LÝ LUẬN cơ bản về tài CHÍNH (tài CHÍNH TIỀN tệ SLIDE) (chữ biến dạng do slide dùng font VNI times, tải về xem bình thường)

CHƯƠNG 1

LÝ LUẬN CƠ BẢN
VỀ

TÀI CHÍNH

1


1

Tiền đề ra đời và phát triển tài chính(TC)
- Nguyên nhân cơ bản: Nền kinh tế H- T
. Tạo ra tiền đề về cơ sở vật chất cho các quan
hệ
TC có điều kiện phát sinh phát triển
. Tạo ra những phương tiện công cụ cho quan hệ
TC
biểu hiện thuận lợi
. Hình thành nên cơ sở lý luận về TC
- Nguyên nhân trực tiếp: Sự ra đời của nhà nước
2 Bản chất của TC
2.1 Nguồn tài chính
- Căn cứ về hình thức tồn tại nguồn TC biểu hiện
qua 2 dạng:
+ Tiền tệ (chủ yếu) Nguồn TC này vân động độc
lập trong quá trình phân phối (PP) để hình thành và
sử dụng các quỹ tiền tệ (cuả các chủ thể: nhà
nước, doanh nghiệp, cá nhân) nhằm đáp ứng cho
những mục tiêu KT vó mô và vi mô

2


+ Hiện vật: Nguồn TC này có khả năng
tiền tệ hóa dưới tác động của ngoại
lực
- Căn cứ về phạm vi vận động nguồn
TC bao gồm:
+ Nguồn TC từ nội lực
+ Nguồn TC từ ngoại lực
- Căn cứ vào phương thức huy động
Huy động theo phương thức cưỡng
chế
Huy động theo phương thức tự nguyện
Huy động theo phương thức vay
3


2.2 Bản chấât TC :
TC phản ánh hệ thống các mối quan hệ
ktế giữa
các chủ thể với nhau trong quá trình phân
phối
những nguồn lực TC
- Quan hệ ktế giữa nhà nước và doanh
nghiệp
- Quan hệ ktế giữa nhà nước và dân cư
- Quan hệ ktế giữa nhà nước và các cơ
quan

quản lý nhà nước, các đơn vị sự
nghiệp…
- Quan hệ ktế giữa các doanh nghiệp với
thị trường
- Quan hệ ktế trong nội bộ doanh nghiệp
4


3-Chức năng TC
3.1 Huy động nguồn lực TC
Là một quá trình tổ chức tìm kiếm, huy
động các nguồn lực TC dưới nhiều cơ chế
hình thức, phương pháp, để thực hiện mục
tiêu đã xác định
. Nguồn lực TC:
- căn cứ vào hình thức huy động
- căn cứ vào phạm vi huy động
- căn cứ vào phương thức huy động…
. Qui mô huy động phụ thuộc vào nhiều
yếu tố:
nhu cầu vốn, khả năng khai
thác nguồn TC
trên thị trường, mức thu
nhập, ý thức tiết
kiệm-đầu tư của công
chúng, mức độ phát
triển của TTTC…
5

+ Tùy theo mỗi chủ thể khác nhau như
nhà nước, doanh nghiệp, cá nhân khi huy
độïng vốn sẽ vận dụng nhiều cách
thức đa dạng thích hợp
+ Quá trình huy động vốn cần đảm bảo
mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa các
chủ thể tham gia
3.2-Phân bổ nguồn lực TC
Là quá trình sử dụng, phân chia nguồn
lực TC đã huy động theo một cơ cấu hợp
lý, an toàn để mang lại sự hoạt động
hiệu quả

6


+Quá trình phân bổ nguồn lực TC được thực
hiện chủ yếu dưới hình thức giá trị
+Tùy theo chủ thể là nhà nước, doanh nghiệp
hay cá nhân sẽ ảnh hưởng đến phạm vi
phân bổ, cách thức phân bổ, mục tiêu kinh
tế tác động ở tầm vó mô hay vi mô…
+Quá trình phân bổ TC cần đảm bảo mối
quan hệ giữa Tích lũy-đầu tư-tiêu dùng.
+Quá trình phân bổ TC cũng đồng thời là
quá trình sử dụng các công cụ TC thích hợp
3.3- Kiểm tra TC

Kiểm tra TC là một quá trình tổ chức
kiểm tra,

đánh giá việc huy động và sử dụng nguồn
lực TC
7


+ Kiểm tra TC luôn gắn liền với 2 chức
năng trên và là sự cần thiết mang tính
khách quan nhằm nâng cao hiệu quả
của toàn bộ quá trình PP
+ Đặc trưng của kiểm tra TC là kiểm tra
bằng đồng tiền các họat động TC
+ Chủ thể của kiểm tra TC là các chủ
thể phân phối nguồn TC ngoài ra Nhà
nước với vai trò quản lý nền kinh tế
cũng tham gia thực hiện kiểm tra
+ Quá trình kiểm tra TC được thực hiện
liên tục, rộng rãi, thường xuyên trong
các lónh vực khác nhau qua tất cả các
khâu của hệ thống TC
8


Để phát huy hiệu quả chức năng này,
họat
động kiểm tra TC nhất thiết phải được sự hỗ
trợ từ nhiều yếu tố: độ tin cậy của các
thông
tin TC, phương pháp thanh tra, qui trình
thanh tra, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất kỹ
thuật, kỷ luật TC…

4- Hệ thống TC
4.1 Khái niệm và cơ cấu
- Hệ thống TC là tổng thể các bộ phận
cấu thành nên, gắn liền với việc huy động,
sử dụng các nguồn lực TC, được tạo lập trong
một môi trường kinh tế xã hội cụ thể
9


Sơ đồ 1.3: Cấu trúc hệ thống tài
chính
Vố
n

Các
định
chế
tài
chính
Vo
án

Vốn

Các định chế
cung vốn
1Tài chính
công
2Tài chính
doanhnghiệp

3Tài chính cá
nhân hoặc hộ gia
đình

Vốn

Thị
trường
tài chính

Các định chế cần
vốn
1Tài chính công
2Tài chính doanh
nghiệp
Vố
n

3Tài chính cá nhân
hoặc hộ gia đình

10


- Cơ cấu hệ thống tài chính gồm:
Thị trường tài chính.
Các định chế tài chính, những chủ thể
hoạt động trong hệ thống TC
Cơ sở hạ tầng tài chính của hệ thống tài
chính.

4.2 Đặc điểm các bộ phận của hệ thống
tài chính
- Thị trường tài chính
- Các định chế tài chính
. Tài chính công
. Tài chính doanh nghiệp
. Các trung gian tài chính
. Tài chính cá nhân hoặc hộ gia đình

- Cơ sở hạ tầng tài chính
11