Bài giảng Luật hôn nhân và gia đình: Bài 8 - TS. Bùi Quang Xuân

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRỰC TUYẾN

LUẬT HƠN  NHÂN & GIA ĐÌNH
ISO 9001:2008

QUAN HỆ HN&GĐ 
CĨ YẾU TỐ NƯỚC 
NGỒI
TS. BÙI QUANG XN


HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

Chương 8:


HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

I.

II.

III.

Khái  qt  về  quan  hệ 
HN&GĐ có yếu tố nước ngồi
Quan  hệ  hơn  nhân  có  yếu  tố 
nước ngồi
Quan  hệ  gia  đình  có  yếu  tố 
nước ngồi

LUẬT HƠN  NHÂN & GIA ĐÌNH

I. KHÁI QT VỀ QUAN 
HỆ HN&GĐ CĨ YẾU TỐ 
NƯỚC NGỒI

TS. BÙI QUANG XN


QUAN HỆ HN & GĐ CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

1.

Khái niệm
Quan  hệ  HN&GĐ  có  yếu  tố 

nước  ngồi  là  quan  hệ  HN&GĐ 
mà  ít  nhất  một  bên  tham  gia  là 
người  nước  ngoài,  người  Việt 


QUAN  HỆ  HƠN  NHÂN  VÀ  GIA  ĐÌNH  CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
§

là  quan  hệ  hơn  nhân  và  gia 
đình  giữa  cơng  dân  Việt 
Nam  và  người  nước  ngoài, 

giữa  người  nước  ngoài  với 
nhau  thường  trú  tại  Việt 
Nam  và  giữa  người  Việt 
Nam với nhau mà căn cứ để 
xác  lập, thay  đổi,  chấm dứt 


QUAN  HỆ  HƠN  NHÂN  VÀ  GIA  ĐÌNH  CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
§

Được  tơn  trọng  và  được  pháp 
luật  bảo  vệ  phù  hợp  với  các 
quy  định  của  pháp  luật  Việt 
Nam  và  điều  ước  quốc  tế  mà 
Nhà  nước  Cộng  hồ  xã  hội 
chủ  nghĩa  Việt  Nam  kí  kết 
hoặc gia nhập. Việc giải quyết 
quan  hệ  hơn  nhân  và  gia  đình 


KHÁI NIỆM QUAN HỆ HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
§

Giữa cơng dân Việt Nam và 
người  nước  ngồi:  Cơng 
dân  Việt  Nam  là  người  có 
quốc  tịch  Việt  Nam.  Người 
nước  ngồi  là  người  khơng 

có  quốc  tịch  Việt  Nam,  bao 
gồm  cơng  dân  nước  ngồi 
và người khơng quốc tịch.

Khoản 25 Điều 3 Luật Hơn nhân và gia đình Việt Nam năm 2014


KHÁI NIỆM QUAN HỆ HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
§

§

Giữa  người  Việt  Nam  với 
nhau mà có ít nhất một bên 
định cư ở nước ngồi;
Giữa  cơng  dân  Việt  Nam 
với nhau mà căn cứ để xác 
lập,  thay  đổi,  chấm  dứt 
quan  hệ  đó  theo  pháp  luật 

Khoản 25 Điều 3 Luật Hơn nhân và gia đình Việt Nam năm 2014


KHÁI NIỆM QUAN HỆ HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
§
ü

ü

Ví dụ: 
Cơng  dân  Việt  Nam  kết 
hơn  với  cơng  dân  Pháp 
tại  cơ  quan  có  thẩm 
quyền  của  Pháp  và  theo 
pháp luật của Pháp. 
Sau  khi  kết  hơn  họ  về 

Khoản 25 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2014


ĐẶC TRƯNG CỦA QHHN & GĐ CĨ YTNN

2. ĐẶC 
TRƯNG 
CỦA 
QHHN & 
GĐ CĨ 
YTNN 

Chủ  thể  của  QHHN&GĐ  có  YTNN  mang 
quốc tịch khác nhau
Nếu  chủ  thể  cùng  quốc  tịch  nhưng  sự 
kiện pháp lý làm phát sinh, thay đổi, chấm 
dứt quan hệ đó xảy ra ở nước ngồi.
Tài sản liên quan đến QHHN&GĐ có YTNN 
nằm ở nước ngồi. 

LUẬT HƠN  NHÂN & GIA ĐÌNH

II. NGUỒN QUAN HỆ HƠN 
NHÂN CĨ YẾU TỐ 
NƯỚC NGỒI

TS. BÙI QUANG XN


3. NGUỒN PL ĐIỀU CHỈNH QHHN & GĐ CÓ YTNN

q

Pháp luật quốc gia: Hiếp 

pháp, BLDS, BLTTDS, 
Luật HN&GĐ và các 
văn bản dưới luật.
q

 Điều ước quốc tế


3. NGUỒN PL ĐIỀU CHỈNH QHHN & GĐ CĨ YTNN

q

Tập qn quốc tế
§

  TQQT  đó  phải  đang  được  PL 
quốc gia áp dụng.

§

  Phải  được  các  điều  ước  quốc 
tế qui định áp dụng.


LUẬT HƠN  NHÂN & GIA ĐÌNH

NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP 
LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ 
HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CĨ 
YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
TS. BÙI QUANG XN

Điều 122 Luật Hơn nhân và gia đình năm 2014 


QUAN HỆ HƠN NHÂN CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
Khái niệm 
§

Là hành vi xác lập quan hệ vợ 
chồng  giữa  các  bên  chủ  thể 
khơng  cùng  quốc  tịch  hoặc 
cùng  quốc  tịch  nhưng  hành  vi 
kết  hơn  đó  được  tiến  hành  ở 
nước  ngồi,  trước  cơ  quan  có 

thẩm quyền của nước ngồi. 

(Điều 126)


QUAN HỆ HƠN NHÂN CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI
Khái niệm 
§

Đồng  thời  khi  xác  lập  quan 
hệ  hơn  nhân  có  YTNN,  các 
bên  phải  tuân  thủ  qui  định 
về  điều  kiện  và  nghi  thức 
kết  hôn  được  ghi  nhận 
trong  PL  quốc  gia,  PL  QT 
hay TQQT.

(Điều 126)


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

Các quy định của pháp luật 
về  hơn  nhân  và  gia  đình 
của nước Cộng hịa xã hội 
chủ  nghĩa  Việt  Nam  được 
áp  dụng  đối  với  quan  hệ 

hơn nhân và gia đình có yếu 
tố  nước  ngồi,  trừ  trường 
hợp  Luật  Hôn  nhân  và  gia 


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

Trong  trường  hợp  điều 
ước quốc tế mà Cộng hịa 
xã  hội  chủ  nghĩa  Việt 
Nam  là  thành  viên  có  quy 
định  khác  với  quy  định 
của Luật Hơn nhân và gia 
đình năm 2014 thì áp dụng 
quy  định  của  điều  ước 


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

Trong trường hợp Luật Hơn 
nhân  và  gia  đình  năm  2014, 
các  vãn  bản  pháp  luật  khác 
của Việt Nam có dẫn chiếu 
về  việc  áp  dụng  pháp  luật 

nước  ngồi  thì  pháp  luật 
nước  ngồi  được  áp  dụng, 
nếu  việc  áp  dụng  đó  khơng 


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

§

Trong  trường  hợp  pháp 
luật nước ngồi dẫn chiếu 
trở lại pháp luật Việt Nam 
thì  áp  dụng  pháp  luật  về 
hơn  nhân  và  gia  đình  Việt 
Nam.
Trong  trường  hợp  điều 


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

Trong  những  năm  qua,  Nhà 
nước  ta  đã  ký  kết  và  tham 
gia  nhiều  điều  ước  quốc 
tế, trong đó phổ biến là các 

hiệp  định  song  phương 
gồm hiệp định tương trợ tư 
pháp và pháp lý và hiệp định 
hợp tác về ni con ni.


NGUN TẮC ÁP DỤNG PHÁP LUẬT ĐỐI VĨI CÁC QUAN HỆ HƠN NHÂN 
VÀ GIA ĐÌNH CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

§

Các  hiệp  định  tương  trợ 
tư  pháp  và  pháp  lý  về  các 
vấn  đề  dân  sự  (bao  gồm 
cả  quah  hệ  hôn  nhân  và 
gia  đình)  và  hình  sự  mà 
Cộng  hịa  xã  hội  chủ 
nghĩa  Việt  Nam  đã  ký  kết 
với  một  số  nước  như: 


LUẬT HƠN  NHÂN & GIA ĐÌNH

HƠN NHÂN CĨ YẾU TỐ 
NƯỚC NGỒI
TS. BÙI QUANG XN

Điều 126 Luật Hơn nhân và gia đình năm 2014 

KẾT HƠN CĨ YẾU TỐ NƯỚC NGỒI

1. Trong việc kết hơn giữa cơng 
dân  Việt  Nam  với  người  nước 
ngồi,  mỗi  bên  phải  tn  theo 
pháp  luật  của  nước  mình  về 
điều kiện kết hơn; nếu việc kết 
hơn được tiến hành tại cơ quan 
nhà  nước  có  thẩm  quyền  của 
Điều 126 Luật hơn nhân và gia đình năm
Việt Nam thì người nước ngồi