Giải pháp nhằm tăng khả năng tái tục hợp đồng Bảo Hiểm trong nghiệp vụ Bảo Hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới tại Cty Bảo Hiểm Hà Tây

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Lời mở đầu
Bảo hiểm (BH) là một ngành dịch vụ tài chính có phạm vi hoạt động rộng
liên quan đến mọi lĩnh vực trong cuộc sống hàng ngày cũng nh trong các hoạt
động sản xuất, kinh doanh khác. Đặc điểm tạo nên sự khác biệt quan trọng của BH
so với các ngành tài chính khác, đồng thời củng cố vai trò của BH trong đời sống
xã hội là: BH cung cấp cơ chế bảo đảm tài chính tốt nhất cho cá nhân và các tổ
chức một nhu cầu không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại.
Khi nền kinh tế xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu đi lại của nhân dân
ngày càng tăng, số lợng các loại phơng tiện tham gia giao thông gia tăng nhanh
chóng và hết sức đa dạng, phong phú. Đặc biệt là xe cơ giới, với tính cơ động cao,
tính việt dã tốt, tham gia triệt để quá trình vận chuyển nên lợng xe tham gia giao
thông ngày càng nhiều. Mặc dù xe cơ giới ngày một hiện đại hơn, cơ sở hạ tầng
giao thông ngày càng đợc mở rộng, nâng cấp và hoàn thiện, song tai nạn giao
thông vẫn gia tăng qua các năm làm ảnh hởng trực tiếp đến tính mạng và tàI sản
của con ngời. Vì thế, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (BHTNDS)
ra đời là hết sức cần thiết và đợc triển khai dới hình thức bắt buộc theo quy định
của pháp luật.
Tiến hành BHTNDS của chủ xe cơ giới nhằm bảo vệ quyền lợi của nạn nhân
và chủ xe khi gặp sự cố rủi ro, bất trắc. Đồng thời cũng nâng cao đợc ý thức, trách
nhiệm chấp hành luật lệ giao thông, đảm bảo an toàn và thể hiện tính nhân đạo vì
cộng đồng.
Hợp đồng (HĐ) BHTNDS của chủ xe cơ giới chỉ có hiệu lực 1 năm nên khi
thời hạn của HĐ chấm dứt công ty BH muốn những khách hàng này tiếp tục tham
gia BH tại công ty mình. Việc giữ khách hàng đối với công ty BH không những
giúp duy trì thị phần mà còn giúp công ty tiết kiệm đợc các chi phí nh: chi phí
khai thác HĐ mới, chi phí quảng cáo, đồng thời củng cố và tăng cờng vị thế của
công ty.
Nhận thức đợc tầm quan trọng này, qua thời gian thực tập tại công ty Bảo
hiểm Hà Tây (BHHT) em đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: Giải pháp nhằm tăng
khả năng tái tục hợp đồng bảo hiểm trong nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân

sự của chủ xe cơ giới tại công ty Bảo hiểm Hà Tây làm chuyên đề thực tập tốt
nghiệp.
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Ngoài lời mở đầu và kết luận nội dung của chuyên đề đợc chia làm 3 chơng:
Chơng I: Lý luận chung về BHTNDS của chủ xe cơ giới
Chơng II: Tình hình tái tục nghiệp vụ BHTNDS của chủ xe cơ giới tại Bảo
Việt Hà Tây giai đoạn 2000-2004
Chơng III: Một số kiến nghị nhằm nâng cao khả năng tái tục BHTNDS của
chủ xe cơ giới tại Bảo Việt Hà Tây
Qua bài viết này, em xin chân thành cảm ơn sự hớng dẫn tận tình của cô giáo
Th.S Tô Thiên Hơng cùng các thầy cô trong bộ môn BH trờng Đại học Kinh tế
quốc dân cũng nh các cô chú, anh chị cán bộ tại công ty Bảo hiểm Hà Tây đã giúp
đỡ em hoàn thành chuyên đề này.
Do thời gian và sự hiểu biết của bản thân còn hạn chế nên bài viết của em khó
tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đợc sự tham gia, góp ý để chuyên
đề đợc hoàn thiện hơn.
Hà Nội, ngày 6/5/2005
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Chơng I
Lý luận chung về Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ xe cơ giới
I. KháI quát chung về bảo hiểm trách nhiệm
1. Sự cần thiết phải bảo hiểm trách nhiệm
Trong cuộc sống cũng nh trong sản xuất đôi khi chủ các phơng tiện vận tải,
chủ sử dụng lao động hoặc chủ sản xuất sản phẩm trong quá trình hoạt động cũng
nh tiến hành các công việc của mình gây thiệt hại cho ngời khác và bản thân anh
ta lại có lỗi. Vì thế đã làm phát sinh trách nhiệm dân sự (TNDS) và theo luật dân
sự của mỗi nớc anh ta phải tiến hành bồi thờng cho ngời bị hại. Mức bồi thờng cao

hoặc thấp, lớn hoặc nhỏ trớc hết phụ thuộc vào lỗi của anh ta cũng nh mức độ thiệt
hại của ngời nạn nhân. Trong điều kiện tiến bộ khoa học kỹ thuật và với quy mô
sản xuất ngày càng lớn thì đôi khi thiệt hại do những ngời này gây ra vợt quá khả
năng tự bồi thờng của họ. Điều đó gây nên rất nhiều phiền toái cho các cơ quan
pháp luật và ngày càng làm cho các án dân sự tăng lên chồng chất và đôi khi
không giải quyết đợc. Chính vì vậy, bảo hiểm trách nhiệm dân sự (BHTNDS) ra
đời và nó đợc triển khai trớc hết ở các nớc công nghiệp phát triển và ngày nay bất
cứ nớc nào có bảo hiểm thơng mại thì đều có BHTNDS. Ngày nay việc triển khai
loại hình BHTNDS là cần thiết khách quan và có vai trò quan trọng trong đời sống
kinh tế chính trị của mỗi nớc
Vai trò của BHTN thể hiện ở chỗ:
- Nâng cao đợc nhận thức và trách nhiệm của ngời tham gia bảo hiểm
- Giúp các tầng lớp dân c nhận thức sâu sắc hơn về hệ thống pháp luật của
nớc minh để từ đó chấp hành và thực hiện tốt pháp luật
- Giúp cho mọi hoạt động trong xã hội đI vào một quỹ đạo chung dới sự
điều tiết của pháp luật từ đó góp phần đảm bảo an toàn cho xã hội
- Xét về mặt kinh tế tham gia BHTNDS luôn luôn mang lại lợi ích thiết thực
cho họ bởi lẽ ngời tham gia không phải chi ra một khoản tiền lớn thậm chí rất lớn
để bồi thờng cho ngời bị hại khi không may TNDS thuộc về mình. Từ đó góp phần
ổn định cuộc sống, ổn định sản xuất kinh doanh cho ngời tham gia bảo hiểm
- BHTNDS ra đời còn giúp hệ thống pháp luật của mỗi nớc đồng bộ hơn để
từ đó góp phần quản lý tốt mọi mặt trong đời sống xã hội
2. Đặc điểm của bảo hiểm trách nhiệm
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
a. Đối tợng bảo hiểm mang tính trừu tợng
Đối tợng bảo hiểm của các hợp đồng BHTN là phần trách nhiệm hay nghĩa vụ
bồi thờng các thiệt hại, do đó rất trừu tợng. Hơn nữa, trách nhiệm là bao nhiêu
cũng không xác định đợc ngay lúc tham gia bảo hiểm. Thông thờng trách nhiệm
pháp lý phát sinh khi có đủ 3 điều kiện sau:

- Có thiệt hại thực tế của bên thứ ba
- Có hành vi trái pháp luật của cá nhân hay tổ chức
- Có quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật của cá nhân hay tổ chức và
thiệt hại của bên thứ ba
Mức độ thiệt hại do trách nhiệm pháp lý phát sinh bao nhiêu là hoàn toàn do
sự phán xử của toà án. Thông thờng, thiệt hại này đợc tính dựa trên mức độ lỗi của
ngời gây ra và thiệt hại của bên thứ ba. Tuy nhiên, trong thực tế cũng có những tr-
ờng hợp toà án sẽ không căn cứ vào mức độ lỗi để phán xử, mà căn cứ vào khả
năng tài chính của ngời gây ra thiệt hại
b. Bảo hiểm trách nhiệm thờng đợc thực hiện dới hình thức bắt buộc
Việc thực hiện dới hình thức bắt buộc có những mặt tích cực và tiêu cực đối
với những công ty bảo hiểm
* Tích cực:
+ Giúp các công ty bảo hiểm khai thác bảo hiểm dễ dàng hơn để từ đó tăng
doanh thu và phí bảo hiểm
+ Làm cho ngời dân ngày càng hiểu biết sâu sắc hơn về bảo hiểm
+ Nếu các công ty có khả năng tài chính tốt anh ta có thể nâng cao hạn mức
trách nhiệm của mình. Đây thực chất là vấn đề đa dạng hoá sản phẩm để cạnh
tranh đối với các đối tợng khác
* Tiêu cực:
+ Vì thực hiện dới hình thức bắt buộc cho nên ngời dân tham gia bảo hiểm
luôn luôn diễn ra hiện tợng tâm lý bị ức chế : họ luôn luôn có cảm giác công ty
bảo hiểm đến thu nợ, thu thuế của họ. Vì vậy nếu công ty thực hiện không tốt thì
tâm lý diễn ra ngày càng nặng nề hơn
+ Đặc biệt trong thời kỳ đầu triển khai BHTNDS do ý thức của ngời dân cũng
nh do sự hiểu biết cha đầy đủ cho nên họ rất dễ nhầm lẫn giữa các nghiệp vụ
BHTN này với các nghiệp vụ bảo hiểm tàI sản có liên quan. Từ đó đã phát sinh
thêm những khiếu nại không cần thiết trong quá trình bồi thờng
c. Có thể áp dụng giới hạn trách nhiệm hoặc không
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Bởi vì thiệt hại TNDS phát sinh cha thể xác định đợc ngay tại thời điểm tham
gia bảo hiểm và thiệt hại đó có thể là rất lớn. Bởi vậy, để nâng cao trách nhiệm của
ngời tham gia bảo hiểm, các công ty hoặc nhà nớc thờng phải ấn định những hạn
mức trách nhiệm (HMTN) cụ thể của mình
Hạn mức này có thể cao hoặc thấp phụ thuộc vào điều kiện kinh tế xã hội
cũng nh khả năng tài chính của các công ty BH. HMTN có thể quy định bằng số t-
ơng đối hoặc số tuyệt đối tuỳ theo từng nghiệp vụ BH
HMTN cao hoặc thấp còn tuỳ thuộc vào điều kiện kinh doanh của mỗi công
ty và luôn thay đổi cho phù hợp từng thời kỳ, giai đoạn hoặc chu kỳ sản phẩm.
Việc xác định HMTN phù hợp rất quan trọng đối với các công ty BH bởi vì nó
quan hệ trực tiếp đến khả năng tài chính của khách hàng
HMTN của một số loại hình BHTN nh: trách nhiệm của các hãng hàng
không, trách nhiệm của chủ sử dụng lao động, trách nhiệm của các chủ doanh
nghiệp (DN) là những vấn đề liên quan đến độ an toàn rất cao của những ng ời
tham gia BH đó cho nên các công ty BH thờng đa ra những HMTN khác nhau để
họ dễ dàng lựa chọn
- Quy mô các loại hình DN hiện nay khác nhau là khác nhau
- Trong cơ chế thị trờng mỗi DN đều có những thời kỳ phát triển thành đạt
nhng cũng có thời kỳ gặp khó khăn, thậm chí phá sản cho nên các mức trách
nhiệm khác nhau là điều kiện để họ dễ dàng lựa chọn
- Trong cơ chế thị trờng có rất nhiều loại hình công ty BH kinh doanh loại
hình BH này. Để thực hiện cạnh tranh thì mỗi công ty BH đều đa ra nhiều HMTN
khác nhau cho phù hợp với khả năng tài chính của mình cũng nh khách hàng tiềm
năng của mình
d. Bảo hiểm trách nhiệm cũng áp dụng nguyên tắc bồi thờng và nguyên tắc
thế quyền hợp pháp giống nh BH tài sản bởi lẽ thực chất ở đây cũng là BH thiệt
hại chỉ có điều thiệt hại ở đây không liên quan trực tiếp đến ngời tham gia BH mà
liên quan đến ngời thứ ba
3. Các loại hình bảo hiểm trách nhiệm cơ bản

- BHTNDS của các chủ phơng tiện vận tải:
+ BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba
+ BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với hành khách
+ BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với hàng hóa trên xe
+ BHTNDS của nhà vận chuyển trong ngành hàng không dân dụng
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
+ BHTNDS của chủ tàu thuyền
+ BHTNDS của chủ sử dụng lao động đối với ngời lao động
- BHTNDS của chủ nuôi chó
- Bảo hiểm trách nhiệm đối với sản phẩm
- Bảo hiểm trách nhiệm pháp lý đối với những luật s, bác sĩ
- Bảo hiểm trách nhiệm công cộng
- Bảo hiểm trách nhiệm chung
II. Những vấn đề cơ bản về nghiệp vụ Bảo hiểm trách nhiệm dân sự
của chủ xe cơ giới
BHTNDS của chủ xe cơ giới bao gồm:
- BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba
- BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với hành khách
- BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với hàng hoá
1. Tác dụng của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới
BH là sự chuyển giao rủi ro trên cơ sở hợp đồng, tức là ngời BH nhận về mình
những rủi ro của ngời đợc BH (ví dụ nh tuổi thọ, tình trạng sức khoẻ, tổn thất tài
sản, trách nhiệm) để đổi lấy phí của ngời tham gia BH.
BHTNDS của chủ xe cơ giới có nhiều tác dụng khác nhau đối với không chỉ
chủ phơng tiện mà còn với cả xã hội.
Thứ nhất, tích cực góp phần ngăn ngừa và đề phòng tai nạn giao thông đờng
bộ, thông qua các hoạt động đề phòng và hạn chế tổn thất của các nhà BH. Những
năm qua, Tổng công ty BHVN đã chi nhiều tỷ đồng cùng Bộ Giao thông vận tải
làm công tác đề phòng hạn chế tai nạn giao thông, xây dựng trên 20 đờng lánh nạn

và tờng phòng hộ trên các đèo dốc nguy hiểm. Chỉ tính riêng đờng lánh nạn trên
đèo Măng Giang đã cứu đợc trên 100 xe các loại bị mất phanh, số ngời, tài sản đợc
cứu không thể tính bằng tiền, có ý nghĩa xã hội rất lớn.
Thứ hai, góp phần ổn định tài chính cho các chủ xe, giúp các chủ xe khắc
phục sự cố tiếp tục sản xuất, kinh doanh khi bất chợt phải chi một khoản tiền lớn
ngoài dự kiến, đó là bồi thờng cho ngời bị nạn.
Thứ ba, tích cực góp phần xoa dịu bớt sự căng thẳng giữa chủ xe với phía nạn
nhân trong mỗi vụ tai nạn. Đồng thời thông qua nghiệp vụ này giúp lái xe ý thức
đợc trách nhiệm của mình khi điều khiển, sử dụng xe. Làm giảm thiểu số vụ tai
nạn xảy ra.
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Thứ t, nghiệp vụ này ra đời còn góp phần giảm bớt gánh nặng cho ngân sách
Nhà nớc, tăng thu ngân sách để từ đó có điều kiện đầu t trở lại nền kinh tế, nâng
cấp cơ sở hạ tầng giao thông và tạo thêm công ăn việc làm cho ngời lao động.
Thứ năm, thông qua tài liệu thống kê của nghiệp vụ giúp các công ty BH và
các cơ quan hữu quan nhận biết đợc các rủi ro và nguyên nhân gây ra rủi ro, để từ
đó phối hợp thực hiện các biện pháp đề phòng hạn chế tổn thất. Giảm thiểu đến
mức thấp nhất có thể thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra.
2. Các loại hình bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới
Xe cơ giới là các loại xe chạy trên đờng bộ bằng động cơ của chính mình (trừ
xe đạp máy)
2.1. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba
TNDS của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba là phần trách nhiệm đợc xác
định bằng tiền theo quy định của luật pháp và sự phán quyết của toà án quyết định
chủ xe phải gánh chịu do lu hành xe của mình gây tai nạn cho ngời thứ ba.
Ngời thứ ba thực chất là phía nạn nhân trong vụ tai nạn. Ngời thứ ba có thể là
1 ngời, có thể là nhiều ngời, có thể là tài sản, hoa màu, nhà cửa, cầu cống Tuy
nhiên những trờng hợp sau đây luật kinh doanh BH của các nớc không coi là ngời
thứ ba.

- Thân nhân của chủ xe và lái xe.
- Những ngời làm công cho chủ xe và lái xe.
- T trang hành lý và tài sản của mỗi ngời nói trên.
a. Đối tợng và phạm vi bảo hiểm
* Đối tợng bảo hiểm:
Ngời tham gia BH thông thờng là chủ xe, có thể là cá nhân hay đại diện cho
một tập thể. Nhà BH chỉ nhận BH cho phần TNDS của chủ xe phát sinh do sự hoạt
động và điều khiển xe cơ giới của ngời lái xe mà không chịu trách nhiệm bồi th-
ờng vật chất thân xe và cũng không chịu trách nhiệm về hình sự của lái xe. Nh
vậy, đối tợng đợc BH là nghĩa vụ, trách nhiệm bồi thờng của chủ xe khi xe của
anh ta đang lu hành gây tai nạn cho ngời thứ ba. TNDS của chủ xe cơ giới đối với
ngời thứ ba là trách nhiệm hay nghĩa vụ bồi thờng ngoài hợp đồng của chủ xe hay
lái xe cho ngời thứ ba do việc lu hành xe gây tai nạn.
Đối tợng đợc BH không đợc xác định trớc.Chỉ khi nào việc lu hành xe gây ra
tai nạn có phát sinh TNDS của chủ xe đối với ngời thứ ba thì đối tợng này mới đợc
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
xác định cụ thể. Các điều kiện phát sinh TNDS của chủ xe đối với ngời thứ ba bao
gồm:
Thứ nhất, chủ xe ( lái xe) phải có hành vi trái pháp luật. Có thể do vô tình
hay cố ý mà lái xe vi phạm luật giao thông đờng bộ, hoặc vi phạm các qui định
khác của Nhà nớc.
Thứ hai, ngời thứ ba phải có thiệt hại thực tế về tài sản, tính mạng hoặc sức
khỏe.
Thứ ba, phải có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật của chủ xe
(lái xe) với những thiệt hại của ngời thứ ba.
Thứ t, chủ xe (lái xe) phải có lỗi
Thực tế chỉ cần đồng thời xảy ra ba điều kiện thứ nhất, thứ hai, thứ ba là phát
sinh TNDS đối với ngời thứ ba của chủ xe (lái xe). Nếu thiếu một trong ba điều
kiện trên TNDS của chủ xe sẽ không phát sinh, và do đó không phát sinh trách

nhiệm của BH. Điều kiện thứ t có thể có hoặc không, vì nhiều khi tai nạn xảy ra là
do tính nguy hiểm cao độ của xe cơ giới mà khách hàngông hoàn toàn do lỗi của
chủ xe (lái xe). Ví dụ: xe đang chạy bị nổ lốp, lái xe mất khả năng điều khiển nên
đã gây tai nạn. Trong trờng hợp này, TNDS vẫn có thể phát sinh nếu có đủ ba điều
kiện đầu tiên.
BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba là loại hình đợc thực hiện bắt
buộc, vì:
Thứ nhất, đây là một trong những nghiệp vụ liên quan nhiều đến các bộ luật
của quốc gia mà đã là luật pháp thì mọi công dân trong xã hội phải tự giác nghiêm
túc thực hiện một cách bắt buộc.
Thứ hai, thực hiện bắt buộc là nhằm đảm bảo tính công bằng trong xã hội và
đảm bảo quyền lợi cho mọi công dân
Thứ ba, thực hiện bắt buộc còn góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của
các chủ xe và giúp các cơ quan hữu quan có liên quan quản lý tốt các đầu xe cơ
giới.
* Phạm vi bảo hiểm
Ngời BH nhận bảo đảm cho các rủi ro bất ngờ không lờng trớc đợc gây ra tai
nạn và làm phát sinh trách nhiệm dân sự của chủ xe. Cụ thể, các thiệt hại thuộc
phạm vi BH bao gồm:
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
- Tai nạn gây thiệt hại đến tính mạng và tình trạng sức khỏe của ngời thứ ba
- Tai nạn gây thiệt hại đến tài sản, hàng hoá của ng ời thứ ba
- Tai nạn gây thiệt hại đến sản xuất kinh doanh của ngời thứ ba
ở Việt Nam hiện nay thiệt hại về tài sản và kinh doanh đợc gọi chung là
thiệt hại về tài sản.
- Tai nạn gây thiệt hại đến tính mạng và tình trạng sức khoẻ của ngời tham gia cứu
chữa trong vụ tai nạn
- Những chi phí cần thiết và hợp lý để ngăn ngừa hạn chê thiệt hại, các chi phí
thực hiện biện pháp đề xuất của cơ quan BH (kể cả biện pháp không mang lại hiệu

quả)
Bên cạnh đó, có những rủi ro nhà BH không chịu trách nhiệm bồi thờng thiệt
hại nh:
- Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe/ lái xe, hoặc của ngời bị thiệt hại
- Xe không có giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và môi trờng (đối
với loại xe yêu cầu phải có)
- Lái xe không có giấy phép lái xe hợp lệ (đối với loại xe cơ giới bắt buộc
phải có giấy phép lái xe), lái xe có nồng độ cồn, rợu, bia vợt quá quy định của
pháp luật hiện hành, khi có kết luận bằng văn bản của cơ quan nhà nớc có thẩm
quyền hoặc có các chất kích thích khác mà pháp luật cấm sử dụng
- Xe sử dụng để đua thể thao, đua xe trái phép, chạy thử sau khi sửa chữa (trừ
khi có thoả thuận khác)
- Xe đi vào đờng cấm, khu vực cấm
- Thiệt hại có tính chất gây ra hậu quả gián tiếp nh: giảm giá trị thơng mại,
thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại
- Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cớp trong tai nạn
- Chiến tranh và các nguyên nhân tơng tự nh chiến tranh
- Thiệt hại đối với tài sản đặc biệt bao gồm: vàng bạc, đá quý, tiền, các
loại giấy tờ có giá trị nh tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm, thi hài, hài cốt
b. Phí bảo hiểm
Phí BHTNDS thờng đợc tính cho từng đầu xe, từng loại xe. Các loại xe khác
nhau có mức phí khác nhau
ở Việt Nam xe cơ giới đợc chia làm 2 loại xe để tính phí BH:
- Mô tô: đợc chia làm 2 loại nhỏ để tính phí
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
+ Loại 50 phân khối
+ Loại trên 50 phân khối
- Ô tô: đợc chia thành các loại sau
+ Xe con 4 chỗ ngồi trở xuống

+ Xe chở khách đợc chia làm 2 loại
. Loại từ 24 chỗ ngồi trở xuống
. Loại trên 24 chỗ ngồi
+ Xe tải đợc chia ra nh sau:
. Dới 3 tấn
. Từ 3 đến 8 tấn
. Trên 8 tấn
+ Xe chuyên dùng: cứu thơng, cứu hoả
Thời hạn BH từ 1 năm trở xuống vì vậy có cả phí cả năm và phí ngắn hạn
theo tháng
Công thức tính phí (phí tính theo năm) :
P= f +d
Trong đó: P Phí BH trên đầu phơng tiện
f - Phí thuần
d- Phụ phí
Phí thuần đợc tính theo công thức:
f =


=
=
ì
n
i
n
i
Ci
TiSi
1
1

trong đó:
Si : số vụ tai nạn xảy ra năm thứ i có phát sinh TNDS
Ti: là thiệt hại bình quân mỗi vụ tai nạn năm thứ i có phát sinh TNDS
Ci: số xe tham gia BHTNDS năm thứ i
n: thứ tự các năm lấy số liệu tính toán
Nh vậy, f thực chất là số tiền bồi thờng bình quân trong thời kỳ n năm cho
mỗi đầu phơng tiện tham gia BH trong thời kỳ đó
Công thức trên đợc tính cho từng loại xe. Nếu công ty BH mới thành lập hoặc
lần đầu tiên triển khai nghiệp vụ BH này phải căn cứ vào số liệu điều tra hoặc số
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
liệu của cảnh sát giao thông hoặc sử dụng biểu phí của một công ty nào đó ở một
nớc sau đó đợc thực hiện và điều chỉnh dần
Đối với các phơng tiện hoạt động ngắn hạn (dới 1 năm) thời gian tham gia
BH đợc tính tròn theo tháng và phí BH đợc xác định nh sau:
tháng
dộng hoạt xetháng số năm P
hạn ngắn P
12
ì
=
Hoặc :
P ngắn hạn = P năm ì Tỷ lệ phí ngắn hạn theo tháng
Trờng hợp đã đóng phí (tham gia BH) cả năm nhng vào một thời điểm nào đó
phơng tiện không hoạt động nữa hoặc chuyển sở hữu mà không chuyển quyền BH
thì chủ phơng tiện sẽ đợc hoàn phí BH tơng ứng với số thời gian còn lại của năm
(làm tròn theo tháng) nếu trớc đó chủ phơng tiện cha có khiếu nại và đợc BH bồi
thờng
Số phí hoàn lại đợc xác định nh sau:

tháng 12
dộng hoạt không xetháng Số năm P
lại hoàn P
ì
=
c. Trách nhiệm bồi thờng của bảo hiểm
Khi tai nạn xảy ra, để yêu cầu ngời BH bồi thờng, chủ xe (lái xe) phải gửi hồ
sơ khiếu nại bồi thờng cho ngời BH, hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau:
- Thông báo tai nạn và yêu cầu bồi thờng
- Các giấy tờ chứng minh thiệt hại về ngời nh giấy chứng thơng của nạn nhân,
giấy ra viện, phiếu mổ và các giấy tờ liên quan đến các chi phí chăm sóc, cứu
chữa, giấy chứng tử của nạn nhân, các chứng từ điều trị, chi phí mai táng
- Các giấy tờ chứng minh thiệt hại tài sản nh hoá đơn sửa, thay mới tài sản bị
thiệt hại do tai nạn, các giấy tờ chứng minh các chi phí cần thiết và hợp lý mà chủ
xe đã chi ra để giảm thiểu tổn thất hay để thực hiện chỉ dẫn của DNBH
- Bản kết luận điều tra tai nạn của công an, trong trờng hợp không có kết luận
điều tra tai nạn của công an, việc bồi thờng sẽ căn cứ vào biên bản giám định của
DNBH
Sau khi nhận đợc hồ sơ khiếu nại bồi thờng, ngời BH sẽ tiến hành giám định
xác định thiệt hại thực tế của ngời thứ ba và bồi thờng tổn thất
Thiệt hại của ngời thứ ba bao gồm:
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
- Thiệt hại về ngời: Bồi thờng chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi thờng
phục hồi sức khoẻ, thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút, bồi dỡng, chăm sóc ngời
bị hại trớc khi chết, mai táng hợp lý theo mức độ lỗi của chủ xe cơ giới. Muốn
vậy cần phải lợng hoá bằng tiền để tiến hành bồi thờng.
- Thiệt hại về tài sản: bồi thờng thiệt hại thực tế theo mức độ lỗi của chủ xe
cơ giới.
- Chi phí cần thiết và hợp lý nhằm ngăn ngừa, hạn chế tổn thất liên quan tới

vụ tai nạn mà chủ xe cơ giới đã chi ra.
Tổng các khoản bồi thờng và chi phí nêu trên không vợt quá mức trách nhiệm
BH ghi trong giấy chứng nhận BH và không vợt quá số tiền thực tế chủ xe phải bồi
thờng cho nạn nhân theo hoà giải dân sự hoặc quyết định của toà án
Trờng hợp chủ xe cơ giới tham gia từ 2 HĐBH trở lên cho cùng một xe cơ
giới thì số tiền bồi thờng chỉ đợc tính trên một HĐBH. DNBH cấp HĐBH đầu tiên
có trách nhiệm giải quyết bồi thờng và thu hồi số tiền bồi thờng chia đều cho các
HĐBH.
Trong nghiệp vụ BH này các công ty BH thờng áp dụng chế độ BH miễn th-
ờng không khấu trừ nhằm mục đích nâng cao tinh thần trách nhiệm của các chủ xe
đồng thời phù hợp với tình hình quản lý ngoài thực tế, mức miễn thờng cao hay
thấp do bản thân công ty quy định.
Mức trách nhiệm BH
- Về ngời : 30 triệu đồng/ ngời
- Về tài sản: 30 triệu đồng/vụ
2.2. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hành khách
BHTNDS của chủ xe cơ giới đối với thiệt hại về thân thể và tính mạng của
hành khách theo hợp đồng vận chuyển hành khách.
Hành khách: là những ngời đợc chở trên xe theo hợp đồng vận chuyển hành
khách thuộc các hình thức quy định trong Bộ luật dân sự.
a. Đối tợng bảo hiểm và phạm vi bảo hiểm:
* Đối tợng bảo hiểm: là nghĩa vụ, trách nhiệm bồi thờng của chủ xe khi xe của
anh ta đang lu hành gây tai nạn cho hành khách
*Phạm vi bảo hiểm:
- Các rủi ro bảo hiểm:
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
+ Tai nạn gây thiệt hại đến tính mạng và tình trạng sức khỏe của hành
khách
+ Tai nạn gây thiệt hại đến tài sản, hàng hoá của hành khách

+ Tai nạn gây thiệt hại đến sản xuất kinh doanh của hành khách
ở Việt Nam hiện nay thiệt hại về tài sản và kinh doanh đợc gọi chung là
thiệt hại về tài sản.
- Tai nạn gây thiệt hại đến tính mạng và tình trạng sức khoẻ của ngời tham
gia cứu chữa trong vụ tai nạn
- Những chi phí cần thiết và hợp lý để ngăn ngừa hạn chê thiệt hại, các chi
phí thực hiện biện pháp đề xuất của cơ quan BH (kể cả biện pháp không mang lại
hiệu quả)
Bên cạnh đó, có những rủi ro nhà BH không chịu trách nhiệm bồi thờng
thiệt hại nh:
- Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe / lái xe, hoặc của ngời bị thiệt hại
- Xe không có giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và môi trờng
(đối với loại xe yêu cầu phải có)
- Lái xe không có giấy phép lái xe hợp lệ (đối với loại xe cơ giới bắt buộc
phải có giấy phép lái xe), lái xe có nồng độ cồn, rợu, bia vợt quá quy định của
pháp luật hiện hành, khi có kết luận bằng văn bản của cơ quan nhà nớc có thẩm
quyền hoặc có các chất kích thích khác mà pháp luật cấm sử dụng
- Xe sử dụng để đua thể thao, đua xe trái phép, chạy thử sau khi sửa chữa
(trừ khi có thoả thuận khác)
- Xe đi vào đờng cấm, khu vực cấm
- Thiệt hại có tính chất gây ra hậu quả gián tiếp nh: giảm giá trị thơng mại,
thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại
- Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cớp trong tai nạn
- Chiến tranh và các nguyên nhân tơng tự nh chiến tranh
- Thiệt hại đối với tài sản đặc biệt bao gồm: vàng bạc, đá quý, tiền, các loại
giấy tờ có giá trị nh tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm, thi hài, hài cốt
b. Phí bảo hiểm
Phí BHTNDS thờng đợc tính cho từng đầu xe, từng loại xe. Các loại xe
khác nhau có mức phí khác nhau
Thời hạn BH từ 1 năm trở xuống vì vậy có cả phí cả năm và phí ngắn hạn

theo tháng
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Công thức tính phí (phí tính theo năm) :
P= f +d
Trong đó: P Phí BH trên đầu phơng tiện
f - Phí thuần
d- Phụ phí
Phí thuần đợc tính theo công thức:
f =


=
=
ì
n
i
n
i
Ci
TiSi
1
1

trong đó:
Si : số vụ tai nạn xảy ra năm thứ i có phát sinh TNDS
Ti: là thiệt hại bình quân mỗi vụ tai nạn năm thứ i có phát sinh TNDS
Ci: số xe tham gia BHTNDS năm thứ i
n: thứ tự các năm lấy số liệu tính toán
Đối với các phơng tiện hoạt động ngắn hạn (dới 1 năm) thời gian tham gia

BH đợc tính tròn theo tháng và phí BH đợc xác định nh sau:
tháng 12
dộng hoạt xetháng Số năm P
hạn ngắn P
ì
=
Hoặc :
P ngắn hạn = P năm ì Tỷ lệ phí ngắn hạn theo tháng
Trờng hợp đã đóng phí (tham gia BH) cả năm nhng vào một thời điểm nào đó
phơng tiện không hoạt động nữa hoặc chuyển sở hữu mà không chuyển quyền BH
thì chủ phơng tiện sẽ đợc hoàn phí BH tơng ứng với số thời gian còn lại của năm
(làm tròn theo tháng) nếu trớc đó chủ phơng tiện cha có khiếu nại và đợc BH bồi
thờng
Số phí hoàn lại đợc xác định nh sau:
tháng 12
dộng hoạt không xetháng Số năm P
lại hoàn P
ì
=
c . Trách nhiệm bồi thờng của bảo hiểm
Khi tai nạn xảy ra, để yêu cầu ngời BH bồi thờng, chủ xe (lái xe) phải gửi
hồ sơ khiếu nại bồi thờng cho ngời BH, hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau:
- Thông báo tai nạn và yêu cầu bồi thờng
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
- Các giấy tờ chứng minh thiệt hại về ngời nh giấy chứng thơng của nạn
nhân, giấy ra viện, phiếu mổ và các giấy tờ liên quan đến các chi phí chăm sóc,
cứu chữa, giấy chứng tử của nạn nhân, các chứng từ điều trị, chi phí mai táng
- Các giấy tờ chứng minh thiệt hại tài sản nh hoá đơn sửa, thay mới tài sản
bị thiệt hại do tai nạn, các giấy tờ chứng minh các chi phí cần thiết và hợp lý mà

chủ xe đã chi ra để giảm thiểu tổn thất hay để thực hiện chỉ dẫn của DNBH
- Bản kết luận điều tra tai nạn của công an, trong trờng hợp không có kết
luận điều tra tai nạn của công an, việc bồi thờng sẽ căn cứ vào biên bản giám định
của DNBH
Sau khi nhận đợc hồ sơ khiếu nại bồi thờng, ngời BH sẽ tiến hành giám định
xác định thiệt hại thực tế của ngời thứ ba và bồi thờng tổn thất
Thiệt hại của ngời thứ ba bao gồm:
- Thiệt hại về ngời: Bồi thờng chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi thờng
phục hồi sức khoẻ, thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút, bồi dỡng, chăm sóc ngời
bị hại trớc khi chết, mai táng hợp lý theo mức độ lỗi của chủ xe cơ giới. Muốn
vậy cần phải lợng hoá bằng tiền để tiến hành bồi thờng.
- Thiệt hại về tài sản: bồi thờng thiệt hại thực tế theo mức độ lỗi của chủ xe
cơ giới.
- Chi phí cần thiết và hợp lý nhằm ngăn ngừa, hạn chế tổn thất liên quan tới
vụ tai nạn mà chủ xe cơ giới đã chi ra.
Tổng các khoản bồi thờng và chi phí nêu trên không vợt quá mức trách
nhiệm BH ghi trong giấy chứng nhận BH và không vợt quá số tiền thực tế chủ xe
phải bồi thờng cho nạn nhân theo hoà giải dân sự hoặc quyết định của toà án
Trong nghiệp vụ BH này các công ty BH thờng áp dụng chế độ BH miễn
thờng không khấu trừ nhằm mục đích nâng cao tinh thần trách nhiệm của các chủ
xe đồng thời phù hợp với tình hình quản lý ngoài thực tế, mức miễn thờng cao hay
thấp do bản thân công ty quy định.
Mức trách nhiệm BH về ngời : 30 triệu đồng/ ngời
2.3. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hàng hoá
Là BHTNDS của chủ xe đối với hàng hoá vận chuyển theo hợp đồng vận
chuyển giữa chủ xe và chủ hàng
a. Phạm vi bảo hiểm
TNDS của chủ xe đối với hàng hoá vận chuyển là số tiền chủ xe phải chịu
trách nhiệm bồi thờng cho chủ hàng theo Thể lệ vận chuyển hàng hoá bằng ô tô
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
ban hành kèm theo Quyết định số 1690/QĐ-VT ngày 15/9/1990 của Bộ Giao
thông vận tải và Bu điện (nay là Bộ Giao thông vận tải). DNBH nhận BH TNDS
của chủ xe đối với hàng hoá vận chuyển theo hợp đồng vận chuyển giữa chủ xe và
chủ hàng
Ngoài ra, DNBH còn thanh toán cho chủ xe các chi phí cần thiết, hợp lý
nhằm:
- Ngăn ngừa, giảm nhẹ tổn thất thêm cho hàng hoá
- Bảo quản, xếp dỡ, lu kho, lu bãi hàng hoá trong quá trình vận chuyển do
hậu quả của tai nạn
- Giám định tổn thất thuộc trách nhiệm của BH
Trong mọi trờng hợp, STBT của BH (bao gồm cả chi phí) không vợt quá
mức trách nhiệm ghi trên giấy chứng nhận BH
b. Không thuộc phạm vi bảo hiểm
- Hàng hoá lu thông trái phép
-Vàng bạc, đá quý (dạng nguyên thuỷ hoặc đã tinh chế), tiền, các loại ấn
chỉ, hoá đơn có giá trị nh tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm
- Thi hài, hài cốt
- Mất cắp, trộm cớp
- Tổn thất hàng hoá do sự bắt giữ của cơ quan chức năng
- Tổn thất hàng hoá do bị xô lệch, và đập trong quá trình vận chuyển mà
không phải do xe đâm va, lật đổ
- Khấu trừ bồi thờng 0,5% mức trách nhiệm BH và tối thiểu không thấp hơn
200.000 đồng/ vụ( chủ xe tự chịu một phần thiệt hại)
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
c. Giá trị hàng hóa
Giá trị hàng hóa đợc tính tại thời điểm, địa điểm trớc khi đa hàng lên xe và
không vợt quá giá trị thực tế trên thị trờng tại nơi đa hàng lên xe tại thời điểm đó
3. Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự

* Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa bên mua BH và DNBH, theo
đó bên mua BH phải đóng phí BH, DNBH phải trả tiền BH cho ngời thụ hởng hoặc
bồi thờng cho ngời đợc BH khi xảy ra sự kiện BH.
* Giấy chứng nhận bảo hiểm do DNBH cấp theo yêu cầu của ngời đợc BH
là bằng chứng ký kết HĐBH giữa chủ xe cơ giới và DNBH.
* Hiệu lực bảo hiểm:
Hiệu lực BH bắt đầu và kết thúc theo quy định ghi trên giấy chứng nhận
BH. DNBH chỉ cấp giấy chứng nhận BH khi chủ xe cơ giới đã đóng đủ phí BH (trừ
trờng hợp có thoả thuận khác bằng văn bản).
Trong thời hạn còn hiệu lực ghi trong giấy chứng nhận BH nếu có sự
chuyển quyền sở hữu xe mà chủ xe cơ giới không có yêu cầu huỷ bỏ HĐBH thì
mọi quyền lợi BH liên quan đến chiếc xe đợc BH vẫn còn hiệu lực đối với chủ xe
mới.
* Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng:
3.1. Quyền và nghĩa vụ của chủ xe cơ giới:
Quyền lợi của chủ xe cơ giới:
- Quyền yêu cầu DNBH giải thích các điều kiện, điều khoản BH, cấp giấy
chứng nhận BH hoặc đơn BH.
- Quyền chuyển nhợng HĐBH theo thoả thuận trong HĐBH hoặc theo quy
định của pháp luật.
- Quyền đơn phơng đình chỉ thực hiện hợp đồng khi DNBH cố ý cung cấp
thông tin sai sự thật nhằm giao kết HĐBH.
- Đối với chủ xe cơ giới là đơn vị sản xuất kinh doanh, phí BH đợc tính vào
giá thành hoặc phí lu thông, đối với chủ xe cơ giới là đơn vị hành chính sự nghiệp,
phí BH đợc tính vào kinh phí do ngân sách Nhà nớc cấp.
- Khi xảy ra trờng hợp thuộc phạm vi trách nhiệm BH, chủ xe đợc DNBH
thay mặt bồi thờng cho ngời bị thiệt hại về thân thể, tài sản do xe cơ giới đã tham
gia BH gây ra và các chi phí cần thiết hợp lý mà chủ xe đã chi ra để giảm thiểu tổn
thất hay để thực hiện các chỉ dẫn của DNBH.
Nghĩa vụ của chủ xe cơ giới:

Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
- Mua BH trách nhiệm bồi thờng thiệt hại ngoài hợp đồng do xe cơ giới gây
ra. Ngoài ra, chủ xe kinh doanh vận chuyển hành khách còn phải mua thêm
BHTNDS đối với hành khách theo hợp đồng vận chuyển hành khách.
- Khi yêu cầu BH, chủ xe cơ giới phải thông báo đầy đủ và trung thực
những nội dung trong giấy yêu cầu BH.
- Mang theo và xuất trình khi có yêu cầu của cảnh sát giao thông giấy
chứng nhận BH TNDS của chủ xe cơ giới đang có hiệu lực do DNBH cấp trong khi
sử dụng xe.
- Khi tai nạn xảy ra, chủ xe cơ giới phải có trách nhiệm:
+ Cứu chữa, hạn chế thiệt hại về ngơì và tài sản, bảo vệ hiện trờng tai nạn,
báo ngay cho DNBH để phối hợp giải quyết.
+ Không đợc di chuyển, tháo gỡ hoặc sửa chữa tài sản khi cha có ý kiến của
DNBH, trừ trờng hợp làm nh vậy là cần thiết để đảm bảo an toàn, đề phòng hạn
chế thiệt hại cho ngời và tài sản hoặc phải thi hành theo yêu cầu của cơ quan có
thẩm quyền.
+ Bảo lu quyền khiếu nại và chuyển quyền đòi bồi thờng cho DNBH trong
phạm vi số tiền mà DNBH đã bồi thờng kèm theo toàn bộ chứng từ cần thiết có
liên quan.
- Chủ xe cơ giới phải trung thực trong việc thu thập và cung cấp tài liệu,
chứng từ trong hồ sơ yêu cầu bồi thờng và tạo điều kiện thuận lợi cho DNBH trong
quá trình xác minh tính chân thực của các tài liệu, chứng từ đó
- Trờng hợp thay đổi mục đích sử dụng xe theo quy định tại biểu phí và mức
trách nhiệm BHTNDS của chủ xe cơ giới, chủ xe phải thông báo ngay cho DNBH
biết để điều chỉnh lại tỷ lệ phí BH cho phù hợp.
3.2. Quyền lợi và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm
Quyền lợi của doanh nghiệp bảo hiểm:
- Thu phí BH theo thoả thuận trong HĐBH.
- Yêu cầu bên mua BH cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin liên quan đến

việc giao kết và thực hiện HĐBH.
- Đơn phơng đình chỉ thực hiện HĐBH khi phát hiện có sự không trung thực
của ngời tham gia.
- Quyền từ chối một phần hoặc toàn bộ số tiền bồi thờng tơng ứng với thiệt
hại do lỗi của chủ xe cơ giới gây ra khi chủ xe cơ giới không thực hiện đầy đủ
trách nhiệm theo quy định.
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
- Đợc Nhà nớc bảo hộ quyền lợi chính đáng và hợp pháp trong quá trình
hoạt động kinh doanh BH.
Nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm:
- Hớng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để chủ xe cơ giới tham gia BH.
- Giải thích đầy đủ cho chủ xe các thông tin có liên quan đến quyền lợi và
nghĩa vụ của chủ xe cơ giới cũng nh của DNBH.
- Ngay sau khi ký kết HĐBH TNDS của chủ xe cơ giới, DNBH phải cấp cho
chủ xe cơ giới giấy chứng nhận BHTNDS của chủ xe cơ giới với đầy đủ nội dung
theo quy định của pháp luật.
- Trong các vụ tai nạn, nếu xét thấy cần thiết, DNBH phải phối hợp chặt chẽ
với chủ xe cơ giới và các cơ quan chức năng ngay từ đầu để giải quyết tai nạn. Tr-
ờng hợp cần thiết, DNBH phải tạm ứng ngay những chi phí cần thiết và hợp lý
trong phạm vi trách nhiệm BH nhằm khắc phục một cách tốt nhất hiệu quả tai nạn.
- Nhanh chóng xem xét giải quyết bồi thờng thoả đáng và kịp thời theo
đúng các quy định của pháp luật, khi có yêu cầu bồi thờng của chủ xe cơ giới hay
ngời bị thiệt hại về thân thể hoặc tài sản do xe cơ giới đã tham gia BH gây ra.
III. Vai trò của táI tục nghiệp vụ Bảo hiểm trách nhiệm dân sự
của chủ xe cơ giới
1. Khái quát quy trình khai thác bảo hiểm
Để tổ chức tốt khâu khai thác các DNBH thờng tiến hành theo các bớc sau:
1.1. Lập kế hoạch khai thác
Khai thác BHTNDS là khâu mang tính thời vụ, vì vậy khi tiến hành khai thác

các DNBH cần lập kế hoạch khai thác cho từng kỳ, từng khu vực. Mặt khác, quá
trình xét nhận BH cho các rủi ro trong thực tế còn phụ thuộc vào các nhân tố nh:
tuổi và kinh nghiệm lái xe, loại xe cơ giới, khu vực sử dụng xe và mục đích sử
dụng xe. Để lập kế hoạch khai thác cần dựa vào một số yếu tố cơ bản sau:
- Kết quả doanh thu phí của nghiệp vụ năm trớc
- Tiềm năng phát triển của nghiệp vụ trong tơng lai
- Khả năng cạnh tranh của DNBH
Thông qua kế hoạch khai thác BH giúp công ty tổ chức tốt khai thác BH, có
những điều chỉnh hợp lý để nắm bắt đợc nhu cầu và thành công trong triển khai
sản phẩm BH
1.2. Đề ra các biện pháp hỗ trợ khai thác
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Biện pháp hỗ trợ chủ yếu là tuyên truyền quảng cáo (TTQC) bảo hiểm. Thông
qua TTQC sẽ giúp nâng cao nhận thức của mọi ngời về BH, từ đó việc tham gia
BH sẽ trở thành thói quen của mỗi ngời dân
* Nội dung tuyên truyền quảng cáo là:
- Nhấn mạnh sự cần thiết và tác dụng của BH
- Giới thiệu đầy đủ các loại hình BH để mọi ngời biết và lựa chọn. Nói rõ lợi
ích của từng loại hình BH và những đối tợng cần tham gia
- Những vụ việc tổn thất đợc ngành BH bồi thờng mang lại hiệu quả cho việc
khắc phục tổn thất
- Bằng thái độ phục vụ chu đáo, nhiệt tình của tất cả cán bộ công nhân viên,
gây sự tin cậy của quần chúng rộng rãi
* Các hình thức tuyên truyền quảng cáo:
- Trên các báo (báo ngành, báo tuần, tập san, tạp chí) vừa có các quảng cáo
nh :hình vẽ, các lời kêu gọi, vừa có các bài giới thiệu về BH, các ký sự, phóng sự
về hoạt động bảo hiểm .
- Trên đài phát thanh, ngoài phần quảng cáo ngắn gọn ở phần quảng cáo,
cũng có các ký sự , phóng sự, các bài giới thiệu về hoạt động bảo hiểm

- Vô tuyến truyền hình, ngoài phần quảng cáo ở phần quảng cáo, có thể đa tin
về hoạt động BH, có các bài giới thiệu về hoạt động BH, bài hát về BH
- Các tài liệu nhỏ, tờ rơi, có hình ảnh đẹp, màu sắc rực rỡ, vừa dùng để phân
phát cho các đối tợng cần tuyên truyền, vừa dùng để phát hình trên vô tuyến
truyền hình
- Các panô, bảng quảng cáo có thể để cố định ở các tụ điểm, các nút giao
thông, cũng có thể đặt ở viền sân thi đấu (bóng rổ, bóng đá, ), trong rạp chiếu
bóng, rạp hát
- Tổ chức các cuộc thi sáng tác tranh cổ động, ảnh nghệ thuật, truyện ngắn,
bài hát về bảo hiểm
1.3. Tổ chức khai thác bảo hiểm
* Tìm kiếm khách hàng tiềm năng
Khách hàng tiềm năng là những ngời có triển vọng trở thành khách hàng thực
tế, tức là những ngời tham gia BH
Tìm kiếm khách hàng tiềm năng là bớc đầu tiên trong tổ chức khai thác BH.
Nếu làm tốt bớc này thì các công việc tiếp theo sẽ thuận lợi hơn, có niềm tin hơn.
Vì vậy, các cán bộ khai thác, đại lý BH cần nhận thức đâu là khách hàng tiềm
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
năng và vận dụng các mối quan hệ của mình cũng nh các kênh khác để tìm kiếm
khách hàng tiềm năng
* Tiếp xúc và giới thiệu sản phẩm
Đây là bớc giao tiếp, trao đổi với khách hàng để qua đó nắm bắt nhu cầu, giải
thích cho họ thấy lợi ích và tác dụng của BH nhằm khuyến khích và hớng dẫn
khách hàng tham gia BH. Khi giới thiệu sản phẩm BH nhân viên khai thác cần lu ý
một số điểm sau:
- Trình bày trung thực về sản phẩm, không đợc che dấu thông tin và nói sai
về quyền lợi BH để thu hút khách hàng một cách giả tạo
- Giới thiệu đầy đủ, rõ ràng về quyền lợi BH cho khách hàng trong từng loại
nghiệp vụ BH

- Hớng dẫn khách hàng lựa chọn điều kiện BH, số tiền BH cho phù hợp với
khả năng tài chính và đặc thù sinh hoạt
- Hớng dẫn khách hàng kê khai đầy đủ các nội dung của giấy yêu cầu BH,
đây sẽ là cơ sở cho việc giải quyết bồi thờng (nếu có phát sinh) và quản lý rủi ro
- Tính phí và cấp giấy chứng nhận bảo hiểm
* Phí bảo hiểm
Phí bảo hiểm đợc coi là giá cả của một sản phẩm BH nên phải đợc tính toán
một cách hợp lý sao cho đủ để bồi thờng cho các khiếu nại phát sinh, trang trải các
chi phí hoạt động, mang lại một khoản lãi nhất định; đồng thời phải đảm bảo khả
năng cạnh tranh của DNBH. Đối với nghiệp vụ BHTNDS của chủ xe cơ giới việc
định phí phải dựa vào các nhân tố sau:
- Tuổi tác và kinh nghiệm lái xe
- Loại xe và năm sử dụng của xe
- Khu vực hoạt động của xe
- Mục đích sử dụng xe .
Phí bảo hiểm có thể đợc xem xét một cách linh hoạt, thận trọng và đảm bảo
nguyên tắc hiệu quả chung để khuyến khích số ngời tham gia BH. Việc giảm phí
BH chỉ áp dụng hạn chế trong một số trờng hợp nh: số ngời tham gia BH đông và
là khách hàng truyền thống của DN hay khách hàng thàm gia BH không có khiếu
nại
1.4. Đánh giá rút kinh nghiệm
Sau khi đã hoàn thành khâu tổ chức khai thác BH các DNBH phải tìm ra
những mặt đã làm đợc, những mặt còn tồn tại. Từ đó, có những biện pháp khắc
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
phục, điều chỉnh kịp thời. Ví dụ, nh: có chế độ động viên, khen thởng đối với
những tập thể, cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ; đồng thời nhắc nhở, xử lý những
thành viên cha làm tròn công việc
2. Khái quát chung về tái tục BH
Hầu hết các đơn BH chỉ có hiệu lực mời hai tháng. Các công ty BH đều

muốn ngời mua BH tiếp tục mua BH của mình sau khi đã hết thời hạn mời hai
tháng, gọi là tái tục hợp đồng BH. Nghĩa là, theo luật, hợp đồng tái tục là một hợp
đồng BH mới. Điều này rất quan trọng bởi vì liên quan tới nghĩa vụ của ngời đợc
BH trong việc khai báo. Không bên nào có nghĩa vụ phải tái tục các đơn BH chung
nhng trong hầu hết các trờng hợp, công ty BH sẽ có những bớc đi thích hợp để
đảm bảo công việc kinh doanh cho năm sau. Trong những giai đoạn thị trờng đã
bão hoà, cung vợt quá cầu và vì vậy cạnh tranh trong kinh doanh trở nên quyết liệt
hơn, công việc bảo đảm kinh doanh cho năm sau sẽ trở nên khó khăn hơn do các
công ty BH cạnh tranh đều cố gắng thu hút khách hàng bằng cách hạ phí BH hoặc
đa ra những điều kiện u đãi. Điều này không đợc áp dụng cho các hợp đồng dài
hạn nh BH sức khoẻ dài hạn và BHNT. Công ty BH bắt buộc phải tái tục các hợp
đồng kể trên khi hết hạn và trong thời gian đó ngời đợc BH sẽ thanh toán phí BH.
Công ty BH không thể sửa đổi điều khoản cũng nh viện dẫn một điều khoản huỷ
bỏ hợp đồng.
Khi đến hạn tái tục hợp đồng, công ty BH lại có cơ hội đánh giá rủi ro cho
dù ở hầu hết các trờng hợp, tái tục hợp đồng chỉ mang tính thủ tục. Thông thờng,
các công ty BH sẽ gửi cho ngời đợc BH các giấy báo tái tục. Giấy báo này có dạng
một thông báo tái tục nhằm lu ý ngời đợc BH là thời hạn BH đã gần kết thúc và đề
nghị ngời mua BH tiếp tục mua BH, đồng thời nói rõ điều kiện BH và phí BH vẫn
nh cũ hay có gì thay đổi. Công ty BH không có nghĩa vụ phải ra thông báo này nh-
ng rõ ràng là nó có lợi cho công ty BH trong việc hợp đồng đợc tái tục.
Nếu muốn tái tục HĐBH, ngời đợc BH có thể gửi phí BH cho công ty BH và
nhận đợc một văn bản xác nhận tái tục cùng với giấy chứng nhận BH thích hợp
cho mỗi loại BH. Còn nếu không muốn tái tục HĐBH, ngời đợc BH phải thông
báo cho công ty BH về ý định của mình bằng th bảo đảm.
ở đây có 2 điểm cần lu ý khi tái tục HĐBH:
a. Ngày ân hạn
Theo nguyên tắc thì không nộp phí BH có nghĩa là HĐBH sẽ không đợc tái
tục và vì vậy, sẽ chấm dứt hiệu lực khi hết hạn HĐBH. Tuy nhiên, có thể có những
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
trờng hợp phí BH cha đợc thanh toán vào những ngày tái tục, nhng ngòi đợc BH
vẫn có ý định tái tục hợp đồng. Điều này có thể xảy ra, chẳng hạn nh khi giấy báo
tái tục bị thất lạc hoặc ngời đợc BH đã vô tình bỏ qua ngày tái tục. Để đề phòng
những trờng hợp nh vậy, công ty BH có thể cho phép những ngày ân hạn.
Những ngày ân hạn này kéo dài từ 15 đến 30 ngày sau ngày tái tục và trong
thời gian này ngời đợc BH có thể nộp phí BH. Tuy nhiên ta cũng cần nêu rõ ở đây
rằng:
- Những ngày ân hạn không phải là việc mở rộng thời hạn HĐBH. Đó là
khoảng thời gian 15 hoặc 30 ngày của giai đoạn BH tiếp theo. Sau khi phí BH đã
đợc thanh toán, HĐBH sẽ không đợc áp dụng từ ngày thanh toán phí BH mà là từ
ngày tái tục. Nếu nh không áp dụng nguyên tắc trên, ngời đợc BH sẽ sử dụng
những ngày ân hạn nh là phần mở rộng thời hạn HĐBH và HĐBH sẽ kết thúc sau
12 tháng cộng với số ngày ân hạn
Trong BHNT, các thông báo tái tục đợc gửi cho tất cả các loại hợp đồng trừ
các hợp đồng ngắn hạn ( các hợp đồng có thời hạn dới 1 năm). Số ngày ân hạn th-
ờng là 30 ngày. Các hợp đồng BHNT thờng đợc tái tục hàng năm, hàng 6 tháng,
hàng quí hoặc hàng tháng. Trờng hợp cuối cùng là các hợp đồng tái tục thanh toán
phí qua ngân hàng bằng uỷ nhiệm chi trực tiếp và trong trờng hợp này, thông báo
tái tục sẽ không đợc gửi cho ngời đợc BH.
- Trong BH xe cơ giới, phí BH phải đợc thanh toán vào ngày tái tục và
không áp dụng những ngày ân hạn. Nếu không thanh toán phí BH, hợp đồng sẽ
chấm dứt. Tuy nhiên, để đề phòng trờng hợp ngời đợc BH tuy cha thanh toán phí
BH nhng vẫn có ý định tái tục hợp đồng, công ty BH có thể cấp một giấy chứng
nhận BH tạm thời ở mặt sau của thông báo tái tục hoặc nh một phần bổ sung cho
giấy chứng nhận BH dài hạn đã cấp. Giấy chứng nhận BH này cung cấp một mức
BH tối thiểu mà luật pháp yêu cầu, mức này thấp hơn nhiều so với mức BH thông
thờng theo hợp đồng nhng đủ để đảm bảo rằng ngời đợc BH sẽ không vi phạm luật
pháp. Giấy chứng nhận này thờng có hiệu lực trong vòng 15 ngày. Trong khoảng
thời gian này phí BH phải đợc thanh toán. Nếu phí BH đợc thanh toán, HĐBH

thông thờng sẽ đợc áp dụng kể từ ngày tái tục. Còn nếu phí BH không đợc thanh
toán, việc BH sẽ chấm dứt. Để có lợi cho mình, ngời đợc BH phải biết đến sự tồn
tại của một chứng nhận BH tạm thời nh vậy và phải thể hiện rằng mình có ý định
tái tục HĐBH.
b. Các khuyến khích
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
Các công ty BH luôn cạnh tranh với nhau rất quyết liệt, đặc biệt là đối với
những nghiệp vụ kinh doanh sinh lợi cao. Cạnh tranh sẽ trở nên gay gắt hơn nhất
là vào lúc tái tục HĐBH và môi giới BH đều cố gắng bảo đảm cho những ngời đợc
BH các điều khoản có lợi nhất.
Có một cách để các công ty BH có thể duy trì công việc kinh doanh đó là đề
nghị giảm phí BH cho ngòi đợc BH nếu họ đồng ý tái tục BH với công ty trong
một số năm. Thông thờng, điều này có nghĩa là công ty BH sẽ giảm phí BH nếu
ngời đợc BH cam kết sẽ ký HĐBH với công ty vào mỗi kỳ tái tục và thời gian gia
hạn là 3 năm. Cả hai bên tham gia hợp đồng đều có lợi, ngời đợc BH đợc giảm phí
BH và công ty BH có thể yên tâm rằng dịch vụ đó sẽ đợc tiếp tục với điều kiện là
công ty BH chấp nhận theo cùng điều khoản.
3. Vai trò của tái tục nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ
giới
Trong quý I/2003 chính phủ ban hành nghị định 15/NĐ-CP, trong đó có quy
định xử phạt đối với ngời tham gia giao thông không có BHTNDS chủ xe cơ giới,
dẫn tới sự bùng nổ nhu cầu mua BH của ngời dân. Do giấy chứng nhận BHTNDS
chủ xe cơ giới chỉ có hiệu lực một năm, câu hỏi đặt ra là sau khi thời hạn BH của
hợp đồng kết thúc, có bao nhiêu phần trăm khách hàng tái tục BH khi chiến dịch
lập lại trật tự kỷ cơng an toàn giao thông của cảnh sát giao thông đã chấm dứt. Vì
vậy, các DNBH luôn quan tâm và tìm cách tăng tỷ lệ tái tục HĐBH là vì:
- Các hợp đồng BHTNDS của chủ xe cơ giới đều có thời hạn 1 năm. Sau khi
HĐBH chấm dứt, các công ty BH muốn những khách hàng này tiếp tục tham gia
BH tại công ty mình. Đối với những công ty khác, những ngời này lại là khách

hàng tiềm năng mà họ cần tìm cách kéo về phía mình
Trong một thị trờng cạnh tranh, giữ đợc khách hàng cũ cũng quan trọng nh
thu hút khách hàng mới, đặc biệt khi thị trờng đã phát triển, tơng đối bão hoà, thị
phần của các công ty đã đợc phân định khá rõ ràng, việc mất một khách hàng cũ
đồng nghĩa với việc mất thị phần, uy tín của công ty bị tổn hại nên việc giữ khách
hàng cũ còn quan trọng hơn là thu hút khách hàng mới. Việc khách hàng cũ có
tiếp tục tham gia BH tại công ty hay không phản ánh khá rõ chất lợng dịch vụ và
uy tín của công ty.
- Việc giữ khách hàng đối với công ty BH không những giúp duy trì thị
phần mà còn giúp công ty tiết kiệm đợc các chi phí nh: chi phí phát hành hợp đồng
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Ngô Thị Lan Anh
mới, chi phí quảng cáo đồng thời củng cố và tăng c ờng vị thế của công ty. Tóm
lại, công ty thực hiện đợc mục tiêu: tăng trởng, hiệu quả và bền vững.
- Nếu duy trì tỷ lệ tái tục HĐBH ở mức cao sẽ góp phần nâng cao đợc nhận
thức và trách nhiệm của ngời tham gia BH đồng thời uy tín của DNBH cũng đợc
tăng lên đáng kể. Từ đó, làm cho bộ phận khai thác cũng dễ dàng hơn, góp phần
nâng cao năng suất lao động cho cả tập thể DNBH.
- Tăng doanh thu và lợi nhuận cho DNBH. Bởi một khi đã giữ đợc khách
hàng cũ và lôi kéo thêm đợc nhiều khách hàng mới nhờ những chính sách u đãi
trong công tác tái tục không chỉ góp phần tăng doanh thu phí BH mà còn tiết kiệm
đợc rất nhiều khoản chi ( chi khai thác, chi phát hành hợp đồng, chi quảng cáo )
do đó sẽ làm gia tăng mức lợi nhuận mà DNBH thu đợc.
4. Tác dụng của tái tục nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ
giới
Tái tục HĐ BHTNDS chủ xe cơ giới có tác dụng rất thiết thực:
- Tái tục HĐBH sẽ tránh đợc rủi ro trong khoảng thời gian không liên tục
giữa hai năm, bởi vì hợp đồng một khi đợc tự động tái tục sẽ không gây lỗ hổng
giai đoạn trớc và thời kỳ mới tiếp theo.
- Giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và tiền của bởi tái tục hợp đồng khách

hàng không phải tìm kiếm các thông tin về DNBH để tham gia BH một lần nữa.
- Đảm bảo quyền lợi cho khách hàng vì, xét về mặt rủi ro, trờng hợp tái tục
hợp đồng có thể đợc coi tơng tự nh trờng hợp khách hàng tham gia BH với thời
hạn BH dài hơn (bằng tổng thời hạn BH của hợp đồng cũ và các hợp đồng tái tục).
- Phơng thức này cho phép ngời tham gia BH từ chối tiếp tục hợp đồng vào
thời điểm tròn năm hợp đồng với điều kiện phải tuân thủ một số hình thức và thời
gian theo luật định. Nhìn chung các bên tham gia hợp đồng phải thông báo cho
nhau ý định không muốn tái tục qua th bảo đảm gửi ít nhất 1 tháng, trớc ngày hợp
đồng tròn 1 năm. Thời hạn này đôi khi nhiều hơn để làm sao cho ngời tham gia
BH có đủ thời gian để tìm đợc một ngời BH mới.
- Giúp công ty BH duy trì thị phần và giúp công ty tiết kiệm chi phí bởi
công ty BH không phải phát hành hợp đồng mới mà chỉ cần gửi thông báo, đơn
giản về kỳ hạn hợp đồng và số phí BH cần nộp cho năm BH tiếp theo.
5. Thủ tục tái tục nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới
Hệ thống tái tục hợp đồng sẽ ghi lại ngày tái tục tiếp theo. Khoảng bốn tuần
trớc ngày tái tục hợp đồng chính thức, trung gian BH cần kiểm tra lại để đảm bảo
Bộ môn Kinh tế Bảo hiểm Trờng Đại học Kinh tế quốc dân