Giáo án Ngữ văn 10 – Cơ bản - Trường THPT Lạc Thuỷ B

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Ngµy so¹n: 15-8-2009 Ngµy d¹y: Tieát 1+2:. Trường THPT Lạc Thuỷ B. TOÅNG QUAN VAÊN HOÏC VIEÄT NAM. I/Môc tiªu bµi häc: - Nắm được những kiến thức chung nhất, tổng quát nhất về hai bộ phận của vaên hoïc Vieät Nam, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña vhvn. - Nắm vững hệ thống vấn đề về: + Thể loại của văn học Việt Nam + Con người trong văn học Việt Nam - NhËn thøc râ tÇm quan träng cña vhvn dèi víi sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ d©n téc. - Bồi dưỡng niềm tự hàovề truyền thống văn hóa của dân tộc, có thái độ nghiêm túc, lòng say mê với văn học Việt Nam. II/ ChuÈn bÞ cña GV – HS : - SGK, SGV, tkbg - Các tài liệu về lịch sử văn học Việt Nam. III/ TiÕn tr×nh bµi häc: 1. OÅn ñònh: 2phuùt 2. Kieåm tra baøi cuõ: khoâng 3. Bài mới: 38phút Giới thiệu bài mới: Lịch sử văn học của bất cứ dân tộc nào đều là lịch sử tâm hồn của dân tộc aáy. NÒn vhvn h×nh thµnh kh¸ sím, ph¸t triÓn qua nhiÒu chÆng ®­êngvíi nh÷ng thử thách khắc nghiệt của lịch sử, nhưng nền vhvn vẫn luuôn khẳng định được søc sèng bỊn bØ cđa m×nh. Để cung cấp cho các em nhận thức những nét lớn về văn học nước nhà, chúng ta tìm hiểu bài “Tổng quan văn học Việt Nam” TG Hoạt động của gv và hsinh 10p Ch1: Em haõy cho bieát caùc boä phận hợp thành của Văn học Vieät Nam? ? Vaên hoïc daân gian do ai saùng taùc vaø löu truyeàn baèng hình thức nào? Những thể loại và ñaëc tröng cuûa vaên hoïc daân gian?. Nội dung cần đạt I/ C¸c bé phËn hîp thµnh cña VHVN 1. Vaên hoïc daân gian: - Laø saùng taùc taäp theå vaø truyeàn mieäng của nhân dân lao động. - VHDG cã 12 thể loại: ( SGK ) - Ñaëc tröng tieâu bieåu: + Tính truyeàn mieäng. + Tính taäp theå. + Tính thực hành.. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Hoạt động của gv và hsinh. ? Vaên hoïc vieát laø boä phaän vaên học xuất hiện vào thời điểm naøo? -Những đặc điểm cơ bản về: tác giả, hình thức lưu truyền , chữ viết, thể loại của văn học vieát?. GV:vhvn lµ nÒn vh thèng nhÊt trong ®a d¹ng. Nã lµ sp tinh thÇn cña d©n téc viÖt. T­ khi ra đời nó luôn vận động ,phát triển trong kg, tg theo nh÷ng quy luật riêng đặc thù và chịu sự chi phèi cña hoµn c¶nh l.sö, x· héi.§Æc biÖt lµ qu¸ tr×nh giao lưu văn hoá,văn học rộng rãi đã làm thay đổi diện mạo của nền vh nước nhà. Đó là cuộc biến thiªn lín trong lÞch sö vn.. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Nội dung cần đạt 2. Vaên hoïc vieát: - Ra đời vào khoảng thế kỉ x - Là sáng tác của trí thức được ghi lại bằng chữ viết, tác phẩm văn học mang daáu aán taùc giaû. a/ Hình thức chữ viết: chữ Hán, chữ Nôm, chữ quốc ngữ. b/ Thể loại của văn học viết: - §a daïng vaø phong phuù - V¨n häc H¸n: cã 3 thÓ lo¹i chÝnh (v¨n xu«i ,th¬,v¨n biÒn ngÉu) - V¨n häc N«m: th¬, v¨n biÒn ngÉu - Từ thế kỉ xx đến nay: tự sự , trữ t×nh, kÞch. => vhdg và vh viết có tác động qua lại với nhau, chịu ảnh hưởng về đề tài ,chủ đề, nội dung, tư tưởng, nghệ thuËt…g¾n bã t¹o nªn tinh hoa v¨n häc d©n téc.. II/Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VHVN ? Văn học VN phát triển qua 1. Văn học trung đại (TKX XIX) -Hình thaønh vaø phaùt trieån trong mấy thời kỳ? khoảng 10 thế kỉ, gắn liền với những ? Văn học trung đại được hình thịnh suy thăng trầm của xã hội thaønh vaø phaùt trieån trong boái phong kieán VN vaø coù quan heä giao lưu với nhiều nền văn học ở khu vực caûnh vaên hoùa, vaên hoïc ntn? Ñoâng Nam, Ñoâng Nam AÙ, vaên hoïc Trung Quoác. 2. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của gv và hsinh ? Vì sao văn học từ thế kỷ X hết TKXIX có sự ảnh hưởng của VH Trung Quốc?. ? Haõy chæ ra moät vaøi taùc phaåm taùc giaû tieâu bieåu cuûa neàn vaên học trung đại? TIEÁT 2. ? Văn học hiện đại phát triển trong hoàn cảnh nào? Quá trình phát triển và những thành tựu cơ bản của văn học hiện đại? (GV coù theå giuùp hsinh hieåu thêm sự thay đổi từ văn học trung đại bằng việc giải thích thêm về hoàn cãnh lịch sử từ đầu TKXX 1975, đồng thời cho hsinh laáy ví duï minh hoïa về thành tựu của các thời kỳ VH). Haûy neâu moät vaøi taùc giaû, taùc phaåm tieâu bieåu?. Nội dung cần đạt -2 bé phËn vh song song tån t¹i lµ: vhdg +vh viÕt (vh H¸n+ N«m) * Văn học chữ Hán: có vai trò là chiếc cầu nối về tư tưởng và thể loại, thi pháp với văn học cổ - Trung đại Trung Quốc và đạt nhiều thành tựu. * Văn học chữ Nôm: chịu ảnh hưởng saâu saéc cuûa vaên hoïc daân gian,. - Taùc phaåm – taùc giaû tieâu bieåu. + Chữ Hán + Chữ Nôm. 2. Văn học hiện đại (từ đầu TK XX nay) - Văn học hiện đại phát triển trong moät ñieàu kiÖn giao l­u quèc tÕ réng r·i. - Vh viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷ + Văn học từ đầu TKXX CMT8,1945 đây là giai đoạn giao thời giữa văn học trung đại với văn học hiện đại (nó vừa kế thừa những tinh hoa cuûa vaên hoïc truyeàn thoáng, laïi vừa tiếp nhận ảnh huởng của văn học thế giới để hiện đại hóa.) + Văn học từ 1945 nay: văn học phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam, đạt được nhiều thành tựu góp phần vào sự nghiệp caùch maïng. - Hệ thống thể loại văn học không ngừng phát triển và hoàn thiện VD: th¬ míi, tiÓu thuyÕt,kÞch, phãng sù,bót kÝ, tuú bót, phª b×nh vh… - T¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu:. - VÒ thi ph¸p: mang tÝnh hiªn thùc, tÝnh * GV cho hsinh ở các nhóm vẽ s¸ng t¹o, ®f cao c¸i t«i c¸ nh©n.. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của gv và hsinh sơ đồ về các bộ phận của VHVN để củng cố kiến thức, sau khi đã tìm hiểu nội dung (I&II) cuûa baøi hoïc.. Nội dung cần đạt. Hoạt động 4: GV cho hsinh trao đổi và phát biểu theo các caâu hoûi sau: 1. Theo em đối tượng của VH laø gì? 2. Hình ảnh con người VN được thể hiện trong VH qua những mối quan hệ nào? 3. Nêu những biểu hiện cụ thể về hình ảnh con người VN qua từng mối quan hệ? Lấy ví dụ minh hoạ.. III/ Con người VN qua VHVN: - Đối tượng của văn học: con người và xã hội loài người  văn học là nhaân hoïc. - Hình ảnh con người VN trong văn học được thể hiện qua các mối quan heä + Với thế giới tự nhiên: nhËn thøc, c¶i t¹o, chinh phôc tg tù nhiªn (biÓu hiện cụ thể: đề tài, hình ảnh…) + Với quốc gia, dân tộc: -ý thức xây dựng quốc gia độc lập, tự chñ. - Tinh thần yêu nước, đấu tranh chống ngo¹i x©m VD: vhdg thể hiện ty quê hương,làng xóm, căm ghét thế lực xâm lược( ADV chèng TriÖu §µ); vht®: ý thøc vÒ quècgia d©n téc, vÒ truyÒn thèng v¨n hoá lâu đời; vhcm: tinh thần sả thân vì *GV cho hsinh ủoùc hoặc phaựt dộc lập, đấu tranh chống đế quốc P, bieồu phaàn ghi nhụự trong sgk Mĩ, ca ngợi đảng ,Bác. + Với xã hội: tè c¸o x· héi, m¬ ­íc để củng cố bài học. vÒ mét x· héi c«ng b»ng, tèt ®ep; phª ph¸n ,c¶i t¹o x· héi + Với ý thức về bản thân IV. Ghi nhớ:sgk 4/ Củng cố, hướng dẫn học bài: CH: NhËn xÐt ng¾n gän vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña VHVN tõ thÕ kØ X- nay? - Nắm nội dung cơ bản - soạn t3: hoạt động giao tiếp băng ngôn ngữ. *Gợi ý soạn bài: + quá trình giao tiếp + các nhân tố tham gia trong quá trình giao tiếp. + Xác định hình thức và các nhân tố tham gia giao tiếp trong các VB sgk. 4. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. IV/ Rót kinh nghiÖm: ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................. ‘ --------------------o0o--------------Ngµy so¹n: 15-8-2009 Ngµy gi¶ng: TiÕt3:. HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ. I/Môc tiªu bµi häc: - Giuùp hoïc sinh: + Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp. + Biết xác định các nhân tố giao tiếp trong một hoạt động giao tiếp. - Nâng cao năng lực khi nói(viết) và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tieáp. + Có thái độ, hành vi phù hợp trong hoạt giao tiếp bằng ngôn ngữ. II/ChuÈn bÞ cña GV + HS: - Sách giáo khoa và sách giáo viên Ngữ Văn 10. - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng * Phương pháp tiến hành: - Phát huy tính tích cực chủ động của học sinh theo phương pháp qui nạp (học sinh trao ủoồi, thaỷo luaọn theo nhoựm, toồ ),vấn đáp, câu hỏi gợi mở. III/TiÕn tr×nh bµi häc: 1. Ổn định lớp: 2phut 2. Kieåm tra baøi cuõ: 5 phuùt CH: VHVN tån t¹i vµ ph¸t triÓn qua mÊy thêi k× ? kÓ tªn ? 3. Bài mới: 33 phút Lời giới thiệu vào bài:. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Trong cuộc sống hằng ngày, con người thường có nhu cầu giao tiếp, trao ủoồi qua laùi vụựi nhau.ứ Hoaùt ủoọng giao tieỏp có thể diễn ra dưới nhiều hình thøc (©m thanh, h×nh ¶nh: truyÒn thanh, truyÒn h×nh, tranh ¶nh…),nh­ng giao tiếp bằng phương tiện ngôn ngữ là moọt phửụng tieọn voõ cuứng quan troùng,hữu hiƯu nhÊtBài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về “hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ”. * Bài mới: TG. Hoạt động của thầy và trò. 15 Hoạt động 1:Tìm hiểu ngữ lieäu CH1: Xác định nhaõn vaọt giao tieáp trong v¨n b¶n? Hai beân coù cương vị và quan hệ với nhau ntn?. CH2:Trong đoạn văn, các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau ntn? Vai troø cuûa người nói và người nghe trong quá trình thực hiện giao tiếp naøy? CH3: HĐGT giữa vua và các bô lão diễn ra trong hoàn cảnh naøo? CH4: Hoạt động này hướng vào nội dung gì? Đề cập đến vấn đề gì? CH5: Muïc ñích cuûa cuoäc giao 6. Nội dung cần đạt I/ T×m hiÓu ng÷ liÖu: 1. Đọc đoạn văn trích văn bản”hội nghò Dieân hoàng” -Đối tượng giao tiếp: +Vua & caùc boâ laõo +Vua: người lãnh đạo tối cao của đất nước.+ các bô lãolà đại diện cho caực taàng lụựp nhaõn daõn,được mời đến tham dù héi nghÞ. =>Caùc n/vaät gtieáp coù vò theá khaùc nhau nên ngôn ngữ gtiếp khác nhau(từ xưng hô,thể hiện thái độ,các câu nói tỉnh lược…) - Quá trình của hoạt động gtiếp: + Người nói và người nghe có thể đổi vai cho nhau. + Người nói tạo ra lời nói, người nghe lónh hoäi vaø giaûi maõ noäi dung được lĩnh hội. - Hoàn cảnh giao tiếp: Đất nước đang có giặc ngoại xâm (qu©n nguyên xân lược lần 2- 1285) - Noäi dung giao tieáp: + Thaûo luaän về tình hình đất nước có giặc ngoại xaâm. + Bàn sách lược đối phó (nªn hoµ hay đánh) - Muïc ñích giao tieáp:. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. 10. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt tieáp laø gì? Keát quaû cuûa cuoäc + Lêy ý kiÕn thèng nhÊt ý chÝ, hµnh động, saựch lửụùc ủoỏi phoự vụựi giặc. giao tieáp ntn? + Cuộc gtiếp đã đạt được mục đích: thống nhất hành động đánh giặc. -Gv cho Hs ôn lại kiến thức bài 2. Về bài Tổng quan văn học Việt “Tổng quan…” đồng thời đặt Nam câu hỏi xoáy vào trọng tâm bài - Đối tượng giao tiếp: Tác giả viết hoïc. sgk vaứ người đọc (hs lớp 10- hai ủoỏi + Đối tượng giao tiếp là ai? tượng có trình độ và vốn sống khác nhau) + Hoàn cảnh giao tiếp? - Hoàn cảnh của HĐGT: Coự tớnh qui thửực (quy định về chương tr×nh,c¸ch tæ chøc v¨n b¶n) - Noäi dung giao tieáp: Thuoäc lónh + Noäi dung giao tieáp? vực văn học sử VN, bao gồm những vấn đề cơ bản: +Các bộ phận hợp thµnh của VHVN +Qu¸ tr×nh phaùt trieån cuûa VHVN +Con người VN qua văn học -Muïc ñích giao tieáp: + Muïc ñích giao tieáp? +Cung cÊp kiÕn thøc tæng qu¸t vÒ vhvn +Giúp hsinh nắm được những kiến thức cơ bản và khái quát về lịch sử phaùt trieån cuûa VHVN -phương tiện giao tiếp: ngôn ngữ, ng«n ng÷ chuyªn ngµnh( vh, vhdg, thÓ lo¹i, th¬, kÞch, vht®…) II.Hoạt động giao tiếp: 1/ kh¸i niÖm: sgk ? Hoạt động giao tiếp là gì? các 2/ Qu¸ tr×nh giao tiÕp: qu¸ tr×nh giao tiÕp chr yÕu? cã 2 qu¸ tr×nh : +T¹o lËp + LÜnh héi 3/ Nh©n tè giao tiÕp : nv giao tiÕp, hoàn cảnh gt, nội dung gt, mục đích Hoaùt ủoọng 2: Gv toồng keỏt vaứ giao tiếp, phương tiện giao tiếp(ngôn ng­, cö chØ, hµnh vi), c¸ch thøc gt. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG 8. Hoạt động của thầy và trò chốt lại bằng bài học ghi nhớ. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Nội dung cần đạt (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp) 4/ Ghi nhí: sgk (t15). Hoạt động 3: Luyện tập và III/ Luyeän taäp- Cuûng coá: cuûng coá - Gv cho baøi taäp, chia nhoùm ***Baøi taäp vaän duïng: Phaân tích caùc Hs(3 nhóm) và nêu yêu cầu cần nhân tố giao tiếp trong hoạt động đạt để Hs thực hành trong giao tiếp mua bán giữa người mua và người bán ở chợ? khoảng 3-5 phút + Nhóm 1: Phân tích đối tượng và quá trình gtiếp trong HĐGT - Đối tượng giao tiếp: người mua và giữa người mua và người bán ở người bán chợ +Nhóm2:Phân tích hoàn cảnh, - Hoàn cảnh giao tiếp: ở chợ, lúc nội dung gtiếp ở chợ của người chợ đang họp mua& người bán +Nhóm3: Phân tích mục đích, - Nội dung giao tiếp: trao đổi, thoả kết quả của HĐGT của người thuận về mặt hàng, chủng loại, giá cả, số lượng mua và người bán ở chợ -Gv mời đại diện từng nhóm trình bày bài làm của - Mục đích giao tiếp: người mua nhóm,các thành viên khác bổ mua được hàng, người bán bán được sung#Gv đi đến thống nhất nội hàng dung cần đạt của bài tập. Hoạt động 4: Gv hướng dẫn Hs về nhà làm trước các bài taäp trang 23,24,25 (coù theå cho các em làm theo nhóm) để chuẩn bị cho tiết thực hành tieáp theo 4/ Củng cố – hướng dẫn học bài: - Naém chaéc kn,ñaëc ñieåm, quaù trình giao tieáp. - Làm bt trong sgk. Soạn t4: Khái quát vhdgvn. *HD tìm hiểu: + Vhdg có những đặc điểm cơ bản nào? + Hệ thống thể loại của vhdg vn; khái niệm về các thể loại. + Giá trị cơ bản của vhdg là những giá trị nào?. 8. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. V. Ruùt kinh nghieäm ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ -------------------o0o-------------------Ngày soạn:15-8-2009 Ngaøy giaûng: Tieát 4: KHAÙI QUAÙT VAÊN HOÏC DAÂN GIAN VIEÄT NAM I/ Muïc tieâu baøi hoïc: - Giuùp hoïc sinh: + Hiểu và nhớ được những đặc trưng cơ bản của VHDG(trọng tâm). + Hiểu được những giá trị to lớn của VHDG, là cơ sở để Hs có thái độ trân trọng với di sản văn hoá tinh thần của dân tộc học tốt hơn về VHDG. +Nắm được khái niệm về các thể loại VHDG Việt Nam, phân biệt được đặc điểm của thể loại này với các thể loại khác. II/ Chuaån bò: * Cuûa GV- HS: - Sách giáo khoa và sách giáo viên Ngữ Văn 10, thiết kế bài giảng - Caùc taøi lieäu tham khaûo veà VHDG - Tranh aûnh veà leã hoäi truyeàn thoáng vaø ca haùt daân ca, ñóa CD veà caùc laøn ñieäu daân ca (neáu coù theå) * Phöông phaùp tieán haønh: - Kết hợp phương pháp diễn dịch và qui nạp, vấn đáp, trao đổi thảo luận về nội dung bài học và thực hành phân tích về các đặc trưng của VHDG ở một taùc phaåm cuï theå III/ Tieán trình baøi hoïc: 1. Ổn định lớp: 2phút 2. Kieåm tra baøi cuõ: 5phuùt CH: lấy vd chứng minh vhvn thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm con người vn. 3. Bài mới: 33 phút. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. -Lời giới thiệu vào bài: Ngay từ lúc còn thơ bé, bên chiếc võng đong đưa, chúng ta đã được những người bà, người mẹ, người chị vỗ về ru ta vào giấc ngủ bằng những câu chuyện cổ, những khúc hát ru, những bài hát dân ca mộc mạc. Truyện cổ tích, ca dao-dân ca, chèo , tuồng… tất cả là biểu hiện của VHDG. Và để hiểu roõ hôn kho taøng VHDG phong phuù cuûa Vieät Nam ,chuùng ta haõy cuøng nhau tìm hieåu vaên baûn”. Khaùi quaùt VHDG Vieät Nam”. - Noäi dung baøi hoïc: TG 13. 10. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. I/ Ñaëc tröng cô baûn cuûa VHDG 1.VHDG là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng - Ngôn từ trong tác phảm VHDG mang tính ngheä thuaät ( choïn loïc, trau chuoát) ,giaøu hình aûnh, caûm xuùc, phản ánh được nhiều mặt của đời sống con người, những tâm tư ,nguyện vọng, mơ ước… ? Tryền miệng là phương thức - VHDG tồn tại và phát triển bằng các hình thức truyền miệng đa ntn? dạng, phong phú, từ đời này sang ? Quá trinh truyền miệng được dời khác - Quá trình truyền miệng được thực hiện ra sao? thông qua diễn xướng dân gian (hát, GV: Môi trường diễn xướng kể, diễn…) hào hứng và sinh động. dân gian đã tạo cho vhdg một sức sống bền bỉ, sự phong phú, đa dạng với những đặc trưng rieâng (tính dò baûn) Gv cho Hsinh thực hành diễn xướng dân gian(hát,kể) ? Taïi sao noùi VHDG laø saûn 2.VHDG laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaåm cuûa quaù trình saùng taùc saùng taùc taäp theå taäp theå? - Một tác phẩm VHDG có sự tham + Taäp theå laø ai? gia sáng tác của nhiều người: quần ?VHDGH cónhững đặc trưng cô baûn naøo? ? Tại sao nói VHDG là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyeàn mieäng?. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò + Quaù trình saùng taùc taäp theå được diễn ra ntn ? (Gv có thể lấy thêm dẫn chứng để Hsinh hiểu bài kỹ hơn) ? Đời sống cộng dồng gồm các sinh hoạt chủ yếu nào? VHDG có vai trò ntn trong đời sống sinh hoạt cộng đồng? *Đời sống lao động(hát phường vải, hò chèo thuyền, hò đối đáp, hò giao duyện, ca ñi caáy…) * Đời sống gia đình(hát ru.tỏ tình) * Đời sống nghi lễ, thờ cúng, tang ma, * Đời sống vui chơi, giải trí (hát đòng giao,chèo, hát chầu vaên, haùt xoan, haùt gheïo….). 10. ?VHDG có những thể loai naøo? Laäp heä thoáng caùc theå loại, đặc trưng cơ bản ,vd minh hoạ? (Hs laøm vieäc caù nhaân, Gv yêu cầu trình bày trước lớp). Nội dung cần đạt chúng nhân dân lao động (ø chủ yếu) +trí thức. -Quaù trình saùng taùc taäp theå: caù nhaân hình thaønh taùc phaåm, taäp theå tieáp nhận, lưu truyền, bổ sung, hoàn thieän => taùc phaåm VHDG daàn daàn trở thành tài sản chung của tập thể 3.VHDG gắn bó và phục vụ trực tiếp các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng -VHDG đóng vai trò phối hợp hoạt động trong lao động, trợ hứng cho người dang chơi, cầu nối, giao cảm với thần linh, tỏ tình, ru em, ru con..luôn tồn tại và gắn bó với các shoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng- trong môi trường diễn xướng đặc hù của mình.. I .Hệ thống thể loại của VHDG: 12 thể loại Theå Ñaëc tröng Ví duï loại 1. -keå veà caùc vò - Thaàn thaàn thần, nhằm giải trụ trời thoại thích tự nhiên, theå hieän khaùt voïng chinh phuïc tự nhiên, và phaûn aùnh quaù trình saùng taïo. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt văn hoá của con người cổ đại. ? VHDG có những giá trị cơ baûn naøo? ?Toùm taét ngaén goïn noäi dung từng giá trị? 10. GV: các nhà thơ nhà văn đã coi VHDG laø kho taøng kieán thức làm phong phú cho trang viết của mình.đó là sự tiếp thu về mặt đề tài, ngôn ngữ, giá trị 12. 2.Sử thi. ........ ......... III.Những giá trị cơ bản của VHDG 1/ vhdg là kho tri thức vô cùng phong phú về đời sống -VHDG là 1 cuốn sgk về đời sống, cung cấp tri thức: về đời sống, tn,xh; những bài học, những kinh nghieäm…. VD: truyền thuyết (ý thức lịch sử daân toäc ); ca dao-daân ca ( taâm tö tình cảm của con người); tục ngữ (kinh nghiệm ứng xử, lđsx…) - p/a trình độ nhận thức của ndlđ (tín ngưỡng, tục thờ thần, thờ linh vật); p/a hiện thực 2.VHDG coù giaù trò giaùo duïc saâu sắc về đạo lí làm người -Baûo toàn vaø phaùt huy truyeàn thoáng dân tộc: tinh thần yêu nước, tinh thần nhân đạo, hướng con người laøm vieäc thieän, gd tình thöông, loøng bác ái, tinh thần đấu tranh giải phóng con người, tinh thần lạc quan... 3.VHDG có giá trị thẩm mĩ to lớn,. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. tư tưởng,chất liệu nghệ thuật: tn,con người, hình ảnh, cách caûm caùch nghó… VD: Sự ảnh hưởng qua lại của vhdg đến vhv: 1/ca dao: Ai ñi muoân daëm non soâng Để ai chất chứa sầu đong vơi đầy. =>Sầu đong càng lắc càng đầy Ba thu doïn laïi moät ngaøy daøi gheâ-trkieàu 2/Đất nước(NKĐ): Đ.nước bắt đàu với miếng trầu bây giờ ăn-ĐN lớn lên khi dân mình biết trồng tre đánh giặc (vhdg: S.tích traàu cau,Thaùnh Gióng); ĐN là nơi em đánh rới chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm (ca dao:khăn thương nhớ ai). 3/Moâ típ hình aûnh “thaân em”(ca dao)=>thô HXH. 4/ CLVieân: Mỗi chú bé đèu năm mơ ngựa saét Mỗi con sông đều hoá Bặch Ñaèng (s>tích Thaùnh Gioùng) *GV cho HS đọc phần ghi nhớ sgk -Gv cho Hs laøm vieäc theo 3 nhóm, đại diện nhóm trình bày vấn đề.. goùp phaàn quan troïng taïo neân baûn saéc rieâng cho neàn vhdt -Ngôn từ, hình ảnh, đề tài, phương pháp xây dựng nv… -VHDg là nguồn nuôi dưỡng làm hoàn chỉnh diện mạo của VHV. **Ghi nhớ: SGK **Luyeän taäp: -So sánh sự khác nhau và giống nhau giữa các thể loại: +Sử thi và truyện thơ +Ca dao và tục ngữ, câu đố. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt +Truyeàn thuyeát vaø coå tích. 4/ Củng cố – hướng dẫn học bài: 5phút -Nắm chắc đặc trưng,thể loại của vhdg. -Tìm thêm vd về sự kế thừa của vhv qua vhdg. -làm bt sgk + chuẩn bị tiết 5: hđgt bằng ngôn ngữ * Gợi ý: + các nhân tố tham gia trong quá trình giao tiếp (bt1) + hình thức giao tiếp, nội dung gt (bt2 + 3 ) IV/RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................. ------------------------o0o------------------------Ngày soạn: 20-8-2009 Ngaøy giaûng: Tieát 5: HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ (Tieáp) III/ Quá trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2phút 2. Kiểm tra bài cũ: lồng ghép vào bài mới 3. Bài mới:.38 phút TG. Hoạt động của thầy và trò Hoạtđộng. 14. 1:. giaùo. vieân. Nội dung cần đạt I. Daïng baøi taäp nhaän dieän: 1. Baøi taäp 1(trang 23).. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. TG Hoạt động của thầy và trò 7 hướng dẫn học sinh làm dạng baøi taäp nhaän dieän. - Gọi 1 học sinh đọc và xác ñònh caùc yeâu caàu cuûa baøi taäp 1, gv mời đại diện nhóm trình baøy caùc yeâu caàu cuûa baøi taäp: ? Nhân vật giao tiếp là người như thế nào về lứa tuổi, giới tính? ? Thời gian của cuộc giao tieáp? ? Noäi dung vaø muïc ñích giao tieáp cuûa nhaân vaät Anh?. Nội dung cần đạt. - Nhân vật giao tiếp : những thanh niên nam nữ trẻ tuổi ( qua cách xưng hoâ “anh “ vaø “naøng” ). - Hoàn cảnh giao tiếp : đêm trăng thanh, đẹp, thơ mộng, yên tĩnh => hoàn cảnh phù hợp cuộc trò chuyện, tâm sự của đôi lứa. - Noäi dung vaø muïc ñích giao tieáp cuûa nhân vật Anh : ướm hỏi ” Tre non đủ laù ñan saøng neân chaêng “; toû tình ( anh và nàng đã đến tuổi trưởng thành , có nên tính đến chuyện kết duyên?) ? Caùch noùi cuûa nhaân vaät Anh - Caùch noùi cuûa “anh”: yù nhò, duyeân có gì đặc biệt, có phù hợp với dáng,lín đáo, mang màu sắc văn nội dung và mục đích của chương, phù hợp với nội dung và mục cuoäc giao tieáp khoâng? ñích giao tieáp.. 5. 10. - Gv tiếp tục gọi hsinh ở nhóm 2 đọc và trả lời phần bài giải của bài tập 2 (gv chú ý hướng dẫn hsinh cách đọc). Học sinh cả lớp trao đổi bổ sung. ? Hình thức và mục đích giao tieáp? Hình thức giao tiếp của ông giaø coù gì ñaëc bieät? Haõy phaân tích? ? Nhận xét tình cảm thái độ vaø quan heä cuûa 2 nhaân vaät trong cuoäc giao tieáp?. 2. Baøi taäp 2 ( trang 23 ): - Hình thức và mục đích giao tiếp : Hình thức giao tiếp đời thường với mục đích thăm hỏi=> hình thức giao tiếp của ông già đặc biệt: dùng câu hỏi (để chào, để khen, và để hỏi ). - Tình cảm, thái độ, và quan hệ giữa 2 nhân vật: thân mật, gần gũi,thái độ chaân thaønh; quan heä: oâng-chaùu. 3/ Baøi taäp 3 (sgk t24) ? Vấn đề HXH muốn đề cập -Vấn đề : Vẻ đẹp, thân phận người laø gì? phụ nữ trong xhpk. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. 10. 6. 16. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Haõy cho bieát noäi dung vaø -Noäi dung vaø muïc ñích giao tieáp : mục đích giao tiếp của Hồ + Bộc bạch , khẳng định với mọi người về vẻ đẹp, thân phận , phẩm chất Xuaân Höông qua baøi thô? trong sáng của người phụ nữ. + Leân aùn, toá caùo xh. + Đồng cảm chia sẻ với số phận người phụ nữ. =>nội dung,mục đích đó thể hiện qua: ngôn ngữ,hình ảnh: trắng, tròn, rắn naùt, baûy noåi ba chìm, taám loøng son... ? Để cảm nhận được nội - Các phương tiện làm căn cứ giúp dung bài thơ, chúng ta căn cứ người đọc cảm nhận tác phẩm: hình vào các phương tiện ngôn ảnh “bánh trôi nước”; từ ngữ “trắng, ngữ nào? Hãy phân tích? tròn”; thành ngữ “bảy nổi ba chìm”, “taám loøng son”. -GV gọi đại diện học sinh nhóm 4 đọc thư gửi hsinh của 4. Bài tập 5 ( trang 24): Bác Hồ (Chú ý giọng đọc -Nhân vật giao tiếp và tình huống giao diễn tả được tình cảm của tiếp: Bác qua lời thư chân tình gần Bác Hồ và học sinh toàn quốc trong guõi) hoàn cảnh đất nước vừa giành được ? Bác viết thư cho ai? Trong độc lập, học sinh bắt đầu nhận được hoàn cảnh nào? một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam. ? Noäi dung vaø muïc ñích vieát - Noäi dung vaø muïc ñích giao tieáp: Baùc thö cho hoïc sinh cuûa Baùc nói về niềm vui sướng, nhiệm vụ và trách nhiệm của học sinh với tương lai đất nước. Cuối cùng là lời chúc của ?Nhận xét về cách thức biểu Bác với học sinh. đạt ngôn ngữ và tình cảm của - Hình thức giao tiếp: Bác viết thư cho Bác qua bức thư. học sinh bằng lời lẽ vừa chân tình, gần gũi, vừa nghiêm túc trong việc động vieân vaø xaùc ñònh traùch nhieäm cuûa hoïc Hoạt động 2:Gv hướng dẫn sinh. cho học sinh độc lập, thiết II. Bài tập tạo lập văn bản ( bài lập hoạt động giao tiếp ở 4 tr.24 ): daïng vaên baûng thoâng tin. Sau - Daïng vaên baûn : thoâng baùo ngaén. đó gọi học sinh trình bày (2. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt em) và cho cả lớp trao đổi bổ - Đối tượng hướng tới: học sinh toàn sung. trường. - Nội dung giao tiếp:kế hoạch hoạt động làm sạch môi trường. - Hoàn cảnh giao tiếp: trong nhà trường nhân ngày Môi trường thế giới.. .4/ Củng cố, hướng dẫn học bài: - Hs củng cố bài cũ băng việc phân tích một số hdgt trong thực tế cuộc sống, qua tp vaên hoïc. - Reøn kó naêng taïo laäp vaên baûn. * HDHB: Tieát 6 + Khaùi nieäm ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn + Các loại văn bản + Tìm, sưu tầm một số kiểu văn bản thông dụng thường gặp. IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................. Ngày soạn: 20-8-2009. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Ngaøy giaûng: Tiết 6:. V¨n B¶n. I/ Muïc tieâu baøi hoïc : - Baøi hoïc giuùp hoïc sinh : -Nắm được các khái niệm văn bản, các đặc điểm cơ bản và các loại văn baûn. - Nâng cao năng lực phân tích và thực hành văn bản. II/ Chuaån bò: * Cuûa gv+hs: - Sgk+ sgv+ tk baøi giaûng * phöông phaùp tieán haønh: - Vận dụng phương pháp qui nạp : từ việc giúp h/s phân tích ngữ liệu -> nhaän ñònh khaùi quaùt . - Hướng dẫn học sinh thực hành giải bài tập theo nhóm; ván đáp. I I /Tiến trình lên lớp : 1/ Oån định tổ chức, sĩ số: 2phút 2/ kieåm tra baøi cuõ: khoâng. 3/ Bài mới: 35phút Trong giao tiếp, để người khác hiểu được ý của mình thì phải nói hay viết ra.Như vậy, lời nói hoặc bài viết trong giao tiếp được gọi là văn(văn bản vừa là phương tiện, vừa là sản phẩm của họat động giao tiếp bằng ngôn ngữ.) TG Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt 15 , I/Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn: 1/ Tìm hiểu ngữ liệu : ? Mỗi văn bản được người nói - VB1: tạo ra trong những họat động -VB được tạo ra trong hoạt động nào? Để đáp ứng nhu cầu gì? giao tiếp chung, nhằm đáp ứng Dung lượng ( số câu) ở mỗi văn nhu cầu truyền cho nhau kinh baûn nhö theá naøo? nghieäm soáng(chæ coù moät caâu.) -VB2: tạo ra trong HĐGT giữa cô gái và mọi người; nhu cầu trao đổi tình caûm, (goàm 4 caâu). -VB3: Được tạo ra trong HĐGTgiữa chủ tịch nước với tòan thể đồng bào;trao đổi thông tin chính trò -xh (goàm 15 caâu). 18. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. ?Theo em,mỗi văn bản đề cập * Nội dung gt: đến nội dung gì?Vấn đề đó có -VB1: đề cập đến một kinh được triển khai nhất quán trong nghiệm sống (hoàn cảnh sống tác động tơisuwj hình thành, phát từng văn bản không? triển con người theo hướng tiêu cực hoặc tích cực) -VB2: Nói đến thân phận của người phụ nữ trong XHPK (sp đáng thương, cam chịu, không tự định đoạt được hp riêng, hp phụ thuoäc vaøo may ruûi… -VB(3) Baùc keâu goïi toøan daân VN đứng lên kháng chiến chống Pháp. ? Các VB có nhiều câu ( vb 2 và - Các câu trong VB2 -ø3 đều có 3) nội dung của VB được triển quan hệ nhất quán, cùng thể hiện khai ntn? Nhận xét và phân một chủ đề. Các câu trong 2 VB coù quan heä yù nghóa roõ raøng vaø tích veà keát caáu cuûa VB (3)? đựợc liên kết với nhau một cách chaët cheõ. - Keát caáu vb3: goàm 3 phaàn raát roõ ràng, hoàn chỉnh ( mở, thân, kết) . - Mỗi VB tạo ra đều nhằm thực ?/Moãi VB taïo ra nhaèm muïc ñích hieän moät muïc ñích giao tieáp nhaát gì? Haõy phaân tích? định( VB1:truyền đạt kinh nghiệm sống; VB2 : gợi sự cảm thông về thân phận người phụ nữ trong xh cuõ; VB3:keâu goïi,khích leä tinh thaàn quyeát taâm cuûa n/d trong k/c choáng Phaùp) 2/ khaùi nieäm, ñaëc ñieåm: - VB là sản phẩm được tạo ra ? Qua phân tích các ví dụ trên, trong hoạt động giao tiếp bằng em hãy cho biết văn bản là gì? ngôn ngữ, được tạo bởi các câu, Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn? đoạn, phần, chương. - Những đặc điểm cơ bản của. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 10 – C¬ b¶n. TG. 15. Trường THPT Lạc Thuỷ B. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt VB: (4 ñaëc ñieåm: noäi dung, caùch thức triển khai,kết cấu, mục đích giao tieáp ). *GV cho đọc phần ghi nhớ trong * Ghi nhớ sgk t24: saùch giaùo khoa vaø yeâu caàu caùc em hoïc thuoäc). I / Các loại văn bản: GV: Trong chöông trình thcs, người ta dựa vào các phương thức biểu đạt của từng loại vb để chia ra các loại vb: vbtự sự, vb miêu tả, vb biểu cảm,vb 1/Phân tích ngữ liệu: thuyết minh, vb nghị luận. Sgk -VB1và 2 thuộc vấn đề trong đời nhữ văn thpt lại dựa vào lĩnh sống: kinh nghiêm sống; thân vực và mục đích giao tiếp để phận conngười; phận vi gt rộng; dùng phương thức miêu tả; thuôc phân loại vb. 1/Sosánh các vb1,2 với vb3 p/c ngôn ngữ nghệ thuật. (vềvấn đề và lĩnh vực được đề - VB3 thuộc p/c ngôn ngữ chính cập; từ ngữ sử dụng; cách thức luận. theå hieän noäi dung? cho bieát đặc điểm về p/c ngôn ngữ của từng Vb. 2/ Các loại vb: ?Theo lĩnh vực và mục đích giao Theo lĩnh vực và mục đích giao tiếp,có mấy loại văn bản thường tiếp, người ta phân biệt các loại vaên baûn: gaëp? Cho ví duï? -VBthuoäc p/c sinh hoïat. - VB thuoäc p/c ngheä thuaät. - VBthuoäc p/c khoa hoïc. -VB thuoäc p/c haønh chính. -VB thuoäc p/c chính luaän –VB thuoäc p/c baùo chí. 3/ Ghi nhớ: -sgk t25 4/ Củng cố , hướng dẫn học bài: 20. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Phương Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>