NGHIÊN cứu đề XUẤT áp DỤNG TIÊU CHUẨN ISO 45001 vào hệ THỐNG QUẢN lý AN TOÀN vệ SINH LAO ĐỘNG tại CÔNG TY TRÁCH NHIỆM hữu hạn một THÀNH VIÊN THUỐC lá bắc sơn

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CƠNG ĐỒN

CÁP KIỀU HƯNG

NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT ÁP DỤNG
TIÊU CHUẨN ISO 45001 VÀO HỆ THỐNG
QUẢN LÝ AN TỒN VỆ SINH LAO ĐỘNG
TẠI CƠNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN
MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ BẮC SƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ AN TOÀN
VÀ SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP
MÃ SỐ: 834 04 17

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ VĂN CHIÊN

HÀ NỘI, NĂM 2021


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Nghiên cứu đề xuất áp dụng tiêu
chuẩn ISO 45001 vào hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại công ty
trách nhiệm hữu hạn một thành viên thuốc lá Bắc Sơn” là cơng trình nghiên
cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Văn Chiên.
Luận văn chưa được công bố trong bất cứ cơng trình nghiên cứu nào. Các số
liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ
ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Tơi xin chịu trách nhiệm về tồn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ.
Tác giả luận văn

Cáp Kiều Hưng

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, tơi đã
nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên
của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Cho phép tơi được bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc giáo viên
hướng dẫn: TS. Vũ Văn Chiên đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều cơng sức,
thời gian và tạo điều kiện cho tơi suốt q trình học tập và thực hiện đề tài.
Tơi bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới Khoa Sau đại học, Trường Đại học
Cơng đồn đã tận tình giúp đỡ tơi trong q trình học tập, thực hiện đề tài và
hồn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ, người lao động
Công ty TNHH một thành viên thuốc lá Bắc Sơn – nơi cung cấp số liệu
nghiên cứu đã hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong quá trình khảo sát; thu thập số liệu,
tư liệu phục vụ cho nghiên cứu đề tài.
Xin trân trọng cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã
dành những tình cảm tốt đẹp nhất để động viên, khích lệ cũng như tạo điều
kiện giúp đỡ để tơi hồn thành luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!


MỤC LỤC
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng, sơ đồ
MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................. 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài ..................................................... 3
3. Mục tiêu nghiên cứu và nội dung nghiên cứu ................................................. 3
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 4
6. Những đóng góp mới của đề tài ...................................................................... 5
7. Kết cấu của luận văn ....................................................................................... 5
Chương 1. TỔNG QUAN ................................................................................... 6
1.1. Hệ thống công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động trên thế giới ......... 6
1.1.1. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động theo ILO – OSH 2001 .......... 6
1.1.2. Tiêu chuẩn quản lý an toàn sức khoẻ nghề nghiệp OHSAS 18001 .......... 7
1.1.3. Tiêu chuẩn quản lý an toàn sức khoẻ nghề nghiệp ISO 45001................. 9
1.1.4. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Nhật ............................... 11
1.1.5. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Hàn Quốc ...................... 11
1.1.6. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Trung Quốc ................... 12
1.1.7. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Singapore....................... 13
1.2. Quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Việt Nam ..................................... 13
1.2.1. Hệ thống văn bản quản lý nhà nước về an toàn vệ sinh lao động........... 13
1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý về an toàn vệ sinh lao động ở Việt Nam ......... 17
1.2.3. Một số nghiên cứu trong nước có liên quan tới đề tài ............................ 19
Tiểu kết chương 1 ............................................................................................ 20


Chương 2. THỰC TRẠNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ AN TỒN VỆ SINH
LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH
VIÊN THUỐC LÁ BẮC SƠN ........................................................................... 21

2.1. Cơ cấu tổ chức và đặc điểm tình hình sản xuất kinh doanh ................ 21
2.1.1. Giới thiệu về công ty ............................................................................... 21
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và lao động của công ty ................................................. 23

2.1.3. Quy trình sản xuất thuốc lá điếu ............................................................. 25
2.2. Thực trạng công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động tại công ty
trách nhiệm hữu hạn một thành viên thuốc lá Bắc Sơn .............................. 33
2.2.1. Thực trạng điều kiện làm việc, môi trường lao động tại Công ty ........... 33
2.2.2. Tổ chức bộ máy an toàn vệ sinh lao động của công ty ........................... 37
2.2.3. Công tác lập kế hoạch, tổ chức thực hiện an toàn vệ sinh lao động ....... 38
2.3. Đánh giá công tác thực hiện an toàn vệ sinh lao động tại công ty ....... 46
2.3.1. Ưu điểm ................................................................................................... 46
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân .................................................. 46
Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 49
Chương 3. ĐỀ XUẤT ÁP DỤNG TIÊU CHUẨN ISO 45001 VÀO HỆ
THỐNG QUẢN LÝ AN TOÀN VỆ SINH LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ BẮC SƠN .... 50

3.1. Cơ sở đề xuất áp dụng Hệ thớng Quản lý an tồn vệ sinh lao động
theo tiêu chuẩn ISO 45001:2018 cho công ty trách nhiệm hữu hạn một
thành viên thuốc lá Bắc Sơn ........................................................................... 50
3.2. Nhận diện mối nguy và đánh giá rủi ro an tồn vệ sinh lao đợng cơng
ty trách nhiệm hữu hạn mợt thành viên th́c lá Bắc Sơn.......................... 51
3.3. Quy trình xây dựng và áp dụng Hệ thống Quản lý an tồn vệ sinh lao
đợng theo tiêu chuẩn ISO 45001:2018 ........................................................... 72
3.4. Xây dựng mợt sớ quy trình Hệ thớng Quản lý an tồn vệ sinh lao
đợng theo tiêu chuẩn ISO 45001:2018 ........................................................... 77
3.4.1. Bối cảnh của công ty ............................................................................... 77


3.4.2. Sự lãnh đạo và sự tham gia của người lao động ..................................... 79
3.4.3. Hoạch định .............................................................................................. 84
3.4.4. Hỗ trợ ...................................................................................................... 88
3.4.5. Thực hiện................................................................................................. 90

3.4.6. Đánh giá kết quả thực hiện...................................................................... 93
3.4.7. Cải tiến .................................................................................................... 95
3.5. Đánh giá khả năng áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào công tác quản
lý an toàn vệ sinh lao động tại công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành
viên thuốc lá Bắc Sơn ...................................................................................... 95
3.5.1. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng tiêu ch̉n ISO 45001 vào
cơng tác quản lý an tồn vệ sinh lao động tại công ty Trách nhiệm hữu hạn
một thành viên thuốc lá Bắc Sơn ...................................................................... 95
3.5.2. Đánh giá sơ bộ khả năng áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào cơng tác
quản lý an tồn vệ sinh lao động tại công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành
viên thuốc lá Bắc Sơn........................................................................................ 96
Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 100
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................... 101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................... 102
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ATVSLĐ
BNN
CBCNV
NLĐ
PCCN
TNLĐ

An toàn vệ sinh lao động
Bệnh nghề nghiệp
Cán bộ cơng nhân viên
Người lao động
Phịng chống cháy nổ

Tai nạn lao động


DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Bảng 2.1. Cơ cấu lao động theo giới tính, độ tuổi ............................................ 24
Bảng 2.2. Cơ cấu lao động theo trình độ chun mơn ...................................... 24
Bảng 2.3. Các yếu tố có hại trong dây chuyền sản xuất thuốc lá ..................... 31
Bảng 2.4. Tổng hợp kết quả quan trắc môi trường lao động ............................ 34
Bảng 2.5. Các nguồn phát sinh khí thải tại Cơng ty thuốc lá Bắc Sơn ............. 36
Bảng 2.6. Kinh phí cho cơng tác bảo hộ lao động năm 2019 ........................... 38
Bảng 2.7. Các thiết bị yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn ................................... 39
Bảng 2.8. Số lượng phương tiện bảo vệ cá nhân trang bị trung bình mỗi năm41
Bảng 2.9. Phân loại sức khỏe người lao động................................................... 43
Bảng 3.1. Tần suất diễn ra, xuất hiện mối nguy (F).......................................... 52
Bảng 3.2. Khả năng nhận biết mối nguy (P) ..................................................... 52
Bảng 3.3. Hậu quả thương tật (S)..................................................................... 53
Bảng 3.4. Phân loại cấp độ rủi ro ...................................................................... 53
Bảng 3.5. Xác định mối nguy và đánh giá rủi ro tại công ty thuốc lá Bắc Sơn 54
Bảng 3.6. Nhu cầu và mong đợi của các bên quan tâm công ty thuốc lá Bắc
Sơn” ................................................................................................... 78
Bảng 3.7. Chính sách an tồn vệ sinh lao động cơng ty thuốc lá Bắc Sơn ....... 80
Bảng 3.8. Các hình thức phổ biến của chính sách ............................................ 81
Bảng 3.9. Phân cơng quyền hạn, trách nhiệm công ty thuốc lá Bắc Sơn ......... 81
Bảng 3.10. Bảng các cơ hội an toàn vệ sinh lao động ...................................... 86
Bảng 3.11. Bảng đánh giá sơ bộ khả năng áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào
công tác quản lý an tồn vệ sinh lao động tại cơng ty ...................... 96
Biểu đồ 2.1. Khảo sát mức độ hiểu biết về quy trình làm việc an tồn” ......... 40
Biểu đồ 2.2. Khảo sát tình trạng phương tiện bảo vệ cá nhân” ........................ 42
Biểu đồ 2.3. Khảo sát đánh giá của người lao động về chất lượng huấn luyện
an toàn vệ sinh lao động .................................................................... 45

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các nội dung chính của Hệ thống quản lý an toàn – vệ sinh lao
động theo ILO – OSH 2001 ................................................................ 6
Sơ đồ 1.2. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động theo tiêu ch̉n OHSAS
18001:2007” ........................................................................................ 8
Sơ đồ 1.3. Mơ hình hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động theo tiêu chuẩn
ISO 45001: 2018”.............................................................................. 10
Sơ đồ 1.4. Hệ thống văn bản pháp luật về an toàn vệ sinh lao động ở Việt
Nam ................................................................................................... 14
Sơ đồ 1.5. Sơ đồ hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động ở Việt Nam ........ 17
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của Công ty Thuốc lá Bắc Sơn ............................... 23
Sơ đồ 2.2. Quy trình sản xuất thuốc lá điếu ...................................................... 26
Sơ đồ 3.1: Hệ thống cấp bậc của tài liệu của hệ thống quản lý an toàn vệ sinh
lao động ............................................................................................. 90


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Công tác an tồn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) ln là một trong những
chủ trương hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta nhằm chăm lo cải thiện điều
kiện lao động, đảm bảo an tồn tính mạng sức khoẻ người lao động, giảm
thiểu tới mức thấp nhất hoặc không để xảy ra tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh
nghề nghiệp (BNN). Hiện nay, nước ta đang trong thời kì hội nhập, khoa học
kĩ thuật ngày càng phát triển, máy móc, cơng cụ kỹ thuật dần thay thế con
người trong những cơng việc khó khăn, nặng nhọc, năng suất lao động ngày
càng được cải thiện, chất lượng sản phẩm tăng cao. Tuy nhiên luôn tồn tại

những nguy cơ rủi ro đặc thù tác động xấu đến sức khỏe và sự an toàn của
người lao động. Vì vậy cơng tác ATVSLĐ là vơ cùng quan trọng.
“Tuy nhiên, thực tế cho thấy cơng tác ATVSLĐ đang cịn khơng ít khó
khăn, tồn tại như: Hệ thống văn bản qui phạm Pháp luật về ATVSLĐ chưa
thật sự đồng bộ, chồng chéo nên rất khó trong triển khai thực hiện. Bộ máy
làm công tác quản lý nhà nước về ATVSLĐ từ Trung ương đến địa phương
đang có sự bất cập giữa chức năng, nhiệm vụ với biên chế và trình độ cán bộ.
Lực lượng thanh tra nhà nước về lao động của cả nước đến nay chưa đáp ứng
được yêu cầu thực tế. Ngành Y tế cũng đang khó khăn trong việc đào tạo cán
bộ có đủ khả năng khám phát hiện và điều trị bệnh nghề nghiệp. Công tác
thông tin, tuyên truyền chưa được làm thường xuyên, rộng rãi, thiếu sự phối
hợp đồng bộ giữa các cơ quan. Việc phổ biến và hướng dẫn các văn bản pháp
luật ở các Bộ, Ngành, địa phương chưa xuống tới cơ sở, tới người lao động
(NLĐ) nên khó khăn trong việc tổ chức thực hiện và nâng cao nhận thức của
người sử dụng lao động và NLĐ. Công tác thanh tra, kiểm tra về ATVSLĐ
hoạt động chưa hiệu quả, đặc biệt ở một số lĩnh vực như nông, lâm, ngư
nghiệp, các doanh nghiệp tư nhân, các làng nghề chưa được thanh tra, kiểm
tra. Công tác ATVSLĐ trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khu vực làng
nghề và kinh tế trang trại chưa được người sử dụng lao động quan tâm, đặc


2

biệt là ở các doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh cá thể. Nhận thức về công
tác ATVSLĐ của người sử dụng lao động và NLĐ còn hạn chế. Một số tổ
chức cơng đồn cơ sở chưa phát huy hết vai trò trong việc bảo vệ NLĐ và
nhiều khi còn mang tính hình thức.
Việt Nam đang trong q trình hội nhập kinh tế thế giới, nên xu hướng
hội nhập trong lĩnh vực ATVSLĐ cũng là điều dễ hiểu. Hiện nay hệ thống
quản lý an toàn theo ISO 45001 đã được ban hành. Tiêu chuẩn này thay thế

OHSAS 18001 và cho phép tổ chức chủ động cải thiện hiệu suất OH & S
trong việc phịng ngừa thương tích và suy giảm sức khỏe cho người lao động.
Tuy nhiên việc áp dụng mơ hình quản lý này trong thực tế sản xuất vẫn còn
nhiều hạn chế, chủ yếu là trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi
hay liên doanh.”
Cơng ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) một thành viên Thuốc lá Bắc Sơn
- tiền thân là Nhà máy Thuốc lá Bắc Sơn, được thành lập ngày 15/02/1968 từ
bộ phận T2 của Nhà máy Thuốc lá Thăng Long sau 50 năm xây dựng và phát
triển, Công ty Thuốc lá Bắc Sơn đã không ngừng lớn mạnh, đạt được nhiều
thành tựu quan trọng, vững bước cùng cả nước tiến hành sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Nhiệm vụ chủ yếu là
sản xuất kinh doanh thuốc lá điếu, thuốc lá sợi cho thị trường trong nước và
xuất khẩu. Công ty liên tục đổi mới nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy
mạnh sản xuất, mở rộng thị trường trong nước, đẩy mạnh hợp tác xuất khẩu
thuốc lá bao, tích cực chuyển đổi cơ cấu sản phẩm tạo nên những sản phẩm
trung, cao cấp phục vụ nhu cầu thị trường. Bên cạnh đó, cơng tác quản lý
ATVSLĐ tại công ty vẫn luôn được chú trọng. Hiện nay, hệ thống quản lý
ATVSLĐ tại công ty đang thực hiện theo các văn bản, quy phạm pháp luật của
nhà nước, mặc dù có những ưu điểm nhất định song vẫn còn tồn tại nhiều hạn
chế. Với mong muốn đưa ra hệ thống quản lý mới, hạn chế TNLĐ và BNN, tôi
xin thực hiện đề tài “Nghiên cứu đề xuất áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào


3

hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại công ty trách nhiệm hữu hạn
một thành viên thuốc lá Bắc Sơn” làm đề tài luận văn thạc sĩ.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài
“Qua nghiên cứu, tìm hiểu tác giả thấy đã có khá nhiều các cơng trình
nghiên cứu khoa học nghiên cứu về hệ thống quản lý ATVSLĐ khác. Tuy

nhiên, hiện nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về công tác quản lý ATVSLĐ
và đề xuất áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào hệ thống quản lý ATVSLĐ tại
công ty TNHH một thành viên thuốc lá Bắc Sơn.”
3. Mục tiêu nghiên cứu và nội dung nghiên cứu
3.1. Mục tiêu
Đánh giá thực trạng công tác an toàn vệ sinh lao động tại nhà máy thuốc
lá Bắc Sơn, chỉ ra những tồn tại, hạn chế.
Đề xuất áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào hệ thống ATVSLĐ tại cơng ty.
3.2. Nội dung nghiên cứu
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận liên quan tới vấn đề nghiên cứu của
đề tài.
Đánh giá rõ thực trạng tình hình ATVLĐ tại cơng ty, phát hiện những mặt
cịn yếu kém, những mặt cịn hạn chế trong cơng tác quản lý để đưa ra cách
khắc phục.
Đề xuất áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào hệ thống quản lý ATVSLĐ
tại công ty.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng
Công tác quản lý an tồn vệ sinh lao động trong cơng ty TNHH một
thành viên thuốc lá Bắc Sơn.
4.2. Phạm vi
Công ty TNHH một thành viên thuốc lá Bắc Sơn.
Địa chỉ: Phường Đáp Cầu - TP Bắc Ninh - tỉnh Bắc Ninh.


4

Thời gian: Các giải pháp đề xuất trong luận văn có ý nghĩa từ năm 2021
đến năm 2025.
5. Phương pháp nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu tài liệu, hồi cứu tài liệu
Hệ thống qui chuẩn, tiêu chuẩn; hệ thống các văn bản qui phạm pháp
luật liên quan đến công tác quản lý ATVSLĐ trong nước và trên thế giới.
Thu thập thông tin về công nghệ sản xuất, các tài liệu liên quan đến cơ
sở nghiên cứu trong thời gian từ năm 2017 đến năm 2019.
Phương pháp nghiên cứu, hồi cứu tài liệu là phương pháp phổ biến khi
nghiên cứu một vấn đề bất kỳ bởi phương pháp này ít tốn kém, cung cấp cái
nhìn tổng thể về vấn đề nghiên cứu. Tuy nhiên chất lượng tài liệu thu được có
thể rất khác nhau nên cần có thời gian để xem xét, nghiên cứu kỹ.
5.2. Phân tích tài liệu
Phân tích các số liệu thu thập được từ đó đánh giá tình hình tại.
Phân tích các điều kiện thuận lợi và khó khăn tại cơ sở nghiên cứu khi
triển khai xây dựng hệ thống ATVSLĐ theo tiêu chuẩn ISO 45001.
Những việc cần làm để đáp ứng yêu cầu của ISO 45001.
5.3. Phương pháp điều tra xã hội học
Tiến hành điều tra 100 người tại cơ sở nghiên cứu bằng bộ phiếu câu hỏi
có sẵn. Câu hỏi được sử dụng trong phiếu điều tra là câu hỏi đóng, người trả
lời chỉ việc lựa chọn một hoặc một số phương án mà họ cho là phù hợp nhất.
Việc này có những thuận lợi và khó khăn sau:
- Thuận tiện cho người trả lời, chỉ cần lựa chọn một phương án đã được
nêu ra trong phiếu điều tra.
- Người được hỏi hiểu câu hỏi một cách thống nhất, theo cùng một nghĩa.
- Thuận lợi cho việc xử lý kết quả điều tra.
- Tuy nhiên câu hỏi sử dụng trong phiếu điều tra là câu hỏi đóng nên bó
hẹp tư duy của người được điều tra, khơng mở ra các khía cạnh mới.


5

6. Những đóng góp mới của đề tài

Hệ thống hố các lý thuyết về quản lý ATVSLĐ.
Thực trạng công tác quản lý ATVSLĐ tại công ty TNHH một thành
viên thuốc lá Bắc Sơn.
Đề xuất áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001 vào hệ thống quản lý ATVSLĐ
tại công ty TNHH một thành viên thuốc lá Bắc Sơn.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục
thì luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý an toàn vệ sinh lao độngtại
công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên thuốc lá Bắc Sơn
Chương 3: Đề xuất áp dụng tiêu chuẩn iso 45001 vào hệ thống quản lý
an toàn vệ sinh lao động tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
thuốc lá Bắc Sơn


6

Chương 1
TỞNG QUAN
1.1. Hệ thớng cơng tác quản lý an toàn vệ sinh lao động trên thế giới

1.1.1. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động theo ILO – OSH 2001
ILO-OSH 2001: Hướng dẫn về hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe lao
động do Tổ chức Lao động Quốc tế (International Labor Organisation - ILO)
xây dựng dựa trên Cơng ước về sức khỏe và an tồn lao động 1981 và Công
ước về dịch vụ sức khỏe lao động 1985, ban hành năm 2001. Hướng dẫn này
khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng trên cơ sở tự nguyện dựa trên các
nguyên tắc hoạt động kiểu vòng xoắn gồm các bước “Chính sách - Tổ chức Lập kế hoạch và Thực hiện - Đánh giá - Cải tiến”.

Sơ đồ 1.1. Các nợi dung chính của Hệ thớng quản lý an tồn – vệ sinh
lao đợng theo ILO – OSH 2001
Nguồn: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội [1]
Các nguyên tắc được ILO đề ra nhằm mục đích bảo vệ người lao động
khỏi các tai nạn, chấn thương và bệnh tật phát sinh từ công việc của họ. Theo
sơ đồ 1.1, muốn đảm bảo được yêu cầu đó thì trong q trình sản xuất thì tổ
chức phải tuân thủ 5 khâu:


7

- Chính sách: Đánh giá thực trạng ATVSLĐ tại cơ sở từ đó xác định mục
tiêu và thiết lập các chính sách về ATVSLĐ, thúc đẩy sự tham gia của người
sử dụng lao động và NLĐ
- Tổ chức: Người sử dụng lao động phải chịu trách nhiệm chỉ đạo công
tác ATVSLĐ và tuân thủ các yêu cầu của hệ thống ATVSLĐ. Đảm bảo
ATVSLĐ cho NLĐ
“- Kế hoạch và thực hiện: Công tác ATVSLĐ muốn diễn ra thuận lợi,
hiệu quả phải tiến hành lập kế hoạch ATVSLĐ. Việc lập kế hoạch ATVSLĐ
của cơ sở phải bao trùm việc xây dựng và tổ chức thực hiện toàn bộ các nội
dung của hệ thống quản lý ATVSLĐ đã mô tả trong sơ đồ 1.1
- Đánh giá: Xây dựng, triển khai các thủ tục để giám sát, đánh giá và lập
hồ sơ công tác ATVSLĐ.
- Hành động cải thiện: Từ các kết quả đánh giá, kiểm tra tiến hành xác
định những tồn tại, hạn chế từ đó đưa gia các giải pháp thích hợp cải thiện,
duy trì hệ thống quản lý
1.1.2. Tiêu chuẩn quản lý an toàn sức khoẻ nghề nghiệp OHSAS
18001
“OHSAS 18001 là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề
nghiệp do Viện Tiêu chuẩn Anh (BSI) xây dựng và ban hành. OHSAS là viết

tắt của cụm từ tiếng Anh: Occupational Health and Safertu Assment Series.
Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý an toàn và sức
khoẻ nghề nghiệp, để các tổ chức có thể kiểm sốt các rủi ro về an tồn và sức
khoẻ nghề nghiệp (OH&S) và cải tiến việc thực hiện OH&S.”
OHSAS 18001:2007 là phiên bản hiện hành. Tiêu chuẩn này cung cấp
cho doanh nghiệp một khuôn khổ để xác định nội dung, quy trình kiểm sốt
và giảm thiểu rủi ro đến sức khoẻ và an toàn của NLĐ khi làm việc. Hệ thống
quản lí theo OHSAS 18001: 2007 được thể hiện qua sơ đồ sau:


8

“Sơ đồ 1.2. Hệ thớng quản lý an tồn vệ sinh lao động theo tiêu chuẩn
OHSAS 18001:2007”
Nguồn: [15, tr.2]
Theo mô hình này thì hệ thống quản lý ATVSLĐ ở một tổ chức gồm có
5 thành phần:
-“Thiết lập chính sách ATVSLĐ (OH&S Policy): Từ những thực trạng
tại cơ sở, tổ chức tiến hành thiết lập các chính sách ATVSLĐ [15, tr.2].
- Hoạch định (Planning): Lập kế hoạch để đáp ứng mục tiêu, chính sách
đã đề ra [15, tr.2].
- Thực hiện và điều hành (Implementation and Operation): áp dụng và
vận hành hệ thống quản lý ATVSLĐ [15, tr.2].
- Kiểm tra và hành động khắc phục (Checking): Đánh giá, kiểm tra các
quá trình đã thực hiện từ đó xác định những tồn tại, hạn chế nhằm đưa ra các
biện pháp khắc phục, cải thiện. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản lý [15, tr.2].
- Xem xét của lãnh đạo (Management review): lãnh đạo của doanh
nghiệp phải tiến hành xem xét về mặt quản lý của hệ thống quản lý an toàn
sức khoẻ nghề nghiệp theo các giai đoạn thích hợp. Sau đó xác định các lĩnh
vực cần cải thiện. [15, tr.2].”

Lợi ích của việc áp dụng OHSAS 18001:2007:


9

- Nâng cao ý thức an toàn, gia tăng kiểm soát các mối nguy bằng cách thiết
lập những mục tiêu, mục đích và phân cơng trách nhiệm rõ ràng trong tổ chức.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm thiểu rủi ro ngừng sản xuất khi có
sự cố.
- Tiết kiệm chi phí, giảm thiểu gánh nặng tài chính từ các khoản như đền
bù thời gian sản xuất hao hụt, chi trả các khoản tiền phạt.
- Tạo ra một hệ thống vững chắc giúp duy trì và cải tiến liên tục an toàn
và sức khoẻ.
- Nâng cao danh tiếng và tăng cơ hội giành được nhiều cơ hội kinh
doanh mới.
1.1.3. Tiêu chuẩn quản lý an toàn sức khoẻ nghề nghiệp ISO 45001
“ISO 45001 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu về hệ thống quản
lý sức khỏe và an toàn lao động (Occupational Health and Safety - OH&S),
cùng với cách hướng dẫn sử dụng, cho phép tổ chức chủ động cải thiện hiệu
suất OH & S trong việc phòng ngừa thương tích và thiệt hại sức khỏe.
ISO 45001 đưa ra khung quản lý các rủi ro và cơ hội về ATVSLĐ. Mục
đích chính của hệ thống là đảm bảo NLĐ có mơi trường làm việc an tồn,
ngăn ngừa rủi ro tai nạn, chấn thương, bệnh tật thông qua việc loại bỏ mối
nguy và giảm thiểu rủi ro liên quan đến ATVSLĐ.”
Việc tiếp cận hệ thống quản lý ATVSLĐ áp dụng trong tiêu chuẩn này
được hình thành trên khái niệm về Hoạch định - Thực hiện - Kiểm tra - Hành
động (PDCA) [14, tr.12].
Khái niệm PDCA là quá trình lặp lại được doanh nghiệp, cơ sở sản xuất
sử dụng để đạt được cải tiến liên tục. Quá trình này được tiến hành như sau:
Hoạch định: Lên kế hoạch thiết lập mục tiêu, xây dựng chính sách

ATVSLĐ, kiểm sốt mối nguy, rủi ro và phân công trách nhiệm, quyền hạn
cho các bộ phận có liên quan thực hiện [14, tr.12].
Thực hiện: Thực hiện quá trình theo hoạch định [14, tr.12].


10

Kiểm tra: Theo dõi, đo lường và đánh giá hiệu quả hoạt động của hệ
thống ATVSLĐ, báo cáo kết quả [14, tr.12].
Hành động: thực hiện hành động để cải tiến liên tục kết quả thực hiện
ATVSLĐ nhằm đạt được đầu ra dự kiến. Tiêu chuẩn này đưa khái niệm
PDCA vào một khuôn khổ mới, như minh họa trong sơ đồ:

“Sơ đồ 1.3. Mơ hình hệ thớng quản lý an tồn vệ sinh lao động theo tiêu
chuẩn ISO 45001: 2018”
Nguồn: Tiêu chuẩn ISO45001:2018 [14, tr.12]
Tiêu chuẩn ISO 45001 sẽ cải tiến hiệu quả công tác ATVSLĐ cho tổ
chức như sau:
- Giảm thiểu rủi ro về tổn thương và bệnh tật tại nơi làm việc, tạo mơi
trường làm việc an tồn
- Nhận diện và loại trừ sớm các rủi ro về ATVSLĐ
- Nâng cao ý thức về ATVSLĐ cho doanh nghiệp
- Giảm thiểu tỉ lệ thương tích, bệnh tật và tử vong liên quan đến công việc


11

- Cải thiện hiệu suất và hiệu quả của công tác ATVSLĐ
Ngồi ra ISO 45001 cịn giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh, uy tín,
đạt được nhiều lợi ích như:

- Cải thiện khả năng đáp ứng với các vấn đề về tuân thủ pháp luật
- Giảm thiểu các chi phí do tai nạn gây ra
- Bảo vệ uy tín thương hiệu
- Giảm thiểu biến động nhân sự do các sự cố gây ra
- Đạt được chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế
Khi ISO 45001 được ban hành, OHSAS 18001 sẽ dần dần được bãi bỏ.
Các Tổ chức phải chuyển đổi sang tiêu chuẩn mới trước tháng 3 năm 2021.
ISO 45001 là tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo khả năng tương thích cao với các
tiêu chuẩn khác, như ISO 9001 và 14001. Điều này giúp việc triển khai và
tích hợp vào các hệ thống quản lý khác dễ dàng hơn và mang lại giá trị gia
tăng cho Tổ chức.
1.1.4. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Nhật
Hệ thống pháp luật về ATVSLĐ của Nhật bao gồm: Luật, dưới Luật là
các pháp lệnh (tương đương quy chuẩn kỹ thuật quốc gia), dưới pháp lệnh là
các hướng dẫn và quy chuẩn
Hiện nay Nhật có 3 luật liên quan đến ATVSLĐ là: luật an tồn và sức
khoẻ cơng nghiệp, luật tổ chức phịng chống tai nạn cơng nghiệp và luật đo
đạc mơi trường làm việc. Trên cơ sở đó, cơ quan an tồn và sức khoẻ Nhật
Bản soạn thảo 10 nhóm Pháp lệnh tương ứng và đó cũng là nhóm quy chuẩn
an toàn sức khoẻ nghề nghiệp trong hệ thống các quy chuẩn.
Dưới cùng là các hướng dẫn và một loạt các tiêu chuẩn ban hành.
1.1.5. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Hàn Quốc
Hệ thống văn bản ATVSLĐ tại Hàn Quốc đã tương đối hoàn thiện và
được quy định một cách chặt chẽ, bao gồm các luật như luật an tồn và sức
khoẻ cơng nghiệp, luật tiêu chuẩn lao động, song song dưới đó là các văn bản
dưới luật như nghị định, thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn.


12

"Luật An tồn và sức khỏe cơng nghiệp" của Quốc hội Hàn Quốc.
+ Mục tiêu của Luật an toàn và sức khỏe cơng nghiệp là: Duy trì và thúc
đẩy an tồn và sức khoẻ của người lao động thơng qua việc phòng ngừa TNLĐ
và BNN bằng cách xây dựng các tiêu chuẩn về an toàn và sức khoẻ lao động và
làm rõ trách nhiệm cá nhân, tạo ra môi trường làm việc thoải mái.
+ Phạm vi áp dụng của Luật như sau: Luật này sẽ áp dụng cho tất cả các
doanh nghiệp hoặc nơi làm việc với điều kiện là Luật có thể khơng áp dụng
tồn bộ hoặc một phần cho các doanh nghiệp theo quy định trong Sắc lệnh
của Tổng thống có tính đến mức độ của có hại và mối nguy hiểm, loại hình
và quy mơ doanh nghiệp, vị trí của doanh nghiệp…
Bộ máy quản lý nhà nước về ATVSLĐ như sau:
Thành lập cơ quan an toàn Hàn Quốc trực thuộc chính phủ (KOSHA) có
bộ máy từ trung ương tới địa phương. Cơ quan này được cấp một phần kinh
phí từ trung ương và thu phí từ các hoạt động đào tạo, huấn luyện, kiểm định
an tồn,…KOSHA có quyền thanh tra, kiểm tra và xử phạt đối với các hành
vi vi phạm ATVSLĐ. Các văn bản pháp luật như quy định, tiêu chuẩn
ATVSLĐ cũng do KOSHA phụ trách nghiên cứu, ban hành.
1.1.6. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Trung Quốc
Trung Quốc hiện nay đã trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới và các
luật, các quy định và hệ thống pháp luật về ATVSLĐ đang nỗ lực để theo kịp
về tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.
Chính phủ Trung Quốc đã ban hành một loạt các luật, quy định và các
nghị định quy định về quyền của NLĐ và bảo vệ sức khoẻ, an toàn cho NLĐ.
"Luật An toàn Lao động của Nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa" của
Quốc hội Trung Quốc.
+ Mục tiêu của Luật: Luật được xây dựng nhằm tăng cường công tác
kiểm tra, giám sát, phịng ngừa và giảm thiểu TNLĐ, bảo đảm an tồn tính
mạng, tài sản và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

13

+ Phạm vi áp dụng của Luật: Luật này điều chỉnh các nội dung về trong
các đơn vị tham gia vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh hoạt động trên
lãnh thổ của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa. Nếu trong các văn bản
pháp luật của Nhà nước về phịng cháy chữa cháy, an tồn giao thơng đường
bộ, đường sắt và đường thuỷ có những quy định về khác thì phải áp dụng cả
những quy định đó.
1.1.7. Hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Singapore
Luật an toàn và sức khoẻ tại nơi làm việc là cơng cụ pháp lý chính tác
động đến cơng tác ATVSLĐ tại Singapore. Luật này được áp dụng cho tất cả
các vị trí làm việc và gắn trách nhiệm cụ thể cho các bên liên quan nhằm
giảm thiểu rủi ro tận nguồn (đánh giá rủi ro, xác định trách nhiệm về phía
cơng ty,…). Luật này ra đời khơng chỉ đơn giản là yêu cầu các bên tuân thủ
các yêu cầu pháp lý mà cong khuyến khích các ngành cơng nghiệp đầu tư
một cách tích cực trong việc xây dựng các tiêu chuẩn về an toàn trong lao
động. Mặt khác luật cũng yêu cầu các bên liên quan có biện pháp “thực tiễn
hợp lý” để đảm bảo sự an toàn và sức khoẻ cho những người làm việc trong
những ngành có nguy cơ cao. Ngoài ra các điều khoản của luật cũng quy định
rõ ràng về sự an toàn của một số máy hoặc thiết bị làm việc.
Ngoài ra 26 văn bản dưới luật cũng cung cấp các tiêu chuản cụ thể đối
với những công việc rủi ro cao hơn mà những ngành này phải tuân thủ.
1.2. Quản lý an toàn vệ sinh lao động tại Việt Nam
1.2.1. Hệ thống văn bản quản lý nhà nước về an toàn vệ sinh lao động
Hệ thống văn bản pháp luật về ATVSLĐ ở Việt Nam được miêu tả theo
sơ đồ sau:


14

Sơ đồ 1.4. Hệ thống văn bản pháp luật về an tồn vệ sinh lao đợng
ở Việt Nam
Nguồn: Tác giả tởng hợp
Nhìn vào sơ đồ ta có thể thấy Hiến pháp là văn bản có giá trị cao nhất
trong hệ thống các văn bản pháp luật rồi đến các Bộ luật, văn bản luật, ở dưới
là các nghị định, thông tư, quy chuẩn, hướng dẫn.
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, khoản
2, điều 57 của Hiến pháp quy định “Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp
của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan
hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định” [11]. Về quyền của NLĐ được quy
định rõ trong các điều 35 của Hiến pháp
“Bộ luật Lao động năm 2012 tại chương IX có 14 điều quy định về
ATVSLĐ. Ngồi ra, trong các chương khác cũng có một số điều liên quan
đến ATVSLĐ như về thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi (Chương VII);
những quy định riêng đối với lao động nữ (Chương X); Bảo hiểm xã hội
(Chương XII); Thanh tra nhà nước về lao động, xử phạt vi phạm pháp luật về
lao động (Chương XVI)…Ngoài ra sắp tới đây bộ luật Lao động 2012 sẽ
được thay thế bằng bộ luật lao động 2019 từ đầu năm 2021. Một số điểm mới
được sửa đổi của bộ luật lao động 2019 như mở rộng phạm vi và đối
tượngđiều chỉnh, tăng tuổi nghỉ hưu lên đối với nam và nữ (điều 169), quy
định rõ ràng hơn việc nghỉ hưu trước tuổi của những công việc đặc thù, tăng


15

thời giờ làm thêm theo tháng lên 40 giờ, 8 quy định mới về kỉ luật lao
động,…”
“LuậtsATVSLĐ được banshành ngày 25/6/2015 quy định việc bảo đảm
an toàn, vệ sinh lao động; chính sách, chế độ đối với người bị tai nạn lao
động, bệnh nghề nghiệp; trách nhiệm và quyền hạn của các tổ chức, cá nhân

liên quan đến công tác an toàn, vệ sinh lao động và quản lý nhà nước về an
tồn, vệ sinh lao động” [12].
Chính phủ cũng ban hành các văn bản hướng dẫn, giải thích chi tiết nội
dung của luật như:
- Nghị định số 45/2013/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều của Bộ
luật lao động về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi và an toàn lao động, vệ
sinh lao động.
- Nghị định số 37/2016/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số điều của Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo
hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp bắt buộc
- Nghị định số 39/2016/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật An toàn, vệ sinh lao động.
- Nghị định số 44/2016/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết một số
điều của Luật an toàn, về sinh lao động về hoạt động kiểm định kỹ thuật an
toàn lao động, huấn luyện an tồn, vệ sinh lao động và quan trắc mơi trường
lao động.
- Nghị định 44/2017/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định mức đóng bảo
hiểm xã hội bắt buộc và Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Nghị định số 83/2017/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về cơng tác
cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy và chữa cháy.
- ……
Dưới cùng là các thông tư, quy chuẩn, hướng dẫn do bộ lao động –
thương binh xã hội ban hành, một số thông tư phổ biến như:


16

- Thông tư 25/2013/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn chế độ bồi dưỡng bằng
hiện vật đối với người lao động làm việc trong điều kiện có yếu tố nguy
hiểm, độc hại.

- Thơng tư 26/2013/TT-BLĐTBXH: ban hành Danh mục công việc
không được sử dụng lao động nữ.
- Thông tư 20/2013/TT-BCT: quy định về Kế hoạch và biện pháp
phịng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực công nghiệp.
- Thông tư 14/2013/TT-BYT: về việc hướng dẫn khám sức khỏe.
- Thông tư 04/2014/TT-BLĐTBXH: về việc hướng dẫn thực hiện chế
độ trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân.
- Thông tư 31/2014/TT-BCT của Bộ Công Thương về việc quy định chi
tiết một số nội dung về an tồn điện.
- Thơng tư 04/2015/TT-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện chế độ bồi
thường, trợ cấp và chi phí y tế của người sử dụng lao động đối với người bị
tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH: Quy định một số nội dung tổ chức
thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Thông tư 08/2016/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn việc thu thập, lưu trữ,
tổng hợp, cung cấp, công bố, đánh giá về tình hình tai nạn lao động và sự cố
kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động nghiêm trọng.
- Thông tư 13/2016/TT-BLĐTXH: Ban hành Danh mục cơng việc có
u cầu nghiêm ngặt về an tồn, vệ sinh lao động.
- Thông tư 41/2016/TT-BLĐTBXH quy định giá tối thiểu đối với dịch
vụ kiểm định kỹ thuật an toàn lao động máy, thiết bị, vật tư và các chất có
u cầu nghiêm ngặt về an tồn lao động do Bộ trưởng Bộ Lao động –
Thương binh và Xã hội ban hành.
- Thông tư 15/2016/TT-BYT: Quy định về bệnh nghề nghiệp được
hưởng bảo hiểm xã hội.