skkn một số biện pháp nâng cao chát lượng giáo phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Sinh thời Bác Hồ kính u đã từng nói: “Muốn làm việc được tốt, lao
động được giỏi phải có sức khỏe mà muốn có sức khỏe phải luyện tập thể dục
thể thao, muốn có xã hội mạnh khỏe thì từng con người phải mạnh khỏe”.
Đảng và nhà nước ta rất quan tâm trong vấn đề vị trí của giáo dục mầm
non trong chiến lược: “Phát triển nguồn lực con người”. Đây là bậc học xây
dựng nền móng đầu tiên cho sự nghiệp giáo dục, nền móng ấy giúp cho một thế
hệ mầm non có tâm thế vững chắc để bước vào trường phổ thông. Mục tiêu của
giáo dục Mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm
mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp
một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm lý, năng lực và
phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa
tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở
các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.
Trong chương trình giáo dục mầm non, lĩnh vực giáo dục phát triển vận
động là một trong những nội dung quan trọng giúp trẻ phát triển thể chất; nội
dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ không chỉ đơn thuần là dạy trẻ múa
hay dạy vận động mà nó cịn giúp trẻ phát triển các cơ, xương, khớp, sự khéo
léo, dẻo dai...Trẻ được vận động một cách phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho
sự phát triển của hệ thần kinh, giúp cho quá trình cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư
duy phát triển tốt; đồng thời củng cố cho trẻ những kiến thức về sự vật hiện
tượng xung quanh. Thông qua hoạt động phát triển vận động sẽ giúp trẻ có tinh
thần tập thể, biết đồn kết giúp đỡ lẫn nhau...
Trẻ em ở lứa tuổi mầm non là thời kỳ quan trọng nhất để thực hiện các
hoạt động phát triển thể chất, việc luyện tập các động tác vận động, khả năng
giữ thăng bằng, sự phối hợp các giác quan và vận động giữa các cơ với nhau là
1

rất quan trọng; nó giúp trẻ hồn thiện các mặt nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, kĩ
năng xã hội và thẩm mỹ.
Trong quá trình thực hiện giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong
chương trình giáo dục mầm non, tôi luôn trú trọng đến tổ chức các hoạt động
giáo dục phát triển vận động cho trẻ, song trong quá trình thực hiện tơi nhận
thấy nội dung phát triển vận động có bài cịn chưa phù hợp, phương pháp tổ
chức cịn chưa linh hoạt, hình thức tổ chức chưa phong phú, đồ dùng phục vụ
cho phát triển vận động chưa đầy đủ còn đơn điệu. Một số phụ huynh chưa hiểu
biết được vai trò của việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ nên chưa tích cực
phối hợp với giáo viên cùng thực hiện.
Từ những hạn chế trên, tôi mạnh dạn trọn đề tài “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở
Trường mầm non Kim Long” để nghiên cứu và áp dụng thử nghiệm, nhằm
nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động giáo dục vận động cho trẻ, đồng thời
nâng cao nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục
phát triển vận động đối với trẻ mầm non.
2. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở Trường mầm non Kim Long”
3. Tác giả sáng kiến
Họ và tên: Đào Thị Thu Trang
Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Mầm non Kim Long, huyện Tam
Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
Số điện thoại: 0979.592.399
- Email:
4. Chủ đầu tư ra sáng kiến
Họ và tên: Đào Thị Thu Trang
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trường Mầm non Kim Long, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
2

5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
5.1. Lĩnh vực áp dụng của sáng kiến: Lĩnh vực phát triển thể chất thông
qua hoạt động dạy trẻ phát triển vận động lớp 5 - 6 tuổi ở trường Mầm non Kim
Long, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
5.2. Vấn đề mà sáng kiến giải quyết
Vấn đề cần giải quyết trong sáng kiến: Đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên
nhân mặt mạnh, mặt yếu. Dựa trên cơ sở phân tích thực trạng để tìm ra biện
pháp hữu hiệu nhất và phù hợp để phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm
non Kim Long
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu
Từ ngày 06 tháng 09 năm 2018 đến tháng 02 năm 2019. Các biện pháp
được áp dụng trong thực tiễn giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại trường mầm non Kim Long huyện
Tam Dương
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1. Về nội dung của sáng kiến
7.1.1. Cơ sở lý luận
7.1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
Trong chương trình Giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số:
17/2009TT-BGD&ĐT ngày 25/7/ 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
đã nêu rõ: Mục tiêu chung của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể
chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách
con người, phát triển những chức năng tâm lý, năng lực, phẩm chất mang tính
nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, làm tiền đề cho sự
phát triển tốt hơn trong giai đoạn tiếp theo.
Giáo dục phát triển vận động là một trong nhiệm vụ của giáo dục thể chất
nhằm góp phần phát triển tồn diện cho trẻ mầm non.
3

Dưới góc độ sinh lí học, vận động là sự chuyển động của cơ thể con người
trong đó có sự tham gia của hệ xương và sự điều khiển của hệ thần kinh. Vận
động ( dù ở mức độ đơn giản hay phức tạp) là điều kiện cho sự phát triển cơ thể
con người ở nhiều mặt khác nhau. Dưới tác động của giáo dục, các hoạt động
nhằm phát triển cho trẻ được nghiên cứu, lựa chọn được tổ chức một cách khoa
học để đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.
Về mặt thể chất, giáo dục phát triển vận động góp phần tăng cường và bảo
vệ sức khỏe. Các bài tập vận động vừa sức giúp cơ thể trẻ thoải mái, phát triển
cơ thể một cách cân đối, toàn diện về trí tuệ và thể lực, yêu thích đối với các loại
vận động và hoạt động tập thể, cộng đồng, kích thích hoạt động của các hệ cơ
quan bên trong như hệ tuần hồn, hệ thần kinh, hệ hơ hấp, hệ tiêu hóa... Đặc biệt
khi trẻ luyện tập với các yếu tố tự nhiên như ánh sáng mặt trời, nước, khơng
khí... khơng chỉ tăng cường hiệu quả luyện tập mà cịn giúp trẻ thích nghi tốt
hơn với mơi trường sống bên ngoài tăng cường sức đề kháng của cơ thể trẻ.
Về các kĩ năng vận động và tố chất vận động, giáo dục phát triển vận
động giúp hình thành và rèn luyện các kĩ năng vận động, đồng thời phát triển
các tố chất vận động như: Nhanh, mạnh, khéo léo, bền bỉ, khỏe, dẻo, mà còn tạo
cho trẻ hứng thú góp phần phát triển tồn diện cho trẻ.
Dựa vào mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và yêu cầu cần đạt của lứa
tuổi mẫu giáo nói riêng về nhận thức, ngôn ngữ, đặc biệt là thể lực và các nhu
cầu của trẻ, tơi đã tìm hiểu và đưa ra một số biện pháp, nhằm phát triển tính tích
cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ. Đây là một việc cần thiết vì nó
mang lại cho trẻ niềm vui, sự tự tin, mạnh dạn và có một sức khỏe tốt để tham
gia vào các hoạt động trong gia đình, nhà trường và xã hội.
Khi đến trường, trẻ cần được học các kĩ năng vận động như đi, chạy, nhảy,
bị, tung bắt, ném… Các hoạt động này khơng những được học trong các giờ vận
động cơ bản mà còn phải được vận động trong nhiều khung giờ khác nhau như:
Thể dục sáng, hoạt động ngoài trời, chơi trong góc, chơi với các dụng cụ thể

4


dục, đồ chơi ngoài sân trường, tham gia vào các trò chơi vận động, trò chơi dân
gian...
Việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non đã được
thực hiện thường xuyên. Nhưng trên thực tế trong trường mầm non nói chung và
lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi nói riêng việc cho trẻ hoạt động phát triển vận động cịn
khơ khan cứng nhắc, cịn chưa linh hoạt khi lồng ghép các hoạt động khác vào
hoạt động vận động, đồ dùng đồ chơi cịn đơn điệu, khó thu hút trẻ dẫn đến trẻ
nhàm chán. Một số giáo viên chưa tích cực linh hoạt sáng tạo vẫn cịn mang tính
chất đơn điệu, cứng nhắc, gị bó vì ở lứa tuổi này trẻ “ Học mà chơi chơi mà
học”, hình thức tổ chức chưa sáng tạo hấp dẫn, dẫn đến hoạt động chưa đạt hiệu
quả cao, trẻ chưa hứng thú tham gia vào các hoạt động.
7.1.1.2. Đặc điểm phát triển và khả năng vận động của trẻ mẫu giáo 5 – 6
tuổi
Trong cơng tác ni dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, thì việc tổ chức các
hoạt động giáo dục trẻ ở mọi lúc mọi nơi đều phải dựa vào đặc điểm phát triển
tâm, sinh lí của trẻ. Là giáo viên mầm non nắm vững được những đặc điểm phát
triển của trẻ, từ đó xây dựng một kế hoạch khoa học, thực hiện tốt công tác giáo
dục mầm non nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển vận động cho trẻ
mẫu giáo.
Khi ở độ tuổi này trẻ đã có thể thực hiện động tác đứng trên 1 chân, trên
các ngón chân, ngồi ra cịn có thể quay vịng, đi lùi hay lộn một vòng trên
giường. hoặc làm các động tác phức tạp hơn như chơi đá cầu, nhảy dây, leo trèo,
lộn xà đơn… Các ngón tay của trẻ 5 tuổi khơng những có thể hoạt động tự do,
mà động tác cịn nhanh nhẹn và hồn chỉnh hơn, nên có thể cầm bút để viết hoặc
vẽ, đồng thời cịn thực hiện nhiều động tác mới và tinh tế hơn. Vận động của trẻ
giai đoạn này đã hoàn thiện. Trẻ từ 5 – 6 tuổi trở đi đã có thể vận động toàn
thân.

Các kỹ năng vận động nặng và nhẹ của trẻ đang tiến bộ rõ rệt, tạo ra
khoảng thời gian tuyệt vời để trẻ bộc lộ mình thơng qua các hoạt động yêu cầu
5


sự phối hợp cơ thể phức tạp hơn, như bơi lội, nhào lộn, chạy vượt chướng ngại
vật, đạp xe.
Cơ thể trẻ phát triển hài hòa, cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, linh hoạt.
Trẻ thực hiện tốt các kiểu đi như: Đi trong đường hẹp dài. Đi thay đổi tốc độ
theo hiệu lệnh.
Chạy thay đổi tốc độ theo hiệu lệnh, Đi theo đường dích dắc (3 - 4 vật làm
chuẩn), Ném xa bằng một tay, Ném xa bằng hai tay, Ném trúng đích nằm ngang,
Ném trúng đích thẳng đứng, Bị trườn theo hướng thẳng, theo đường dích dắc...
Có thể dùng kéo để cắt một đường thẳng...
7.1.1.3. Nội dung phát triển thể chất của trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi
Các nội dung bao gồm:
a. Tập các động tác phát triển các nhóm cơ và hơ hấp
- Hơ hấp tập hít vào, thở ra.
- Tay: Giơ cao, đưa ra phía trước, đưa sang ngang, đưa ra sau kết hợp với
vẫy bàn tay, quay cổ tay, kiễng chân...
+ Co duỗi từng tay, kết hợp kiễng chân. Hai tay đánh xuay tròn trước
ngực, đưa lên cao.
+ Lưng, bụng, lườn: Người ngửa ra sau kết hợp tay giơ lên cao, chân bước
sang phải, sang trái.
+ Quay sang trái, sang phải kết hợp tay chống hông hoặc hai tay đưa
ngang, chân bước sang phải, sang trái.
+ Nghiêng người sang hai bên, kết hợp tay chống hông, chân bước sang
phải, sang trái.
- Chân: Đưa ra phía trước, đưa sang ngang, đưa về phía sau.
+ Nhảy lên đưa hai chân sang ngang, đưa về phía trước, một chân về sau.

b. Tập luyện các kỹ năng vận động cơ bản và phát triển các tố chất trong
vận động
- Đi và chạy:
6


+ Đi bằng mép ngoài bàn chân, đi khụy gối.
+ Đi trên dây (dây đặt trên sàn), đi trên ván kê đốc.
+ Đi nối bàn chân tiến lùi.
+ Đi, chạy thay đổi tốc độ, hướng, dích dắc theo hiệu lệnh.
+ Chạy 18m trong khoảng 10 giây.
+ Chạy chậm khoảng 100 – 120 m.
- Bò, trườn, trèo:
+ Bò bằng bàn tay, bàn chân 4m – 5 m.
+ Bị zích zắc qua 7 điểm.
+ Bò chui qua ống dài 1,5m x 0,6m.
+ Trèo kết hợp trèo qua ghế dài 1,5m x 30cm.
+ Trèo lên xuống 7 gióng thang.
- Tung, ném, bắt:
+ Tung bóng lên cao và bắt.
+ Tung đập bóng tại chỗ.
+ Đi và đập bóng.
+ Ném xa bằng một tay, hai tay.
+ Ném trúng đích bằng 1 tay, 2 tay.
+ Chuyền, bắt bóng qua đầu qua chân.
- Bật nhảy:
+ Bật liên tục vào vòng.
+ Bật xa 40 - 50cm.
+ Bật nhảy từ trên cao xuống (40 – 45 cm).
+ Bật tách chân, khép chân qua 7 ô.

+ Bật qua vật cản 15 – 20 cm.
+ Nhảy lò cò 5m.
7


c. Tập các cử động của bàn tay, ngón tay và phối hợp tay mắt và sử dụng
một số đồ dùng, dụng cụ
- Các loại cử động của bàn tay, ngón tay và cổ tay.
- Bẻ, nắm.
- Lắp ráp.
- Xé, cắt đường vịng cung.
- Tơ, đồ theo nét.
- Cài, cởi cúc khóa áo, xâu, luồn, buộc dây.
Chuyên đề Phát triển vận động là một trong những chuyên đề trọng tâm
trong năm học này, luôn được xã hội quan tâm, cho nên cùng với việc lựa chọn
giáo dục cho trẻ mầm non bằng cách “ Học bằng chơi, chơi mà học” theo quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm, mỗi giáo viên phải linh hoạt trong quá trình tổ chức
các hoạt động nhằm phát huy tính tích cực của trẻ chắc chắn rằng hiệu quả giáo
dục sẽ cao hơn rất nhiều.
Nội dung giáo dục phát triển vận động được thực hiện qua tất cả các hoạt
động trong ngày, nhất là giờ thể dục sáng, các bài tập vận động cơ bản, các trò
chơi vận động, trò chơi dân gian, buổi dạo chơi ngoài trời… Nội dung giáo dục
phát triển vận động cho trẻ được tích hợp phù hợp vào hoạt động và đảm bảo
nguyên tắc đồng tâm từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp đặc điểm
lứa tuổi của trẻ. Các hoạt động phải gần gũi không xa lạ gắn với thực tế của nhà
trường, đảm bảo tính tự nhiên, nhẹ nhàng.
7.1.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
7.1.2.1. Thuận lợi
Trường Mầm non Kim Long huyện Tam Dương luôn nhận được sự quan
tâm của sở, phòng giáo dục và địa phương đã tạo điều kiện tốt về trang thiết bị,

cơ sở vật chất để nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, có đội ngũ giáo
viên trẻ, yêu nghề, mến trẻ, đồn kết, ln sẵn sàng giúp đỡ hỗ trợ nhau về mọi
mặt.
8


Những năm gần đây, nhà trường luôn luôn quan tâm đến chất lượng ni
dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, hàng tháng đều lên kế hoạch và chương trình
cụ thể, chi tiết, đầy đủ đảm bảo việc dạy của giáo viên và việc học của trẻ theo
đúng các chủ đề và đặc biệt chú trọng đến các chuyên đề trọng tâm, trong đó có
chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong
trường mầm non”. Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên được học tập để nâng
cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ, được dự các buổi chuyên đề của trường, dự
giờ đồng nghiệp giúp cho tôi học tập được một số kinh nghiệm trong phương
pháp giảng dạy hoạt động Thể chất.
Các bậc phụ huynh ln quan tâm và mong muốn con em mình vui vẻ, có
một cơ thể khoẻ mạnh, cường tráng, yêu thích các hoạt động thể dục thể thao...
Đa số phụ huynh đều ý thức được tầm quan trọng của bậc học mầm non đối với
sự phát triển của trẻ. Vì thế sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giữa giáo
viên chủ nhiệm lớp với phụ huynh rất thuận lợi và hài hịa. Trẻ khơng chỉ được
học, được chơi ở Trường mầm non mà còn được giáo dục một cách có khoa học
khi về nhà.
7.1.2.2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên, bản thân tơi thấy vẫn cịn một số khó khăn sau:
Về cơ sở vật chất đã được nhà trường quan tâm đáp ứng nhu cầu đồ dùng
đồ chơi. Tuy vậy một số đồ dùng phục vụ hoạt động thể dục còn nhiều hạn chế,
chưa đầy đủ, chưa phong phú.
Nhà trường chưa có phịng tập thể chất cho trẻ tập vào những hôm nắng to,
trời mưa.
Trẻ chưa thực sự mạnh dạn, thiếu tự tin khi tham gia vào các hoạt động,

khả năng thực hiện hoạt động phát triển vận động còn hạn chế.
Nhận thức của một số phụ huynh về môn giáo dục thể chất không quan
trọng mà chỉ là một môn phụ không cần quan tâm.
7.1.2.3. Thực trạng
9


* Về điều kiện cơ sở vật chất
Lớp học diện tích chưa đảm bảo theo quy định, nhà trường chưa có phịng
thể chất cho trẻ nên những hơm trời nắng hoặc trời mưa khơng có nơi tập chung
cho trẻ tham gia vào các hoạt động vận động, Đồ dùng phục vụ chủ đề còn
thiếu, một số đồ dùng được đầu tư chưa phù hợp với lứa tuổi, những đồ dùng đã
dược đầu tư màu sắc còn chưa đẹp nên chưa thu hút được trẻ.
* Về giáo viên
Bản thân tôi đã chú trọng đến việc phát triển vận động cho trẻ trong
trường mầm non, đặc biệt là trong hoạt động dạy phát triển vận động; nắm chắc
nội dung, phương pháp đặc trưng, song chưa có nhiều đổi mới, sáng tạo linh
hoạt trong dạy vận động cho trẻ. Hình thức tổ chức hoạt động chỉ chú ý đến tổ
chức trên tiết học, chưa chú ý đến rèn phát triển vận động cho trẻ ngoài tiết học,
chưa chú ý đến việc sưu tầm đồ dùng tự tạo cho trẻ tham gia hoạt động ngồi
trời. Chưa phát huy tính lấy trẻ làm trung tâm.
* Về phụ huynh
Có nhiều phụ huynh của lớp chưa hiểu được tầm quan trọng của việc rèn
trẻ trong hoạt động phát triển vận động khi ở nhà. Đa số phụ huynh làm nghề
nông, bận công việc ruộng đồng nhiều nên thời gian trò chuyện với trẻ, rèn
luyện vận động cho trẻ cịn hạn chế..
* Về trẻ
Lớp có 26 cháu, các cháu cùng một độ tuổi, sức khỏe tốt, đi học đều, tỷ lệ
chuyên cần đạt 97%.. Số trẻ thấp còi 1 cháu.
Còn một số cháu chưa thực sự mạnh dạn, thiếu tự tin khi tham gia vào các

hoạt động, khả năng thực hiện hoạt động phát triển vận động còn hạn chế.
Dựa vào thực trạng trên tôi tiến hành khảo sát học sinh ngay đầu năm học
được thể hiện qua bảng thực trạng sau:
STT

Nội dung khảo sát

Kết quả khảo sát trên trẻ

10


Số

Đạt

%

lượng
1

Trẻ hứng thú tích cực tham

Chưa

%

đạt

26

22/26

85%

4/26

15%

gia hoạt động
2
3

Kỹ năng

Vận động thô

26

21/26

81%

5/26

19%

vận động

Vận động tinh

26

21/26

81%

5/26

19%

Sức khỏe

Cân Nặng

26

26/26

100%

0

0

Chiều cao

26

25/26

96%

1/26

4%

Nhận xét chung:
Qua bảng khảo sát các nội dung trên đầu năm học cho thấy, tỷ lệ trẻ hứng
thú tham gia vào hoạt động chưa cao; Việc thực hiện các kĩ năng vận động tinh
và vận động thơ cịn thấp, trẻ chưa mạnh dạn, chưa tự tin khi tham gia vào hoạt
động. Từ kết quả trên tôi luôn băn khoăn trăn trở làm thế nào để nâng cao được
chất lượng giáo dục và phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi ở lớp do tôi phụ
trách.
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến
Để khắc phục tình trạng trên, tơi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau,
bước đầu đã thu được một số kết quả đáng kể. Song trong quá trình thực hiện vẫn
khơng tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Kính mong sự giúp đỡ và góp ý chân
thành của Hội đồng khoa học Nhà trường, Hội đồng thi đua cấp trên, cùng bạn bè
đồng nghiệp để đề tài của tơi được hồn thiện và áp dụng có hiệu quả hơn.
7.2.1. Biện pháp 1: “Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động phát triển vận
động cho trẻ”
Kế hoạch là một phần rất quan trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến chất
lượng tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ; kế hoạch đặt ra phù
hợp với tình hình thực tế và đặc điểm nhận thức của trẻ, phát huy lấy trẻ làm
trung tâm thì chất lượng hoạt động của trẻ sẽ đạt hiệu quả cao. Chính vì vậy tôi
căn cứ vào đặc điểm nhận thức và khả năng của trẻ lớp mình để lựa chọn các bài
tập phát triển vận động cho trẻ phù hợp với từng chủ đề giáo dục theo nguyên
11

tắc từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Sau khi hồn thành kế hoạch, tơi
tham khảo ý kiến của các thành viên trong tổ và xin ý kiến của Tổ trưởng, Ban
giám hiệu, sau đó điều chỉnh và thực hiện.
Để đạt được mục tiêu kế hoạch chủ đề đặt ra, tôi đặc biệt quan tâm đến kế
hoạch hoạt động ngày. Khi thiết kế hoạt động ngày, tôi căn cứ vào bài tập vận
động cơ bản, lựa chọn trò chơi phù hợp để xác định mục tiêu bài học, đồ dùng
học liệu cần chuẩn bị, phương pháp tổ chức tiết học, cách chơi của trò chơi vận
động sao cho trẻ dễ hiểu, dễ tiếp thu. .
7.2.2. Biện pháp 2: “Trang bị đầy đủ cơ sở vật chất; cung cấp dụng cụ,
phục vụ trẻ vận động và sử dụng hiệu quả đồ dùng dụng cụ trong các hoạt động
phát triển vận động cho trẻ”
Sử dụng đồ dùng trực quan là một biện pháp vô cùng quan trọng trong
hoạt động giáo dục thể chất đối với trẻ. Có đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn sẽ
làm cho hoạt động của trẻ thêm sinh động, làm cho trẻ hứng thú hơn nên đạt kết
quả cao hơn. Vì vậy, tơi đã tham mưu với ban giám hiệu nhà trường đầu tư,
trang bị bổ sung đầy đủ những đồ dùng, dụng cụ còn thiếu như cột ném bóng,
thang leo, ghế thể dục... đồng thời tơi tích cực tìm kiếm những phế liệu như lốp
xe làm cổng chui, xích đu, gỗ và vành nón làm cột ném bóng, ống nước cắt
cuốn giấy màu làm gậy, vành nón bỏ cuốn giấy màu làm vịng, vải vụn làm nơ,
vổ ốc chơi ô ăn quan, và chơi cắp cua bỏ giỏ…. để cho trẻ hoạt động, trẻ rất
hứng thú và thích tham gia các hoạt động. Việc lựa chọn đồ dùng dụng cụ tập
luyện cho trẻ rất quan trọng đây là việc làm thường xuyên của người giáo viên
phải quan tâm.
Tôi đã sử dụng đồ dùng, dụng cụ phù hợp trong từng vận động. Với giờ
thể dục sáng, tôi thường xuyên thay đổi đồ dùng cho trẻ theo tuần: khi thì sử
dụng vịng thể dục, khi thì gậy thể dục, nơ, cờ, vòng…sử dụng các đồ dùng này
phù hợp với nội dung bài học…và chủ đề đang thực hiện, hay khi chuẩn bị đồ
dùng cho trẻ vận động cơ bản tơi có thể trang trí các đồ dùng học tập như cổng
thể dục, tạo các đường hẹp bằng các dây hoa thanh nhựa… có màu sắc hấp dẫn

12


kích thích thu hút trẻ vào giờ hoạt động thể chất để đạt kết quả cao. Các loại đồ
dùng phục vụ học tập của trẻ được cô tạo ra luôn tn thủ ngun tắc, bền chắc,
khơng sắc nhọn, khơng có nguy cơ gây tai nạn cho trẻ, đảm bảo an toàn cho trẻ.
Việc sử dụng đồ dùng cho trẻ vận động phải đảm bảo an toàn, trước khi sử
dụng các đồ dùng, dụng cụ để luyện tập, tôi luôn quan tâm làm tốt công tác
chuẩn bị: kiểm tra dụng cụ trước khi cho trẻ luyện tập, kiểm tra độ chắc trước
khi cho trẻ sử dụng nếu thấy chưa chắc chắn có biện pháp sửa chữa ngay. Có kế
hoạch kiểm tra thường xuyên đồ dùng, đồ chơi trong lớp để đảm bảo tính an
tồn cho trẻ khi tham gia hoạt động.
7.2.3. Biện pháp 3: “Tạo môi trường cho trẻ phát triển vận động”
Tạo môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ là việc làm rất quan
trọng có ảnh hưởng rất lớn tới sự vận động của trẻ, vì thế tôi đã quan tâm tạo
môi trường cho trẻ vận động ở cả trong và ngồi lớp.
Đối với mơi trường trong lớp: Tơi tạo ra góc vận động, trong góc vận
động tơi trang bị các loại bóng, vịng, chai, gậy thể dục, nơ, hoa để trẻ được sử
dụng theo ý thích. Trong góc tạo hình, tơi trang bị các loại bút, kéo, giấy màu,
đất nặn…. để trẻ tham gia vẽ, nặn, cắt xé dán các sản phẩm của trẻ từ đó trẻ
được phát triển các vận động tinh, sự khéo léo của đôi bàn tay.

13


( Hình ảnh trẻ chơi góc tạo hình)
Mơi trường ngồi lớp học: Tôi đã cùng các cô giáo trong trường phối hợp
bố trí thời gian để thay đổi tạo quang cảnh sự phạm mới mẻ hấp dẫn; Sắp xếp đồ
chơi ngoài trời hợp lý để tạo khoảng trống của sân trường cho trẻ có khơng gian
tập thể dục, trẻ có địa điểm để tham gia các hoạt động phát triển thể chất. Tơi đã

tạo ra các bước chân, những vịng tròn để trẻ vừa đi vừa nhảy vào những ao tròn
như vậy sẽ giúp trẻ phát triển vận động đi, nhảy; hoặc dán những đường díc dắc
để trẻ đi trong đường hẹp. Tôi đã dùng những lốp xe bị hỏng, phun màu và bố trí
thành từng dãy để trẻ được bước trên các lốp xe như vậy trẻ rất hứng thú hoạt
động.
7.2.4. Biện pháp 4: “Trú trọng tổ chức cho trẻ vận động trong giờ hoạt
động chung”
Trong quá trình tổ chức dạy vận động, tôi luôn phối hợp linh hoạt các
phương pháp đặc trưng của bộ môn để thu hút trẻ tham gia hoạt động như: sử
dụng phương pháp đồ dùng trực quan, sử dụng phương pháp đàm thoại giảng
giải kết hợp với trình bày mẫu, …Tơi đặt trẻ vào trung tâm của quá trình dạy
14


học, chú ý đến khả năng nhận thức, khả năng vận động của từng cá nhân trẻ
để có phương pháp tác động phù hợp giúp trẻ phát triển vận động một cách
tốt nhất.
Tôi quan tâm đến khả năng của từng cá nhân trẻ, với trẻ có thể lực, sức
khoẻ tốt, tôi tạo cơ hội cho trẻ được vận động nhiều hơn, với trẻ thể lực kém,
tôi cho trẻ vận động phù hợp với khả năng và quan tâm tăng dần lượng vận
động cho trẻ để không làm cho trẻ mệt.
Với việc tổ chức hoạt động giáo dục thể chất như trên tôi thấy trẻ lớp tôi
học tốt hơn, hứng thú hơn và kiến thức, kỹ năng của trẻ được nâng lên rõ rệt.

(Hình ảnh trẻ tham gia tiết học “Trèo lên xuống thang”)

15


Tôi tạo các cơ hội để trẻ được tham gia hoạt động tập thể, hoạt động

nhóm để tăng tinh thần đồn kết, biết giúp đỡ lẫn nhau trong hoạt động.
Tơi ln đổi mới hình thức tổ chức giờ hoạt động chung như: tổ chức
dưới hình thức thi đua, dưới hình thức hội thi, tặng cờ, tăng hoa, tặng điểm để
làm cho trẻ hứng thú và tham gia vận động một cách tích cực.
7.2.5. Biện pháp 5: “Tận dụng các cơ hội để giúp trẻ phát triển vận
động”
- Trong giờ thể dục sáng:
Như chúng ta đã biết, tác dụng của thể dục buổi sáng thường xuyên đối
với trẻ em hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe, tăng cường tất
cả các q trình sinh lí trong cơ thể lại bị mệt mỏi, cho trẻ em sau khị ngủ dậy,
đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mầm non. Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục
đơn giản giúp trẻ tập hít thở sâu, điều hịa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi
chất và tuần hoàn trong cơ thể, giúp các khớp dây chẳng được mềm dẻo, linh
hoạt, đồng thời hỗ chợ cho trẻ những hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhip
nhàng, nhanh nhẹn, giảm động tác thừa, tạo cho trẻ tâm trạng thỏa mải, vui tươi
đón ngày hoạt động mới. Tập luyện thường xuyên như vậy, cơ thể của trẻ nâng
cao hoạt động của các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng
vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng đắn.
Vì vậy, tôi cho trẻ tập thể dục sáng hàng ngày vào một thời gian nhất định
sau giờ đón trẻ . Thời gian tập khoảng 10 - 15 phút. Nếu thời tiết phù hợp tơi cho
trẻ tập ngồi trời, cịn nếu thời tiết không đảm bảo tôi cho trẻ tập luyện trong
lớp, tổ chức cho trẻ tập kết hợp với âm nhạc, để thêm phàn hứng thú, hấp dẫn tôi
cho trẻ tập với nơ, bơng, vịng, gậy thể dục như vậy vừa phát triển vận động, vừa
phát triển tai nghe cho trẻ …thể dục phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho
trẻ tập, khi trẻ tập giáo viên quan sát cách đứng của trẻ, tư thể đầu, vai, mông và
đặc biệt là cột sống của trẻ. Trẻ cần đứng thẳng, vai thả đều, không lên gân, tay
cử động thoải mái, không cúi đầu. Giữ cho trẻ tư thế đứng ngay cả khi nghỉ, khi
đi bộ, chạy và làm các cử động khác. Số lần lặp lại mỗi bài tập phụ thuộc vào
16

tính chất mỗi động tác, cũng như trình độ thể lực của trẻ. Những bài tập khó, có
khối lượng vận động lớn chỉ nên lập lại 2 - 3 lần, cịn động tác phát triển chung
đối với tay, chân thì nên từ 4 - 6 lần. Chọn động tác và sắp xếp bài tập cho trẻ
cần theo một số quy định. Trước hết động tác phải phù hợp và hấp dẫn đối với
trẻ em. Bài tập phải có tác động hồn thiện kĩ năng đi,chạy, trèo, ném, thúc đẩy
sự hình thành tư thế đứng, gây sự hoạt động tích cực của các cơ quan hơ hấp,
tuần hồn, các nhóm cơ. tập thì sẽ bị phản tác dụng càng làm cho trẻ mệt mỏi
suy nhược.

( Hình ảnh trẻ 5 tuổi tập thể dục sáng )
- Trong giờ hoạt động góc: Tơi hướng trẻ vào góc chơi vận động để trẻ
được phát triển các vận động thô như chạy, nhảy, tung bắt bóng…Hướng trẻ vào
chơi lắp ghép, cắt, nặn, xé dán….để trẻ được rèn luyện các vận động tinh,
được rèn sự khéo léo của đơi bàn tay…
- Trong giờ hoạt động ngồi trời:
Tổ chức cho trẻ chơi với các đồ chơi ngoài trời dưới sự giám sát của
giáo viên như: Chui qua cổng, Trèo lên xuống thang, đua ngựa…
17


Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động, trị chơi dân gian như: ơ ăn
quan, cắp của bỏ giỏ. Làm kèn bằng lá chuối, làm châu bằng lá bằng …phát
triển vận động tinh. Tổ chức cho trẻ nhổ cỏ, nhặt lá cây, xếp hột hạt để giúp
trẻ giúp trẻ phát triển cơ tay…

5--------////////////*

( Hình ảnh trẻ chơi trị chơi dân gian)
- Trong giờ ăn, giờ ngủ: Tôi rèn trẻ biết lao động tự phục vụ như rửa

tay, lau mặt, xếp bàn ghế…để giúp trẻ linh hoạt, nhanh nhẹn, rèn sự khéo léo
của đôi tay.
18


- Sử dụng các bài tập giữa giờ để giúp trẻ thư dãn. Ví dụ sau khi ngủ
dậy hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác cho trẻ tập một vận
động nhẹ nhàng để chuẩn bị bước sang hoạt động tiếp theo.
7.2.6. Biện pháp 6: “Lồng ghép tích hợp các hoạt động khác vào hoạt
động phát triển vận động để làm cho hoạt động thêm sinh động”
Sử dụng âm nhạc trong hoạt động giáo dục vận động: Nói đến giáo dục
vận động? mọi người thường nghĩ tới sự khơ khan, cứng nhắc. Thật đúng như
vậy, nếu khơng có biện pháp làm mềm hóa hoạt động học. Hoạt động giáo dục
vận động khi có âm nhạc sẽ thấy hứng thú và phấn khởi hơn, giờ hoạt động của
trẻ đạt kết quả cao hơn. Bản thân tôi sau khi được tham khảo một số bài hát vui
nhộn và phù hợp với chương trình giáo dục thể chất của trẻ em. Từ thực tế tại
lớp mình tơi nhận thấy đối với mỗi chủ đề nên sử dụng các bài hát phù hợp với
nội dung của từng bài dạy, tôi đã vận dụng một số bài hát khi thực hiện cho trẻ
khởi động như:
Ví dụ: Ở chủ đề “ Thế giới động vật” tôi chọn nhạc bài: “ Con chuồn
chuồn" hoặc các bài hát vui nhộn, nhí nhảnh như bài “Trời nắng trời mưa", "Gà
trống mèo con và cún con” để cho trẻ kết hợp khởi động hay bài hát“ Con rùa
chậm chạp", kết hợp với trò chơi vận động, hoặc một số con vật khác phù hợp.
Với phần hổi tĩnh, tôi cho trẻ đi nhẹ nhàng theo nhạc bài: Chim mẹ chim con;
Chim bay , cò bay; hoặc bắt chước những chú Vịt lội dưới ao... nhẹ nhàng 1-2
phút .
Sử dụng thơ, truyện, đồng dao, ca dao trong hoạt động phát triển vận
động: Hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mầm non đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5-6
không chỉ phát triển riêng về nội dung phát triển vận động mà cịn giúp trẻ phát
triển về lĩnh vực ngơn ngữ, văn học, nghệ thuật. Với mỗi để tài, tôi luôn tìm hiểu

nghiên cứu kĩ trước khi dạy để xây dụng nội dung bài học theo chủ đề một câu
chuyện nhằm kích thích sự tị mị, tạo sự hấp dẫn giúp trẻ hoạt động được tốt
hơn.
19


Hoặc khi cho trẻ chơi trò chơi vận động: Chuyền bóng, tơi cho trẻ vừa
chơi vừa đọc lời thơ: "Khơng có cánh mà bóng biết bay; Khơng có chân mà
bóng biết chạy; Nhanh nhanh bạn ơi xem ai tài ai khéo cùng nhau đua nào” hoặc
lồng lời các bài đồng dao "Rồng rắn lên mây"; " Thả đỉa ba ba". .. Trẻ mạnh dạn
và tự tin hơn đồng thời các tố chất thể lực của trẻ cũng được phát triển.
Sử dụng trò chơi dân gian trong hoạt động giáo dục phát triển vận động:
Trò chơi dân gian là phương tiện giáo dục thể chất cho trẻ một cách có
hiệu quả. Khi tham gia vào các trò chơi vận động dân gian, các vận động cơ bản
của trẻ được rèn luyện, nhờ đó mà trẻ trở nên nhanh nhẹn, kéo léo, hoạt bát
trong hoạt động. Đặc biệt trò chơi dân gian cịn góp phần hình thành nhân cách
văn hóa mang bản sắc dân tộc Việt Nam. Hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng
của việc sử dụng trò chơi dân gian đối với trẻ. Tơi đã sưu tầm để tìm ra một số
trò chơi dân gian để thay thế trò chơi vận động và vận dụng các trò chơi dân
gian phù hợp với kiến thức và tuân thủ nguyên tắc vừa sức của trẻ.
Ví dụ: Với trị chơi: Ai ném xa nhất, tơi có thể thay thế và đưa trị chơi
dân gian "Ném còn " hay đối với các trò chơi vận động củng cố phát triển cơ tay
tôi thay thế trò chơi " Kéo co"; trò chơi vận động "Ai nhanh nhất" thay thế trò
chơi "Rồng rắn lên mây"...Từ việc đưa trò chơi dân gian vào thay thế các trò
chơi vận động trong các hoạt động nhằm phát triển vận động cho trẻ tơi thấy trẻ
hứng thú và tích cực tham gia vào hoạt động, từ đó kết quả giờ học của trẻ đạt
cao hơn.

20

(Ảnh trẻ 5 tuổi chơi trò chơi kéo co)
7.2.7. Biện pháp 7: “Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng”
Để thực hiện tốt giờ học giáo dục phát triển vận động cho trẻ, tôi tiến
hành thông qua nhiều hình thức giáo dục như: Trong giờ hoạt động chung và
ngoài tiết học, bao gồm thể dục sáng, thể dục chống mệt mỏi, trị chơi vận động,
dạo chơi ngồi trời, “ Tuần lễ sức khỏe”;“Ngày hội thể dục thể thao”, hoạt động
phát triển vận động cá nhân, các hoạt động nhằm giáo dục phát triển cử động
của bàn tay, ngón tay, phối hợp vận động tay, mắt và kĩ năng sử dụng đồ dùng,
dụng cụ... Nhưng hình thức tổ chức giờ hoạt động chung là cơ bản vì trên tiết
học thể dục cung cấp cho trẻ các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vận động và được
truyền thụ một cách có mục đích, có hệ thống và tổ chức có kế hoạch. Toàn bộ
nội dung giáo dục phát triển vận động được diễn ra trên tiết học, cịn các hình
thức khác chỉ mang tính rèn luyện một khía cạnh nào đó nhằm phát triển vận
21


động cho trẻ. Hiệu quả của việc phát triển tính tích cực vận động khơng chỉ phụ
thuộc vào cách lựa chọn các phương pháp dạy học, mà còn phụ thuộc đáng kể
vào các hình thức dạy học. Vì vậy, trong giờ học giáo dục và phát triển vận động
tôi đã sử dụng các hình thức sau:
Hình thức hoạt động cả lớp: Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi
cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài tập vận động giống nhau để cùng một lúc
tơi có thể chỉ đạo được toàn bộ số trẻ ở lớp, tăng lượng vận động, tạo điều kiện
củng cố kỹ năng vận động, phát triển tố chất thể lực, tính tập thể, khả năng phối
hợp vận động khi trẻ thực hiện bài tập.

22

Hình ảnh trẻ chơi trị chơi “ Ném vịng vào chai”
Hình thức tập cả lớp - nối tiếp: Khi áp dụng hình thức này, tơi cho trẻ
cùng thực hiện một bài tập, liên tiếp trẻ nọ nối tiếp trẻ kia. Có thể một nhóm có
từ 3 - 5 trẻ tập xong bài tập rồi tiếp theo đến nhóm khác, giống như tập quay
vịng. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất hứng thú và thi đua nhau tập.
Hình thức tập theo nhóm: Khi áp dụng hình thức này, trong thời gian cho
trẻ thực hiện tôi chia lớp thành 2 hoặc 3 nhóm , mỗi nhóm tập bài tập ở các vị trí
khác nhau và có giáo viên hoặc trẻ có năng lực tổ chức phụ trách. Trong khi thực
hiện bài tập theo nhóm, nếu là vận động mới có một bài tập vận động cơ bản thi
tập theo kiểu nhóm khơng chuyển đổi, các nhóm tập xong bài tập đã cho thi cả
lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Nếu bài tập vận động mới có 2 vận
động cơ bản, thì tơi cho trẻ tập theo kiểu nhóm chuyển đổi, chia lớp thành 2
nhóm: Nhóm 1 tập xong vận động thứ nhất, cùng lúc nhóm 2 tập xong vận động
thứ hai. Sau đó nhóm 1 tập vận động 2 đồng thời nhóm 2 tập vận động 1. Cuối
cùng cả lớp chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Tôi đưa hình thức tập theo
nhóm này vào buổi tập giúp cho trẻ phát triển khả năng tự lực và tự tổ chức theo
tốp nhỏ, tăng lượng vận động và rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ, trẻ tập theo
nhóm .
23


Hình thức tập cá nhân: Khi tiến hành hình thức này, trẻ tập lần lượt một
bài tập, giáo viên hướng dẫn, kiểm tra chất lượng bài tập các trẻ còn lại quan sát
và nhận xét ưu, nhược điểm của trẻ khi thực hiện bài tập.
Bên cạnh đó việc sử dụng âm nhạc là không thể thiếu trong giờ hoạt động
phát triển vận động, khi có âm nhạc trẻ sẽ thấy hứng thú và phấn khởi hơn, giờ
hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn. Sử dụng âm nhạc cho trẻ tập khởi động,
tập bài phát triển chung, hồi tĩnh và sử dụng âm nhạc làm luật của trị chơi.
Ví dụ: Như trị chơi “Chuyền bóng” trong thời gian là một bản nhạc, đội
nào chuyền được nhiều bóng hơn là đội dành chiến thắng. Hay với trò chơi “Thi

ném túi cát vào vòng” trẻ sẽ phải nghe nhạc, khi nhạc nhanh trẻ sẽ phải di
chuyển nhanh, nhạc chậm trẻ di chuyển chậm, nhạc dừng lại trẻ mới được ném
túi cát...
Để thêm phong phú với trẻ khi dạy hoạt động phát triển vận động, tôi
thường kết hợp dạy theo một chương trình, hội thi như chương trình: “Chúng tơi
là chiến sĩ”, "Hội khỏe măng non", "Vườn cổ tích", hội thi "Bé khỏe, bé
ngoan”... hoặc kết hợp dạy theo nội dung câu chuyện: truyện "Tích Chu", "Cây
khế", "Quả táo", "Sự tích mùa xn"... hoặc tạo những tình huống như: Hơm nay
là sinh nhật bạn An cùng đến thăm nhà bạn An, tình huống vào vai một nhân vật
trong câu chuyện để dẫn dắt trẻ vào bài)...
Ví dụ: Dạy hoạt động phát triển vận động bài : “Bị theo đường dích dắc
bằng bàn tay, bàn chân”.
Cơ giới thiệu chương trình “ Hội khỏe măng non” với các đội chơi.
+ Khởi động: Cho trẻ làm đồn tầu đến tham gia chương trình.
+ Trọng động: Cơ tạo tình huống giới thiệu các phần thi:
Phần thi thứ nhất: Đồng diễn thể dục (Cho trẻ tập bài tập phát triển
chung)
Phần thi thứ hai: Khỏe và khéo (Cho trẻ tập bài vận động cơ bản: Bị dích
dắc bằng bàn tay, bàn chân).
24


Phần thi thứ ba: Chung sức (Trò chơi vận động)
+ Hồi tĩnh: Cho trẻ đi lại nhẹ nhàng.

25