KẾ HOẠCH BÀI DẠY MAY VA SONG

KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Trường: PTDTBT THCS Yên Lỗ
Tổ : KHXH

Họ và tên GV : Hồng Bích Thảo

MÂY VÀ SĨNG
Ta – go
I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Qua bài học HS có được
1. Kiến thức
Tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những
cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên mây và sóng
2. Năng lực
- Xác định được những điểm cần lưu ý khi đọc hiểu văn bản thơ.
- Phân tích được, lí giải được mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình và trình bày
được ý nghĩa bài thơ.
- Chỉ ra và đánh giá được một số đặc sắc nghệ thuật của một số từ ngữ giàu hình
ảnh.
- Vận dụng để cảm thụ, đọc hiểu được các văn bản thơ trữ tình tương tự.
- Vận dụng để tạo lập được một đoạn văn, bài văn cảm thụ.
- Ngoài ra HS cần hình thành thêm các năng lực:
+ Năng lực chung: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực sử
dụng ngôn ngữ, năng lực hợp tác,…
+ Năng lực chuyên biệt: Năng lực nghe, nói, đọc, viết, tạo lập văn bản, năng lực
cảm thụ văn học..
3. Phẩm chất
- Yêu gia đình, quê hương, đất nước.
- Tự lập, tự tin, tự chủ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Với giáo viên
- Kế hoạch bài học, SGK, SGV

- Học liệu: Đồ dùng dạy học, phiếu học tập, ( Chân dung nhà thơ Ta- go,
nguyên bản bài thơ bằng tiếng anh( nếu có).
2. Với học sinh
Vở ghi, đọc bài, soạn bài theo câu hỏi phần đọc hiểu SGK, nội dung kiến thức
học sinh chuẩn bị trước ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1 : XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS trong học tập, tạo sự tò mò cần thiết của tiết
học.
b. Nội dung: HS lĩnh hội kiến thức theo dẫn dắt giới thiệu của GV
c. Sản phẩm: HS trả lời theo lí giải của bản thân.
d. Tổ chức hoạt động:


Yêu cầu cần đạt của học sinh

Hoạt động của giáo viên và học sinh
GV giao nhiệm vụ
? Kể tên nhưng tác phẩm viết về tình
cảm gia đình ?
HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ
Hs kể lại được những tác phẩm viết về Dự kiến: Bếp lửa, Chiếc lược ngà,
tình cảm gia đình.
Khúc hát ru...., Con cị....
HS khác bổ sung:..................
GV nhận xét
GV dẫn dắt vào bài thơ Tình mẫu tử
có lẽ là một trong những tình cảm
thiêng liêng và gần gũi, phổ biến nhất
của con người, đồng thời cũng là

nguồn thi cảm không bao giờ cũ,
không bao giờ vơi cạn của nhà thơ.
Nếu Chế Lan Viên phát triển tứ thơ từ
hình ảnh con cị trong ca dao; Nguyễn
Khoa Điềm làm "Khúc hát ru..." thì đại
thi hào Ấn Độ, trong những năm tháng
đau thương mất mát ghê gớm của cuộc
đời và gia đình (1902 - 1907), đã viết
tập thơ "Si - su" (Trẻ thơ) in vào tập
"Trăng non" (1915) dịch ra tiếng Anh.
"Mây và sóng" cùng với "Trên bờ
biển", "Thuyền giấy",...là tiếng hát đau
buồn sâu thẳm nhưng vẫn chứa chan
tình yêu thương và niềm tin vào trẻ thơ
vào thế hệ tương lai.
- Ghi tên bài
Ghi tên bài
HOẠT ĐỘNG 2 : HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
a. Mục tiêu:
+ Biết một tác phẩm văn học nước ngoài.
+ Cảm nhận được ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử và những đặc sắc về
nghệ thuật trong việc sáng tạo những cuộc đối thoại tưởng tượng và xây dựng
các hình ảnh thiên nhiên của tác giả.
b. Nội dung: HS đọc hiểu phần tiểu dẫn trong SGK, đọc văn bản, thưc hiện các
nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn của GV để tìm hiểu giá trị nội dung, nghệ
thuật của văn bản...
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, phiếu học tập, sản phẩm đã chuẩn bị
d. Tổ chức hoạt động:

Yêu cầu cần đạt của học sinh
Hs nêu được những đặc điểm chính về
nhà thơ Tago.
Quan sát và lắng nghe Gv nhận xét bổ
xung.

Hs nêu được xuất xứ của bài thơ
Hs lắng nghe Gv đọc mẫu
Hs đọc bài
Hs hiểu được các từ khó trong bài.

Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nêu một vài nét chính về nhà thơ Ta –
Go?
- Gv nhận xét, bổ sung một số tư liệu.
- Cho hs quan sát chân dung nhà thơ.
+ Ta Go (1861-1941) là nhà thơ hiện đại
lớn nhất của Ấn Độ. Ông đã từng đến
thăm đất nước Việt Nam 1916 như một
sứ giả yêu chuộng hào bình.
+Tago để lại một gia tài văn hố nghệ
thuật đồ sộ. Ơng là nhà văn Châu Á đầu
tiên được giải thưởng Nô- ben văn học
với tập thơ "Dâng" 1913.
+ Thơ Tago thể hiện tinh thần dân tộc và
dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao
cả, chất trữ tình thắm thiết, thâm trầm
triết lý.
( Trong 6 năm từ 1902- 1907 ông mất 5
người thân: 1902 vợ mất; 1904 con gái

thứ 2 mất; 1905 cha và anh trai mất;
1907 con trai đầu mất. đó là những
nguyên nhân khiến tình cảm gia đình trở
thành 1 trong những vấn đề quan trọng
trong thơ Ta - Go.)
? Nêu một vài nét chính về hồn cảnh
sáng tác bài thơ và tập thơ?
- Tập thơ là tặng vật vô giá của tác giả
giành cho trẻ thơ xuất phát từ lòng yêu
con trẻ và cả nỗi đau buồn vơ hạn vì mất
cả hai đứa con thân yêu.
Gv hướng dẫn hs đọc bài thơ: giọng
ngây thơ, nhẹ nhàng, tha thiết
- Gv đọc mẫu
- Gọi hs đọc bài, gọi nhận xét, GV sửa.
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu từ khó.


? Bài thơ là lời của ai nói với ai? Lời đó
có thể chia làm mấy phần? Các phần đó
có đặc điểm gì giống và khác nhau? ( số
dịng thơ, cách xây dựng hình ảnh?
Cách tổ chức khổ thơ ?
Hs thảo luận theo nhóm về bố cục,
phương thức biểu đạt của văn bản.

- Bố cục: Bài thơ gồm 2 phần:
+ Câu chuyện với mẹ về cuộc trò chuyện
của con với mây và trò chơi thứ nhất của
con

+ Câu chuyện với mẹ về cuộc trị chuyện
của con với sóng và trị chơi thứ hai của
con.
Gv tổ chức hs thảo luận nhóm ( 2 phút
), gọi đại diện trình bày, nhận xét, GV
nhận xét,chốt
- Thể thơ: thơ văn xuôi với các câu dài
ngắn khơng đều, thậm chí khơng vần
- PTBĐ: kết hợp tự sự miêu tả trong
biểu cảm.
- Nhịp điệu nhịp nhàng, mạch lạc, linh
hoạt
- Nhân vật trữ tình: em bé.

Hs đọc lại phần 1
Những lời mời gọi của những người
sống trên mây ,trên sóng qua những
hình ảnh thơ.

* Gọi Hs đọc phần 1:
? Những người trên mây trên sóng đã
nói gì với em bé?
*Lời mời gọi.
-Bọn tớ chơi .... trăng bạc.
-Bọn tớ ca hát.... nơi nao.
? Thế giới của họ có gì hấp dẫn( phát
hiện trong những hình ảnh thơ.)
*Cách đến với họ:
-Hãy đến....lên tận tầng mây
-Hãy đến....làn sóng nâng đi.

GV bổ sung: Nhữngngười sống trên
sóng đã gợi mở một trị chơi vô cùng
hẫp dẫn lý thú: ca hát từ sáng sớm cho
đến hồng hơn, ngao du nơi này nơi
nọ…


Suy nghĩ, rút ra nhận xét, trả lời cá
nhân, HS khác bổ sung
Thế giới vũ trụ rực rỡ sắc màu và vô
cùng hấp dẫn với bao điều mới lạ. hấp
dẫn đối với tuổi thơ, những trị chơi lý
thú

Lí giải được vì sao em bé chưa từ chối
ngay lời mời gọi của những người sống
‘ trên mây” và những người sống “trong
sóng”
+ Hs thực hiện kĩ thuật KTB
( 5 phút )
- Làm ra phiếu bài tập đại diện nhóm
trình bày.
- Nhận xét và bổ sung
- Nghe gv nhận xét, bổ sung

? Hình ảnh “bình minh vàng, vầng
trăng bạc” đã gợi trong em cảm nhận
như thế nào về thiên nhiên ở đây?
? Em có nhận xét gì về những hình ảnh
mà mây và sóng đã vẽ ra trước mắt em

bé?
- Những người sống trên mây, trong
sóng đã vẽ ra một thế giới hấp dẫn, giữa
vũ trụ rực rỡ sắc màu với bình minh
vàng, vầng trăng bạc; với những tiếng ca
du dương bất tận, được đi khắp nơi này,
nơi nọ. Lời mời gọi của họ chính là tiếng
gọi của một thế giới diệu kì dường như
khó có thể chối từ lời mời gọi hấp dẫn
đó.
? Từ đó em cảm nhận được gì về người
mẹ thiên nhiên đối với con người?
- Dường như khó có thể từ chối lời mời
gọi ấy bởi đó chính là tiếng gọi của một
thế giới diệu kì với tâm hồn tuổi thơ.
- Cách đến chơi cũng thật thú vị, hấp
dẫn: đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt
lại và được nhấc bổng lên.
GV chuyển ý:Thiên nhiên rực rỡ bí ẩn
bao điều mới lạ hấp dẫn với tuổi
thơ( tiếng gọi của 1 thế giới diệu kỳ)
nhưng điều gì đã níu giữ em bé lại.=>
Phần 2
Tổ chức hs thực hiện kĩ thuật KTB
( 5 phút )
? Trước lời rủ rê mời gọi đó, em bé đã
hỏi họ điều gì? Lời hỏi đó thể hiện thái
độ gì của em?
? Vì sao em bé chưa từ chối ngay lời
mời gọi ? Lí giải vì sao em bé chưa từ

chối ngay lời mời gọi của những người
trên mây trong sóng?
+ Hs thực hiện kĩ thuật KTB
( 5 phút )
- Làm ra phiếu bài tập đại diện nhóm
trình bày.
- Nhận xét và bổ sung


Hs phát hiện & trả lời
Lý do từ chối: Mẹ mình đang đợi ở
nhà… ->Em bé rất thương yêu mẹ, Đối
với em mẹ là tất cả.

So sánh những cuộc vui chơi của những
người “trên mây” và “trong sóng” giữ
thế giới tự nhiên và những trị chơi “
mây và sóng” do em bé tạo ra ? Rút ra
được nhận xét.

- Nghe gv nhận xét, bổ sung
+ Lúc đầu: Em bé rất thích đi chơi với
họ nên mới hỏi: nhưng làm thế nào mình
lên đó được nào...?
+ Em chưa từ chối ngay -> phần nào em
cũng bị lơi cuốn bởi trị chơi hấp dẫn.
- Nếu em bé từ chối lời rủ rê thì tình cảm
sẽ thiếu chân thực vì trẻ em nào chả ham
chơi.
? Sau đó, em bé quyết định ra sao? Tại

sao em lại quyết định như vậy?
- Gv nhận xét, chốt giảng .
+Phát hiện, trả lời cá nhân
- Em bé khơng đi, từ chối lời mời của
Mây và Sóng, từ chối các trò chơi hẫp
dẫn với tuổi thơ.
- Lý do từ chối: Mẹ mình đang đợi ở
nhà… Buổi chiều mẹ mình ln muốn
mình ở nhà. Dĩ nhiên em bé đầy luyến
tiếc nhưng tình yêu thương với mẹ đã
chiến thắng.
⇒ vì em không thể, không muốn rời xa
mẹ .Đối với em mẹ là tất cả.
Những người sống trên mây trên sóng
là thế giới thần tiên, kì ảo trong truyện
cổ tích. Vậy mà em bé vẫn từ chối mặc
dù rất băn khoăn, tiếc nuối.=> Đó là sự
khắc phục ham muốn để làm vui lịng
mẹ.
? Qua đó, em hiểu điều gì về tình cảm
của em bé giành cho mẹ?
- Nêu nhận xét
->Em bé rất thương yêu mẹ, Đối với em
mẹ là tất cả. Tình thương yêu mẹ đã
ch/thắng mọi lời mời gọi hấp dẫn.
⇒ Sức níu giữ của tình mẫu tử.
Tình cảm của em bé với mẹ quả là sâu
nặng.
? Em tưởng tượng ra trò chơi ntn?
? Hãy đọc lời của em bé nói với mẹ về

những trị chơi mà em tưởng tượng ra?
- Em nghĩ ra một trò chơi thú vị:


Con làm mây và mẹ sẽ là trăng….con
làm sóng, mẹ làm mặt biển…

Suy nghĩ, thảo luận trong nhóm bàn, đại
diện trình bày, nhận xét, bổ sung.

? Trị chơi đó được miêu tả như thế
nào? Có gì đặc biệt?
? Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm mẹ
con? Cảm xúc của em về những hình
ảnh thiên nhiên được mơ tả qua lời kể
của em bé?
- Trị chơi có cả Mây , trăng trời xanh
nhưng quan trọng hơn là có cả mẹ.
- Em đã nghĩ ra hình thức tuyệt vời để
hồ hợp tình yêu thiên nhiên với tình
mẫu tử bằng cách biến chính mình thành
Mây và Sóng, cịn mẹ là mặt trăng và
bến bờ kỳ lạ. Nhưng chơi không phải ở
mãi tận chốn xa vời nào mà chính dưới
mái nhà thân yêu.
* Gv nhận xét, bình
Em khơng đi cùng sóng.- Trị chơi của
em bé khơng chỉ có Sóng mà cịn có bến
bờ kỳ lạ. Bờ biển bao dung rộng mở
luôn dang rộng vịng tay đón em. Em

khơng phải rời mẹ, khơng phải chỉ chơi
đùa mà cịn được ơm ấp, được tiếp nhận
ánh sáng dịu dàng của mẹ, tình u của
mẹ. Em khơng chỉ có sóng mà cịn cả
bến bờ kì lạ, hiện thân của mẹ- bến bờ
của sự bao dung, rộng mở ln sẵn sàng
tiếp đón em.

? Tại sao em cho là trị chơi đó hay hơn
HS suy nghĩ trả lời (HS khá giỏi).
trị chơi của Mây của Sóng?
+ Trị chơi có cả mây, trăng, trời
xanh,sóng, bến bờ nhưng quan trọng hơn
là có cả mẹ -Sự hồ hợp tuyệt diệu giữa
em bé và TN trong cuộc vui chơi ấm áp
của tình mẫu tử.
Phân tích ý nghĩa câu thơ “ Con lăn, lăn, ? Em có cảm nhận gì về cái hay của 2
lăn mãi ... ở chốn nào” ?
câu thơ cuối "Con lăn .....vào lòng mẹ "
HS tự do nêu cảm nhận, trình bày cá
+Những h/ả thơ mang ý nghĩa gì?
nhân, nghe Gv nhận xét.
+So sánh tình mẹ con gắn với mây,
trăng, sóng, bến bờ có ý nghĩa gì?
- Hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa
tượng trưng đậm màu sắc triết lí. Mây


Suy nghĩ tự do trình bày.
⇒ Khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng

và cao quý.

Hs tự do bộc lộ

và sóng là biểu tượng về con, trăng và
bến bờ tượng trưng cho tấm lòng dịu
hiền bao la của mẹ. So sánh tình mẹ con
gắn bó với mây trăng, biển bờ, tác giả đã
nâng tình cảm ấy lên tầm vũ trụ .
? Qua trị chơi, em thấy em bé trong bài
thơ có những đức tính gì đáng q?
⇒ Em bé u thiên nhiên, u mẹ , em
vừa thơng minh vừa giàu trí tưởng
tượng.
⇒ Khẳng định tình mẫu tử thiêng
liêng và cao quý.
*Câu thơ cuối vừa là lời kết cho phần 2
vừa là lời kết cho cả bài thơ. Nó cho ta
thấy tình mẫu tử có ở khắp nơi, thiêng
liêng, bất diệt.
*GV: Thơ Tago thường đậm ý nghĩa
triết lí: hạnh phúc khơng phải là điều gì
xa xơi, bí ẩn do ai ban cho mà ngay ở
trên trần thế do chính con người sáng
tạo, sự hồ hợp tạo dựng tình u là con
người với thiên nhiên. Nhà thơ đã hoá
thân trong em bé để ca ngợi tình mẫu tử
thiêng liêng, bất diệt.
? Ngồi ý nghĩa ca ngợi tình mẫu tử, bài
thơ cịn gợi cho ta suy ngẫm về điều gì?

- Trong c/sống thường có nhiều cám dỗ,
muốn thắng được những cám dỗ đó phải
có điểm tựa vững chắc mà tình mẫu tử là
một trong những điểm tựa vững chắc đó.
-Bài thơ chắp cánh cho trí tưởng tượng
của tuổi thơ, nhắc nhở mọi người: hạnh
phúc khơng phải là điều gì xa xơi bí ẩn
mà hạnh phúc là do chính bản thân con
người tạo dựng nên.
* GV chốt, tích hợp với vấn đề mơi
trường thiên nhiên: biển, trời.


- Chỉ ra và tổng hợp lại những thành
công về mặt nghệ thuật của bài thơ
trong việc xây dựng các hình ảnh thiên
nhiên ( chú ý các hình ảnh mây, trăng,
sóng, bờ biển).
- Hs làm bài BTTN để củng cố toàn bộ
nội dung, nghệ thuật => ghi nhớ của bài
học.

? Chỉ ra những thành công về mặt nghệ
thuật của bài thơ và đặc sắc về nội
dung?
*GV cho HS làm BTTN củng cố kiến
thức.
1. Nhận định nào chính xác về nhà thơ
Ta - go?
A. Nhà thơ cổ điển của nước Anh.

C. Nhà thơ hiện đại của Ấn Độ.
B. Nhà thơ hiện đại của nước Anh.
D. Nhà thơ cổ điển của Ấn Độ.
2. Dịng nào sau đây nêu chính xác nội
dung bài ''Mây và Sóng''?
A. Miêu tả trị chơi của trẻ thơ.
B. Mối quan hệ giữa thiên nhiên và tâm
hồn trẻ thơ.
C. Tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
D. Ca ngợi hình ảnh người mẹ và tấm
lòng bao la của mẹ.
3. Nhận xét nào sau đây nêu đúngvà
đủ nhất về đặc sắc nghệ thuật của bài
thơ?
A. Là thơ văn xi, trong đó lời kể có
xen đối thoại, dùng phép lặp lại nhưng
có sự biến hoá và phát triển.
B. Dùng phép lặp lại nhưng có sự biến
hố và phát triển, xây dựng những hình
ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng
trưng.
C. Là thơ văn xi, trong đó lời kể có
xen đối thoại, dùng phép lặp lại nhưng
có sự biến hố và phát triển, xây dựng
những hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa
tượng trưng.
D. Xây dựng những hình ảnh thiên nhiên
giàu ý nghĩa tượng trưng, dùng phép lặp
lại nhưng có sự biến hố và phát triển
- Gv chốt

- Gọi hs đọc phần ghi nhớ.

3. HOAT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã có về tác giả, tác phẩm để đào sâu,
hiểu sâu hơn về tác phẩm , hiểu biết về văn bản để làm bài.
b. Nội dung: HS trao đổi và trả lời câu hỏi.


c. Sản phẩm: Kể được tên bài thơ, bài hát hay đọc được, hát được bài hát có
chủ đề về tình mẫu tử
d. Tổ chức hoạt động:
Yêu cầu cần đạt của học sinh
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Đọc yêu cầu, Trao đổi cặp đôi kể được
tên bài thơ, bài hát hay đọc được, hát
được bài hát có chủ đề về tình mẫu tử.

*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS:
TRAO ĐỔI CẶP ĐÔI (1phút)
? Kể tên bài thơ, bài hát có cùng đề
tài? Em hãy đọc một bài thơ hoặc hát
một bài hát có chủ đề về tình mẫu tử?
*. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:
+ Đọc yêu cầu.
+ Trao đổi cặp đôi
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
- GV định hướng:

4. HOAT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Mở rộng kiến thức, nâng cao năng lực cho học sinh trong việc cảm

thụ nghệ thuật, giải quyết vấn đề qua kĩ năng viết đoạn văn.
b. Nội dung: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực
tiễn.
c. Sản phẩm: Đoạn văn cảm thụ của học sinh.
d. Tổ chức hoạt động:
Yêu cầu cần đạt của học sinh
Hoạt động của giáo viên và học sinh
*. GV chuyển giao nhiệm vụ cho
HS:
Hs có thể viết được đoạn văn nghị
? Viết đoạn văn (4 – 6) câu cảm
luận xã hội từ ( 4 – 6) câu.
nhận của em về tình mẫu tử sau khi
Từ đó có thể rút ra bài học cho bản học xong bài thơ này?
thân về đạo làm con.
*. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm
vụ:
+ Đọc yêu cầu.
+ Suy nghĩ trả lời.
+ 2 HS trả lời.
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
- GV khái quát về tình cảm gia đình –
nhắc nhở HS về đạo làm con