2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.82 MB, 42 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Năm học 
2019-2020

TRƯỜNG THCS TRỊNH PHONG 
TỔ LÝ-HÓA-SINH-ĐỊA

------

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

NGÀNH ĐVCXS – LỚP BÒ SÁT

TIẾT 40 - BÀI 38

THẰN LẰN BĨNG ĐI DÀI

I. ĐỜI SỐNG

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

T40-B38: THẰN LẰN BĨNG ĐI DÀI

Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:

- Nắm được đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng.

- Giải thích được các đặc điểm cấu tạo ngồi phù hợp với môi trường
sống ở cạn.

- Mô ta được cách di chuyển của thằn lằn.

2. Kỹ năng:

- Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thơng tin khi đọc sgk
- Kỹ năng hợp tác, lắng nghe tích cực

- Kỹ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ đa dạng sinh thái.

4. Năng lực:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

I. ĐỜI SỐNG:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Dựa vào thông tin SGK, hãy nêu đặc

điểm của thằn lằn bóng đi dài về :

- Thằn lằn bóng đi dài sống ở đâu

và chúng có sở thích gì?

- Thời gian hoạt động ?

- Thức ăn ?

- Tập tính ?

- Nhiệt độ cơ thể ?

Dựa vào thông tin SGK, hãy nêu đặc

điểm của thằn lằn bóng đi dài về :

- Thằn lằn bóng đi dài sống ở đâu

và chúng có sở thích gì?

- Thời gian hoạt động ?

- Thức ăn ?

- Tập tính ?

- Nhiệt độ cơ thể ?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Đặc điểm đời sống Thằn lằn bóng Ếch đồng
1. Đời sống và nơi

sinh hoạt

2. T/g hoạt động
3. Nơi sinh hoạt
4. Tập tính

 Hãy so sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng

đi dài với ếch đồng?

a. Ưa sống những nơi khô ráo

b. Bắt mồi trên cạn

Những câu lựa chọn

c. Thích phơi nắng. Trú đơng trong hốc đất

d. Đi bắt mồi về ban ngày

e. Đi bắt mồi lúc chập tối hay ban đêm

g. Ưa sống nơi ẩm ướt bên cạnh các vực nước

h. Bắt mồi bên các bờ vực nước hoặc trong nước

i. Thích ở nơi tối hoặc có bóng râm. Trú đơng trong hốc đất ẩm bên bờ 
các vực nước hoặc trong bùn

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Đặc điểm đời

sống Thằn lằn bóng Ếch đồng

1. Đời sống và

nơi sinh hoạt a. Ưa sống những nơi khô ráo

g. Ưa sống những nơi 
ẩm ướt bên cạnh các 
vực nước

2. Thời gian

hoạt động d. Đi bắt mồi về ban ngày e. Đi bắt mồi lúc chập tối hay ban đêm

3. Nơi sinh

hoạt b. Bắt mồi trên cạn h. Bắt mồi bên các vực nước hoặc trong nước

4. Tập tính c. Thích phơi nắng. Trú đơng 
trong các hốc đất

i. Thích ở nơi tối hoặc 
có bóng râm. Trú đơng 
trong các hốc đất ẩm

 Bảng so sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

+ Đẻ ít trứng (5 – 10 trứng)

+ Trứng có vỏ dai, nhiều nỗn hồng

+ Thụ tinh trong

+ Phát triển trực tiếp

+ Đẻ ít trứng (5 – 10 trứng)

+ Trứng có vỏ dai, nhiều nỗn hồng

+ Thụ tinh trong

+ Phát triển trực tiếp

? Nêu đặc điểm sinh sản của Thằn lằn bóng

đi dài về số lượng trứng, đặc điểm trứng,

cách thụ tinh, hình thức phát triển?

? Nêu đặc điểm sinh sản của Thằn lằn bóng

đi dài về số lượng trứng, đặc điểm trứng,

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

? Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đi dài có gì 
tiến hóa hơn ếch đồng?

Đặc điểm Thằn lằn Ếch đồng
Số lượng trứng

Đặc điểm trứng
Cách thụ tinh
Hình thức phát

triển

Mức độ phụ thuộc 
vào môi trường

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Đặc điểm

Thằn lằn

Ếch đồng

Số lượng trứng

Đặc điểm trứng

Cách thụ tinh

Hình thức phát

triển

Mức độ phụ

thuộc vào môi

trường nước

Bảng so sánh đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng

đi dài với ếch đồng

Bảng so sánh đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng

đi dài với ếch đồng

Ít

Có vỏ dai, nhiều
nỗn hồng

Có vỏ dai, nhiều
nỗn hoàng

Thụ tinh trong

Phát triển trực tiếp
(Trứng nở thành con)

Khơng

Nhiều

Có màng mỏng,
ít nỗn hồng

Thụ tinh ngồi

Phát triển có biến thái
(trứng nở thành nịng

nọc)

Phát triển có biến thái
(trứng nở thành nịng

nọc)

Có

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Thằn lằn sinh sản vơ 
tính vừa được phát hiện

ở Việt Nam

Thằn lằn sinh sản vơ 
tính vừa được phát hiện

ở Việt Nam 
Thằn lằn bóng hoa gần giống

với thằn lằn bóng đi dài 
nhưng đẻ con

Thằn lằn bóng hoa gần giống 
với thằn lằn bóng đi dài

nhưng đẻ con

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Lồi thằn lằn lưỡng tính

Whiptail chỉ tồn tại con cái

và sinh sản bằng phương

pháp thụ thai đơn tính, tức

là trứng của lồi này

không cần qua thụ tinh mà

phát triển luôn thành cá

thể mới

Lồi thằn lằn lưỡng tính

Whiptail chỉ tồn tại con cái

và

sinh sản

bằng phương

pháp thụ thai đơn tính, tức

là trứng của lồi này

không cần qua thụ tinh mà

phát triển luôn thành cá

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

T40-B38: THẰN LẰN BĨNG ĐI DÀI

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>
(19)<div class='page_container' data-page=19></div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

stt Đặc điểm cấu tạo Ý nghĩa thích nghi
1 Da khơ có vảy sừng bao bọc

2 Có cổ dài

3 Mắt có mi cử động, có nước mắt

4 Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu
5 Thân dài, đi rất dài

6 Bàn chân có 5 ngón có vuốt.

Hãy lựa chọn câu trả lời thích hợp để điền vào bảng sau:

B. Động lực chính của sự di 
chuyển

D. Bảo vệ mắt, có nước mắt để 
màng mắt khơng bị khô

A. Tham gia di chuyển trên cạn

E. Phát huy vai trò các giác quan 
nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt 
mồi dễ dàng

C. Bảo vệ màng nhĩ và hướng 
các dao động âm thanh vào 
màng nhĩ

G. Ngăn cản sự thoát hơi nước 
của cơ thể

Những câu lựa chọn

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

stt Đặc điểm cấu tạo Ý nghĩa thích nghi

1 Da khơ có vảy sừng bao bọc

2 Có cổ dài

3

Mắt có mi cử động, có 
nước mắt

4

Màng nhĩ nằm trong một 
hốc nhỏ bên đầu

5 Thân dài, đuôi rất dài

6 Bàn chân có 5 ngón có vuốt.

B. Động lực chính của sự di 
chuyển

D. Bảo vệ mắt, có nước mắt để 
màng mắt không bị khô

A. Tham gia di chuyển trên cạn

E. Phát huy vai trò các giác quan 
nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt 
mồi dễ dàng

C. Bảo vệ màng nhĩ và hướng các 
dao động âm thanh vào màng nhĩ

G. Ngăn cản sự thoát hơi nước 
của cơ thể

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Hãy so sánh đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng 
với ếch đồng theo những đặc điểm dưới đây

Da trần,ẩm ướt
Khơng có cổ, đầu liền thân

Đặc

điểm Ếch đồng Thằn lằn bóng đi dài
Da

Cổ
Mắt, tai

Thân, 
đi

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

T40-B38: THẰN LẰN BĨNG ĐI DÀI

II. CẤU TẠO NGỒI VÀ DI CHUYỂN:

1. Cấu tạo ngoài:

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Chân cố định
Chân di chuyển
Hướng di chuyển

Quãng đường
di chuyển được

Quan sát hình 38.2, em hãy mô tả cách di

chuyển của thằn lằn

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Chân cố định
Chân di chuyển
Hướng di chuyển

Quãng đường
di chuyển được

PHẢI
TRÁI

- Thân uốn sang trái, đi 
uốn sang phải

-Chi trước bên trái, chi sau 
bên phải chuyển lên phía 
trước cố định vào cây hoặc 
đất. Chân trước bên phải, 
chân sau bên trái di chuyển

- Thân uốn sang phải, đuôi 
uốn sang trái

-Chi trước bên phải, chi sau 
bên trái chuyển lên phía trước

cố định vào cây hoặc đất.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29></div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Thân và đi tì vào đất cử động uốn liên

tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên

Thằn lằn bóng di chuyển

được nhờ sự phối hợp

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

EM CÓ BIẾT ?

Thằn lằn đứt đuôi để đánh lạc hướng kẻ thù
EM CĨ BIẾT ?

Thằn lằn đứt đi để đánh lạc hướng kẻ thù

Nhiều con thằn lằn có thể tự vứt bỏ chiếc đi của 
mình khi bị kẻ thù săn đuổi. Nhờ sự co thắt của dây

thần kinh chiếc đi bị đứt ra vẫn ngọ nguậy như 
thể nó vẫn đang sống. Vật thể không đầu kỳ dị này

sẽ khiến kẻ thù giật mình và giúp con thằn lằn cụt 
đi có cơ hội q giá để chạy trốn.Sau đó một 
chiếc đi mới sẽ được mọc ra từ sụn. Cịn chiếc

đi ngun gốc thì bắt nguồn từ xương sống.

Nhiều con thằn lằn có thể tự vứt bỏ chiếc đi của 
mình khi bị kẻ thù săn đuổi. Nhờ sự co thắt của dây

thần kinh chiếc đuôi bị đứt ra vẫn ngọ nguậy như 
thể nó vẫn đang sống. Vật thể khơng đầu kỳ dị này

sẽ khiến kẻ thù giật mình và giúp con thằn lằn cụt 
đi có cơ hội q giá để chạy trốn.Sau đó một 
chiếc đi mới sẽ được mọc ra từ sụn. Còn chiếc

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Thằn lằn đuôi dài

Thằn lằn đuôi dài Thằn lằn báo đốmThằn lằn báo đốm

Thằn lằn đuôi gai

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Thằn lằn phê-nô

Thằn lằn phê-nô Thằn lằn núi Bà đenThằn lằn núi Bà đen

Thằn lằn ngươi tròn ở 
đảo hòn khoai

Thằn lằn ngươi tròn ở

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Liu điu

Thằn lằn chân ngón Eisenman

Thằn lằn chân ngắn

Thằn lằn lưỡi xanh

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Trong những đặc điểm sau, đặc điểm nào chỉ chung

cho cả ếch và thằn lằn?

a.

b.

c.

d.

Câu 1

Mắt có mi cử động

Chi có 5 ngón có vuốt

Có cổ dài

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Các cử động nào của thằn lằn tham gia vào hoạt

động di chuyển?

Câu 2

a.

b.

d.

Chi trước và chi sau tác động vào đất.

c.

Thân và đuôi cử động liên tục.

Thân và đi tì vào đất

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Trong những đặc điểm sau, đặc điểm nào không

phải của thằn lằn?

a.

b.

c.

d.

Câu 3

Cổ dài

Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành một khối

Da khơ, có vảy sừng bao bọc

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

L

ì n g c

C ¸ c

¬

m

p

h © n ® è t

ê n g

Đ

b

ê n

N

ò

n g n ä c

C ¸

s

ơ n

M a s

¸

t

r ó ® « n g

TRỊ CHƠI GIẢI Ơ CHỮ

1
2
3
4
5
6
7
8



Gồm 7 ch cái: Nh ng lồi động vật vừa thích nghi đời ữ ữ
sống trên cạn va cn?

Gồm 5 ch cái: Tên một loài cá giống tên một món n
chính của ng êi ViÖt Nam

Gồm 7 ch cái: Các động vật thuộc ngành chân khớp đều có ữ
các phần phụ...?Gồm 8 ch cái: Cơ quan cảm giác của cáGồm 7 ch cái: d ng bi n thữ ữ ạ ế ỏi của ếch đồng

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

I. Đời sống:

- Môi trường sống: Trên cạn.
- Đời sống:

+ Sống ở nới khơ ráo, thích phơi nắng.
+ Ăn sâu bọ.

+ Có tập tính trú đơng, bị sát đất.
+ Là động vật biến nhiệt.

- Sinh sản:

+ Thụ tinh trong.

+ Trứng có vỏ dai, nhiều nỗn hồng, phát triển trực tiếp.
II. Cấu tạo ngoài và di chuyển:

1. Cấu tạo ngoài:

- Da khơ có vảy sừng -> giúp giảm sự thốt hơi nước của cơ thể.
- Có cổ dài -> bắt mồi dễ dàng.

- Mắt có mi cử động, có nước mắt -> bảo vệ mắt.

- Màng nhỉ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu -> Giúp bảo vệ màng 
nhỉ, hướng âm thanh vào.

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

I. Đời sống:

II. Cấu tạo ngồi và di chuyển:
1. Cấu tạo ngồi:

- Da khơ có vảy sừng -> giúp giảm sự thốt hơi nước của cơ 
thể.

- Có cổ dài -> bắt mồi dễ dàng.

- Mắt có mi cử động, có nước mắt -> bảo vệ mắt.

- Màng nhỉ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu -> Giúp bảo vệ 
màng nhỉ, hướng âm thanh vào.

- Thân dài, đuôi rất dài -> là động lực chính của sự di chuyển.
- Bàn chân có 5 ngón có vuốt -> tham gia di chuyển trên cạn.
2. Di chuyển:

- Di chuyển bằng 4 chi (còn yếu): Khi di chuyển, thân và đi tì 
vào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi, giúp cơ thể

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

Hướng dẫn về nhà

* Bài cũ: (HS làm vào giấy làm bài)

Câu 1. Nêu những đặc điểm cấu tạo ngồi của thằn 
lằn bóng đi dài thích nghi với đời sống ở cạn.

Câu 2. Theo em, bò sát là bò như thế nào?

* Bài mới:

- Đọc thêm bài 39: Cấu tạo trong thằn lằn.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42></div>

2020, trường THCS Trịnh Phong tổ chức các khóa học bài mới trực tuyến trên VNPT E-Learning, các em HS theo dõi lịch và tham gia các khóa học cho đầy đủ.

<b>NGÀNH ĐVCXS – LỚP BÒ SÁT</b>

<b>TIẾT 40 - BÀI 38</b>

<b>THẰN LẰN BĨNG ĐI DÀI</b>

<b>I. ĐỜI SỐNG</b>

<b>I. ĐỜI SỐNG:</b>

<b>Dựa vào thông tin SGK, hãy nêu đặc </b>

<b>điểm của thằn lằn bóng đi dài về :</b>

<b> - Thằn lằn bóng đi dài sống ở đâu </b>

<b>và chúng có sở thích gì?</b>

<b> - Thời gian hoạt động ?</b>

<b> - Thức ăn ? </b>

<b> - Tập tính ? </b>

<b> - Nhiệt độ cơ thể ?</b>

<b> </b>

<b>Dựa vào thông tin SGK, hãy nêu đặc </b>

<b>điểm của thằn lằn bóng đi dài về :</b>

<b> </b>

<b>- Thằn lằn bóng đi dài sống ở đâu </b>

<b>và chúng có sở thích gì?</b>

<b> - Thời gian hoạt động ?</b>

<b> - Thức ăn ? </b>

<b> - Tập tính ? </b>

<b> - Nhiệt độ cơ thể ?</b>

<b>+ Đẻ ít trứng (5 – 10 trứng)</b>

<b>+ Trứng có vỏ dai, nhiều nỗn hồng</b>

<b>+ Thụ tinh trong</b>

<b>+ Phát triển trực tiếp</b>

<b>+ Đẻ ít trứng (5 – 10 trứng)</b>

<b>+ Trứng có vỏ dai, nhiều nỗn hồng</b>

<b>+ Thụ tinh trong</b>

<b>+ Phát triển trực tiếp</b>

<b>? Nêu đặc điểm sinh sản của Thằn lằn bóng </b>

<b>đi dài về số lượng trứng, đặc điểm trứng, </b>

<b>cách thụ tinh, hình thức phát triển?</b>

<b>? Nêu đặc điểm sinh sản của Thằn lằn bóng </b>

<b>đi dài về số lượng trứng, đặc điểm trứng, </b>

<b>Đặc điểm</b>

<b>Thằn lằn</b>

<b>Ếch đồng</b>

<b>Số lượng trứng</b>

<b>Đặc điểm trứng</b>

<b>Cách thụ tinh</b>

<b>Hình thức phát </b>

<b>triển</b>

<b>Mức độ phụ </b>

<b>thuộc vào môi </b>

<b>trường nước</b>

<b>Bảng so sánh đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng </b>

<b>đi dài với ếch đồng </b>

<b>Bảng so sánh đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng </b>

<b>đi dài với ếch đồng </b>

<b>Lồi thằn lằn lưỡng tính </b>

<b>Whiptail chỉ tồn tại con cái </b>

<b>và sinh sản bằng phương </b>

<b>pháp thụ thai đơn tính, tức </b>

<b>là trứng của lồi này </b>

<b>không cần qua thụ tinh mà </b>

<b>phát triển luôn thành cá </b>

<b>thể mới</b>

<b>Lồi thằn lằn lưỡng tính </b>

<b>Whiptail chỉ tồn tại con cái </b>

<b>và </b>

<b>sinh sản</b>

<b> bằng phương </b>

<b>pháp thụ thai đơn tính, tức </b>

<b>là trứng của lồi này </b>

<b>không cần qua thụ tinh mà </b>

<b>phát triển luôn thành cá </b>

<b>Những câu lựa chọn</b>

<b>II. CẤU TẠO NGỒI VÀ DI CHUYỂN:</b>

<b> 1. Cấu tạo ngoài:</b>

<b> Quan sát hình 38.2, em hãy mô tả cách di </b>

<b>chuyển của thằn lằn</b>

<b> Thân và đi tì vào đất cử động uốn liên </b>

<b>tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên</b>

<b>Thằn lằn bóng di chuyển </b>

<b>được nhờ sự phối hợp </b>

<i><b>Trong những đặc điểm sau, đặc điểm nào chỉ chung </b></i>

<i><b>cho cả ếch và thằn lằn?</b></i>