Tài liệu kien truc champa

T×m hiÓu:
T×m hiÓu:
Nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc cña ng­êi
Nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc cña ng­êi
Ch¨mpa
Ch¨mpa

Danh s¸ch nhãm:
•
NguyÔn Thu Hµ
•
Hµ ViÖt TiÕn
•
§oµn Duy Tïng
•
NguyÔn Thu Th¶o
•
NguyÔn Ph­¬ng Thuý
•
Vò TuÊn Anh

Giới thiệu chung về văn hoá
Chămpa

Trên cơ sở của
nền văn hoá sa
huỳnh, ở khu vực
đồng bằng miền
trung và nam
Trung Bộ ngày

nay đã hình
thành quốc gia cổ
Chăm Pa


Văn hoá Chămpa
chịu ảnh hưởng của
văn hoá ấn Độ và
Campuchia đã phát
triển rực rỡ với
những đỉnh cao nghệ
thuật là phong cách
Đông Dương và Mỹ
Sơn a1.

Các công trình điêu
khắc lớn, đặc biệt là
các hiện vật cũ vẫn
còn tồn tại cho đến
ngày nay cho thấy
ảnh hưởng của ấn
giáo v Phật giáo là
hai tôn giáo chính
của vương quốc
Chămpa xưa.

Phong c¸ch nghÖ thuËt trong c¸c th¸p
Ch¨m
•
Kiến trúc Chăm Pa đươc

phân tích qua các tháp
Chăm thờ các vị thần Ấn
Độ giáo và các phật giáo
thời Indrapura. Về phong
cách kiến trúc điêu khắc
các tháp được các nhà
nghiên cứu thường chia ra
làm nhiều thời kỳ, mỗi một
thời kỳ có những thay đổi
khác nhau, dấu dấn riêng
biệt của người Chăm là kỹ
thuật làm gạch kết dính để
xây tháp và chạm trổ trên
đá.

§Æc tr­ng cña c¸c ng«i
th¸p Ch¨mpa
•
- M i ngôi tháp đ u đ c xây b ng g ch ho c ch y u b ng g ch. ọ ề ượ ằ ạ ặ ủ ế ằ ạ
G ch có màu đ h ng, đ s m, đ c nung tr c v i đ x p cao, ạ ỏ ồ ỏ ẫ ượ ướ ớ ộ ố
đ c xây không có m ch v a và có th có điêu kh c tr c ti p trên ượ ạ ữ ể ắ ự ế
g ch.ạ
- Có chi u cao l n h n vài ba l n so v i chi u ngang thân tháp. T ề ớ ơ ầ ớ ề ỷ
l các ph n c a tháp có tính nhân b n, nghĩa là nó đ c xu t phát ệ ầ ủ ả ượ ấ
t con ng i.ừ ườ
- Tháp có ph n ng n đ c thu nh d n ho c gi t c p.ầ ọ ượ ỏ ầ ặ ậ ấ
- Các trang trí ki n trúc, điêu kh c có tính nh p đi u, tính l p l i và ế ắ ị ệ ặ ạ
đ ng d ng, đăng đ i.ồ ạ ố
- Đa ph n các tháp có c a quay ra h ng Đông, các phía còn l i là ầ ử ướ ạ
c a gi , đ c b trí đăng đ i v i c a chính.ử ả ượ ố ố ớ ử

- Trong tháp theo nguyên m u có th th n Siva, bi u tr ng là b ẫ ờ ầ ể ư ộ
ng u t ng Yoni và Linga đ c làm b ng sa th ch.ẫ ượ ượ ằ ạ
- Tháp th ng đ c đ t t i các v trí thoáng, gò đ i cao, không ườ ượ ặ ạ ị ồ
g n ch ng i dân sinh s ng. ầ ỗ ườ ố

C¸c c«ng ®o¹n x©y dùng th¸p
•
Chuẩn bị chất kết dính.
Đúc gạch theo khuôn đã
định sẵn.
Nhúng gạch vào chất kết
dính.
Xếp gạch theo mô hình
tháp.
Lấp đất xung quanh tháp.
Nung tháp.
Gạt đất ra để làm dàn giáo
trang trí và điêu khắc.
Gọt dũa và hoàn chỉnh toàn
bộ khối tháp

Gía trị của các đền tháp
Chămpa

Cỏc n thỏp Champa phn ỏnh y v
chõn thc hon cnh vn hoỏ Champa t
nhng giai on u tip thu nhng nh
hng ca vn húa n cho n nhng giai
on thớch nghi. Tip bin v tri dy mnh
m tớnh bn a v s giao lu thng xuyờn

v mt vn húa bờn cnh cỏc mt kinh t -
chớnh tr vi cỏc dõn tc lin k.
Giỏ tr ngh thut ca cỏc hỡnh trang trớ ngoi
vic giỳp cho cỏc n thỏp p hn, cũn cú ý
ngha vn húa c bit, giỳp cho vic nghiờn
cu sõu hn v niờn i, phong cỏch v chc
nng ca cỏc n thỏp.

•
Có th nói, hình nh c a nh ng ể ả ủ ữ
ngôi tháp c kính t bao đ i ổ ừ ờ
nay đã tr thành bi u t ng ở ể ượ
thiêng liêng và đ m đà b n s c ậ ả ắ
văn hóa Champa huy n tho i. ề ạ Ở
Phan Thi t có tháp Po Sah ế
In , Phan Rang có tháp Po ư
Klong Garai, Nha Trang có tháp
Ponagar thì Tuy Hòa thành ph ố
duyên h i nhó bé c a t nh Phú ả ủ ỉ
Yên l i n i ti ng v i c nh s c ạ ổ ế ớ ả ắ
tr tình và hùng vĩ n i tháp ữ ơ
Nh nạ .

• Tháp Champa, là m t d ng ộ ạ
công trình thu c th lo i ộ ể ạ
ki n trúc đ n tháp ế ề
Champa, thu c ki n trúc ộ ế
tôn giáo tín ng ng c a ưỡ ủ
dân t c Chàm (còn g i là ộ ọ
dân t c Chăm, sinh s ng ộ ố ở

mi n Nam Trung B Vi t ề ộ ệ
Nam ngày nay. Có th ể
th y v trí phân b các ấ ị ố
đ n tháp là nh ng n i ề ữ ơ
t ng là n i c a ng i ừ ơ ở ủ ườ
Champa, xa h n n a còn ơ ữ
có nh ng ngôi tháp có th ữ ể
coi là tháp Champa trên
đ t n c Camphuchia nh ấ ướ ư
tháp Damray Krap
Th¸p Ch¨mpa huyÒn ¶o

Tháp Champa
• Ng c l i, nh ng y u ượ ạ ữ ế
t Java hay Khmer ố
cũng đ c th y trên ượ ấ
các tháp Champa nh ư
Kh ng M , H ng ở ươ ỹ ư
Thanh, D ng Long, ươ
hay có c nh ng ngôi ả ữ
tháp còn đ c ng i ượ ườ
Champa g i là "tháp ọ
Khmer" nh tháp ư
Champa Hoà Lai.

Tháp Champa
•
Không ch là “đ t võ tr i ỉ ấ ờ
văn”, Bình Đ nh còn là x ị ứ
s c a nh ng tháp ở ủ ữ

Champa. Nh ng tòa tháp ữ
hi n lên s ng đ ng d i ệ ố ộ ướ
góc nhìn c a đ c gi ủ ộ ả
Hoàng Tu n.ấ
• Hi n nay Bình Đ nh có ệ ở ị
đ n 8 c m tháp và n m ế ụ ằ ở
các huy n xung quanh ệ
kinh thành Đ Bàn x a ồ ư
nh : Phù Cát, Tuy ư
Ph c, An Nh n, Tây ướ ơ
S n và TP Quy Nh n.ơ ơ

•
N u xu t phát t Quy ế ấ ừ
Nh n, ta s g p Tháp Đôi ơ ẽ ặ
ngay trong lòng thành ph , ố
bên b đ m Th N i. S ờ ầ ị ạ ở
dĩ g i tên nh v y vì có ọ ư ậ
hai tháp đ ng cánh nhau, ứ
s ng s ng gi a tr i xanh, ừ ữ ữ ờ
nh ng i ta “có c p, có ư ườ ặ
đôi”. Cách Quy Nh n ơ
kho ng 30 km, thu c đ a ả ộ ị
ph n huy n Tuy Ph c, ậ ệ ướ
sát ngã ba qu c l 19 và ố ộ
qu c l 1, b n đ n thăm ố ộ ạ ế
qu n th tháp Bánh Ít, ầ ể
g m 4 tháp l n nh đ c ồ ớ ỏ ượ
xây trên m t ng n núi, soi ộ ọ
bóng xu ng dòng sông Kôn ố

•
Ở tháp Bánh Ít, ta s th y ẽ ấ
đ c nh ng ki n trúc ượ ữ ế
duyên dáng c a tháp, đ c ủ ặ
bi t là tháp có hình yên ệ
ng a. N u ti p t c đi ra ự ế ế ụ
h ng b c, du khách s ướ ắ ẽ
g p tháp Phú L c và tháp ặ ố
Cánh Tiên, hai ng n tháp ọ
này cũng đ c xây trên ượ
nh ng ng n đ i cao, vì v y ữ ọ ồ ậ
đi ngang qu c l 1 b n đ u ố ộ ạ ề
nhìn th y. Tháp Cánh Tiên ấ
n m trong khuôn viên thành ằ
Đ Bàn, và theo m t s tài ồ ộ ố
li u nghiên c u là quà t ng ệ ứ ặ
c a vua Ch Mân xây t ng ủ ế ặ
cho hoàng h u công chúa ậ
Huy n Trân c a Đ i Vi t.ề ủ ạ ệ

•
N u ta đ n tham quan tháp ế ế
vào nh ng bu i chi u, nhìn ữ ổ ề
t xa, các góc mái c a tháp ừ ủ
nh ng đôi cánh c a các cô ữ ủ
tiên nh y múa trong s c đ ả ắ ỏ
hoàng hôn. Ti p t c đi v ế ụ ề
phía bi n b n s b t g p ể ạ ẽ ắ ặ
tháp Bình Lâm (nay thu c ộ

huy n Tuy Ph c) và m t ệ ướ ộ
tháp ch a đ c khám phá ư ượ
trên núi Bà (Phù Cát, Bình
Đ nh). T tháp Bánh Ít theo ị ừ
qu c l 19 lên Tây S n, ố ộ ơ
b n s đ c chiêm ng ng ạ ẽ ượ ưỡ
tháp Th Thi n bên này ủ ệ ở
và Tháp D ng Long bên ươ ở
kia sông Kôn. Và hình nh ư
các tháp Champa đ u đ c ề ượ
xây d ng bên nh ng dòng ự ữ
sông.
B n b v i th i gian ề ỉ ớ ờ

G ch xây thápạ .

Th¸p Chµm
• Tháp Chàm là m t kh i ộ ố
ki n trúc xây d ng b ng ế ự ằ
g ch nung màu đ s m ạ ỏ ẫ
l y t đ t đ a ph ng, ấ ừ ấ ị ươ
phía trên m r ng và thon ở ộ
vút hình bông hoa. M t ặ
b ng tháp đa s là hình ằ ố
vuông có không gian bên
trong ch t h p th ng có ậ ẹ ườ
c a duy nh t m v ử ấ ở ề
h ng Đông (h ng M t ướ ướ ặ
Tr i m c). Tr n đ c ờ ọ ầ ượ
c u t o vòm cu n, trong ấ ạ ố

lòng tháp đ t m t b th ặ ộ ệ ờ
th n b ng đá. Ngh ầ ằ ệ
thu t ch m kh c, đ o ậ ạ ắ ẽ
g t công phu hình hoa lá, ọ
chim muông, vũ n , th n ữ ầ
thánh th hi n trên m t ể ệ ặ
t ng ngoài c a tháp. ườ ủ
Các viên g ch liên k t v i ạ ế ớ
nhau r t r n ch c, b n ấ ắ ắ ề
v ng t i hàng ch c th ữ ớ ụ ế
k .ỷ

Tháp Chàm Pôshan ư

Mét sè th¸p Ch¨m næi tiÕng
Tháp B ng An, Đi n Bàn, Qu ng Namằ ệ ả