SKKN “CÁCH TIẾP CẬN VĂN HỌC SÁNG TẠO QUA HOẠT ĐỘNG CỦA CÂU LẠCBỘ VĂN HỌC”

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
------------------------------MÔ TẢ GIẢI PHÁP
Mã số: … … … …………………..
I. Tên sáng kiến:
“CÁCH TIẾP CẬN VĂN HỌC SÁNG TẠO QUA HOẠT ĐỘNG CỦA CÂU LẠC
BỘ VĂN HỌC”
II. Lĩnh vực áp dụng của sáng kiến:
Áp dụng vào hoạt động của Câu lạc bộ văn học trong trường THPT.

III. Mơ tả giải pháp:
1.Tình trạng giải pháp đã biết:
Giảng dạy văn học trước đây thường là phương pháp thuyết trình thẩm bình. Một tiết học
chính khóa thơng thường: Giáo viên soạn giáo án, hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài theo câu hỏi
trong sách giáo khoa. Trên lớp, giáo viên đóng vai trị chủ đạo trong giờ dạy Ngữ văn, học sinh
tiếp thu kiến thức qua lời thuyết trình, giảng giải của giáo viên. Trong quá trình giảng, GV chủ
yếu tập trung vào một vài phương diện nghệ thuật để nhận xét như ý nghĩa của câu văn, câu thơ,
tài năng sử dụng từ ngữ của nhà văn nhà thơ, cá tính người cầm bút…GV thường đặt nặng mục
tiêu dạy hết bài, đúng giờ, đúng chương trình hơn mục tiêu hình thành năng lực tổ chức hoạt
động giáo dục cho HS. Các đề thi, kiểm tra được ra theo hướng nặng về lý thuyết, nhẹ về thực
hành.
Không thể phủ nhận ưu điểm của phương pháp đó, như: Giáo viên có thể đi sâu khai thác
những vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học; học sinh tập trung theo dõi nội dung bài học, chú ý
đến những vấn đề trọng tâm được nhấn mạnh trong giờ học.
Tuy nhiên nó cũng tồn tại nhiều vấn đề:
Đối với học sinh:

1


– Chỉ biết phần kiến thức giới hạn bó hẹp trong một vấn đề, một bài học, một mơn

học.Vì vậy, tâm lí chung của học sinh khi học tác phẩm văn học là nhàm chán, ít hứng thú tìm
hiểu khám phá giá trị của tác phẩm văn chương.
– Chưa phát huy được khả năng sáng tạo, chủ động trong học tập do sự áp đặt trong
cách truyền thụ cũng như trong quá trình kiểm tra với phần phải tái hiện kiến thức (thường học
vẹt, học tủ).
– Việc vận dụng kiến thức liên mơn để giải quyết các tình huống trong học tập cịn lúng
túng, khó khăn.
Đối với giáo viên:
– Tương tác với HS ít nên khơng có cái nhìn đa chiều, đơi khi tự bằng lịng với chính
mình nên nhiều khi khơng có cơ hội nhìn lại mình để tự nâng cao năng lực truyền đạt (phương
pháo) cũng như năng lực về chuyên môn.
– Bài giảng văn trở thành giáo điều, khơ khan, khó tiếp nhận.
– Giáo viên chưa có điều kiện bộc lộ hết nghiệp vụ sư phạm của mình, khơng có điều
kiện làm việc chung với cả tổ nhóm để nâng cao hiệu quả chun mơn cũng như trao đổi rút
kinh nghiệm.
Tất cả các môn học đều cần sự sáng tạo, đặc biệt là trong văn học. Sẽ thật khó để có được
hai lối hành văn đúng đến từng dấu câu giữa hai học sinh, nhưng cũng thật dễ để bắt được văn
mẫu được chép ra từ loạt các học sinh. Chính bởi lối học Văn truyền thống đến nhàm chán và lối
học thuộc đang bào mịn tính sáng tạo, Câu lạc bộ Văn học của trường THPT Chê Ghê va ra ra
đời để mang đến cho học sinh một cách tiếp cận văn học sáng tạo hơn, mới mẻ hơn. Việc tham
gia CLB còn giúp cho các em sẽ thấy mình cịn thiếu, yếu kỹ năng sống nào để rèn luyện, giúp
các bạn biết cách tự rèn luyện kỹ năng sống cho bản thân từ những kinh nghiệm của cá nhân và
nhóm bạn cũng thơng qua hình thức hoạt động. Đây cũng là sân chơi bổ ích, tạo điều kiện cho
các em giao tiếp, ứng xử, vui chơi giải trí khi mà xã hội hiện nay thiếu những sân chơi lành
mạnh cho các bạn, khi mà xã hội đang có xu hướng đẩy các bạn vào lối sống “ảo”. Các câu lạc
bộ, chính là mơi trường giúp học sinh rèn được các kỹ năng cơ bản, tự tin, ứng xử đúng mực và
sống tích cực hơn.Từ đó, đúc kết thành những tình huống thường gặp trong cuộc sống và đưa ra
cách giải quyết phù hợp. Đồng thời, giúp cho học sinh mạnh dạn, tự tin trước đám đông, đây là
một trong những kỹ năng quan trọng trong xu thế tồn cầu hóa.

2


2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
- Mục đích của giải pháp:
+ Chúng tơi thấy rằng với hình thức tổ chức CLB văn học là rất hữu ích với việc tiếp
nhận và ghi nhớ kiến thức môn Văn, đặc biệt là tạo được hứng thú của HS.
+ Đóng góp một tiếng nói cá nhân đối với quá trình đổi mới phương pháp dạy học hiện
đại theo hướng dạy học tích cực, chúng tơi mong muốn gắn nhà trường với cuộc sống, gắn văn
với cuộc đời và cũng là một cách để giảm bớt những căng thẳng mệt mỏi của các giờ học chính
khóa trên lớp, tạo được hứng thú của HS với bộ môn Ngữ văn

- Bản chất của giải pháp :
+ Tìm ra giải pháp giúp học sinh yêu thích học văn trong xu thế ngày nay khi học sinh
có thiên hướng học lệch.
+ Giúp học sinh tiếp cận văn học một cách sáng tạo hơn, chủ động hơn.
+ Tạo sân chơi lành mạnh và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh sau những giờ học
trên lớp.
+ Hoạt động của CLB văn học cũng là một trong những hình thức trải nghiệm sáng tạo
của các em.

- Tính mới của giải pháp:
+ Tìm ra những hoạt động thực tế, gần gũi và dễ thực hiện.
+ Góp phần làm phong phú thêm hoạt động của CLB.

- Các giải pháp đã thực hiện:
a) Vài nét về CLB văn học trường THPT Chê Ghê va-ra
Câu lạc bộ văn học của trường được thành lập vào năm 2014 . Đến nay đã hoạt động được 4
năm. CLB hoạt động nhằm mục đích tạo nơi gặp gỡ giao lưu của những học trị, thầy cơ giáo
u văn học để cùng học hỏi, trao đổi kiến thức, về những vấn đề mình tâm đắc. Góp phần đẩy

mạnh niềm đam mê văn học, tình yêu văn học trong học sinh hiện nay . Hoạt động của câu lạc bộ
theo chu kì năm học. Thành viên là toàn thể các học sinh u thích bộ mơn văn. Chủ nhiệm CLB

3


là học sinh do các thành viên CLB bầu ra. Cố vấn cho CLB là tổ văn của trường. Trong câu lạc
bộ có sự phân cơng nhiệm vụ rõ ràng cụ thể. Mỗi thành viên sẽ phụ trách một mảng hoạt động
dưới sự điều hành của cố vấn và chủ nhiệm. Mỗi tháng CLB sinh hoạt một lần để tổng kết hoạt
động trong tháng và đề ra phương hướng cho tháng tới. Câu lạc bộ hoạt động theo quy chế rõ
ràng. Kinh phí hoạt động do các thành viên đóng góp và từ kinh phí xã hội hóa.
QUY CHẾ HỌAT ĐỘNG CỦA CÂU LẠC BỘ VĂN HỌC
I. Điều kiện tham gia sinh hoạt
Tất cả học sinh trong trường đều có quyền tham gia Câu lạc bộ với điều kiện:
1. Bản thân học sinh tự nguyện tham gia sinh hoạt câu lạc bộ.
2. u thích học tập tìm hiểu và phát triển kĩ năng học tập.
3. Tán thành quy chế hoạt động của Câu lạc bộ.
4. Tự trang bị đủ phương tiện và đồ dùng khi tham gia sinh hoạt.
5. Có tinh thần đoàn kết, xây dựng cùng học tập cùng tiến bộ.
II. Một số qui định cơ bản trong hoạt động của Câu lạc bộ.
Câu lạc bộ Văn học là nơi quy tụ những học sinh yêu thích văn học, lịch sử và quan tâm
đến những kiến thức xã hội, muốn tự rèn luyện kỹ năng giao tiếp, củng cố kiến thức để nâng cao
hiệu quả học tập trên lớp.
Điều 1: Thành viên câu lạc bộ
Thành viên câu lạc bộ là những học sinh u thích các bộ mơn thuộc lĩnh vực khoa học
xã hội như: Ngữ văn; Lịch sử; Địa lí;…... tự nguyện đăng kí tham gia.
Điều 2: Nhiệm vụ của các thành viên Câu lạc bộ.
- Tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ, nhiệt tình góp ý kiến cùng xây dựng
hình thức sinh hoạt câu lạc bộ ngày càng phong phú, hiệu quả thiết thực.
- Có tinh thần đồn kết, hồn thành tốt nhiệm vụ do Ban chủ nhiệm giao cho.

- Rèn luyện đạo đức tác phong, tuyên truyền vận động các thành viên quan tâm đến sự
tiến bộ của tập thể và không ngừng học tập rèn luyện bản thân.
Điều 3: Quyền hạn của các thành viên Câu lạc bộ.
- Được tham gia thảo luận đề xuất ý kiến chương trình hành động của câu lạc bộ và
những vấn đề khác mà mình quan tâm.
- Được tham gia các chương trình hoạt động do nhà trường và Câu lạc bộ tổ chức.

4


- Được trao đổi với Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ và các thành viên khác khi gặp các bài tập
khó hoặc các vấn đề cịn chư hiểu.
Khi bắt đầu năm học mới thì các thành viên cũ của CLB lại thông báo cho các học sinh
mới vào trường nếu u thích văn học thì làm đơn đăng kí làm thành viên CLB. Sau đó khoảng
đầu tháng 9 CLB sinh hoạt nội qui, phổ biến qui chế hoạt động và kế hoạch hoạt động của năm.
Thơng thường CLB sẽ có những hoạt động chính như sau:
Tháng

Nội dung hoạt động

Tháng 9+10

Những hoạt động phát huy và giữ gìn sự trong sáng của

Tháng 11
Tháng 12
Tháng 1 + 2
Tháng 3
Tháng 4
Tháng 5

Tiếng Việt
Tập san chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11
Hoạt động ôn tập thi HKI
Hoạt động Sân khấu hóa tác phẩm văn học
Ngoại khóa Văn học dân gian
Hoạt động ơn tập thi HKII
Tự nghiên cứu và tìm hiểu về tác gia văn học trong chương

Người
thực hiện

trình THPT
Tháng 6
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Nghỉ hè
Có những hoạt động CLB chỉ tổ chức trong các thành viên CLB. Có những hoạt động tổ
chức cho toàn trường tham gia. Các hoạt động trên là hoạt động chủ đạo, tuy nhiên sẽ có sự thay
đổi tùy theo năm học.
b) Cụ thể hóa từng hoạt động của CLB.
b.1.Những hoạt động phát huy và giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt:
Mục đích hoạt động:
Tiếng Việt là tài sản vơ cùng q giá, nó khơng chỉ là phương tiện quan trọng trong các hoạt
động giao tiếp mà cịn được ví như một thứ căn cước của nền văn hóa dân tộc. Tuy nhiên trong
xu thế hội nhập đã và đang xuất hiện những biến tướng, lai căng cần phải được xem xét, chấn
chỉnh, định hướng kịp thời để bảo vệ, giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. Góp phần vào việc
bảo tồn Tiếng Việt thì vai trị của người giáo viên là rất lớn.Chính vì thế ngồi những tiết dạy
trên lớp, chỉnh sửa trong q trình chấm bài , chúng tơi đưa nội dung này vào sinh hoạt CLB
nằm mục đích khắc sâu hơn ở các em ý thức giữ gìn và phát huy sự trong sáng của Tiếng Việt.
Cách thức thực hiện:

5


- Một thành viên CLB được phân cơng lên trình bày thực trạng của việc sử dụng Tiếng
Việt trong giới trẻ hiện nay. (Tùy thực tế từng năm mà có những sự khác biệt. Năm nay học sinh
có thể đưa thêm về những đề xuất cải cách Tiếng Việt của giáo sư Bùi Hiền chẳng hạn để bàn
luận).
- Bàn luận để tìm ra giải pháp giúp học sinh sử dụng Tiếng Việt trong sáng.
- Một số trị chơi tìm hiểu về cách dùng từ, sử dụng tiếng Việt đúng chính tả….
+ Đọc đoạn sau và trả lời các câu hỏi:
Chưa chữ viết đã vẹn trịn tiếng nói
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa
Óng tre ngà và mềm mại như tơ.
Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát
Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
Như gió nước khơng thể nào nắm bắt
Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh.
Hỏi:
– Tìm những chi tiết, hình ảnh miêu tả tiếng Việt trong đoạn thơ trên?
– Qua những chi tiết, hình ảnh đó, em có nhận xét gì về tiếng Việt?
– Tình cảm của nhà thơ đối với tiếng Việt?
+ Trị chơi ơ chữ: Giúp học sinh huy động, ôn tập và mở rộng vốn từ tiếng Việt của mình
Để làm quen với lớp giáo viên có thể đưa ra ơ chữ:

T

H

T

Ư

H
H

B

M
U
A
T
H
U

E
Đ
I
Ê
O
T

Ơ
N
A

Hàng ngang
Câu số 1. Gồm 2 chữ cái:. Người phụ nữ sinh ra mỗi chúng ta?
Câu số 2. Gồm 5 chữ cái:. Trung tâm chính trị của một quốc gia, có chính phủ và các cơ
quan trung ương làm việc như Hà Nội?

6


Câu số 3. Gồm 6 chữ cái:.. Ngày đầu tiên trong tuần ?
Câu số 4. Gồm 3 chữ cái:. Từ hoặc nhóm từ dùng để chỉ một người, phân biệt với người
khác?
Câu số 5. Gồm 3 chữ cái:Vật thường có màu sắc và hương thơm, trước khi nở được gọi là
“nụ”?
Câu số 6. Gồm 3 chữ cái: Vật thường được dùng để viết, vẽ, kẻ…?
Hàng dọc: MÙA THU
- Giáo viên có thể đưa ra câu hỏi gợi ý cho ơ chữ hàng dọc: đây là một trong bốn mùa ở Hà
Nội - Khoảng thời gian mà khí hậu Hà Nội rất mát mẻ và rất đẹp.
CÁCH TIẾN HÀNH
- Trò chơi này có thể được tổ chức cho học sinh giải nghĩa từ khó trong giờ tiếng Việt hoặc
giờ văn dưới hình thức theo từng cặp: một người giải thích nghĩa của từng từ, một người đoán
từ. Trong một thời gian nhất định, cặp nào giải được nhiều ô chữ, đội đó thắng.
- Giáo viên nêu câu hỏi gợi ý để học sinh giải từng ô chữ hàng ngang theo thứ tự từ trên
xuống.
- Học sinh nào hoặc nhóm nào giải được trước sẽ ghi điểm (giải mỗi ô chữ hàng ngang
được 10 điểm, giải ô chữ hàng dọc được 30 điểm).
- Kết thúc trị chơi, ai hoặc nhóm nào ghi được nhiều điểm, nhóm đó sẽ thắng.
GỢI Ý
Đáp án:
Hàng ngang:1. (MẸ); 2. (THỦ ĐÔ); 3. (THỨ HAI); 4. (TÊN); 5. (HOA); 6. (BÚT)
Hàng dọc: (MÙA THU)

Để củng cố một số khái niệm về tiếng Việt
1
2
3

4

T

I

N

N
T

T
T
Ư

H
H
T

A
A
Ư

N
I
V
Ơ

T
T

Ê
N

Ư
Ừ
C
G

Â
H

U
I

N

H

7


5
6
7
8
9

T

R

Ư

Ơ

N

C
G
T

Â
T
N
B
R

U
Ư
O
I
Ơ

G
V
I
E
T

H

Ư
Q
T
Ư

E
N
U
N

P
G
A
G

Ư

Hàng ngang:
Câu số 1. Gồm 6 chữ cái. Những từ ngữ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói
hoặc dùng để gọi đáp?
Câu số 2. Gồm 10 chữ cái. Những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu
khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói ?
Câu số 3. Gồm 5 chữ cái. Trong câu ghép, mỗi kết cấu chủ - vị được gọi là gì?
Câu số 4. Gồm 11 chữ cái. Là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật?
Câu số 5. Gồm 7 chữ cái. Câu sau là loại câu nào (nhận xét cấu tạo): “Cảnh vật xung
quanh tôi đang có sự thay đổi, chính vì lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: Hơm nay tơi đi học”.
Câu số 6. Gồm 12 chữ cái. Tập hợp những từ có ít nhất chung một nét nghĩa là gì?
Câu số 7. Gồm 6 chữ cái. Hai câu thơ “Những kẻ vá trời khi lỡ bước. Gian nan kể chi
việc cỏn con” sử dụng biện pháp tu từ gì?
Câu số 8. Gồm 7 chữ cái. Từ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định?

Câu số 9. Gồm 5 chữ cái. Những từ chuyên đi kèm với một từ ngữ trong câu để biểu thị
thái độ hoặc nhấn mạnh sự đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó, là từ gì?
Hàng dọc. Gồm 9 chữ cái. Ngôn ngữ của dân tộc ta?
T

I

Ê

N

G

V

I

Ê

T

Để củng cố một số thành phần câu:
Hàng ngang
Câu số 1. Gồm 6 chữ cái
Thường được đặt giữa 2 dấu gạch , hai dấu phẩy …
Câu số 2. Gồm 7 chữ cái
Nêu đề tài được nói đến trong câu.
Câu số 3. Gồm 7 chữ cái

8

Khi sử dụng phép liên kết này có tác dụng nhấn mạnh.
Câu số 4. Gồm 7 chữ cái
Là một phương tiện liên kết sử dụng bằng các quan hệ từ.
Câu số 5. Gồm 7 chữ cái
Là một thành phần không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
Câu số 6. Gồm 7 chữ cái
Dùng bộc lộ cảm xúc của người nói.
Câu số 7. Gồm 7 chữ cái
Để làm liền mạch các câu trong đoạn người ta thường sử dụng phương tiện nào ?
Từ chìa khóa. Gồm 7 chữ cái. Tổ chức các câu trong đoạn văn ?
1
2
3
4
5
6
7
Đáp án:

P
K
P
P
B
C
L

H

H
H
H
I
A
I

U
Ơ
E
E
Ê
M
Ê

C
I
P
P
T
T
N

H
N
L
N
L
H
K

U
G
Ă
Ô
Â
A
Ê

Ư
P
I
P
N
T

Hàng ngang:1.(PHỤ CHÚ); 2 .(KHỞI NGỮ); 3. (PHÉP LẶP); 4. (PHÉP NỐI); 5. (BIỆT
LẬP); 6. (CẢM THÁN); 7. (LIÊN KẾT)
Hàng dọc: (LIÊN KẾT CÂU)

Để củng cố về danh từ:
C
Â
Y
C
Ô
I
Đ
Ô
N

G
V
Â

O
L
Â
M
S
A
N
T
H
H
Ă
U

N
I
Ê
M
T
I
N
Ô
A
Ê
N
C

N
N
Ô
I
B
U
Ô
N
T
X
B
Ơ

G
H
A
I
Đ
O
A
G
H
Ê
A
L

Ư
D
Ư
Ơ

C
S
I
Ư
Ơ
P
N
A

Ơ
Ư
Ơ
C
S
Ô
T
A
I
V
A
C

I
Ơ
N
H
A
N
Ô
N

G
G
F
L

T
N
N
O
N
G
Ư
D
Â
N
Z
O

H
G
G
S
H
N
R
C
B
Đ
A
N

Ê
A
H
O
Ô
G
A
H
O
A
N
G

G
R
I
I
N
O
U
Ơ
T
T
Ô
Q

I
I
A

J
X
I
S
B
O
L
Â
U

Ơ
R
A
I
C
A
A
U
T
T
U
Â

I
R
Ô
B
Ô
T
M

A
Y
T
I
N

9


T A
P H
C H
GỢI Ý
-

U
O
U

T
N
Ơ

H
G
T

U
L
C

Y
A
Ơ

Ê
N
N

N
W
G

Ơ
N
G

H
Â
U

U
Ơ
C

Đ
A
I

N

M
A

H
A
N

Có 40 danh từ tìm được.

Hàng ngang:

15. chuột cống

1. con người, thế giới
2. linh dương, gà ri

Hàng dọc:

3. ơn nghĩa

1. cây cối, động vật

4. chó sói

2. lâm sản

5. san hơ

3. niềm tin

6. sơng ngịi

4. nỗi buồn

7. rau sam

5. hải đảo

8. ô-tô, ngựa, chợ búa

6. dược sĩ

9. nhà thơ, bị tót

7. ước số. tai vạ

10. ghế xếp

8. nhà nông

11. văn bản

9. ngư dân

12. Âu Cơ, Lạc Long Qn

10. đàn ơng

13. tàu thuyền

11. hồng hậu

14. phong lan

12. tổ quốc

b.2. Tập san chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11:
Mục đích hoạt động: Thiết thực chào mừng kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam đồng thời
giáo dục truyền thống tơn sư trọng đạo, lịng u mến của học sinh đối với thầy cơ giáo. Tạo
khơng khí phấn khởi thi đua học tập và rèn luyện, phát huy năng lực, kĩ năng của học sinh. Phát
huy khả năng sáng tác của các thành viên CLB.
- Có thể thay hình thức tập san bằng thiết kế thiệp chúc mừng, thiệp xuân….
Cách thức thực hiện:
Người phụ trách CLB lập kế hoạch hoạt động, qui định rõ hình thức thể lệ, mục đích yêu
cầu, thời gian…

10


Tiêu chuẩn & yêu cầu về nội dung tập san:
- Nội dung các bài viết trong tập san phải hướng đến các chủ đề sau: Ca ngợi Đảng, ca ngợi Bác
Hồ, ca ngợi thầy cô giáo, ca ngợi mái trường, bạn bè, hướng về ngày 20/11.
- Bài viết phải là của học sinh. (Giáo viên chủ nhiệm biên tập và chịu trách nhiệm về nội dung).
- Không hạn chế về số lượng bài viết trong tập san đối với từng thể loại. Tuy nhiên để đảm bảo
chất lượng tập san Ban thi đua yêu cầu cụ thể như sau:
+ Nội dung bài viết trong tập san phải đầy đủ các thể loại, số trang và số bài tối thiểu theo
qui định:
+ Thể loại văn xi, bút ký, tuỳ bút, phóng sự …: Phải có ít nhất 3 bài. Phải có một bài
viết nêu gương “ Người tốt, việc tốt”: Viết về thầy cô giáo, học sinh trường
+ Thể loại thơ, vè, nhạc v.v...: Phải có ít nhất 7 bài.

+ Truyện cười, danh ngơn v.v...: Phải có ít nhất 3 bài
+ Trong mỗi tập san số lượng bài sưu tầm không quá 3 bài
Tiêu chuẩn & yêu cầu về hình thức tập san:
- Số trang của mỗi tập san tối thiểu là 15 trang (khơng tính bìa).
- Tập san phải được làm trên khổ giấy A4, viết trên một mặt giấy, đóng tập bằng giấy bìa
cứng thơm, có lót nylon và cắt xén ngay ngắn.
- Trang bìa tập san phải có câu chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, có tên tập san,
có tên lớp và hình minh họa trang trí. (Có thể trang trí bằng vi tính)
- Trang trí đẹp, trang nhã, trình bày khoa học và có tính sáng tạo phù hợp với từng chủ đề
và nội dung trình bày.
- Tranh ảnh thể hiện trong tập san phải vẽ bằng tay hoặc in vi tính, khơng được cắt dán.
- Mỗi đơn vị lớp làm 01 tập san và nộp về CLB văn học. Riêng CLB văn học có một tập
san riêng .
Bố cục tập san: bao gồm các phần:
- Tên, tiêu đề tờ tập san
- Tên chi đoàn, tập thể làm tập san, có huy hiệu đồn và lôgô của trường.
- Lời tựa.
- Nội dung: phù hợp với chủ đề và được trình bày bằng chữ viết tay.

11


- Hình thức trang trí: Vẽ bằng tay, in vi tính các vật liệu, màu sắc phù hợp, ưu tiên những
hình thức sáng tạo và độc đáo.
Mười một là mùa của tri ân, của những tình cảm vụng về khơng dám nói, là mùa của những
đứa trị nhỏ dành tặng thầy cơ mình những lời tri ân sâu kín nhất. Đã bao mùa trôi qua ta quên
để lại lời cảm ơn đến thầy cô, đã bao lần ta làm mắt cô thầy ngấn lệ mà không dám lời xin lỗi,
đã bao lần ta muốn gửi lại mái trường, bạn bè những tình cảm ngập ngừng đầy trong sáng, vơ tư
của tuổi học trò… Và rồi những cái ngập ngừng ấy đã được viết nên thành những con chữ.
Từng dòng chữ như những dịng hồi kí, nhật kí, những tình cảm chân thành vụng dại của

mỗi người viết lên trong hành trình tuổi hoa của mình. Đọc dịng tâm sự ấy ta như thấy chính
mình trong đấy, thấy những năm tháng học trị sao mà đẹp, mà ngây ngơ đến vậy!? Gửi đến thầy
cơ lời tri ân từ đáy lịng, cảm ơn những người lái đò đã ngày đêm miệt mài tô thắm cho đời bằng
hành trang tri thức, gửi đến tuổi thanh xn của những trị nhỏ đơi lời nhắn nhủ, thanh xuân sẽ
qua rất nhanh hãy sống thật ý nghĩa những phút giây mà mình đang sống, hãy trân trọng những
phút bên nhau…Những dư vị mà các lớp để lại trong những cuốn tập san sẽ là những gì đẹp
nhất, yêu thương nhất trong lòng người.Dẫu phong trào đã kết thúc nhưng những cuốn tập san
vẫn cịn đó như là minh chứng đầy ngọt ngào cho những tình cảm, những ngập ngừng vụng về
và cả yêu thương chưa dám nói của qng thời gian cắp sách đến trường…
Hình ảnh minh họa cho tập san và thiết kế thiệp xuân 2018 của CLB văn học

12


Tập san 20-11

Thiết kế thiệp xuân

13


Thiết kế thiệp xuân
b.3. Hoạt động ôn tập thi HKI:
Mục đích hoạt động: giúp học sinh củng cố kiến thức trong học kì I.
Cách thức thực hiện:
- Ơn tập theo đề cương ôn tập của tổ bộ môn.
- Dựa trên đề cương, CLB sẽ tổ chức hình thức hái hoa dân chủ dưới cờ hoặc theo hình
thức báo cáo chuyên đề.
- CLB nhờ giáo viên cố vấn soạn câu hỏi trắc nghiệm hoặc câu hỏi củng cố kiến thức.
- Báo cáo chuyên đề CLB nhờ giáo viên cố vấn báo cáo.

b.4. Hoạt động Sân khấu hóa tác phẩm văn học:
Học Văn theo lối truyền thống là hình thức ghi nhớ một chuỗi các chi tiết sự kiện diễn ra
trong tác phẩm. Anh Chí được nhặt ở đâu, lớn lên như thế nào, vào tù khi nào, ra tù trong hình
hài ra sao,… Một tác phẩm, hai tác phẩm, ba tác phẩm, cả chương trình học, làm sao có thể chắc
chắn rằng học sinh nhớ được chuỗi các sự kiện ấy mà không cảm thấy áp lực, nhàm chán?
Bên cạnh cách tiếp cận văn học cho phép học sinh tự đào sâu nghiên cứu, Câu lạc bộ còn
mang đến cho học sinh cách học thú vị khác đó là: Học Văn bằng văn nghệ. Ví như, khi đào sâu
vào tác gia Nam Cao, ta có thể tập trung đi vào tác phẩm Chí Phèo. Các nhóm sẽ tự chuẩn bị cho
mình các tiết mục giải trí mà qua đó nhẹ hóa tính học thuật của mơn học. Đóng kịch, múa, hát
vè, sáng tác thơ,… học sinh được tạo điều kiện cho phép sáng tạo tối đa bằng năng lượng của
mình. Một vở kịch “Đêm trăng vườn chuối”, một sáng tác thơ “Nỗi lịng anh Chí”,… là một
hình thức học mới lạ dễ tiếp thu.
Mục đích hoạt động :

14


- Khơi gợi niềm yêu thích văn chương nghệ thuật, tạo sân chơi đầy tính sáng tạo giúp học
sinh khắc sâu kiến thức, rèn luyện kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn học.
- Tạo niềm say mê, hứng thú, tích cực chủ động, sáng tạo cho học sinh trong việc học tập
bộ môn Ngữ văn và sự năng động, tự tin trong sinh hoạt tập thể.
- Giúp học sinh vận dụng, thực hành các kiến thức văn học vào trong thực tế đời sống.
- Giúp học sinh phát huy năng khiếu múa, hát, biểu diễn, tái hiện lại các tác phẩm văn học
trên sân khấu, đặc biệt là các tác phẩm văn học dân gian.
Cách thức thực hiện:
Người phụ trách trong CLB lập kế hoạch và thơng báo đến tồn trường. Trong đó có u
cầu chính về cách thức thi.
Vịng 1: Thi kịch bản (10 điểm)
- Các lớp nộp kịch bản cho Ban tổ chức (3 bản)
- Nội dung kịch bản phải đảm bảo các tiêu chí đã nêu.

-

Phải nêu được sự phân cơng, chuẩn bị của lớp

Vịng 2: Thi tiểu phẩm (15 điểm)
- Mỗi lớp chọn, lập danh sách học sinh dự thi phần tiểu phẩm và 10 đến 15 học sinh tham
gia làm cổ động viên.
- Thời gian trình bày phần dự thi cho mỗi lớp là 7 – 10 phút
Kể từ khi TS. Nguyễn Quang Trung tìm ra một phương pháp dạy văn mới và đặt tên cho
đứa con tinh thần ấy là “Trả tác phẩm cho học sinh” – tức là trả tình yêu văn học cho các em,
các thầy cô trong tổ bộ môn Ngữ Văn trường chúng tôi đã áp dụng các phương pháp dạy học
này vào mỗi năm học. “Trả tác phẩm về cho học sinh” là một trong những hình thức của chương
trình sân khấu hóa các mơn học xã hội. Thay vì những giờ giảng “thầy đọc, trị chép”, những tiết
mục sân khấu hoá sinh động đã khiến các em dễ học, dễ nhớ, nhập tâm hơn với những tác phẩm
văn học.
Trước lối học Văn qua hình thức trình diễn văn nghệ như thế, học sinh sẽ khơng cịn cảm
thấy áp lực để có thể nhớ đến từng chi tiết trong tác phẩm nữa. Song, một lần nữa rèn cho bản
thân các kỹ năng cần thiết, đem lại cho mình nhiều trải nghiệm thú vi. Học sinh sẽ cùng nhau
viết kịch bản vở kịch, cùng nhau tập luyện, cùng nhau làm đạo cụ sân khấu, dựng sân khấu, may

15


trang phục và học cách hóa trang,… Bằng những trải nghiệm đầy thú vị ấy, chẳng những đem lại
kết quả tuyệt vời trong học tập mà còn để lại nhiều kỷ niệm đẹp trong tuổi thanh xuân.
Hình ảnh minh họa hoạt động sân khấu hóa tác phẩm văn học:

Hình minh họa sân khấu hóa tác phẩm văn học

b.5. Ngoại khóa Văn học dân gian:

Mục đích hoạt động:
Ra đời từ xa xưa, văn học dân gian là mạch nguồn quan trọng, bền vững cho sự phát triển
của văn học dân tộc. Nhà thơ Xuân Diệu cho rằng: “Trước khi có thơ chính quy, thơ chuyên

16


nghiệp, người bình dân đã tự diễn tả lịng mình yêu thương, sướng vui, đau khổ”. Để các bạn
học sinh hiểu hơn về quá trình sáng tác, lưu truyền, giá trị của văn học dân gian, CLB văn học
mỗi năm tổ chức ngoại khóa một lần.
Cách thức thực hiện:
Buổi ngoại khóa gồm có các nội dung như sau:
- Giáo viên tổ Văn sẽ giới thiệu sơ lược cho học sinh nắm lại những cốt lõi của bộ phận văn
học dân gian.
- Sau khi học sinh đã được học bài khái quát về Văn học dân gian tổ chuyên môn phân
công giáo viên ra và hướng dẫn học sinh viết một số đề tài tìm hiểu về giá trị nội dung nghệ
thuật của truyện cổ dân gian và những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của ca dao cổ nói
chung và bình một số bài ca dao đặc sắc (có thể ngồi chương trình). Giáo viên chọn những bài
viết tốt của học sinh để trình bày trong câu lạc bộ.
- Thi kể chuyện cổ dân gian và hướng dẫn học sinh đọc thêm một số tác phẩm ngoài
chương trình sách giáo khoa
- Thi hát dân ca và hướng dẫn học sinh tập hát một số làn điệu dân ca tiêu biểu trên cả ba
miền Bắc - Trung – Nam
Hoạt động ngoại khoá văn học đặc biệt phần Văn học dân gian khơng chỉ góp phần nâng
cao khả năng tư duy độc lập tăng cường khả năng sáng tạo trong học tập kích thích lịng ham
muốn tìm tịi khám phá những kiến thức mới của người học mà còn góp phần hồn thiện khả
năng chun mơn và kỹ năng sư phạm của người thầy trong quá trình chuẩn bị và "đồng hành"
với người học khám phá kiến thức mới.
b.6. Hoạt động ơn tập thi HKII:
Hình thức hoạt động tương tự như HKI.

b.7. Tự nghiên cứu và tìm hiểu về tác gia văn học trong chương trình THPT:
Mục đích hoạt động: Giúp học sinh tự đào sâu tìm tịi nghiên cứu về các tác giả lớn. Hiểu
sâu hơn về nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.
Cách thức thực hiện:
Cố vấn Câu lạc bộ - sẽ đề ra một hoặc hai tác gia lớn trong chương trình học để thành
viên CLB nghiên cứu.

17


Các thành viên trong Câu lạc bộ sẽ được chia ra thành các nhóm nhỏ từ 5 đến 7 bạn để
cùng chuẩn bị cho chuyên đề của nhóm. Mặc dù cùng một tác giả, nhưng giữa các nhóm sẽ có
sự khác biệt trong các mảng nghiên cứu. Ví dụ, khi đi vào sự nghiệp văn học của tác giả Nam
Cao, sẽ có nhóm chọn “Cái chết trong sáng tác của Nam Cao”, có nhóm sẽ tập trung đi sâu vào
“Chất triết lý trong sáng tác của Nam Cao”, lại có nhóm đi vào “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn
lớn”,… từ các khía cạnh được đào sâu như thế, học sinh sẽ có cái nhìn sâu sắc và tổng quan hơn
về tác giả, để từ đó có thể hiểu và cảm một cách đủ đầy nhất về tác giả cũng như tác phẩm trong
chương trình.
Giáo dục của thế kỷ XXI, tôi tin kết quả sẽ phải là sản phẩm, chứ không phải điểm số
trên một bài kiểm tra. Bằng cách cùng nhau làm việc nhóm, từ các bước chọn mảng chuyên đề,
đến các bước xây dựng tiểu luận, trình bày PowerPoint, thuyết trình và diễn tác phẩm… các học
sinh hồn toàn tự chủ. Với cách học như thế, học sinh khơng những được sáng tạo theo cách của
mình mà cịn học được các kỹ năng mềm như kỹ năng tìm kiếm thông tin, kỹ năng phê phán, kỹ
năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, giải quyết mâu thuẫn, sắp xếp thời gian... Sản phẩm
mà học sinh cho ra hoàn tồn là những gì học sinh xây dựng, tự tìm tịi, sáng tạo và được ủng hộ
bởi thầy cơ. Với độ dài khoảng 50 trang cho một tiểu luận, học sinh sẽ buộc mình nghiêm túc
cho ra một sản phẩm có giá trị về nội dung chất lượng, cũng như về hình thức.
b.8. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo chúng tôi cũng đã thực hiện và lồng ghép trong các nội
dung khác như: sân khấu hóa tác phẩm văn học hay ngoại khóa văn học dân gian. Ở đây chúng

tôi muốn đề cập đến hoạt động trải nghiệm của học sinh gắn với thực tế. Đó là tổ chức cho CLB
những chuyến đi về nguồn, những chuyến tham quan di tích lịch sử. Và tất nhiên sau những
chuyến đi đó sẽ có những yêu cầu riêng đối với các thành viên CLB như: sáng tác thơ, hoặc có
những bài viết cảm nhận về nơi mình đã đến thăm… Hoạt động này có thể phối hợp với đồn
trường để giảm tải kinh phí.
Hoạt động thứ hai mà chúng tôi muốn hướng tới cho sự trải nghiệm của CLB đó là hoạt
động uống nước nhớ nguồn. Chúng tơi tổ chức hoạt động này nhằm khơi dậy tình thương lòng
nhân ái ở mỗi học sinh. Thành viên CLB thu nhặt chai nhựa từ những chai nước uống của các
học sinh trong trường để bán và gom quỹ. Đến tháng 7 mỗi năm chúng tôi đi thăm viếng từ 2

18


đến 3 bà mẹ Việt Nam anh hùng trên địa bàn. Món q tuy khơng nhiều nhưng đó là tấm lịng
của các em, là cơng sức của các em.
Hình ảnh minh họa cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo:

Thăm di tích cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Thăm di tích Xẻo Quýt – Đồng Tháp
3.Khả năng áp dụng của giải pháp:
- Giải pháp có thể vận dụng ở nhiều trường THPT khác trong tỉnh.
- Một vài nội dung hoạt động có thể tổ chức liên trường: hoạt động sân khấu hóa tác phẩm
văn học, ngoại khóa văn học dân gian…

4. Hiệu quả, lợi ích thu được:
Mơn Văn thực sự khơng đáng sợ nếu có cách học đúng đắn. Với sứ mệnh luôn hướng đến
môi trường giáo dục tiên tiến, hiện đại, cá nhân hóa, Câu lạc bộ Văn học Trường THPT Chê Ghê
va ra đã mang đến cho học sinh cách tiếp cận văn học đầy mới mẻ, sáng tạo. Qua đó, giáo dục
tồn diện đảm bảo cho học sinh cả kiến thức chun mơn, kiến thức trong chương trình lẫn các

kỹ năng mềm cần thiết. Với mơ hình học tập như thế, giáo dục sẽ tối ưu hóa vai trị cá nhân của
học sinh, cũng như hạn chế đi phần nào giáo dục công nghiệp truyền thống.

19


Với nhiều hoạt động phong phú , sáng tạo CLB văn học ngày càng thu hút các em học
sinh tham gia.

5. Tài liệu kèm theo: 05 bản mô tả sáng kiến.

Số
TT

1

2

Họ và tên

NGUYỄN HUỲNH TUYẾT CHÂU

NGUYỄN THỊ THIÊM

Ngày, tháng,
năm sinh

Nơi công tác
(hoặc nơi
thường trú)

Chức danh

31-05-1978

Trường THPT Chê
Ghê-va-ra
GIÁO VIÊN

20-1-1980

Trường THPT Chê
Ghê-va-ra
GIÁO VIÊN
Trường THPT Chê
Ghê-va-ra
GIÁO VIÊN

3

ĐẶNG THỊ BÍCH NGỌC

4-11-1967

4

BÙI THỊ BÍCH THỦY

22-7-1965

Trường THPT Chê
GIÁO VIÊN
Ghê-va-ra

20