¶n, cho nªn cÇn gîi cho HS b»ng nh÷ng c©u hái nhá.VÝ dô nh­:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - T¸c gi¶ c¶m nhËn thiªn nhiªn b»ng nhiÒu gi¸c quan hÕt søc tinh tÕ. Điều đó giúp anh chị hiểu gì về tình cảm của tác giả với TN? - Cảnh vật giàu sức sống cho thấy con người đang ở trạng tháI tâm lí thế nµo? - C©u 6 ch÷ kÕt thóc bµi th¬ thÓ hiÖn néi dung g× vµ cã vÞ trÝ nh­ thÕ nµo trong c¶ bµi th¬? Kết quả: HS qua thảo luận có thể rút ra vẻ đẹp tâm hồn ức Trai thể hiện ở 3 điểm: Yêu thiên nhiên; Yêu đời; Yêu cuộc sống; Tấm lòng ưu ái với dân, với nước. + GV cần giúp đỡ nhau ứng dụng các PPDH tích cực trong đó có DH hợp tác, sử dụng các phương tiện, thiết bị hiện đại vào dạy học đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục toàn diện. Nh­ vËy, qu¸ tr×nh sö dông PPDH hîp t¸c kh«ng chØ phô thuéc vµo HS mµ yếu tố đầu tiên phải kể đến đó là từ phía GV. Dạy và học là hai quá trình diễn ra song song đồng thời, trong đó người GV có vai trò tổ chức, điều khiển, hướng dẫn, cho nên cần phải định hướng thay đổi trước khi áp dụng cho HS. 2.1.2. VÒ phÝa HS + Cần hiểu đúng bản chất của hoạt động DH hợp tác và hình thức tổ chức cña nã. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy dÜ nhiªn cÇn ph¶i cã GV v× HS kh«ng thÓ tù kh¸m phá ra bản chất và hình thức tổ chức hoạt động học hợp tác. Cho nên, GV có thể qua hoạt động ngoài giờ, qua những tiết trả bài kiểm tra, thực hành dành khoảng thời gian nhất định để giảng thêm cho HS hiểu. Nếu như ở môi trường miền xuôi, HS có nhiều điều kiện tìm đọc từ tài liÖu s¸ch vë vÒ DH hîp t¸c th× viÖc nµy kh«ng qu¸ cÇn thiÕt. Nh­ng ë mét trường như trường THPT Quan Sơn điều kiện cơ sở vật chất, tài liệu còn nhiều khó khăn, đặc biệt là sự không đồng đều về trình độ nhận thức dẫn đến ®©y lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. HS cÇn hiÓu: - DH hîp t¸c gióp c¸c thµnh viªn trong nhãm chia sÎ nh÷ng b¨n kho¨n kinh nghiÖm cña b¶n th©n cïng nhau x©y dùng nhËn thøc míi b»ng c¸ch nãi ra ®iÒu m×nh ®ang nghÜ. - CÊu t¹o cña mét tiÕt häc hoÆc mét buæi lµm viÖc theo nhãm cã thÓ nh­ sau: 1. Lµm viÖc chung cña c¶ líp. a. Nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức. b. Tổ chức các hoạt động nhóm, giao nhiệm vụ. c. Hướng dẫn cách làm việc theo nhóm. 2. Lµm viÖc theo nhãm. a. Trao đổi ý kiến, thảo luận theo nhóm.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> b. Phân công trong nhóm, từng cá nhân làm việc độc lập rồi trao đổi ý kiÕn. c. Cử đại diện trình bày kết quả của nhóm. 3. Thảo luận, tổng kết trước toàn lớp. a. Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả. b. Th¶o luËn chung. c. GV tổng kết, đặt vấn đề cho bài hoặc vấn đề tiếp theo. Thµnh c«ng cña bµi häc phô thuéc vµo sù nhiÖt t×nh tham gia cña c¸c thµnh viên, vì vậy phương pháp này còn được gọi là PP cùng tham gia, nó như một PP trung gian giữa sự làm việc độc lập của từng HS với sự làm việc chung cña c¶ líp. + Cần nhiệt tình, chủ động trong quá trình tìm hiểu tri thức mới. Kh«ng thÓ cã sù thµnh c«ng trong giê §H Vb Ng÷ v¨n nhÊt lµ khi sö dông PPDH hợp tác khi HS không có sự chủ động nhiệt tình tham gia. Thành công chỉ thực sự đến khi nào HS chủ động tích cực theo, đó mới có thể huy động được tri thức tập thể vào quá trình tìm hiểu, khám phá các đơn vị kiến thức cña bµi häc. + CÇn rÌn luyÖn kÜ n¨ng §äc- hiÓu v¨n b¶n. §iÒu quan träng nhÊt cña mét giê §äc hiÓu v¨n b¶n lµ HS ph¶i cã kh¶ n¨ng cảm thụ, có xúc cảm với tác phẩm văn chương.Từ kĩ năng “Đọc” đến kĩ năng “Hiểu” đó là cả một quá trình cần rèn luyện và HS không thể học xong một giờ đọc hiểu văn bản, không thể nói là ứng dụng PPDH hợp tác một cách tích cùc khi kh«ng cã kh¶ n¨ng rung c¶m. NÕu chØ cã sö dông PPDH tÝch cùc mµ không có sự rung cảm thẩm mĩ trong Đh vb Ngữ văn thì đó là PP rỗng tuếch. Cho nên, đọc hiểu là kĩ năng quan trọng mà HS cần củng cố kịp thời. VD: Khi đọc hiểu văn bản “Trao duyên” ;“Nỗi thương mình” trong Truyện KiÒu cña NguyÔn Du, nÕu thiÕu sù c¶m thô tinh tÕ th×: - Kh«ng hiÓu ®­îc nçi niÒm t©m sù cña KiÒu khi trao duyªn cho em ( V× sao l¹i lµ cËy mµ kh«ng lµ nhê,chÞu; lµ l¹y, th­a mµ kh«ng lµ nãi, bảo ; Vì sao lại là người thác oan, hồn còn mang nặng lời thề……… ). - Không hiểu được tâm trạng của Kiều với nỗi niềm âm ỉ đêm ngày trước cảnh: Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Trường Khanh…… Bởi vậy, HS cần tích cực đọc hiểu, tham khảo, rèn luyện khả năng cảm thụ của mình cho ngày càng tinh tế để phát hiện được nhiều vấn đề trong quá tr×nh th¶o luËn, hîp t¸c víi b¹n bÌ. Tóm lại, để có thể sử dụng PPDH hợp tác trong giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn THPT đạt thành công là điều tương đối khó. Khó bởi tính chất đặc thù của môn học. Mặt khác, cần tránh khuynh hướng hình thức và đề phòng lạm dụng cho rằng tổ chức hoạt động nhóm là dấu hiệu tiêu biểu nhất của đổi mới PPDH, hoạt động nhóm càng nhiều thì PP càng đổi mới. Thế những khó kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc. §iÒu quan träng lµ cÇn n¾m b¾t. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ®­îc vÞ trÝ vai trß cña nã trong nhãm PPTC vµ ¸p dông víi c¸c PP truyÒn thống để có hiệu quả cao nhất trong dạy học. Từ thực trạng khảo sát, điều tra sơ bộ ở khối lớp 10 trường THPT Quan Sơn với những giải pháp bước đầu cá nhân tôi mong muốn giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn ngày càng đạt hiệu quả cao hơn hoà chung vào xu hướng đổi míi cña toµn ngµnh gi¸o dôc trªn ®­êng héi nhËp.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> PhÇn 3: KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 3.1. KÕt luËn Thực tế tìm hiểu và nghiên cứu đã giúp tôi nhận ra vai trò tích cực của PPDH hợp tác trong giờ đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10. Tuy nhiên, thực trạng sử dụng PP này trong dạy học ở trường THPT Quan Sơn khiến cho tôi có nhiều suy nghÜ. Mặc dù còn thiếu kinh nghiệm giảng dạy, chưa có độ dày trong hiểu biết và tích luỹ, bản thân tôi vẫn mạnh dạn đưa ra một vài giải pháp bước đầu hi vọng có thể giúp ích được cho quá trình đọc hiểu văn bản Ngữ văn 10 ở trường THPT Quan Sơn, giúp hạn chế dần tính chất đặc thù của môn học đồng thời kết hợp tốt với các PP truyền thống để đưa quá trình dạy học đạt đến mục tiêu cao nhất theo xu hương đổi mới, hiện đại. 3.2. KiÕn nghÞ Để thực hiện đổi mới PPDH, đặc biệt trong DH Ngữ văn không phải là điều đơn giản và dễ dàng. Do vậy, cần có sự phối hợp các cấp một cách chặt chẽ vµ cã hiÖu qu¶. Cô thÓ: + Ban gi¸m hiÖu cÇn ph¶i tr©n träng, ñng hé, khuyÕn khÝch mçi s¸ng kiÕn, cải tiến dù nhỏ của GV và cũng cần biết hướng dẫn, giúp đỡ GV vận dụng PPDH tích cực trong đó có DH hợp tác theo nhóm nhỏ một cách thích hợp và cã hiÖu qu¶. MÆt kh¸c, cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc cho GVvà HS để quá trình DH đạt được hiệu quả cao hơn. + Các cán bộ, GV cần phải giúp đỡ nhau hoàn thiện và nâng cao trình độ tay nghÒ, chuyªn m«n nghiÖp vô phôc vô tèt cho viÖc d¹y häc. + Mỗi GV cần không ngừng rèn luyện để nâng cao tri thức và hiểu biết, tâm huyÕt víi nghÒ vµ lu«n tr¨n trë vÒ nghÒ, vÒ bµi häc gióp cho bµi häc trë nªn phong phú hơn, sinh động hơn, tránh sự nhàm chán của HS. Sö dông PPDHTC vµo d¹y häc lu«n lu«n lµ ®iÒu mµ b¶n th©n t«i còng nh­ tất cả các GV dạy Ngữ văn của trường THPT Quan Sơn luôn mong muốn và tÝch cùc øng dông. ThÕ nh­ng nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh d¹y häc lµ ®iÒu bÊt kh¶ kh¸ng vµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Do vËy, chóng t«i hi väng cã mét sù đánh giá công bằng và chuẩn xác với việc ứng dụng các PP DH, phương tiện DH míi cña m«n Ng÷ v¨n nãi riªng vµ c¸c m«n häc kh¸c nãi chung vµo qu¸ tr×nh d¹y häc.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> PhÇn 4: Tµi liÖu tham kh¶o 1. Hµ Minh §øc; LÝ luËn v¨n häc; Nxb GD; H; 1993. 2. Phan Trọng Luận (chủ biên) – Trương Dĩnh; Phương pháp dạy häc V¨n, tËp 1; Nxb GD; H; 2001. 3. Phan Träng LuËn (chñ biªn); ThiÕt kÕ bµi häc Ng÷ v¨n 10; Nxb GD; H; 2006. 4. Nguyễn Kim Phong (chủ biên); Kĩ năng đọc hiểu văn bản Ngữ v¨n 10; ; Nxb GD; H; 2006. 5. Nguyễn Khánh Toàn; Một số vấn đề giáo dục của Việt Nam; Nxb GD; H. 6. LuËt gi¸o dôc (6/2005). 7. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình Sgk 10 môn Ng÷ v¨n; ; Nxb GD; H; 2006. 8. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình Sgk 11 môn Ng÷ v¨n; ; Nxb GD; H; 2007. 9. Sgk Ng÷ v¨n 10, tËp 1; Nxb GD; H; 2006. 10.Sgk Ng÷ v¨n 10, tËp 2; Nxb GD; H; 2006.. Quy định những chữ viết tắt trong đề tài 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.. PPDH: Phương pháp dạy học. PPDHTC: Phương pháp dạy học tích cực. GV: Gi¸o viªn. HS: Häc sinh. THPT: Trung häc phæ th«ng. §h vb: §äc hiÓu v¨n b¶n. TLN: Th¶o luËn nhãm. GD - §T: Gi¸o dôc - §µo t¹o.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> PhÇn 5: Môc Lôc Néi dung chÝnh Trang PhÇn 1: Më ®Çu ….………………………………………………….. 1. 1. Lí do chọn đề tài…….………………………………………….……… 1. 2. Mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ của đề tài…………………………. …...2. 3. Phương pháp nghiên cứu……………….……………………………... 3. 4. Đối tượng nghiên cứu…………………………..……………………….3. 5. Giới hạn đề tài……………………..………………………………….…3. PhÇn 2: Néi dung…………………………………………………….. 4. Chương1: Cơ sở lí luận. 1.1. §æi míi PPDH……………………...……………………………….4. 1.2. C¸c PPDH tÝch cùc……………………………….………………....5. 1.3. Phương pháp DH hợp tác theo nhóm nhỏ ………………..……….5. Chương2: Những vấn đề cần giải quyết trong đề tài. 2.1. Thực trạng vấn đề…………………….……………………………. 7. 2.1.1. Sử dụng PPDH hợp tác trong giờ Ngữ văn ở các trường THPT.... 7. 2.1.2. Sử dụng PPDH hợp tác trong giờ Ngữ văn ở trường THPT Quan S¬n………………………………………………………………………….7. a. Thùc tr¹ng……………..……………………………………………… 7. b. Nguyªn nh©n……………..…………………………………………… .9. 2.2. Những giải pháp bước đầu……………………….………………….10. 2.2.1. VÒ phÝa GV………………………………………………………….10. 2.2.2. VÒ phÝa HS…………………………………...……………………..12. PhÇn 3: KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ………………………...……....15. 3.1. KÕt luËn……………………………………...……………………….15. 3.2. KiÕn nghÞ……………………………………………...……………...15. PhÇn 4: Tµi liÖu tham kh¶o…………………...….………….…16. PhÇn 5: Môc lôc………………………...…………………………...17.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>