Đề và đáp án HSG môn sinh học lớp 11 tỉnh Vĩnh Phúc năm 2017 2018

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

ĐỀ CHÍNH THỨC

KÌ THI CHỌN HSG LỚP 10, 11 THPT NĂM HỌC 2017 - 2018
ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC 11 - THPT
Thời gian: 180 phút, không kể thời gian giao đề.
(Đề thi gồm 02 trang)

Câu 1 (2 điểm)
a) Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim.
b) Tại sao cử động hơ hấp có tiêu tốn năng lượng (ATP) cịn trao đổi khí qua bề mặt trao đổi khí thì
khơng tiêu tốn năng lượng (ATP)?
c) Giải thích tại sao con người khơng nên ăn các loại thức ăn ôi thiu.
Câu 2 (2 điểm)
a) Kể tên những đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống.
b) Trong tế bào nhân thực, ti thể có màng kép cịn bộ máy Gơngi có màng đơn. Nếu ti thể mất đi
một lớp màng, bộ máy Gơngi có màng kép thì có thể ảnh hưởng như thế nào đến chức năng của
chúng?
Câu 3 (2 điểm)
a) Trình bày cơ chế giúp duy trì ổn định bộ nhiễm sắc thể của lồi trong các trường hợp sau:
- Qua các thế hệ tế bào của cơ thể đa bào.
- Qua các thế hệ cơ thể của: loài sinh sản sinh dưỡng, loài sinh sản hữu tính, hình thức trinh sản.
b) Trình bày cơ chế làm sạch vết thương của nước oxi già (H 2O2). Giải thích tại sao ban đầu khi nhỏ
nước ơxi già vào vết thương thì có hiện tượng sủi bọt khí nhiều cịn sau khi đã vệ sinh vết thương
nhỏ nước ơxi già vào thì lượng khí thốt ra rất ít.
Câu 4 (2 điểm)
a) Quan sát hình 1 dưới đây và cho biết đường cong nào biểu diễn quá trình hơ hấp trong đời sống
của cây ở điều kiện bình thường? Giải thích.
(mgCO2/g/giờ)

Nảy mầm

Hình 1. Cường độ hơ hấp ở các giai đoạn phát triển trong đời sống của cây.
b) Em hãy cho biết những ứng dụng của đường cong hô hấp này trong việc bảo quản các sản phẩm
nông nghiệp.


c) Một số bệnh lí về gan làm rối loạn q trình sản xuất prơtêin huyết tương có thể dẫn đến bệnh
phù nề (tích nước trong mơ). Giải thích cơ chế của hiện tượng trên.
Câu 5 (2 điểm) Người ta đo hàm lượng hai chất được hình thành trong pha tối ở lục lạp của thực
vật C3 và được kết quả sau:
- Khi chiếu sáng nồng độ hai chất ít thay đổi.
- Khi tắt ánh sáng nồng độ một chất tăng, một chất giảm.
- Khi nồng độ CO2 bằng 0,1% thì hàm lượng hai chất gần như khơng thay đổi.
- Khi nồng độ CO2 giảm xuống 0,02% thì nồng độ một chất tăng, một chất giảm.
Đó là hai chất nào? Giải thích.
Câu 6 (2 điểm)
a) Khi bắn mũi tên có tẩm chất curare (có trong 1 loại cây ở Nam Mĩ) vào con vật, thì con vật
khơng chạy được do bị liệt cơ. Hãy nêu cơ chế tác dụng của curare ở hiện tượng trên.
b) Ở thực vật, vì sao vận động hướng động xảy ra chậm, ứng động không sinh trưởng xảy ra nhanh?
Nêu vai trò của các kiểu hướng động trong đời sống thực vật.
Câu 7 (2 điểm)
a) Nêu đặc điểm chung của hoocmơn thực vật. Vì sao một số loại hạt cây mặc dù được đảm bảo đầy
đủ các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm tối ưu nhưng hạt vẫn không nảy mầm?
b) Nếu như một vịng đầy đủ của vỏ thứ cấp được bóc ra quanh một thân cây gỗ (quá trình này được
gọi là bóc vỏ), thì q trình sinh trưởng, phát triển của cây sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? Giải thích.
Câu 8 (2 điểm)
a) Ở trẻ em, tại sao thiếu hụt hoocmơn tirơxin trong q trình phát triển thường gây suy giảm trí
tuệ?
b) Trong hoạt động của tim, hai tâm nhĩ co gần như đồng thời nhưng tâm thất thường co sau tâm

nhĩ. Giải thích.
Câu 9 (2 điểm)
a) Ở thực vật có hoa, hạt phấn có được gọi là giao tử đực khơng? Tại sao?
b) Một lồi thực vật hạt kín có bộ nhiễm sắc thể 2n = 12. Có 5 tế bào trong bao phấn giảm phân để
hình thành các hạt phấn. Hãy xác định số nhiễm sắc thể mà mơi trường cung cấp cho q trình hình
thành các hạt phấn nói trên.
Câu 10 (2 điểm)
Các khẳng định sau đúng hay sai? Nếu sai hãy giải thích.
a) Nhờ sản phẩm của quang hợp mà thực vật có khả năng tự tổng hợp các loại cacbohidrat, lipit.
Trong khi đó thực vật khơng có khả năng tổng hợp axit amin nên cây phải hấp thụ axit amin từ đất.
b) Cây thích nghi với điều kiện khơ hạn thốt hơi nước qua cutin ở mạnh hơn so với cây chịu bóng.
c) Hiện tượng con mèo đang đói chỉ nghe thấy tiếng bày bát đĩa lách cách nó đã vội vàng chạy
xuống bếp là hình thức học tập điều kiện hóa đáp ứng (điều kiện hóa kiểu Paplơp).
d) Trong q trình trao đổi khí tại bề mặt trao đổi khí, sắc tố hơ hấp làm tăng nồng độ khí oxi trong
dung dịch máu.
-------------Hết-------------Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ tên thí sinh: …………………………………………Số báo danh…………….............



SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

Câu

KÌ THI CHỌN HSG LỚP 10, 11 THPT
Năm học 2017 – 2018
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: SINH HỌC 11 - THPT
(hướng dẫn chấm gồm 03 trang)
Nội dung

a) Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
- Độ pH, nhiệt độ, nồng độ enzim, nồng độ cơ chất, chất hoạt hóa và chất ức chế..
( HS trả lời được 3-4 nhân tố cho 0,25 điểm)
b) - Cử động hô hấp liên quan đến hoạt động của cơ nên cần ATP………………
1
- Trao đổi khí tuân theo quy luật khuếch tán nên không tiêu tốn năng lượng……
(2 điểm)
c) - Đã bị giảm dinh dưỡng………………………………………………………
- Có các loại vi khuẩn có thể gây bệnh cho con người (vi khuẩn tả)……………
- Thực phẩm bị phân hủy tạo ra các loại chất độc………………………………
- Vi khuẩn tiết ra các loại chất độc………………………………………………
a) Những đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống
+ Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc.........................................................................
+ Hệ thống mở và tự điều chỉnh.............................................................................
+ Thế giới sống liên tục tiến hóa............................................................................
b) - Ti thể có hai lớp màng, giữa hai màng là xoang gian màng. Nhờ cấu trúc này
giúp ti thể thực hiện chức năng tổng hợp ATP theo thuyết hóa thẩm.....................
2
- Nếu ti thể chỉ còn một lớp màng sẽ ảnh hưởng đến khả năng tổng hợp năng
(2 điểm) lượng ATP...
+ Nếu mất màng trong thì khơng tổng hợp được ATP .........................................
+ Nếu mất màng ngồi thì khả năng tổng hợp ATP giảm.....................................
- Bộ máy Gơngi có chức năng thu gom, chế biến và phân phối sản phẩm trong tế
bào thông qua các túi tiết........................................................................................
- Nếu bộ máy Gơngi có màng kép sẽ ảnh hưởng đến khả năng hình thành các túi
tiết, chức năng bị ảnh hưởng...................................................................................
a) - Qua các thế hệ tế bào trong cơ thể đa bào: Nguyên phân…………………….
- Qua các thế hệ cơ thể của:
+ Loài sinh sản sinh dưỡng: Ngun phân………………………………………

+ Lồi sinh sản hữu tính: Giảm phân và thụ tinh…………………………………
+ Hình thức trinh sản: Giảm phân………………………………………………..
b) - Cơ chế làm sạch vết thương của nước oxi già.
3
+ Oxi hóa các thành phần của vi khuẩn…………………………………………..
(2 điểm)
+ Giết vi khuẩn kị khí vì vi khuẩn kị khí khơng có enzim catalaza phân giải H2O2.
- Bọt khí xuất hiện do hoạt động của enzim catalaza của vi khuẩn hiếu khí và của
tế bào người phân hủy H2O2 thành H2O và O2………………………………………
- Sau khi vệ sinh vết thương có rất ít bọt khí vì vi khuẩn hiếu khí (có enzim
catalaza)
bị
loại
bỏ
khỏi
vết
thương…………………………………………………………
4
a) Đường cong đúng là: đường cong C ...................................................................

Điể
m
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5


(2 điểm)

5
(2 điểm)

6
(2 điểm)

7
(2 điểm)

Vì: Giai đoạn hạt đang nẩy mầm và giai đoạn cây ra hoa trái là giai đoạn hô hấp
mạnh trong đời sống của cây....................................................................................
b) Ứng dụng trong bảo quản hạt giống, hoa quả:
- Q trình hơ hấp mạnh của các sản phẩm như hoa quả, củ, hạt, lúc bảo quản làm
tiêu hao nhanh chất hữu cơ, nên làm giảm chất lượng sản phẩm........................
- Các phương pháp hạn chế hô hấp để bảo quản là: bảo quản lạnh, tăng lượng khí
CO2 khí nitơ, làm giảm độ thơng thống và độ ẩm...............................................
c) Prơtêin huyết tương tham gia vào q trính duy trì áp suất thẩm thấu của máu..
- Một số bệnh lí về gan làm lượng prơtêin huyết tương giảm => giảm áp suất thẩm
thấu của máu =>làm nước tích lũy trong mơ gây phù nề………………………
Hai chất đó là:
APG – Sản phẩm đầu tiên 3C của chu trình Canvin……………………………
RiDP – Chất nhận CO2 đầu tiên…………………………………………………
Giải thích
+ Khi được chiếu sáng, pha sáng diễn ra tạo ATP và NADPH cung cấp cho pha tối
cố định CO2, chu trình Canvil diễn ra bình thường, hàm lượng hai chất ổn định ..
+ Khi tắt ánh sáng, pha sáng không xảy ra, thiếu ATP và NADPH, chu trình Canvil
ngừng hoạt động, APG tăng còn RiDP giảm………………………………………
+ Khi nồng độ CO2 bằng 0,1%, thuận lợi cho quá trình quang hợp, nên quá trình
quang hợp xảy ra bình thường nên nồng độ hai chất cũng ổn định……………….
+ Khi nồng độ CO2 giảm xuống 0,02%, nồng độ này quá thấp, quang hợp yếu,
APG giảm, quá trình tái tạo RiDP vẫn tiếp tục nên RiDP
tăng…………………………
a) Curaze phong tỏa màng sau xinap thần kinh – cơ vì vậy xung thần kinh từ não
không thể đến được cơ xương, gây liệt cơ. ………………………………………
b) * Giải thích.
- Vận động hướng động: liên quan đến các quá trình sinh trưởng (phân chia, lớn
lên) của tế bào  chậm………………………………………………………………
- Ứng động không sinh trưởng: liên quan đến đồng hồ sinh học hay do sự thay đổi
sức căng trương nước ở các tế bào khớp  nhanh………………………………

* Vai trò của các kiểu hướng động trong đời sống thực vật
- Tính hướng sáng dương, hướng trọng lực âm của thân và ngọn giúp cây tìm đến
nguồn sáng để quang hợp......................................................................................
- Tính hướng đất và hướng trọng lực dương của rễ giúp rễ đâm sâu vào đất, giúp
cây vững chắc................................................................... .....................................
- Tính hướng nước giúp cây tìm đến nguồn nước lấy nguyên liệu tổng hợp chất
hữu
cơ.............................................................................................................................
- Tính hướng hóa giúp cây tìm đến nguồn dinh dưỡng thích hợp, tránh xa chất độc
hại ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây..............................................
a) - Đặc điểm chung của hoocmôn thực vật:
+ Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây……….
+ Chỉ với nồng độ rất thấp có thể gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể……..
+ Tính chun hóa thấp hơn nhiều so với hoocmơn ở động vật bậc cao………….
- Hạt không nảy mầm được do trong hạt tương quan GA/AAB nghiêng về phía

0,5

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,5
0,25
0,5

0,5

0,25
0,25

0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
0,25


AAB=> ức chế sự nảy mầm của hạt…..…………………………………………..

b) Cây sẽ chết…………………………………………...........................................
- Giải thích:
Phần vỏ thứ cấp giới hạn gồm tất cả các mơ phía ngồi tầng sinh mạch………….
Khi bóc hết phần vỏ thứ cấp sẽ bóc mất phần mạch rây làm nhiệm vụ vận chuyển
các sản phẩm quang hợp từ lá đến rễ. -> cây chết…………………………………
a)- Hoocmơn tirơxin có vai trị đảm bảo sự phát triển bình thường của cơ thể trẻ
em.
- Nếu thiếu hoocmôn tirôxin sẽ làm cho xương và mơ thần kinh sinh trưởng khơng
bình thường do đó có thể gây ra suy giảm trí tuệ………………………………….
b) - Nút xoang nhĩ phát xung -> lan truyền khắp xoang nhĩ phải và do thành xoang
8
nhĩ mỏng nên xung truyền nhanh sang xoang nhĩ trái-> xoang nhĩ trái chỉ co sau
(2 điểm) xoang nhĩ phải chỉ 1 chút không đáng kể…………………………………………

- Xung điện do nút xoang nhĩ phát ra truyền xuống tâm thất nhưng bị 2 van nhĩ
thất cản lại (2 van đóng vai trị làm vật cản xung điện), xung chỉ truyền xuống
được nút nhĩ thất rất chậm-> nút nhĩ thất phát xung điện -> lan theo bó His và
mạng lưới Puôckin sang 2 tâm thất như nhau-> 2 tâm thất co cùng lúc nhưng sau
tâm nhĩ …
a) Hạt phấn khơng gọi là giao tử đực ……………………………………………
Vì: Hạt phấn là thể giao tử gồm 2 tế bào đơn bội, sau khi hạt phấn nảy mầm, nhân
sinh sản mới nguyên phân cho hai giao tử đực tham gia vào quá trình thụ tinh cịn
hạt phấn khơng trực tiếp thụ tinh.............................................................................
b) Sơ đồ hình thành hạt phấn:
(Giảm phân)
(Nguyên phân 1 lần)
1 Tế bào trong bao phấn-------------> 4 Tế bào đơn bội -------------------> 4 Hạt
9
phấn
(2 điểm)
- Số NST trong 5 tế bào trong bao phấn là: 5x12=60 NST...................................
- Số hạt phấn tạo ra từ 5 tế bào trong bao hạt phấn là: 5x4=20 Hạt phấn..............
- Mỗi hạt phấn có hai tế bào đơn bội nên số NST trong các tế bào của tất cả các hạt
phấn là: 20x12= 240 (NST)...................................................................................
- Số nhiễm sắc thể mà môi trường cung cấp cho 5 tế bào mẹ sinh hạt phấn là:
240-60 = 180 (NST)…………………………………………………
(HS làm theo cách khác có chỉ ra các bước làm đúng vẫn cho điểm tối đa)
a) Sai - Thực vật có khả năng tự tổng hợp aa từ axit hữu cơ. Thực vật khơng hấp
thụ
chất
hữu
cơ,
chỉ
hấp

thụ
chất
khồng
hịa
tan……………………………………..
b) Sai - Cây thích nghi với điều kiện khơ hạn thốt hơi nước qua cutin ở mạnh hơn
10
(2 điểm) so với cây chịu bóng. ……………………………………………………………
c) Đúng……………………………………………………………………………
d) Sai - Sắc tố hô hấp liên kết với oxi làm cho nồng độ ôxi trong dung dịch giảm
xuống………………………………………………………………………………
--------hết--------

0,25

0,25
0,25
0,5
0.5
0.5

0.5

0.5
0.5

0.5

0.25
0.25

0.25
0.25

0.5

0.5
0.5
0.5