1
BÀI GIẢNG 5
BÀI GIẢNG 5
DỰ TOÁN SẢN XUẤT KINH DOANH
DỰ TOÁN SẢN XUẤT KINH DOANH
2
MỤC TIÊU HỌC TẬP
MỤC TIÊU HỌC TẬP
Liệt kê và giải thích được các mục đích của việc lập
Liệt kê và giải thích được các mục đích của việc lập
dự toán
dự toán
Nắm được qui trình và trình tự lập dự toán
Nắm được qui trình và trình tự lập dự toán
Nắm được quá trình quản trị dự toán trong tổ chức
Nắm được quá trình quản trị dự toán trong tổ chức
Mô tả trình tự và phương pháp lập dự toán chủ đạo
Mô tả trình tự và phương pháp lập dự toán chủ đạo
Phân biệt được việc lập dự tóan chủ đạo giữa doanh
Phân biệt được việc lập dự tóan chủ đạo giữa doanh
nghiệp sản xuất công nghiệp, doanh nghiệp thương
nghiệp sản xuất công nghiệp, doanh nghiệp thương
mại và doanh nghiệp dịch vụ.
mại và doanh nghiệp dịch vụ.
3
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
DỰ TOÁN LÀ GÌ?
DỰ TOÁN LÀ GÌ?
Dự toán là một kế hoạch chi tiết (detailed plan)
Dự toán là một kế hoạch chi tiết (detailed plan)
được lập cho một kỳ hoạt động trong tương lai,
được lập cho một kỳ hoạt động trong tương lai,
biểu hiện dưới hình thức định lượng (số lượng và
biểu hiện dưới hình thức định lượng (số lượng và
giá trị), chỉ ra việc huy động các nguồn lực và việc
giá trị), chỉ ra việc huy động các nguồn lực và việc
sử dụng chúng trong thời kỳ đó.
sử dụng chúng trong thời kỳ đó.
Dự toán là một công cụ của nhà quản lý, được sử
Dự toán là một công cụ của nhà quản lý, được sử
dụng trong việc lập kế hoạch, kiểm soát và đánh
dụng trong việc lập kế hoạch, kiểm soát và đánh
giá hoạt động.
giá hoạt động.
4
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
CÁC LOẠI DỰ TOÁN:
CÁC LOẠI DỰ TOÁN:
Dự toán chủ đạo (master budget) hay còn
Dự toán chủ đạo (master budget) hay còn
được gọi là kế hoạch lợi nhuận (profit plan)
được gọi là kế hoạch lợi nhuận (profit plan)
Dự toán vốn (capital budget)
Dự toán vốn (capital budget)
5
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
TỔNG QUAN VỀ DỰ TOÁN
MỤC TIÊU CỦA VIỆC LẬP DỰ TOÁN
MỤC TIÊU CỦA VIỆC LẬP DỰ TOÁN
cung cấp cho nhà quản lý thông tin về toàn bộ kế hoạch
cung cấp cho nhà quản lý thông tin về toàn bộ kế hoạch
hoạt động của doanh nghiệp một cách có hệ thống và đảm
hoạt động của doanh nghiệp một cách có hệ thống và đảm
bảo việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra.
bảo việc thực hiện các mục tiêu đã đề ra.
Xác định rõ các mục tiêu cụ thể để làm căn cứ đánh giá việc
Xác định rõ các mục tiêu cụ thể để làm căn cứ đánh giá việc
thực hiện sau này.
thực hiện sau này.
Lường trước những khó khăn tiềm ẩn để có phương án xử
Lường trước những khó khăn tiềm ẩn để có phương án xử
lý kịp thời và đúng đắng.
lý kịp thời và đúng đắng.
Liên kết toàn bộ các hoạt động của doanh nghiệp bằng cách
Liên kết toàn bộ các hoạt động của doanh nghiệp bằng cách
hợp nhất các kế hoạch và mục tiêu của các bộ phận khác
hợp nhất các kế hoạch và mục tiêu của các bộ phận khác
nhau.
nhau.
6
QUI TRÌNH DỰ TỐN
QUI TRÌNH DỰ TỐN
Số liệu,
thông tin cũ
Thông tin
hiện hành
Dự toán (chi
phí ước tính)
Chi phí
thực tế
Báo cáo về
biến động
Hành động
hiệu chỉnh
Kế hoạch Kiểm tra
7
TRèNH T LP D TON
TRèNH T LP D TON
Quaỷn lyự
caỏp cao
Quaỷn lyự caỏp
trung gian
Quaỷn lyự caỏp
trung gian
Quaỷn lyự caỏp
cụ sụỷ
Quaỷn lyự caỏp
cụ sụỷ
Quaỷn lyự caỏp
cụ sụỷ
Quaỷn lyự caỏp
cụ sụỷ
8
QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH LẬP DỰ TOÁN
QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH LẬP DỰ TOÁN
Quá trình lập và quản lý dự toán thường bao gồm những bước
Quá trình lập và quản lý dự toán thường bao gồm những bước
công việc sau:
công việc sau:
Chỉ định Giám đốc dự toán (budget director)
Chỉ định Giám đốc dự toán (budget director)
---> Giám đốc hoặc kế toán trưởng
---> Giám đốc hoặc kế toán trưởng
Thành lập hội đồng dự toán (budget committee)
Thành lập hội đồng dự toán (budget committee)
---> Bao gồm các nhà quản lý từ nhiều lĩnh vực khác nhau như
---> Bao gồm các nhà quản lý từ nhiều lĩnh vực khác nhau như
quản lý kinh doanh, quản lý sản xuất, kỹ sư trưởng, kế toán
quản lý kinh doanh, quản lý sản xuất, kỹ sư trưởng, kế toán
trưởng,v.v...
trưởng,v.v...
Xây dựng chiến lược sự toán và các mẫu dự toán:
Xây dựng chiến lược sự toán và các mẫu dự toán:
- Hội đồng dự toán lập các mẫu dự toán
- Hội đồng dự toán lập các mẫu dự toán
- Xây dựng chiến lược về sự đóng góp của từng cá nhân
- Xây dựng chiến lược về sự đóng góp của từng cá nhân
vào quá trình lập dự toán
vào quá trình lập dự toán
9
QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH LẬP DỰ TOÁN
QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH LẬP DỰ TOÁN
Hội họp, đàm phán trong từng bộ phận của tổ chức
Hội họp, đàm phán trong từng bộ phận của tổ chức
Hội đồng dự toán sẽ họp với từng bộ phận trong tổ chức, đàm
Hội đồng dự toán sẽ họp với từng bộ phận trong tổ chức, đàm
phán và thảo luận với bộ phận trong việc xây dựng mục tiêu hoạt
phán và thảo luận với bộ phận trong việc xây dựng mục tiêu hoạt
động, soạn thảo dự toán của bộ phận.
động, soạn thảo dự toán của bộ phận.
Phản hồi thông tin & kiểm soát
Phản hồi thông tin & kiểm soát
Việc thực hiện của từng bộ phận sẽ được báo cáo, so sánh với
Việc thực hiện của từng bộ phận sẽ được báo cáo, so sánh với
các mục tiêu đã thiết lập ---> kiểm tra, đánh giá.
các mục tiêu đã thiết lập ---> kiểm tra, đánh giá.
Hành động hiệu chỉnh
Hành động hiệu chỉnh
Xác định nguyên nhân của sự chênh lệch --> có hành động hiệu
Xác định nguyên nhân của sự chênh lệch --> có hành động hiệu
chỉnh cần thiết.
chỉnh cần thiết.
10
DỰ TOÁN CHỦ ĐẠO
DỰ TOÁN CHỦ ĐẠO
(THE MASTER BUDGET)
(THE MASTER BUDGET)
Dự toán chủ đạo phản ánh toàn diện các kế hoạch của
Dự toán chủ đạo phản ánh toàn diện các kế hoạch của
nhà quản lý cho một k
nhà quản lý cho một k
ỳ
ỳ
và biện pháp hoàn thành các kế
và biện pháp hoàn thành các kế
hoạch đó.
hoạch đó.
Dự toán chủ đạo là một hệ thống bao gồm rất nhiều
Dự toán chủ đạo là một hệ thống bao gồm rất nhiều
bảng dự toán riêng biệt nhưng có mối quan hệ qua lại
bảng dự toán riêng biệt nhưng có mối quan hệ qua lại
lẫn nhau.
lẫn nhau.
Dự toán chủ đạo bao gồm ba thành phần:
Dự toán chủ đạo bao gồm ba thành phần:
- Dự toán tiêu thụ
- Dự toán tiêu thụ
- Dự toán hoạt động
- Dự toán hoạt động
- Dự toán các báo cáo tài chính
- Dự toán các báo cáo tài chính
11
Bảng dự
toán tiêu
thụ
Bảng dự
toán vốn
bằng tiền
Dự toán
lao động TT
Dự toán
sản xuất
Dự toán
bảng cân
đối
Dự toán tồn
kho Thành
phẩm
Dự toán chi phí
lưu thông và
quản lý
Dự toán
NVL trực
tiếp
Dự toán
chi phí SXC
Dự toán báo cáo
thu nhập
Dự toán báo cáo
dòng tiền
Dự toán tồn
kho NVL
D TỐNỰ
TIÊU THỤ
D TỐNỰ
HO T NGÏẠ ĐỘ
D TỐNỰ
BÁO CÁO TÀI CHÍNHÏ
HỆ THỐNG DỰ TỐN CHỦ ĐẠO
HỆ THỐNG DỰ TỐN CHỦ ĐẠO
12
DỰ TOÁN TIÊU THỤ
DỰ TOÁN TIÊU THỤ
Dự toán tiêu thụ là điểm khởi đầu cho việc lập dự toán
Dự toán tiêu thụ là điểm khởi đầu cho việc lập dự toán
chủ đạo, được lập dựa trên dự báo về doanh số bán hàng
chủ đạo, được lập dựa trên dự báo về doanh số bán hàng
hoặc cung cấp dịch vụ.
hoặc cung cấp dịch vụ.
Khi dự báo về khả năng tiêu thụ sản phẩm, cần xem xét
Khi dự báo về khả năng tiêu thụ sản phẩm, cần xem xét
các nhân tố:
các nhân tố:
- Mức tiêu thụ trong quá khứ và xu hướng
- Mức tiêu thụ trong quá khứ và xu hướng
- Chính sách về giá bán của công ty
- Chính sách về giá bán của công ty
- Chính sách về quảng cáo, khuyến mãi của công ty
- Chính sách về quảng cáo, khuyến mãi của công ty
- Chính sách về sản phẩm của công ty
- Chính sách về sản phẩm của công ty
- Xu hướng của nền kinh tế
- Xu hướng của nền kinh tế
- Xu hướng của ngành công nghiệp của công ty
- Xu hướng của ngành công nghiệp của công ty
- Các chính sách, sự kiện luật pháp và chính trị
- Các chính sách, sự kiện luật pháp và chính trị
- Các động thái quả đối thụ cạnh tranh
- Các động thái quả đối thụ cạnh tranh
- Kết quả của các nghiên cứu thị trường
- Kết quả của các nghiên cứu thị trường
13
CÁC DỰ TOÁN HOẠT ĐỘNG
CÁC DỰ TOÁN HOẠT ĐỘNG
Các dự toán hoạt động được thiết lập dựa trên dự toán
Các dự toán hoạt động được thiết lập dựa trên dự toán
tiêu thụ sản phẩm.
tiêu thụ sản phẩm.
Những dự toán này chỉ ra cách công ty hoạt động để đáp
Những dự toán này chỉ ra cách công ty hoạt động để đáp
ứng được nhu cầu tiêu thụ sản phẩm.
ứng được nhu cầu tiêu thụ sản phẩm.
Đối với những công ty sản xuất công nghiệp:
Đối với những công ty sản xuất công nghiệp:
-
-
Dự toán sản xuất
Dự toán sản xuất
- Dự toán NVL trực tiếp
- Dự toán NVL trực tiếp
- Dự toán lao động trực tiếp
- Dự toán lao động trực tiếp
- Dự toán sản xuất chung
- Dự toán sản xuất chung
- Dự toán tồn kho
- Dự toán tồn kho
- Dự toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý
- Dự toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý
- Dự toán vốn bằng tiền
- Dự toán vốn bằng tiền
14
CÁC DỰ TOÁN HOẠT ĐỘNG
CÁC DỰ TOÁN HOẠT ĐỘNG
* Đối với những công ty thương mại:
* Đối với những công ty thương mại:
Các dự toán hoạt động của công ty thương mại khác với
Các dự toán hoạt động của công ty thương mại khác với
công ty sản xuất công nghiệp ở chổ: công ty thương mại
công ty sản xuất công nghiệp ở chổ: công ty thương mại
không có dự toán sản xuất, thay vào đó là dự toán mua
không có dự toán sản xuất, thay vào đó là dự toán mua
hàng; công ty thương mại cũng không có dự toán NVL trực
hàng; công ty thương mại cũng không có dự toán NVL trực
tiếp. Các dự toán khác thì được lập tương tự như công ty
tiếp. Các dự toán khác thì được lập tương tự như công ty
sản xuất.
sản xuất.
* Đối với những công ty dịch vụ:
* Đối với những công ty dịch vụ:
Căn cứ trên dự toán về doanh thu cung cấp dịch vụ, công ty
Căn cứ trên dự toán về doanh thu cung cấp dịch vụ, công ty
sẽ thiết lập các dự toán hoạt động. Về cơ bản, các dự toán
sẽ thiết lập các dự toán hoạt động. Về cơ bản, các dự toán
hoạt động của công ty dịch vụ giống với các dự toán của
hoạt động của công ty dịch vụ giống với các dự toán của
công ty sản xuất. Điểm khác biệt là công ty dịch vụ không có
công ty sản xuất. Điểm khác biệt là công ty dịch vụ không có
dự toán thành phẩm tồn kho.
dự toán thành phẩm tồn kho.