cơ sở sinh lý của

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.48 MB, 35 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

CƠ SỞ SINH LÝ CỦA

TÂM LÝ HỌC NHẬN THỨC

CHƯƠNG 2

Mục đích chương 2

▪

Hiểu cơ sở sinh lý của tri giác, chú ý, trí nhớ,

ngơn ngữ, ra quyết định, giải quyết vấn đề.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

▪ Khoa học thần kinh nhận thức (Cognitive

neuroscience)?

−

là lĩnh vực nghiên cứu liên kết não và những

khía cạnh khác của hệ thần kinh với quá trình

nhận thức, và cuối cùng là đến hành vi.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

N

ÃO TRƯỚC

(

THE FOREBRAIN

)

▪ Gồm:

−

Vỏ não

−

Hạch nền (Basal ganglia)

−

Hệ viền (limbic system)

−

Đồi thị (thalamus)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Vỏ não

▪

Bề mặt não dày 1 - 3mm

▪

Lớp mỏng nơron chứa những cơ chế chịu

trách nhiệm cho hầu hết những chức năng

tinh thần như là tri giác, ngôn ngữ, suy nghĩ,

và giải quyết vấn đề.

▪

Khối lượng của não người đã hơn gấp đôi

cách đây 2 ngàn năm, cho phép mở rộng

não, và đặc biệt là vỏ não (Toro và cs, 2008).

Vỏ não

▪

Gồm: bán cầu não trái và bán cầu não phải

▪

Mỗi bán cầu não chun mơn hóa cho những

loại hành vi khác nhau.

▪

Thông tin chuyển giao đối bên (contralateral)

và chuyển giao một phía (ipsilateral) – cùng

một bên.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Vỏ não

−

Thể chai (corpus callosum) là một khối dày đặc

những thớ thần kinh kết nối hai bán cầu não

−

Nếu thể chai bị cắt, hai bán cầu não không thể

kết nối với nhau (Glickstein & Berlucchi, 2008).

−

Vỏ não có 4 thùy:

•

Thùy trán (the frontal lobe)

•

Thùy đỉnh (the parietal lobe)

•

Thùy thái dương (temporal lobe)

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Ngơn ngữ, trí nhớ,
nghe, và nhìn
Nơi đầu tiên

trong vỏ
não nhận
được thông

tin thị giác.

Ngôn ngữ, trí
nhớ và chức
năng cơ vận

động.
Nơi những tín hiệu nhận được từ

hệ thống xúc giác và nơi cũng
quan trọng cho thị giác và chú ý.

Tổn thương Thùy trán làm giảm suy nghĩ

▪ Tổn thương phần trước thùy trán (the prefrontal 
cortex - PFC)  gặp khó khăn trong thực hiện một
số các chức năng quan trọng cho giải quyết vấn đề

và lập luận.

▪ Sự tồn lưu (perseveration) - khó khăn trong việc

chuyển từ một kiểu hành vi này sang hành vi khác
(Hauser, 1999; Munakata và cs, 2003).

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Hạch nền

▪ Gồm những nơron quyết định cho chức năng vận

động.

▪ Rối loạn chức năng của hạch nền có thể dẫn đến

thiếu hụt vận động: các chứng rung, cử động
không chủ ý, thay đổi dáng điệu và trương lực cơ
và vận động chậm chạp.

▪ Có ở bệnh Parkinson và bệnh Huntington, đều có

những triệu chứng vận động (Rockland, 2000;
Lerner & Riley, 2008; Lewis & Barker, 2009).

Hệ viền

▪ Quan trọng cho cảm xúc, động lực, trí nhớ và học

tập.

▪ Cho phép chúng ta ngăn chặn những phản ứng bản

năng

▪ Giúp chúng ta thích nghi và phản ứng linh hoạt với

sự thay đổi môi trường xung quanh.

▪ Gồm 3 trung tâm nối liền nhau:
− Vách ngăn

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Vách ngăn và hạch hạnh nhân

▪ Vách ngăn liên quan đến tức giận và sợ hãi.
▪ Hạch hạnh nhân đóng vai trị quan trọng về cảm

xúc, đặc biệt là tức giận và gây hấn (Adolphs, 2003;
Derntl và cs, 2009).

▪ Kích thích vào hạch hạnh nhân thường dẫn đến sợ

hãi.

▪ Tổn thương hoặc loại bỏ hạch hạnh nhân có thể dẫn

đến thiếu thích nghi khơng tốt với sự sợ hãi.

▪ Trong trường hợp tổn thương ở não động vật, động

vật tiếp cận với những vật nguy hiểm tiềm tàng mà
không do dự hoặc sợ hãi (Adolphs và cs, 1994;
Frackowiak và cs, 1997).

Hồi hải mã

▪ Đóng vai trị cốt yếu trong hình thành trí nhớ .
▪ Cần thiết cho việc học và xem xét mối quan hệ giữa

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Đồi thị

▪ Tiếp thu những thông tin cảm giác đi vào thông

qua những nhóm nơ ron thích hợp ở những vùng
trên vỏ não.

▪ Hầu hết những thông tin cảm giác đi vào não thông

qua đồi thị

▪ Đồi thị cũng giúp điều khiển ngủ và thức.

▪ Khi đồi thị bị rối loạn chức năng, có thể dẫn đến

đau, rung, chứng qn, suy giảm ngơn ngữ và trì
trệ thức và ngủ (Rockland, 2000; Steriade, Jones &
McCormick, 1997).

Vùng dưới đồi

▪ Kiểm soát hành vi liên quan đến sự sống còn: chiến

đấu, ăn, chạy trốn và giao phối.

▪ Kích hoạt kiểm sốt các cảm xúc và phản ứng lại

với stress (Malsbury, 2003).

▪ Đóng vai trị quan trọng trong việc ngủ: chứng ngủ

rũ (narcolepsy) - một người buồn ngủ thường
xun và khơng thể đốn thời gian (Lodi và cs,
2004; Mignot, Taheri & Nishino, 2002).

▪ Đóng vai trị quan trọng cho chức năng hệ nội tiết

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Não giữa (the Midbrain)

▪

Não giữa giúp điều khiển vận động mắt và

phối hợp.

▪

Hệ lưới hoạt hóa là một hệ thống nơron

thiết yếu để điều chỉnh tình trạng tỉnh táo

(ngủ, sự tỉnh táo; đánh thức; sự chú ý vào

một vài phạm vi, và chức năng sống như là

nhịp tim và thở; Sarter, Bruno & Berntson,

2003).

Não sau (the Hindbrain)

▪ Tiểu não: Cần thiết để cân bằng, phối hợp và

trương lực cơ.

▪ Học cầu: Liên quan đến tình trạng tỉnh táo (ngủ và

đánh thức); chuyển hóa thần kinh từ phần này qua
phần khác trên não; liên quan đến dây thần kinh
mặt.

▪ Hành não: liên quan đến chức năng tim mạch và

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Nơron

▪

Não được tạo ra từ hàng tỉ tế bào nơron

▪

Kỹ thuật nhuộm mô não được phát minh từ

thế kỷ 19 giúp tăng sự phân biệt khác nhau

giữa các mô trong não.

▪

Mạng thần kinh (nerve net): là một đường liên

tục, phức tạp

▪

Kính hiển vi và kỹ thuật nhuộm thời đó khơng

cho phép phân tích những chi tiết nhỏ

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Nơron

▪ 1870s, một nhà giải phẫu Camillo Golgi phát triển một
kỹ thuật nhuộm: nhúng một mô não mỏng vào một
dung dịch bạc nitrat  phân biệt tế bào này ra khỏi
mô

Nơron

▪

Ramon y Cajal, một nhà TLH người Tây Ban

Nha, ông quan tâm đến khám phá bản chất

của nerve net.

▪

Ông kết hợp kỹ thuật nhuộm của Golgi +

nghiên cứu trên não của động vật mới sinh

(mật độ tế bào nhỏ hơn).

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Nơron

▪

Thuyết tế bào thần kinh (neuron doctrine):

➢

Những tế bào đơn lẻ chuyển tín hiệu trong

hệ thần kinh

➢

Những tế bào đó khơng liên tục với tế bào

khác như thuyết mạng lưới thần kinh (nerve

net)

Nơron

▪ Thân (cell body): có cơ chế giữ cho TB sống

▪ Đi gai (dendrite): nhận tín hiệu từ nơron khác

▪ Sợi trục (axon): chứa chất lỏng dẫn tín hiệu

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Nơron

▪ Cajal đưa ra kết luận:

(1) ngoài hệ TK trên não, tất cả những nơron bắt

thông tin từ môi trường (TBTK trên da, mắt, tai)

– cơ quan nhận cảm (receptors).

Nơron

(2) Với tất cả các

nơron, có một

khoảng cách nhỏ

giữa kết thúc sợi

trục nơron và đuôi

gai hoặc thân TB với

nơron khác 

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Nơron

▪

(3) Nơron không kết nối bừa bãi với nơron

khác, chỉ kết nối với nơron riêng biệt.

▪

Những nơron thường kết nối với nhau gọi là

mạch thần kinh (neural circuits)

▪

 Tất cả những khám phá của Cajal – đơn vị

nơron, synapse, mạch thần kinh – là những

yếu tố cơ bản để dùng giải thích não tạo

nên sự nhận thức như thế nào

▪

Cajal giành giải Nobel năm 1906.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Chức năng khu biệt

▪

Những vùng riêng biệt trên não phục vụ cho

những chức năng khác nhau.

▪

Chức năng khu biệt (localization of

function).

▪

Những khu vực não được chun mơn hóa

cho những chức năng đặc trưng được gọi là

những đơn vị (modules).

VÙNG BÊN DƯỚI THÙY THÁI DƯƠNG

(IT)

▪

Những nghiên cứu kết luận rằng vùng bên

dưới thùy thái dương (inferotemporal (IT)

cortex) là đơn vị hình thành tri giác

(perception).

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

VÙNG BÊN DƯỚI THÙY THÁI DƯƠNG

(IT)

(a) Những hình học phức tạp; (b) những sự vật thông thường
trong môi trường; (c) khuôn mặt

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

C

HỨNG MÙ KHẢ NĂNG NHẬN DIỆN

(P

ROSPAGNOSIA

)

▪ Chứng mù khả năng nhận diện – là một chứng bệnh

làm con người không thể nhận diện được những
khn mặt quen thuộc.

▪ Một người có chứng này khơng có khả năng nhận ra
người bạn thân, những thành viên của họ trong gia
đình và thậm chí hình ảnh của họ trong gương
(Burton và cs, 1991).

▪ Trường hợp của bệnh nhân Jenny (Mỹ)

 Khơng chỉ có vùng IT này hình thành tri giác. Khả
năng nhận thức của chúng ta liên quan đến nhiều
vùng trên não.

Vùng trung gian thùy thái dương (MT)

▪

Vùng trung gian thùy thái dương (medial

temporal (MT) area): là ví dụ cho đơn vị

được chun mơn hóa cho tri giác thị giác

chuyển động (perceiving visual movement)

▪

Những nơron chính trong vùng này phản ứng

với kích thích chuyển động

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Trung gian thùy thái dương

(medial temporal (MT) area)

Ví dụ trường hợp

▪

Một người phụ nữ 43 tuổi bị một cơn đột

quỵ phá hủy vùng này, bị mất khả năng tri

giác chuyển động.

▪

Bà rất khó khăn khi rót trà hay caffe vào tách

▪

Bà cũng khó khăn khi theo dõi cuộc đối thoại

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Vùng ngôn ngữ

▪ Vùng Broca nằm ở thùy trán.

▪ Phá hủy vùng này gây nên gây nên chứng mất

ngôn ngữ Broca (Broca’s aphasia), người này rất

khó khăn nói.

▪ Không dùng được môi, lưỡi và miệng để tạo ra

ngơn ngữ,  khơng có khả năng xử lý ngôn ngữ.

▪ Trường hợp người đàn ông 30 tuổi bị phá hủy

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Vùng ngôn ngữ

▪ 1879, Carl Wernicke nghiên cứu một nhóm

bệnh nhân khác

▪ Những người bị tổn thương ở một vùng ở

thùy thái dương gọi là Vùng Wernicke.

▪ Lời nói của họ trơi chảy và đúng ngữ pháp,

nhưng có xu hướng bị rời rạc.

▪ Những bệnh nhân như vậy khơng chỉ có lời

nói vơ nghĩa, nhưng khơng thể hiểu lời nói và

viết.

▪

Chứng mất ngôn ngữ Wernicke (Wernicke’s

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Các phương pháp nghiên cứu não

con người

➢

Nghiên cứu khám nghiệm tử thi

(postmortem)

➢

Nghiên cứu trong cơ thể sống (in vivo

techniques)

✓

Con người

✓

Động vật

N

GHIÊN CỨU KHÁM NGHIỆM TỬ THI

(

POSTMORTEM STUDIES

)

▪

Nhà nghiên cứu chú ý cẩn thận đến hành vi

của những người có dấu hiệu tổn thương

não khi họ cịn sống (Wilson, 2003).

▪

Những ghi chép của nhà nghiên cứu hành vi

trên các trường hợp bệnh nhân càng kỹ

lưỡng càng tốt (Fawcett, Rosser & Dunnerr,

2001).

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

N

GHIÊN CỨU KHÁM NGHIỆM TỬ THI

(

POSTMORTEM STUDIES

)

▪ Những nhà nghiên cứu phát hiện ra mối liên hệ giữa
một loạt hành vi quan sát được và sự dị thường
trong một vùng nào đó trên não.

▪ Ví dụ như bệnh nhân của Paul Broca (1824 – 1880) có
vấn đề về nói, bệnh nhân Alzheimer dẫn đến nghiên
cứu nhận dạng một số cấu trúc não liên quan đến trí
nhớ (đồi hải mã).

▪ Kỹ thuật này cung cấp những cơ sở căn bản để hiểu
mối quan hệ giữa não và hành vi, bị giới hạn.

▪ Chúng không cung cấp một quá trình sinh học cụ thể
ở trong não.

N

GHIÊN CỨU TRÊN CƠ THỂ SỐNG

▪ Động vật

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

N

GHIÊN CỨU TRÊN ĐỘNG VẬT

(A

NIMAL

S

TIDIES

)

▪ Nhiều kỹ thuật nghiên cứu trên cơ thể sống được
thực hiện dành riêng trên động vật

▪ Ví dụ: Giải Nobel giành chiến thắng là nghiên cứu tri
giác thị giác nghiên cứu trên cơ thể sống, khám phá
hoạt động điện của TB đơn lẻ trên những vùng đặc
biệt trên não động vật (Hubel & Wiesel, 1963, 1968,
1979)

▪ Một vi điện tử rất nhỏ được đưa vào một nơron đơn
lẻ và đưa vào não động vật  thu những thay đổi về
hoạt động điện xuất hiện bên trong TB đó.

N

GHIÊN CỨU TRÊN ĐỘNG VẬT

(A

NIMAL

S

TIDIES

)

▪ Những nghiên cứu trên động vật liên quan đến các tổn
thương – giải phẫu loại bỏ hoặc làm tổn thương một
phần não để quan sát sự thiếu hụt chức năng

(Al’bertin, Mulder & Wiener, 2003; Mohammed,
Jonsson & Archer, 1986).

▪ Kỹ thuật như vậy không thể sử dụng trên người.

▪ Không thể thu được những hoạt động của mọi nơron.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

N

GHIÊN CỨU TRÊN CƠ THỂ SỐNG

▪ Động vật

▪ Con người

Đ

IỆN THẾ GÂY NÊN

(

EVENT RELATED POTENTIAL

-ERP)

▪

Điện thế gây nên (ERP) là một phản ứng của

hàng ngàn nơron với những kích thích hoặc

sự kiện riêng biệt.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Đ

IỆN THẾ GÂY NÊN

(

EVENT RELATED POTENTIAL

)

▪

Một người đang mang

một mũ điện cực chứa

129 điện cực.

▪

Mỗi điện cực ghi lại hoạt

động từ hàng ngàn nơ ron

nằm ở gần điện cực.

▪

Khi một kích thích xuất

hiện, những điện cực ghi

lại những thay đổi điện áp

trong não.

Đ

IỆN THẾ GÂY NÊN

(ERP -

EVENT RELATED
POTENTIAL

)

▪

Đặc tính làm cho ERP có giá trị đặc biệt cho

TLH nhận thức là những thành tố khác nhau

của phản ứng cho thấy những mặt khác nhau

của quá trình nhận thức.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Đ

IỆN THẾ GÂY NÊN

(ERP)

➢

Sự thay đổi kích

thước của phản

ứng ERP với từ

khơng phù hợp

với nghĩa của câu.

➢

ERP nói cho chúng

ta biết khi nào

hoạt động nhận

thức đặc biệt xuất

hiện.

C

HỤP ẢNH NÃO

(B

RAIN

I

MAGING

)

▪

Cho phép chúng ta xác định những vùng trên

não hoạt động khi con người thực hiện những

nhiệm vụ nhận thức khác nhau.

➢ Kỹ thuật PET

➢ Cộng hưởng từ chức năng (Functional magnetic
resonance imaging – fMRI)

➢ Kích thích từ trường xuyên sọ (Transcranial magnetic
stimulation – TMS)

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Kỹ thuật PET

▪

Kỹ thuật PET (positron emission tomography

-Kỹ thuật chụp ảnh cắt lớp nhờ phát xạ

positron) được giới thiệu vào thập niên 1970.

▪

Lưu lượng máu tăng ở những vùng não hoạt

động do một nhiệm vụ nhận thức nào đó.

▪

Một lượng chất phóng xạ được tiêm vào máu

người, não người đó được quét bằng dụng cụ

PET để đo tín hiệu từ chất chuyển hóa trong

mỗi vị trí trên não.

K

Ỹ THUẬT

PET

▪

PET giúp xác định những vùng trên não đang hoạt

động với những kích thích hoặc nhiệm vụ riêng

biệt.

▪

Nhà nghiên cứu sử dụng kỹ thuật tính trừ

(subtraction technique)

▪

Hoạt động chuẩn (baseline activity) được đo đầu

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

K

Ỹ THUẬT

PET

▪ Thí nghiệm của Steven Peterson và cs (1988): xác định
những vùng nào trên não hoạt động khi nói một từ.

▪ B1: Xác định những vùng trên não hoạt động khi một
người thấy một từ chiếu trên màn hình  cung cấp sự
đo lường về hoạt động chuẩn. (hoạt động chuẩn)

▪ B2: Xác định những vùng nào trên não hoạt động khi
một người thấy một từ và sau đó nóitừ đó (hoạt động
kích thích)

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

CỘNG HƯỞNG TỪ CHỨC NĂNG(FUNCTIONAL MAGNETIC
RESONANCE IMAGING–FMRI)

▪ fMRI dựa trên đo lường lưu lượng máu.

▪ Lợi thế của fMRI là có thể đo lường lưu lượng máu mà
khơng cần tiêm chất phóng xạ.

▪ Nó được thực hiện bằng cách sử dụng chất

hemoglobin đưa oxy vào trong máu, có chứa một phân
tử sắt vì thế có thuộc tính từ.

▪ Nếu vùng từ xuất hiện trong não, những phân tử
hemoglobin giống như những nam châm tí xíu.

▪ Ở những vùng hoạt động cao của não làm mất đi nhiều
oxy  tăng phản ứng của hemoglobin  những phân
tử phản ứng mạnh hơn ở vùng đó.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

CỘNG HƯỞNG TỪ CHỨC NĂNG(FUNCTIONAL MAGNETIC
RESONANCE IMAGING–FMRI)

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

C

ỘNG HƯỞNG TỪ CHỨC NĂNG

(F

UNCTIONAL
MAGNETIC RESONANCE IMAGING

–

F

MRI)

▪ Dụng cụ fMRI xác định mối quan hệ giữa hoạt động
của những vùng khác nhau trên não bằng cách phát
hiện ra sự thay đổi trong phản ứng từ của hemoglobin.

▪ Kỹ thuật trừ đi (dùng trong PET) cũng được sử dụng
cho fMRI.

▪ fMRI khơng u cầu chất phóng xạ và nó chính xác hơn

K

ÍCH THÍCH TỪ TRƯỜNG XUN SỌ

(T

RANSCRANIAL
MAGNETIC STIMULATION

– TMS)

▪ Gây cản trở tạm thời hoạt động thơng thường của não
ở một vị trí hạn chế  mơ phỏng những thương tích
trên não hoặc kích thích vùng não.

▪ TMS yêu cầu đặt một cuộn lên đầu 1 người và sau đó

cho một dịng điện đi qua nó.

▪ Dịng điện tạo ra một vùng từ, gây cản trở một vùng
nhỏ bên dưới nó.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Phương pháp từ não đồ

(Magnetoencephalography – MEG)

▪ Đo lường những hành vi của não bên ngoài đầu bằng
cách bắt lấy những vùng từ trường phát ra bằng cách
thay đổi hoạt động não.

▪ Kỹ thuật này cho phép những vùng chuyên biệt trên
não báo hiệu  có thể biết những vùng khác nhau của
não làm gì trong những thời gian khác nhau

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Phương pháp từ não đồ

(Magnetoencephalography – MEG)

▪ MEG có thể dùng để kiểm tra những thay đổi hoạt
động não trước, trong và sau khi kích thích điện.

▪ Áp dụng gần đây của MEG là những bệnh nhân được
cho biết là đau chi ma.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

T

ỔN THƯƠNG NÃO

(B

RAIN LESIONING

)

▪ Cách khác để xác định chức năng của một vùng riêng biệt

trên não bằng cách xác định việc loại bỏ một vùng ảnh
hưởng đến hành vi như thế nào.

▪ Kỹ thuật tổn thương não hiếm khi được sử dụng trên

người.

▪ Trường hợp của bệnh nhân H.M, hồi hải mã và một vài

vùng xung quanh bị loại bỏ để giúp loại bỏ chứng động
kinh.

▪ Kết quả phẫu thuật làm giảm chứng co giật nhưng cũng

làm ảnh hưởng đến khả năng thành lập trí nhớ mới của
anh ta (Scoville & Milner, 1957)

▪ Nghiên cứu về trường hợp H.M dạy cho chúng ta biết

</div>

cơ sở sinh lý của

<b>CƠ SỞ SINH LÝ CỦA </b>

<b>TÂM LÝ HỌC NHẬN THỨC</b>

<b>CHƯƠNG 2</b>

<b>Mục đích chương 2</b>

Hiểu cơ sở sinh lý của tri giác, chú ý, trí nhớ,

ngơn ngữ, ra quyết định, giải quyết vấn đề.

▪

<b>Khoa học thần kinh nhận thức (Cognitive </b>

neuroscience)?

−

<b>là lĩnh vực nghiên cứu liên kết não và những </b>

khía cạnh khác của hệ thần kinh với quá trình

nhận thức, và cuối cùng là đến hành vi.

<b>N</b>

<b>ÃO TRƯỚC</b>

<i>(</i>

<i>THE FOREBRAIN</i>

<i>)</i>

▪

Gồm:

−

Vỏ não

−

Hạch nền (Basal ganglia)

−

Hệ viền (limbic system)

−

Đồi thị (thalamus)

<b>Vỏ não</b>

Bề mặt não dày 1 - 3mm

Lớp mỏng nơron chứa những cơ chế chịu

trách nhiệm cho hầu hết những chức năng

tinh thần như là tri giác, ngôn ngữ, suy nghĩ,

và giải quyết vấn đề.

Khối lượng của não người đã hơn gấp đôi

cách đây 2 ngàn năm, cho phép mở rộng

não, và đặc biệt là vỏ não (Toro và cs, 2008).

<b>Vỏ não</b>

Gồm: bán cầu não trái và bán cầu não phải

Mỗi bán cầu não chun mơn hóa cho những

loại hành vi khác nhau.

Thông tin chuyển giao đối bên (contralateral)

và chuyển giao một phía (ipsilateral) – cùng

một bên.

<b>Vỏ não</b>

<b>Thể chai (corpus callosum) là một khối dày đặc </b>

những thớ thần kinh kết nối hai bán cầu não

Nếu thể chai bị cắt, hai bán cầu não không thể

kết nối với nhau (Glickstein & Berlucchi, 2008).

Vỏ não có 4 thùy:

Thùy trán (the frontal lobe)

Thùy đỉnh (the parietal lobe)

Thùy thái dương (temporal lobe)

<b>Tổn thương Thùy trán làm giảm suy nghĩ</b>

<b>Hạch nền</b>

<b>Hệ viền</b>

<i><b>Vách ngăn và hạch hạnh nhân</b></i>

<i><b>Hồi hải mã</b></i>

<b>Đồi thị</b>

<b>Vùng dưới đồi</b>

<i><b>Não giữa (the Midbrain)</b></i>

Não giữa giúp điều khiển vận động mắt và

phối hợp.

<b>Hệ lưới hoạt hóa là một hệ thống nơron </b>

thiết yếu để điều chỉnh tình trạng tỉnh táo

(ngủ, sự tỉnh táo; đánh thức; sự chú ý vào

một vài phạm vi, và chức năng sống như là

nhịp tim và thở; Sarter, Bruno & Berntson,

2003).

<i><b>Não sau (the Hindbrain)</b></i>

<b>Nơron</b>

Não được tạo ra từ hàng tỉ tế bào nơron

Kỹ thuật nhuộm mô não được phát minh từ

thế kỷ 19 giúp tăng sự phân biệt khác nhau

giữa các mô trong não.

<b>Mạng thần kinh (nerve net): là một đường liên </b>

tục, phức tạp

Kính hiển vi và kỹ thuật nhuộm thời đó khơng

cho phép phân tích những chi tiết nhỏ